Biñanda bya Kupangesa mu Mukanda wa Biwano wa Buyoye Bwetu Baka-Kilistu na Cipangi Cetu
JULY 1-7
BISIMPI BYA SEHO BYA MU LIJWI LYA NJAMBI | KOLOSE 1-4
“Shululeni Bunu bwa Laja na Kuzala Bunu Bwabuha”
(Kolose 3:5-9) Ngeci bene, munapande kutsiya mashungu a hano hasi aje ali na kupanga muli yeni, ngwe bupangala na mazilo na mashungu amabi na cizemo cacibi na cipululu (omwo eci cipululu cikeco cifwa ca kulemesa tumponya). 6 Omwo ha byuma bya cifwa cangacije bukalu bwa Njambi bukashuluka hali baje kubesi kumwononoka. 7 Co yeni lalo ku simbu imo mwayoyele mu mashungu a cifwa cangacije, omwo mwonyo weni wakele mwisi ya nzili yawo. 8 Oloni ololo munapande kumbila kuti byuma byoshe ebi, kutenuka, mashungu amabi, na cizindo cacibi. Mu tunwa tweni kumwapandele kutuhuka majwi amabi, nambe kutuka. 9 Keti mwendeke makuli ku umo na mukwabo, omwo yeni munashulula kuyoya kwa bunu bwa laja hamo na bilinga byabwo,
Tambuleni Sipilitu ya Njambi Keti ya mu Kaye
12 Bifwa byange bikamwesa sipilitu muka? (Kol 3:8-10, 13) Sipilitu ya mu kaye ikashongangeya banu bamwese bilinga bya cisemwa ca bunu. (Nga 5:19-21) Twasa kuzibuka sipilitu ituli nayo, nga byuma kubyesi mwamubwa. Cakumwenako, nga bandolome nambe bandokazi betu batuyengula nambe batubulumwina. Co lalo na byuma bitukalingi ku bushweke ku binjubo byetu bikamwesa sipilitu ituli nayo. Ngeci kunapu kwa seho kulilula yetu babenya mangana tuzibuke sipilitu ituli nayo. Tulihuleni ngwetu, ‘Mu bingonde 6 bineti, bifwa byange binamwesa ngwabyo njili na kutembwinina Kilistu indi njili na kwilukila bilinga byange byabibi na endekesi yaibi?’
13 Sipilitu ya Njambi itukwasa ‘tushulule bunu bwa laja hamo na bilinga byabwo’ na kuzala “bunu bwabuha.” Obu bunu bwabuha butukwasa tuzeme bakwetu na kukala na ngozi. Co lalo tukonekela bakwetu kutundilila kwisi ya mbunge nameme banatulingi mwamubi manene. Kukala nebi bifwa kutukwasa tujeneke kulijokota na baje banatubulumwina nambe kulishaula, oloni tukala na ngozi na mbunge ya lyobwaobwa kuli umo na mukwabo.—Efe 4:31, 32.
(Kolose 3:10-14) co munazala bunu bwabuhwa. Obu bunapu bunu bwabuhwa buje Njambi, Ishamatanga wabwo ali na kubutungulula mu cifwa cendi babenya, ngeci amishwenyese kukushula kwa mana akumuzibuka. 11 Ngwe ha cuma eci, kukwesi kaangu hakati ka baje keti Bayunda na Bayunda, wa kutuhuka nambe wa kujeneka kutuhuka, cipwe baka-kujeneka kulilongesa, bipapoke, bindungo, nambe baka-kupatuka, oloni Kilistu ikeye byoshe, Kilistu ali mu byoshe. 12 Yeni munapu banu ba Njambi, wamizemene, co wamyangwile kupwa mu bendi. Ngeci bene, munapande kuzala lyobwaobwa, na ngozi, na kulilumbilisa, na bubwa na lukakateya. 13 Pweni baka-kulimanena umo na mukwabo, co lisambeseni umo na mukwabo nga umo weni ali na kulinyenga hali mukwabo. Munapande kulisambesa umo na mukwabo ngwe mwanamisambesa Mwene. 14 Co ku byoshe ebi wezeleleniko cizemo, cije cikakutila byuma byoshe hamo lika mu bumo bwabubwa.
w13 9/15 21 ¶18-19
Futisi Yeni Yatenguluka Ndi?
18 Kutanda Mbimbiliya simbu yoshe na kulilongesayo kunapu lika mashangumukilo aje atukwasa tutengulule futisi yetu. Banu babangi bakatanda Mbimbiliya, co bazibuka byuma bimo biyendeka. Hamo neni mwawanaho laja banu bacifwa oco mu lihya. Banu bamo banakwata mikanda imo mu mutwe. Oloni hamo kubesi kupangesa byuma bibakatanda. Mwafwa bika? Mwafwa kubesi kutabesa Lijwi lya Njambi litengulule futisi yabo. (Nga 6:6) Ngeci, tunapande kukala na simbu yaingi ya kusinganyekesesa ha byuma bituli na kulilongesa na kutabesa Lijwi lya Njambi litengulule futisi yetu. Twasa kulihula ngwetu: ‘Kuma njakulahela ngwange byuma binjikalilongesa byapwa bya busunga ndi? Njili na bukaleho buje bumwesa ngoco ndi? Kuma njikapangesa byuma binjikalilongesa indi njikabilongesa lika bakwetu? Munjikatanda Mbimbiliya, njikalizibi ngwange Yehova ikeye ali na kwendeka nange ndi?’ Kusinganyekesesa ha bihula ebi kutukwasa tuzeme manene Yehova. Nga byuma bitulilongesa bitukwata ku mbunge, co tutenguluka.—Vis 4:23; Luk 6:45.
19 Kutanda Mbimbiliya simbu yoshe na kusinganyekesesa ha byuma bitulilongesa kutushongangeya tutwaleleleho kushulula bunu bwa laja hamo na bilinga byabwo na kuzala bunu bwabuhwa buje bubali na kutungulula ha kuzibuka mana a busunga. (Kol 3:9, 10) Omwo tuzibisisa Lijwi lya Njambi na kulitabesa litukwase, co tulinga byuma mwamubwa. Kuzala bunu bwabuha kutukwasa kujeneka kutaba makuli a Satana.
Kutondesesa Bisimpi bya Seho
(Kolose 1:13, 14) Natwamena ku nzili ya lisusulungu na kutunena mu bumwene bwa Munendi uje yazema, 14 muli ikeye banatupatula, kukekwo, kusambesa kwa bibi byetu.
it-2 169 ¶3-5
Bumwene bwa Njambi
“Bumwene bwa Munendi Uje Yazema.” Ha Pentekosita ya mu 33 C.E., munima lika ya matangwa 10 kutunda haililile Yesu mwilu, bandongesi bendi batambwile sipilitu ya kujela. Ije sipilitu yapwile bukaleho buje bwamwesele ngwabo Yesu ‘banamusangwila ku liboko lya cilyo lya Njambi.’ (Vil 1:8, 9; 2:1-4, 29-33) Kutunda haje bene, “cikumiyo caciha” cashangumukile kupanga hali bakebo. Ngeci bapwile mashangumukilo a “muyati wa kujela” nambe ngwetu Isalele wa ku sipilitu.—Hev 12:22-24; 1 Pe 2:9, 10; Nga 6:16.
Kilistu wakutumbamene ku liboko lya cilyo lya Ishe, co washangumukile kupwa mutwe wa cikungulukilo. (Efe 5:23; Hev 1:3; Fil 2:9-11) Bisoneka bimwesa ngwabyo kutunda ha Pentekosita ya mu 33 C.E., bumwene bwa ku sipilitu bwashangumukile kutwamenena bandongesi ba Yesu. Paulu mwasonekelele mukanda baka-Kilistu baku Kolose, wamwesele ngwendi Yesu Kilistu ali na kuyula. Wendekele ngwendi: “Natwamena ku nzili ya lisusulungu na kutunena mu bumwene bwa Munendi uje yazema.”—Kol 1:13; esekeseni Vil 17:6, 7.
Kushwa ha Pentekosita ya mu 33 C.E, bumwene bwa Kilistu bunatwalelelaho kuyula Baisalele baku sipilitu babanabwabesa na sipilitu ya kujela, co banapu bana ba Njambi baku sipilitu. (Yow 3:3, 5, 6) Bakubwabesa mubakatambula cikandelela cabo mwilu, kubakakala hano hasi mangana bumwene bwa Kilistu bubayule, oloni bakebo bakapwa bimyene hamo lika na Kilistu mwilu.—Kuj 5:9, 10.
(Kolose 2:8) Kengeni ngeci naumo wahi akamipwise bindungo na mana endi a bunu a makuli, aje atunda ku bilongesa bya banu na ku minzinzime ya hano ha kaye ije ili na kuswana, co kuwatundile kuli Kilistu.
w08 8/15 28 ¶9
Bisimpi bya Kulitila bya mu Mukanda wa Ngalatiya, Efeso, Filipu, na Kolose
2:8—Paulu wanagwile baka-Kilistu ngwendi bananguke minzinzime muka ya hano ha kaye? Wanangwile baka-Kilistu bajenjuke ku byuma bya mu kaye ka Satana nambe ngwetu ku bilongesa na byuma bibakashakezeka manene banu. (1 Yo 2:16) Ebi binambateselela bilongesa bya muno mu kaye, kushakezeka bufuko na kukundwiya bulombelo bwa makuli.
Kutanda Mbimbiliya
(Kolose 1:1-20) Mukanda wa kutunda kuli yange Paulu, uje ku cizango ca Njambi napu muluwa wa Yesu Kilistu, unatundu lalo kuli ndolome yetu Timateo. 2 Kuli banu ba Njambi mu Kolose, baje banapu basamba betu ba kulongwa muli Kilistu, Njambi Tatetu amyane kutetela na kwoloka. 3 Simbu yoshe tukakandelela kuli Njambi, Ishe ya Mwene yetu Yesu Kilistu, omwo tukamilombelela. 4 Omwo twazibi kukulahela kweni muli Kilistu Yesu, na cizemo ceni kuli banu ba Njambi boshe. 5 Omwo lijwi lya busunga, likelyo Biñanda Byabibwa, lyezile kuli yeni ha kulibanga, mwazibile ha [lilabelelo] lije lyanene. Ngeci bene, kukulahela kweni na cizemo ceni bili ha bije munakengelela, bije banamitulikila mwilu. 6 Muzimbu uli na kutwalaho kunena bibezikiso, co uli na kushandokela mu kaye koshe, ngwe lalo muwalingile hakati keni tunde ha litangwa lije omwo ha kulibanga mwazibile ha kutetela kwa Njambi, co mwauzibukile ngwe muunapu bene. 7 Mwalilongesele bya kutetela kwa Njambi kuli Epafalase, ngamba mukwetu itwazema, uje napu muka-kupanga wa kulongwa wa Kilistu ku mutambela wetu. 8 Natuleka bya cizemo cije canamyana Munzinzime. 9 Omwo ha cuma eci, simbu yoshe tukamilombelela, tunde haje twazibile bya hali yeni. Tulomba Njambi ngeci amishulise na mana a cizango cendi, na mana oshe na kuzibisisa kwoshe kuje kwanamyana Munzinzime wendi. 10 Asinoni mukasa kuyoya ngwe ku cizango ca Mwene, co simbu yoshe mukasa kulinga bije bimubwahelelesa. Kuyoya kweni kukaima bushuka bwabungi manene bwa miyati yoshe ya bipangi byabibwa, co mukakola mu mana eni ha kuzibuka Njambi. 11 Mupwe baka-kukola na nzili yoshe ya kutunda ku bumpau bwa nzili yendi, ngeci mukase kukakateya mu byuma byoshe na kusimpa. 12 Co na kujolela kandeleleni kuli Tate uje namilingisa ngeci mupwemo mu kukala na mutambela kuli bije Njambi natulikila banu bendi mu bumwene bwa ceke. 13 Natwamena ku nzili ya lisusulungu na kutunena mu bumwene bwa Munendi uje yazema, 14 muli ikeye banatupatula, kukekwo, kusambesa kwa bibi byetu. 15 Kilistu ikeye napu cifwa ca Njambi uje kutwasa kumona. Ikeye Mwana wa ntwatwa, mutwe wa byuma byoshe bya kutanga. 16 Omwo muli ikeye Njambi watangele byuma byoshe bya mwilu nebi bya hasi, byuma bije twasa kumona na bije kutwasa kumona, kwakaho na buswana bwa minzinzime ya hano hasi na bashukulu na baka-kuswana na baka-moko ya kuswana. Njambi watangele byuma byoshe muli ikeye na omwo ikeye. 17 Kilistu wakeleko te byuma byoshe byahi, co ha kukala muli ikeye byuma byoshe bili na mutambela wabyo waubwa. 18 Ikeye napu mutwe wa mubila wendi, ukewo cikungulukilo, na nsina ya mwonyo wa mubila. Napu Mwana wa ntwatwa, uje wasangukile kutunda ku batsi, ngeci ikeye lika napande kupwa wa kulibanga mu byuma byoshe. 19 Omwo bwapwile butumbe bwa Njambi ngeci muli Mwana mukale cifwa coshe ca Njambi. 20 Ngeci bene, hali Mwana, Njambi wayongwele kwilwisila kaye koshe kuli ikeye babenya. Njambi wanenele kwoloka ha maninga a Munendi ha [citi ca kuyandesela,] co waambesele byuma byoshe kuli ikeye babenya, bije bili hasi na bije bili mwilu.
JULY 8-14
BISIMPI BYA SEHO BYA MU LIJWI LYA NJAMBI | 1 TESALONIKA 1-5
“Litakameseni Umo na Mukwabo na Kulikwasa”
(1 Tesalonika 5:11-13) Ngeci bene, litakameseni umo na mukwabo na kulikwasa umo na mukwabo, ngwe muje mu muli na kulinga ololo. 12 Bakwetu, tumilomba ngwetu aneni kasingimiko kakabwa kuli baje bali na kupanga hakati keni, baje bamitwamenena na kuminangula mu kuyoya kwa buka-Yesu. 13 Pangeni nabo na kasingimiko kakama na cizemo, omwo ha bipangi bije bali na kulinga. Pweni baka-kwoloka hakati keni.
“Aneni Kasingimiko Kakabwa Kuli Baje Bali na Kupanga Hakati Keni”
12 Kuli byuma byabingi byalibungila mu “kutwamenena,” keti kulongesa lika. Eyi simpi banaimwesa na ku mukanda wa 1 Timateo 3:4. Paulu wendekele ngwendi muka-kutwamenena napande “kupwa muka-kunyunga naanga yendi mwamubwa na bana bendi bapwe baka-kumwononoka na kasingimiko koshe.” ‘Kunyunga mwamubwa’ nambe ngwetu kutwamenena bana kukulumbununa lika kubalongesa, oloni kunambateselela na kubakwasa bapwe ‘baka-kwononoka.’ Mu ngila imo lika, bakulunu nabo bakatwamenena cikungulukilo, ngeci banapande kukwasa banu bononoke Yehova.—1 Ti 3:5.
“Aneni Kasingimiko Kakabwa Kuli Baje Bali na Kupanga Hakati Keni”
19 Mwasa kuliziba bati nga banamyana bwana? Mumwesa kukandelela nga mulikwasesabwo. Yehova natwana bakulunu ba cikungulukilo kupwa bwana kwitila muli Yesu Kilistu. Ngila imo imwasa kumwesa kukandelela inapu kutolilila mwamubwa ku biñanda bibendeka bakulunu na kupangesa binangulo bibamileka. Mwasa kumwesa lalo ngweni mwakandelela nga mukumbulula mwamubwa ku biwano nambe kukabangeya bibamileka bakulunu. Cakumwenako, kukundwiya cipangi ca kwambulula. Nga bakulunu banaminangula balekeni ngweni mwakandelela. Co lalo, mwasa kumwesa kukandelela ku bamu naanga ya bakulunu mwafwa banalyana simbu ibanapandele kukala hamo nabo mangana bapange bipangi bya cikungulukilo.
(1 Tesalonika 5:14) Bakwetu, tumisindiya ngwetu munangule bolwa, takameseni bipapoki, kwaseni baka-kuzeya, pweni baka-lukakateya kuli boshe.
“Cizemo . . . ca Busunga, Cije Cilisholola Cikeco Babenya mu Bilinga”
13 Kwaseni baje banazeye. Mbimbiliya yatushika ngwayo tumwese cizemo cetu mu ‘kukwasa baka-kuzeya, na kupwa baka-lukakateya kuli boshe.’ (1 Te 5:14) Baje banazeye banasa kutakama lalo ku sipilitu, oloni kuli bamo lalo batunapande kutwalelelaho kukwasa na kubamwesa lukakateya. Eci cinambateselela na kubatakamesa kupangesa Bisoneka na kupanga nabo mu lihya na kubatolilila mwamubwa. Co lalo, tunapande kuzibuka ngwetu tubaboshe twasa kulinga mwamubwa mu byuma bimo na kuzeya bisimbu bimo, ngeci kutwapandele kusinganyekela ndolome nambe ndokazi ngwetu “nazeye” nambe ngwetu ali na “nzili.” Kapositolo Paulu nendi wazibukile buzeye bwendi. (2 Ko 12:9, 10) Ngeci, tubaboshe tunapande kubandamena ngwetu bakwetu baka-Kilistu batukwasa.
Pweni ba Kulikehesa na Kukala na Mema ku Mbunge Ngwe Yesu
16 Majwi a Kuzembeleka. Kuzibila bakwetu ngozi kukatulingisa tutakamese baje banazeye. (1 Te 5:14) Twasa kubatakamesa bati? Twasa kubaleka mutwabazemena kutundilila kwisi ya mbunge yetu. Twasa lalo kubazumbangeya mangana tubakwase bamone bifwa byabo byabibwa. Twasa kubanukisa lalo ngwetu, bapwa ba seho manene kuli Yehova mukemwo wabakokelele kuli munendi. (Yow 6:44) Co lalo, twasa kubaleka ngwetu Yehova waka mbunge bangamba bendi baje “banazeye mu bimbunge.” (Mya 34:18) Nga tubazembeleka co batakama.—Vis 16:24.
Kutondesesa Bisimpi bya Seho
(1 Tesalonika 4:3-6) Njambi ashaka ngeci mupwe ba kujela na kupatuka ku bupangala. 4 Munu ku munu kuli yeni banalume azibuke bati napande kuyoya na munakazi wendi mu ngila ya kujela na kalemeso, 5 keti na mashungu amabi, ngwe baka-kujeneka kukulahela baje kubazibuka Njambi. 6 Mu cifwa eci bene, naumo wahi weni napande kulinga mwamubi kuli bakwabo baka-Yesu nambe kubanyanyamena. Twamilekele laja cuma eci, co twaminangwile na nzili ngwetu Mwene akanyanyamesa baje boshe bali na kulinga ngacije.
it-1 863-864
Bupangala
Munu uje alinga mulonga wa bupangala basa kumutundisa mu cikungulukilo. (1 Ko 5:9-13; Hev 12:15, 16) Kapositolo Paulu wendekele ngwendi munu uje alinga bupangala nabiisila mubila wendi mwafwa napangesa bilyo bya bushwamwa mu ngila yaibi. Atsiya busamba bwendi na Njambi na kujwalesa cikungulukilo. Co lalo, alyaka mu bushonde bwa kutambula mishongo ije ikaija mwafwa ya kulinga bupanga. (1 Ko 6:18, 19) Abiisila na bandolome bendi mwafwa (1) nabiisa lizina lya cikungulukilo na kucijwalesa ha kulinga byuma bya mazilo. (1 Te 4:3-7; Hev 12:15, 16) (2) Nabiisa lizina lya uje yanalingi nendi bupangala. Nga nalingi bupangala na muzike, namujwalesa laja simbu kanda akobele mu bulo. (3) Nabiisa lizina lya bamu nanga yendi babenya. (4) Nabiisila bisemi na munalume wendi nambe munu uje ashaka kukalyambata nendi. Co lalo nashaula Njambi, co akamwana kashitiko, mwafwa ya bubi bwanalingi.—1 Te 4:8.
(1 Tesalonika 4:15-17) Ebi tumilongesa ololo binapu bilongesa bya Mwene ngeci, yetu tucili na kuyoya ha litangwa lije Mwene akaija kutukatwama kulutwe lwa baje batsile laja; 16 Kukakala mutambi wa lijwi lyakama lya kushika, lijwi lya kangelo wakama, na kwohya kwa lupembo lwa Njambi, co Mwene ikeye babenya akashuluka kutunda mwilu. Co baje batsile mu kukulahela kuli Kilistu bakasangukila ku mwonyo ha kulibanga. 17 Asinoni yetu tucili na kuyoya ha simbu ije bakatukungulwila hamo nabo mu mashelwa na kuliwana na Mwene ha mukambwila. Co tukakala hamo na Mwene simbu yoshe.
“Kupatuka Kweni Kuli Muyehi”
14 Bika bikalingiwa Ngonge wa Mangonge mwakashangumuka kulwisa banu ba Njmbi? Mateo na Mako basonekele byuma bikalingiwa. Basonekele ngwabo: “[Co Muna munu] akatuma tungelo ku bimbango biwana bya hano hasi, co bakakungulula banu ba Njambi baje baangwile kutunda kushongo imwo ya kaye na kweta kushongo ikwabo ya kaye.” (Mak 13:27; Mat 24:31) Eci cipangi ca kukungulula cibanendeka oku ku mikanda, kucatalesele ku cipangi ca kukungulula bakubwabesa ca kulibanga nambe ca kubaka cizibukiso ca kasateso ka Njambi kuli baje bakalitulaho. (Mat 13:37, 38) Bakubwabesa bakabaka cizibukiso ca kasateso ka Njambi simbu kanda ñababa yakama yete. (Kuj 7:1-4) Co kukungulula kwendekele Yesu kulumbununa bika? Inapu simbu ije bakubwabesa baje bakalitulaho bakatambula cikandelela cabo ca mwilu. (1 Te 4:15-17; Kuj 14:1) Ngonge wa Mangonge mwakashangumuka kulwisa banu ba Njambi hakeho habakatambwila cikandelela cabo mwilu. (Eze 38:11) Kutundaho, majwi a Yesu akalishulisilila, akwendeka ngwawo: “Asinoni baka-kujela ba Njambi bakatwa ceke ngwe litangwa mu Bumwene bwa Ishabo.”—Mat 13:43.
15 Kuma awa majwi alumbununa ngwawo bakubwabesa bakaya mwilu na mibila yabo yasitu ndi? Bwingi bwa banu bamu bulombelo bwa makuli bakulahela ngoco. Co lalo ngwabo bakamona Yesu mwakeluka kwa kuyula kaye. Oloni Mbimbiliya ngwayo “cizibukiso ca Muna Munu” cikasholoka mwilu, co lalo ngwayo Yesu akaija “ha mashelwa.” (Mat 24:30) Awa majwi amwesa ngwawo kutukamono Yesu na mesho etu a bunu. Co lalo Mbimbiliya ngwayo, ‘situ na maninga kubyasa kukobela mu Bumwene bwa Njambi.’ Ngeci baje bakaya mwilu banapande tahi ‘kukemuka bwasi bwasi ngwe kukapula kwa lisho, omwo lupembo lukaimba.’ (1 Ko 15:50-53) Baje bakubwabesa bakalitulaho bakabakungulwila mwilu ha simbu imo lika, kubakai na mibila ya situ.
Kutanda Mbimbiliya
(1 Tesalonika 3:1-13) Ha kukotoka, omwo kutwasele kutwalaho lalo, twayongwele ngeci batuseze mu Atena etu lika. 2 Omwo twacitumine Timateo, ndolome yetu muka-kupanga netu mu bipangi bya Njambi mu kwambulula Biñanda Byabibwa bya Kilistu. Twamutumine mu kumitakamesa na kumikwasa ha kukulahela kweni. 3 Ngeci naumo wahi wa hali yeni akeluke munima omwo ha mapakeso awa. Yeni babenya mwazibuka ngweni mapakeso awa anapu a ku cizango ca Njambi hali yetu. 4 Omwo ha simbu ije twakele hamo neni, twamilekelele cimweja ngwetu tukawana mapakeso, ngwe mumwazibukila, ebi bikebyo byalingiwile. 5 Eci cikeco cinjatuminine Timateo. Omwo kunjasele kutwalaho lalo, ngeci bene, njamutumine akumone bati kukulahela kweni mucinafu. Mwa busunga bene kucapwile ngeci Liyabolo namyeseka, co bipangi byetu byoshe binai mwangoco. 6 Oloni ololo Timateo neluka kuno, co natwambulwila muzimbu waubwa ha kukulahela kweni na cizemo ceni. Natuleka ngwendi simbu yoshe muli na kutwanuka, co muli na kushaka kutumona ngwe yetu tuli na kushaka kumimona. 7 Omwo ha cuma eci, mu tuyando twetu twoshe na ñababa twakele na kulitakamesa omwo hali yeni bakwetu. Kukulahela kweni kukekwo kwatutakamesele. 8 Omwo ololo tuli na kuyoya nga yeni mwimana mbe mu kuyoya kweni muli Mwene. 9 Ololo twasa kukandelela kuli Njambi omwo yeni. Tuli na kumukandelela ha kujolela kuje tuli nakwo ku mesho endi omwo yeni. 10 Mutanya na butsiki tuli na kumulomba na bimbunge byetu byoshe ngeci atutabe kumimona mesho na mesho na kumyana bije bimunajeneka mu kukulahela kweni. 11 Njambi yetu na Tatetu na Mwene yetu Yesu atubwahesele ngila ngeci twije nakumimona. 12 Mwene akolese cizemo ceni kuli umo na mukwabo na kuli banu boshe na kucipwisa cakama ngwe cizemo cetu kuli yeni. 13 Mu ngila eyi akamitakamesa, co mukapwa bakulambasa na baka-kujela ku mesho a Njambi yetu na Tatetu omwo Mwene yetu Yesu akaija na boshe baje banakundama kuli ikeye.
JULY 15-21
BISIMPI BYA SEHO BYA MU LIJWI LYA NJAMBI | 2 TESALONIKA 1-3
“Kusholola Muka-Bubi”
(2 Tesalonika 2:6-8) Oloni kucili cuma cimo cili na kubindika ebi byuma ngeci keti bilingiwe ololo, co yeni mwazibuka cinapu cuma cika. Ngeci bene, omwo simbu ikapwamo, co uje Muka-bubi akasholoka. 7 Bubi bwa kukomokesa manene bwa kushwekesa buli na kulingiwa ololo, oloni bije bili na kulingiwa kubikalingiwa kubanga noho uje muka-kububindika banamutundisa. 8 Asinoni uje Muka-bubi akasholoka, oloni omwo Mwene Yesu akaija, akamutsiya na muku wa kutunda mu kanwa kendi na kumunyongesa na bumpau bwendi.
it-1 972-973
Kuyoya mu Bunjambi
Kuli byuma bya kukomokesa bije bili na kulwisa “lihungu lya kujela,” (NWT) lya Yehova. Ebi byuma binapu “bubi bwa kukomokesa manene.” Obu bubi bwapwile bwa kukomokesa manene ku baka-Kilistu, mwafwa ha simbu yayoyele kapositolo Paulu banu kubazibukile mwamubwa “muka-bubi,” co lalo te kanda asholoke. Nameme mwakusholokele, banu bonwele kumuzibuka mwamubwa mwafwa bubi bwendi bwapwile bwa kushwekesa, co lalo wakele na kulikwisa ngwendi napu muka-kulemesa Njambi kumani wapwile muka-katengulukila baka-kulemesa Njambi mu busunga. Paulu wendekele ngwendi obu “bubi bwa kukomokesa manene” bwakeleko ha simbu ije, mwafwa banu ba mu cikungulukilo bakele na kulinga bubi. Mukwita kwa simbu kwasholokele cibunga ca baka-kutengulukila. Eci cibunga bakacitsiya ha simbu ya kukalako kwa Yesu. “Muka-bubi” ibali na kutwamenena kuli Satana akalyaka hakamwa ya “byoshe bije bilitumbula ngwabyo binjambi na cuma coshe coshe cibakalemesa.” (Gr., seʹba·sma) Ngeci ou muka-kulwisa Njambi ibali na kutwamenena kuli Satana wapwa muka-makuli, co baje bali na kukabangeya byali na kulinga bakanyonga. Ou “muka-bubi” akongumuna manene banu mwafwa wapwa muka-cibembulu, co akalingi ngwe muka-kulemesa Njambi.—2 Te 2:3-12; esekeseni Mat 7:15, 21-23.
(2 Tesalonika 2:9-12) Uje Muka-bubi akaija na nzili ya Satana na kulinga bizibukiso na bikomokeso bya makuli bya miyati yoshe 10 co akapangesa miyati yoshe ya kupenga-penga ya makuli hali baje bakanyonga. Bakebo bakanyonga omwo kubatambwile na kuzema busunga ngeci boboke. 11 Ngeci bene, Njambi natumu nzili yakubasebwisa mu kupanga muli bakebo ngeci bakulahele bije binapu bya makuli, 12 ngeci boshe baje kubakulahelele busunga, oloni banaungama lika mu bubi, bakanyonga.
it-2 245 ¶7
Makuli
Yehova Njambi akatabesa “nzili yakubasebwisa” iye ku banu baje bashaka byuma bya makuli mangana “bakulahele bije binapu bya makuli,” na kubyana muzimbu waubwa wa Yesu Kilistu. (2 Te 2:9-12) Eyi simpi banaimwesa mwamubwa ha byuma byalingiwile kusañulu kuli Ahabe, Mwene wa Baisalele. Tupolofweto ba makuli balekele Ahabe ngwabo akahyana mu nzita yakalwa ku Lamote mu Ngiliyande, oloni Mikaya kapolofweto wa Yehova wamulekele ngwendi kakahyana. Mu cimona camwene Mikaya, Yehova watabesele munzinzime ukakwise tupolofweto ba Ahabe. Uje munzinzime wakalingisile tupolofweto ba Ahabe, bendeke byuma bibashakele na kwendeka bije washakele Ahabe. Nameme Ahabe bamunangwile cimweja kuli Mikaya, oloni ikeye watolilile ku makuli a tupolofweto bendi co watsile.—1 Vi 22:1-38; 2 Mi 18.
Kutondesesa Bisimpi bya Seho
(2 Tesalonika 1:7, 8) co ikeye akamihwimisa yeni muli na kuyanda, co na kuli yetu lalo. Akalinga eci omwo Mwene Yesu akasholoka kutunda mwilu na tungelo twendi ba nzili, 8 hamo na milangi ya tuhya, na kunyanyamesa baje babyana Njambi, na baje kubesi kwononoka Biñanda Byabibwa bya Mwene yetu Yesu.
it-1 834 ¶5
Tuhya
Kapositolo Petulu wasonekele ngwendi ‘lilu na kaye ebi biliko ololo banabitulikila ngeci bakabinyongese na tuhya.’ Nga twesekesa ou mukanda ku mikanda ikwabo, tuwana ngwetu otu tuhya tubanatumbulula oku ku mukanda keti tuhya mpundu, oloni twimanena kunyongesa byuma. Ngwe mwa libazi lya Nowa lije kulyanyongesele lilu na lifuti libu, oloni lyanyongesele banu bababi, ngeci Yesu Kilistu nendi mwakasholoka kutunda mwilu na tungelo twendi ba nzili, hamo na milangi ya tuhya, bakanyongesa lika banu bababi na byuma byoshe byabibi.—2 Pe 3:5-7, 10-13; 2 Te 1:6-10; esekeseni Isa 66:15, 16, 22, 24.
(2 Tesalonika 2:2, NWT) mangana keti mukale mu citanga bwasibwasi mu bisinganyeka byeni nambe kushota mbunge mwafwa ya majwi abahwiminina nambe na majwi a mu kanwa nambe a mu mukanda uje usholoka ngwe utunda kuli yetu, ngwawo Litangwa lya Yehova linete.
it-1 1206 ¶4
Kuhwiminina
“Majwi Abahwiminina”—a Busunga na Awa a Makuli. Lijwi lya Cingiliki lya pneuʹma (sipilitu) banalipangesa mu ngila ya kulitila mu bisoneka bya tupositolo. Cakumwenako, ku mukanda wa 2 Tesalonika 2:2, kapositolo Paulu wanangwile bandolome bendi ba ku Tesalonika ngwendi kubapandele kupwa ba kubwahelela nambe kukala mu citanga bwasibwasi mu bisinganyeka byabyo “mwafwa ya majwi abahwiminina [sipilitu] nambe na majwi a mu kanwa nambe a mu mukanda uje usholoka ngwe utunda kuli yetu, ngwawo Litangwa lya Yehova linete.” Paulu wapangesele eli lijwi lya pneuʹma (sipilitu) kutalesa ku bingila bitukasimutwiya na bakwetu ipwe mu “majwi a mu kanwa nambe a mu mukanda.” Libulu limo lyendekele hali baje bakele na kwendeka bya makuli ngwalyo: “Sipilitu. Banu bamo mu cikungulukilo ca baka-Kilistu mubakele na kupolofweta, balishashele ngwabo nzili yabo yatundile kuli Njambi.” (Vincent’s Word Studies in the New Testament 1957, Vol. IV, p. 63) Ngeci, nameme bimbililya bimo binalumbununa eli lijwi lya pneuʹma lili aha ha vesi na ha mavesi akwabo ngwabo “sipilitu” oloni byeka byalilumbununa ngwabo “majwi a Sipilitu” (The Bible—An American Translation), “kumikuya” (The Jerusalem Bible), “kuhwiminina” (D’Ostervald; Segond [Cifulenci]), “majwi abahwiminina” (NWT).
Kutanda Mbimbiliya
(2 Tesalonika 1:1-12) Mukanda wa kutunda kuli yange Paulu na Silasi na Timateo. Kuli banu ba cikungulukilo ca mu Tesalonika, baje banakundama kuli Njambi Tate na Mwene Yesu Kilistu. 2 Njambi Tatetu na Mwene Yesu Kilistu bamyane kutetela na kwoloka. 3 Bakwetu, tunapande kukandelela kuli Njambi simbu yoshe omwo yeni. Eci cinapu cacibwa kuli yetu kulinga ngacije, omwo kukulahela kweni kuli na kukola manene na cizemo cije muli naco kuli umo na mukwabo cili na kwama manene. 4 Omu mukemwo tuli na kulyalesela hali yeni mu bikungulukilo bya Njambi. Tuli na kulyalesela ha lukakateya lweni na kukulahela kweni mu mapakeso oshe awa na ñababa ije muli na kumona. 5 Eci cinapu bukaleho ngeci kusompa kwa Njambi kukekwo kwa busunga, co mukemuka ba seho mu Bumwene bwendi, buje bumuli na kuyandela. 6 Njambi akalinga bije byabibwa, co akanena tuyando hali baje bali na kumiyandesa. 7 co ikeye akamihwimisa yeni muli na kuyanda, co na kuli yetu lalo. Akalinga eci omwo Mwene Yesu akasholoka kutunda mwilu na tungelo twendi ba nzili, 8 hamo na milangi ya tuhya, na kunyanyamesa baje babyana Njambi, na baje kubesi kwononoka Biñanda Byabibwa bya Mwene yetu Yesu. 9 Co bakayanda na ñababa ya myaka yoshe, na kubangununa ku mesho a Mwene na ku bumpau bwendi bwakama, 10 omwo akaija ha Litangwa lije na kutambula bumpau kuli banu bendi boshe na kalemeso kuli boshe baje banakulahela. Neni lalo mukakala hakati kabo, omwo neni lalo munakulahela lijwi lije twamilekele. 11 Eci cikeco cuma tuli na kumilombelela simbu yoshe. Tuli na kulomba Njambi yetu ngeci amipwise baje banapande mwonyo uje wamisanenene ngeci muyoyemo. Ashulise na nzili yendi lilakulaku lyeni lyoshe lyalibwa na kumanesa bipangi byeni bya kukulahela. 12 Mu ngila eyi bene lizina lya Mwene yetu Yesu balishangazale hali yeni, neni lalo hali ikeye, ha kutetela kwa Njambi yetu na Mwene Yesu Kilistu.
JULY 22-28
BISIMPI BYA SEHO BYA MU LIJWI LYA NJAMBI | 1 TIMATEO 1-3
“Pangeni na Nzili Mangana Mutambule Bipangi Byabibwa”
(1 Timateo 3:1) Ebi binapu byendeka bya busunga, nga munu umo ashungwiya bipangi bya [bunyungi] mu cikungulukilo ikeye ashaka bipangi byabibwa.
Mwamona Seho ya Kukola ku Sipilitu Ndi?
3 Lijwi lya Cingiliki libananungulula ngwabo “kushungwiya” lilumbununa kwolobela cuma cije cili halako. (1 Ti 3:1) Omwo wapangesele eli lijwi, kapositolo Paulu walumbunwine ngwendi tunapande kupanga na nzili mangana tukole ku sipilitu. Ndolome umo nasa kusinganyeka ha byuma byakalinga mu cikungulukilo kulutwe. Mpamo kanda apwe muka-kupangela, oloni ananguka ngwendi napande kukala na bifwa bya ku sipilitu. Ca kulibanga napande kulifwita mangana apwe muka-kupangela. Mu kwita kwa simbu, apwa oni mukulunu wa kukola ku sipilitu. Simbu yoshe apanga na nzili mangana apange bipangi byabingi mu cikungulukilo.
(1 Timateo 3:13) Omwo baje bakwasi bapanga bipangi byabo mwamubwa bawanenamo lutsimo lwalubwa, co basa kwendeka na kusimpa ha kukulahela kwabo muli Kilistu Yesu.
km 9/78 4 ¶7
Baje ‘Bawana Lutsimo Lwalubwa’
7 Twalimwenoni byuma byalingisile Paulu endeke ngwendi baka-kupangela ba cikungulukilo bali na ‘kuwanenamo lutsimo lwalubwa.’ Oku kukulumbununa kutambula citwamo cakama mu ceci ngwe mubakendekela bamo. Yehova na Yesu babezikisa baka-kupangela baje “bapanga bipangi byabo mwamubwa.” Co lalo, boshe bamu cikungulukilo babasingimika na kulikwatasana hamo nabo. Co “basa kwendeka na kusimpa ha kukulahela kwabo muli Kilistu Yesu.” Tukandelela manene ku bipangi bibali na kupanga. Bali na likulahelo lya kukanyama, co bakambulula mu kusimpa.
Kutondesesa Bisimpi bya Seho
(1 Timateo 1:4) Baleke ngwobe banapande kwecela bisimutwiya bya bisimo bya ku sañulu na bya mikana ya mazina a malaja a bakukulwila, bije bisholola lika bimata, omwo kubyesi na kukundama ku butumbe bwa Njambi, buje tunabuzibuka ha kukulahela.
it-1 914-915
Mikana ya Mazina Alaja a Bakukulwila
Kulilongesa na kusimutwiya ha mikana ya mazina alaja a bakukulwila kukwapwile kwa seho, maneneni ha simbu yasonekele ou mukanda kapositolo Paulu kuli Timateo. Kukwapwile kwa seho kutulika ije mikana ya mazina mangana munu amwese ngwendi watunda ku cikota cimo, mwafwa Njambi wamwene ngwendi Bayunda na baje kubapwile Bayunda bapwile banu bamo. (Nga 3:28) Co lalo te kuli laja mikana ya mazina ije yamwesele cikota ca Yesu, kutunda kuli Ndabiti. Kapositolo Paulu mwanangwile baka-Kilistu bya kujeneka kutulika mikana ya mazina, kukwetile simbu yailaha kweta hayanyongelele nganda ya Yelusalema hamo lika na mikana ya mazina a bakukulwila ba Bayunda. Njambi kanyungililile ije mikana. Paulu walishoshomwenene ngwendi hamo Timateo na baje ba mu cikungulukilo basa kubiisila simbu yabo ha kutondesesa na kulikanangana ha byuma bya ngoco bya cisemwa bije kubyakanyamesele likulahelo lyabo. Biñanda bya mu Mbimbiliya binapumo, co byasa kukwasa baka-Kilistu boshe bazibuke cisemwa ca Mesiya. Mikana ya mazina ikwabo ya mu Mbimbiliya imwesa ngwayo Bisoneka bije byendeka bya cisemwa ca Kilistu binapu bya busunga.
(1 Timateo 1:17) Kuli Mwene wa myaka yoshe, uje kesi kutsa uje kutwasa kumona, endi lika Njambi, kuli ikeye kukale kasingimiko na bumpau ku myaka yoshe. Ewa.
cl 12 ¶15
“Ou Wapwa Njambi Yetu”
15 Majwi akwendeka ngwabo, “Mwene wa myaka yoshe” anatalesa lika kuli Yehova. (1 Ti 1:17; Kuj 15:3) Awa Majwi alumbununa bika? Awa Majwi kutwasa kuwazibisisa mwamubwa, oloni Yehova wakalako simbu yoshe, tunde kusañulu na kuya kulutwe. Mukanda wa Myaso 90:2 ngwawo: “Yobe wapwa u Njambi ku myaka yoshe.” Ngeci Yehova kakele na mashangumukilo, wakalako simbu yoshe. Mukemwo banamutumbula ngwabo “uje wakala ku myaka yoshe” mwafwa ikeye wakeleko simbu kanda cuma coshe coshe cikaleko. (Nda 7:9, 13, 22) Iya asa kumubyanangana ngwendi kapandele kupwa Mwene wa hakamwa ya byoshe?
Kutanda Mbimbiliya
(1 Timateo 2:1-15) Ngeci bene, ha kulibanga, njimisindiya ngwange lambeleleni, lombeleni, kwihula, kulomba na kukandelela banapande kubyana kuli Njambi hali banu boshe, 2 na hali bimyene na hali boshe baje bali na kushika, ngeci tuyoye mwamubwa mu kwoloka na kasingimiko koshe kuli Njambi hamo na bilinga byabibwa. 3 Ebi binapu byabibwa, co bibwahelelesa Njambi Muyoyesi wetu, 4 uje ashaka ngeci banu boshe boboke na kweta ku kuzibuka busunga. 5 Omwo kwali Njambi umolika, co kwali uje ali na kunena Njambi na banu hamo lika, munu ikeye Kilistu Yesu, 6 uje walyanene ikeye babenya kupwa ndando ya kupatula banu boshe. Buje bwapwile bukaleho ha simbu yaibwa ngeci Njambi washakele banu boshe boboke, 7 omwo eci cikeco cuma banjangwilile kupwa muluwa na mulongisi kuli baje kesi Bayunda, na kwambulula lijwi lya kukulahela na lya busunga. Kunjendeka makuli embwe, njili na kumileka busunga. 8 Yange njishaka banalume ngeci balombele, banalume baje banalyana kuli Njambi, co basa kujundula maboko abo kwilu na kulomba kujeneka kulubala nambe bimata. 9 Co njishaka lalo banakazi bapwe baka-kumwesa kulikehesa na mana abo ha buzalo bwabo, co banapande kuzala mwamubwa, keti na biñambu bya kubinda mweka na mweka, nambe na ngolinde nambe yabubwa bweka, nambe na makwalale akubwaha manene, nambe na binanga byandando yakama, 10 oloni na bilinga byabibwa, ngwe mucinapande kuli banakazi baje banapu baka-kukulahela. 11 Banakazi banapande kulilongesa na kwoloka kuluu na kulikehesa kwoshe. 12 Kunjitaba ngeci banakazi balongese nambe kushika hakati ka banalume embwe, banapande kwoloka kuluu. 13 Omwo Adama ikeye batangele ha kulibanga, co asinoni Eva. 14 Co keti Adama uje bakwisile embwe, oloni munakazi ikeye bakwisile, co wapokwele lishiko lya Njambi. 15 Oloni munakazi bakamwamena ha kukita bana, nga akakateya mu kukulahela na mu cizemo na mu kujela na kasingimiko.
JULY 29–AUGUST 4
BISIMPI BYA SEHO BYA MU LIJWI LYA NJAMBI | 1 TIMATEO 4-6
“Kulemesa Njambi Nambe Kutwameka Bufuko”
(1 Timateo 6:6-8) Eyo, bunjambi bwasa kutufukisa, nga yetu tupwisamo na byuma bije tuli nabyo. 7 Bikajo twezile nabyo muno mu kaye? Nacimo cahi. Cuma mukajo tukambata hano ha kaye? Na cimo cahi. 8 Ngeci bene, nga tuli na byakulya na buzalo, ebi binapumo kuli yetu.
Kulilongesa Kupwa Muka-Kupwisamo
Kapositolo Paulu wapwile wa kubwahelela mwafwa walilongesele kupwa muka-kupwisamo. Kupwa muka-kupwisamo kulumbununa bika? Kulumbununa kujauka na byuma byalinabyo munu. Kapositolo Paulu walekele Timateo ngwendi: “Eyo, bunjambi bwasa kutufukisa, nga yetu tupwisamo na byuma bije tuli nabyo. Bikajo twezile nabyo muno mu kaye? Na cimo cahi. Cuma mukajo tukambata hano ha kaye? Na cimo cahi. Ngeci bene, nga tuli na byakulya na buzalo, ebi binapumo kuli yetu.”—1 Ti 6:6-8.
Paulu wamwesele kulikwatasa kuli mukati ka kupwa muka-kupwisamo na kulemesa Njambi. Wazibukile ngwendi kupwa wa kubwahelela kunemana ha kulemesa Njambi nambe ngwetu kutwameka Njambi keti ha kukala na bufuko. “Byakulya na buzalo” byamukwasele lika apange cipangi ca Njambi mwamubwa. Ngeci Paulu wakulahelele Yehova ngwendi amukwasa kuwana byakulikwasa nabyo simbu yoshe.
(1 Timateo 6:9) Oloni baje bashaka kufuka bawila mu ceseko, co banakwatiwa mu mweto wa mashungu amangi a bulema a kubulumuna, aje ali na kubakokela ku kunyonga na kukuziluka.
Twasa Kuliwana na Bukalu Muka Nga Tushakazeka Bufuko?
Nameme banu babangi kubesi kutsa mwafwa ya kushakezeka bufuko, oloni simbu ikaliti oku bacili na kushakezeka bufuko. Co lalo basa kuyanda nambe kutepulula ku buyoye bwabo nga cipangi cabo nambe mingoso ibalingisa babinje mbunge nambe kujeneka kulala tulo nambe kubinja mutwe kushwa kumo nambe kukala na bimbandu mwimo. Nameme bamo bakananguka na kutengulula ku buyoye bwabo, oloni bakalingi ngoco mu kukotokela. Hamo muka-limbo lyabo wecela laja kubakulahela indi bana babo banazeye nambe hamo bukangule bwabo kubwesi mwamubwa. Nameme bamo bakatengulula ku byuma bimo, oloni bikatondo kulifwita. Cili bene, baje bashakezeka bufuko ‘bapokola bimbunge byabo na busiwa bwabungi.’—1 Ti 6:10.
(1 Timateo 6:10) Omwo cizemo ca bimbongo cinapu nsina ya miyati yoshe ya bubi. Bamo banakele na mashungu a nzili ngeci bakele nabyo, mu kulinga ngacije banatundu ku kukulahela kwabo, co banapokola bimbunge byabo na busiwa bwabungi.
g 11/08 6 ¶4-6
Byuma 6 Bitukwasa Tukale Mwamubwa
Banu baje bakashakezeka manene bufuko bakasinganyeka ngwabo bakala mwamubwa, kumani bali na kusheka lihunzi. Kubesi kujauka na byuma bibakawana, co lalo bakaliwana mu bukalu bwakama. Cakumwenako, baje banazezama manene kushakezeka bufuko kubesi kuwana simbu ya kukala na babusamba babo na baka-naanga yabo. Bamo kubesi kulala tulo mwafwa ya bipangi nambe bishoti. Mukanda wa Muka-kwambulula 5:12 ngwawo: “Muka-kupanga nambe alya byabindondo nambe alya byabingi asa kulala tulo, oloni muka-kufuka, nambe nakuta kasa kulala tulo.”
Bimbongo byapwa mwene wamubi co lalo bikakwisi. Yesu wendekele ha bufuko ngwendi bwakala na nzili ya kukwisa. (Mak 4:19, NWT) Nameme bimbongo bikasholoka ngwe byasa kulingisa munu apwe wa kubwahelela, oloni kubyesi kulinga ngoco. Bikalingisa lika munu ashakezeke bikwabo. Mukanda wa Muka-kwambulula 5:10 ngwawo: “Munu uje wazema bimbongo kakapwisamo.”—The New English Bible.
Mubwihi twendeka ngwetu, kuzema bimbongo kwasa kutukobelesa mu bukalu, co kutujauka na byuma bituli nabyo. Co lalo, kutupu ba kubwahelela oloni twasa kupwa lika bikenya. (Vis 28:20) Kukola ku sipilitu na kukala na bilinga byabibwa na kusambesa bakwetu na kumwesa cizemo na kupwa baka-kwana kukekwo kutulingisa tupwe ba kubwahelela.
Kutondesesa Bisimpi bya Seho
(1 Timateo 4:2) Bilongesa ebi bili na kutunda kuli banu baka-kusebeleka na baka-makuli, baje bitakutaku byabo binatsi, ngwe bya kwenyeka na cikubo ca tuhya.
Kaleni na Citakutaku Cacibwa Kuli Njambi
17 Kapositolo Petulu wasonekele ngwendi: “Citakutaku ceni cipwe cacibwa.” (1 Pe 3:16, NWT) Oloni calubinda, banu bakombwanesa binangulo bya Yehova, co kukapwa muje, bitakutaku byabo kubyesi kubanangula. Paulu wendekele ngwendi bitakutaku bya ngacije bikapu “ngwe bya kwenyeka na cikubo ca tuhya.” (1 Ti 4:2) Kwakele litangwa limwenyele manene tuhya ndi? Nga munu nenye, ha cikanda cendi hakashinuka na kusala cibebe. Mu ngila imo lika, nga munu atwalelelaho kulinga bubi, citakutaku cendi ‘cenya’ nambe cishinuka, co kukapwa muje, cilikela kupanga.
(1 Timateo 4:13) Ana simbu yobe ku kulaba lijwi kuli banu na ku kwambulula na ku kulongesa, noho njikaija.
it-2 714 ¶1-2
Kutandela ku Mbunga
Mu Cikungulukilo ca Baka-Kilistu. Kusañulu banu babangi kubakele na mabulu a kuzenga a Mbimbiliya, ngeci kwapwile kwa seho kutandela ku mbunga. Kapositolo Paulu wabalekele batande mikanda yendi ku cikungulukilo ha simbu ya biwano, co lalo wabalekele bane mikanda yabo ku bikungulukilo byeka na kwambata mikanda yatundile ku bikungulukilo byeka mangana baitande. (Kol 4:16; 1 Te 5:27) Kapositolo Paulu wanangwile Timateo uje wakele na kutwamenena ngwendi ake mana ku “kulaba lijwi kuli banu na ku kwambulula na ku kulongesa.”—1 Ti 4:13.
Munu uje atandela ku mbunga napande kutanda mwamubwa. (Ham 2:2) Uje atandela ku mbunga napande kuzibuka bije byali na kutanda na kuzibisisa biyongola bya muka-kusoneka mangana banu baje bamutolilila bazibisise mwamubwa, mwafwa kutandela ku mbunga kunapu kulongesa. Mukanda wa Kujombolola 1:3 umwesa ngwawo baje batanda majwi a bupolofweto na baje baatolilila na kupangesa bibanazibi, boshe bakapwa ba kubwahelela.
Kutanda Mbimbiliya
(1 Timateo 4:1-16) Munzinzime ali na kwendeka na kutungukwa ngwendi banu bamo ha simbu ya kukotoka bakaseza kukulahela kwabo, bakononoka minzinzime ya makuli na kukabangeya bilongesa bya minzinzime ya kujwala. 2 Bilongesa ebi bili na kutunda kuli banu baka-kusebeleka na baka-makuli, baje bitakutaku byabo binatsi, ngwe byakwenyeka na cikubo ca tuhya. 3 Banu ba cifwa cangacije bali na kulongesa ngwabo keti mwamubwa kwambata na kulya byakulya bimo. Oloni Njambi ikeye watangele byakulya ebi ngeci babilye, omwo munalombela lilombelo lya kukandelela, kuli baje baka-kukulahela baje banete ha kuzibuka busunga. 4 Omwo byuma byoshe bije byanatanga Njambi binapu byabibwa, nacimo twasa kubyana cahi, oloni byoshe twasa kubitambula na lilombelo lya kukandelela, 5 omwo banabikundika ha lijwi lya Njambi na ha kulombela. 6 Nga ulongesa bakweni byuma ebi, ukapwa ngamba wamubwa wa Kilistu Yesu, uli na kulilisa yobe babenya byuma bya munzinzime ha lijwi lya kukulahela na kulongesa kwa busunga kuje uli na kukabangeya. 7 Oloni litenge ku bisimo byangoco, bije kubyapandelemo kubyambulula. Linyunge yobe babenya mu kuyoya kwa bunjambi. 8 Omwo ha kupangesa mubila cili na seho kamandondo, oloni kupangesa bya munzinzime bili na seho yakama manene mu byuma byoshe, omwo mu bubali bwabyo bikulahesa kuyoya kwa lelo na kuyoya kwa kulutwe. 9 Ebi binapu byendeka bya busunga, ngeci tubitambule mwamubwa na kubikulahela. 10 Omwo tuundangana na kupanga manene na nzili, omwo tunaaka lilabelelo lyetu muli Njambi wa kuyoya, uje napu Muyoyesi wa banu boshe, bunene kuli baje bakulahela. 11 Bashike na kubalongesa byuma ebi. 12 Keti utabe munu umo ashaule bukwenje bwobe, oloni unapande kupwa cimweso kuli baka-kukulahela mu endekesi yobe, mu futisi yobe, mu cizemo cobe, mu kukulahela kwobe na mu kujela kwobe. 13 Ana simbu yobe ku kulaba lijwi kuli banu na ku kwambulula na ku kulongesa, noho njikaija. 14 Keti wecele bwana bwa munzinzime buje buli muli yobe, buje bubakwanene omwo baka-kwimanena bendekele nomwo bakulunu bakambekele maboko abo hali yobe. 15 Panga manene ha byuma ebi, co lilambule yobe babenya ku byuma ebi, ngeci bipangi byobe bisholoke kuli boshe. 16 Linyunge yobe babenya, co lalo ilula bilongesa byobe. Twalaho na kulinga byuma ebi, omwo nga yobe ulinga byuma ebi, ukalyamena yobe babenya na baje bakakutolilila.