Tabeseni Biyongola bya Njambi ha Bwala Bimitwamenene

TWAKULAHELA ngwetu mukalikuu bwana bwabwingi bwanamyana Yehova, co lalo muli na kukandelela mwafwa namitabesa kulyangwila mwakupangesela obu bwana. Mbimbiliya inamwesa ngwayo binyu byapwa bwana bwa kutunda kuli Njambi. Ngwayo: ‘Likende likalingisa munu abwahelele, co binyu bikalingisa munu alikuwe kuyoya.’ (Kwambu 10:19; Samu 104:15) Hamo mwalimwena ngweni banu bamo banaliwana na bukalu mwafwa ya kunwa manene bwala. Kutundaho, banu bakala na biyongola bya kuliseza-seza ha bwala. Bika byasa kukwasa baka-Kristu kukala na biyongola byabibwa ha kunwa bwala?

Nga twangula byakulinga, tunapande kukabangeya biyongola bya Njambi kutubakana kukabangeya mutulizibila lika nambe mubamwena banu byuma. Nga tulinga ngoco, co tupwa ba kubwahelela.

Ngwe mumunamwena, banu babangi mu kaye bakanu manene bwala. Bamo bakanu bwala mwafwa bakalizibi ngwabo bukabashubulwisa. Bamoco bakanu bwala mwafwa bakalizibi ngwabo bukatepulula ku bishoti. Bekaco bakasinganyeka ngwabo munu uje akanu manene bwala wapwa wa kukolesa.

Baka-Kristu bakebo bakapangesa binangulo bya Ishamatanga yabo wa cizemo. Cakumwenako, natuleke byuma bikatundu mu kunwa manene bwala. Hamo mwatandaho laja ñanda ili ku mukanda wa Visimo 23:29-35 ije yendeka bya munu uje wapendele, na byuma byatundilemo.a Daniel uje wapwa mukulunu mu cikungulukilo mu Europe, akanuka mubwafwililile buyoye bwendi simbu kanda apwe muka-Kristu wa busunga. Ngwendi: “Njakele na kunwa manene bwala, co oku kwanjilingisile njilinge byuma byabibi. Kwanuka byuma binjakele na kulinga kukanjizibisa kubihya.”

Baka-Kristu basa kupangesa bati nzili yabo ya kulyangwila byakulinga na kujenjuka ku bukalu bukaija mwafwa ya kunwa manene bwala? Tunapande kumona byuma ngwe mwakabimwena Njambi mangana tuzibuke byakulinga.

Tumoneni biyendeka Mbimbiliya ha bwala na kumona byuma bikalingisa banu bamo banwe bwala.

BIYENDEKA MBIMBILIYA HA KUNWA BWALA

Lijwi lya Njambi kulibindika kunwa bwala mu kwesekela. Mbimbiliya imwesa ngwayo kunwa binyu kushubulwisa. Ngwayo: ‘Lya byakulya byobe mu kubwahelela, nwa binyu byobe na mbunge ya kubwahelela.’ (Kwambu 9:7) Ha bisimbu bimo, Yesu wanwine binyu. Co lalo bangamba ba Yehova ba kulongwa bamo nabo banwine binyu.—Mate 26:27-29; Luka 7:34; 1 Timo 5:23.

Lijwi lya Njambi linamwesa kuliseza kuli mukati ka kunwa mu kwesekela na kunwa manene bwala. Ngwalyo: “Keti mupende binyu.” (Efeso 5:18) Co linendeka lalo ngwalyo “bitakwa . . . kubakaswana Bumwene bwa Njambi.” (1 Kori 6:10) Yehova wazinda kunwa manene bwala. Kutwapandele kutembwinina bibali na kulinga banu. Tunapande kulinga byuma bije bizibisa Njambi kubwaha.

Bamo bakalizibi ngwabo nameme banwe manene bwala, kubasa kupenda. Kulinga ngoco kunapu kulyaka mu bushonde. Bisoneka ngwabyo ‘kukala mu bundungo bwa kunwa manene binyu’ kwasa kulingisa munu alinge bubi na kutsiya busamba bwendi na Yehova. (Tito 2:3; Visi 20:1) Yesu watunangwile ngwendi “kunwa manene” kwasa kwonowesa munu kukobela mu kaye kakaha ka Njambi. (Luka 21:34-36) Ngeci, bika byasa kukwasa muka-Kristu kujenjuka ku bukalu bwasa kwija mwafwa ya kunwa manene bwala?

SINGANYEKESESENI HA BYUMA BIKAMILINGISA MUNWE MANENE BWALA

Kuma kuli bukalu bwanasa kuliwana nabwo munu nga akabangeya bibakalingi banu mu cisemwa cendi omwo angula byakulinga kutalesa ku kunwa bwala ndi? Baka-Kristu bakalingi byuma bije bizibisa Yehova kubwaha nga bashaka kwangula byuma bimo bya kufwa ngwe kulya na kunwa. Mbimbiliya itwanukisa ngwayo: “Nameme muli na kulya nambe muli na kunwa nambe muli na kulinga cuma coshe-coshe, lingeni byuma byoshe mu kwana Njambi bumpau.” (1 Kori 10:31) Tucisimutwiyeni ha bihula binatako na binangulo bimo bya mu Mbimbiliya:

Kuma njikanu bwala mangana njizibise bakwetu kubwaha ndi? Mukanda wa Kutuuka 23:2 ngwawo: ‘Keti ukakabangeye banu babangi.’ Aha Yehova wakele na kunangula Baisalele ngwendi keti batembwinine banu ba bilinga byabibi. Eci cinapu cinangulo cacibwa na kuli baka-Kristu ano matangwa. Nga tutabesa binangulo bya bakwetu kututwamenena omwo twangula byakulinga kutalesa ku bwala, tunasa kwecela kupangesa binangulo bya Yehova na kutsiya busamba bwetu nendi.—Loma 12:2.

Kuma njikanu bwala mu kushaka kumwesa ngwange nji wa kukanyama ndi? Kunwa manene bwala kukwabihile mu bisemwa bimo. (1 Pita 4:3) Nangukeni biutunangula kulinga mukanda wa 1 Korinte 16:13. Ou mukanda ngwawo: ‘Toneni, kanyameni mu likulahelo, pweni ngwe banalume, kaleni na nzili.’ Kuma bwala bwasa kukwasa munu akale na nzili ndi? Embwe. Bwala bwasa kwonowesa munu kusinganyeka mwamubwa na kumulingisa ajeneke kwangula mwamubwa byakulinga. Ngeci, kunwa manene bwala kukumwesa ngwabo munu ali na nzili, oloni kumwesa ngwabo ali na buzeye. Mukanda wa Isaya 28:7 unendeka bya munu apelyangela na kutanuka mwafwa ya bwala.

Nzili ije ikatukwasa kulinga mwamubwa byuma ikatundu kuli Yehova, co tunapande kutona na kukanyama mu likulahelo. (Samu 18:32) Twasa kulinga ngoco nga tunanguka bukalu na kubujenjuka na kulinga byuma bije kubyasa kutsiya busamba bwetu na Yehova. Yesu mwakele hano hasi wakele na busamba bwa kukanyama na Yehova. Banu babangi bamusingimikile mwafwa wapwile wa kusimpa, co wakele na kulinga byuma byabibwa.

Kuma njikanu bwala mangana keti njilishoshomwene ha bukalu bunjili na kuliwana nabwo ndi? Njambi wahwimininine muka-kwimba asoneke ngwendi: ‘Omwo njalishoshomwenene manene, yobe [Yehova] wanjizembelekele na kunjihwimisa.’ (Samu 94:19) Nga mwaliwana na bukalu bumo, kulaheleni Yehova keti bwala. Mwasa kulinga ngoco nga mulombela kuli Yehova. Co lalo babangi banalimwena bubwa bwa kupangesa binangulo bya kabusamba wa kukola ku sipilitu. Kunwa bwala mu kushaka kumanesa bukalu kunasa kulingisa munu onowe kusinganyeka mwamuba na kulinga byuma byabibi. (Hozi 4:11) Daniel itunabanga kwendeka ngwendi: “Njakele na kulifwita na bishoti, co njalizibile kukala na mulonga. Njakele na kunwa bwala mu kushaka kutepulula ku bishoti. Oloni oku kwalingisile lika bukalu bulibwezelele. Banu becelele kunjisingimika.” Bika byakwasele Daniel? Ngwendi: “Njanangukile ngwange njapandele kukulahela Yehova keti bwala. Munjalingile ngoco, wanjikwasele, co njahyanene bukalu bwange.” Yehova nalibwahesela kutukwasa simbu yoshe nameme twaliwana na bukalu buje bunasa kumoneka ngwe kutwasa kubuhyana.—Filp 4:6, 7; 1 Pita 5:7.

Nga simbu imo mukanu bwala, liluleni mangana mumone indi mwasa kutepululako. Lihuleni ngweni, ‘Kabusamba kange nambe baka-naanga yange bakalizibi bati munjikanu bwala?’ Nga bakalizibi kubihya, co oku kumwesa ngwabo muli na kalingolingo kakabi kaje kumwanangukile. ‘Kuma hano njili na kunwa manene bwala kutubakana munjashangumukile ndi?’ Kulihula eci cihula kunasa kukwasa munu kumona indi ali na kunwa manene bwala. ‘Kuma kukanjikaluwila kukala simbu yailaha kwa kujeneka kunwa bwala ndi?’ Nga cikumbululo ku cihula eci cinapu eyo, co munu ali na kalingolingo ka kunwa manene bwala. Co lalo oku kunasa kulumbununa ngwabo munu atonda bukwasi ku cipatela nambe kuli baka-kunangula mangana ahyane bukalu bwendi.

Mwafwa ya bukalu bukatundu mu kunwa bwala, baka-Kristu bamo banalyangwila kujeneka kubunwa. Bamoco kubashakele kunwa bwala mwafwa bazinda mubukazibikila. Nga umo wa babusamba beni nalyangwila kujeneka kunwa bwala, munapande kusingimika biyongola byendi na kujeneka kumupaya.

Hamo mwalimwena bubwa bunatundu mu kwangula kujeneka kulinga byuma bimo. Muka-Kristu nasa kulyangwila kunwa bwala mu kwesekela. Nambe hamo nasa kulyangwila kunwa bwala lumo mu calumingo nambe kunwa mu kwesekela ha simbu yalya byakulya. Bamoco banasa kwangula cifwa ca bwala bubanwa, kunwa binyu nambe kunwa bwala bweka mu kwesekela na kujeneka kunwa bwala buje bupendesa manene nameme bwa kukumbasana na madrinki. Nga munu nalyangwila laja ngwendi anwa-anwa bwala mu kwesekela, co kwasa kumupwila kwakwasi kukabangeya byanalyangwila kulinga. Nga muka-Kristu wa kukola ku sipilitu nalyangwila kulinga ngoco, kapandele kulishoshomwena mubanasa kumumwena bakwabo nga kesi na kutubakanesa.

Oloni tunapande kwaka bakwetu mu bisinganyeka omwo twangula bitulinga kutalesa ku kunwa bwala. Mukanda wa Loma 14:21 ngwawo: “Kwakubwa manene kujeneka kulya situ, nambe kunwa binyu, nambe kulinga cuma coshe-coshe cije citanwisa ndolome yobe.” Twasa kupangesa bati eci cinangulo? Twasa kulinga ngoco nga tumwesa bandolome na bandokazi betu cizemo. Nga munanguka ngweni kunwa bwala kunasa kutanwisa bakweni, co cizemo casa kumishongangeya kulikela kunwa bwala ha simbwoyo. Kulinga ngoco kumwesa ngwabo mwazema bakweni na kubasingimika. Co lalo kumwesa ngwabo munaka bakweni mbunge.—1 Kori 10:24.

Kutundaho, baka-fulumende banasa kwaka mashiko kutalesa ku kunwa bwala. Ngeci, muka-Kristu napande kwononoka awa mashiko. Awa mashiko anasa kumwesa myaka hanasa kushangumukila munu kunwa bwala. Nambe hamo anasa kubindika banu kunwa bwala oku bali na kwendesa munyau nambe oku bali na kupangesa makina amo.—Loma 13:1-5.

Yehova natusingimika ha kutwana nzili ya kulyangwila byakulinga mangana tulikuwe bwana bwabwingi bwanatwana. Obu bwana bunambateselela na nzili ya kulyangwila bitunasa kulya na kunwa. Ngeci, byuma bitwangula kulinga binapande kuzibisa kubwaha Tate yetu wa mwilu na kumwesa ngwetu twakandelela ha kutwana nzili ya kulyangwila byakulinga.