KJOAʼMIYA XI CHOTʼAYA 33
KJOAJNDA 4 Jéní Jeobá xi koʼndana
Kʼoéjngoaa tokoán nga tsjoakená je Jeobá
“Tsakakole xi ñaki kjoatsjoacha” (JER. 31:3).
XI TÍNCHJA̱NI
Kui jchaa jméni xi sʼiaan nga sʼe̱jngo tokoán nga tsjoakená je Jeobá kʼoa ánni nga nʼio chjínile nga kʼoasʼiaan.
1. Ánni nga tsakʼaitʼanilai yaoli je Jeobá (kʼoati chótsenlai sén xi faʼaitʼa).
A FAʼAITSJENLI nichxin nga tsakʼetsʼoalai Jeobá nga kʼoatsakʼinlai nga toje si̱xálai. Kuinga tsakʼaitʼanilai yaoli nga tsaʼyaxkuin kʼoa nga tsjoacha koain. Kʼoatsakʼinlai nga meli kʼoasʼiain josʼin mele kʼoa nga tsjoacha koai̱n kao ngayeje ni̱ma̱li, nganʼioli kao kjoafaʼaitsjenli (Mar. 12:30). Kʼoa ndʼaibi, sa tsjoacha sa tsjoachajin kjimai Niná. Kʼoa tsa ʼya xi kʼoakuitsoli tsa tsjoacha kjoaixi je Jeobá kʼoajin kʼuínlai nga nʼio tsjoachai.
A faʼaitsjenli jokji tsjoachai Jeobá kʼianga tosʼa tsakʼaitʼalai yaoli kʼoa nga kʼinsʼenngindái (Chótsenlai párrafo 1)
2, 3. Jméni xi mele Jeobá, kʼoa jmé xi chótʼayajiaan i̱ kjoaʼmiya jebi (Jeremías 31:3).
2 Tonga tsa ʼya xi kʼoakuitsoli tsa ñaki tjínjngo tokuin nga kʼoati tsjoakeli je Jeobá, tsakui nichxin tsín jchai josí kʼoa tsa kʼoasʼin nikjaʼaitsjain nga tsín bakinli nga tsjoake koa̱nli je Niná. Kʼoasʼin kisikjaʼaitsjen jngo tichjaa nga̱ tsín ʼya xi tjao tsabe nga sʼa ʼndí kji. Itso: “Tsjoake̱ña je Jeobá, tonga sakʼoa to jao sʼe tokoan tsa tsjoakena je”. Jósʼin jchani tsa tsjoake kjoaixili Jeobá.
3 Kui xi mele Jeobá nga kʼoéjngui tokuin nga tsjoakeli (tʼexkiai Jeremías 31:3).a Jé Jeobá xi koanmele nga naxinandále tijnajin. Kʼianga tsakʼaitʼalai yaoli kʼoa nga kʼinsʼenngindái tsjoake koanli kʼoa tsjoake koa̱nli ngantsjai nichxin tojosʼin tsjoake ngatsʼi choʼndale, kuinga nʼio chjí bekonnili (Mal. 3:17, nota). Kʼoati kui xi mele Jeobá nga kʼoasʼin kʼoéjngoaa tokoán jokisʼin Pablo nga i̱ kitso: “Ñaki tjíjngole koan, nga nikjoabiyajin, nikjoabijnachonjin, niʼánkjejin, ni xi ngʼajko̱lejin, nijejin xi tjínle nganʼio, ni xi ndʼaibijin, nije xi sʼa nroajin, ni xi ngʼajin, ni xi nangijin, nitojngojinsa xi xá kisʼendani xi koa̱n kjoaʼaxinná je kjoatjaochale Niná” (Rom. 8:38, 39). I̱ kjoaʼmiya jebi kui chótʼayajiaan jméni xi sʼiaan nga sʼe̱jngo tokoán nga tsjoakená je Jeobá kʼoa ánni nga nʼio chjínile nga kʼoasʼiaan.
ÁNNI NʼIO CHJÍNILE NGA KʼOÉJNGOAA TOKOÁN NGA TSJOAKENÁ JEOBÁ
4. Jmé énndiso xi kaníbason je Na̱i kʼoa jósʼiaan nga tsín je katabʼanachaná.
4 Tsín ya ska̱yaa je che̱n xi batíobasenná je Na̱i kʼiatsa tjínjngo tokoán nga tsjoakená je Jeobá (Efes. 6:11). Je Na̱i alikui mele nga je Jeobá si̱xálee, kuinga kui énndiso kaníbasonni nga tsín tsjoakená je Niná. Je Biblia jngoo xa síngósonkao josʼín je Na̱i. Je xa jé tsoa cho̱ xi tsínle nganʼio kʼoa xi tsín male sítoánntjai yaole. Kʼoati sʼín je Na̱i, kʼiaa bʼetʼaná tsa tínroajen tokoán, tsakui nʼio nikjáojiaan jme kjoa xi kitjatojiaan ngasʼa, jme kjoa xi bitjatojiaan ndʼai kʼoa tsakui nʼio nikjáojiaan josʼin kuiyoaa nichxin xi nroaján (Prov. 24:10). Kui xi mele nga si̱kinroajeen tokoán kʼoa nga kʼoasʼin si̱kjaʼaitsjeen nga tsín tsjoakená je Niná. Alikui kʼoaiʼndee nga je Na̱i katabʼanachaná, tosa kʼoéjngoaa tokoán nga tsjoakená je Jeobá (1 Ped. 5:8, 9; Sant. 4:7).
5. Ánni nga nʼio chjínile nga kʼoéjngoaa tokoán nga tsjoakená kʼoa nga chjí bená je Jeobá.
5 Tosi tonda si̱chriantʼalee je Jeobá kʼiatsa tjínjngo tokoán nga tsjoakená. Je Jeobá toxá kʼoasʼin kisindaniná nga bakoá kjoatsjoacha. Kʼianga ʼya xi bakóná kjoatsjoacha kʼoati tsjoacha maa tsanda ñá. Kʼoati nʼia xi kao Jeobá, nga tjínjngo tokoán nga tsjoakená kʼoa nga chjí bená tosi tonda tsjoacha maa (1 Juan 4:19). Kʼoa nga be nga tsjoachaa kʼoati tosi tonda tsjoake maná tsanda je. Ya Biblia itso: “Tichriantʼalao Niná, kʼia kʼoati je sichriantʼano nga jon” (Sant. 4:8). Kuila kataʼyaa jméni xi sʼiaan nga sʼe̱jngo tokoán nga tsjoake kjoaixiná je Jeobá.
JMÉ XI SʼIAIN NGA SʼE̱JNGO TOKUIN NGA TSJOAKELI JE JEOBÁ
6. Jméni xi koa̱n kʼuínlai Jeobá kʼianga kʼoétsʼoalai.
6 Kjitʼa kʼoatʼinlai Jeobá nga katamajinli ánni nga tsjoakenili (Luc. 18:1; Rom. 12:12). Tsakui nichxin nkjín kʼa kʼoakʼuínlai nga katasʼejngo tokuin nga tsjoakeli. Tonga tsa tosi tonda jao sʼe tokuin, kuenta tʼiain nga ngisa nda majinle Jeobá josʼe tokoán (1 Juan 3:19, 20). Je Jeobá nda bexkonná kʼoa nda be jokjoaan (1 Sam. 16:7; 2 Crón. 6:30). Kuinga koa̱n kʼoéyanajmínilai josʼin nikjaʼaitsjain kʼoa kʼoatʼinlai nga katabasenkaoli nga sʼe̱jngo tokuin nga tsjoakeli (Sal. 62:8). Kʼoa kʼianga jekʼoétsʼoalai kʼoatʼiain jmeni xi kʼuínlai. Kataʼyala jmésani xi koa̱n sʼiain.
7, 8. Jósʼin basenkaoná jmeni xi tso salmo nga sʼejngo tokoán nga tsjoakená je Jeobá.
7 Katamakjainli jmeni xi tso je Jeobá. Kui nganʼiotsjele kisichjén Jeobá nga tsakándiaale je chjota xi kiski Biblia, kuinga ñaki kʼoatjínni jmeni xi tso je Énle Niná. Je David kʼoakitso nga mandosinle Jeobá xi tʼatsaan. I kitso kʼianga kiski salmo: “Je Jeobá chrian tíjnale je xi nʼio aon tjío ni̱ma̱le; bʼasjentjai xi jekisikinroajen kon” (Sal. 34:18). Kʼiatsa ba sʼe tokuin kʼoa tsa kʼoasʼin nikjaʼaitsjain nga tsín ʼya xi majinle jomali, kuenta tʼiain nga je Jeobá majinle kʼoa be nga nganʼio machjénli. Je David i kitsosale Jeobá: “Ya tʼeyai ndáxkoan je xjoa̱li” (Sal. 56:8). Nichxin kjoatse kʼianga tjín jña tsakʼetsoma chjota, xjoa̱le choo tsakinyá je nandá xi tsakʼatjenngile yaole kʼoa nʼio nda kisikuinda je nandá xi tsakʼa. Tikʼoasʼinni, je Jeobá kuenta sʼín nga chjiʼndá nga̱ majinle josʼe tokoán kʼianga kjoa tijnajiaan. Je David i kitsosa: “Nda ʼyai ngayeje je ndiaana” (Sal. 139:3). Je Jeobá be ngayeje jmeni xi nʼia kʼoa kui kuenta sʼín jñani nda nʼia (Heb. 6:10). Kuinga kʼoasʼínni nga̱ chjí be jmeni xi tinʼia nga je tinixálee.b
8 Jmeni xi tso salmo kui bakóyaná nga tsjoakená je Jeobá kʼoa nga mandosinle xi tʼatsaan. Tonga tsa to jao sʼe sakʼoa tokuin, tikjaʼaitsjenjin ʼyáni xi meli si̱tjosonlai, a jé Na̱i, je xi to énndiso nchja̱. Axo jé Jeobá, je xi ñaki kʼoatjín jmeni xi tso (Sal. 31:5; Juan 8:44). Kuenta sʼiaan nga kui xi mele je Na̱i nga kʼoasʼin katamakjainná nga tsín tsjoakená je Jeobá.
9. Nga tsjoachaa je Jeobá, jméni xi tsoná (Éxodo 20:5, 6).
9 Jósʼe kon Jeobá xi tʼatsaan kʼiatsa tsjoachaa. Kuentala sʼiaan jokitsole Moisés kao chjota israelita (tʼexkiai Éxodo 20:5, 6).c Je Jeobá tsjoake koa̱n ngantsjai je chjota xi tsjoake kʼoa tsínkʼia tsjiónkon (Neh. 1:5). Kʼiatsa sakʼoa to jao sʼe tokuin tsa tsjoake kjoaixili je Jeobá, koaan i̱ tso xi tikjaʼaitsjenjin: “A tsjoake̱ña je Jeobá”. Kʼiatsa tsjoachai je Jeobá kʼoa tsakui kʼoatinʼiai jmeni xi sasénle, ali jaojin bʼai tokuin nga kʼoati tsjoakeli tsanda ji (Dan. 9:4; 1 Cor. 8:3). Tsa tjínjngo tokuin nga tsjoachai je Jeobá, ali jaojin sʼeli nga kʼoati tsjoakeli kʼoa nga tsínkʼia tsjiónkonli.
10, 11. Jósʼin mele Jeobá nga si̱kjaʼaitsjain tʼatsʼe nga tsakʼéchjíntjainá (Gálatas 2:20).
10 Tikjaʼaitsjain nga jekoanchjíntjé. Kui kjoatjao kitsjoaná Jeobá nga kisikasén ʼNdíle nga kʼienntjainá (Juan 3:16). Kʼoa nga jngó jngóñá nga tsakʼéchjíntjainá. Si̱kjaʼaitsjenla xi tʼatsʼe Pablo, kʼianga kjesa chjotale Cristo majin kui kʼoakisʼin xi tsín sasénle Niná. Tonga nga koanskanni, tsakʼénele yaole nga kui xi ndatjín kʼoakisʼin (Rom. 7:24, 25; 1 Tim. 1:12-14). Kui kisikjaʼaitsjen nga kui xá kisikasénni Jeobá je ʼNdíle nga je kʼienntjai (tʼexkiai Gálatas 2:20).d Kui nganʼiotsjele Niná tsakándiaale Pablo nga ya Biblia tsakʼétʼa je kjoafaʼaitsjen xi kitsjoa kʼoa kui xi mele Jeobá nga kuinyakaoná je kjoafaʼaitsjen jebi (Rom. 15:4). Kui xi mele nga kʼoatisʼin si̱kjaʼaitsjain nga ji kʼienntjaili ʼNdíle. Tsa kʼoasʼin si̱kjaʼaitsjain ngisaa sʼe̱jngo tokuin nga tsjoakeli Jeobá.
11 Bʼailee kjoanda je Jeobá nga kisikasén ʼNdíle nga tsakʼéchjíntjainá. Tonga kʼoati kui xá jaʼaini Jesús i̱ Sonʼnde nga kitsoya jotjínni xi tʼatsʼe Jeobá kʼoa nga tsjoake je xtile. Kataʼyala xi tʼatsʼe jebi (Juan 18:37).
KʼOAKITSO JESÚS NGA TSJOAKENÁ JE JEOBÁ
12. Ánni nga makjainniná jmeni xi kitso Jesús xi tʼatsʼe Jeobá.
12 Kʼianga kitsoya Jesús kʼoakitso jokjoan je Jeobá (Luc. 10:22). Koaan koa̱nkjainná jmeni xi kitso je Jesús nga̱ jé xi ngisa nʼio nda be jokjoan je Nʼaile, nga̱ nkjín millón nó nga ya tsakʼejnakao ya ngʼajmi (Col. 1:15). Nʼio nda be jokji tsjoake Jeobá je xtile xi kixi fitʼale, xi tjío ya ngʼajmi kao xi tjío i̱ Sonʼnde. Kataʼyala jósʼin basenkaoná jmeni xi kitsoya Jesús nga sʼe̱jngo tokoán nga tsjoakená je Jeobá.
13. Jósʼin jchatokoán je Jeobá.
13 Je Jeobá nʼio tsjoakená kʼoa kui xi mele je Jesús nga kʼoati Nʼai kʼuínlee tsanda ñá je Jeobá. Ya Evangelio tsʼato 160 kʼa faʼaitʼa nga Nʼai kitsole Jeobá kʼoa kʼianga tsakjákao chjotatjenngile “Nʼaino xi tíjna ngʼajmi” kitsole (Mat. 5:16; 6:26). Je choʼndale Niná xi tsakatio nichxin kjoatse nkjín koya én kisichjén kʼianga tʼatsʼe Jeobá kinchja̱ni. Tobʼelañá, i kitso: “Xi nʼio tse nganʼio tjínli, xi ngʼa tijnai, kʼoa xi kinindai ngayeje jmeni xi tjín”. Kʼoa je Jesús Nʼai kitsole ngantsjai je Jeobá kʼianga kinchja̱le. Kui bakóyaná jebi nga kui xi mele Jeobá nga si̱chriantʼalee tojo sʼín jngo tiʼndí nga síchriantʼale je nʼaile nga tsjoake. Jaola choa̱ kataʼyaa kʼiáni nga Nʼai kitso je Jesús nga kinchja̱le Jeobá.
14. Tojo kitso je Jesús, jókji chjí bekonná je Jeobá (Mateo 10:29-31; kʼoati chótsenlai sén xi faʼaitʼa).
14 Kuila títjon kataʼyaa jmeni xi kitso Jesús ya Mateo 10:29-31e (tʼexkiai). Kʼoakitso nga kuenta sʼín Jeobá je nise kʼianga katʼa nangi. Tonga ngisaa kuenta sʼínná xi choʼndale maa nga̱ tsjoachañá kʼoa jé ʼyaxkoán, tonga je nise alikui male kʼoasʼín. Je Jesús kʼoati kitso nga tjíxki̱le Jeobá jotjín ma je ntsja̱jkoaa. Nga kʼoakitso kui bakóyaná nga mandosin kjoaixile Jeobá xi tʼatsaan. Kui xi mele je Jesús nga kʼoéjngoaa tokoán nga nʼio chjí bekonná je Jeobá nga jngó jngoá.
Je Jeobá kuenta sʼín je nise kʼoa ngisaa tikuenta sʼínngánili ji nga je tinixálai nga̱ kui kʼoanʼiani nga tsjoachai (Chótsenlai párrafo 14)
15. Jméni xi bakóyaná xi tʼatsʼe Jeobá jme xi tso Juan 6:44.
15 Ijngolasa choa̱ kataʼyaa nga Nʼai kitso je Jesús kʼianga kinchja̱ni xi tʼatsʼe Jeobá, tojosʼin faʼaitʼa ya Juan 6:44f (tʼexkiai). Jé Jeobá xi kʼoasʼin koanmele nga kinichriantʼalee nga̱ tsabe jotjín je ni̱ma̱ná (Hech. 13:48). Jmeni xi kitso Jesús ya Juan 6:44 kuijin kinchja̱ni jmeni xi kitso Jeobá ya Jeremías 31:3, nga i̱ kitsole naxinandále: “Tsakakole xi ñaki kjoatsjoacha” (Jer. 31:3; tingósonkoai Oseas 11:4). Je Jeobá tsjoake koa̱nná ngantsjai kʼoa be jñani nda nʼia ninga sakʼoa tsín ʼyaa ñá.
16. 1) Jmé xi tsoná je Jesús, kʼoa ánni nga koa̱n koa̱nkjainniná jmeni xi tso. 2) Jméni xi kʼoejngo tokoán nga Nʼainá mani je Jeobá (chótsenlai je recuadro “Jé Jeobá xi ngisasa nda bakó jotjínnele sʼin jngo nʼai”).
16 Kʼianga “Nʼaino” kitso Jesús, kui xi kitsoni nga kʼoati Nʼainá mani je Jeobá. Joxi ini títsoná je Jesús: “Tʼejngui tokuin nga tsjoakeli Jeobá kʼoa nga mandosinle xi tʼatsi”. Kʼiatsa sakʼoa to jao sʼe tokuin tsa tsjoake kjoaixili Jeobá, tikjaʼaitsjain jmeni xi kitso Jesús, kuenta tʼiain nga ñaki kʼoatjín jmeni xi tso kʼoa nga je xi ngisa nda bexkon je Jeobá (1 Ped. 2:22).
KʼOÉJNGOAA TOKOÁN NGA NYAON NYAON NGA TSJOAKENÁ JE JEOBÁ
17. Ánni kʼoéjngoñá tokoán nga nyaon nyaon nga tsjoakená je Jeobá.
17 Je Na̱i alikui mele nga je Jeobá si̱xálee, kuinga nkjín koya che̱n batíobasenniná nga si̱kjinlee Niná. Tobʼelañá, kui xi mele nga kʼoasʼin si̱kjaʼaitsjeen nga tsín tsjoakená je Jeobá. Tsín kʼoaiʼndee nga je katabʼanachaná (Job 27:5). Kuinga machjénni nga kʼoéjngoaa tokoán nga nyaon nyaon nga tsjoakená je Jeobá.
18. Jméni xi sʼiain nga sʼe̱jngo tokuin nga tsjoakeli Jeobá.
18 Jekachotʼayajin kʼa jmeni xi sʼiaan nga sʼe̱jngo tokoán nga tsjoakená Jeobá. Tobʼelañá, koaan kʼoakʼuínlai Jeobá nga katabasenkaoli nga kʼoasʼin si̱kjaʼaitsjain josʼin síkjaʼaitsjen xi tʼatsi, kʼoa tikjaʼaitsjenjin je texto xi tsoya nga tsjoake Jeobá je choʼndale. Kʼiatsa tsjoachai Jeobá alikuikʼia tsjiónkonli, tsjoake koa̱nli ngantsjai. Tikjaʼaitsjenjin nga ji tsakʼéchjíntjaili Niná nga kisikasén ʼNdíle kʼoa kuenta tʼiain nga kʼoakitso je Jesús nga Nʼaili ma je Jeobá. Kʼiatsa ʼya xi i̱ kuitsoli. “A tjínjngo tokuin nga tsjoakeli Jeobá”. I̱jin kʼuínlai: “Jaon, tjínjngo tokoan kʼoa kʼoati nyaon nyaon bakole nga tsjoake̱ tsanda an”.
KJOAJNDA 154 Je kjoatsjoacha nikʼiajin kjoetʼa
a Jeremías 31:3: “Je Jeobá kjin tjen i̱ kitsonina: Tsjoake koa̱nle ngantsjai. Kuinga koanmenina nga kinichriantʼanái kʼoa tsakakole xi ñaki kjoatsjoacha”.
b Tjasjai jñani “Dudas” tso xi tsʼe libro Textos bíblicos para la vida cristiana, nkjínsa texto koa̱nsjaili xi kʼoejngo tokuin nga tsjoakeli Jeobá.
c Éxodo 20:5, 6: “Ali tsa xkólijin basenlai kʼoa nikuijinla nimetokuin nga je si̱xálai, nga̱ an, Jeobá Nináli kʼoasʼin bʼene nga toʼankjoan kataʼyaxkónna. Tsjoale kjoañʼai je xtile chjota xi jtikena kʼoa kao xtindaile kʼoa kao xtile xtindaile, 6 tonga je xi tsjoakena kʼoa xi sítjoson kjoatéxomana jmi jko̱ je ntje̱le koakole kjoatsjoacha”.
d Gálatas 2:20 (TNM): “Joxi yaa kʼoati kʼientʼakoa yá je Cristo. Alikui tiʼanña xi tijnakoan, totʼatsʼe Cristo nga tijnakoan. Kʼoa kʼoasʼin fikoa yaona ndʼaibi nga makjainna tʼatsʼe ʼNdíle Niná, xi tsjoake koanna kʼoa xi kitsjoa kjoabijnachonle xi totʼatsʼan”.
e Mateo 10:29-31: “A tsí tsa saténa jao niseʼndí nga tojngo ʼndítao̱n. Nda tsa kʼoatjín nijngojin nga je katʼanangi, tsa tsín tsa jyole Nʼaino. 30 Nda tsa ntsja̱jko tjíoxki ngayije. 31 Kʼoasʼin ali bijkonjion, nga ngisa chjíno nga jon kaoni tsa nkjín niseʼndí”.
f Juan 6:44: “Niʼyajin xi koa̱n nga kjoaʼaíkonna, tsa je Nʼainá xi kisikasénna likui kjoaʼaíkao. An sikjaʼáyanile nga kuichokjetʼa nichxin”.