CHIBAABA CHAKUDIZA 31
KAMINA 111 Yuma Yatuzañaleshaña
Komana ‘Munadidizishi’ Kuzañalala naYuma Yimukweti?
“Nadidizishi kuzañalela muyuma yinukweti, hichikweti muloña nachidi chihandilu chamiku.”—FWILI. 4:11.
TUKUDIZA
Chakuzañalala nayuma yitukweti neyi tumwekeshaña muchima wakusakilila, tushaña muchima hakukooleka kutukweti nikwikala adizoza nawa tutoñojokaña chikupu hayuma yitwachiñejaña kumbidi.
1. Kuzañalala nayuma yitukweti kwatalisha mudihi, nawa kwabula kutalisha mudihi?
KOMANA mwazañalalaña nayuma yimukweti? Muntu wazañalalaña nayuma yikwetiyi wadiluñishaña muzañalu nikuwunda kuhitila mukusha muchima hankisu yinakudiluñishayi hanoyu mpinji. Watiyaña kutama wanyi hela kuhila muloña wayuma yabula kwikalayi nayu. Hela chochu, kuzañalala nayuma yitukweti kwatalisha wanyi mukwila nawu tuleki kwakamena wumi wetu. Chakutalilahu, chatama wanyi mukaKristu kuzata nañovu kutandumuna mudimu waYehova. (Rom. 12:1; 1 Tim. 3:1) Hela chochu, walekaña wanyi kwikala namuzañalu neyi kukooleka kwamukuloñesha kunataliliyi hadi mpinji yayilehi kunakwiza swayi wanyi.
2. Yumanyi yatama yafumaña mukubula kuzañalala nayuma yitukweti?
2 Kubula kuzañalala nayuma yitukweti munateli kufuma yuma yomisha mbaña. Antu abulaña kuzañalala nayuma yikwetiwu azataña maora amavulu kufwila yuma yakumujimba yinakubula nikukeñeka. Chawushona, akaKristu antesha eyahu dehi mali niyuma yikwawu yafwilileñawu. Hadaha adilejeleña awenawu mumuchima nawu, ‘Ichi chuma chinanteleli,’ ‘Nachitalili hadi mpinji yayilehi,’ hela nawu ‘Nukunonahu awa mali nawa nakafuntishahu.’ Hela chochu, kwiya kudi kwejima kwamuneñeshaña Yehova nawa kwaletaña kasawuntu hejina dindi. (Yish. 30:9) Amakwawu aneñaña muloña wakubula kutambwila kukooleka mukuloñesha, chakwila alekaña nikumukalakela Yehova. (Ñal. 6:9) Hanu dinu, kambuña aYehova nateli kufuukulahu ñahi kwila chuma chamuchidiwu? Kukala kwamuchidiwu kunateli kumumwekena neyi aleka kuzañalala nayuma yikwetiyi.
3. Yumanyi yakukolesha yitunakudizila kumukanda waAFwilipi 4:11, 12?
3 Wejima wetu tunateli kwikala namuchima wakuzañalala nayuma yitukweti. Kapostolu Pawulu wasonekeli nindi ‘wadidizishili kuzañalela muyuma yadiñayi nayu, hichikweti muloña nachadiña chihandilu chindiku.’ (Tañenu AFwilipi 4:11, 12) Wasonekeli awa mazu hampinji yadiñayi mukaleya. Hela chochu, halekeli kwikala namuzañaluku. ‘Wadidizishili’ kuzañalela muyuma yadiñayi nayu. Neyi chatukalilaña kuzañalala nayuma yitukweti, mazu asonekeliyi Pawulu niyuma yahitilimu yinateli kutukwasha kukuhwelela netu ninetu tunateli kwikala namuchima wakuzañalala nayuma yitukweti. Bayi tukuhwelela netu tukushikena hohu kuzañalala nayuma yitukwetiku. Ilaña, twatela kudiza chakuzañalala nayuma yitukweti. Tunateli kwila ñahi mwenimu? Tuhanjekenu hayilwilu yinateli kutukwasha kwiluka chakuzañalala nayuma yitukweti.
IKALENU NAMUCHIMA WAKUSAKILILA
4. Kwikala namuchima wakusakilila kwatukwashaña ñahi kuzañalala nayuma yitukweti? (1 ATesalonika 5:18)
4 Neyi twikalaña namuchima wakusakilila, tukuzañalalaña nayuma yitukweti. (Tañenu 1 ATesalonika 5:18.) Chakutalilahu, neyi tumwekeshaña muchima wakusakilila hayuma yakeñekaña muchihandilu yitukweti, dikwila nawu tukuswejaña wanyi kwakama hayuma yitunakukeña ilaña yitunabuli kwikala nayu. Neyi tumwekeshaña kusakilila hakukooleka kutukweti mukuloñesha chayinu mpinji, tukushaña maana hakuzata nyidimu yitukweti chatela tusweji kwiñija mutu mukufwila kutambwila mudimu wacheñi mukuloñesha. Dihafuma Nsona yitukolesheña nawu tumusakilileña Yehova mukulomba kwetu! Neyi twikala namuchima wakusakilila, tukwikala “[nakuwunda] kwaNzambi kwabadika kwiluka kwejima.”—Fwili. 4:6, 7.
5. Yumanyi yadi kuyiletesha aIsarela kumwekesha muchima wakusakilila? (Talenu cheñi mwevulu.)
5 Talenu chuma cheliliwu aIsarela. Kapampa kakavulu amutoobeleli Yehova nawu hiyadiña nayakuda yadiluñishileñawu muEjipituku. (Kuch. 11:4-6) Mwamweni, chihandilu mwisaña chayipeleleli wanyi. Yumanyi yadi kuyikwasha kuzañalala nayuma yadiñawu nayu? Ateleleli kwanuka nakumwekesha kusakilila hayuma yayilililiyi Yehova kunyima. MuEjipitu, mwayikabishileñawu chatama neyi anduñu, Yehova waleteli yipupu 10 hadi ana ayilishili kwikala anduñu. AIsarela chayifumishiliwu muwuduñu, “apuupili yuma yawaEjipitu” yasiliva, yawuru niyakuvwala. (Kwid. 12:35, 36) AIsarela chayikumpishiliwu kushika kwakwihi naKaluñalwiji Kachinana, Yehova wambwili menji muchihayamisha. Nawa chahitileñawu mwisaña, wayidiishileña manina hefuku-hefuku. Hanu dinu kukala kwadiña hadihi? AIsarela azañaleleña wanyi nayuma yadiñawu nayu, bayi neyi abulili yakuda yakeñeleñawuku, ilaña muloña hiyadiña namuchima wakusakilila hayuma yadiñawu nayuku.
Muloñadi aIsarela chabulilileñawu kuzañalala nayuma yadiñawu nayu? (Talenu paragilafu 5 )
6. Yumanyi yinateli kutukwasha kwikala namuchima wakusakilila?
6 Yumanyi yinateli kuyikwasha kwikala namuchima wakusakilila? Chatachi, hefuku-hefuku ikalenuña nampinji yakutoñojoka hayuma yayiwahi yimwadiluñishaña. Munateli kusoneka yuma yiyedi hela yisatu yinayileteshi musakilili. (Mukeña 3:22, 23) Chamuchiyedi, mwekeshenuña kusakilila. Tachikilenuñahu kusakilila akwenu hayuma yayililañawu. Chasweja kubadika, musakililenuña Yehova mpinji yejima. (Mas. 75:1) Chamuchisatu, dikundenuña nawamabwambu amwekeshaña muchima wakusakilila. Neyi amabwambu jetu asakililaña, ninetu tukusakililaña, ilaña neyi hiyazañalalaña nayuma yikwetiwuku, ninetu tukuzañalalaña wanyi nayuma yitukweti. (Kuhit. 1:26-28; 2 Tim. 3:1, 2, 5) Neyi tumwekeshaña kusakilila, tukwiteja wanyi chilwilu chakubula kuzañalala nayuma yitukweti kutaanda mudi etu.
7. Yumanyi yeliliyi Aci hakwila ekali namuchima wakusakilila, nawa yumanyi yafuminimu?
7 Talenu chuma chamumwekeneni Aci, washakamaña kuIndonesia. Wahosheli nindi: “Mumpinji yachipupu chaCOVID-19, natachikili kwesekeja chihandilu chami nachawakwetu akakwitiya. Chafuminimu, nalekeli kuzañalala nayuma yinadiña nayu.” (Ñal. 6:4) Yumanyi yamukwashili kuhimpa yitoñojoka yindi? Aci wahosheli nindi: “Natachikili kutoñojoka hankisu yinatambwilileña hefuku-hefuku niyuma yayiwahi yayivulu yinadiluñishileña muloña wakwikala mukuloñesha kwaNzambi. Kuhiñahu, namusakilileña Yehova. Chafuminimu, natachikili kuzañalala chikupu nayuma yinadiña nayu.” Neyi ninenu munakukabakana nayitoñojoka yatama, kwila mwila yuma yoyimu kulonda mwiikali namuchima wakusakilila nehi?
SHENU MUCHIMA HAKUKOOLEKA KUMUKWETI NIKWIKALA ADIZOZA
8. Chumanyi chamumwekeneni Baruki?
8 Nsoneki yakaprofwetu Yeremiya, Baruki, mpinji yimu waneñeli. Baruki wazatileña mudimu wakola, wamukwashileña Yeremiya kuya nakuleja muza wabulileña kumwekesha muchima wakusakilila chuma chikuwumwekena. Mpinji yimu, Baruki walekeli kusha maana kumudimu wazatileñayi. Chatela asheña maana kumudimu wamwinkeliwu kudi Yehova nindi azati, watachikili kudisha maana nankashi yomweni nichuma chakeñeleñayi kwila. Kuhitila mudi Yeremiya, Yehova wamulejeli Baruki nindi: “Eyi wunakudikeñela yuma yamaneni. Lekaku kukeña yuma yamuchidiwu.” (Yere. 45:3-5) Munjila yikwawu, wamulejeleña nindi: “Zañalalaña nayuma yiwukweti chayinu mpinji.” Baruki wetejeli mwamufumbiliwu nawa Yehova watwalekelihu kumutiya kuwaha.
9. Kwesekeja na 1 AKorinda 4:6, 7, kudizoza kukutuletesha kwiluka chumanyi? (Talenu cheñi nyevulu.)
9 Mpinji jikwawu, mukaKristu nateli kutoñojoka nindi kudi kukooleka kwatela kwikalayi naku mukuloñesha. Nateli kwikala weluka chiwahi nyidimu, wadikita, hela weluka yuma yayivulu, indi kwiji wukweti iyi yilwilu yejima yitunateni. Hela chochu, kukooleka kunakufwila kwikalayi naku anateli kwinka akwawu. Chumanyi chinateli kumukwasha kulonda yabuli kuneña? Watela kutoñojoka hayuma yasonekeliyi kapostolu Pawulu yekala ha 1 AKorinda 4:6, 7. (Tañenu.) Kukooleka kwejima kutwatambwilaña mukuloñesha niwuswa wejima wakwila yuma wutukweti, jafumaña kudi Yehova. Hatwinkaña iyi yawaana muloña wakwila twabadika amakwawuku. Yuma yejimiyi twekalaña nayu muloña waluwi lwasweja lwatutiyilañayi Yehova.—Rom. 12:3, 6; Efwe. 2:8, 9.
Chawaana chejima chitukweti Yehova diyi watwinka muloña waluwi lwindi lwasweja (Talenu paragilafu 9)a
10. Tunateli kwikala ñahi adizoza?
10 Tunateli kwikala adizoza neyi tutoñojokaña chikupu hachuma chachiwahi cheliliyi Yesu chitwatela kwimbujola. Toñojokenu hachuma chamwekeni hawufuku wawelesheliyi nyendu yawapostolu indi. Kapostolu Yowanu wasonekeli nindi: “Yesu chelukiliyi nindi [1] Tata nahani yuma yejima mumakasa indi, cheñi nindi [2] wafumini kudi Nzambi nawa [3] nakuya kudi Nzambi, . . . [watachikili] kuwelesha nyendu yawatumbanji.” (Yow. 13:3-5) Yesu wadi kukeña nindi apostolu amuweleshi yena kunyendu. Ilaña hadiñayi hamaseki, hatoñojokeli nindi chineli wadiña Mwana kaNzambi wateleleli kwikala netala dadiwahi, mali amavulu nichihandilu chasweja kuwahaku. (Luka 9:58) Yesu wadiña wadizoza; wazañaleleña nayuma yadiñayi nayu. Welili chuma chachiwahi nankashi chitwatela kwimbujola.—Yow. 13:15.
11. Kudizoza kwamukwashaña ñahi Dennis kuzañalala nayuma yikwetiyi?
11 Dennis, wakuNetherlands, wesekaña kwikala wadizoza neyi Yesu, ilaña chamupelelaña wanyi. Wahosheli nindi: “Mpinji jikwawu, mudi ami namonañamu chilwilu chakudivwimba hela kubula kuzañalala nayuma yinikweti, chumichi chamwekanaña neyi muntu wacheñi atambwila kukooleka mukuloñesha. Neyi nitiya muniyi njila, nadizaña nsañu yahosha hakudizoza. Mu JW Library® app, nahembelamu nsona jahosha hakudizoza kulonda nijiwaneña swayi nikujitaña cheñi. Naloñolwela cheñi hafoni yami mpanji jahosha hakudizoza, nawa natiyililaña kuniji mpanji kakavulu. Nadizi nami nyidimu yejima yitwazataña twayizataña kulonda tumulemesheña Yehova, bayi etu aweniku. Wejima wetu hamuntu-hamuntu twazatañaku muniwu mudimu weneni wunakuzatayi Yehova yomweni.” Neyi mutachika kuneña muloña wakubula kwikala nakukooleka kumunakufwila, ilenuhu yuma yikuyikwasha kwikala adizoza. Chumichi chikuyikwasha kwikala nawubwambu wakola naYehova nawa mukuzañalalaña nayuma yimukweti.—Yak. 4:6, 8.
TOÑOJOKENUÑAHU CHIKUPU HAYUMA YIMWACHIÑEJAÑA
12. Yumanyi yitwachiñejaña kumbidi yatukwashaña kuzañalala nayuma yitukweti? (Isaya 65:21-25)
12 Twazañalalaña nankashi nayuma yitukweti neyi tutoñojokañahu chikupu hayuma yayiwahi yitwachiñejaña kumbidi. Mazu aYehova asonekeliyi kaprofwetu Isaya amwekeshaña nawu weluka kukala kutunakuhitamu makonu muchihandilu nawa Yehova watushiika nindi wakafumishahu iku kukala kwejima. (Tañenu Isaya 65:21-25.) Twakashakamaña mumatala akiñewa nawa amawahi. Twakadiluñishaña nyidimu yitwakazataña, twakadaña yakuda yayiwahi nawa yakatukwashaña kwikala akola kumujimba. Twakachiinañahu cheñi wanyi netu kukwikala wubanji wukutumwekena etu aweni hela anyanetu. (Isa. 32:17, 18; Ezek. 34:25) Twatela kukuhwelela chikupu netu, iyi yikaninu yejima yayiwahi yakashikijewa.
13. Kukalanyi kutunakumona, nawa kutoñojoka hayuma yitunakuchiñeja kumbidi kunateli kutukwasha ñahi?
13 Ayinu diyi mpinji yitwatela kutoñojokaña nankashi hayuma yitwachiñejaña. Muloñadi? Muloña tunakushakama “mumafuku akukuminina” nawa wejima wetu tunakumona kukala. (2 Tim. 3:1) Yehova mpinji yejima watukwashaña kuhitila mukutwinka wunlomboli, ñovu niwukwashu wutwakeñekaña. (Mas. 145:14) Kubombelahu, neyi tutoñojokaña hayuma yitwachiñejaña, tukuumika hampinji yitunakumona kukala. Hadaha chinakuyikalila kukeñela chisaka chenu yuma yakumujimba. Komana chumichi chinayi mukwila nawu mpinji yejima mwakakabakanaña hakwila mumoni kuhanda? Inehi! Yehova wayikana kuyinka yuma yayivulu yimwakeñaña, yayivulu nankashi, muParadisa. (Mas. 9:18; 72:12-14) Hadaha munakutiya kuyeña kumujimba ifuku niifuku, munakukabakana nachineñi, indi kwiji munakuyekela nayikatu yikwawu yamaneni. Komana dichakekala hohu chihandilu chenu, kwosi kuchiñeja kwakwila nawu iku kukala kwakamana? Inehi. Yikatu nikufwa akajifumishahu jejima mukaayi kaNzambi kakaha. (Chim. 21:3, 4) Iku kuchiñeja kwatukwashaña kuzañalala nayuma yitukweti, dikwila nawu kubula kuhilashana hela kutiya kutama muloña wayuma yinakutumwekena chayinu mpinji. Tunateli kuzañalala nayuma yitukweti hela chakwila anatwili chuma chatama, tunafwishi, tunakukatakata hela neyi kudi kukala kukwawu kutunakumona. Muloñadi? Muloña hela tunakumona kukala kwamuchidinyi chayinu mpinji, tweluka netu “lukadi lutunakumona lwakapinji kantesha” nawa mukaayi kakaha hitwakakabakanahu cheñiku.—2 Kor. 4:17, 18.
14. Yumanyi yitwatela kwila yikutukwasha kukuhwelela chikupu muyuma yitwachiñejaña?
14 Chineli yuma yitwachiñejaña yatukwashaña kuzañalala nayuma yitukweti, yumanyi yinateli kutukwasha kukuhwelela chikupu netu iyi yuma yakashikijewa? Neyi chochinateli kuvwalayi muntu magilasi hakwila atweshi kumona chiwahi yuma yidi hahalehi, ninetu twatela kwilahu yuma yimu yikutukwasha kukuhwelela chikupu muyuma yitwachiñejaña kulonda tufwikijeña yuma chiyakekala muParadisa. Neyi tunakwakama nankashi hansañu jamali, twatela kufwikija chakekala chihandilu chetu kumbidi hampinji yakela mali, nyikudi niwuzweñi anajifumishihu. Neyi tunakuneña muloña wakubula kutambwilahu kukooleka mukuloñesha, twatela kufwikija yumiyi chiyakekala yabula kulema neyi tunekali dehi awanina nawa tunamukalakeli Yehova hadi yaaka yayivulu. (1 Tim. 6:19) Hadaha tukutachika kwakama hayuma yayivulu yidiku makonu chakwila tukukañanya nikwikalaku nampinji yakutoñojokahu chikupu hayuma yayiwahi yidi kumbidi. Ilaña neyi tutoñojokaña nankashi hayuma yayiwahi yatushiikayi Yehova, tukuleka kusha muchima hayuma yinakutwakamisha makonu.
15. Yumanyi yimunadizili kumazu ahosheliyi Christa?
15 Talenu kuchiñeja chikunamukwashi Christa, ñoda Dennis, ashimunawu hakusambila. Wahosheli nindi: “Nikweti chikatu chanzeyeshaña nankashi mumafwaha, chanleteshaña nendeleña hohu mukakinga kawayifwayi nawa kakavulu nekalaña hohu mukadidi ifuku dejima. Mafuku ejima mujimba wayeñaña. Ndotolu wami wanleja katataka nindi ami kuhanda kwosi. Ilaña hohenohu nadihoshesheli mumuchima nami, ‘Hanakumona yuma yakumbidi neyi chinnakuyimona amiku.’ Natoñojokaña hayuma yinachiñejaña kumbidi, nawa chumichi chankwashaña kwikala nakuwunda kwamuyitoñojoka. Makonu, nukutwalekahu kuumika mukanu kaayi, ilaña mukaayi kakaha nakadiluñisha chikupu wumi wawuwahi!”
“ANTU AMUTIYAÑA WOMA HIYAKAKAANKILA CHUMAKU”
16. Muloñadi Mwanta Davidi chasonekeleliyi nindi antu amutiyaña Yehova woma “hiyakakaankila chumaku”?
16 Kambuña aYehova wazañalalaña nayuma yikwetiyi niyena wamonaña kukala. Bayibolu yahosha nawu Mwanta Davidi wafwishili anyana asatu. Amutwikili nyiloña yakutwamba, amufukejeleli, nawa amukeñakeñeli hadi yaaka yayivulu nawu amujahi. Hela chochu, henohu nakuhita mukukala kweneni, wahosheli kutalisha hadi Yehova nindi: “Antu amutiyaña woma hiyakakaankila chumaku.” (Mas. 34:9, 10) Muloñadi chahosheleliyi muniyi njila? Muloña hela chakwila etu antu jaYehova twakuhwelelaña wanyi netu tunateli kuhanda chihandilu chakubula kumona kukala, tweluka netu hitwakakaankilahu chuma chidi chejima chitunakukeñaku. (Mas. 145:16) Nawa tunateli kumushindamena Yehova netu wukutukwasha mukukala kwejima. Tunateli kuzañalala nayuma yitukweti.
17. Muloñadi chimunakukeñela kuzañalala nayuma yimukweti?
17 Yehova wakeñaña nindi muzañalaleña nayuma yimukweti. (Mas. 131:1, 2) Dichi fwilenuña kudiza chakuzañalala nayuma yimukweti. Neyi muzataña nañovu kulonda mwiikali namuchima wakusakilila, kusha muchima hakukooleka kumukweti nikwikala adizoza nawa mukuhwelelaña chikupu muyuma yimwachiñejaña, mwakahosha nenu: “Eña, inakuzañalala.”—Mas. 16:5, 6.
KAMINA 118 “Tuvulishili Chikuhwelelu”
a KULUMBULULA NYEVULU: Manakwetu nakutala hekina hampinji yinakuzatayi mudimu wamukuloñesha kwetu, muhela wadiza idimi dawatumama anakumwihujola hakupompa kwañinza, nawa manakwetu nakuhana mpanji yawantu amavulu.