Sula mar Adek

Mak Wach Nyasaye Motegno

1. (a) Jo-Israel machon ne oneno singo mag wach Nyasaye katimore e ngimagi e yo mane? (b) To ang’o momiyo wechego jiwowa?

“UNG’EYO e chunyu duto kendo e parou duto ni, gimoro ne ok orem kuom gik mabeyo duto ma ne Jehova Nyasachu owacho kuomu; duto osetimorenu.” (Joshua 23:14-16) Mago e weche ma Joshua nowacho ne jodong Israel bang’ kane gisechopo e Piny Manosingi. Ee, gigo ma Jehova nosingo ne otimore adier. Wechego​—⁠kaachiel gi weche duto manie Muma​—⁠ne ondiknwa mondo omi “wabedie gi geno.”​—⁠Jo Rumi 15:4.

2. (a) Muma ondiki kokalo “kuom much Nyasaye” e yo mane? (b) En ang’o monego watim bang’ ng’eyo ni Muma ondiki kuom much Nyasaye?

² Kata obedo ni dhano madirom 40 ne oti godo e ndiko Muma, Jehova owuon e Wuon-go. Be mano tiende ni en ema ne ochiko weche duto ma ne ondiki e iye? Ee. Ne otimo mae kokalo kuom teko mar roho mare maler. Jaote Paulo ne owacho adier niya: “Ndiko duto mowuok kuom much Nyasaye, konyo . . . mondo ng’at Nyasaye obed molony, kendo moikore chuth ni tich mabeyo duto.” Jogo mantie kamoro amora moyie gi wechego, chiko itgi ne gima Muma wacho, kendo gitemo mondo omi gidag kaluwore gi weche mani e iye.​—⁠2 Timotheo 3:16, 17; 1 Jo Thessalonika 2:13.

Kony Jomoko Mondo Ong’e Kendo Oher Muma

3. En yo mane maber moloyo ma wanyalo konyogo jogo ma ok oyie ni Muma en Wach Nyasaye?

³ Moko kuom jogo ma waromo godo ok oyie ni Muma en Wach Nyasaye. Wanyalo konyogi e yo mane? Pile, yo maber moloyo en elo negi Muma, kendo nyisogi weche mani e iye. “Wach Nyasaye ongima, kendo otiyo, kendo obith moloyo ligangla ma dhoge ariyo . . . kendo oketo bura ni paro kod dwaro manie chuny ng’ato.” (Jo Hibrania 4:12) “Wach Nyasaye” ok en sigana mag weche ma ne otimore chon ma ok nyal tiyo; ongima! Weche ma Muma osingo dhi nyime gi chopo ma onge gima nyalo geng’ogi. Yo ma weche manie Muma nyalo mulogo chuny ma iye mar ng’ato, nigi teko maduong’ moloyo wach moro amora ma wanyalo wacho wan wawegi.

4. Gin adiera mage monyis ei Muma ma osemiyo jomoko ochako neno Muma e yo mopogore, to nikech ang’o?

⁴ Ji mang’eny osechako nono Muma e yo matut bang’ nwang’o ni nying’ Nyasaye ondiki e iye. Jomoko chako puonjore Muma ka osenyisgi gima Muma wacho kuom gimomiyo ne ochwewa, gimomiyo Nyasaye oweyo richo mondo odhi nyime, tiend gik matimore ndalogi, kod geno mar ngima mochwere e paradis e piny. E pinje ma timbe mag jo din osemiyo jochiende chando ji, ng’eyo weche ma Muma wacho kuom gimomiyo magi timore kod kaka ng’ato nyalo gonyore kuom timbego osemiyo jomoko odwaro ng’eyo Muma e yo momedore. Ang’o momiyo puonj kaka magi moro jogo ma chunygi dwaro ng’eyo? En nikech Muma kende e soko mar weche mabeyo duto ma kamago ma ji nyalo geno.​—⁠Zaburi 119:130.

5. (a) Ka ji wacho ni ok giyie kuom Muma, gin gik mage manyalo bedo ni miyo giwacho kamano? (b) Ere kaka wanyalo konyo joma kamago?

⁵ To nade ka ji wachonwa ni ok giyie kuom Muma? Be mano nyiso ni koro ok onego wadhi nyime wuoyo kodgi? Ooyo, ok onego obed kamano ka gin joma oikore nono weche kendo tiyo gi pachgi. Nyalo bedo ni gikawo Muma kaka bug jogo maluongore ni Jokristo. Timbegi mag wuondruok koda donjruokgi e siasa, kwecho ma ok rum mar pesa, nyalo bedo ni ema miyo joma kamago kawo Muma e yo ma kamano. Donge en gima ber penjogi ka mano e gima ni e pachgi? Bang’ neno yo ma Muma kwedogo timbe mag jopiny ma jogo maluongore ni Jokristo timo, kendo neno pogruok mantie e kindgi kod Jokristo madier, jogi nyalo dwaro ng’eyo Muma e yo momedore.​—⁠Mika 3:11, 12; Mathayo 15:7-9; Jakobo 4:4.

6. (a) En ang’o ma nyisi ratiro ni Muma en Wach Nyasaye? (b) Gin weche kaka mage bende ma ng’ato nyalo tiyo godo e konyo jomoko mondo ong’e ni kuom adier Muma owuok kuom Nyasaye?

⁶ Jomoko to wanyalo konyo ka wachako kod nyisogi achiel kachiel weche manyiso ratiro ni Muma ondiki kuom much Nyasaye. En ang’o ma nyisi ratiro ni Muma owuok kuom Jehova Nyasaye? Be dibed ni en gima Muma wuon wacho kuom kaka ne ondike? Koso en nikech Muma oting’o weche mang’eny ma ne okor kuom kinde mabiro, weche mopong’ gi ng’eyo mang’eny ma nyaka nyis ni giwuok kuom ng’at ma nigi teko maloyo dhano? (2 Petro 1:20, 21) Dibed ni en nikech weche manie Muma otudore adimba e yo miwuoro, kata obedo ni ne ondikgi gi ji 40 kuom kinde madirom higini 1,600? Koso en nikech wechene gin adier kaluwore gi gik ma josayans wacho mopogore gi buge mamoko mag kindego? Dibed ni en gik ma jondiko ne ondiko kuomgi giwegi? Koso en nikech rit ma oserit godo wechene kata obedo ni ji osetemo ahinya mondo okethgi? Gimoro amora manyalo bedo ni ema mori in iwuon, inyalo tiyo godo e konyo jomoko bende.a

Kaka Onego Wasom Muma

7, 8. (a) En ang’o monego bed ni watimo kod Muma? (b) Kaachiel gi somo Muma kendwa wawegi, en ang’o kendo madwarore? (c) In iwuon isemedo ng’eyo mari kuom dwaro mag Jehova e yo mane?

⁷ Kaachiel gi konyo jomoko mondo omi giyie kuom Muma, dwarore mondo wan wawegi wakaw thuolo mar some pile. Be itimo kamano? Kuom buge duto ma osego, Muma e buk maber moloyo. Kata kamano, mani ok nyis ni ka wasome kendwa wawegi to onge gimoro machielo mabiro dwarore. Ndiko siemowa mondo kik wabed joma pogore kar kendwa wawegi. Ok onego wapar ni wanyalo ng’eyo gik moko duto kuom timo nonro marwa wawegi. Mondo omi wabed Jokristo matiyo gi pachgi e yo makare, puonjruok ma watimo kendwa wawegi kaachiel gi dhi e chokruok mar oganda Nyasaye pile, gin gik madwarore.​—⁠Ngeche 18:1; Jo Hibrania 10:24, 25.

⁸ E wi wachni, Muma wuoyo kuom Ja-Ethiopia moro ma ne onwang’o somo weche ma Isaya janabi ne ondiko. Malaika ne otayo Jakristo ma jaland-injili miluongo ni Filipo mondo openj ane jalo niya: “Iwinjo tiend gi misomo koso? ” Ja-Ethiopiano ne odwoko e yo manyiso bolruok kama: “Dawinj nadi, ma ok ng’ato onyisa? ” Ne okwayo Filipo mondo olerne tiend gima Ndikono wacho. Ne ni Filipo ne ok en mana jal ma ne somo Muma kende ka ochiwo pache owuon kuom Ndiko. Ne osiko ka otudore machiegni gi bad-riwruok mar oganda Nyasaye manie piny. Mano emomiyo ne onyalo konyo Ja-Ethiopiano e yudo puonj ma Jehova ne chiwo kokalo kuom riwruok mar ogandano. (Tich Joote 6:5, 6; 8:5, 26-35) Ndalogi bende, onge ng’at manyalo ng’eyo malong’o dwaro mar Jehova kende owuon. Kony ma Jehova chiwo e yor hera kokalo kuom bad-riwruok mar oganda mare manie piny, konyowa waduto.

9. En chenro mane mar somo Muma manyalo konyowa waduto?

⁹ Mondo omi wang’e tiend Muma e yo malong’o, riwruok mar oganda Jehova chiwonwa puonj mawuok ei Ndiko kokalo kuom buge mopogore opogore. E wi mano, nitiere chenro mar somo Muma ma ji timo e Skul mar Tij Nyasaye e kanyakla duto mag Joneno mag Jehova e piny mangima. Ng’ato nyalo yudo konyruok maduong’ ka onono Ndiko Maler en owuon. (Zaburi 1:1-3; 19:7, 8) Tim kinda makende mar somo Muma pile. Kata obedo ni ok iwinj tiend gik moko duto, temo ng’eyo gima Ndiko wacho biro konyi ahinya. Kuom ranyisi, ka isomo kalatase ang’wen kata abich mag Muma e odiechieng’, inyalo tieko somo Muma e higa achiel.

10. (a) Seche mage ma in isomoe Muma? (b) Ng’a gini bende monego iket e chenro mar somo Muma, to ang’o momiyo somo Muma pile en gima dwarore ahinya?

¹⁰ Inyalo somo Muma seche mage? Ka iketo tenge dakika 10 kata 15 e odiechieng’ mar timo kamano, ibiro konyri ahinya. Ka timo kamano tek, to kare tem iket kinde mar timo kamano juma ka juma, kendo makri gi chenrono. Ka isekendo kata ka osekendi, in kaachiel gi jaodi unyalo yudo mor kuom somo Muma gi dwol, ng’ato ne nyawadgi. Ka nitie nyithindo moromo somo, ginyalo somo Muma gi dwol ka giwilore. Somo Muma onego obed kit ngimawa, mana kaka chamo chiemo. Mana kaka ing’eyo, ka ng’ato ok chiem e yo malong’o, obedo jamidekre. Kamano bende, ng’eyo yore mag Nyasaye kaachiel gi yudo ngima mochwere nyalore mana ka wagago kuom “weche duto mowuok e dho Nyasaye” pile ka pile.​—⁠Mathayo 4:4.

Gimomiyo Wasomo Muma

11. Onego wasom Muma ka wan gi chuny mane?

¹¹ Onego wasom Muma ka wan gi chuny mane? Ok onego wabed joma some mana ni mondo watiek kalatase ma waketo mar somo. Onego wasome ka wan gi chuny mar dwaro ng’eyo Nyasaye e yo maber moloyo, eka mondo wamed here kendo mondo walame e yo modwaro. ( Johana 5:39-42) Onego wabed gi chuny kaka mar jandik Muma ma nowacho kama: “Nyisa yoreni, A Jehova; puonja ndecheni.”​—⁠Zaburi 25:4.

12. (a) Ang’o momiyo bedo gi “ng’eyo makare chuth” dwarore, to en kinda mane ma ng’at masomo onego obedgo mondo omi oyud ng’eyono? (b) Tiyo gi yore ang’wen mage manyalo konyowa nono matut gigo ma wasomo ei Muma? (Ne ane malo e ite mar 30.) (c) Nyis kaka wechegi tiyo kuom dwoko penjo mochiw e paragrafni. Som ane ndiko ma oket to ok ondik wechene.

¹² Kaka wamedo yudo puonj mowuok kuom Jehova, onego wabed gi gombo mar yudo “ng’eyo makare chuth.” Nimar ka waonge gi ng’eyono, ere kaka wanyalo tiyo gi Wach Nyasaye e yo makare e ngimawa kata mana lero wachno ne jomoko? (Jo Kolosai 3:10, NW; 2 Timotheo 2:15) Bedo gi ng’eyo makare chuth dwaro ni mondo wasom Muma abidha, to ka nitie weche moko matut, wanyalo somo wechego nyadinwoya eka mondo wawinj tiendgi maber. Bende wanyalo yudo kony kuom kawo thuolo mar paro matut e wi gigo ma wasesomo, ka wanono kendo ka waparo kaka inyalo ti gi wechego e yore mopogore opogore. Yore ang’wen manyalo konyowa nono matut kendo paro kuom weche ma kamago onyis e ite mar 30. Ng’ato nyalo nono Ndiko e yo matut kotiyo gi achiel kuom yoregi. Seche ma idwoko penjo manie ite maluwogi, ibiro neno gimomiyo en kamano.

(1) Pile, Ndiko ma isomo nyalo konyi ng’eyo ni Jehova en ng’at machalo nade. Kuom ranyisi, e Zaburi 139:13, 14, wapuonjore yo ma Nyasaye nenogo ngima nyathi ma pok onyuol: “Niuma e i mama. Anagoni erokamano; nimar ne ochweya malich ma miya wuoro: Tije magi gin honini; Kendo chunya ong’eyo ma maber ahinya.” Mano kaka gik ma Jehova ochweyo beyo miwuoro! Yo ma ochwe godo dhano nyiso maber kaka Nyasaye oherowa gi hera maduong’.

Kaluwore gi weche monyis e Johana 14:9, 10, kinde ma wasomo weche manyiso kaka Yesu ne timo ne ji, kuom adier mano konyowa ng’eyo kaka Jehova owuon ne nyalo timo. Ka pod wan gi wachno e paro, ang’o ma wanyalo puonjore e wi Jehova kuom gik ma ne otimore ma ondiki e Luka 5:12, 13 kod Luka 7:11-15?

(2) Non ane tudruok mantie e kind Ndiko ma isomo kod puonj maduong’ manie Muma: tiende ni ratiro ma Jehova nigo mar bedo jaloch kod keto nyinge mondo obed maler kokalo kuom Pinyruoth e lwet Yesu Kristo, ma e Kodhi manosingi.

Ere kaka puonj maduong’ manie Muma ijiwo e bug Ezekiel kod Daniel? (Ezekiel 38:21-23; Daniel 2:44; 4:17; 7:9-14)

Ere kaka Muma nyiso ratiro ni Yesu e Kodhi manosingi? (Jo Galatia 3:16)

Ere kaka bug Fweny nyiso gima Pinyruoth biro timo? (Fweny 11:15; 12:7-10; 17:16-18; 19:11-16; 20:1-3; 21:1-5)

(3) Penjri in iwuon kaka inyalo tiyo e ngimani kod weche ma isomo. Kuom ranyisi, wasomo e bug Wuok nyaka e Rapar mar Chik ni Jo-Israel ne timo timbe chode koda mag ng’anjo. Wapuonjore ni kido-go kaachiel kod timbego ne okelonegi chandruok ahinya. Kuom mano, somo wechego jiwowa mondo watim gigo mamoro Jehova ka ok waluw ranyisi marach ma Jo-Israel ne oketo. “Wechegi duto notimorenigi kaka ranyis, kendo nondikgi mondo omiwa tang’, wan ma giko mar ndalo ochoponwa.”​—⁠1 Jo Korintho 10:11.

Weche ma ondiki ei Muma manyiso kaka Kain ne onego Abel puonjowa ang’o? (Chakruok 4:3-12; Jo Hibrania 11:4; 1 Johana 3:10-15; 4:20, 21)

Be siem kod puonj ma Muma chiwo ne Jokristo ma nigi geno mar dhi e polo omako kata jogo ma nigi geno mar yudo ngima mochwere e piny? (Kwan 15:16; Johana 10:16)

Kata obedo ni wan gi nying’ maber ei kanyakla mar Jokristo, ang’o momiyo onego wanon kaka wanyalo tiyo gi siem kod puonj manie Muma ma nyalo bedo ni waseng’eyo? (2 Jo Korintho 13:5; 1 Jo Thessalonika 4:1)

(4) Par bende kaka inyalo tiyo gi weche ma isomo e konyo jomoko. Ji duto dwaro bedo gi ngima maber ma onge tuoche, kendo mano paro ma chando chunygi. Kuom mano, wanyalo somo kodgi weche manyiso gik ma Yesu ne otimo ka wanyisogi gik ma podi obiro timo e okang’ malach e bwo loch mar Pinyruoth: “Ji mang’eny nobiro ire ka kelo rang’onde, muofini, momini, pudhe, kod jo moko mang’eny, . . . to nochangogi.”​—⁠Mathayo 15:30.

Gin ji kaka mage manyalo yudo konyruok ka osom negi wach chier mar nyar Jairo? (Luka 8:41, 42, 49-56)

13. Ere kaka dhi nyime gi chenro mar somo kendo puonjruok Muma ka wan e achiel gi riwruok mar oganda Jehova biro konyowa?

¹³ Ee, mano kaka somo Muma kelo gweth mang’eny ka watiyo gi yore ang’wen ma onyisgo! En adier ni somo Muma ok en gima yot. Kata kamano, timo kamano nyalo konyowa kuom ndalo mag ngimawa duto, nimar kaka wamedo somo Ndiko e kaka wabiro medo timo dongruok kuom ng’eyo yore mag Nyasaye. Somo Muma pile biro miyo wamed sudo machiegni gi Wuonwa ma jahera, ma en Jehova, kaachiel gi Jokristo wetewa. Kendo timo kamano biro miyo wamak puonj ma imiyowa mar paro “aming’a kuom chikne odiechieng’ gi otieno.”​—⁠Zaburi 1:2; Jo Filipi 2:16, NW.

[Weche moler piny]

Be Inyalo Paro?

• Ang’o momiyo ne ondik Muma ma orite nyaka ndalowagi?

• Ere kaka wanyalo konyo jomoko mondo omi ging’e kendo giher Muma?

• Ang’o momiyo kawo thuolo mar somo Muma wan wawegi pile en gima konyo? Gin yore ang’wen mage ma wanyalo tiyo godo e nono matut gigo ma wasomo?

[Sanduk/Picha manie ite mar 30]

SECHE MA ISOMO WECHE MANIE MUMA, PAR ANE

Kaka wechego konyi ng’eyo ni Jehova en ng’at machalo nade

Tudruok mantiere e kind wechego kod puonj maduong’ mar Muma

Kaka weche ma isomo onego bed ni mulo ngimani

Kaka inyalo tiyo kod wechego e konyo jomoko