Tiyo gi Ndiko Kare

SAMA wapuonjo jo mamoko, dwarore ni watim mang’eny moloyo mana somo ndiko mag Muma. Jaote Paulo nondiko ne osiepne Timotheo niya: ‘Tim matek mondo ichiwri ka ng’at ma Nyasaye oyiego, kaka jatich ma wiye ok kuodi, kipuonjo kare wachno mar adiera.’—2 Tim. 2:15.

Mondo watim kamano, dwarore ni waler tiend Ndiko kinde duto kaluwore gi gima Muma wuon puonjo. Mano dwaro ni waket e paro weche malworo ndikono, kar yiero mana weche mamorowa kata chiwo pachwa wawegi. Kokalo kuom janabi Jeremia, Jehova nosiemo joge kuom jonabi ma ne wuondore ni Nyasaye oorogi to kare ne giwacho mana “weche ma chunygi giwegi ofwenyonigi.” (Yer. 23:16) Jaote Paulo nosiemo Jokristo ni kik giketh Wach Nyasaye gi rieko mag dhano kondikonegi niya: “Wasekwero timbe mipando ma kuodo wich; ok wawuoth gi miganga, bende ok waruw wach Nyasaye gi wuond.” E kindego, jo mibadhi ma ne loko ohand divai ne medo pi e divai mondo divai obed mang’eny kendo giyud ohala momedore. Ok waketh Wach Nyasaye kuom riwe gi rieko mag dhano. Paulo nowacho ni “ok wachal gi ji mathoth ma ketho Wach Nyasaye, to wawacho gi adiera moa kuom Nyasaye, e nyim Nyasaye e Kristo.”—2 Kor. 2:17; 4:2.

Seche moko, inyalo wacho weche mayudore e ndiko moro mondo iyang puonj moro. Muma nigi puonj mathoth matayo ji e yo maber mondo ginyagre gi chal mopogore opogore. (2 Tim. 3:16, 17) Kata kamano, nyaka ine ni itiyo gi Ndiko kare, ok e yo marach kitemo chuno ni ndiko owach gima in ema idwaro. (Zab. 91:11, 12; Math. 4:5, 6) Yo mitiyogo gi ndiko nyaka winjre gi dwaro mar Nyasaye kendo oluwre gi Wach Nyasaye duto.

‘Puonjo kare wachno mar adiera’ bende oriwo ng’eyo gimaduong’ ma Muma dwaro chopo. Muma ok en “luth” mar goyo ji. Jotend din ma ne kwedo Yesu Kristo ne wacho weche mayudore e Ndiko, kata kamano, ne ok giluw weche ma ne dwarore moloyo ni ji oluw—kaka ng’ado bura kare, nyiso ng’wono, koda luoro Nyasaye—ma gin gik ma Nyasaye dwaro ni ji otim. (Math. 22:23, 24; 23:23, 24) Sama Yesu ne puonjo Wach Nyasaye, nopuonjo konyiso kido ma Wuon mare ne nigo. Yesu ne nigi kinda ne adiera kendo nohero ahinya jogo ma ne opuonjo. Onego watem luwo ranyisi ma noketono.—Math. 11:28.

Ang’o mwanyalo timo mondo wabed gadier ni watiyo gi ndiko kare? Somo Muma pile biro konyo. Bende, onego wanyis ni wageno chiwo ma Jehova omiyowa mar “jatichno mogen, kendo mariek,” ma en oganda mar Jokristo mowal kuom roho machiwo chiemb chuny ne jood yie. (Math. 24:45) Puonjruok ma ng’ato timo kende owuon kaachiel gi dhi e chokruoge mag kanyakla pile kendo chiwo paro kuno, biro konyowa yudo puonj ma oganda mar jatichno mogen kendo mariek chiwo.

Kapo ni bug Kutoa Sababu kwa Kutumia Maandiko yudore e dhou kendo ipuonjori tiyo kode maber, ibiro bedo gi weche mayudore mayot manyalo tayi e tiyo kare gi Ndiko mang’eny ahinya mithoro tigo e tijwa mar lendo. Kapo ni idwaro tiyo gi ndiko maok ing’eyo tiende, kido mar bolruok biro miyo itim nonro madwarore mondo sama iwuoyo, ipuonj kare wachno mar adiera.—Nge. 11:2.

Nyis Maler Kaka Ndiko Tiyo. Sama ipuonjo jomoko, ne ni gineno maler tudruok mantie e kind wich miwuoyoe kod Ndiko mitiyogo. Ka iiko pach ji ne ndiko moro kuom tiyo gi penjo, jowinjo onego one kaka ndikono dwoko penjono. Kapo ni itiyo gi ndikono mondo isir wach moro, ne ni japuonjre neno maler kaka ndikono siro puonjno.

Kinde mang’eny, somo ndiko kende—kata mana some kijiwe—ok oromo. Ng’e ni thoth joma waromogo ok olony gi Muma, omiyo ng’enyne ok gibi winjo tiend ndiko bang’ some mana dichiel. Jiw e ndikono kama otudore achiel kachiel gi gima uwuoyo kuome.

Kinde mang’eny mano dwaro ni ijiw weche sie malero puonj, weche mamulo achiel kachiel wach muwuoyoe. Yo mayot moloyo mar timo mano en nwoyo weche moting’o puonj madongo. Kapo ni iwuoyo gi ng’ato achiel, inyalo penje penjo mabiro konye fwenyo weche moting’o puonj madongo. Sama jogol-twak moko wuoyo gi grup, giyiero tiyo gi weche mopogore matiendgi en achiel gi wach miwuoyoeno, kata nwoyo puonj maduong’no mondo gichop gima gidwaro. Kata kamano, kiyiero timo mano, tang’ mondo jowinjo kik lal ma gichwe maok gineno tudruok mantie e kind wach miwuoyoe koda weche mayudore e ndikono.

Ka iseng’eyo weche moting’o puonj madongo, mano nyiso ni iseketo mise maber. Koro nyis tudruok mantie. Sama ne iiko pach jowinjo ne ndiko misomono, be ne iketo maler gimomiyo isomo ndikono? Kane itimo kamano, nyis maler kaka weche ma ne ijiwo otudore gi gimomiyo isomo ndikono. Ket maler tudruok mantie e kind Ndiko kod weche miwuoyoe. Kata kapo ni ne ok iyango weche maler kamano kapok isomo ndiko, pod dwarore ni inyis tudruok mantie.

Jo-Farisai nopenjo Yesu penjo ma ne giparo ni kore tek, niya: “En kare mondo ng’ato oriemb chiege kuom wach moro amora koso?” Dwoko mar Yesu notenore kuom Chakruok 2:24. Ne ni nojiwo mana weche moko e ndikono, kae to onyiso kaka wechego tiyo. Bang’ nyiso ni dichwo gi chiege bedo “ringruok achiel,” Yesu notieko niya: “Omiyo gi ma Nyasaye oseriwo, kik dhano opogi.”—Math. 19:3-6.

Onego iler Ndiko e okang’ maromo nade eka mondo tiend ndiko milero oyangre maler? Chal mar jowinjo koda wach miwuoyoe onego ochik mano. Tem keto wecheni owinjre mayot, kendo lergi e yo ma achiel kachiel.

Ler Wach Kitiyo gi Ndiko. Kuom wach tij lendo mar Paulo e dala mar Jo-Thessalonika, Tich Joote 17:2, 3 nyisowa ni ‘nogoyo mbaka kodgi kuom weche manie Ndiko.’ Mani en lony ma jotich duto mag Jehova onego otem bedogo. Kuom ranyisi, Paulo nowuoyo kuom weche motudore gi ngima Yesu koda tije mar lendo, nonyiso kaka wechego nokor e Ndiko mag Jo-Hibrania, kae to otieko mbakano e yo motegno kuom wacho ni: “Yesuni ma ayalonu en e Kristo.”

Kane Paulo ndiko ne Jo-Hibrania, ne otiyo nyading’eny kod weche mayudore e Ndiko mag Jo-Hibrania. Kinde mang’eny kane odwaro jiwo kata lero puonj moro, ne ojiwo wach moro achiel kata grup mar weche, kae to olero kaka wechego tiyo. (Hib. 12:26, 27) E wach miwuoyoe e bug Jo-Hibrania sula mar 3, Paulo notiyo gi weche mayudore e Zaburi 95:7-11. Ne kaka nowuoyo matut kuom kuonde adek e ndikono: (1) weche mawuoyo kuom chuny (Hib. 3:8-12), (2) tiend wach mar “Tinende” (Hib. 3:7, 13-15; 4:6-11), koda (3) tiend wach mar: “Ok ginidonj ngang’ e yueyona” (Hib. 3:11, 18, 19; 4:1-11). Tem luwo ranyisino sama inyiso kaka moro ka moro kuom ndiko tiyo.

Ne kaka Yesu nolero wach e yo maber kotiyo gi Ndiko e weche mayudore e Luka 10:25-37. Jal moro ma nolony gi Chik nopenjo kama: “Japuonj, natim ang’o mondo acham gikeni ma en ngima mochwere?” Kane Yesu dwoko penjono nokwongo kwayo jalno mondo owach gima oparo kuom wachno, kae to Yesu nojiwo gimomiyo dwarore ni ng’ato otim gima Wach Nyasaye wacho. Kane nenore maler ni jalno ne ok winj tiend ndikono, Yesu nowuoyo gaming’a e wi wach achiel kende e ndikono—“wadu.” Kar mana lero tiend wachno achiel kachiel, notiyo gi ranyisi mondo okony jalno ochop e paro makare en owuon.

Nenore maler ni kane Yesu dwoko penjo, ne ok owach mana weche Ndiko machiwo dwoko mayot ma achiel kachiel. Ne olero e yo matut gima ndikogo wacho kae to notiyo kodgi e dwoko penjo mopenjno.

Kane Jo-Sadukayo kwedo geno mar chier, Yesu nojiwo kamoro sie e bug Wuok 3:6. Kata kamano, bang’ wacho weche sie mag ndikono, ok noweyo wach gi kanyo. Nolero ndikono mondo onyis maler kaka chier en achiel kuom dwaro mag Nyasaye.—Mari. 12:24-27.

Bedo molony e lero kare kendo tiyo gi Ndiko e yo makonyo, biro konyo kama duong’ e miyo ibed japuonj mong’ith.