December

Kuma Yehova ali na nzili ya kusangula batsi ndi? Ali nayo. Wapwa “Muka-nzili Yoshe.” (Kujo 1:8) Ngeci, ali na nzili ya kuhyana bitozi bendi boshe, kwambateselela na kutsa. (1 Kori 15:26) Cuma cikwabo citulingisa tukulahele ngwetu Njambi asa kusangula batsi, cinapu cashu cakala naco ca kwanuka byuma. Ngongonosi na ngongonosi akaisana ha lizina lyayo. (Isaya 40:26) Co asa kwanuka boshe baje banatsi. (Yombi 14:13; Luka 20:38) Yehova azibuka nameme byuma byabindondo ha banu baje bakasangula, kwambateselela mubafwililile, bibaliwanene nabyo mu kuyoya na cashu cabo ca kwanuka. Cilibene, twakulahela ngwetu Yehova akasangula batsi kulutwe, mwafwa ali na nzili na lishungu lya kulinga ngoco. Byuma muka bikwabo bitulingisa tukulahele ngoco? Twakulahela ngoco mwafwa Yehova wasangulaho laja batsi. Mu simbu ibakele na kusoneka Mbimbiliya, Yehova wanene Yesu na bangamba bendi bamo nzili ya kusangula batsi. w23.04 9-10 ¶7-9

Nga tulumbunwina bakwetu byuma bitwakulahela mu ngila yaibotsi na mu kuwa mbunge, banu banasa kushaka kutolilila ku muzimbu wetu. Oloni nga munu ashaka lika kulinga bimata netu nambe kutuzibisa shwamwa, kutwapandele kutwalelelaho kusimutwiya nendi. (Visi 26:4) Oloni keti banu boshe bakalingi ngoco, bwingi bwa banu batukasimutwiya nabo bakatolilila. Cili bene, nga tweseka mutwasela mwoshe kukala na cifwa ca kuwa mbunge, kuli byuma byabibwa bitundamo. Lombeni Yehova amikwase kukwata mbunge mangana mukumbulule mwamubwa banu baje bakalingi bimata mu lihya nambe baje bakashaka lika kutuzibisa shwamwa. Anukeni ngweni nga mukwata mbunge mwasa kutepulula ku bukalu buje bwasa kunena bimata. Co lalo nga mukumbulula mu kuwa mbunge mwasa kulingisa banu baje batolilila batengulule biyongola byabo ha Bakeleho ba Yehova na ha busunga bwa mu Mbimbiliya. Simbu yoshe “libwaheseleni kukumbulula woshe uje amihula” ha byuma bimwakulahela” oku ‘mulinga ngoco mu kuwa mbunge na kasingimiko kakama.’ (1 Pita 3:15) Ngeci, esekeni mwoshe mumwasela kukala na cifwa ca kuwa mbunge. w23.09 19 ¶18-19

Tucisimutwiyeni ha byuma biwana mutwasa kumwesela ngwetu tuli na mbunge ya kubandamena. Cakulibanga, munu uje wakala na mbunge ya kubandamena kesi kulubala bwasi. Akalingi mwoshe mwasela kukwata mbunge nga kuli bamo banamulubalesa na kujeneka kubelwisila bubi, co lalo kesi kushaka kulinga bakwabo mwamubi. (Kutu 34:6) Camucibali, munu uje wakala na mbunge ya kubandamena akabandamena byuma oku nau mbunge. Nga byuma bimo kubilingiwa ha simbu yanasinganyekele, munu wa cifweci akeseka mwoshe mwakasela kujeneka kulishoshomwena manene nambe kulubala. (Mate 18:26, 27) Camucitatu, munu uje wakala na mbunge ya kubandamena kesi kuzambwila kulinga byuma. Nga kuli byuma bimo bya seho byanapande kulinga, munu uje wakala na mbunge ya kubandamena kesi kubilinga mu kushatozoka. Akawana simbu ya kupwamo ya kubwahesela cimweja mwalingila obyo byuma. Co kulinga ngoco, kukamukwasa awane bwino simbu ya kubilinga mwamubwa. Camuciwana, munu wa mbunge ya kubandamena akeseka mwoshe mwasela kukolesa mu byeseko kwa kujeneka kuyayabala. Akeseka mwoshe mwasela kukolesa na kutwalelelaho kupangela Yehova. (Kolo 1:11) Ha kupwa baka-Kristu, tunapande kumwesa ngwetu tuli na mbunge ya kubandamena mu byuma byoshe ebi. w23.08 20-21 ¶3-6

Tunapande kunyungilila mbunge yetu ya cifwisa, mwafwa Yehova akelula bimbunge. Akamono na byuma bije kubasa kumona banu, co atuzibuka mwamubwa. Yehova atuzema nga tulinga mwoshe mutwasela kusinganyekesesa ha mana endi aje atukwasa simbu yoshe. (Iwano 4:14) Nga tulinga ngoco, co kutuwana simbu ya kusinganyekesesa ha byuma byabibi bili muno mu kaye ka Satana bije byasa kutunenela bukalu ku mubila na ku sipilitu. (1 Iwa 5:18, 19) Nga tushwena kuyehi na Yehova, co tumuzema na kumusingimika manene. Kutushaka kuzibisa Tate yetu kubabala ku mbunge, mukemwo kutwapandele kwecelela bisinganyeka bya kushaka kulinga bubi. Marta ndokazi wa ku Croatia uje waliwanene na ceseko ca kushaka kulinga bupangala wendekele ngwendi: “Kwanjikaluwilile kusinganyeka mwamubwa na kulwisa mashungu amabi. Oloni kuzibila Yehova lyoba kwanjikwasele manene.” Kuzibila Njambi lyoba kwamukwasele bati? Marta wendekele lalo ngwendi: “Njasinganyekesesele ha bukalu butundamo nga njilinga bubi.” Netu tunapande kulinga ngoco. w23.06 20-21 ¶3-4

Yesu wazibukile ngwendi cizango ca Yehova cinapu kujelesa lizina lyendi ku byuma bya makuli bibanamubangeya. Mukemwo walongesele baka-kumukabangeya kulombela ngwabo: “Tate yetu uli mwilu, lizina lyobe balijelese.” (Mate 6:9) Yesu wazibukile ngwendi ei ñanda inapu yakama manene, co inakundama byuma byoshe bya kutanga. Kukwesi kangelo nambe munu uje najelesa lizina lya Yehova ngwe mwanalingila Yesu. Oloni bitozi ba Yesu mubamukutile, mulonga muka ubamubangeyeye? Bamubangeyeye ngwabo washawile Njambi. Yesu wazibukile ngwendi kushaula lizina lya Njambi nambe kumubiisa lizina wapwa mulonga wakama manene. Wazeyele manene mwafwa wazibukile ngwendi bamubangeya ou mulonga na kumukuta. Co eci hamo cikeco cuma cakama calingisile Yesu ‘ashote manene mbunge’ mu maola a kukokela ku simbu ibamukutile.—Luka 22:41-44. w24.02 11 ¶11

Omwo tushatuka mu kushatuka kutwala ku kuyoya kwa myaka yoshe, tunapande kuzema manene Yehova na Yesu kutubakana mutwazemena babushoko bwetu. (Mate 10:37) Oloni oku kukulumbununa ngwabo kutwapandele kunyunga baka-naanga yetu. Nga tushaka kuzibisa Njambi na Kristu kubwaha, tunapande kunyunga mwamubwa baka-naanga yetu. (1 Timo 5:4, 8) Nga tulinga ngoco, tupwa ba kubwahelela. Yehova atonda ngwendi munalume na munakazi baje bali mu bulo balizeme umo na mukwabo na kulisingimika. Co lalo atonda ngwendi bisemi bazeme bana babo na kubalongesa. Kutundaho, atonda ngwendi bana bononoke bisemi babo. Nga baje bali mu naanga balinga ngoco, co naanga ipwa ya kubwahelela. (Efeso 5:33; 6:1, 4) Munu na munu mu naanga napande kukabangeya binangulo bili mu Mbimbiliya kutubakana kulinga lika byuma kwesekesa nomu mwalizibila, cisemwa, nambe bibanasa kwendeka banu babamona ngwabo ba kulilongesa. Tunapande kupangesa biñanda binemana ha Mbimbiliya. Ebi biñanda byasa kutukwasa kumona mutwasa kupangesela binangulo bili mu Mbimbiliya. w23.08 28 ¶6-7

Ndokazi napande kulilongesako byuma bije byasa kumukwasa. Byuma byalilongesa ndokazi nga acili mwanike byasa kumukwasa mu kuyoya kwendi kwoshe. Lilongeseni kutanda na kusoneka mwamubwa. Mu bisemwa bimo banakazi kubesi kubalongesa kutanda na kusoneka. Oloni munakazi woshe uje napu muka-Kristu napande kulilongesa kutanda na kusoneka. (1 Timo 4:13) Keti mutabese byuma byoshe-byoshe kumyonowesa kulilongesa kutanda na kusoneka. Bika bitundamo nga mulifwita? Kulilongesa kutanda na kusoneka kwasa kumiwanesa cipangi. Kutundaho lalo, kumikwasa mulilongese mwamubwa Lijwi lya Njambi na kulilumbununa mwamubwa mu lihya. Co mushwena manene kuli Yehova mwafwa muzibisisa mwamubwa byuma bimulilongesa na kusinganyekesesaho.—1 Timo 4:15. w23.12 20 ¶10-11

Lombeni Yehova amikwase kuhyana byeseko. Ha kupwa banu ba kujeneka kulumbunuka, simbu yoshe tunapande kulifwita mangana keti tulinge byuma byabibi. Satana ali na kweseka mwoshe mwasela mangana atwonowese kulinga byuma byabibwa. Asa kungumuna bisinganyeka byetu ha kutulingisa tulizime buli na byuma bya kujwala. Bisinganyeka bya kujwala byasa kutulingisa tujeneke kupwa bakujela ku mesho a Yehova na kutulingisa tulinge byuma byabibi. (Maki 7:21-23; Jems 1:14, 15) Tunapande kulomba Yehova atukwase kuhyana ceseko ca kulinga byuma byabibi. Mu lilombelo lya kutalela, Yesu wendekele ngwendi: “Keti utwecelele tukobele mu ceseko, oloni tunyungilile kuli uje wamubi.” (Mate. 6:13) Yehova atonda kutukwasa, oloni tunapande kumulomba alinge ngoco. Munima ya kulombela tunapande kulinga mwoshe mutwasela kujenjuka ku byuma bije byasa kutukobelesa mu byeseko. w23.05 6-7 ¶15-17

Nga baje bali mu bulo bakanyamesa busamba bwabo na Yehova na kupangesa binangulo byendi, oku kubakwasa mangana base kutwalelelaho kukolesa mu bukalu bubanasa kuliwana nabwo buje bwasa kulingisa cizemo cabo citonole. Banu baje bali na busamba bwa kukanyama na Yehova bakalingi mubasela mwoshe kumwesa bifwa byakala nabyo bya kufwa ngwe ngozi, kukwata mbunge na kukonekela. (Efeso. 4:32–5:1) Nga baje bali mu bulo bamwesa ebi bifwa, co balizema manene. Ndokazi Lena uje nakala mu bulo ha myaka ya kutubakana 25 wendekele ngwendi: “Kwakwasi kuzema na kusingimika munu wa kuhya ku sipilitu.” Tusimutwiyeni ha mwanja umo wa mu Mbimbiliya. Nameme Devidi wakele na batekulwila babangi, oloni Yehova wangwile Jozefu na Maliya kupwa bisemi ba Munendi uje wakupwile Mesiya. Mwafwa bika? Boshe mu bubali bwabo bakele na busamba bwa kukanyama na Yehova, co Yehova wazibukile ngwendi bulo bwabo bukanyama mwafwa boshe bamuzemene. w23.05 21 ¶3-4

Yesu uje wapwa Ntwama yetu wapwa wa kulumbunuka, oloni banu bali na kupangesa mu kututwamenena hano hasi kubalumbunukile. Ngeci, simbu imo kunasa kutukaluwila kubononoka, maneneni nga batuleka ngwabo tulinge byuma bije kutushaka kulinga. Kapositolo Pita nendi simbu imo wakwata-kwatele ku masinde kwononoka. Kangelo mwamukele ngwendi alye tusitu baje bapwile ba kujwala kwesekesa na Lishiko lya Mosesa, Pita wabyanene. Co kabyanene lumolika, walingile ngoco lutatu. (Bili 10:9-16) Mwafwa bika? Wamwene byuma byamulekele kangelo ngwendi kubyapandele. Oloni Kapositolo Paulu wononokele bakulunu mu Jelusalema mubamulekele ngwabo ambate banalume bawana na kuya nabo ku tempele mangana akalijelese hamo nabo kwesekesa na cisemwa mu kumwesa ngwendi wakele na kwononoka Lishiko. Paulu wazibukile ngwendi baka-Kristu kubakele mwisi ya Lishiko lya Mosesa. Co lalo na bimo byabiisile bene byahi. Nameme ngoco, Paulu kakwata-kwatele ku masinde. Lyamukwabo, wambatele baje banalume, co waile na kulijelesa hamo nabo kwesekesa na cisemwa. (Bili 21:23, 24, 26) Kwononoka kwa Paulu kwanenele likwatasano mu cikungulukilo.—Loma 14:19, 21. w23.10 10 ¶15-16

Hamo munasa kusinganyeka ngweni babusamba kubapandele kulizibila lyoba. Oloni baje bashaka kukala na busamba bwa kukanyama na Yehova banapande ‘kumuzibila lyoba.’ Nameme nga tunapangela Yehova ha simbu yailaha tubaboshe tunapande kutwalelelaho kumusingimika. Kuzibila Njambi lyoba kulumbununa bika? Munu uje akazibila Njambi lyoba mu ngila inapande, wamuzema manene, co akalingi mwoshe mwasela mangana keti alinge byuma bije byasa kutsiya busamba bwendi nendi. Yesu nendi “wazibilile Njambi lyoba” mu ngila inapande. (Hebe 5:7) Kamuzibilile lyoba mu ngila ya kuhenga. (Isaya 11:2, 3) Yesu wazemene manene Yehova, co washakele kumwononoka. (Iwano 14:21, 31) Ngwe mwa Yesu, netu tunapande kuzema manene Yehova na kumuzibila lyoba, mwafwa wakala na cizemo, wakala na mana, akakula mu kusungama, co ikeye wakala manene na nzili. Tuzibuka lalo ngwetu Yehova watuzema, co akamono mutukapangesela mashiko endi. Nga kutwononoka Yehova tumuzibisa kubabala ku mbunge, oloni nga tumwononoka tumuzibisa kubwaha.—Myaso 78:41; Visi 27:11. w23.06 14 ¶1-2; 15 ¶5

Mwene Uziya mwakele na nzili, webalele ngwendi Yehova ikeye wakele na kumutwamenena. Bika bitulilongesako? Tunapande kwanuka ngwetu Yehova ikeye ali na kutwana byuma byoshe bituli na kulikuwa mu kuyoya na bipangi bituli na kupanga mu munga yendi. Kutubakana kulishasha ha byuma bitunalingi mwamubwa mu kuyoya, tunapande kukandelela kuli Yehova. (1 Kori 4:7) Tunapande kupwa ba kulikehesa na kunanguka ngwetu kutwalumbunukile, co banapande kutunangula. Ndolome umo uje ali mu myaka ya ma 60 wendekele ngwendi: “Njalilongesa ngwange kunjapandele kulubala nambe kuzeya nga bakwetu banananguka buzeye bwange. Bakwetu mubakanjinangula nga njasebuka, njikeseka mwoshe munjasela kupangesa cinangulo cabo na kutwalelelaho kupangela Yehova.” Nga twononoka Yehova na kupwa ba kulikehesa, co tupwa ba kubwahelela.—Visi 22:4. w23.09 10 ¶10-11

Baka-Kristu bakulibanga bapandele kukolesa. Kwakele bukalu bubakele na kuliwana nabwo mwafwa ya kupwa baka-Kristu, kubwezelela ku bukalu bubakele na kuliwana nabwo banu boshe. Bantwama ba bulombelo bwa Cijuda na Baloma baje bakele na kuyula, bayandesele bwingi bwabo. Kutundaho, baka-naanga yabo bamo nabo babayandesele. (Mate 10:21) Co lalo bisimbu bimo kwakele baka-kulwisa mu cikungulukilo baje bashakele kwangununa cikungulukilo na bilongesa byabo bya kuhenga. (Bili 20:29, 30) Nameme ngoco, aba baka-Kristu bakolesele. (Kujo 2:3) Bika byabakwasele? Basinganyekesesele ha myanja imo ya banu bakolesele baje babanendeka mu Mbimbiliya ba kufwa ngwe Yombi. (Jems 5:10, 11) Balombelele kuli Yehova mangana abakwase bakolese. (Bili 4:29-31) Co bakele mbunge ku bubwa bukatundu mu kukolesa. (Bili 5:41) Netu twasa kukolesa nga tutanda bya myanja ya banu babanendeka mu Lijwi lya Njambi baje bakolesele na kusinganyekesesaho. w23.07 3 ¶5-6

Yehova na Yesu kubatuseze. Munima ya kubyana Yesu, kapositolo Pita wapandele kwangula byuma bimo bya seho manene. Kuma alikela kupwa ndongesi ya Kristu indi atwalelelaho? Yesu walombelele kuli Yehova ngwendi Pita atwaleleleho kukala na likulahelo. Yesu walekele Pita bya lilombelo lyendi, co wamukulahelele na kumwana cipangi ca kutakamesa bandolome bendi. (Luka 22:31, 32) Pita wakanyamene mwazibile majwi endekele Yesu. Nga tushaka kwangula byuma byakama mu kuyoya, Yehova asa kupangesa tunyungi bendi baje batwaka mbunge mangana batukwase kutwalelelaho kupwa ba kulongwa. (Efeso 4:8, 11) Yehova wakwasele Pita na tupositolo bakwabo kuwana byuma bya ku mubila, netu asa kutukwasa nga twaka bya Bumwene mu mutamba wakulibanga. w23.09 24-25 ¶14-15

Yehova akamono byoshe bitukalingi mu kumwesa bakwetu ngozi, bipwe byabindondo bati. Akabimono kupwa ngwe mulambu nambe mukuli uje wakatufweta ikeye. Nga simbu imo mwapwile mukulunu nambe ngamba wa cikungulukilo, Yehova acanuka bipangi bimwapangele na cizemo cimwamwesele. (1 Kori 15:58) Co acili na kumona cizemo cimunatwalelelaho kumwesa. Yehova ashaka ngwendi tutwaleleleho kumwesa ngwetu twamuzema, co lalo twazema bakwetu. Yehova ashaka ngwendi tutwaleleleho kumwesa ngwetu twamuzema kwitila mu kutanda Lijwi lyendi Mbimbiliya, kusinganyekesesa ha byuma bitutanda na kulombela kuli ikeye kushwa kumo. Twasa kutwalelelaho kumwesa ngwetu twazema bandolome na bandokazi betu ha kubakwasa mu byuma bibanajeneka. Co omwo cizemo cetu citwalelelaho kukola, tushwenya manene kuli Yehova na kuli bandolome na bandokazi betu. Co tutwalelelaho kukanyamesa busamba bwetu na Yehova hamolika na bandolome na bandokazi betu. w23.07 10 ¶11; 11 ¶13; 13 ¶18

Muka-Kristu woshe napande kulyangwila mwanyungila bukangule bwendi. Oloni kuli mashiko amo a mu Mbimbiliya anapande kukabangeya muka-Kristu nga angula sakesi. Cakumwenako, muka-Kristu napande kujenjuka ku maninga na manseno. (Bili 15:20; Gala 5:19, 20) Nameme ngoco, munu na munu asa kulyangwila sakesi yamona ngwendi inapande. Nameme hamo tunasa kusinganyeka ngwetu sakesi imo ikeyo inapande, tunapande kwanuka ngwetu bandolome na bandokazi bali na lisesa lya kulyangwila sakesi ibamona ngwabo inapande. Tunapande kwaka mu bisinganyeka ebi byuma biwana: (1) Bumwene bwa Njambi bukebwo lika bukalingisa banu boshe bapwe ba kulikangula. (Isaya 33:24) (2) Muka-Kristu woshe napande kumona byuma bije byasa kumukwasa. (Loma 14:5) (3) Kutwapandele kusompa bakwetu nambe kubatanwisa. (Loma 14:13) (4) Baka-Kristu banapande kumwesa cizemo na kumona ngwabo byuma bibalinga kubilingisa cikungulukilo cijeneke kulikwatasana.—Loma 14:15, 19, 20. w23.07 24 ¶15

Kuma mwamona busamba bweni na Yehova kupwa cuma ca seho ndi? Tukulahela mukemwo bene. Kushwa lika kusañulu, banu babangi banamwesa ngwabo bazema Yehova. (Samu 104:33, 34) Banu babangi banalyana mangana bapangele Yehova. Bikebyo bibalingile Baisalele babatumbwile ngwabo Banazalite nambe babakundikile mangana balinge cipangi cimo ca kulitila. Banazalite bapwile Baisalele baje bakele na ntwima, co balyangwilile kujeneka kulinga byuma bimo mangana bapangele Yehova mu ngila ya kulitila. Lishiko lya Mosesa lyatabesele munalume nambe munakazi kulinga cikumiiyo ca kulitila kuli Yehova ca kupwa Kanazalite ha simbu ya kupwamo. (Kulava 6:1, 2) Kaisalele uje walyangwilile kupwa Kanazalite, wapandele kukabangeya mashiko aje kubapandele kukabangeya Baisalele boshe. Co bikoni byalingisile Kaisalele alyangwile kupwa Kanazalite? Kaisalele uje walyangwilile kupwa Kanazalite wazemene manene Yehova, co washakele kumwesa kukandelela ku byuma byoshe byamulingilile.—Kwitu 6:5; 16:17. w24.02 14 ¶1-2

Mu Mbimbiliya, lijwi lya Cihebelu libananungulula ngwabo “kulongwa” nambe “cizemo cije kucesi kutenguluka,” linasa kulumbununa kuzema manene munu ngwe mwazemena Njambi bangamba bendi. Lijwi lya kulifwa banalipangesa kutalesa ku cizemo cakala mukati ka bangamba ba Njambi. (2 Samwe 9:6, 7) Kulongwa kwetu kwasa kukola mu kwita kwa simbu. Tumoneni Ndanyele mwatwaleleleleho kupwa wa kulongwa. Byuma byaliwanene nabyo Ndanyele mu buyoye bwendi byasele kumulingisa ajeneke kupwa wa kulongwa kuli Yehova. Cimo ca byeseko byakama byaliwanene nabyo capwile ceseko caliwanene naco mwakele na myaka ya kutubakana 90. Bimyata baje bakele na kupangela Mwene Ndalyuse bazindile Ndanyele, co lalo kubasingimikile Njambi yendi. Ngeci, batumbile butumbe bwa kutsiya Ndanyele. Balingisile mwene asaine lishiko lije lyasele kulingisa Ndanyele alyangwile kupwa wa kulongwa kuli Njambi nambe kuli mwene. Ndanyele wapandele kwecela kulombela kuli Yehova ha matangwa 30 mangana amwese ngwendi wapwile wa kulongwa kuli mwene. Ndanyele walyangwilile kupwa wa kulongwa kuli Yehova.—Ndanye 6:12-15, 20-22. w23.08 5 ¶10-12

Yehova atonda ngwendi tutwaleleleho kumwesa bandolome na bandokazi betu cizemo. Nga ndolome nambe ndokazi katulingile bwino, tunapande kumona ngwetu kalingilile shakelo, co nendi ali na kweseka mwoshe mwasela kukabangeya binangulo bili mu Mbimbiliya. (Prov 12:18) Njambi wazema bangamba bendi ba kulongwa nameme simbu imo bakasebuka. Nameme tukasebuka, Yehova akatwalelelaho kupwa kabusamba ketu, co kesi kukala na nkulundundu. (Samu 103:9) Ngeci, kunapu kwa seho kutembwinina Tate yetu Yehova, uje wapwa muka-kukonekela. (Efeso 4:32–5:1) Anukeni lalo ngweni omwo mamaneselelo a kano kaye ali na kushwenya muyehi, tunapande kutwalelelaho kulikwatasana na bandolome na bandokazi betu. Baka-kutulwisa banasa kutuyandesa manene. Banasa kutwaka na mu kamenga mwafwa ya likulahelo lyetu. Nga ebi byuma bilingiwa, tukatonda manene bukwasi bwa bandolome na bandokazi.—Prov 17:17. w24.03 15-16 ¶6-7

Mu Mbimbiliya muli myanja ya bakwenje na bambanda baje bashwenene kuyehi na Yehova. Wababezikisile, co byuma byabendelele mwamubwa. Devidi wapwile umo waba bakwenje na bambanda. Walyangwilile kupangela Njambi te acili mukwenje. Co wakupwile mwene wa kulongwa. (1 Vimye 3:6; 9:4, 5; 14:8) Nga mulilongesa bya Devidi, mwanja wendi umishongangeya kupangela Yehova mu kulongwa. Mwasa lalo kutanda bya Maki nambe Timothi. Nga mulinga ngoco, mulimwena ngweni bashangumukile kupangela Yehova te bacili banike babandondo, co batwaleleleleho kulinga ngoco mu kulongwa. Byuma bibangwile kulinga byazibisile Yehova kubwaha. Mumuyoyela ha simbu ino, kumwesa mubufwila buyoye bweni kulutwe. Nga mukulahela Yehova kutubakana kulikulahela yeni babenya, amikwasa mwangule mwamubwa byakulinga. Nga mulinga ngoco, co mupwa ba kubwahelela na kulikuwa kuyoya. Anukeni ngweni Yehova akamono byuma bimukamulingila kupwa bya seho. Kukwesi ngila yeka yaibwa imwasa kupangesela kuyoya kweni kutubakana kupangela Tate yetu wa mwilu Yehova. w23.09 13 ¶18-19

Kapositolo Paulu wazibukile ngwendi bandolome na bandokazi bendi kubapwile ba kulumbunuka. Cakumwenako, bamo baje bakele mu cikungulukilo ca mu Jelusalema, hakulibanga kubakulahelele ngwabo wapwile ndongesi ya Yesu. (Bili 9:26) Bamo bakele na kwendeka byuma byabibi hali ikeye mangana bakwabo keti bamukulahele. (2 Kori 10:10) Paulu wamwene mukulunu umo alinga byuma bije byasele kutanwisa bakwabo. (Gala 2:11, 12) Kutundaho, Maki uje wapwile umo wa babusamba bendi kamulingile bwino. (Bili 15:37, 38) Ebi byuma ngwe byalingisile Paulu ajeneke kulikwatasana na baje bamubiisilile. Nameme ngoco, watwaleleleleho kumona bandolome na bandokazi bendi mu ngila yaibwa na kutwalelelaho kupangela Yehova mu kulongwa. Bika byakwasele Paulu kutwalelelaho kukolesa? Paulu wazemene bandolome na bandokazi bendi. Kuzema bakwabo kwamulingisile ake manene mbunge ku bifwa byabibwa bibakele nabyo, keti ku tupenga twabo. Cizemo cakwasele lalo Paulu alinge byuma bibanendeka ku cisonela ca litangwa lya lelo. w24.03 15 ¶4-5

Kuli mizimbu yaingi ya mu Mbimbiliya ije imwesa seho ya kuwa mbunge. Tucisimutwiyeni ha mwanja wa Isaki. Mwakele na kuyoya mu lifuti lya Bafilisitiya ku Ngelale, banu batungile nabo baje bakele na cipululu bofwelele masima abendile bangamba ba ishe. Kutubakana kulwila aje masima, Isaki watundile kuje ku mutambela na kuya ku mutambela wa kulako hamolika na naanga yendi na kukenda masima eka. (Kusha 26:12-18) Oloni Bafilisitiya anga bacendekele lalo ngwabo mema akele kuje ku mutambela apwile abo. Nameme ngoco, Isaki walingile byuma bije byamwesele ngwabyo wazemene kwoloka. (Kusha 26:19-25) Bika byamukwasele kuwa mbunge nameme banu bamulubalesele? Walilongesele ku mwanja waubwa wa bisemi bendi. Abrahamu wakele na kuyoya mu kwoloka na banu, co Sala wapwile wa ‘kwoloka na kuwa mbunge’—1 Pita 3:4-6; Gene 21:22-34. w23.09 15 ¶4

Yehova watumine Munendi wa ntwatwa kwija hano hasi mangana akulongese banu bya Bumwene bwa Njambi na kwana kuyoya kwendi kupwa ndando ya kupatula ije itupatula ku bubi na kutsa. Co Yehova wasangwile Yesu na kumupwisa Mwene wa Bumwene bwa Njambi mwilu. Lizina lya Yehova bakalijelesa mwakashulisilila biyongola byendi kwitila mu Bumwene bwendi buje bwali na kuyula Kristu. Ei ikeyo ñanda ya seho ili mu Mbimbiliya. Biyongola bya Yehova kubyasa kutenguluka. Nakulahesa ngwendi byuma byoshe byanendeka bikalingiwa bene. (Isaya 46:10, ; Hebe 6:17, 18) Mu kwita kwa simbu, kaye bakakapwisa paradaisi. Bana ba Adama na Eva ba kulumbunuka bakalikuwa kuyoyamo myaka yoshe. (Myaso 22:26) Oloni ebi keti bikebyo lika byakalinga Yehova. Cilengo cendi cakama cinapu kukwatasanesa tungelo na banu. Co byuma byoshe bya kutanga bya mwilu na hasi bikononoka Yehova uje napu Mwene yabyo. (Efeso 1:8-11) Kuma kumwesi kuziba kubwaha mumukamono mwali na kushulisililamo Yehova biyongola byendi ndi? w23.10 20 ¶7-8

Bajuda baje batundile mu Babiloni Mubaketele mu Jelusalema, mu simbu yaindondo lika kwabakaluwilile kuwanena binaanga byabo byuma bya kulikwasesa. Co lalo kwakele mpindangano mu mutambela mubakele uje wakele mwisi ya ciyulo ca Bapelesha. Kutundaho, baka-mafuti abalyatele nawo bakele na kubalwisa. Ngeci, bamo kwabakaluwilile kwaka mbunge ku kutungulula tempele. Mukemwo Yehova watumine tupolofweto babali, Hangai na Zakaliya mangana bakabakwase kukala na ntwima lalo. Ngwe mutumwena, kuli bubwa bwatundile mu byuma bibalingile aba tupolofweto. (Hanga 1:1; Zaka 1:1) Oloni munima ya myaka ya kukokela ku 50, aba Bajuda bazeyele lalo. Ezela uje wapwile muka-kusononona Lishiko wa citongwe watundile ku Babiloni kwija ku Jelusalema mangana akutakamese banu ba Njambi na kubashongangeya kwaka kulemesa Yehova mu mutamba wakulibanga. (Ezela 7:1, 6) Bupolofweto bwa Hangai na Zakaliya bwakwasele banu ba Njambi kusañulu kutwalelelaho kukulahela Yehova nameme bakele na kubalwisa. Co obu bupoloweto netu bwasa kutukwasa tutwaleleleho kukulahela ngwetu Yehova atukwasa nameme tunasa kuliwana na byeseko bya kuliseza-seza mu kuyoya.—Prov 22:19. w23.11 14-15 ¶2-3

Twasa kumwesa bati ngwetu twazema bandolome na bandokazi betu? Ngila imo itwasa kulingilamo ngoco inapu kubazembeleka. Nga tubazibila mema ku mbunge, co ‘tutwalelelaho kulizembeleka umo na mukwabo.’ (1 Tesa 4:18) Twasa kutwalelelaho bati kukanyamesa cizemo cetu kuli umo na mukwabo? Nga tulinga mutwasela mwoshe kukonekela bakwetu nga banatubiisila nameme kulinga ngoco kukwapwile kwakwasi. Mwafwa bika kunapu kwa seho kulimwesa cizemo ano matangwa? Nangukeni byendekele Pita: “Mamaneselelo a byuma byoshe ali muyehi. Ngeci, . . . lizemeni manene umo na mukwabo.” (1 Pita 4:7, 8) Bika bitunabandamena kuliwana nabyo omwo tushwena manene ku mamaneselelo a kano kaye kakabi? Yesu walekele baka-kumukabangeya ngwendi: “Mafuti oshe akamizinda mwafwa ya lizina lyange.” (Mate 24:9) Tunapande kulikwatasana mangana tutwaleleleho kupangela Yehova mu kulongwa nameme bali na kutulwisa. Nga tulizema umo na mukwabo, co Satana onowa kutwangununa mwafwa ya cizemo cituli naco.—Filp 2:1, 2. w23.11 13 ¶18-19

Lijwi lya Njambi lili manene na nzili. Nga tuleka banu bya Yehova na kubakwasa kumona mwafwila, co tubakwasa manene. Banu kubakala lalo mu lisusulungu mwafwa ya kukulahela makuli a Satana, co bashangumuka kunanguka bifwa byabibwa byakala nabyo Tate yetu. Bamuzibila lyoba mu ngila inapande mwafwa wakala manene na nzili. (Isaya 40:26) Bamukulahela mwafwa akasompo mu ngila inapande. (Kwitu 32:4) Bazibuka na mana a kulitila akala nawo. (Isaya 55:9; Loma 11:33) Co batakama kuzibuka ngwabo Yehova wapwa cizemo. (1 Iwa 4:8) Omwo bashwena kuli Yehova baliziba ngwabo lilabelelo lyabo lya kuyoya myaka yoshe hano hasi lya busunga. Twabezika manene kulinga cipangi ca kwambulula cije cikwasa banu kushwena kuli Yehova. Nga tupanga eci cipangi, Yehova atumona ngwendi “tu baka-kupangela hamo” nendi.—1 Kori 3:5. w24.02 12 ¶15

Nga muli na kulilongesa Mbimbiliya nambe nga muli mu naanga ya Bakaleho, kuma muli na kusinganyeka bya kumimbwitika ndi? Eci cinapu cilengo cacibwa manene. Oloni simbu kanda bamimbwitike munapande kulikundika kuli Yehova. Mwasa kulikundika bati kuli Yehova? Mwasa kulinga ngoco, nga mukulahesa Yehova mu lilombelo ngweni mwaka cizango cendi mu mutamba wakulibanga mu kuyoya kweni. Co mumukulahesa ngweni mutwalelelaho kumuzema ‘na mbunge yeni yoshe na mwonyo weni woshe na bisinganyeka byeni byoshe na nzili yeni yoshe.’ (Maki 12:30) Lilombelo lya kulikundika kuli Yehova mulilombela kwa likalyeni. Oloni cimbwitiko bakacilingila ku mbunga, co cikamwesa banu baliko ngwabo munu nalikundika kuli Njambi. Kulikundika kuli Yehova capwa cikumiiyo ca seho manene. Ngeci, munapande kutwalelelaho kunyunga eci cikumiiyo, co lalo mukemwo mwatondela Yehova.—Kwambu 5:4. w24.03 2 ¶2; 3 ¶5

Mu malo mwoshe mwakala bukalu. Mbimbiliya inendeka mu kubatula ngwayo baje bali mu bulo “bakala na tuyando mu situ.” (1 Kori 7:28) Mwafwa bika? Mwafwa bulo bukanene hamo banu babali ba kujeneka kulumbunuka, baje bakala na bifwa bya kuliseza-seza, co lalo bashaka byuma bya kuliseza-seza. Banasa kupwa ba bisemwa bya kuliseza, co lalo hamo banakolo mu bingila bya kuliseza. Mu kwita kwa simbu, banasa kusholola bifwa bije kubamwesele simbu kanda balyambate. Ebi byuma binasa kunena bukalu. Kutubakana kuwana mubasa kumanesela obwo bukalu, umo na umo wabo nasa kwana mukwabo mulonga. Co banasa na kusinganyeka ngwabo kulitepa nambe kutsiya bulo kukekwo kumanesa obwo bukalu. Oloni kuma kulinga ngoco kumanesa bene bukalu ndi? Embwe. Yehova ashaka ngwendi munalume na munakazi baje banalyambata batwaleleleho kusingimika bulo bwabo nameme nga munu ibanalyambata nendi wamukalu kuyoya nendi. w24.03 16 ¶8; 17 ¶11

Kutunda hamwalikundikilile kuli Yehova na kumimbwitika, lilabelelo lyeni lya kukayoya myaka yoshe mu paradaisi hano hasi linatwalelelaho kukanyama mumunalilongesa byuma byabingi hali Yehova na kukola ku sipilitu. (Hebe 5:13–6:1) Mwalimwena busunga bwa majwi ali ku mukanda wa Loma 5:2-4. Mwaliwana na bukalu bwabwingi, oloni mwakolesa, co mwalimwena mwamizemena Yehova. Ha kuwana ngwe mwalimwena ngweni Yehova wamizema, oku kwamilingisa mushungwiye manene kubandamena kutambula byuma byanamikulahesa. Hanwoni lilabelelo lyeni linakanyama manene kutubakana mulyapwililile hakulibanga. Linapu manene lya busunga. Lyamikundamoni manene. Linatengulula mumuli na kuyoyela na baka-naanga yeni, mumuli na kwangwilamo byuma, nomu mumuli na kupangeselamo simbu yeni. Kapositolo Paulu wendekele ha cuma cikwabo ca seho ha lilabelelo lituli nalyo omwo tuli na kuzibisa Njambi kubwaha. Wendekele ngwendi lilabelelo lyeni lilishulisilila.—Loma 15:13. w23.12 12-13 ¶16-19

Nga twaliwana na ceseko, tunasa kwonowa kuliziba ngwe mutukalizibila, kusinganyeka ngwe mutukasinganyekela nambe kulinga byuma ngwe mutukabilingila. Tunasa kuliziba ngwe bwato buje buli na kulingwanjanga ha mema mwafwa ya lihunzi lyakama. Yehova asa kutukwasa bati nga tuli mu bishoti bya cifweci? Yehova natukulahesa ngwendi atukanyamesa. Nga kuli lihunzi lyakama, bwato bwasa kulingwanjanga manene. Nameme ngoco, mato amo akama akakala na byuma bimo bya kulifwa na matendo a bisi bibakaka ku mukulo awo bije bikakala mu mema, bije bikaakwasa kujeneka kulingwanjanga manene. Ebi binasa kulingisa bwato bujeneke kungumuka nambe kubombela na kulingisa banu balimo bajeneke kukala mu bushonde. Oloni ebi byuma bikapanga mwamubwa nga bwato buli na kwenda. Mu ngila imolika, Yehova atukwasa kukala mwamubwa nga tutwalelelaho kumupangela mu kulongwa nameme twaliwana na byeseko. w24.01 22 ¶7-8

Nga kuli bimo bimunalishoshomwena, lihuleni ngweni: ‘Bika byananjilingila Yehova?’ Singanyekeseseni ha byuma byanatanga. Cakumwenako, nga ‘tutalesesa mwamubwa’ mwakanyungila Yehova tuzila na bintemo bije katangele mu cifwa cendi, co lalo kubyasa kumulemesa, tukulahela manene Yehova na kukulahela ngwetu netu atunyunga. (Mate 6:25-32) Singanyekeni na ha byuma byanalingila Yehova bangamba bendi. Mwasa kutanda nambe kulilongesako bya munu umo ibanendeka mu Mbimbiliya uje wakele na likulahelo lya kukanyama, nambe kutanda byanaliwana nabyo ndolome nambe ndokazi umo muno mu bisimbu byetu. Kutundaho, singanyekeseseni mwanamwesela Yehova ngwendi wamyaka mbunge. Wamikokelele bati mu busunga? (Iwano 6:44) Nakumbulula bati malombelo eni? (1 Iwa 5:14) Bukwasi muka bumuli na kuwana ha litangwa na litangwa ku ndando ya kupatula ya Munendi?—Efeso 1:7; Hebe 4:14-16. w24.01 4 ¶6; 7 ¶17