Nonro mag Chenro mar Chokruok mar Ngimawa kod Tijwa
AGOST 5-11
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | 2 TIMOTHEO 1-4
“Nyasaye Ok ne Omiyowa Chuny mar Bedo Ngoche”
Un Rowere—Weuru Dongruok Maru Onere
9 Mondo omi okony Timotheo, Paulo noparone bang’e kama: ‘Nyasaye ne ok omiyowa chuny mar bedo ngoro, to nomiyowa bedo jo man gi teko, jo man gi hera, kendo jo moritore.’ (2 Tim. 1:7) Bedo “jo moritore” en gima dwaro ni wapar e yo maber kendo wati gi pachwa e yo makare. Ritruok dwaro bende ni wabed joma neno gik moko kaka gin gadier—to ok kaka wagombo ni mondo gigo obed. Rowere moko mapok obedo Jokristo motegno nyiso chuny mar luoro, ka gitemo golo e pachgi chandruok ma gin-go, kuom nindo ahinya, kata rango televison ahinya, tiyo gi yedhe mamero kata kong’o, donjo ahinya e tuke mag manyo mor kata e timbe mag anjawo. Ijiwo Jokristo ni mondo ‘gidagi richo gi gombo mag piny, giwuoth ka giritore, kendo gibed makare, ka giluoro Nyasaye e piny mar ndaloni.’—Tito 2:12.
w03-SW 3/1 9-10 ¶7
‘Bed gi Teko Kendo Itim Chir!’
7 Paulo nondiko ne Timotheo niya: “Nyasaye ok ne omiyowa chuny mar bedo ngoche, to nomiyowa chuny mar teko . . . Omiyo, kik ibed gi wich-kuot kuom neno michiwo e wi Ruodhwa.” (2 Timotheo 1:7, 8; Mariko 8:38) Wechego nyalo miyo wapenjre penjogi: ‘Be dibed ni wiya kuot gi yie mara koso an jachir? Be anyisoga jotich wetena kata joskul wetena ni an Janeno mar Jehova, koso apandonegi wachno? Be dibed ni aluor bedo mopogore gi jomamoko, koso amor bedo mopogore nikech winjruok maber ma an-go gi Jehova?’ Ng’ato ang’ata ma ok ohero lando wach maber kata ma oluor bedo mopogore onego opar weche ma Jehova nonyiso Joshua niya: ‘Bed gi teko kendo itim chir.’ Par kinde duto ni paro ma Jehova gi Yesu Kristo miyowa e ma duong’, to ok pach jotich wetewa kata joskul wetewa.—Jo-Galatia 1:10.
Nono Puonj Manie Wach Nyasaye
Many Mwandu Madier
13 Timotheo ne nigi yie motegno. Ka ne Paulo osewacho ni Timotheo en “jalweny maber mar Kristo Yesu,” nonyise niya: “Onge ng’at ma tiyo kaka jalweny ma donjore kendo gi ohelni mapile mag ngima, nimar odwaro bedo malong’o e wang’ jal ma nondike kaka jalweny.” (2 Tim. 2:3, 4) Jolup Yesu e kindegi, moriwo nyaka owete gi nyimine mokalo milion achiel ma tiyo ne Jehova gi thuologi duto, timo kar nyalogi mondo giluw paro ma Paulo nochiwono. Gitemo matek mondo gitang’ gi lendo mag ohala ma nyalo ywayo pachgi nikech giparo puonj ma wacho niya: “Kiholo gimoro kuom ng’ato to nyaka idok misumbane.” (Nge. 22:7, The Bible in Luo, 1976) Satan dwaro ni wati gi tekowa kod thuolowa duto e timo gik ma kelonwa mwandu mang’eny mag pinyni. Wanyalo donjo e gik ma miyo wabedo gi gowi kuom higni mang’eny. Gik ma nyalo miyo ng’ato obed gi parruok mang’eny e weche mag pesa gin kaka dak e ot maduong’ ma pok ochul, chulo lon mag somo, chulo mtoka ma beche tek ma ng’ato nokawo gowi, kata timo arus maduong’ ma weyi gi gowi turi. Wanyiso ni watiyo gi rieko sama wadak e ngima mayot kendo ok wadonj e gope kod nyiewo gik mang’eny ma ok ochuno. Timo kamano miyo wabedo thuolo tiyo ne Nyasaye kar bedo wasumbini mag piny Satan.—1 Tim. 6:10.
Jotich Jehova “Nyaka Pogre gi Richo”
10 E kindegi, ok yot yudo jo mong’anyo ne adiera to pod nie kanyakla. Kata kamano, pod wanyalo romo gi puonj moko maok osir gi Muma. Kata bed ni puonjgo oa kanye, nyaka wakwedgi. Ok en gima nyiso rieko kata matin chako yware gi joma nong’anyo, bed ni wawuoyo kodgi achiel kachiel, watudore kodgi e Intanet, kata watiyo gi yore mamoko. Kata bed ni wagalo ni wadwaro konyogi, goyo kodgi mbaka ok bi luwore gi siem ma wanono e Muma sani. Kar mano, kaka oganda Jehova wakwedo kendo wapogore gi puonj mag joma ong’anyo.
AGOST 12-18
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | TITO 1–FILEMON
“Ket Owete Obed Jodong-Kanyakla”
Penjo Moa Kuom Josombwa
Kata obedo ni Ndiko ok ler e yo matut kaka ne iketo owete e migepe e kindego, wanyalo neno ranyisi ma konyowa ng’eyo kaka ne itimo mano. Muma nyisowa ni kane Paulo gi Barnaba duogo pacho ka gia e wuodhgi mokwongo mar misonari, ‘ne giyiero jodongo ne kanyakla duto, kendo bang’ lemo kod riyo kech, ne giketogi e lwet Jehova, ma koro ne giyie kuome.’ (Tich 14:23) Higini moko bang’e, Paulo nondiko ne Tito ma be ne jadhi kode wuodhene kowachone niya: ‘Naweyi chien e Krete ni mondo ilos gik ma ne pod orem, kendo mondo iket jodongo e mier duto kaka nachiki.’ (Tito 1:5) Kamano bende, Timotheo ma bende nowuotho gi Paulo ahinya, nenore ni ne omi ratiro mar timo kamano. (1 Tim. 5:22) Omiyo waneno ni jorit ma ne lworo ema ne keto owete e migepe mag bedo jodongo, to ok joote kod jodongo ma ne ni Jerusalem.
Kaluwore gi ranyisi ma wanono e Ndikogo, Bura Matayo Joneno mag Jehova osetimo lokruok e yo miketogo jodongo gi jokony-tich e kanyakla. Chakre Septemba 1, 2014, joma bedo jodongo kata jokony-tich iketo kama: Jarit-alwora ka jarit-alwora nono adimba paro ma ochiw e wi owetego. E juma motimoe limbe e kanyakla, obiro temo ng’eyo owete ma jodongo ochiwo nyingegi, kendo tiyo kodgi e tij lendo ka mano nyalore. Bang’ bet piny gi jodongo e kanyakla ka ginono chal mar owetego, jarit-alwora nigi ting’ mar keto owete mowuo kuomgigo obed jodongo kata jokony-tich e kanyakla duto manie alworane. Kuom timo kamano, chenrono chiegni chalo gi gima ne itimo e kinde Jokristo mokwongo.
Gin ng’a gini ma chopo migepe mopogore opogore e chenroni? Kinde duto, “jatichno mogen” ema nigi ting’ maduong’ mar chiwo chiemb chuny ne jood Kristo. (Math. 24:45-47) Mano oriwo nono Ndiko kitayogi gi roho maler mondo gichiw yo monego oluwgo puonj mag Muma ma tayo kaka kanyakla onego ochan e piny ngima. Jatich mogenno bende ema keto owete obed jorit-alwora, kod owete ma bedo e Komiti mar Bad Ofis. Kae to, moro ka moro kuom bede ofisego chiwo kony kaka inyalo luw paro ma jatich mogen ogolo. Buche mag jodongo nigi ting’ mar nono adimba kabe owadwa moro luwo kendo chopo weche manie Ndiko ma wuoyo kuom joma dwaro bedo jodongo kata jokony-tich. Jarit-alwora nigi ting’ maduong’ mar nono adimba paro ma jodongo ogolo e wi ng’at midwa ket jaduong’ kata jakony-tich kendo keto wachno e lamo. Bang’ timo kamano, onyalo keto owete mowinjore e migepego.
Nono Puonj Manie Wach Nyasaye
w89-E 5/15 31 ¶5
Penjo Moa Kuom Josombwa
Paulo ne ok oyie gi achaya ma ji nochayogo Jo-Krete duto nikech ogandagi. Wawacho mano gadier nikech Paulo nong’eyo ni e Krete ne nitie Jokristo mabeyo ma Nyasaye noyiego kendo ma nowalo gi roho maler. (Tich Joote 2:5, 11, 33) E Krete kanyo ne nitie Jokristo mang’eny mochung’ motegno ma ne oromo loso kanyakla e taon ka taon. Kata obedo ni Jokristogo ne gin agina dhano morem, pod wanyalo bedo gadier ni ne ok gin jo miriambo kata joma igi lach ma budho abudha nono; ka ok kamano, to kare Jehova di ne ok oyie kodgi. (Jo-Filipi 3:18, 19; Fweny 21:8) Mana kaka e kindewagi, wanyalo bedo gadier ni ne nitie joma beyo e Krete ma ne osin gi timbe maricho ma ne timore, kendo ne giikore winjo wach maber ma Jokristo ne lando.—Ezekiel 9:4; pim gi Tich Joote 13:48.
Puonj Mayudore e Barupe ne Tito, Filemon, Koda ne Jo Hibrania
15, 16—Ang’o momiyo Paulo ok nokwayo Filemon mondo ogony Onesimo owe bedo misumbane? Paulo ne dwaro ahinya mondo omakre chuth gi migawone mar ‘yalo pinyruodh Nyasaye, kendo puonjo wach Ruoth Yesu Kristo.’ Omiyo, noyiero mondo kik odonjre e weche mag dak mag jomoko, kaka mago mamulo chike machiko jotich ma wasumbini.—Tich Joote 28:31.
AGOST 19-25
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | JO-HIBRANIA 1-3
“Her Tim Makare Kendo Isin gi Tim Ketho Chik”
Pakuru Kristo, Ruoth Momi Duong’!
8 Jehova noketo Wuode obed Mesia Ruoth e polo e higa 1914. ‘Ludh pinyruoth’ ma Yesu lochogo en ‘luth mar pimo tim mowinjore,’ omiyo wan gadier ni ndalo duto loch mare nobed loch masiro tim makare. En gi ratiro mar bedo Ruoth nikech obet e “kom ruoth” ma Nyasaye ema nokete. Mano tiende ni, Jehova e mise mar pinyruodhe. E wi mano, loch mar Yesu biro siko “nyaka chieng’.” Donge wamor tiyo ne Jehova ka wan e bwo Ruoth ma en owuon ema noyiero?
Pakuru Kristo, Ruoth Momi Duong’!
7 Som Zaburi 45:6, 7. To nikech hera ma Yesu oherogo tim makare kendo osin gi gimoro amora manyalo ketho nying Wuon mare, Jehova nowire mondo obed Ruoth mar Pinyruodh Mesia. Yesu nowir gi ‘mo mar mor moloyo jowadgi,’ matiende ni noyudo duong’ moloyo ruodhi duto mag Juda e anyuola mar Daudi. E yore mage? Mokwongo, Jehova owuon ema nowiro Yesu. Mar ariyo, Jehova nowire mondo obed Ruoth koda Jadolo Maduong’. (Zab. 2:2; Hib. 5:5, 6) Mar adek, Yesu ok ne owir gi mo masie, to nowire gi roho maler, kendo obiro locho ka en e polo to ok ka en e pinyka.
Nono Puonj Manie Wach Nyasaye
it-1-E 1185 ¶1
Kido
Be kinde duto Yesu osebedo gi kido ma chal gi kit Wuon-gi e okang’ ma rom?
Wuod Nyasaye makayo ma bang’e nobiro e piny mobedo Yesu en kit Nyasaye. (2Ko 4:4) Kata obedo ni Wuowino e ma Nyasaye ne wuoyogo sama nowacho ni, ‘Wachue dhano e kido ma chalo kodwa,’ Wuowi osebedo gi kido ma chalo gi mar Wuon-gi chakre ne Wuon-gi chueye. (Cha 1:26; Joh 1:1-3; Kol 1:15, 16) Ka ne Wuowino ni e piny kae kaka dhano ma onge richo, nonyiso kido ma chal gi mar Wuon-gi e okang’ maber mogik ma ne nyalorene kaka dhano. Mano e momiyo nonyalo wacho kama: “Ng’ato ang’ata ma osenena, oseneno Wuora bende.” (Joh 14:9; 5:17, 19, 30, 36; 8:28, 38, 42) Ne gimedo chalore e rang’iny ma malo ahinya ka ne osechier Yesu modok e polo mi Jehova Wuon-gi omiye “teko duto e polo kod piny.” (1Pe 3:18; Mat 28:18) Nikech Nyasaye koro nomiyo Yesu Wuode “migawo ma malo moloyo,” Wuowino nonyiso duong’ mar Nyasaye e okang’ ma malo moloyo ka ne pok obiro e piny. (Fil 2:9; Hib 2:9) Wuowino sani en “kido ma chal gi Nyasaye chuth.”—Hib 1:2-4.
it-1-E 1063 ¶7
Polo
Kata obedo ni weche ma ni e Zaburi 102:25, 26 wuoyo kuom Jehova Nyasaye, jaote Paulo notiyo kodgi kowuoyo kuom Yesu Kristo. Mano en nikech Wuod Nyasaye ma miderma e ma Nyasaye notiyogo e chueyo polo gi piny. Paulo wuoyo kuom Yesu kaka ng’at ma biro siko nyaka chieng’ konyiso ni opogore mabor gi gik ma Nyasaye nochueyo minyalo ‘ban mana kaka kandho’ mi wit oko.—Hib 1:1, 2, 8, 10-12; pim gi 1Pe 2:3.
AGOST 26–SEPTEMBA 1
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | JO-HIBRANIA 4-6
“Tim Duto Minyalo Mondo Idonj e Yueyo mar Nyasaye”
Yueyo mar Nyasaye—En Ang’o?
3 Nitie weche ariyo makonyowa ng’eyo ni odiechieng’ mar abiriyo ne pod dhi nyime e kinde Jokristo mokwongo. Mokwongo, non ane weche ma Yesu nowacho ne joma ne kwede nikech nochango ng’ato chieng’ Sabato, ma en gima ne gikawo kaka tich. Ruoth nowachonegi niya: ‘Wuora tiyo nyaka chil kawuono, an bende atiyo.’ (Joh. 5:16, 17) Tiend wechego ne en ang’o? Ber ng’eyo ni ji ne donjo ne Yesu nikech tiyo e odiechieng Sabato. Omiyo, dwoko ma ne ochiwo kowacho ni: “Wuora tiyo,” nokwero wach ma ne odonjnegono. Wanyalo wacho ni Yesu ne temo wacho ne joma ne kwedego ni: ‘Wuora koda an, watimo tich machalre. Nikech Wuora osedhi nyime katiyo e Sabatone mosekawo higini gana mang’eny, ok rach mondo an bende adhi nyime tiyo, kata mana e odiechieng Sabato.’ Omiyo, Yesu ne temo nyiso ni kuom wach piny, odiechieng’ maduong’ mar Sabato mar yueyo mar Nyasaye, ne pok orumo e ndalone.
4 Jaote Paulo konyowa ng’eyo gimachielo manyiso ni yueyo mar Nyasaye podi ne dhi nyime e ndalone. Konwoyo weche manie Chakruok 2:2 e wi yueyo mar Nyasaye, Paulo nondiko kotelne gi much Nyasaye niya: ‘Wan mwaseyie, wadonjo e yueyono.’ (Hib. 4:3, 4, 6, 9) Omiyo, odiechieng’ mar abiriyo pod ne dhi nyime e ndalo Paulo. Odiechieng yueyono ne onego omed dhi nyime kuom ndalo maromo nade?
5 Mondo mi wadwok penjono, nyaka wang’e gimomiyo ne oket odiechieng’ mar abiriyo. Chakruok 2:3 lero gimomiyo niya: “Nyasaye nodhi nyime gwedho odiechieng’ mar abiriyo kendo wale maler.” Odiechiengno ‘ne owal maler,’ tiende ni Jehova nokete tenge—mondo mi obi ochopgo dwarone. Dwarono en ni mondo chwo gi mon mawinjo Nyasaye obi odag e piny kendo ritogo kaachiel gi rito ngima duto man e iye. (Chak. 1:28) Okang’ mar chopo dwarono emomiyo Jehova Nyasaye kod Yesu Kristo, ‘Ruodh sabato,’ osebedo ka “tiyo nyaka chil kawuono.” (Math. 12:8) Odiechieng yueyo mar Nyasaye biro dhi nyime nyaka kinde ma dwarone motudore gi odiechieng’no chop chuth, tiende ni e giko Loch Kristo mar Higini Gana Achiel.
Yueyo mar Nyasaye—En Ang’o?
6 Ne oler ne Adam gi Hawa wach dwaro mar Nyasaye, kata kamano ne gitamore timo kaluwore gi dwarono. En adier ni Adam gi Hawa ema ne gin dhano mokwongo ma noluwo yor chayo chik. Nyaka a kanyo, nitie tara mang’eny mag jomoko mabende osechayo chik. Kata mana oganda Israel ma ne gin joma Nyasaye noyiero, nopodho e luwo kido mar tamruok winjo wach. To ber ng’eyo ni Paulo nosiemo Jokristo mokwongo ni kata mana moko kuomgi ne nyalo podho e obadhono mana kaka Jo-Israel machon. Nondiko kama: “E momiyo, timuru matek mondo wadonji e yueyono, mondo kik ng’ato opodhi koluwo kido marachno mar tamruok winjo wach.” (Hib. 4:11) Ne ni Paulo nyiso ni tamruok winjo wach nyalo mono ng’ato donjo e yueyo mar Nyasaye. Mano tiende en ang’o kuomwa? Kapo ni wanyalo ng’anjo ne dwaro mar Nyasaye e yo moro amora, be mano nyalo monowa donjo e yueyo mar Nyasaye? Kuom adier, dwarore ahinya ni wang’e dwoko mar penjono, omiyo wabiro medo none. Kata kamano, gie sani, weuru wane weche momedore mwanyalo puonjore e wi donjo e yueyo mar Nyasaye, kokalo kuom nono ranyisi marach ma Jo-Israel noketo.
Yueyo mar Nyasaye—En Ang’o?
16 Jokristo mang’eny ndalogi ok nyal chuno ni nyaka to waluw wach moro motudore gi Chik Musa ni mondo eka wayud warruok. Weche ma Paulo nondiko ne Jo-Efeso kokalo kuom roho Nyasaye, nyiso ayanga niya: “Nimar oresou gi ng’wono kuom yie. To un ok e ma umiyo mano otimore; en mich Nyasaye. Ok oa kuom tim ma ng’ato timo, mondo kik ng’ato opakre.” (Efe. 2:8, 9) Ka en kamano, kare donjo e yueyo mar Nyasaye tiende ang’o kuom Jokristo? Jehova noketo tenge odiechieng’ mar abiriyo—odiechieng yueyo mare—mondo omi dwarone motudore gi piny ochop chuth. Wanyalo donjo e yueyo mar Jehova—kata riwore kode e yueyone—kuom winje kendo timo gik maluwore gi dwarone e kindeni, kaka ielonwago kokalo kuom riwruok mar oganda mare.
17 Mopogore gi mano, ka wachayo puonj kod siem moa e Muma, ma kweth mar jatichno mogen kendo mariek miyowa, kendo nyiso wich teko kuom yiero luwo yorewa wawegi, wabiro bedo ka joma kwedo dwaro mar Nyasaye modhi nyime elonwa. Mano nyalo ketho winjruokwa maber gi Jehova. E sula maluwo, wabiro nono weche moko ma oganda Nyasaye hinyo romogo pile, kendo nono kaka yiero mwatimo kuomgi, obed mar winjo kata chayo, nyalo konyo e ng’eyo kabe kuom adier wasedonjo e yueyo mar Nyasaye.
Nono Puonj Manie Wach Nyasaye
Penjo Moa Kuom Josombwa
“Wach Nyasaye” ma Jo-Hibrania 4:12 wacho ni ‘ngima kendo nigi teko ma tiyo’ en mane?
▪ Weche molworo ndikono nyiso ni Paulo ne wuoyo e wi ote kata dwach Nyasaye kaka ma wasomo e Muma.
Kinde mang’eny, watiyoga gi ndiko mar Jo-Hibrania 4:12 e bugewa mondo wanyisgo ni Muma nigi teko mar loko ngima ji kendo mano en adier. Kata kamano, ber ng’eyo gima Paulo ne wuoye ka nondiko weche manie Jo-Hibrania 4:12. Ne ojiwo Jokristo ma Jo-Hibrania mondo oriw lwedo dwach Nyasaye. Dwaro mag Nyasaye ne yudore e ndiko maler. Paulo notiyo gi ranyisi mar Jo-Israel ma Nyasaye noreso ka golo e piny Misri. Ne gigeno donjo e piny ma nosingnegi ma ne en piny “mopong’ gi chak gi mor kich,” kama ne gidhi yudoe yueyo madier.—Wuok 3:8; Rap. 12:9, 10.
Mano ne en dwach Nyasaye ma nosenyiso joge. Gima lit en ni Jo-Israel nobedo gi chuny matek kendo ne ok gibedo gi yie, omiyo thothgi ne ok odonjo e yueyono. (Kwan 14:30; Jos. 14:6-10) Kata kamano, Paulo nowacho ni pod ne nitie ‘singo mar donjo e yueyo’ mar Nyasaye. (Hib. 3:16-19; 4:1) ‘Singono’ en achiel kuom dwach Nyasaye mosenyiso joge. Mana kaka Jokristo ma Jo-Hibrania, wan bende wanyalo somo dwach Nyasaye kendo riwo dwarono lwedo. Mondo Paulo ne nyis ni singono otenore e Ndiko, notiyo gi weche moko ma nogolo e Chakruok 2:2 kod Zaburi 95:11.
Wamor ng’eyo ni ‘singo mar donjo e yueyo mar Nyasaye pod dhi nyime.’ Wan gadier ni singo ma Muma wuoye mar donjo e yueyo mar Nyasaye en gima nyalore kendo wasekawo okenge ma dwarore mondo wadonj e yueyono. Ok watim kamano kuom luwo chike Musa kata temo timo gik mamoko mondo wamor Jehova. Kar mano, nikech wan gi yie kuom Jehova, wariwo lwedo dwache kendo pod wadhi nyime timo kamano. E wi mano, ji mathoth e piny mangima osechako puonjore Muma mondo ging’e gik ma Nyasaye oseelonwa e wi dwache. Mano osemiyo giloko kit ngimagi, gibedo gi yie, kendo obatisgi. Lokruoge ma gitimo e ngimagi nyiso maler ni “wach Nyasaye ngima kendo en gi teko ma tiyo.” Gik ma Nyasaye oseleronwa e Muma motudore gi dwache, osemiyo waloko ngimawa kendo pod gibiro dhi nyime chwalowa mondo watim lokruoge ma dwarore e ngimawa.
it-1-E 1139 ¶2
Geno
Geno mar yudo ngima ma nyaka chieng’ gi del ma ok tow momi joma “nigi luong mar polo” (Hib 3:1) en geno madier. Otenore kuom weche ariyo ma Nyasaye ok nyal riamboe, ma gin singoge kod kuong’ruokne, kendo genono otenore bende kuom Kristo ma sani nigi del ma ok tho e polo. Mano e momiyo iwuoyo kuom genono kaka “nanga mar meli mosiro ngimawa; [ma] en geno madier, kendo motegno, kendo okalo pasia ka odonjo iye [mana kaka jadolo maduong’ ne donjoga Kama Ler Moloyo e Odiechieng Loso Winjruok], kama Yesu ma en jal mosedhi motelonwa mondo olos yo, osedonjoe e lowa. Yesuno osebedo jadolo maduong’ mochwere e kit dolo mar Melkizedek.”—Hib 6:17-20.