Desemba

Be jatelo ma Ja-Ethiopia ma nopenjo penjono noikore kawo okang’ mar batiso? Par ane wachni: Ja-Ethiopiano “ne odhi Jerusalem mondo olem.” (Tich 8:27) Mano nyiso ni nyaka bed ni nosedonjo e din mar Jo-Yahudi. Onge kiawa ni nosepuonjore weche moko e wi Jehova kokalo kuom Ndiko mag Dho-Hibrania. To pod nogombo puonjore weche momedore. Kuom adier, Filipo noyudo Ja-Ethiopiano ka somo bug janabi Isaya. (Tich 8:28) Nodwaro ni odhi nyime puonjore gik matut. Nomako wuoth mabor koa Ethiopia mondo odhi olam Jehova e hekalu ma ne ni Jerusalem. Filipo nopuonjo Ja-Ethiopiano adiera moko manyien, kendo nokonye bende fwenyo ni Yesu e ma ne en Mesia. (Tich 8:34, 35) Hera ma noherogo Jehova kod Wuode nomedo bedo motegno. Hera ma kamano nochwale mondo okaw okang’ maduong’ mar batiso mondo obed jalup Yesu Kristo. Filipo nofwenyo wachno, omiyo, nobatise. w23.03 8-9 ¶3-6

Ok wanyal moro Jehova ka ok wawachga adier. (Nge. 6:16, 17) Kata obedo ni ji mang’eny e ndalowagi neno miriambo mana kaka gima pile, wan to wamakore gi paro ma Jehova nigo e wachno. (Zab. 15:1, 2) Ok watang’ mana gi miriambo ma achiel kachiel kende, to watang’ bende gi weche mag oyiem ma nyalo miyo ng’ato opar ni gimoro en kama to kare ok en kamano. Onego watang’ bende gi kuoth. (Nge. 25:23; 2 The. 3:11) Kineno ka mbaka moro ochako lokore kuoth, tem loko wach miwuoye mondo uwuo kuom gimoro maber. Nikech wadak e piny ma ji ohero wacho weche maricho, nyaka watem matek mondo weche ma wawacho omor Jehova. Obiro guedho kinda ma watimo mondo wati maber gi nyalo mar wuoyo sama wan e tij lendo, sama wan e chokruogewa mag kanyakla, kod sama wagoyo mbaka gi jomamoko. E kinde mabiro ka koro Jehova osegolo piny marachni, tiyo gi nyalo mar wuoyo e miyo Jehova duong’ biro bedo mayot moloyo sani.​—Juda 15. w22.04 9 ¶18-20

Sama waparo okang’ ma Jehova kod Yesu oherowago, mano chwalowaga mondo wan bende wahergi. (1 Joh. 4:10) Wamedo herogi sama wafwenyo ni Yesu notho ne ng’ato ka ng’ato kuomwa. Jaote Paulo noyie gi wachno kendo nondiko ne Jo-Galatia kowacho kama: “Wuod Nyasaye . . . nohera kendo chiwore owuon ne an.” (Gal. 2:20) Kokalo kuom rawar, Jehova noywayi ire mondo ibed osiepne. (Joh. 6:44) Donge en gima mori ahinya ng’eyo ni Jehova noneno gimoro maber kuomi mochulo nengo ma malo ahinya mondo ibed osiepne? Donge mano miyo imedo hero Jehova kod Yesu? Dwarore ni ng’ato ka ng’ato kuomwa openjre kama: ‘Hera ma Jehova oherago chwala mondo atim ang’o?’ Hera ma Nyasaye kod Kristo oherowago chwalowa mondo waher Jokristo wetewa.​—2 Kor. 5:14, 15; 6:1, 2. w23.01 28 ¶6-7

Muma konyo e chopo dwach Jehova ma en ni jotichne ‘otine ka gin gi winjruok e kindgi.’ Jehova nomiyo thoth weche manie Muma ondik e yo ma joma obolore kende e ma nyalo winjo tiendgi. (Luka 10:21) Ji modak kuonde mopogore opogore e piny ngima nyalo somo Muma. Kata kamano, joma obolore kende e ma nyalo winjo tiend puonj manie Muma kendo tiyo gi puonjgo. (2 Kor. 3:15, 16) Muma nyisowa rieko mar Jehova. Jehova ok ti gi Muma mondo opuonjwa mana kaka kanyakla, to otiyo kode mondo opuonj ng’ato ka ng’ato kuomwa kendo ohowa. Waduto wanyalo neno kaka Jehova dewowa sama wasomo Muma. (Isa. 30:21) En nyadidi misesomoga ndiko moro e Muma ma muli achiel kachiel? To e ma pod gima iwuoro en ni Muma nyalo mulo chuny ji tara gi tara! Kata obedo ni Muma nondik chon, ang’o momiyo pod en gi weche ma mulo ngimani achiel kachiel? Mano nyalore nikech Jehova Nyasaye ma e Wuon Muma riek moloyo ji duto.​—2 Tim. 3:16, 17. w23.02 4-5 ¶8-10

Nikech wan Jokristo madier, wahero Jehova Nyasachwa ahinya. Wadwaroga ni watine gi chunywa duto ka luwore gi nyalowa. To mondo watim kamano, dwarore ni wabedie gi gik ma wachano timo e tij Nyasaye, kuom ranyisi, bedo gi kido ma dwarore kuom Jokristo, puonjruok lony moko ma nyalo konyowa tiyo ne Jehova e okang’ malach, kod manyo yore ma wanyalo konyogo Jokristo wetewa e okang’ momedore. Ang’o momiyo dwarore ni wamed timo dongruok e tij Nyasaye? Gima duong’ momiyo watimo kamano en nikech wadwaro moro Wuonwa manie polo. Jehova morga ahinya sama oneno ka watiyo gi lony kod nyalowa e tije. E wi mano, dwaher medo timo dongruok e weche Nyasaye kendo konyo owetewa gi nyiminewa e okang’ malach. (1 The. 4:9, 10) Kata obedo ni wasetiyo ne Nyasaye kuom thuolo ma romo nade, waduto pod wanyalo dhi nyime timo dongruok e weche Nyasaye. w22.04 22 ¶1-2

Machiegnini sirkende mag pinyni biro lokore gi Babulon Maduong’ ma en dinde mag miriambo koriwgi kanyachiel. Mano e ma nobed chakruok mar masira maduong’. Be mano biro chwalo ji mang’eny mondo gichak lamo Jehova? Ooyo. Mopogore gi mano, Fweny sula mar 6 wacho ni e kindego, joma ok ti ne Jehova biro manyo konyruok kuom josiasa kod jolok ohala mag pinyni, ma ipimo gi gode. Nikech ok gibi chung’ kor Pinyruodh Nyasaye, Jehova biro kwanogi kaka joma kwede. (Luka 11:23; Fwe. 6:15-17) Jotich Jehova momakore kode biro bedo mopogore ahinya gi jomamoko e kinde masira maduong’no. Gin kendgi e ma ginibed grup ma tiyo ne Jehova Nyasaye e piny kae, kendo ma ok riw “ondiek” lwedo.​—Fwe. 13:14-17. w22.05 16 ¶8-9

“Wach maber mar Pinyruoth” ok e wach kende ma jotich Nyasaye onego oland. (Mat. 24:14) Dwarore ni jotich Nyasaye oriw lwedo tich ma malaike timo ma iwuoyoe e Fweny sula mar 8 nyaka 10. Malaikego lando masiche mopogore opogore ma biro yudo jogo ma kwedo Pinyruodh Nyasaye. Kuom mano, Joneno mag Jehova osebedo ka lando kum ma chalo gi “pe gi mach,” ma nyiso kum ma Jehova oseng’ado ne gik ma Satan tiyogo e tayo pinyni. (Fwe. 8:7, 13) Dwarore ni ji ong’e ni giko okayo machiegni kendo gitim lokruok e ngimagi e ka ginyalo tony e odiechieng mirimb Jehova. (Zef. 2:2, 3) Kata kamano, ji mang’eny ok dwar winjo wachno. Omiyo, nyaka wabed gi chir e ka wanyalo lande. E kinde masira maduong’, ote mogik mag kum ma wabiro lando biro goyo ji matek mana ka pe.​—Fwe. 16:21. w22.05 7 ¶18-19

Temie paro gima timorega sama Jokristo mokendore chiegni bedo jonyuol. Kuom higni mang’eny, nyalo bedo ni gisewinjoga twege mang’eny ma wuoyo kuom pidho nyithindo. Kata kamano, koro gibiro neno ndiko mijiwoga e twegego e yo mopogore ahinya. Nikech ang’o? En nikech koro gin jonyuol. To mano doko ting’ maduong’! Pile, sama wayudore e chal manyien, wachakoga neno e yo makende ndiko moko ma wasebedo ka wang’eyo. Mano en achiel kuom gik momiyo jotich Jehova somoga ndiko ndalo duto mag ngimagi kendo paro matut kuomgi mana kaka ruodhi mag Jo-Israel ne timoga. (Rap. 17:19) Jonyuol, achiel kuom migepe madongo ma un-go kaka Jokristo en puonjo nyithindu e wi Jehova. Kata kamano, nyisogi anyisa weche moko e wi Jehova ok oromo. Dwarore ni upuonjgi ma gichop kama gihero Jehova gi chunygi duto. w22.05 26 ¶2-3

En gima ber winjo malit e chunywa nikech richo moro ma watimo kata nikech wasebedo ka waluwo kit ngima marach. Kata kamano, dwarore ni watim mokalo kanyo. Nyaka waikre weyo kit ngimawa machon. Jehova nonoga ka be waseloko timbewa mondo e ka owenwa richowa. Ng’at ma dwaro ni Jehova owene richone nyaka we timbege machon kendo ochak dak e kit ngima ma Jehova dwaro. (Isa. 55:7) Nyaka olok pache kod chunye mondo koro pach Jehova e motaye. (Rumi 12:2; Efe. 4:23) Nyaka ong’ad e chunye ni ok obi dok e yorene machon kendo. (Kol. 3:7-9) Yie ma wan-go kuom misango ma Yesu nochiwo e ma keto ne Jehova mise mar weyonwa richowa. Kokalo kuom misangono, Jehova biro weyonwa richowa koneno ka kuom adier watimo kinda mondo wawe timbewa machon.​—1 Joh. 1:7. w22.06 6 ¶16-17

Kuom higni mang’eny, ji osebedo ka hinyo dhano wetegi. (Ekl. 8:9) Kuom ranyisi, thoth ji tiyoga marach gi teko momigi, jomahundu ohero timo timbe maricho, nitie nyithindo ma sandoga nyithindo wetegi e skul, kendo jomoko to timoga gik maricho ne joodgi. Timbe ma kamago miyoga ji luoro dhano wetegi. Ere kaka Satan tiyoga gi luoro dhano e miyo ji kik luw chike Jehova? Satan tiyoga gi luoro dhano mondo omi waketh chike mag Jehova kendo mondo wawe lendo. Satan osemiyo sirkande moko ogoyo tijwa marfuk kendo moko osesandowa. (Luka 21:12) E piny Satanni, ji mang’eny landoga weche mag miriambo e wi Joneno mag Jehova. Joma winjoga miriambo kaka mago nyaloga jarowa kata goyowa. (Mat. 10:36) Be yore ma Satan tiyogogo gin yore manyien? Ooyo. Notiyoga gi yorego e kinde Jokristo mokwongo.​—Tich 5:27, 28, 40. w22.06 16 ¶10-11

“Ji mang’eny” mibiro kony mondo otim gik makare gin jomage? Jogo oriwo joma ibiro chier kod joma biro tony e Har–​Magedon kaachiel gi joma ibiro nyuol e piny manyien. Chop giko higni 1,000, ji duto modak e piny biro bedo joma kare chuth. Onego wang’e ni bedo ni ng’ato en ng’at makare chuth ok nyis ni koro obiro yudo ngima mochwere nyalhodia. Par ane Adam gi Hawa. Ne gin joma kare chuth, kata kamano, ne dwarore ni giwinj Jehova Nyasaye ka pok omigi ngima mochwere. Gima lit en ni ne ok giwinje. (Rumi 5:12) Nikech ji duto biro bedo joma kare chuth e giko higni 1,000, be joma karego duto biro riwo lwedo loch Jehova nyaka chieng’? Koso nitie joma biro chalo kaka Adam gi Hawa ma ne ok owinjo Jehova kata obedo ni ne gin joma kare chuth? Biro dwarore ni wayud dwoko mag penjogo. w22.09 22-23 ¶12-14

Ka ineno gik ma timore e piny e kindegi, be iyudo ka tekni yie ni chieng’ moro chandruoge biro rumo e pinyni? Hera e kind joot tinde osedok chien. Dhano medo mana bedo mager, moherore giwegi, kendo ma kwiny. Ji mang’eny tinde ok ogeno joma nie loch. Kata kamano, gik ma timorego miyo wabedo gadier ni weche chiegni bedo maber. Nikech ang’o? En nikech ji timo mana gik ma nokor ni ne dhi timore “e ndalo mag giko.” (2 Tim. 3:1-5) Gik ma nokorgo sani chopo e wang’e, kendo onge ng’at ma nyalo kwedo mano. Gigo nyiso maler ni Kristo Yesu osechako locho kaka Ruoth mar Pinyruodh Nyasaye. Kata kamano, mano en mana achiel kuom weche ma nokor e wi Pinyruoth. Weche ma nokorgo duto otudore maber, mana kaka pichni matindo tindo minyalo riw kamoro achiel ma los picha moro maduong’ ma konyowa ng’eyo kama wasechopoe e kalenda mar Jehova. w22.07 2 ¶1-2

E kinde tuo mar korona, nonyiswa yo manyien mar timo chokruoge mag kanyakla kod tijwa mar lendo. Mana mapiyo ka ne tuono omuoch, ne wachako timo chokruogewa mag kanyakla, chokruogewa mag alwora, kaachiel gi chokruoge madongo mag ndalo adek e yor vidio. Bende, ne wachako lendo mapiyo ka watiyo gi barupe kod simu. Jehova osebedo ka guedho kindawa. Ofisewa mang’eny osewacho ni ne giyudo kwan manyien ma malo mar jolendo. Thothwa noromo gi weche ma jiwowa ahinya e kinde mag tuono. Nitie joma samoro ne paro ni riwruokwa odwa rido chik ahinya e kinde tuo mar korona. Kata kamano, kaka kinde ne medo kalo, e kaka nomedo nenore maler ni gik ma ninyisowa ni watim ne gin gik ma nyiso rieko. Kaka wamedo paro matut kuom yore ma Yesu osebedo ka tayogo joge e kindewagi, e kaka wamedo bedo gadier ni kata warom gi pek mage e kinde mabiro, Jehova kod Yesu ok bi wewa.​—Hib. 13:5, 6. w22.07 13 ¶15-16

Mopogore gi pako Jehova sama walemo, dwarore bende ni wagone erokamano kuom gik mabeyo mosemiyowa. Kuom ranyisi, wanyalo goyone erokamano kuom miyowa maupe mabeyo mopogore opogore, kit chiemo mopogore opogore, kod osiepe mabeyo. Wuonwa moherowa miyowaga gik ma kamago kod mamoko mabeyo, mana ni mondo wabed mamor. (Zab. 104:12-15, 24) To moloyo mago duto, onego wago ne Jehova erokamano nikech chiemb chuny mogundho momiyowa kod geno ma jaber mar kinde mabiro. Yot ahinya mondo wiwa owil gi goyo erokamano kuom gik ma Jehova timonwa. Ang’o ma nyalo konyi paro goyone erokamano sama ilemo? Inyalo bedo gi list moting’o weche misekwayo Jehova e lamo, kendo kinde ka kinde, inyalo nono kaka Jehova osebedo ka dwoko kwayogigo. Kae to inyalo goyone erokamano kuom kony mosemiyi.​—Kol. 3:15. w22.07 22 ¶8-9

Wang’eyo ni puonjruok adiera kende ok oromo. Mondo adiera okonywa, nyaka wadag ka luwore gi adiera, tiende ni, nyaka wati gi adiera e ngimawa. Mano e ka adiera biro miyo wabed mamor. (Jak. 1:25) Ere kaka wanyalo nyiso ni wadak ka luwore gi adiera mwapuonjore? Owadwa moro nowacho ni achiel kuom yore ma nyalo konyowa timo kamano en nonore wawegi mondo wang’e kuonde ma watimoe maber kod kuonde ma nyalo dwarore ni watimie dongruok. Jaote Paulo nowacho niya: “Kata bed mana ni wasetimo dongruok e okang’ marom nade, wadhiuru nyime wuotho kaka dwarore e yo achielno.” (Fil. 3:16) Temie paro ber ma wayudoga sama watimo kinda mondo ‘wadhi nyime wuotho e adiera’! Ok wadagga adaga e ngima maber kende, to wamiyoga nyaka chuny Jehova mor. (Nge. 27:11; 3 Joh. 4) Kuom adier, donge wan gi gik mang’eny ma miyo onego waher adiera kendo dak ka luwore gi adierano? w22.08 18-19 ¶16-18

Ere kaka jodong-kanyakla nyalo nyiso ni gihero Jehova kod Yesu? Yo achiel maduong’ ma ginyalo timogo kamano en kuom rito rombe mag Yesu. (1 Pet. 5:1) Mano e gima Yesu nonyiso jaote Petro. Bang’ ka Petro nosekwer didek ni ok ong’eyo Yesu, nyaka bed ni nogombo ahinya nyiso Yesu ni nohere. Ka nosechier Yesu, nopenjo Petro kama: “Simon wuod Johana, be ihera?” Wanyalo bedo gadier ni Petro ne nyalo timo gimoro amora mondo onyis Ruodhe ni ohere. Yesu nonyiso Petro kama: “Kwa rombena matindo.” (Joh. 21:15-17) E ngimane duto, Petro norito rombe mag Ruodhe konyisogo ni ohere. Un jodongo, ere kaka unyalo nyiso ni ukawo mapek weche ma Yesu nonyiso Petro? Unyalo nyiso kaka uhero Jehova kod Yesu kuom timo limbe mag kwath kinde ka kinde, kendo kuom timo kinda mondo ukony joma odok chien oduog ir Jehova.​—Eze. 34:11, 12. w23.01 29 ¶10-11

Kik ipar ni onge ng’ama dewo pek mikaloe. Paro ma kamano nyalo miyo ine ni in ng’at manono kendo ni ionge gi teko mar kwedo gombo maricho. Muma to nigi paro mopogore. Owacho kama: “Kaachiel gi temno obiro losonu yo mar wuok mondo ubed gi nyalo mar nano.” Kuom mano, kata obedo ni gombo moro marach nyalo bedo gi teko ahinya kuomwa, wan gadier ni wanyalo loyo gombono nikech Jehova oikore konyowa. Kinde duto par wachni: Nikech wan dhano morem, ok wanyal tieko gombo maricho kuomwa chuth. Kata kamano, sama gombo kaka mago osieko, pod wanyalo kwedogi e yo mariek mana kaka Josef notimo ka noringo oa e lwet chi Potifar ma ne dwaro make githwon. (Cha. 39:12) Ok onego iyie mondo gombo maricho ochik ngimani! w23.01 12-13 ¶16-17

Jehova en Nyasaye ma ng’ado bura kare. (Rap. 32:4) Nikech en jang’ad bura ma kare ok obuon ng’ato ang’ata. (Tich 10:34, 35) Nikech Nyasaye ok buon ji, mano e momiyo noyie mondo ondik Muma kitiyo gi dhok mopogore opogore. Jehova nosingo ni e kinde giko, “rieko madier” ma yudore e Muma ne dhi bedo “mogundho.” Ji mang’eny ne dhi winjo tiend adierago. (Dan. 12:4) Achiel kuom yore ma rieko madier osebedogo mogundho en kokalo kuom tij loko Muma e dhok mamoko kod buge ma lero Muma, goyogi, kendo pogogi ne ji. Jotich Jehova to oseloko Muma oduto kata buge moko mag Muma e dhok mokalo 240, kendo ng’ato ang’ata nyalo yude ma onge chudo. Mano osemiyo ji duto ma ae ogendni mopogore opogore owinjo “wach maber mar Pinyruoth” ka giko pok ochopo. (Mat. 24:14) Nyasachwa ma ng’ado bura kare dwaro ni ji mang’eny kaka nyalore osom Wachne mondo ging’eye. Otimo kamano nikech oherowa waduto. w23.02 5 ¶11-12

Be ihero tim makare? Onge kiawa ni en kamano. Kata kamano, nikech waduto warem, ka ok watang’, paro ma pinyni nigo e wi tim makare nyalo chiko pachwa. (Isa. 5:20) Ji mang’eny paroga ni ng’at makare en ng’at ma ongino, mohero ng’ado ne ji bura, kendo ma neno ni ober moloyo jomamoko. Jehova to ok ohero kido kaka mago. Ka ne Yesu ni e piny ka, nokwero matek jotend dinde ma ne keto chike ka luwore gi dwachgi giwegi. (Ekl. 7:16; Luka 16:15) Ng’at makare ok en ng’at ma paro ni ober moloyo jomamoko. Bedo ng’at makare en gima ber ahinya. Ng’at makare en ng’at ma timo gik ma Jehova dwaro. E Muma, ng’at makare en ng’at modak ka luwore gi chike makare mag Jehova. w22.08 27 ¶3-5

Yesu nogeno jopuonjrene kata obedo ni ne gin gi nyawo moko. (Joh. 15:16) Ka ne Jakobo kod Johana okwayo Yesu mondo omigi migepe makende e Pinyruodhe, Yesu ne ok ochako bedo gi kiawa e wi gimomiyo ne gitiyo ne Jehova, kata gologi mondo kik gibed jolupne. (Mar. 10:35-40) Bang’e, jopuonjre Yesu duto noringo moweye e otieno ma nomakee. (Mat. 26:56) Kata kamano, Yesu pod nogenogi agena. Nong’eyo ni ne gin joricho kendo “noherogi nyaka giko.” (Joh. 13:1) Bang’ ka nosechier Yesu, nomiyo jootene 11 ma nomakore kode migawo maduong’ mar loko ji obed jopuonjrene kendo rito rombege ma nogeno ahinya. (Mat. 28:19, 20; Joh. 21:15-17) Yesu nong’eyo gimomiyo nogeno jootene ma ne nigi nyawogo. Giduto ne gimakore kode nyaka ne gitieko migepegi e piny ka. Yesu noketonwa ranyisi maber mar dewo jowetewa ma bende orem. w22.09 6 ¶12

Ka wan gadier ni Jehova oherowa kendo ni en jakorwa, wanyalo loyo Satan ma timo kinda mondo omiwa luoro. Kuom ranyisi, jal ma ne ondiko Zaburi 118 ne kalo e chandruoge moko e ngimane. Ne en gi jowasigu mang’eny moriwo nyaka joma ne ni e telo (wes 9, 10). Nitie kinde ma gik maricho ne thung’e ahinya (wes 13). Jehova bende nosekume gi kum malit ahinya (wes 18). To e ma pod jandik-zaburino nowero niya: “Ok abi luor.” Nong’eyo ni kata obedo ni Jehova Wuon-gi manie polo nosekume, pod Wuon-gino nohere. Jandik-zaburino ne ni gadier ni kata obedo ni nokalo e chandruok ma chalo nade, Jehova Nyasache ma jahera ne dhi bedo kode kendo konye kinde duto. (Zab. 118:29) Dwarore ni wabed gadier ni Jehova oherowa. Bedo gadier gi wachno biro konyowa loyo luoro ma wanyalo bedogo e weche adekgi: (1) Bedo maluor ni ok wabi pidho joodwa, (2) luoro dhano, kod (3) luoro tho. w22.06 15 ¶3-4

Nyaka watem matek mondo lamo mar Jehova obed mokwongo e ngimawa. Jehova e Jachuechwa kendo en e mowinjore walame. (Fwe. 4:11; 14:6, 7) Omiyo, dwarore ni waket lame obed mokwongo e ngimawa kendo walame e yo moyiego, ma en “kuom roho kod adiera.” (Joh. 4:23, 24) Wadwaro ni roho maler mar Jehova otawa sama walame mondo walame ka luwore gi adiera ma yudore e Wachne. Lamo marwa onego obed mokwongo e ngimawa kata ka po ni wadak e piny mogoye tijwa marfuk kata moketie chike moko ma monowa lamo ka wan thuolo. Gie sani, nitie owetewa gi nyiminewa mokalo 100 manie jela mana nikech bedo Joneno mag Jehova. Kata kamano, giwinjoga ka gimor timo duto ma ginyalo mondo gilem, gipuonjre, kendo giwuo gi jomamoko e wi Nyasaye kod Pinyruodhe. Sama ikwedowa kata isandowa, wanyalo bedo mamor nikech wang’eyo ni Jehova ni kodwa kendo obiro guedhowa.​—1 Pet. 4:14. w22.10 9 ¶13

Bug Ngeche nigi puonj mabeyo mowuok kuom Jehova ma ka watiyogo e ngimawa, to nyalo miyo wadag maber. Ne ane puonj moko ariyo ma yudore e bugno. Mokwongo, gik ma in-go mondo oromi. Ngeche 23:4, 5 wachonwa kama: “Kik iwe tich bari ndasi ni mondo ibed jamwandu . . . , nimar [mwandu biro] bedo gi buombegi ka otenga mi gifu e kor polo.” To e ma ji mathoth moriwo nyaka joma omewo kod joma odhier osiko wigi e manyo pesa. Mano miyo gidonjo e timbe ma nyalo ketho nyinggi, ketho winjruokgi gi jowetegi, kata ketho ngimagi. (Nge. 28:20; 1 Tim. 6:9, 10) Mar ariyo, par matut ka pok iwuoyo. Ka ok watang’, wanyalo ketho kama duong’ mana gi weche ma wawacho. Ngeche 12:18 wacho kama: “Weche ma imuomruokgo chuoyo chuny ka ligangla, to lew ng’at mariek chango chuny.” Wabiro rito winjruok maber ma wan-go e kindwa ka ok wabedo jo kuoth kata wuoyo marach e wi nyawo mag jowetewa.​—Nge. 20:19. w22.10 21 ¶14; 22 ¶16-17

Ne dwarore ni Ezekiel owinj tiend siem ma nodhi lando kendo obed gadier gi weche ma nodhi landogo mondo oyud mijing’o mar landogi. Ezekiel nofwenyo gimoro miwuoro bang’ chamo bugno! Nofwenyo ni bugno ‘ne mit ka mor kich e dhoge.’ (Eze. 3:3) Nikech ang’o? Ezekiel noneno migawo mar wuoyo e lo Jehova kaka migawo maduong’ ahinya, kendo ma mit timo. (Zab. 19:8-11) Nomor ni Jehova nosemiye migawo mar bedo janabine. Bang’e, Jehova nonyiso Ezekiel kama: “Winj weche duto ma anyisigi kendo irwakgi e chunyi.” (Eze. 3:10) Wechego ne nyiso maler ni Ezekiel nonego omak gik ma nondik e buk modolno e pache kendo opar matut kuomgi. Timo kamano notego yiene. Bende, mano nokonye ng’eyo weche mag kum ma nodhi lando ne ji. (Eze. 3:11) Nikech weche Nyasaye koro ne nie chunye kendo e dhoge, Ezekiel koro noikore maber lando weche Nyasaye. w22.11 6 ¶12-14

Ka po ni otim lokruok moro e riwruokwa ma temo okang’ migenogo Jehova, en ang’o minyalo timo? Riw lwedo lokruoge ma timore e riwruokwa gi chunyi duto. Ka ne Jo-Israel nie thim, Jo-Kohath e ma ne kwongoga daro sandug singruok ka pok jomamoko odar. (Kwan 3:29, 31; 10:33; Jos. 3:2-4) Mano ne en migawo maduong’! Kata kamano, weche nolokore ka Jo-Israel nodonjo e Piny Manosingi. Koro ne ok dwarre ni osik kidaro sandug singruok. Kuom mano, nomi Jo-Kohath migepe mamoko. (1 We. 6:31-33; 26:1, 24) Onge kamoro amora e Muma ma nyisowa ni Jo-Kohath nong’ur, kata ni ne gidwaro ni odhialgi nikech migawo maduong’ ma ne gin-go chon. Mano puonjowa ang’o? Riw lwedo gi chunyi duto lokruok moro amora motim e riwruok mar oganda Jehova, moriwo nyaka lokruok ma samoro mulo migapi. Bed mamor gi migawo moro amora momiyi. Par ni migawo ma in-go ok e ma nyis ka be Jehova mor kodi kata ooyo. Jehova okawo mapek yo ma iluwogo chikene moloyo migawo mitimo. w22.11 23 ¶10-11

Onesiforo nomanyo jaote Paulo gi kinda, kendo gikone ka noyude, nokonye. Notimo kamano kata obedo ni nong’eyo maber ni mano ne nyalo kelone chandruoge moko. Mano puonjowa ang’o? Ok onego wayie mondo luoro dhano omi wawe konyo owetewa sama isandogi. Kar mano, onego wakednegi kendo wakonygi. (Nge. 17:17) Mago e kinde ma gidwaroe ahinya ni wahergi kendo wasirgi. Par ane kaka owetewa gi nyiminewa manie piny Russia osebedo ka konyo Jokristo wetegi motue e jela. Seche ma iterogiga e kot mondo oyalgi, owete gi nyimine mang’eny dhiga mondo oriwgi lwedo. Mano puonjowa ang’o? Sama iketho nying owete ma tayowa, itueyogi e jela, kata isandogi, kik ibed maluor. Lemnegi, konygi rito joodgi, kendo imany yore mamoko minyalo sirogigo.​—Tich 12:5; 2 Kor. 1:10, 11. w22.11 17 ¶11-12

Jodong-kanyakla nigi ting’ mar jiwo Jokristo wetegi ka gitiyo gi Muma kendo hoyogi. (1 Pet. 5:2) Sama masira moro otimore, gima jodongo kwongoga timo en neno ni owete duto ni kama ber, gin gi chiemo, lewni, kod kuonde ma ginyalo bworoe. Kata kamano, bang’ dweche moko, pod biro dwarore ni ojiw joma oyudo masirago kendo ohogi. (Joh. 21:15) Owadwa moro miluongo ni Harold manie Komiti mar Bad Ofis moro kendo moseromo gi owete mang’eny moseyudo masira, wacho kama: “Kawoga kinde malach ka pok ngima joma oyudo masira odok e wang’e. Ginyalo chako dak e ngima manyien kendo. Kata kamano, sama giparoga osiepgi kata watgi moro ma notho, gimoro ma gihero ma nolal, kata kaka ne gitony e masirano, chunygi nyalo nyosore ahinya. Weche kaka mago nyalo miyo giku kuom kinde malach. Kuyo ma kamano ok nyis ni gionge yie. Mano gima timorega ne ng’ato ang’ata.” Jodong-kanyakla kawoga mapek weche ma wacho niya: “Ywaguru kanyachiel gi jo ma ywak.”—Rumi 12:15. w22.12 22 ¶1; 24-25 ¶10-11

Jehova oikore miyowa rohone maler mondo okonywa bedo gi timbe mabeyo. Sama wasomo Wach Nyasaye, wamiyo roho malerno thuolo mar konyowa. Bende, wayudo roho maler sama wan e chokruogewa mag Jokristo. E chokruoge kaka mago, waromoga gi nyiminewa gi owetewa ma temo timo kinda mondo gitim gik mabeyo mana kaka wan bende watimo, to mano en gima jiwowa ahinya. (Hib. 10:24, 25; 13:7) Bende, sama walemo, wanyalo kwayo Jehova rohone maler gi kinda mondo okonywa loyo nyawo ma wanyalo bedogo kendo miyowa teko mar dhi nyime kedo gi nyawogo. Kata obedo ni timo gigo duto ok bi miyo gombo ma richogo olal kendgi, gibiro miyowa teko mar kwedo gombogo. Ka wasetimo kinda ma wabedo gi chenro maber mag timo gik motudore gi lamo, dwarore ni wadhi nyime makore gi chenrogo mondo okonywa dhi nyime bedo gi timbe mabeyo. w23.01 11 ¶13-14

Kata obedo ni Muma ok en bug thieth kata buk moting’o kit chiemo monego wacham, pod oting’o pach Jehova e wechego. Kuom ranyisi, Muma jiwowa ni ‘kik watim gik ma nyalo hinyo dendwa.’ (Ekl. 11:10) Muma kwero ich-lach kod madho kong’o mokalo tong’, ma gin gik ma nyalo hinyo ngimawa. (Nge. 23:20) Jehova dwaro ni wabed gi kido mar ritruok sama wayiero kit chiemo ma wabiro chamo kod gik ma wabiro madho. (1 Kor. 9:25) Wanyalo nyiso ni wageno mich mar ngima ma Nyasaye osemiyowa kuom tiyo gi nyalowa mar paro e yo maber. (Zab. 119:99, 100; Nge. 2:11) Kuom ranyisi, onego watim yiero mabeyo e wi kit chiemo ma wabiro chamo. Ka po ni nitie chiemo moro ma wahero to wang’eyo ni onyalo miyo wabed matuo, wabiro nyiso ni watiyo gi rieko ka ok wachamo chiemono. Wabiro nyiso ni pachwa long’o kuom nindo moromo, rieyo dendwa, rito ler mar dendwa, kendo rito miechwa obed maler. w23.02 21 ¶6-7

Ere kaka wanyalo yudo puonj madongo sama wasomo Muma? Ne ane gima 2 Timotheo 3:16, 17 wacho. Owacho ni ‘Ndiko duto konyo kuom’ (1) puonjo ji, (2) siemo ji, (3) rieyo ji, kod (4) kwero ji. Inyalo yudo ber ang’wen mokwan-go kata mana e buge mamoko mag Muma ma ok ihinyga tiyogo. Non kama isomo mondo ine puonj minyalo yudo e wi Jehova, dwache, kata puonj moro amora machielo. Tem fwenyo siem ma yudore kama isomono. Tim kamano kuom nono kaka ndikono konyi fwenyo timbe kod paro maricho monego ikwedi mondo isik kimakori gi Jehova. Non ane kaka inyalo rieyo paro mobam ma ji nigo, kuom ranyisi, sama in e tij lendo. Bende, non ane weche mikweri mondo ine gik moko kaka Jehova nenogi. Kiketo pachi kuom weche ang’wen-go, ibiro medo bero yo misomogo Muma kendo yudo puonj madongo. w23.02 11 ¶11

Wach moro ma nokor e bug Daniel nonyiso ni Yesu ne dhi chako locho e giko higni moko abiriyo. Be wanyalo ng’eyo kinde ma Yesu ne dhi chako lochoe? (Dan. 4:10-17) Higni abiriyogo ochung’ ne higni 2,520. Hignigo nochakore e higa mar 607 Ka Kristo Podi, ka ne Jo-Babulon ogolo ruoth mogik ma ne locho Jerusalem e lo Jehova. Hignigo norumo e higa mar 1914 ka ne Jehova oketo Yesu mondo obed Ruoth. Yesu e ‘jal mowinjore’ locho kaka Ruoth e Pinyruodh Nyasaye. (Eze. 21:25-27) Wach ma nokorno konyowa nade? Winjo tiend “higni abiriyo” ma Daniel nowuoye miyo wabedo gadier ni Jehova chopoga singoge e kinde mowinjore. Mana kaka Pinyruodhe nochako locho e kinde ma noketo, e kaka weche mamoko ma nokoro be biro chopo e kinde mowinjore ka luwore gi kalendane. Ee, odiechieng Jehova ‘biro chopo mana e kindene!’—Hab. 2:3. w22.07 3 ¶3-5