Military equipment: Anton Petrus/Moment via Getty Images; money: Wara1982/iStock via Getty Images Plus
SIKURU KA UNENO!
Oseti gi Pesa Mang’eny e Lweny—Mano Osekelo Chandruoge Mage?
Lweny osekelo chandruoge mang’eny ahinya.
“E higa mokalo, ne oti gi trilion 2.2 mag dola e lwenje mopogore opogore e piny ngima. Mano en pesa mang’eny ahinya kopim gi pesa mosebed kitiyogago e lwenje.”—The Washington Post, Februar 13, 2024.
Nitiere chandruoge mamoko bende ma lweny osekelo. Kuom ranyisi: E piny Ukraine.
Jolweny. Jotim nonro moko wacho kama: Jolweny madirom 500,000 osehinyore kata osenegi nyaka ne lweny chakre higni ariyo mokalo.
Raia. Ripot mar Riwruok mar Pinje wacho kama: Ji mokalo 28,000 osenegi kata hinyore e lweny. Kata kamano, achiel kuom joma nigi orak ma malo e UN to ne owacho kama: “Lwenyni osemiyo oneg raia mang’eny ahinya, ma ok nyal kata wach ni ji adi mosetho.”a
Lweny kod ywaruok mag pinje osekelo ne dhano chandruoge mang’eny ahinya e piny ngima.
Milion 114. Kwan mag joma oseringo moweyo thuchegi nikech lweny kod mahundu chop Septemba 2023.
Milion 783. Kwan mag joma onge gi chiemo moromo. “Ywaruok osemiyo nok mar chiemo obetie kuonde ma joma odak e alwora ma lweny kod timbe gero nitie gi pasent 70 e piny ngima.”—World Food Programme.
Be lweny biro rumo? Be nitie geno moro amora ni kuwe biro betie? Be nitie kinde ma joma odhier biro bedo gi chiemo moromo ma ok giywag kech kendo? Ang’o ma Muma Wacho?
Kinde lweny
Muma ne okoro ni lweny biro bedo e piny duto, ipimo lwenyno gi jaidh faras.
“Ne aneno faras machielo ka biro, kendo ne okwar ka mach, to jal ma ne oidhe ne omi teko mar golo kuwe oa e piny mondo ji onegre, kendo ne omiye ligangla moro maduong’.”—Fweny 6:4.
Joidh farese moko ariyo luwe kendo gikelo nok mar chiemo malandore e piny ngima kod tho nikech masiche kata weche moko. (Fweny 6:5-8) Mondo iyud weche momedore e wi singo mag Muma kod kaka wanyalo bedo gadier ni singogo chopo e kindewagi, som sula ma wiye wacho ni “Joidh Farese Ang’wen Gin Jomage?”
Kuwe e kinde mabiro
Machiegnini, ok bi ti gi mwandu mag piny e weche mag lweny. To mano ok bi timore gi nyalo mar dhano. Muma wacho kama:
Nyasaye biro “tieko lwenje e piny duto.”—Zaburi 46:9.
Nyasaye biro tieko gik mabiro nikech lweny. “Obiro yweyo pi wengegi duto, mi tho ok nobedie kendo, kata kuyo, kata ywak, kata rem ok nobedie kendo. Gik machon osekadho.”—Fweny 21:4.
Nyasaye biro kelo kuwe mosiko ne ji duto. “Joga nodag e piny mokuwe, kendo ginidag gi mor ma onge koko.”—Isaya 32:18.
Kaluwore gi singo mag Muma, lweny kod chandruoge ma waneno e kindewagi nyiso ni kuwe mosiko okayo machiegni.
Ere kaka Nyasaye biro kelo kuwe? Obiro timo kamano kotiyo gi sirkande mantiere e polo, kata Pinyruodhe. (Mathayo 6:10) Mondo ing’e gima Pinyruodh Nyasaye ochung’ne kod kaka omulo ngimani, ne video machuok ma wiye wachoni Pinyruodh Nyasaye En Ang’o?
a Miroslav Jenca, United Nations assistant secretary-general for Europe, Desemba 6, 2023.