A KAWM THU
Tâwpna A Hnai Tawh Em?
Pathian chuan mihringte hi mahnia ro inrêla, an nakin hun tûr an tihchhiat chu a phal ang em? Phal lo vang, kan hmuh tawh angin, Pathian a rawn inrawlh ang a, kum zabi tam tak chhûnga mihringte hrehawmna leh dik lo taka ro inrêlna chu a rawn titâwp ang. Mihringte leh leilung Siamtu chuan a rawn inrawlh hun tûr a hnai tawh hle tih i hriat chu a duh a. Chu hriatna pawimawh tak chu engtin nge a târ lan?
He tehkhin thu hi han ngaihtuah teh: Motor-a zin chhuak tûr ni ta la, Internet te, map te, leh kaihhruaina ziakna lehkhate chu i râwn hmasa ngei ang. Tichuan, kaihhruainain a sawi nêna inmil chhinchhiahnate i hmuh hian, i tum ram chu i hnaih tawh tih i hre chiang thei a ni. Chutiang bawkin, Pathian chuan a Thu, Bible min pe a, chu chuan khawvêl pum huapa thilthleng tûr chhinchhiah tlâk takte a târ lang a ni. Chûng chhinchhiahna pawimawh takte kan hmuh hian, tâwpna kan hnaih tawh hle tih kan ring nghet thei a ni.
Bible chuan tâwpnaa a vâwrtâwp thleng tûr khawvêl dinhmun danglam leh pawimawh tak a lo thleng ang tih min hrilh a. Chu mi hunah chuan mihring chanchina la awm ngai lo thilte leh dinhmunte chu a rualin a thleng kawp ang. Pathian Thu, Bible-a târ lan hmêlhmang ṭhenkhatte chu ngaihtuah ta ila.
1. KHAWVEL PUM HUAPA BUAINA Matthaia bung 24-a chhinchhiah hrilh lâwkna chuan chhinchhiahna hlâwm khat siamtu tûr leia thilthleng tûrte a târ lang a. Chu chu “khawvêl tâwpna chhinchhiahna” a ni ang a, “tâwpna” hunah a hruai thleng ang. (Châng 3, 14) Chûng hmêlhmangte zîngah chuan indo te, ṭâm te, hmun hrang hranga lîrnghîng te, sual punna te, hmangaihna daihna te, leh sakhaw hruaitute’n mite bum tuma vervêk taka ṭan an lâkna te a tel a ni. (Châng 6-26) Chûng thilte chu kum zabi tam tak liam ta aṭang tawhin a thleng nual tawh ngei mai a. Mahse, tâwpna kan hnaih rual hian, chûng zawng zawng chu a rualin a rawn thleng ang. Chûng chu vaukhânna pathumin a zui bawk dâwn a ni.
2. MITE RILRU PUT HMANG Bible chuan chu ‘ni hnuhnûng’—khawvêl tâwpna thlen hma hunte—chu mite rilru put hmang chhiat zualna chuan a hril ang tih a sawi a. “Mi, mahni inhmangaihtu te, tangka ngainatu te, intivei te, chapo te, Pathian sawichhetu te, nu leh pa thu âwih lo te, lâwm nachâng hre lo te, thianghlim lo te, hmangaihna pianpui nei lo te, huaikawmbâwl te, hêktu te, insûm thei lo te, mi kawlhsen te, ṭha duh hauh lo te, vervêk te, thuhnudâwn lo te, inngaihlu te, Pathian hmangaih aia mahni lâwmna mai hmangaih zâwktu te an ni dâwn si,” tiin kan chhiar a ni. (2 Timothea 3:1-4) Ni e, mihring puite zah lohna chu thil thar a ni lo ngei mai a; mahse, ‘ni hnuhnûngah’ chuan chu rilru put hmang chu a nasat êm avângin, chu hun chu “hun khirh takte” tia sawi theih a ni. Mite rilru put hmangin chhiat lam a pan tih chu i lo hria em?
3. LEI TIHCHHIATNA Bible chuan Pathianin ‘lei tichhetute a tichhe ve ang’ tih a sawi a. (Thu Puan 11:18) Eng kawngtein nge mite chuan leilung hi an tihchhiat ang? Nova dam lai hun chu leilung tihchhiat hun anga sawi a ni bawk: “Lei hi Pathian mithmuhin a chhe zo tawh a, lei hi inpâwngnêknain a khat zo ta bawk a. Tin, Pathianin lei hi a en a, tin, ngai teh, a chhe zo tawh,” tiin. Chuvângin, chûng mi suaksualte chungchângah Pathianin: “Ka tiboral dâwn e,” a ti a. (Genesis 6:11-13) Leilung hi inpâwngnêknain a khat chho zêl a ni tih finfiahna tam tak i hmu em? Chu bâkah, mihringte chu hun danglam takah an awm tawh a: Leia mihring zawng zawngte nuaibo tak tak theihna an nei tawh a. Râlthuam hlauhawm takte an nei a ni. Tin, kawng dangin lei hi tihchhiat a ni bawk. Leia nunna chawmtu thilte—kan hîp luh boruak te, thil nungte leh chhehvêl boruak inlaichînna ecosystem te, tuifinriat te—chu mihringte enkawl fel lohna avângin zâwi zâwiin a chhe tial tial a ni.
Heti hian inzâwt rawh, ‘Kum za chuang lek kalta khân, mihringte chuan leia nunna nei zawng zawngte nuaibo theihna an nei em?’ tiin. Mahse, tûnah mihringte chuan râlthuam changkâng tak takte chhêk khâwlin leh chhehvêl boruak tihchhiatna hmangin chutianga nuaibo chu an tum mêk a ni. Thiamna lama chak taka hmasâwnna chuan, chu miin a nghawng theihte hriat thiamna emaw, thunun theihna emaw a lehpêl niin a lang. Mahse, leilung awm dân tûr chu mihringte rêl tûr emaw, thunun tûr emaw a ni lo. Leia nunna zawng zawng nuaibo a nih hmain, lei tichhetute tichhe tûrin Pathian chu a rawn inrawlh ang. Chu chu a thutiam a ni si a!
4. KHAWVEL PUM HUAPA THU HRILHNA Tâwpna chhinchhiahna sawi lâwknaah chuan tûn hma zawng aia nasaa hnathawh tûr pakhat a tel a ni: “He ram chanchin ṭha hi hnam zawng zawng hriattîrna tûrin khawvêl zawng zawngah hrilhin a awm ang; chu mi zawhah chuan tâwpna chu a lo thleng ang,” tih hi. (Matthaia 24:14) He thu hrilhna hi, kum zabi tam tak chhûnga sakhaw tam takin an lo kalpui tawh thu hrilh dân nên chuan a inang lo hle. Ni hnuhnûng chhûng hian, thu chah sawi tûr bîk a awm ang a; chu chu “he ram chanchin ṭha hi” a ni. Chu thuchah pawimawh tak sawi uartu sakhaw pâwl hriat i nei em? Chutiang thuchah puang chhuak anga lang ṭhenkhat lo awm ta pawh ni se, anni chu tual chhuak mai mai nge an nih a, chanchin ṭha chu “hnam zawng zawng hriattîrna tûrin khawvêl zawng zawngah” an hril chhuak zâwk?
Pathian Ram chanchin ṭha chu khawvêl pumah ṭawng za tam taka puan chhuah a ni
Kan Web site www.pr418.com chuan “he ram chanchin ṭha hi” a thlûr bing a. Chutah chuan thu leh hla chhuah ṭawng 700 chuanga pho chhuah a ni. Chutiang khawpa khawvêl pum huapa Ram chanchin ṭha puan chhuahna tûra hma lâkna dang hriat i nei em? Internet a pian hma kum tam takah, Jehova Thuhretute chuan Pathian Ram chanchin ṭha thehdarhnaah theih tâwp an chhuah niin hriat an hlawh tawh a. Kum 1939 aṭangin, Vênnainsâng magazine kâwmah “Jehova Lalram Puanchhuahna” tih thu hi târ lan a ni tawh a ni. Sakhaw chanchin ziakna lehkhabu-a thuziak pakhat chuan, Jehova Thuhretute thu hrilh rawngbâwlna chu “thawh nasat a nih dân leh thawh zau a nih dânah tehkhin tûr awm lo ang tluk” niin a sawi. Chu thu hrilhna chuan Pathian Ram inrawlhna avângin, rei lo têah “tâwpna chu a lo thleng ang” tih chanchin ṭha chu a sawi uar a ni.
KHAWVEL CHANCHINA HUN PAWIMAWH TAK
I dam chhûngin he thuziaka târ lan Bible-a chuang vaukhânna palite hi a thleng tih i hmu em? He magazine hian chhiartute chu tâwpna a hnai tawh tih mi mal taka an finfiah theih nân khawvêla thilthlengte chu kum za chuang a lo târ lang tawh a. Mahse, mi ṭhenkhat chuan an rin loh mai bâkah, thilthleng zâtte chu mi mal ngaih dâna innghat leh duh duha sîksâwi theih niin an sawi a. Tin, inbiak pawhna a ṭhat chhoh êm avângin, thil kan inhre pawh zung zung a; khawvêl dinhmun chu a chhe lehzual angin kan ngai mai mai a ni an ti bawk. Mahse, mihring chanchina hun pawimawh tak tâwpna hunah kan nung tih târ langtu finfiahna chu a pung chho zêl a ni.
Mi thiam ṭhenkhat chuan lei hian inthlâk danglamna lian tham tak a tâwk dâwn niin an ngai a. Entîr nân, kum 2014-ah, Bulletin of the Atomic Scientists chanchinbu tichhuaktu, the Science and Security Board chuan mihringte dam chhuahna tûr dâl thei thil hlauhawm lian tham takte chungchângah UN Security Council chu a vaukhân a ni. Chûng mithiamte chuan: “Hêng thil hlauhawm lian thamte ngun taka kan ennawnna aṭangin, mihringte dam chhuahna tûr dâl thei thiamna lama hmasâwnna chu a râpawm tawh hle,” tiin an sawi. Mi tam tak chuan mihring chanchina hun pawimawh takah kan awm mêk tih an ring nghet telh telh a ni. He magazine chhuahtute leh a chhiartu tam takte chuan tûn hi ni hnuhnûng a ni a, tâwpna a hnai tawh hle tih chu an ring tlat a. Mahse, nakin hun tûr ngaihtuah hah aiin, a rah chhuah tûrte chu beiseiin i hlim thei a ni. Engvângin nge? I dam khawchhuah theih avângin! (wp15-E 05/01)