Tosi tonda kjuintjenngilee Jesús nga jekjuinsʼenngindá

1, 2. Jmé kjoanda xi sʼele je xi fisʼenngindá.

KʼIANGA jngo chjota fisʼenngindá jeya majngokao je familiale Jeobá kʼoa nʼio tsjoa sʼe kon. Chjota jebi nda bʼejna ngixko̱n Jeobá kʼoa kʼoati sʼe kon jokisʼe kon je David kʼianga kitso: “Nʼio tsjoa tjínle je xi ji chjoejin [Jeobá] kʼoa je xi ji chjoebʼakjái nga ya katabatio ya nditsinli” (Sal. 65:4).

² Je Jeobá alikui tongatsʼi nga síchriantʼale. Tojosʼin tsaʼyaa ya kjoaʼmiya xi jaʼato, tojé síchriantʼale chjota xi bakó nga mele nga miyole koa̱n (Sant. 4:8). Kʼianga jngo chjota tsjoátʼale yaole Jeobá kʼoa fisʼenngindá miyo tsole. Kʼoa itsosale: “Nʼio tse kjoanichikontʼain tsjoano saʼnda nga tsín tijme xi ñʼai koa̱nchonnino” (Mal. 3:10; Jer. 17:​7, 8).

3. Jmé xi tjínnele sʼiaan ngatsʼiaa xi jetsakʼaitʼalee yaoná je Jeobá kʼoa xi jetsangínsʼenngindá (Eclesiastés 5:​4, 5).

³ Kʼianga mangínsʼenngindá kʼiaa bʼetsʼiakoaa nga nixálee Niná. Ngatsʼiaa xi jetsangínsʼenngindá tjínnele si̱tjosonlee Jeobá ninga chótʼayakaoná kʼoa ninga kui xi chʼaotjín sʼe̱jnabasenná (tʼexkiai Eclesiastés 5:​4, 5).a Kʼoati machjén nga kjuintjenngiaa choa̱le Jesús kʼoa si̱tjosoán jmeni xi kitso (Mat. 28:​19, 20; 1 Ped. 2:21). Je kjoaʼmiya jebi koasenkaoná nga kuitjosonná jebi.

TOSI TONDA KJUINTJENNGILEE JESÚS NINGA KJOA KUITJÁTOJIAAN KʼOA NINGA KUI XI CHʼAOTJÍN SʼE̱JNABASENNÁ

4. Ánni nga kʼoakitsoni Jesús nga kʼoati kʼoa̱ yá kjoañʼai je chjotale (Lucas 9:23).

⁴ Kʼianga jemangínsʼenngindá alikui xi tsonile nga tsín tijme kjoa kuitjátojinñá. Je Jesús kʼoakitso nga kʼoati kʼoa̱ yá kjoañʼai je chjotale, xi tsonile, nga tse kjoañʼai kjoaʼa “nga xki̱ nichxin” (Luc. 9:23). Ali tsakuijin xi kitsonile Jesús nga to kjoañʼai kjoaʼa ʼndeʼnde chjotale. Kui kinchja̱ni nga koa̱nchikontʼain, tonga kʼoati kitso nga tse kjoa kjoaʼatojin sakʼoa (2 Tim. 3:12).

5. Tojo kitso Jesús, jmé kjoanichikontʼain xi sʼe̱le je xi Niná síxále.

⁵ Tsakui nichxin batiochjoaná je xíngiaa nga Énle Niná chotʼayá kʼoa tsa tokjimanináje̱ josʼin tiyoaa nga xále Niná títjon tinikʼéjnaa (Mat. 6:33). Kʼiatsa kʼoakjimai, tikjaʼaitsjenjin nga kuenta sʼín Jeobá jmeni xi tinʼiai nga je tinixálai (Heb. 6:10). Kʼoajinti tiʼyai nga kʼoatjín jmeni xi kitso Jesús, nga i̱ kitso: “Niʼyajin xi tjín xi kisikʼéjna niʼyale, axo ndsʼe̱, axo ndichja, axo nʼaile, axo na̱le, axo chjoónle, axo xtile, axo nangile, xi totʼatsʼan, xi totʼatsʼe je énndana, xi tsín ndʼaibi nga je nichxinbi ngisa nkjín ya kʼoatjín kʼoaile niʼyale, kao ndsʼe̱, kao ndichja, kao na̱le, kao xtile, kao nangile, kʼoa kao kjoañʼai, kʼoa kʼia nichxin xi kjoaʼaí sʼeele kjoabijnachon ngantsjai” (Mar. 10:​29, 30). Ngisajin tse kjoanichikontʼain tísokóli tikʼoajinni xi tinikʼéjnai nga je Jeobá tinixálai (Sal. 37:4).

6. Ánni nga tosi tonda kui kuixkantʼakaoñá xi chʼaotjín nimetokoán ninga jetsangínsʼenngindá.

⁶ Kʼianga jemangínsʼenngindá tjínnele tosi tonda chja̱ʼaxinlee yaoná xi chʼaotjín (1 Juan 2:16). Nga chjotajée maa sakʼoajin kʼoati sʼe̱ tokoán jokitso je pastro Pablo, nga i̱ kitso: “Tjínna kjoatsjoa xi tʼatsʼe kjoatéxomale Niná, josʼin tjín ni̱ma̱na. Tonga ʼbe ngijngo kjoatéxoma i̱jin ngayije jko̱yale yaona xi kjánkao je kjoatéxoma xi tsʼe kjoafaʼaitsjenna. Jébi xi síkʼéjnatʼanʼiona je kjoatéxoma xi tsʼe jée xi tíjnajin ngayije jko̱yale yaona” (Rom. 7:​22, 23). Sakʼoajin tsín nda satío tokoán nga chjotajée maa kʼoa nga kjitʼa kui bixkantʼakoaa xi chʼaotjín nimetokoán. Tonga tsakui si̱kjaʼaitsjeen jotsakʼinlee Jeobá nga tsakʼaitʼalee yaoná koasenkaoná nga tsínkui kʼoasʼiaan xi chʼaotjín. Ánni nga kʼoabixónsíñá.

7. Jósʼin basenkaoná kʼianga bʼaitʼalee yaoná Jeobá.

⁷ Kʼianga bʼaitʼalee yaoná Jeobá joxi njiotokonñá yaoná, xi tsonile, tsín tikui kʼoanʼiañá jmeni xi chʼaotjín símetokon yaoná (Mat. 16:24). Kʼianga kui sʼejnabasenná xi chʼaotjín alikuila tsakui nikjaʼaitsjeen jósʼiaan, nga̱ jeʼyaa nga tjínnele kixi koanngíntʼalee Jeobá. Kʼianga tsakʼaitʼalee yaoná kʼoatsakʼinlee nga tsínkui xi chʼaotjín kʼoasʼiaan, nga̱ kui xi mená nga tsjoa kʼoé kon je Jeobá. Kʼoati kuixoán jokitso je Job, ninga tse kjoa jaʼatojin kʼoakitso nga kixi koa̱n (Job 27:5).

8. Nga kuenta nʼia jotsakʼinlee Jeobá nga tsakʼaitʼalee yaoná, jósʼin basenkaoná nga tsínkui xi chʼaotjín kʼoanʼia.

⁸ Kʼianga kuenta sʼiaan nga kʼoatsakʼinlee Jeobá nga kui kʼoasʼiaan josʼin mele koasenkaoná nga tsínkui kʼoasʼiaan xi chʼaotjín sʼe̱jnabasenná. Tobʼelañá, likuijin je si si̱koaa chjota xi jechixan, nga̱ tsín tikʼoanʼiañá kʼianga jebʼaitʼalee yaoná Jeobá. Nga tsínkui chanisʼenjiaan kjoafaʼaitsjenná xi chʼaotjín, ngisaa choa ñʼai maná nga ndi̱to̱n chjaʼaxinlee yaoná tsakui kjoaʼaítsjenná xi chʼaotjín, nga̱ jetibinyaxinlee je ndiaale chjotatsʼen (Prov. 4:​14, 15).

9. Nga kuenta nʼia jotsakʼinlee Jeobá nga tsakʼaitʼalee yaoná, jósʼin basenkaoná nga kui xále Niná ngisa bʼailee kjoandosin.

⁹ Jósʼiaan tsa jngo xá kʼoaitʼaná xi tsín tsjoáʼndená nga koanngián je kjoajtín xi satíoná. Alikuijin chjoé xá jebi tsa tongini kinikjaʼaitsjeen josʼiaan. Alikuijin kui títjon xá chjoé kʼoa skan si̱kjaʼaitsjenjiaan jósʼiaan nga koanngián kjoajtín xi satíoná. Koasenkaoná nga kjuintjenngilee Jesús. Tojo kisʼin je Jesús kʼoati kui xi mená nga kjoáyatsjoaa kon Jeobá, kuinga tsínkui kʼoanʼiañá jmeni xi tsín sasénle (Mat. 4:10; Juan 8:29).

10. Jósʼin basenkaoná Jeobá nga tosi tonda mangíntjenngilee je Jesús nga jemangínsʼenngindá.

¹⁰ Kʼianga kjoa bitjatojiaan kʼoa nga kui xi chʼaotjín sʼejnabasenná yaa bakoñá jonʼia tsa timangíntjenngilee Jesús. Jé Jeobá koasenkaoná nga kixi koanngíntʼalee, nga̱ je Biblia itso: “Nʼiotʼakon Niná, xi tsín tsa tsjoáʼnde nga ngisa tse sikaono kaoni tsa je nganʼiono. Kʼia nga chʼao síkaono, Niná ñatje̱n tsjoá josʼin kuitjoo, jméni nga koa̱n jchókjoasínino” (1 Cor. 10:13).

JMÉNI XI SʼIAAN NGA TOSI TONDA KJUINTJENNGILEE JE JESÚS

11. Jméni xi sʼiaan nga tosi tonda koanngíntjenngilee je Jesús (kʼoati chótsenlai sén xi faʼaitʼa).

¹¹ Je Jesús ñaki ni̱ma̱le kinroajinni nga kisixále Nʼaile, kʼoa koanchriantʼale kʼianga tsakʼétsʼoale (Luc. 6:12). Je xi koasenkaoná nga tosi tonda kjuintjenngilee Jesús nga jekamangínsʼenngindá kuinga kjitʼa kui kʼoasʼiaan jmeni xi koasenkaoná nga si̱chriantʼalee Jeobá. Je Biblia kʼoatso nga tosi tonda kʼoasʼin si̱xálee Niná jojetinʼia (Filip. 3:16). Sakʼoajin sʼejinná jotjíosʼín kʼa je ndsʼee nga ngisasa tse tjíosíxále Jeobá. Tsakui nichxin jeki Skuela xi síchjine je xi bakóyason tʼatsʼe Chjotaxále Niná kʼoa tsa ya kitsjoánganʼio jñani ngisa machjén xi tsoyason. Koaan kʼoati sʼiain tsa koa̱n nga kʼoasʼin kʼoainganʼiui. Ñá xi choʼndale Jeobá maa fasjailee jonʼia nga ngisasa tse nixálee (Hech. 16:9). Tsa tsín kʼoakoa̱nli ndʼai nga kʼoasʼin si̱xái ali kʼoajinsʼin nikjaʼaitsjain nga ngisa chjí bekon Jeobá je xi ngisa tse síxále. Je xi ngisa chjíle kuinga tsejta maa (Mat. 10:22). Je Jeobá tsjoa sʼe kon nga kʼoakji nixálee jokji tjen kʼoamaná. Kʼiatsa kʼoasʼiaan, jé Jesús timangíntjenngilee (Sal. 26:1).

12, 13. Jmé xi sʼiaan tsa tsínti tsjoa tísʼeni tokoán nga tinixálee Jeobá (1 Corintios 9:​16, 17; kʼoati chótsenlai je recuadro “Jósʼiaan nga tosi tonda si̱xálee Niná”).

¹² Kʼiatsa jekʼinsʼenngindái, tonga tsa tsínti ñaki ni̱ma̱li nroajinni nga bʼetsʼoalai Jeobá kʼoa tsa tsínti tsjoa tjínni tokuin nga bitjokʼinyasuin kʼoa nga bʼexkiai Biblia, ali kʼoajinsʼin nikjaʼaitsjain nga tsínti títsjoánili nganʼiotsjele Jeobá. Nga chjotajée maa toxá kʼoama sakʼoani. Kʼiatsa kʼoakjimai, tikjaʼaitsjenjin jokoan je pastro Pablo. Kitjenngi je choa̱le Jesús tonga kʼoati koanjinle nga sakʼoa tsín nʼio koa̱nmele kui kʼoasʼin je xá xi kisʼenele (tʼexkiai 1 Corintios 9:16, 17).b Je Pablo i kitso: “Tsa tsín kʼoasʼin mena, tojo kʼoasʼin kjoanʼio kisʼenena xábe”. Kui xi kitsonile nga tojo kisitjoson je xá xi kisʼenele ninga kʼia nga tsín nʼio tsjoa kisʼe kon nga kʼoakisʼin.

¹³ Alikui koa̱n nga kui kjuinñá josatío sakʼoa tokoán. Tosa tosi tonda kui kʼoasʼiaan xi ndatjín ninga kʼia nga tsín kuitso tokoán nga kʼoasʼiaan. Tsa kʼoasʼiaan, alikui kui sikinjená josʼe sakʼoa tokoán. Tsa chótʼayá nga toñá, tsa kʼoétsʼoaa, tsa tsín si̱chaa nga satíoná kjoajtín kʼoa tsa kjitʼa kʼuínyasoán, tosi tonda kjuintjenngilee je Jesús kʼianga jekjuinsʼenngindá. Kʼoa nga skoe̱ná je ndsʼee xi tjío ya jinjtín nga kʼoatinʼia, kʼoati koanmele kʼoasʼin tsanda je (1 Tes. 5:11).

SI̱KJAʼAITSJENJIAAN JOTINʼIA

14. Jméni xi koa̱n si̱kjaʼaitsjenjiaan, kʼoa ánni (2 Corintios 13:5).

¹⁴ Kʼianga jekamangínsʼenngindá si̱kjaʼaitsjenjiaan jotinʼia kʼoa josʼin timangínkoaa yaoná (tʼexkiai 2 Corintios 13:5).c Si̱kjaʼaitsjenjiaan tsa nyaon nyaon bʼetsʼoalee Jeobá, tsa chotʼayá Biblia, tsa mangián kjoajtín xi satíoná kʼoa tsa bitjokʼinyasoán. Si̱kjaʼaitsjenjiaan jósʼiaan nga ngisasa nda si̱xálee Jeobá. I̱ tso xi si̱kjaʼaitsjenjiaan: “A mana xinya jmeni xi choa nʼai bakóya je Biblia. Jméni xi sʼian nga ngisa nda xínyasoan. Jmeni xi xinle Jeobá nga bʼetsʼoale, a bakoña nga je sinʼiotʼa. A tsín sicha je kjoajtín xi satíoná. Jméni xi sʼian nga ngisa nda koasenñoa jmeni xi sakóyaná nga satío kjoajtín kʼoa jósʼian nga ngisa nda tsjoa comentariona”.

15, 16. Jmé xi bakóyaná jokoan Robert.

¹⁵ Kʼoati machjén nga si̱kjaʼaitsjenjiaan tsa tjín jmeni xi ñʼai maná nga bʼechjoalee yaoná. Kataʼyala jokoan jngo ndsʼee xi Robert ʼmi. Itso: “Kʼianga 20 nóna jngo xá kisokona jñani tobasenya nichxin kisixá. Kʼoa ñandia nga to jekinixáijin, jngo chjoón xi ñatjen nixáijin kʼoakitsona nga ya ndʼiale koanngínjin kʼoa nga koa̱n kʼoasʼiainjin tojmeni xi menajin nga̱ tsín ya tjío je xijchále. Nga títjon alikui kʼoakixin kixile ánni nga tsín menina kjuía, tonga chaan kixinyale ánni nga tsín kjuíña”. Je Robert alikui kui xi chʼaotjín kʼoakisʼin, tonga skanni koanjinle jotjínnele kisʼin tsakai. Itsosa: “Alikui tokjoan kʼoakixinle nga tsín kjuíkoa, koanjinni kʼoati kisʼian tsakai jokisʼin je José nga jngokʼa mai kitsole je chjoónle Potifar (Gén. 39:​7-9). Nga tsín tokjoan mai kixinle, koanjinna nga tjínnele ngisasa nda simiyoa je Jeobá”.

¹⁶ Ningalani tsínkui xi chʼaotjín kʼoakanʼia, kʼoati sʼiaan jokisʼin Robert. Koaan itso xi si̱kjaʼaitsjenjiaan: “A ndi̱toon mai kaxian”. Alikui si̱kʼajenlee tokoán kʼiatsa machjén nga si̱ndayasaa yaoná, nga̱ ndatjín nga majinná jñasani chaná. Kʼoéyanajmílee Jeobá jñani ñʼai maná kʼoa kʼoakʼoé tokoán nga si̱tjosonlee (Sal. 139:​23, 24).

17. Tojo koan je Robert, jósʼin bʼakaotʼale jaʼaínle Jeobá kʼianga kixi maa.

¹⁷ Je Robert bʼéyanajmísa jmeni xi koan. Itso: “Kʼianga kʼoakixinle je chjoón xi ñatjen nixáijin nga tsín kjuíkoa, i kitsona: Alikuingóni kʼoatjín jotsakʼinna. Kʼoa kiskonangile ánni nga kʼoatítsoni. Kʼoakitsona nga jngo miyole xi testigole Jeobá koan tsakai xi kʼoakitsole nga je xti xi testigole Jeobá ma nga tsínni nda sʼín, nga ngotjo tsaoyani che̱n tsakui xi chʼaotjín sʼe̱jnabasenle. Kʼoakitsole miyole chjoón jebi nga an skótʼayakaona. Nʼio tsjoa kisʼe tokoan nga tsín chʼaosʼin kisikʼéjna je jaʼaínle Jeobá”.

18. Jméni xi tosi tonda kʼoasʼiaan nga jekoanngínsʼenngindá (kʼoati chótsenlai je recuadro “Kjoaʼmiya xi koasenkaoli”).

¹⁸ Kʼianga bʼaitʼalee yaoná Jeobá kʼoa nga mangínsʼenngindá kʼoaʼmilee nga tsín chʼaosʼin si̱kʼéjnaa jaʼaínle ninga tse kjoa kuitjátojiaan. Je Jeobá kuenta sʼín jme kjoa xi bitjatojiaan kʼoa nga tsínkui xi chʼaotjín kʼoanʼia ninga kui sʼejnabasenná, kʼoa sichikontʼainná nga kixi mangíntʼalee. Kʼoéjngoaa tokoán nga je nganʼiotsjele koasenkaoná nga kui kʼoasʼiaan xi ndatjín (Luc. 11:​11-13). Jé Jeobá koasenkaoná nga tosi tonda kjuintjenngilee Jesús kʼianga jekoanngínsʼenngindá.