Septemba

Jehova osemiyo Yesu teko mar tieko chandruoge duto mag dhano. Kokalo kuom honni ma Yesu notimo, nonyiso maler ni en gi teko mar tieko chandruoge duto ma wan wawegi ok wanyalo tieko. Kuom ranyisi, en gi teko mar golonwa gima duong’ momiyo wachandore, ma en richo ma ne wayudo kuom Adam ma miyo wabedo matuo kendo watho. (Mat. 9:1-6; Rumi 5:12, 18, 19) Honni ma notimo nonyiso ni en gi teko mar chango “tuoche duto” kendo chiero joma otho. (Mat. 4:23; Joh. 11:43, 44) Bende, en gi teko mar kueyo yamo mager kendo golo jochiende. (Mar. 4:37-39; Luka 8:2) To mano kaka en gima jiwowa ng’eyo ni Jehova osemiyo Wuode teko ma kamano! Wanyalo bedo gadier chuth ni gueth ma kinde mabiro e bwo Pinyruodh Nyasaye biro chopo kare. Honni ma Yesu notimo ka en dhano puonjowa ni obiro timo honni mamoko machal kamago e okang’ malach ka koro en Ruodh Pinyruodh Nyasaye. w23.04 3 ¶5-7

Ka kanyaklau nigi jolendo mang’eny, kendo mano miyo seche moko ok yieri sama iting’o badi mondo ichiw paro, chunyi nyalo jok. Kata kamano, kik iol gi temo chiwo paro. Ik paro mang’eny ne chokruok ka chokruok. Kitimo kamano, to kata ka iting’o badi to ok oyieri, pod ibiro bedo gi thuolo mamoko mag ting’o badi ka chokruok pok orumo. Sama iiko Puonjruok mar Ohinga mar Jarito, tem paro kaka paragraf ka paragraf otudore gi wach maduong’ ma sulano wuoye. Mano biro miyo ibed gi gimoro minyalo wacho e sulano. Bende, inyalo iko paro e paragraf moko ma wuoyo kuom adiera matut mag Muma ma samoro ok yotnega ji mang’eny lero. Ang’o momiyo mano nyalo konyi? En nikech kochopo e paragraf ma kamago, samoro ji manok e ma biro ting’o badgi. To nade ka pod chokruoge mang’eny okalo ka pok omiyi thuolo mar chiwo paro? Ka pok chokruok ochakore, inyalo wuoyo gi owadwa ma dhi tayo migawo moro mondo inyise penjo moro ma diher dwoko. w23.04 21-22 ¶9-10

Josef noikorega timo kaka Jehova dwaro, to mano nomiyo obedo dichwo maber. Didek kama, Nyasaye nonyise gik moko sie ma nonego otim motudore gi joode. E kindego duto, nokawo okang’ mapiyo kendo timo kaka Nyasaye ne dwaro, kata mana e seche ma ne chuno ni otim lokruoge moko madongo. (Mat. 1:20; 2:13-15, 19-21) Josef noluwo kaka Jehova nochike. Kuom timo kamano, norito Maria maber, nosire, kendo pidhe. Nyaka bed ni okenge ma nokawogo nomiyo Maria omedo here kendo miye luor, donge? Un chwo, unyalo luwo ranyisi mar Josef kuom manyo puonj mowuok e Muma sama utayo joodu. Sama utiyo gi puonjgo, kata ka ochuno ni utim lokruoge moko, unyiso ni uhero mondeu kendo umedo tego kend maru. Nyaminwa moro ma wuok e piny Vanuatu mosebedo e kend kuom higni mokalo 20 wacho kama: “Sama jaoda manyo puonj mag Muma kendo otemo matek mondo oti gi puonjgo e yiero motimo, amedo miye luor ahinya. Awinjo e chunya ni orita maber, kendo abedo gadier ni yiero motimo ni kare.” w23.05 21 ¶5

Jo-Yahudi ma ne dhi wuok Babulon ka dok Israel nonego obed “oganda maler” ne Nyasachgi. (Rap. 7:6) Kata kamano, mano koro ne ok nyis ni onge lokruok moro amora ma nonego gitim mondo gimor Jehova. Jo-Yahudi mang’eny ma ne onyuol Babulon noseng’iyo gi paro kod timbe mag Jo-Babulon. Higni moko bang’e ka Jo-Yahudi nosedok Israel, Nehemia ma ne en gavana nofwenyo ni nyithind Jo-Israel moko ne ok ong’eyo dho Jo-Yahudi. (Rap. 6:6, 7; Neh. 13:23, 24) Ere kaka nyithindogo ne dhi puonjore hero Jehova kendo lame ka ne ok ging’eyo dho Jo-Yahudi, ma e dhok ma nondikgo thoth weche ma ne nie Wach Nyasaye? (Ezra 10:3, 44) Jo-Yahudi ne nyaka tim lokruoge moko madongo, to timo kamano ne ok tek ahinya ka gin e piny Israel ma nosechak dwokie lamo madier.​—Neh. 8:8, 9. w23.05 15 ¶6-7

Gima lit en ni kata ka wan gi gik mang’eny ma chwalowa mondo wachop gombowa kendo wan gi ritruok e okang’ malach, pod wanyalo romo gi pek moko. Kuom ranyisi, ‘gik ma yudowaga apoya’ nyalo mayowa thuolo ma waseketo mar chopo gombowa moro. (Ekl. 9:11) Wanyalo romo gi wach moro ma nyoso chunywa kendo mayowa teko. (Nge. 24:10) Nikech warem, wanyalo timo gik ma dwokowa chien, to mano nyalo monowa chopo gombowa. (Rumi 7:23) Kata, samoro wanyalo winjo ka waol aola. (Mat. 26:43) Ang’o ma nyalo konyowa sama waromo gi pek kaka mago? Ng’e ni pek miromogo ok nyis ni ok inyal chopo gombo moro ma in-go. Muma nyisowa ni wabiro romo gi chandruoge kata pek moko. Kata kamano, Muma nyisowa bende ni wanyalo siko ka wachung’ motegno. Ee, sama itemo matek mondo ichop gomboni kata kiromo gi pek moko, inyiso Jehova ni idwaro moro chunye. To mano kaka Jehova morga sama oneno kitimo kinda mondo ichop gombo ma in-go e tije! w23.05 30 ¶14-15

Bedo painia miyo rawera thuolo mar tiyo kanyachiel gi ji mopogore opogore. Bende, mano konye ng’eyo goyo bajet chon. (Fil. 4:11-13) Yo maber mar chako luwo chenro mar tiyo ne Nyasaye kuom thuoloni duto en bedo painia makonyo. To bende, mano iiki ne bedo painia mapile. Bedo painia nyalo yawoni dhoot malach mar yudo migepe momedore kaka konyo e tij gedo kata tiyo e Bethel. Chwo ma Jokristo onego obed gi gombo mar bedo jodong-kanyakla mondo gikony owetegi gi nyiminegi. Muma wacho ni chwo ma timo kinda mondo gibed jodong-kanyakla “dwaro tich maber.” (1 Tim. 3:1) Nyaka gikwong gibed jokony-tich. Jokony-tich konyoga jodongo e yore mang’eny. Jodong-kanyakla kod jokony-tich konyo owetegi gi nyiminegi ka gibolore kendo gitimo kinda e tij lendo. w23.12 28 ¶14-16

Ruoth Josia ne en mana rawera ka nochako manyo Jehova. Nodwaro puonjore e wi Jehova kendo timo dwache. Kata kamano, weche ne ok yot ahinya ne ruoth ma rawerano. Ne nyaka oked matek ne lamo maler nikech lamo mag sanamu nosenya ahinya e piny Israel. To mano e gima notimo! Ka ne Josia ochopo higni 20, nochako golo nyiseche manono e pinyruodhe. (2 We. 34:1, 2) Ka po ni in rawera, donge inyalo yiero luwo ranyisi mar Josia kuom manyo Jehova kendo puonjori kido mage? Timo kamano biro chwali mondo ichiwri ne Jehova. Ere kaka chiwruok ne Jehova biro mulo ngimani? Luke ma nobatis ka en jahigni 14 wacho kama: “Chakre sani ka dhi nyime, abiro keto timo dwach Jehova e ma obed mokwongo e ngimana kendo temo matek mondo amore.” (Mar. 12:30) To mano kaka ibiro yudo gueth kiyiero timo kaka Luke notimo! w23.09 11 ¶12-13

Ka ne jaote Paulo ondiko barua mokwongo ne Jo-Thesalonika, kanyaklano ne pok otieko higa achiel nyaka ne chake. Nyalo bedo ni joma noket mondo ota kanyaklano ne pod onge lony, kendo nitie gik ma ne ok gitim maber. Kata kamano, pod ne dwarore ni omigi luor. Kaka masira maduong’ medo kayo machiegni, biro dwarore ni wamed geno yo ma jodong-kanyakla tayowago moloyo kaka watimo sani. Samoro gie kindeno biro bedo matek yudo weche ma tayowa kowuok e ofiswa maduong’ kata e bad ofis. Omiyo, dwarore ahinya ni wapuonjre hero jodong-kanyaklawa kendo miyogi luor sani. Kata bed ni ang’o ma timre, wadhiuru nyime rito pachwa kendo kik waket pachwa e nyawogi, to kar mano, waket pachwa e yo ma Jehova tayogigo kokalo kuom Kristo. Mana kaka ogudu ritoga wi jalweny, e kaka genowa mar warruok rito pachwa. Wang’eyo maler ni onge gimoro amora maber ma pinyni nyalo miyowa. (Fil. 3:8) Geno ma wan-go konyowa bedo gi chuny mokuwe kendo siko ka wagurore motegno e yie. w23.06 11 ¶11-12

Joma winjo dwond “dhako mofuwo” ka luongo ji, nyaka tim yiero moro. Be gibiro dhi ire koso ooyo? Nitie gik momiyo onego wakwed matek timbe mag terruok. ‘Dhako mofuwono’ wacho niya: “Pi mokwal mit.” (Nge. 9:17) ‘Pi mokwalgo’ ochung’ ne ang’o? Muma pimo nindruok e kind joma okendore gi modho pi e soko maler kendo ma kelo mor. (Nge. 5:15-18) Dichwo gi dhako mokendore nyalo yudo mor ma kamano. Mano opogore ahinya gi joma modho “pi mokwal,” tiende ni joma donjo e timbe mag terruok. Thothne joma terore timoga timbego kuonde ma ok nen-gie mana kaka jokuoge ma kwelo. “Pi mokwal” nyalo nenore ni mit sama pok ojuk joma kwalogi. To mano doko wuondruok maduong’! Onge gima opondo e wang’ Jehova. Onge gima lit ma loyo lit ma ng’ato bedogo koketho winjruokne gi Nyasaye. Onge “mit” madier ma ng’at ma kamano yudo.​—1 Kor. 6:9, 10. w23.06 22 ¶7-9

Nade kifwenyo ni tinde ok ilem kowuok e chunyi, kata tij lendo tinde ok mori? Kik ichak neno ni koro ionge roho mar Jehova. Nikech in dhano morem, paro ma in-go kata yo minenogo gik moko nyaloga lokore kinde ka kinde. Ka kindani ochako dok chien, par ranyisi mar jaote Paulo. Kata obedo ni notemo ahinya mondo oluw ranyisi mar Yesu, nong’eyo ni kinde ka kinde, kindane ne nyalo dok chien. Paulo nong’ado e chunye ni ne nyaka otim tich ma nosemiye, kata ka seche moko nonyalo yudo ka ok yotne timo kamano. E yo ma kamano bende, kik iyie mondo paro ma in-go kaka dhano morem e mochik yiero mitimo. Ng’ad e chunyi ni ibiro dhi nyime timo gik makare, kata ka seche moko ok yotni timo kamano. Kidhi nyime timo gik makare, mosmos ibiro chako winjo maber e chunyi.​—1 Kor. 9:16. w24.03 11-12 ¶12-13

Wanyalo nyiso ni wahero owetewa gi nyiminewa kuom yie mondo gibed osiepewa. (2 Kor. 6:11-13) Thothwa nie kanyakla moting’o owete gi nyimine moa e ogendni mopogore opogore kendo ma kit ngimagi opogore gi magwa. Wanyalo tego hera ma waherogigo kuom keto pachwa e kido mabeyo ma gin-go. Sama wapuonjore neno owetewa gi nyiminewa kaka Jehova nenogi, mano nyiso ni waherogi. Biro dwarore ni waher jowetewa e kinde masira maduong’. Ka masira maduong’no ochakore, ere kama wabiro yudoe arita maber? Ne ane gima Jehova nonyiso jotichne mondo otim ka ne omonj Babulon machon. Nowachonegi kama: “Un joga, dhiuru udonj e udi ma iye, kendo ulor dhouteu. Ponduru kuom kinde machuok, nyaka chop mirimb Nyasaye okadhi.” (Isa. 26:20) Nenore ni wechego biro mulo ngimawa e kinde masira maduong’. w23.07 6-7 ¶14-16

Bed ng’at ma tur. Inyalo penjori kama: ‘Be ji nenaga kaka ng’at matur? Koso ginena kaka ng’at ma rido ne ji ngima, mager, kendo ma wiye tek? Be achikonega jomamoko ita kendo ayie luwo pachgi ka timo kamano en gima owinjore?’ Okang’ ma wanyisogo ni wan joma tur nyiso okang’ ma waluwogo ranyisi mar Jehova kod Yesu. Ng’at matur en ng’at ma oyie timo lokruok sama ngimane olokore. Lokruoge kaka mago nyalo kelonwa pek moko. Kuom ranyisi, tuo moro nyalo goyowa apoya. Kata, lokruok ma apoya e weche mag yuto kata mag siasa nyalo miyo ngimawa olokre. (Ekl. 9:11) Lokruok e migepe ma wan-go e tij Nyasaye bende nyalo temo yiewa. Inyalo nyagori maber mitim lokruok kikawo okenge ang’wen ma luwogi: (1) Yie ni ngimani oselokore, (2) keto pachi kuom kinde mabiro, (3) keto pachi kuom gik mabeyo, kendo (4) timo gik ma konyo jomamoko. w23.07 21-22 ¶7-8

Janabi Daniel ne en rawera ka ne Jo-Babulon omake ma gitere e tuech e piny mabor ahinya gi thurgi. Kata obedo ni Daniel ne en rawera kamano, nomako wang’ Jo-Babulon. Ka ne ging’iyo Daniel, ne gifwenyo ni ne en ‘jachia ma ne onge gi ng’ol moro amora,’ kendo ni joodgi ne gin jo huma. (1 Sa. 16:7) Nikech wechego, Jo-Babulon notiege mondo obed achiel kuom joma ne tiyo e od ruoth. (Dan. 1:3, 4, 6) Jehova nohero Daniel ahinya nikech kit ngima ma Daniel noyiero ka ne pod orawera. Nyalo bedo ni Daniel ne en jahigni 20 kama, ka ne Jehova owuoyo kuome kaachiel gi Noa kod Ayub ma ne gin joma nosetiyone kuom higni mang’eny. (Cha. 5:32; 6:9, 10; Ayub 42:16, 17; Eze. 14:14) Jehova nohero Daniel kinde duto.​—Dan. 10:11, 19. w23.08 2 ¶1-2

Kidwaro ng’iewo ot moro, onge kiawa ni diher neno kuonde duto e ot midwaro ng’iewono. Wanyalo timo gima chalo kamano sama wasomo Muma kendo puonjore weche manie iye. Kisome mapiyo piyo, to ibiro ng’eyo mana “puonj mag mise mag weche maler moa kuom Nyasaye.” (Hib. 5:12) Mana kaka ne waseneno ni dwarore mondo idonj e i ot mondo inon kaka nogere, e kaka dwarore bende ni idonj matut e i Muma mondo e ka iwinj tiende maber. Yo maber ahinya minyalo puonjorigo Muma en nono kaka wach moro miwuoye kamoro e i Muma otudore gi weche mondik kuonde mamoko. Bende, inyalo nono ni gin adiera mage miyiego kod gimomiyo iyie gi adierago. Mondo wawinj tiend Wach Nyasaye e yo maler, dwarore ni wapuonjre adiera matut mag Muma. Jaote Paulo nojiwo Jokristo wetene ni gipuonjre Wach Nyasaye gi kinda mondo ‘ging’e e yo malong’o lach gi bor ma ariwa gi bor modhi malo kod tut’ mar adiera. Timo kamano ne dhi konyogi mondo gimed ‘gurre motegno’ e yiegi. (Efe. 3:14-19) Wan bende onego watim kamano. w23.10 18-19 ¶1-3

Muma oting’o ranyisi mang’eny mag joma nohore. Donge inyalo keto chenro mar nono ranyisigo e puonjruokni iwuon? Kuom ranyisi, kata obedo ni nowal Daudi ka pod notin mondo obed ruodh Israel, ne nyaka orit kuom higni mang’eny ka pok ochako locho. Simeon kod Ana nodhi nyime makore gi Jehova sama ne girito neno Mesia ma nosingi. (Luka 2:25, 36-38) Sama inono ranyisigo, tem ane manyo dwoko mag penjogi: Ang’o ma nokonyo ng’ama iwuoyo kuomeno nyiso horuok? Gin ber mage ma noyudo nikech nohore? Ere kaka anyalo luwo ranyisine? Bende, inyalo puonjori kuom nono ranyisi mag joma ne ok ohore. (1 Sa. 13:8-14) Inyalo penjori kama: ‘Ang’o momiyo ne ok ginyiso horuok? Ang’o ma noyudogi nikech ne ok gihore?’ w23.08 24 ¶15

Jaote Petro nomakore motegno gi Yesu kendo ne ok oyie mondo gimoro amora omone dhi nyime bedo jalup Yesu. Mano nonenore ayanga e kinde ma Yesu nowacho gimoro ma jopuonjrene ne ok owinjo tiende maber. (Joh. 6:68) Thoth jolup Yesu ne ok orito mondo Yesu olernegi wachno, kendo ne giweyo luwo Yesu. Petro to nokawo okang’ mopogore. Nomakore motegno gi Yesu kendo nofwenyo ni Yesu kende e ma ne nigi “weche mag ngima ma nyaka chieng’.” Yesu nong’eyo ni Petro kod joote mamoko ne dhi jwang’e. Kata kamano, nonyiso ni nogeno ni Petro ne dhi duogo, kendo ni nodhi siko komakore kode. (Luka 22:31, 32) Yesu nong’eyo ni “chuny dwaro, to ringruok e ma nyap.” (Mar. 14:38) Mano e momiyo bang’ ka Petro nokwer ni okiaye, ne ok ojok kode. Bang’ ka nosechier Yesu, nenore ni nofwenyore ne Petro ka Petro ne ni kende. (Mar. 16:7; Luka 24:34; 1 Kor. 15:5) Nyaka bed ni wachno nojiwo Petro ahinya. w23.09 22 ¶9-10

Sama joma oketo yie kuom Nyasaye otimo richo, Nyasaye weyonegiga. Ok okumgiga bang’e nikech richogo. (Zab. 32:1, 2) Okwanoga joma kamago kaka joma onge ketho kendo joma kare nikech yiegi. Kata obedo ni Ibrahim, Daudi, kod jotich Nyasaye mamoko machon nokwan kaka joma kare, pod ne gin joricho. To nikech yiegi, Nyasaye nokwanogi kaka joma onge ketho, to moloyo ka nopimogi gi joma ne ok tine. (Efe. 2:12) Mana kaka jaote Paulo nonyiso maler e barua ma nondiko, yie en gima dwarore ahinya mondo ng’ato obed gi winjruok maber gi Nyasaye. Yie ma kamano e ma nomiyo Ibrahim kod Daudi obedo osiepe Nyasaye. To kata mana wan bende, yiewa e ma miyo wabedo gi winjruok maber gi Nyasaye. w23.12 3 ¶6-7

E kindewagi, Jokristo duto nigi migawo mar chiwo ne Jehova misengni kuom tiyo gi thuologi, tekogi, kod mwandugi e siro weche mag Pinyruodh Nyasaye. Wanyalo nyiso ni wakawo mapek migawo mar lamo Jehova kuom chiwone misengni mabeyo mogik. Jaote Paulo nowacho weche moko ma ok onego wajwang’. (Hib. 10:22-25) Wechego oriwo wuoyo gi Jehova e lamo, hulo genowa e lela, chokore kanyachiel, kendo jiwruok ‘to moloyo sama waneno ni odiechieng Jehova medo sudo machiegni.’ E weche mogik ogik e bug Fweny, malaika mar Jehova nowacho nyadiriyo niya: “Lam Nyasaye!” (Fwe. 19:10; 22:9) Omiyo, kinde duto wasikuru ka waparo adiera ma wapuonjore e wi hekalu mar ranyisi, kendo wasik ka wakawo mapek thuolo makende ma wan-go mar lamo Nyasaye! w23.10 29 ¶17-18

Waduto wadwaro ni ‘wadhi nyime herore.’ Kata kamano, onego wapar ni Yesu nowacho ni “hera mar ji mang’eny nobed mang’ich.” (Mat. 24:12) Yesu ne ok wach ni jopuonjrene mang’eny ne dhi weyo herore. Kata kamano, onego wabed motang’ mondo pinyni kik monwa nyiso hera kaka thoth ji e kindegi. Ka wan gi wachno e paro, we wanon ane penjoni: Ang’o ma biro konyowa ng’eyo ka be hera ma waherogo owetewa otegno? Achiel kuom yore ma wanyalo ng’eyogo ka hera manie kindwa otegno en nono gik ma watimoga sama waromo gi chal moko e ngima. (2 Kor. 8:8) Kuom ranyisi, jaote Petro nowacho kama: “To moloyo duto, beduru gi hera matut e kindu, nikech hera umo richo mogundho.” (1 Pet. 4:8) Kuom mano, gik ma watimo sama owetewa ochwanyowa nyalo konyowa ng’eyo ka be waherogi gadier. w23.11 10 ¶12-13

Ok wanyal luwo chik ma Yesu nomiyowano ka po ni wahero jomoko e kanyakla to wabuono jomamoko. En adier ni mana kaka Yesu, wanyalo winjo ka wachiegni ahinya gi jowetewa moko moloyo kaka wachiegni gi jomamoko. (Joh. 13:23; 20:2) Kata kamano, jaote Petro noparonwa ni onego watim kinda mondo wanyis Jokristo wetewa duto ‘hera mar owete,’ tiende ni hera ma chalo gi mar joot achiel. (1 Pet. 2:17) Petro nojiwowa ni ‘wabed gi hera matut kendo watim kamano gi chunywa duto.’ (1 Pet. 1:22) Weche motigo ni “hera matut” oriwo hero owadwa kata nyaminwa moro kata sama timo kamano ok yot. Kuom ranyisi, ang’o ma watimoga sama Jakristo wadwa moro ochwanyowa? Wanyalo dwaro chulo kuor kar nyiso hera. Kata kamano, Petro nopuonjore kuom Yesu ni chulo kuor ok mor Nyasaye. (Joh. 18:10, 11) Nondiko kama: “Kik uchul rach kar rach, kata ayany kar ayany. Kar mano, guedhgiuru.” (1 Pet. 3:9) We mondo hera matut ochwali mondo inyis ni idewo ji duto. w23.09 28-29 ¶9-11

Wamorga ahinya kaka nyathi dongoga mapiyo mi obed ng’ama duong’. Dongruok ma kamano timorega kende. Kata kamano, dongruok ma ng’ato timo mondo obed Jakristo motegno ok biga abiya kende. (1 Kor. 13:11; Hib. 6:1) Mondo wabed Jokristo motegno, nyaka wabed gi winjruok maber gi Jehova. Bende, dwarore ni wabed gi rohone maler ma biro konyowa nyago kido mabeyo, bedo gi lony moko, kendo ikowa ne ting’ ma wanyalo bedogo kinde mabiro. (Nge. 1:5) Jehova e ma nochueyo dichwo gi dhako mokwongo. (Cha. 1:27) Mopogore mana gi nenruokgi ma oko, nitie gik mamoko ma bende chwo gi mon opogoree. Kuom ranyisi, Jehova nochueyo dichwo gi dhako mondo ng’ato ka ng’ato kuomgi ochop migepe moko sie. Omiyo, dwarore ni ng’ato ka ng’ato kuomgi obed gi kido kod lony ma biro konye chopo migepego.​—Cha. 2:18. w23.12 18 ¶1-2

Be Yesu ne dwaro ni jomamoko oti gi nying Wuon-gi? En kamano. Moko kuom jotend dinde ma kindego ne puonjo ni nying Nyasaye ne ler ahinya ma ok onego otigo. Kata kamano, Yesu ne ok oweyo mondo chike ma kamago omone miyo nying Wuon-gi duong’. Kuom ranyisi, par ane kinde ma ne ogolo ne ng’at moro jochiende e gweng’ mar Gerasi. Jogweng’no nobedo maluor ahinya kendo ne gikwayo Yesu mondo oa e alworagino. Mano nomiyo Yesu ok obudho kanyo. (Mar. 5:16, 17) Kata kamano, Yesu ne pod dwaro ni nying Jehova ong’ere e alworano. Omiyo, nochiko ng’at ma nochangono ni onyis jomamoko gima Jehova nosetimone to ok gima Yesu nosetimone. (Mar. 5:19) Mano e gima Yesu dwaro ni watim e kindewagi. Odwaro ni waland nying Jehova e piny mangima! (Mat. 24:14; 28:20) Sama watimo kamano, wamoro Ruodhwa Yesu Kristo. w24.02 10 ¶10

Bedo e riwruok mar oganda Jehova e ndalo matek mag gikogi en gueth maduong’ ahinya. Kata obedo ni gik maricho medo timore e piny, Jehova omiyowa owete gi nyimine ma watiyogo kanyachiel gi kuwe. (Zab. 133:1) Okonyowa mondo ngimawa mar joot obed gi mor. (Efe. 5:33–6:1) Bende, omiyowa rieko ma dwarore mondo wasik ka wan gi chuny mokuwe. Kinda dwarore ahinya mondo wadhi nyime makore gi Jehova. Nikech ang’o? En nikech seche moko, nyawo mag jowetewa nyalo chwanyowa. Bende, wanyalo yudo ka ok yotnwa nano sama gik ma wagombo timo ok dhinwa kaka dwaher, to ahinya-ahinya sama watimo ketho moro nyadinwoya. Dwarore ni wanan e tij Jehova (1) sama Jakristo wadwa ochwanyowa, (2) sama ng’at ma wakendorego timo gik ma ok morwa, kod (3) sama watimo richo. w24.03 14 ¶1-2

Kinde ka kinde, ibiro winjo ripode ma nyiso gueth ma owete gi nyimine oseyudo nikech tiyo ne Nyasaye kuom thuolo momedore. Samoro ne gidhi e Skul mar Joland-Injili mar Pinyruoth kata ne gidhi lendo e alwora ma jolendo dwaroree moloyo. Ka in bende inyalo bedo gi chenro ma kamago, mano nyalo bedo maber. Jotich Jehova gomboga ahinya timo mathoth e tije. (Tich 16:9) To nade ka gie sani ok inyal yudo thuolo mar tiyo ne Nyasaye e okang’ momedore? Kik ipar ni koro in ng’at manono. Gima duong’ e ng’wech ma waringo kaka Jokristo en sinani. (Mat. 10:22) Ng’e ni Jehova pod mor gi gik mitimo e tije ka luwore gi nyalo mari kod chalni. Mano en yo maduong’ mar dhi nyime luwo Yesu bang’ batiso.​—Zab. 26:1. w24.03 10 ¶11

Wuonwa manie polo singo ni obiro weyonwa richowa ka waloko chunywa gadier. (Zab. 86:5) Omiyo, ka kuom adier waseloko chunywa ma waweyo richo moro ma ne watimo, wanyalo bedo gadier chuth ni Jehova oseng’wononwa. Par kinde duto ni Jehova en Nyasaye ma ok ridnwa ngima. Ok odwar ni watim gik mohingowa. Omor gi gimoro amora ma watimo e tije, tek mana ni watime gi chunywa duto. Par bende jotich Jehova miwuoyo kuomgi e Muma ma notiyone gi chunygi duto. Kuom ranyisi, par ane ranyisi mar jaote Paulo. Notimo kinda ahinya kuom higni mang’eny kodhi kuonde ma boyo kendo chako kanyakla manyien mopogore opogore. To ka nochopo kinde ma koro chalne ne ok oyiene timo mathoth e tij Jehova, be Jehova noweyo bedo mamor kode? Ooyo. Nodhi nyime timo duto monyalo ka luwore gi chal ma ne entie, kendo Jehova noguedhe. (Tich 28:30, 31) E yo ma kamano, wan bende gik ma wanyalo timo e tij Jehova nyalo bedo mopogore opogore ka luwore gi chal ma wantie. Kata kamano, gima duong’ ma Jehova ng’iyo en gima chwalowa mondo watim tije. w24.03 27 ¶7, 9

Yesu noketo ne jopuonjrene ranyisi maber e wi wuoyo gi Jehova e lamo. E kinde ma ne en e piny kae, nolemoga nyading’eny. Ne nyaka oketga thuolo tenge mag lamo nikech thothne nodichga kendo ji ne sikoga bute. (Mar. 6:31, 45, 46) Nomondoga okinyi mang’ich mondo oyud thuolo mar lemo ka en kar kende. Nitie kinde moro ma nolemo otieno mangima ka ne pok otimo yiero moro maduong’. (Luka 6:12, 13) Bende, e otieno mogik ka ne pok onege, nolemo nyadinwoya koketo pache e tieko migawo maduong’ ma nokele e piny kae. (Mat. 26:39, 42, 44) Ranyisi mar Yesu puonjowa ni kata ka wadich manade, pod dwarore ni waket thuolo tenge mar wuoyo gi Jehova e lamo. Mana kaka Yesu, nyalo dwarore ni walos thuolo mag lamo e seche mag okinyi mang’ich kata bang’e gotieno. Sama watimo kamano, wanyiso Jehova ni wageno mich mar lamo. w23.05 3 ¶4-5

Ne ane wach motigo e ndikono ni “hera mar Nyasaye oseol.” Buk moro ma wuoyo kuom weche motigo e Muma lero wechego kama: “Herane olore kuomwa mana kaka aora.” To mano doko ranyisi maber motigo e lero okang’ ma Jehova oherogo Jokristo mowal! Jokristo mowal ong’eyo ni ‘Nyasaye oherogi.’ (Juda 1) Jaote Johana nonyiso kaka Jokristo mowal winjo e chunygi nikech wachno ka nondiko kama: “Neuru hera ma Wuoro osemiyowa mondo oluongwa ni nyithind Nyasaye!” (1 Joh. 3:1) Be Jehova ohero mana Jokristo mowal kende? Ooyo, Jehova osenyiso ni oherowa waduto. Ang’o maduong’ ma Jehova osetimo ma nyiso ni oherowa? Nomiyowa misango mar rawar. Mano nonyiso kaka Jehova ohero dhano e okang’ malach.​—Joh. 3:16; Rumi 5:8. w24.01 28 ¶9-10

Ndikono nyiso gima nokonyo Daudi loyo luoro ma ne en-go. Kata obedo ni ngimane ne ni kama rach, noparo matut kuom gik ma Jehova ne dhi timone. Daudi nong’eyo ni Jehova ne dhi rese e kinde mowinjore. Jehova nosewacho ni Daudi e ma ne dhi bedo ruodh Israel bang’ Saulo. (1 Sa. 16:1, 13) Daudi ne nenoga singo mag Jehova ka gima gisetimore. Ang’o ma Jehova osingonwa? Ok wagen ni obiro geng’onwa chandruoge duto ma waromogo sani. Kata kamano, e piny manyien Jehova biro golo tembe kod chandruoge ma waromogo e kindegi. (Isa. 25:7-9) Jachuechwa nigi teko mar chiero jomotho, changowa, kendo tieko joma kwedowa.​—1 Joh. 4:4. w24.01 6 ¶12-13

Par matut kuom singruok ma nitimo gi Jehova ka nichiworine kendo obatisi. Nikawo okengego nikech ne idwaro chung’ kor Jehova. Temie paro gima nomiyo ibedo gadier ni iseyudo adiera. Nichako bedo gi ng’eyo makare e wi Jehova, kendo nimedo here mimiye luor kaka Wuonu manie polo. Nibedo gi yie kuome kendo mano nochwali miloko chunyi gadier. Niweyo timbe maricho michako dak ka luwore gi dwach Nyasaye. Niwinjo ka chunyi oyueyo ka ne ifwenyo ni Nyasaye noseweyoni richoni. (Zab. 32:2) Nichako dhi e chokruoge mag kanyakla kendo lando ne jomamoko gik mabeyo ma nipuonjori. Koro sani osebatisi kendo iseng’ado e chunyi ni ibiro dhi nyime wuotho e yo ma dhi e ngima. (Mat. 7:13, 14) Mad ichung’ motegno ma ok iyiengni sama idhi nyime tiyo ne Jehova. w23.07 17 ¶14; 19 ¶19

Kiparo matut kuom chiwruokni ne Jehova, mano biro miyi teko mar kwedo tem moro amora. Kuom ranyisi, be inyalo chako mila mag kisera gi chwor ng’ato kata chi ng’ato? Ooyo! Temno biro yudo kiseng’ado e chunyi ni ok inyal timo gima kamano. Mano biro konyi mondo kik ichak bedo gi gombo ma biro hinyi bang’e. Ibiro ‘weri gi yor joricho.’ (Nge. 4:14, 15) Kiparo kaka Yesu nong’ado e chunye ni ne nyaka omor mana Wuon-gi, in bende ibiro kwedo mapiyo gimoro amora ma nyalo chwanyo Nyasaye. (Mat. 4:10; Joh. 8:29) Tembe miyi thuolo mar nyiso okang’ miseng’adogo e chunyi ni ibiro dhi nyime luwo Yesu. Sama itimo kamano, inyalo bedo gadier ni Jehova biro konyi. w24.03 9-10 ¶8-10