Bika Bitutondela Ndando ya Kupatula?

1-2. Tutonda kutwobola ku byuma muka, co mwafwa bika tutonda munu atwobole? (Loma 7:22-24) (Taleni na cikupulo.)

ACISINGANYEKESESENI hali eci cakumwenako. Lingeni ngwe mumona mutungo unalundumukila munalume umo, oloni katsile. Calubinda, kasa kulitundisa ikeye babenya muje mu mamanya, oloni asa lika kuteta na kulabelela ngwendi kukala umo akumukwasa.

² Tubaboshe tunapu ngwe uje munalume itunendeka. Mu ngila muka? Adama mwatengulukilile Ishamatanga, wapwile muka-bubi. Mu kwita kwa simbu watambwisileko bana bendi bubi. Ngeci tubaboshe tunasemukila mu bubi, co kutwasa kulitundisamo yetu babenya. Ngecilika mwa uje munalume itunendeka, kapositolo Paulu walumbunwine mwamubwa cifwa cetu ca bubi ku mukanda wasonekelele baka-Loma. (Tandeni Loma 7:22-24.) Oku ku mukanda kapositolo Paulu walombele ngwendi bamwobole ‘ku mubila uje wakele na kumutwala ku kutsa.’ Paulu walizibile ngwendi kasele kupatuka ku bubi bwatambwile kuli Adama buje bwakele na kumutwala ku kutsa. (Loma 6:23) Netu tuli mu bukalu bwa kulifwa, ngeci tutonda munu weka akutwobole ku bubi na ku kutsa.

3. Bika byasa kulinga Yehova mwafwa ya ndando ya kupatula?

³ Kubezika, kapositolo Paulu mwamanesele kwendeka bya bukalu bwakele nabwo, wendekele byuma bije bitukwasa tukale na lilabelelo. Munima ya kulihula ngwendi: “Iya anjobola ku mubila ou uli na kunjitwala oku ku kutsa?” Kapositolo Paulu walikumbulwile ikeye babenya ngwendi: “Njikandelela Njambi mwafwa ali na kunjobola kwitila muli Yesu Kristu Mwata wetu!” (Loma 7:25) Paulu aha wakele na kulumbununa ngwendi Yehova natwobola kupangesa ndando ya kupatula.a Mwafwa ya ndando ya kupatula Yehova asa kutukonekela na kutukwasa tulikute busamba nendi, co lalo twasa kukala na lilabelelo lya kupwa bakulumbunuka. Omwo tusimutwiya hali ebi byuma, cizemo cetu kuli Yehova “Njambi uje akana lilabelelo” cikanyama. (Loma 15:13) Co lalo tukandelela manene kuli Yesu mwafwa ‘kwitila muli ikeye, banatupatula na ndando ya kupatula.’—Kolo 1:14.

NDANDO YA KUPATULA ILINGISA BATUKONEKELE

4-5. Mwafwa bika tubaboshe tutonda ndando ya kupatula? (Ekelesiya 7:20)

⁴ Tutonda manene ndando ya kupatula mangana Yehova atukonekele bubi bwetu. Tubaboshe tukalingi bubi mwafwa kutwalumbunukile. (Tandeni Ekelesiya 7:20.) Bubi bumo bwapwa bwakama manene. Cakumwenako, Lishiko lya Mosesa lyamwesele ngwalyo Kaisalele uje alinga bukoi nambe kutsiya bapandele kumutsiya. (Levi 20:10; Nume 35:30, 31) Bubi bumo bwapwa bwabundondo, oloni nabwo anga bubi. Cakumwenako, muka-kwimba Devidi wendekele ngwendi: “Njinyunga bilinga byange mangana keti njilinge bubi na ndaka yange.” (Samu 39:1) Cili bene, simbu imo twasa kulinga bubi nameme mu byuma bitwendeka.—Jems 3:2.

⁵ Acisinganyekeni ha byuma bimwendekele kunima na byuma bimwalingile. Kuma mwendekaho laja byuma byabibi kuli bakweni bije bimukalibeye ngweni ngwe kumwabyendekele ndi? Kuma mwalingile byuma byabibi kunima bije bimukalibeye ndi? Cili bene, tubaboshe twendekaho laja na kulinga byuma bije kubyapandele. Mbimbiliya ngwayo “nga twendeka ngwetu, ‘kutwesi na bubi,’ tuli na kulikwisa yetu babenya, co busunga kubwesi muli yetu.”—1 Iwa 1:8.

6-7. Bika bilingisa Yehova akonekele bubi bwetu? (Taleni na cikupulo.)

⁶ Yehova watumine Yesu aije na kututsila mangana batukonekele bubi bwetu. (Efeso 1:7) Nameme Yehova asa kukonekela bubi bwetu kwitila mu ndando ya kupatula, oku kukulumbununa ngwabo atonda ngwendi tulinge bubi. Yehova wazinda bubi. (Isaya 59:2) Ha kupwa muka-kwakula mwamubwa, Yehova walingileko byuma bimo bije bimulingisa atukonekele bubi bwetu.

⁷ Lishiko lya Mosesa lyamwesele ngwalyo Baisalele bapandele kwana mulambu wa tusitu mangana bafwike bubi bwabo. (Levi 4:27-31; 17:11) Ije milambu yakele na kumwesa ngwayo banu batondele mulambu wakama. Co ou unapu mulambu wa Yesu, uje unenela banu bibezikiso byabingi. Mulambu wa Yesu ukewo ulingisa Yehova akonekele bubi bwetu. Byuma byasonekelele Paulu baka-Kristu ba mu Korinte bimwesa ngwabyo wazibisisile mwamubwa seho ya ndando ya kupatula ya Yesu. Cakumwenako, munima ya kutumbula byuma byabibi bibalingile baka-Kristu ba mu Korinte kunima, Paulu wabalekele ngwendi: “Banamijwelesa, co lalo banamijelesa na kumipwisa baka-kusungama mu lizina lya Mwata Yesu Kristu na mu sipilitu ya Njambi yetu.”—1 Kori 6:9-11.

8. Munapande kusinganyekesesa ha byuma muka mumulibwahesela Canukiso ca uno mwaka?

⁸ Mumulibwahesela kuya ku Canukiso uno mwaka, singanyekeseseni ha bibezikiso bimuwana mwafwa ya kukonekela kwa Yehova. Cakumwenako, mwafwa ya ndando ya kupatula, kumwapandele kutwalelelaho kuliziba kukala manene na mulonga mwafwa ya bubi bwakama bumwalingile kunima nga munatenguluka. Batico nga kuli na kumikaluwila kukulahela ngweni Yehova namikonekela bubi bumwalingile kunima? Hamo muli na kulyendekesa ngweni, ‘Cili bene Yehova akakonekela, oloni njicili na kuliziba kukala na mulonga.’ Nga mukemwo mumuli na kulizibila ngoco, co anukeni ngweni Yehova ikeye muka-kukonekela, co nana nzili ya kusompa kuli Munendi Yesu. Yehova kanene yeni nambe munu woshe-woshe lisesa lya kwangula munu yanapande kukonekela. Mbimbiliya ngwayo: “Nga tuli na kwenda mu ceke ngwe ikeye [Yehova] mwali mu ceke, . . . maninga a Munendi Yesu atujelesa ku bubi bwoshe.” (1 Iwa 1:6, 7) Twasa kukulahela obu busunga ngecilika mutunakulahela bilongesa bikwabo bya mu Mbimbiliya. Mwafwa ya ndando ya kupatula Yehova asa kutukonekela, co Mbimbiliya yendeka ngwayo, ‘nalibwahesela kukonekela.’—Samu 86:5.

NDANDO YA KUPATULA ITUKWASA TUKALE NA LILABELELO LYA KUPWA BA KULUMBUNUKA

9. Lijwi lya bubi lilumbununa bika mu Mbimbiliya? (Samu 51:5 na futunoti)

⁹ Mu Mbimbiliya lijwi lya bubi kulyatalesele lika ku kulinga bubi, oloni linatalesa lalo na ku kujeneka kulumbunuka kuje kutunasemuka nakwo. (Tandeni Samu 51:5 futunoti.) Oku kujeneka kulumbunuka kukekwo kukatulingisa tukale na bisinganyeka byabibi na kulinga byuma byabibi. Co lalo kukekwo kukatulingisa tubinje, kukulubala na kutsa. Ngeci ebi bikebyo bikalingisa nameme mbututu uje nasemuka lelo ase kubinja nambe kutsa nameme kanda alingeho bubi. Co lalo bikebyo bikalingisa banu bababwa na banu bababi boshe bayande na kutsa. Tubaboshe tuli na bubi mwafwa twatunda kuli Adama.

10. Adama na Eva balizibile bati munima ya kulinga bubi?

¹⁰ Acisinganyekeni byuma byatundilemo Adama na Eva mubalingile bubi. Bubi bwabalingisile balizibe manene kubihya ku mbunge. Munima lika ya kulinga bubi, bitakutaku byabo byashangumukile kubapaya. (Loma 2:15) Oho bene balizibile ngwabo kuli bimo binatenguluka kuli bakebo. Bwasi-bwasi balizibile ngwabo banapande kufwika mitamba imo ya mibila yabo na kulishweka mangana Yehova keti abamone. (Gene 3:7, 8) Olu lwapwile lwakulibanga kuli Adama na Eva kuziba shwamwa, kulishoshomwena na kuliziba kukala na mulonga. Co batwaleleleleho kuliziba ngoco kweta na ku kutsa kwabo.—Gene 3:16-19.

11. Kujeneka kulumbunuka kukatulingisa tulizibe bati?

¹¹ Mwafwa ya kujeneka kulumbunuka, netu tukazibi shwamwa, kulishoshomwena na kuliziba kukala na mulonga. Bishoti na kubabala binaija mwafwa ya kujeneka kulumbunuka. Nameme tulifwite bati kumanesa bukalu bwetu, kutwasa kubumanesa. Mwafwa bika? Mwafwa Mbimbiliya imwesa ngwayo tubaboshe tutwalelelaho kuIiwana na bukalu mwafwa ya bubi bwalingile Adama na Eva. (Loma 8:20) Co ebi bikebyo bili na kulingiwa kuli munu na munu na ku banu boshe mu kaye koshe. Cakumwenako, nameme bifulumende bineseka mwoshe mubinasela kunyungilila lifuti-libu, kumanesa bukenya, kukwasa banu boshe bawane byuma bibatonda na kumanesa binzita, oloni ebi byuma anga bicili na kutwalelelaho. Ndando ya kupatula yasa kutupatula bati ku bubi?

12. Ndando ya kupatula inatukwasa tukale na lilabelelo muka?

¹² Ndando ya kupatula itukwasa tulabelele ngwetu “byakutanga bakabipatula . . . ku bundungo bwa kubola.” (Loma 8:21) Oku kulumbununa ngwabo mutukapwa ba kulumbunuka mu kaye kakaha ka Njambi, kutukabinji lalo nambe kwombwa. Co lalo kutukalizibi kukala na mulonga nambe kukala na bishoti. Kutundaho, “Mwata wa Kwoloka” Yesu, uje wafwetele ndando ya kupatula akayula, co akakwasa banu na kumanesa bukalu bwoshe bubanonwa kumanesa bakebo babenya.—Isaya 9:6, 7.

13. Byuma muka bimwasa kusinganyekesesa mumulibwehesela Canukiso ca uno mwaka?

¹³ Acisinganyekeni lika mubukafwila buyoye mutukapwa ba kulumbunuka. Ha litangwa na litangwa, mukenduka na mibila ya kulikangula. Co kumukalishoshomwena ngweni hamo yeni nambe banu bamwazema batsa njala, kubinja nambe kutsa. Kusinganyekesesa ha lilabelelo lyeni lya byuma bya kulutwe kumikwasa muwe mbunge na kukala mu kwoloka. (Hebe 6:18, 19) Co lalo kumikwasa mukanyamese likulahelo lyeni na kumikwasa mutwaleleleho kukolesa nga muliwana na byeseko ha simbu ino. Cili bene, mwasa kukulahela ngweni Yehova “ikeye muka-kwana cikandelela kuli baje bali na kumutonda manene.” (Hebe 11:6) Ndando ya kupatula ikeyo lika yasa kumikwasa muwane kuzembeleka kwa busunga na kumikwasa mukale na lilabelelo lya byuma bya kulutwe.

NDANDO YA KUPATULA ITUKWASA TULIKUTE BUSAMBA NA YEHOVA

14. Byuma muka byalingiwile ku busamba bwa banu na Yehova Adama na Eva mubalingile bubi, co mwafwa bika?

¹⁴ Adama na Eva mubalingile bubi, banu boshe babangunwinine kuli Njambi. Mbimbiliya inendeka ngwayo banu boshe banabapwisa bitozi ba Njambi. (Loma 8:7, 8; Kolo 1:21) Mwafwa bika? Mwafwa Yehova wapwa wa kulumbunuka, co katabesa bubi. Mbimbiliya inendeka hali ikeye ngwayo: “Mesho obe apwa a kujela manene, co kuwapandele kukenga byuma byabibi. Co kuwasa kutabesa byuma byabibi.” (Haba 1:13) Ngeci bubi bunangununa banu kuli Njambi. Co kutwasa kukala na busamba na Yehova kwa kujeneka cuma cimo citwilwisa kuli ikeye. Ndando ya kupatula ikeyo lika yasa kutwilwisa kuli Njambi.

15. Ndando ya kupatula yatabesele bati banu base lalo kukala na busamba bwabubwa na Njambi?

¹⁵ Mbimbiliya ngwayo Yesu napu “mulambu wa kwilwisa banu kuli Njambi.” (1 Iwa 2:2) Mulambu wa Yesu ukwasa bati banu bakale na busamba bwabubwa na Njambi? Kutsa kwa Yesu kwanene Yehova Njambi wa kulumbunuka lisesa lya kukala lalo mu kwoloka na banu. (Loma 3:23-26) Co wamwene na baje bamupangelele mu kulongwa kunima kupwa ba kusungama. (Gene 15:1, 6) Mwafwa bika? Mwafwa wazibukile ngwendi Yesu afweta ndando ya kupatula. (Isaya 46:10) Ndando ya kupatula yashokolwelele banu ngila ya kwiluka kuli Njambi.

16. Byuma muka bikwabo bimwasa kusinganyekesesa omwo mulibwahesela Canukiso ca uno mwaka? (Taleni na cikupulo.)

¹⁶ Acisinganyekeni mubunafwila buyoye bweni ha simbu ino mwafwa ya kukala na busamba bwabubwa na Yehova. Cakumwenako, hamo mukatumbula Yehova ngweni “Tate” ngwe mwatulongeselele Yesu. (Mate 6:9) Bisimbu bimoco hamo mukamutumbula ngweni “Kabusamba” keni. Nga mukamutumbula ngweni “Tate” nambe “Kabusamba” munapande kulinga ngoco mu kasingimiko na kulikehesa. Mwafwa bika? Mwafwa twapwa baka-bubi, co kutwasa kushwena kuyehi na Yehova mu nzili yetu babenya. Ndando ya kupatula lika ikeyo yasa kutulingisa tukale na busamba bwabubwa na Yehova. Yehova ikeye wanene Munendi mangana ase kwilwisa busamba bwabubwa mukati ketu nendi. (Kolo 1:19, 20) Co bikebyo bili na kutulingisa twase kulikuta busamba bwa kukanyama na Njambi nameme kutwalumbunukile.

NDANDO YA KUPATULA IMWESA KUTETELA KWA YEHOVA

17. Ndando ya kupatula imwesa bati ngwayo Yehova wapwa muka-kutetela? (Efeso 2:4, 5)

¹⁷ Ndando ya kupatula imwesa ngwayo Yehova “washula na kutetela.” Co “watuyoyesele . . . nameme twapwile ngwe batsi mwafwa ya kubulumuna kwetu.” (Tandeni Efeso 2:4, 5.) Ngecilika mwa munalume uje iinalundumukila njibo uje kasa kulitundisamo ikeye babenya, banu boshe “ba bimbunge byabibwa bya kushaka kuyoya myaka yoshe,” bazibuka ngwabo bali na bubi, co batonda kubobola. Ngeci bali na kulomba bukwasi. (Bili 13:48) Yehova ali na kukwasa banu ba cifweci balilongese bya muzimbu waubwa wa Bumwene mangana bete ha kumuzibuka na kuzibuka Munendi Yesu, na kuzibisisa omwo ndando ya kupatula ipatwilamo banu ku bubi. (Iwano 17:3) Satana wasinganyekele ngwendi bubi bwa Adama na Eva bwasa kwonowesa Njambi kushulisilila cizango cendi. Oloni obyo keti bikebyo binalingiwa.

18. Omwo musinganyekesesa ha ndando ya kupatula cuma muka cimunapande kwanuka?

¹⁸ Omwo tusinganyekesesa muitukwasela ndando ya kupatula, kutwapandele kwibala cuma cakama calingisile Yehova ane ndando ya kupatula. Yehova kanene ndando ya kupatula mwafwa ya kushaka lika kutwobola, oloni wayanene mu kushaka lalo kumanesa bimata byakatwile Satana mu lihya lya Edeni. (Gene 3:1-5, 15) Kwitila mu ndando ya kupatula, Yehova wamwesele ngwendi byuma byabibi byendekele Satana hali ikeye byapwile bya makuli. Co lalo watupwatwile ku bubi na ku kutsa mu kushaka kumwesa ngwendi wapwa Njambi wa cizemo. Nameme kutwapwile ba kulumbunuka, mwafwa ya ngozi yendi yakama, Yehova natutabesa mangana netu tumwese ngwetu byuma byendekele Satana hali ikeye byapwa bya makuli. (Prov 27:11) Mwasa kumwesa bati ngweni mwakandelela ku ndando ya kupatula? Tukumbulula eci cihula mu cilongesa cinatako.