CILONGESA 20
MWASO 7 Yehova Ikeye Nzili Yetu
Yehova Amizembeleka
“Bashangazale . . . Tate uje washula na mema ku mbunge, Njambi uje akatuzembeleka mu byuma byoshe.”—2 KORI 1:3.
BILI MUNO MU CILONGESA
Muno mu cilongesa tulilongesako byuma bimo ku ngila yapangesele Yehova mu kuzembeleka baJuda ha simbu ibakele mu bundungo mu Babiloni.
1. Buyoye bwa baJuda bwafwile bati mubakele mu Babiloni?
BAJUDA batengulukilile Yehova ha myaka yaingi. Ngeci Yehova watabesele baBabiloni banyongese nganda yabo ya Jelusalema na kubatwala mu bundungo. Acisinganyekeni mubalizibilile baJuda mubapwile bindungo mu Babiloni. (2 Mizi 36:15, 16, 20, 21) Nameme bapwile bindungo mu Babiloni, baJuda basele kupanga bipangi byabo bya ha litangwa na litangwa. (Jele 29:4-7) Oloni buyoye bwakaluwile, co baJuda kubashakele kuyoya buyoye bwa cifweci. Ngeci balizibile bati mubaliwanene mu bukalu bwa cifweci? KaJuda umo wendekele ngwendi: “Twatumamene ku bindonga bya mu Babiloni. Twalilile mutwanukile Siyone.” (Samu 137:1) Aba baJuda mubazeyele batondele kubazembeleka. Oloni iya wasele kubazembeleka?
2-3. (a) Yehova walingilile byuma muka baJuda baje bakele mu bundungo? (b) Bika bitusimutwiya muno mu cilongesa?
2 Yehova wapwa “Njambi uje akatuzembeleka mu byuma byoshe.” (2 Kori 1:3) Wazema bangamba bendi, co ashaka kubazembeleka. Wazibukile ngwendi baJuda bamo batambula binangulo byendi na kwiluka kuli Ikeye. (Isaya 59:20) Myaka ya kutubakana 100 simbu kanda baJuda baye mu bundungo, Yehova wahwimininine kapolofweto Isaya asoneke mukanda. Bika bibasonekelele ou mukanda? Isaya wendekele ngwendi: “Njambi yeni nendeka ngwendi: ‘Zembelekeni, zembelekeni banu bange.’” (Isaya 40:1) Yehova wapangesele Bisoneka bya tupolofweto mu kuzembeleka baJuda baje bazeyele.
3 Ngwe mwa baJuda baje bakele mu bundungo, netu tukatondo kutuzembeleka bisimbu bimo. Ngeci muno mu cilongesa tusimutwiya bingila bitatu byapangesele Yehova mu kuzembeleka baJuda baje bakele mu bundungo. Bingila muka bene obyo? Yakulibanga, wabakulahesele ngwendi abakonekela nga batenguluka. Yamucibali, wabakwasele balabelele byuma byabakulahesele. Co yamucitatu, wabakwasele mangana keti balishoshomwene. Co tusimutwiya mwakatuzembelekela Yehova ngwe mwalingilile kuli bangamba bendi kunima.
YEHOVA AKATUKONEKELA
4. Yehova wamwesele bati ngwendi wakala na mema ku mbunge? (Isaya 55:7)
4 Yehova wapwa “Tate uje washula na mema ku mbunge.” (2 Kori 1:3) Wamwesele ngoco mwakonekelele baJuda baje batengulukile. (Tandeni Isaya 55:7.) Wendekele ngwendi: “Njikutetela mwafwa ya cizemo cije kucesi kutenguluka ca myaka yoshe.” (Isaya 54:8) Yehova wamwesele bati ngwendi wakala na mema ku mbunge? Nameme baJuda bakele mu bundungo ha myaka yaingi, Yehova wabakulahesele ngwendi akabapatula. (Isaya 40:2) Awa majwi azembelekele baJuda baje batengulukile na kushaka kupangela lalo Yehova.
5. Bika twendekela ngwetu tuli na bukaleho bwabwingi buje bumwesa ngwabo Yehova akatukonekela kutubakana bukaleho bubakele nabwo baJuda?
5 Bika bitulilongesako? Yehova washaka kukonekela bangamba bendi. Tuli na bukaleho bwabwingi buje bumwesa ngwabwo Yehova akatukonekela, kutubakana bukaleho bubakele nabwo baJuda. Mwafwa bika? Mwafwa byuma byanalingi bimwesa ngwabyo washaka kutukonekela. Myaka yaingi kutunda hendekelele Isaya bya kukonekela kwa Njambi, Yehova watumine Munendi yazema kwija na kupatula banu boshe. Mulambu wanene Yesu unalingisa bubi bwetu “babuzimangane.” (Bili 3:19; Isaya 1:18; Efeso 1:7) Mwa busunga, Yehova wapwa muka-kukonekela.
6. Ngila yakatukonekelamo Yehova ituzembeleka bati? (Taleni na cikupulo)
6 Majwi endekele Yehova ku mukanda wa Isaya 55:7 atuzembeleka nga tuliziba kukala manene na mulonga. Tunasa kuliziba kukala manene na mulonga ha byuma bitwalingile kunima nameme tunatenguluka. Tunasa kuliziba ngoco maneneni nga byuma kubyesi na kutwendela mwamubwa mwafwa ya bubi butwalingile kunima. Oloni nga tunatenguluka na kulitabela bubi bwetu, tunapande kukulahela ngwetu Yehova natukonekela. Co lalo Yehova mwakatukonekela, kesi kwanuka bubi bwetu. (Esekeseni Jelemiya 31:34) Nga Yehova kesi kwanuka bubi bwetu, co netu kutwapandele kubwanuka. Yehova akaka mbunge ku byuma byabibwa bituli na kulinga ha simbu ino, keti byuma byabibi bitwalingile kunima. (Ezeki 33:14-16) Ololo Tate yetu wa mema ku mbunge atundisako tuyando twoshe tuje tunaija mwafwa ya byuma byabibi bitwalingile kunima.
Yehova akaka mbunge ku byuma byabibwa bituli na kulinga, keti byuma byabibi bitwalingile kunima (Taleni paragirafu 6)
7. Bika bitukwasa tuleke bakulunu nga tunalingi bubi bwakama?
7 Tunapande kulinga bika nga tuliziba kukala manene na mulonga mwafwa ya kushweka bubi bwakama butunalingi? Mbimbiliya itushongangeya ngwayo tulombe bukwasi ku bakulunu mu cikungulukilo. (Yako 5:14, 15) Mwa busunga, kunasa kukaluwa kuleka bakulunu bubi butunalingi. Oloni nga twatenguluka mu busunga, na kukulahela ngwetu Yehova akapangesa bakulunu mu kutumwesa cizemo na mema ku mbunge, co kutupwila kwakwasi kubaleka bubi butunalingi. Tusimutwiyeni ha cakumwenako cimwesa Yehova mwapangeselele bakulunu mu kukwasa ndolome Arthura uje walizibile kukala manene na mulonga mwafwa ya bubi bwalingile. Ndolome Arthur wendekele ngwendi: “Njakengele bikupulo bya mushelengwa ha simbu yailaha. Oloni munima ya kutolilila ku ñanda ya Mbimbiliya yendekele bya citakutaku, njalekele munakazi wange na bakulunu bubi bunjalingile. Kutundaho, njalizibile kushubuluka na kukala na citakutaku ca kujela, oloni anga njacikele na kuliziba kubihya mwafwa ya bubi bunjalingile. Bakulunu banjanukisile ngwabo Yehova atonda ngwendi njipwe kabusamba kendi. Akatunangula mwafwa watuzema. Majwi abo anjetele manene ku mbunge, co anjikwasele njimone ngwange, Yehova nanjikonekela.” Ha simbu ino, Arthur napu ngamba wa cikungulukilo, co lalo painiya wa simbu yoshe. Kutuzembeleka kuzibuka ngwetu Yehova atukonekela nga tutenguluka mu busunga.
YEHOVA ATUKWASA TULABELELE BYANATUKULAHESA
8. (a) Yehova wakwasele bati baje bakele mu bundungo bakale na lilabelelo? (b) Kwesekesa na mukanda wa Isaya 40:29-31, lilabelelo lyakwasele bati baJuda baje batengulukile?
8 BaJuda kubasinganyekele ngwabo litangwa limo bakeluka kwimbo lyabo. Mwafwa Ciyulo ca baBabiloni cije capwile Ciyulo ca Nzili ca Kaye ha simbu ije, kucakele na kupatula banu mu bundungo. (Isaya 14:17) Nameme ngoco, Yehova wakwasele banu bendi bakale na lilabelelo. Wabakulahesele ngwendi abapatula, co kukwesi munu wasele kumwonowesa kushulisilila cikulaheso cendi. (Isaya 44:26; 55:12) Yehova wamwene Babiloni kupwa ngwe likungu lyangoco. (Isaya 40:15) Kwapwile kwakwasi kuli Ikeye kupatula banu bendi mu Babiloni, ngwe munu uje apepula likungu. Kukala na lilabelelo kwakwasele bati baJuda? Kwabazembeleke, co lalo kwabakwasele mu bingila bikwabo. Cakumwenako, Isaya wasonekele ngwendi: ‘Baje bakulahela Yehova bakakala lalo na nzili.’ (Tandeni Isaya 40:29-31.) Mwa busunga, lilabelelo lyabanene nzili, co bapulwile na mambaba ngwe bingonga.
9. Bika byakwasele baJuda bakulahele byuma byabakulahesele Yehova?
9 Yehova wakwasele baJuda baje bakele mu bundungo bakulahele bikulaheso byendi. Mu ngila muka? Acisinganyekeni ha bupolofweto buje bubamwene bulishulisilila. Cakumwenako, bazibukile ngwabo Yehova wapolofwetele ngwendi baAsilya bakafungulula miyati 10 ya bumwene bwa baIsalele na kubatwala mu bundungo. (Isaya 8:4) Balimwenenene baBabiloni mubanyongesele Jelusalema na kutwala banu bamo mu bundungo. (Isaya 39:5-7) Bazibukile ngwabo Mwene wa Babiloni watubile Mwene Zedekiya mesho na kumunena mu Babiloni mu bundungo. (Jele 39:7; Ezeki 12:12, 13) Byoshe byapolofwetele Yehova byalishulisilile. (Isaya 42:9; 46:10) Kulishulisilila kwobu bupolofweto kwakanyamesele likulahelo lyabo na kubakwasa bakulahele ngwabo Yehova abapatula mu bundungo mubakele.
10. Bika bitukwasa tutwaleleleho kukanyamesa lilabelelo lyetu muno mu matangwa a mamaneselelo?
10 Bika bitulilongesako? Lilabelelo litukwasa tukale na nzili nga tuliziba kuzeya. Byuma bili na kutwalelelaho kukaluwa muno mu matangwa a mamaneselelo, co bitozi ba Njambi bali na kutulwisa. Nameme ngoco, kutwapandele kuzeya. Yehova natukulahesa ngwendi tukayoya myaka yoshe mu paradaisi muje mukakala kwoloka na kutunyungilila. Tunapande kutwalelelaho kusinganyekesesa hali eci cikulaheso. Nga kutulingi ngoco, likulahelo lyetu litsitsibala, co tupwa ngwe munu uje akengela mwela waubwa ha windo ya mazilo. Twasa kujelesa bati windo yetu ya cifwisa mangana lilabelelo lyetu keti litsitsibale? Tunapande kuwanako simbu yaingi ya kusinganyekesesa mubukafwila buyoye bwetu mu kaye kakaha. Twasa kutanda mabulu, kukenga mavidio na kutolilila ku myaso ije yendeka bya lilabelelo. Co lalo twasa kulombela kuli Yehova na kumuleka byuma bitunashungwiya kukamona mu kaye kakaha.
11. Bika byakwasele ndokazi Joy akolese?
11 Tucisimutwiyeni omwo kukala na lilabelelo kwakwasele ndokazi Joy uje wabinja. Ndokazi Joy wendekele ngwendi: “Munjikakala na bishoti njikaleke Yehova munjili na kulizibila mwafwa njizibuka ngwange akanjizibisisa. Munjikalingi ngoco, akanjana ‘nzili ya kutubakana nzili ya bunu.’” (2 Kori 4:7) Ndokazi Joy akalimono ngwe ali mu kaye kakaha muje naumo wahi “akendeka ngwendi: ‘Njili na kubinja.’” (Isaya 33:24) Netu nga tuleka Yehova mwoshe mutuli na kulizibila na kutwalelelaho kukanyamesa lilabelelo lyetu, co tukala na nzili ya kukolesa mu byeseko.
12. Bika bitulingisa tukulahele byanatukulahesa Yehova? (Taleni na cikupulo.)
12 Yehova natumwesa bukaleho buje butukwasa tulabelele byanatukulahesa, ngwe mwalingilile kuli baJuda baje bakele mu bundungo. Acisinganyekeni ha bupolofweto buje butuli na kulimwena bulishulisilila. Cakumwenako, tunalimwena Ciyulo ca Nzili ca Anglo-America cije cibendekele ngwabo ‘mutambela umo ukapwa wa nzili, ukwaboco wa kuzeya.’ (Dani 2:42, 43) Tuli na kuziba bya “mandunduma mu mitambela ya kuliseza-seza.” Co lalo tuli na kwambulula muzimbu waubwa ku banu ba ku “mafuti oshe.” (Mate 24:7, 14) Kumona mubuli na kulishulisilila obu bupolofweto na bupolofweto bukwabo kukanyamesa likulahelo lyetu. Co lalo kutukwasa tukulahele ngwetu byuma byanatukulahesa Yehova bikalishulisilila.
Bupolofweto butuli na kumona bulishulisilila butulingisa tukulahele ngwetu bikulaheso bya Yehova bikalishulisilila (Taleni paragirafu 12)
YEHOVA AKATUKWASA KETI TUZIBE LYOBA
13. (a) BaJuda bakele mu bishoti muka simbu kanda bapatuke mu bundungo? (b) Ngwe mubanamwesela ku mukanda wa Isaya 41:10-13, Yehova wazembelekele bati baJuda baje bakele mu bundungo?
13 Nameme Yehova wazembelekele baJuda baje bakele mu bundungo ha kubakwasa bakale na lilabelelo, wazibukile ngwendi baliwana na bukalu simbu kanda batunde mu bundungo. Yehova walekele baJuda ngwendi simbu ya kubapatula mu bundungo muiketa, mwene umo wa nzili akalwisa na kufungulula mafuti aje azengelekele nganda ya Babiloni, kwambateselela bene na nganda ya Babiloni. (Isaya 41:2-5) Kuma baJuda bapandele kulishoshomwena ndi? Yehova wazembelekele cimweja banu bendi ngwendi: “Keti uzibe lyoba, mwafwa njili nobe. Keti ulishoshomwene, mwafwa yange Njambi yobe.” (Tandeni Isaya 41:10-13.) Walumbunwine bika mwendekele ngwendi, “Yange Njambi yobe”? Kakele na kwanukisa baJuda ngwendi bamulemese, mwafwa bazibukile ngwabo bapandele bene kumulemesa. Oloni washakele banuke ngwabo ali hamo nabo, co abakwasa.—Samu 118:6.
14. Byuma muka bikwabo byalingile Yehova mu kukwasa baJuda bajeneke kuziba lyoba?
14 Yehova wakwasele lalo banu bendi bawe bimbunge ha kubanukisa nzili na mana akala nawo. Wabalombele bakenge mwilu na kumona bingongonosi. Wabalekele ngwendi, ikeye watangele bingongonosi byoshe, co lalo abizibuka ha mazina. (Isaya 40:25-28) Yehova azibuka lizina lya ngongonosi imo na imo, ngeci azibuka umo na umo wa bangamba bendi. Nga Yehova ali na nzili ya kutanga bingongonosi, co kasa kwonowa kukwasa bangamba bendi. Mwa busunga, baJuda baje bakele mu bundungo kubapandele kuziba lyoba.
15. Njambi wakwasele bati baJuda baje bakele mu bundungo balibwahesele byuma byakele na kwija kulutwe?
15 Yehova walekele lalo banu bendi byuma bibapandele kulinga ha simbu ibakele mu bundungo. Ku mashangumukilo a mukanda wa Isaya, Njambi walekele banu bendi ngwendi: ‘Kobeleni mu binjibo byeni, co lishokelelenimo. Bandeni kasimbu kakandondo lika, noho bukalu bwa Njambi bunahu.’ (Isaya 26:20) Cisholoka ngwe baJuda bakabangeyeye eci cinangulo omwo Mwene Siluse wafungulwile nganda ya Babiloni. Muka-kutondesesa biñanda bya kunima wa kaGriki wendekele ngwendi, Mwene Siluse mwakobelele mu Babiloni, “washikile maswalale bendi ngwendi batsiye munu woshe ibawana hanja.” Acisinganyekeni lyoba libazibile banu baje bakele mu Babiloni. Oloni baJuda baje bakele mu bundungo mu Babiloni bobokele mwafwa bakabangeyeye byabalekele Yehova.
16. Mwafwa bika kutwapandele kuziba lyoba ha byuma bikalingiwa ha simbu ya kayando kakama? (Taleni na cikupulo.)
16 Bika bitulilongesako? Ololo tuliwana na kayando kakama kaje kanda kakaleko. Kayando kakama mukakashangumuka, banu mu kaye bakakomoka na kulishoshomwena. Oloni yetu kutukalishoshomwena. Tuzibuka ngwetu Yehova wapwa Njambi yetu. Tukakanyama na kwimana mbe, oku twazibuka ngwetu ‘kwoboka kwetu kuli muyehi.’ (Luka 21:28) Nameme baka-mafuti mubakalikwatasana na kutulwisa, tukemana mbe na kutwalelelaho kukulahela Yehova. Yehova akatunyungilila kupangesa tungelo na kutwana mashiko aje akatwobola. Awa mashiko tukawatambula bati? Kutuzibuka mutukawatambwila. Oloni, cisholoka tukawatambula kwitila mu bikungulukilo byetu. Ebi bikungulukilo binafu lika ngwe ‘binjibo byetu’ muje mutukabanda noho habukahwila bukalu. Twasa kulibwahesela bati byuma bija kulutwe? Tunapande kulikwatasana manene na bandolome na bandokazi betu. Co lalo tunapande kulibwahesela kukononoka mashiko atukatambula na kukulahela ngwetu Yehova ikeye ali na kutwamenena ino munga.—Hebe 10:24, 25; 13:17.
Yehova wakala na nzili na lishungu lya kushaka kutwobola, ngeci kutwapandele kulishoshomwena byuma bikalingiwa ha kayando kakama (Taleni paragirafu 16)b
17. Bika bitunapande kulinga mangana Yehova atuzembeleke?
17 Nameme buyoye bwakaluwile kuli baJuda baje bakele mu bundungo mu Babiloni, Yehova wabazembelekele na kubana bukwasi bubatondele. Yehova akalinga cuma cakulifwa na kuli yetu. Ngeci, nameme muliwana na bukalu, twaleleleniho kukulahela Yehova uje wapwa muka-kuzembeleka. Kulaheleni ngweni Yehova akakonekela bangamba bendi ba kulongwa, co wabaka mbunge. Twaleleleniho kukanyamesa lilabelelo lyeni. Anukeni ngweni Yehova Ikeye Njambi yetu, co kutwapandele kuziba lyoba.
MWASO 3 Watwana Nzili na Lilabelelo, Co Yobe Itwakulahela
a Mazina amo banawatengulula.
b KULUMBUNUNA BIKUPULO: Bandolome na bandokazi banalikungulwila hamo. Bali na kukenga bingongonosi, co banuka ngwabo Yehova wakala na nzili, co lalo asa kunyungilila bangamba bendi.