WACH MADUONG’ MA GASET WUOYOE | ANG’O MOMIYO ONEGO WABED JORATIRO?

Kaka Miriambo Nyalo Hinyowa

“Nitie kinde moko ma weche bedoga matek ma koro inyalo tiekgi mana kuom wacho miriambo moro matin.”—Samantha, ma a South Africa.

Be iyie gi wachno? Mana kaka Samantha, wan bende nitie kinde ma weche bedonwaga matek. Gik ma watimoga sama waromo gi tem mar wacho miriambo nyalo nyiso maler kabe wahero adiera kata ooyo. Kuom ranyisi, ka wahero umo kethowa mana ni mondo wanere ka joma beyo e wang’ jomoko, yot ahinya mondo wati gi miriambo e timo kamano. Kata kamano, sama ji ofwenyo adiera e wi miriambo moro, mano nyalo ketho winjruok manie kindwa kodgi. Wanon ane weche ma luwogi.

MIRIAMBO MIYO WABEDO JOMA OK NYAL GEN

Osiep bedoga e kind ji ariyo mogenore. Osiep ma kamano miyo giduto giwinjo maber kendo ni gin kod arita maber. Kata kamano, mondo igen ng’ato nyaka ikaw kinde malach mar ng’eye. Wanyalo chako geno ng’ato ka okawo thuolo mar budho kodwa, goyo mbaka kodwa, kendo timonwa gik ma nyiso ni oherowa. Kata kamano, miriambo achiel kende nyalo miyo kik wabed joma igeno. Nyalo bedo matek mondo wabed joma igeno bang’ ka osefweny ni ok wawach adiera.

Be osegawuondi gi ng’at ma niparo ni en osiepni migeno ahinya? Ka en kamano, niwinjo nade? Nyalo bedo ni ne iwinjo marach ahinya kata ni ne ondhogi. Winjo kamano ok en gima rach. Onge kiawa ni wacho miriambo nyalo ketho osiep maber.

MIRIAMBO MEDO MANA NYUOLO MIRIAMBO

Profesa moro miluongo ni Robert Innes notimo nonro moro e University mar California, kendo nofwenyo ni “miriambo en tim monya ahinya.” Omiyo, miriambo ipimo gi tuwo ma landore mapiyo, kaka imedo kawo thuolo mang’eny gi ng’at mohero wacho miriambo e kaka bedo mayot mondo in bende ichak bedo jamiriambo.

En ang’o ma nyalo konyi mondo kik idonj e tem mar wacho miriambo? Muma e ma nyalo konyi. Wanon ane ranyisi moko ma yudore e Muma.

Kit Miriambo Mopogore Opogore

Riambo

TIENDE EN ANG’O? Wacho gima ok en adier ne ng’at monego ong’e adiera. Riambo oriwo gwenyo weche mondo ilal ng’ato, weyo ma ok iwacho weche moko, kata medo chumbi e wach moro mondo ng’ato oyie gi wecheni.

GIMA MUMA WACHO: “Ng’a ma wiye tek chuny Jehova osingo: to omako osiep kod jo matir.” (Ngeche 3:32) “Nikech usegolo wuond oa kuomu, ng’ato ka ng’ato owach ne wadgi adiera.” —Jo-Efeso 4:25.

Kuoth

TIENDE EN ANG’O? Wacho weche ma miriambo mondo wakethgo nying ng’ato.

GIMA MUMA WACHO: “Ng’a matimo wang’ teko omiyo miero landore; kendo jakuodh wach oketho osiepe.” (Ngeche 16:28) “Ka yien onge mach otho; kendo ka ma jakuoth onge, miero obedo ma onge.”—Ngeche 26:20.

Wuond

TIENDE EN ANG’O? Tiyo gi weche mag miriambo mondo ikaw pesa kata mwandu mag ng’ato.

GIMA MUMA WACHO: “Kik iuth jatich michulo ma jachan machandore.” (Rapar mar Chik 24:14, 15) “Ng’a masando jo modhier okwero Jachwechne; to ng’a makecho jochan, omiye duong’.”—Ngeche 14:31.

Kwelo

TIENDE EN ANG’O? Kawo gir ng’ato ma ok ikwayo rusa.

GIMA MUMA WACHO: “Ng’at ma kwelo kik okwel kendo; to kar mano oti matek, kotiyo tich ma ratiro gi lwetene, mondo obed gi gimoro monyalo miyo ng’at machielo mochando.” (Jo-Efeso 4:28) “Kik wuondu. . . . Jokuoge, kata joma igi lach, kata jomer, kata joyenyo, kata jomecho, ok noyud pok e Pinyruodh Nyasaye.” —1 Jo-Korintho 6:9, 10.