A ñaki kʼoatjín tokuin nga kʼoaitʼalai yaoli je Jeobá

1, 2. Jmé xi tjínnele sʼiain nga kjesa ʼmisʼenngindájin.

JE XI aon nó tífaʼato tsʼato jngo millón chjota jekisʼenngindá nga testigole Jeobá koan. Tojo kisʼin je Timoteo, tjínkʼa xi kʼia kiskotʼaya Énle Niná nga sʼa ʼndí kjoan (2 Tim. 3:​14, 15). Kʼoa tjínkʼa xi kʼia tsabe Énle Niná kʼianga jejchínga. Tobʼelañá, jngo chjoón xi kʼia kiskotʼaya Biblia nga jenʼio jchínga kʼoa 97 nóle nga kisʼenngindá.

² A sʼaa tichotʼayai Biblia axo jé xijcháli títsoyali xi tʼatsʼe Niná. Tsa kʼoalani, tsakui nichxin jekʼoasʼin tinikjaʼaitsjain nga meli kʼuínsʼenngindái. Tonga nga kjesa ʼmisʼenngindájin machjén nga títjonkjoanla kʼoaitʼalai yaoli je Jeobá. I̱ kjoaʼmiya jebi kui jchaa jósʼin tíjna nga bʼaitʼalee yaoná je Niná kʼoa kʼoati jchaa ánni nga tsín koa̱n kuijkónni nga kʼoaitʼalai yaoli je Niná kʼoa nga kʼuínsʼenngindái tsa jekʼoatjín tokuin nga kʼoasʼiain.

JÓSʼIN TÍJNA NGA BʼAITʼALEE YAONÁ JE NINÁ

3. Tikʼaxki̱ kʼai chjota xi kitsjoatʼale yaole Niná nichxin kjoatse.

³ Kʼianga bʼaitʼalee yaoná Niná kui xi tsonile nga je jenixálee. Tobʼelañá, je naxinandá Israel jé Niná kiskoéjin nga naxinandále koan. Tonga tjínkʼa chjota israelita xi toxá kitjoéjinni nga xá tsakʼaile. Jolani Aarón, jé Jeobá kiskoéjin nga naʼmitítjon koan. Je najño xi tsakʼéya jko̱ Aarón jngo ki̱cha̱ kisʼetʼa xi oro koanndani kʼoa kui kitsoyanile nga toxá kitjoejinni nga xále Niná sʼin (Lev. 8:9). Je chjota xi nazareo koan kʼoati je Jeobá kitsjoatʼale yaole. Je én hebreo xi nazír tso nazareo sʼin faʼatoya, kʼoa kui xi tsonile nga je Niná tsjoátʼale yaole je xi nazareo ma. Je kjoatéxoma xi tsakʼaile Moisés kʼoatso jme xi tjínnele kisʼin je chjota xi nazareo koan (Núm. 6:​2-8).

4. 1) Jósʼin tíjna nga bʼaitʼalee yaoná je Jeobá. 2) Jósʼin tíjna nga njiotokoán yaoná (kʼoati chótsenlai sén xi faʼaitʼa).

⁴ Kʼianga bʼaitʼalee yaoná Niná ndʼaibi kui tsoyanile nga chjotatjenngile Cristo maa kʼoa kui ngisa bʼailee kjoandosin josʼin mele Niná. Jósʼin tíjna jebi. Je Jesús i kitso: “Toʼyanibe xi mele nga chjotana koa̱n, katatsjionkon yaole” (Mat. 16:24). Je én griego xi “katatsjionkon yaole” sʼin faʼatoya kʼoati kui xi tsonile nga “tsín to yaoná nitjosonlee”. Kʼianga bʼaitʼalee yaoná je Jeobá alikui tikui kʼoanʼiañá jmeni xi tsín sasénle (2 Cor. 5:​14, 15). Alikui kui kʼoanʼia jme xi símekon yaoná, jolani je kjoachajngi (Gál. 5:​19-21; 1 Cor. 6:18). Alikui ñʼai koa̱nná nga si̱tjosoán jebi tsa ñaki tsjoachaa je Jeobá kʼoa tsa tjínjngo tokoán nga kjoanda tsaanñá jmeni xi tsoná (Sal. 119:97; Is. 48:​17, 18). Jngo ndsʼee xi Nicholas ʼmi, itso: “Ñá xi kuixónñá josʼin jchatokoán je kjoatéxomale Jeobá, a kʼoasʼin jchatokoán joni tsa jngo ndoyá tijnaʼyaa jñani tsín tjoʼndená jmeni xi nʼia, axo kʼoasʼin jchatokoán joni jngo ʼnde jñani tjínnyʼoándai nga xa tjíoʼya ánni nga tsín josikaoniná”.

5. 1) Jósʼin tíjna kʼianga bʼaitʼalee yaoná je Jeobá. 2) Jméni xi tsín mangóson nga bʼaitʼalee yaoná je Jeobá kʼoa nga mangínsʼenngindá (kʼoati chótsenlai sén xi faʼaitʼa).

⁵ Kʼianga bʼaitʼalee yaoná Jeobá jngoo kjoabʼetsʼoa bʼejnalee nga kʼoaʼmilee nga toje jchaxkoán kʼoa nga kui kʼoasʼiaan josʼin mele. Kui xi ʼmilee nga tsjoacha koaan ya jinni̱ma̱ná kao kjoafaʼaitsjenná kʼoa kao nganʼioná (Mar. 12:30). Kʼianga bʼaitʼalee yaoná Jeobá, toñákjoán xi chjakaonajmiá. Kʼoa kʼianga mangínsʼenngindá bená xi kjaʼaí kʼoa kʼoasʼin bakoñá nga jetsakʼaitʼalee yaoná je Niná. Kʼianga kʼoanʼia jebi alikui tokjoaská tjenkao, tjínnená si̱tjosoán jmeni xi ʼmilee Niná nga̱ kui xi mele nga si̱tjosoán jmeni xi bixoán (Ecl. 5:​4, 5).

ÁNNI NGA BʼAITʼANILEE YAONÁ JEOBÁ

6. Ánni nga bʼaitʼanilee yaoná je Niná.

⁶ Kuinga bʼaitʼanilee yaoná Jeobá nga tsjoachaa. Sa tsjoacha sa tsjoachaa maa kʼianga majinná jotjínni xi tʼatsʼe kao jme xi tjínndajinle (Col. 1:9). Kʼianga Biblia tichotʼayai jekjimajinli jebi. Xi títjon, tjínjngoo tokuin nga tíjna Jeobá. Xi majaoni, nga nganʼiotsjele kitsjoale je chjota xi kiski Biblia. Kʼoa xi majanni, nga jngo jtín tíjnale kʼoa nga kui síchjén nga kʼoasʼín jmeni xi mele.

7. Jméni xi tjínnele sʼin je xi mele tsjoátʼale yaole Jeobá.

⁷ Kʼiatsa jemeli kʼoaitʼalai yaoli Niná, machjén nga katamajinli jmeni xi bakóya Biblia, nga si̱tjosuin je kjoatéxomale Niná kʼoa nga chja̱kaonajmíni xi kjaʼaí jmeni xi makjainli (Mat. 28:​19, 20, TNM). Nʼio tsjoachai je Jeobá kʼoa kui xi meli nga toje jchaxkuín. A jekʼoatinʼiai. Tsa tsjoacha kjoaixi je Jeobá alikuijin tokui kʼoaitʼanilai yaoli kʼoa kʼuínsʼenngindáni nga nda katasʼe kon xi bakóyali Biblia. Kʼiatsa sʼa xti, alikuijin tokui kʼoasʼianni nga tsjoa katasatío kon je xijcháli kʼoa tsakuije̱ nga jekisʼenngindá je miyoli.

8. Jósʼin tíjna nga bʼailee kjoanda Niná kʼoa nga bʼaitʼalee yaoná (Salmo 116:​12-14).

⁸ Tsa si̱kjaʼaitsjenjin josʼin tíbasenkaoli Jeobá kʼoaijinlai kjoanda kʼoa kʼoaitʼajinlai yaoli (tʼexkiai Salmo 116:​12-14).a Je Biblia kʼoatso nga tʼatsʼe Jeobá nroani ngayeje xi ndatjín (Sant. 1:17). Je kjoatjao xi ngisa chjíle xi kitsjoaná Jeobá kuinga kisikasén ʼNdíle nga tsakʼéchjíntjainá. Nga kʼoakisʼin Niná koaan miyole koaan kʼoa koaan kuiyoaa ngantsjai nichxin (1 Juan 4:​9, 10, 19). Kʼianga kʼoaitʼalai yaoli Niná kʼoasʼin kʼoainilai kjoanda jme xi kisʼin xi tʼatsi (Deut. 16:17; 2 Cor. 5:15). Kui tʼatsʼe jebi nchja̱ni je libro Koaan nda kuiyoaa ngantsjai nichxin ya kjoaʼmiya 46, punto 4, kʼoati jngo video faʼaitʼa xi jan minuto faʼa xi ʼmi: Jméni xi koa̱n kʼoailee je Niná.

A JETIJNANDAI NGA KʼOAITʼALAI YAOLI JE NINÁ KʼOA KʼUÍNSʼENNGINDÁI

9. Ánni nga tsín koa̱n kʼoasʼin si̱kjaʼaitsjenni nga tjínnele kʼuínsʼenngindái tsa kje tijnandajin.

⁹ Tsakui nichxin kʼoasʼin nikjaʼaitsjain nga kje tijnandajin nga kʼoaitʼalai yaoli Niná kʼoa kʼuínsʼenngindái. Tsa bele tokuin nga sʼasa chali nga si̱ndayai yaoli nga si̱tjosuin jmeni xi tso Jeobá kʼoa nga nʼio sʼe̱jna je kjoamakjainli (Col. 2:​6, 7). Kuenta tʼiain nga tsín tongóson nʼia nga jngó jngoá, tjínkʼa xi ngotjo síndayani yaole kʼoa tjínkʼa xi ñʼai male. Kʼoati ma je xi sʼa xti, alikui tongóson tjín nóle nga tsjoátʼale yaole Niná kʼoa nga fisʼenngindá. Kuinga machjénni nga si̱kjaʼaitsjain tsa jetijnandai nga kʼuínsʼenngindái kʼoa tsa sʼasa machjén nga si̱ndayai yaoli kʼoa ali kjaʼaíjin xi ningósonkoai yaoli (Gál. 6:​4, 5).

10. Jméni xi koa̱n sʼiain tsa kje tijnandajin nga kʼoaitʼalai yaoli je Niná kʼoa kʼuínsʼenngindái (kʼoati chótsenlai je recuadro “Tsa testigole Jeobá ma xijcháli”).

¹⁰ Tsa kje tijnandajin nga kʼoaitʼalai yaoli je Niná tosi tonda tindayai yaoli. Kʼoatʼinlai Jeobá nga katabasenkaoli nga kʼoasʼiain (Filip. 2:13; 3:16). Kjuinrʼoéli kʼianga kʼoétsʼoalai (1 Juan 5:14).

ÁNNI NGA TSÍN TSO KʼANI KON NGA TSJOÁTʼALE YAOLE NINÁ KʼOA FISʼENNGINDÁ

11. Jósʼin basenkaoná Jeobá nga kixi kjuintʼalee.

¹¹ Tjínkʼa chjota xi jetjíonda nga tsjoátʼale yaole Niná kʼoa nga koaisʼenngindá tonga tsín tso kon nga kʼoasʼín. Tsakui nichxin kui síkjaʼaitsjen tsa jée sokole nga koa̱nskanni kʼoa kuichonsjejin naxinandále Niná. Tonga je Biblia kʼoatso nga je Jeobá koasenkao choʼndale nga ndasʼin koaikao yaole kʼoa nga kui kʼoasʼin “ngayije xi sasénle nga je” (Col. 1:10). Kuinga koa̱n kʼoéjngoni tokuin nga je Jeobá koasenkaoli nga kui kʼoasʼiain xi ndatjín, nga̱ basenkao choʼndale (1 Cor. 10:13). Kuinga tokʼani xi bichonsjejin naxinandále Niná nga tsín nda fikao yaole. Jé Jeobá koasenkaoli nga kixi kʼuíntʼalai.

12. Jméni xi koasenkaoná nga tsín jée ska̱jiaan.

¹² Nga chjotajée maa sakʼoa kui nimetokoán nga kui kʼoasʼiaan xi chʼaotjín (Sant. 1:14). Tonga ñá xi kuixónñá josʼiaan tsakui tísʼejnabasenná xi chʼaotjín. Ninga tjínkʼa chjota xi kʼoatso nga tsín kʼoamaná nga bʼechjoalee yaoná nga kui kʼoanʼia xi chʼaotjín, ʼyañá nga tsín kʼoatjín jotso nga̱ ñá xi kuixónñá josʼiaan kʼoa jmeni xi si̱kjaʼaitsjeen. Nkjín koya jmeni xi koasenkaoná nga tsín ya ska̱jiaan xi chʼaotjín. Tobʼelañá, koaan nyaon nyaon kʼoétsʼoalee Jeobá, ntsjaintsjai chótʼayá Biblia nga toñá, koanngián kjoajtín kʼoa kʼuínyasoán. Tsa kʼoasʼiaan ngayeje jebi kuitjosonná jmeni xi tsakʼinlee Jeobá nga tsakʼaitʼalee yaoná. Kuenta sʼiaan nga je Jeobá koasenkaoná nga tsín ya ska̱jiaan xi chʼaotjín (Gál. 5:16).

13. Jmé choa̱ xi nʼio ndatjín tsakʼéjnaná José.

¹³ Kixi koanngíntʼalee Jeobá kʼiatsa tongini si̱kjaʼaitsjenjiaan jósʼiaan tsakui sʼe̱jnabasenná xi chʼaotjín. Ya Biblia faʼaitʼa kʼa choa̱le chjota xi kixi kitʼale Jeobá ninga chjotajéelani koan joni ñá. Tobʼelañá, je José. Je chjoónle Potifar ngotjo ngosá kʼoakitsonile nga je katabajnakao. Tonga je José tongini kisikjaʼaitsjen jokuitso. Je Biblia kʼoatso nga tsín kisijyo, kʼoa i kitsole chjoón jebi: “Ánni nga kui kʼoasʼinsíña je xi nʼio chʼaotjín kʼoa nga jée koanjngisíña ngixko̱n Niná” (Gén. 39:​8-10). Je José tongini kisikjaʼaitsjen jmeni xi sʼin kʼiatsa kuilani sʼe̱jnabasenle xi chʼaotjín, kuinga koankainile nga kʼoakitsole je chjoónle Potifar nga je mele koájnakao.

14. Jósʼiaan nga jticha koaan jmeni xi jtike Jeobá.

¹⁴ Koaan chjénngilee je José kʼoa koaan kixi kjuintʼalee Niná tsa tongini si̱kjaʼaitsjenjiaan jósʼiaan tsakui sʼe̱jnabasenná xi chʼaotjín. Tjínnele jticha katamaa jmeni xi jtike Jeobá kʼoa tsínkui si̱kjaʼaitsjeen (Sal. 97:10; 119:165). Tsa kuenta sʼiaan jebi, jeʼyaa josʼiaan kʼiatsa kui sʼe̱jnabasenná xi chʼaotjín kʼoa tsín jée jtsaojiaan.

15. Jósʼin koakoni nga je Jeobá tininʼiotʼai (Hebreos 11:6).

¹⁵ Jejin ʼyai nga ñaki kʼoatjín jmeni xi tichotʼayai kʼoa mejinli nga je Jeobá si̱xálai. Tonga jméni xi sʼiain tsa kje tsojin tokuin nga kʼoaitʼalai yaoli je Niná kʼoa nga kʼuínsʼenngindái. Koaan kʼoétsʼoalai je Jeobá tojo kisʼin je rey David, nga i̱ kitso: “Chótʼajinnái, ji Niná, kʼoa kataʼyai jotjín ni̱ma̱na. Chótʼajinnái, kʼoa kataʼyai jme xi kjáojinna. Chótsain tsa jñani tsín nda tisʼian, kʼoa ya tikasényanái ya ndiaa xi tíjnantsjai” (Sal. 139:​23, 24). Kʼiatsa kʼoaitʼalai yaoli Jeobá kʼoa kʼuínsʼenngindái kʼoasʼin koakoni nga je tininʼiotʼai. Kʼiatsa kʼoasʼiain, je Jeobá sichikontʼainli (tʼexkiai Hebreos 11:6).b

TOSI TONDA TICHRIANTʼALAI JEOBÁ

16, 17. Jósʼin faʼaikao Jeobá jinnaxinandále je xti xi testigole Jeobá ma xijchále (Juan 6:44).

¹⁶ Je Jesús kʼoakitso nga je Jeobá xi faʼaikao chjota jinnaxinandále (tʼexkiai Juan 6:44).c Tsjoa sʼe tokoán nga kʼoasʼín je Jeobá. Je Jeobá be nga ndatjío ni̱ma̱le je chjota xi faʼaikaojin naxinandále. Nʼio chjí bekon Jeobá nga jngó jngó choʼndale kʼoa tsʼee tsole (Deut. 7:6; nota). Kʼoatisʼin bekonli Jeobá tsanda ji.

¹⁷ Tsa sʼa xti kʼoa tsa testigole Jeobá ma xijcháli, tsakui nichxin tsín kʼoasʼin nikjaʼaitsjain nga je Jeobá jaʼaikaojinli naxinandále tokuini nga jetestigole Jeobá ma je xijcháli. Tonga je Biblia itso: “Tichriantʼalao Niná, kʼia kʼoati je sichriantʼano nga jon” (Sant. 4:8; 1 Crón. 28:9). Jebi kui xi tsonile nga ji títjon si̱chriantʼalai Niná kʼoa kʼiaa sichriantʼali je. Je Jeobá kuenta sʼín nga jngó jngó chjota xi tjíojin naxinandále, kuinga tsín koa̱n kʼoasʼin si̱kjaʼaitsjenni nga tokui nga naxinandále Niná tijnajinni nga testigole Jeobá xijcháli. Kʼiatsa si̱chriantʼalai Jeobá kʼoati sichriantʼali tsanda je, tojo tso ya Santiago 4:8 (tingósonkoai 2 Tesalonicenses 2:13).

18. Jmé xi chótʼayajiaan ya kjoaʼmiya xi ijngo (Salmo 40:8).

¹⁸ Kʼianga jekisʼenngindá je Jesús ñaki tsjoa tjín kon nga kʼoakitsole Nʼaile nga jetíjnanda nga sitjoson tojmeni xi kuitsole (tʼexkiai Salmo 40:8;d Heb. 10:7). Kʼianga kʼoaitʼalai yaoli je Jeobá kʼoa kʼuínsʼenngindái kʼoati kui choa̱le Jesús tiʼmitjenngi. Ya kjoaʼmiya xi ijngo kui chótʼayajiaan jméni xi koasenkaoli nga tosi tonda je Jeobá si̱xálai kʼianga jekʼuínsʼenngindái.