CILONGESA 22
MWASO 15 Shangazaleni Muna Yehova wa Ntwatwa!
Lizina lya Yehova Lyapwa Bati lya Seho Kuli Yesu
“Njinabasholwela lizina lyobe, co njilisholola lalo.”—IWANO 17:26.
BILI MUNO MU CILONGESA
Muno mu cilongesa tusimutwiya byalumbunwine Yesu mwendekele ngwendi nasholola lizina lya Yehova. Nomwo mwamweselelele ngwendi Yehova wapwa wa kujela, co byuma byoshe byendekele Satana hali Yehova byapwile bya makuli.
1-2. (a) Bika byalingile Yesu ha butsiki bwa kwinduka litangwa libamutsiile? (b) Bihula muka bitusimutwiya muno mu cilongesa?
LYAMUCIWANA mangwezi lya Nisan 14, 33 C.E., Yesu walingile cilika ca Kulya kwa Mwene kwa Mangwezi na tupositolo bendi bakulongwa. Wazibukile ngwendi Judasi amwenda bungungu, co lalo bitozi bendi bamupakesa na kumutsiya. Ngeci mwamanesele kulya wendekele majwi amabwa akushongangeya tupositolo bendi. Simbu kanda bakatuke, Yesu walombele lilombelo lya seho manene. Kapositolo Iwano wasonekele eli lilombelo, co twasa kuliwana ku mukanda wa Iwano capita 17.
2 Muno mu cilongesa tumona byuma bitulilongesa ku lilombelo lya Yesu. Bika byalishoshomwenene Yesu mwetele kuyehi na kutsa? Byuma muka byamwene kupwa bya seho mwakele hano hasi? Tuwaneni bikumbululo kuli ebi bihula.
“NJINABASHOLWELA LIZINA LYOBE”
3. Yesu wendekele bika ha lizina lya Yehova, co walumbunwine bika? (Iwano 17:6, 26)
3 Yesu wendekele mu lilombelo lyendi ngwendi: “Njinabasholwela lizina lyobe.” Tuzibuka ngwetu kulinga ngoco kwapwile kwa seho kuli ikeye mwafwa wendekele awa majwi lubali kuli bandongesi bendi. (Tandeni Iwano 17:6, 26) Bika byalumbunwine Yesu? Kuma wabasholwelele lizina lije kubazibukile ndi? Bandongesi ba Yesu bapwile baJuda, co bazibukile ngwabo Njambi lizina lyendi ikeye Yehova. Eli lizina liwaniwa lwakupwa 7,000 mu Bisoneka bya Cihebelu. Ngeci Yesu mwendekele ngwendi: “Njinabasholwela lizina lyobe,” kalumbunwine ngwendi walongesele bandongesi bendi ngwendi Njambi bakamutumbula ngwabo Yehova. Oloni walumbunwine ngwendi nabalongesa cifwa ca Yehova Njambi. Yesu wakwasele bandongesi bendi bazibuke mwamubwa Yehova, byuma byanalingi nebi byanayongola kukalinga na bifwa byendi. Kukwesi munu weka uje azibuka mwamubwa Yehova kutubakana Yesu.
4-5. (a) Lizina lya munu lyasa kupwa bati lya seho manene? Endekeni cakumwenako. (b) Bika byalingisile bandongesi ba Yesu bamone lizina lya Yehova kupwa lya seho manene?
4 Acisinganyekeni ha cakumwenako eci, mu cikungulukilo ceni mwakala mukulunu wa lizina lya David uje wapwa lalo ndotolo. Munazibuka ou mukulunu ha myaka yaingi. Oloni litangwa limo mubinja manene, co mutonda kumisaka bwasi-bwasi. Ngeci bamishatukisila ku cipatela kwakapangela ou ndolome, co ou ndolome amisaka. Tukulahela ngwetu muzema manene ou ndolome. Nameme nga muziba banu batumbula lizina lyendi, mwanuka byuma byamilingililile. Mwazibuka ou mukulunu ha myaka yaingi, oloni hano napu ndotolo uje wobwele mwonyo weni.
5 Mu ngila imolika, bandongesi ba Yesu bazibukile lizina lya Yehova. Oloni eli lizina lyapwilyoni lya seho manene kuli bakebo Yesu mwabakwasele bazibuke mwamubwa Yehova. Mwafwa bika twendekela ngoco? Mwafwa Yesu watembunwinine mwamubwa Ishe mu byuma byendekele na kulinga. Ngeci kutolilila ku byuma byakele na kulongesa Yesu na kumona mwakele na kulingila banu, kwakwasele bandongesi bendi bazibuke mwamubwa Yehova.—Iwano 14:9; 17:3.
“LIZINA LYOBE LIJE LIUNANJANA”
6. Bika byalumbunwine Yesu mwendekele ngwendi Yehova namwana lizina Lyendi? (Iwano 17:11, 12)
6 Mu lilombelo lyendi Yesu walombeleleko bandongesi bendi ngwendi: ‘Banyungilile mwafwa ya lizina lyobe lije liunanjana.’ (Tandeni Iwano 17:11, 12.) Kuma oku kwalumbunwine ngwabo Yesu bamutumbula ngwabo Yehova ndi? Embwe. Nangukeni ngweni Yesu mwendekele bya lizina lya Yehova, wendekele ngwendi, “lizina lyobe.” Ngeci lizina lya Yehova kulyapwile lizina lya Yesu. Co bika byalumbunwine Yesu mwendekele ngwendi lizina lya Njambi banalyana ikeye? Cakulibanga Yesu wapwile mukakwimanenako Yehova, co wakele na kumwendekelako. Wezile mu lizina lya Ishe, co wapangele bipangi byakama mu lizina lya Ishe. (Iwano 5:43; 10:25) Co lalo lizina lya Yesu lilumbununa ngwalyo “Yehova Ikeye Mwobole.” Ngeci lumbunwisi ya lizina lya Yesu inambateselela na lizina lya Yehova.
7. Mwafwa bika Yesu wasele kwendekelako Yehova? Endekeni cakumwenako.
7 Yesu wakele na kwendekelako bati Yehova? Tucisimutwiyeni ha cakumwenako eci. Muka-kuyula nasa kutuma munu mangana akamwendekeleko ku banu. Ngeci byuma byendeka munu ibanatumu mukwimanenako muka-kuyula, bili na nzili ngwe bije byanendeka bene muka-kuyula. Mu ngila imolika, Yesu wakele na nzili ya kwendekelako Yehova mwafwa Ikeye wamutumine.—Mate 21:9; Luka 13:35.
8. Mwafwa bika Yehova wendekele ngwendi lizina Lyendi lyakele hali Yesu nameme Yesu te kanda acije hano hasi? (Ekizoda 23:20, 21)
8 Mu Mbimbiliya Yesu banamutumbula ngwabo “Lijwi” mwafwa Yehova wamupangesele mu kuleka tungelo na banu byuma byashakele ngwendi bazibuke na kulinga. (Iwano 1:1-3) Cisholoka Yesu ikeye kangelo yapangesele Yehova mu kunyunga baIsalele ha simbu ibakele mu mambo. Yehova mwalekele baIsalele bononoke uje kangelo, wendekele ngwendi: “Mwafwa lizina lyange lili hali ikeye.”a (Tandeni Ekizoda 23:20, 21.) Yehova wendekele ngoco mwafwa Yesu wapwa muka-kumwendekelako, co ikeye akamwesa mwamubwa ngwendi byuma byakalingi Yehova byapwa bya kusungama, co lalo wapwa wa kujela.
“TATE, ANA LIZINA LYOBE BUMPAU”
9. Lizina lya Yehova lyapwile bati lya seho kuli Yesu? Lumbununeni.
9 Ngwe mutunasimutwiya ha kulibanga, lizina lya Yehova lyapwile manene lya seho kuli Yesu nameme simbu kanda aije hano hasi. Mwakele hano hasi wamwesele lalo ngwendi lizina lya Yehova lyapwa lya seho manene kuli ikeye mu byuma byoshe byalingile. Mwetele kumamaneselelo a cipangi cendi ca hano hasi, Yesu watambekele ngwendi: “Tate, ana lizina lyobe bumpau.” Oho bene Ishe wamukumbulwile na lijwi lyakama kutundilila mwilu ngwendi: “Njinana lizina lyange bumpau, co njilyana lalo bumpau.”—Iwano 12:28.
10-11. (a) Yesu wanene bati bumpau lizina lya Yehova? (Taleni na cikupulo.) (b) Mwafwa bika lizina lya Yehova banapande kulijelesa na kulimanena?
10 Yesu wanene lizina lya Ishe bumpau. Walingile bati ngoco? Walekele bakwabo mwafwila Yehova na byuma byabibwa byanalingi. Oloni walingileko lalo byuma bikwabo. Byuma muka bene obyo? Yesu wajelesele lizina lya Yehova na kumwimanena. Co wamwesele seho ya kulinga ngoco mwalongesele baka-kumukabangeya balombele ngwabo: “Tate yetu uli mwilu, lizina lyobe balijelese.”—Mate 6:9.
11 Mwafwa bika lizina lya Yehova banapande kulijelesa na kulimanena? Mwafwa mu lihya lya Edeni Satana wajwalesele lizina lya Yehova Njambi na kwendeka makuli hali Ikeye. Satana wendekele ngwendi Yehova wapwa muka-makuli, co nashwekela Adama na Eva byuma byabibwa. (Gene 3:1-5) Mwalingile ngoco, Satana wamwesele ngwendi Yehova kesi kulinga byuma mu kusungama. Makuli endekele Satana hali Yehova, anasa kulingisa banu basinganyeke ngwabo Yehova wapwa Njambi wamubi. Kutundaho, mu simbu ya Yombi, Satana wendekele ngwendi banu bakapangela Yehova mwafwa ya byuma byabibwa byakabana. Ou muka-makuli watwaleleleho kwendeka ngwendi, banu kubazemene Yehova kutundilila kwisi ya mbunge. Co, kubasa kutwalelelaho kumupangela nga baliwana na byeseko. (Yombi 1:9-11; 2:4) Ngeci kwapandele kwita simbu mangana banu balimwene ngwabo iya wapwa muka-makuli hali Yehova na Satana.
Yesu walongesele baka-kumukabangeya seho ya kujelesa lizina lya Njambi (Taleni paragirafu 10)
“NJANA KUYOYA KWANGE”
12. Yesu walingile bika mwafwa ya kuzema lizina lya Yehova?
12 Yesu wazemene manene Yehova, ngeci walingile mwoshe mwaselele kujelesa na kwimanena lizina lyendi. Mukemwo wendekele ngwendi: “Njana kuyoya kwange.” (Iwano 10:17, 18) Mwa busunga, Yesu walyanene kutsa mwafwa ya lizina lya Yehova.b Adama na Eva baje bapwile bakulumbunuka, batengulukilile Yehova na kukabangeya Satana. Mukuliseza na Adama na Eva, Yesu walyanene kwija hano hasi mangana akumwese ngwendi wazema manene Yehova. Co wamwesele ngoco ha kwononoka Yehova mu byuma byoshe byendekele na kulinga. (Hebe 4:15; 5:7-10) Yesu watwaleleleho kupwa wa kulongwa mu kuyoya kwendi kwoshe kweta na ku kutsa kwendi ha citi ca kuyandesela. (Hebe 12:2) Ngeci wamwesele ngwendi wazema manene Yehova na lizina lyendi.
13. Mwafwa bika Yesu wafwililile kumwesa ngwendi Satana wapwa muka-makuli? (Taleni na cikupulo.)
13 Byuma byalingile Yesu mu kuyoya kwendi byamwesele ngwabyo, Satana wapwa muka-makuli keti Yehova. (Iwano 8:44) Yesu wazibukile mwamubwa Yehova kutubakana munu woshe-woshe. Ngwe byuma byendekele Satana hali Yehova byapwile bya busunga ngwe Yesu wazibukile. Oloni Yesu watwaleleleho kwimanena lizina lya Yehova. Nameme kwasholokele ngwe Yehova wamumbilile kuti, Yesu walyanene kutsa kutubakana kutengulukila Ishe.—Mate 27:46.c
Byuma byoshe byalingile Yesu mu kuyoya kwendi byamwesele ngwabyo Satana ikeye muka-makuli keti Yehova (Taleni paragirafu 13)
“NJINAMANESA CIPANGI CIUNANJANENE NGWOBE NJICIPANGE”
14. Yehova wabezikisile bati Yesu mwafwa ya kulongwa kwendi?
14 Mu lilombelo lyalombele ha butsiki bwa kwinduka litangwa libamutsile, Yesu wendekele ngwendi: “Njinamanesa cipangi ciunanjanene ngwobe njicipange.” Yesu wakulahelele ngwendi Yehova amubezikisa mwafwa ya kulongwa kwendi. (Iwano 17:4, 5) Co Yehova wamubezikisile. Yehova kecelele Yesu atwaleleleho kukala mu mbumbo. (Bili 2:23, 24) Wasangwile Yesu na kumwana citwamo cakama manene mwilu. (Filp 2:8, 9) Kutundaho, Yesu washangumukile kuyula ha kupwa Mwene wa Bumwene bwa Njambi. Bika bibukalinga Bumwene bwa Njambi? Yesu wakumbulwile eci cihula mwalongesele bandongesi bendi balombele ngwabo: “Bumwene bwobe bwije. Cizango cobe [Yehova] cilingiwe hano hasi ngwe mucili na kulingiwa mwilu.”—Mate 6:10.
15. Byuma muka bikwabo byakalinga Yesu?
15 Ololo Yesu alwisa bitozi ba Njambi na kunyongesa banu bababi ha Nzita ya Amagidoni. (Kujo 16:14, 16; 19:11-16) Kutundaho, Yesu akombila Satana “mu mbulu,” co kakakala na nzili ya kulinga cuma coshe-coshe. (Kujo 20:1-3) Yesu akayula ha myaka 1,000 na kunena kwoloka hano hasi na kukwasa banu bapwe bakulumbunuka. Akasangula batsi na kupwisa kaye koshe paradaisi. Co cizango ca Yehova cikalishulisilila.—Kujo 21:1-4.
16. Buyoye bukafwa bati munima ya Ciyulo ca Myaka 1,000?
16 Buyoye bukafwa bati munima ya Ciyulo ca Myaka 1,000? Bubi na kujeneka kulumbunuka kubikakalako. Banu kubakatondo lalo kubakonekela mwafwa ya bubi bwabo kwitila mu ndando ya kupatula. Co lalo kubakatondo banu bakupwa 144,000 bapwe tupilistu babo nambe Yesu kupwa Kapilistu Wahakamwa mangana balikute busamba na Yehova. Co “kutsa, cije capwa citozi wamamaneselelo” kucikakalako lalo. Batsi bakasanguka. Co bimbumbo bikasala mupulungwa. Banu boshe hano hasi bakapwa ba kulumbunuka.—1 Kori 15:25, 26.
17-18. (a) Bika bikalingiwa kumamaneselelo a Ciyulo ca Myaka 1,000? (b) Bika byakalinga Yesu simbu yendi ya kumanesa kuyula muiketa? (1 Korinte 15:24, 28) (Taleni na cikupulo.)
17 Byuma muka bikwabo bikalingiwa munima ya Ciyulo ca Myaka 1,000? Munima ya Ciyulo ca Myaka 1,000, kukalingiwa cuma ca kulitila manene. Banu boshe bakazibuka ngwabo Yehova wapwa wa kujela, co lalo wapwa Njambi wamubwa. Mwafwa bika? Mwafwa mu lihya lya Edeni Satana wendekele ngwendi Yehova wapwa muka-makuli, co lalo kakele na cizemo. Kutunda bene haje, banu baje banapangela Yehova banelukila-elukila kumwesa ngwabo bingila bya Yehova byapwa byabibwa. Ngeci kumamaneselelo a Ciyulo ca Myaka 1,000 lizina lya Yehova bakalijelesa mu kushula. Co Yehova akamwesa ngwendi wapwa Tate yetu uje wakala na cizemo.
18 Munima ya Ciyulo ca Myaka 1,000, banu boshe bakazibuka ngwabo byuma byoshe byendekele Satana hali Yehova byapwile bya makuli. Byuma muka byakalinga Yesu omwo simbu ya ciyulo cendi ikahwa? Kuma akatembwinina Satana na kutengulukila Yehova ndi? Embwe. (Tandeni 1 Korinte 15:24, 28.) Yesu akelwisa Bumwene kuli Ishe. Co akalyaka kwisi ya ciyulo ca Yehova. Akalinga ngoco mwafwa wazema Yehova. Naliseze na Satana uje kashakele kulyaka kwisi ya ciyulo ca Yehova.
Yesu ali na kwilwisa Bumwene kuli Yehova kumamaneselelo a Ciyulo ca Myaka 1,000 (Taleni paragirafu 18)
19. Lizina lya Yehova lyapwa bati lya seho kuli Yesu?
19 Yesu wemaneneneko Ishe mu kulumbunuka, mukemwo Yehova wamwanene lizina Lyendi. Lizina lya Yehova lyapwa bati lya seho kuli Yesu? Lizina lya Yehova lyapwa lya seho kuli Yesu kutubakana cuma coshe-coshe. Walyanene kutsa mwafwa yeli lizina, co lalo akelwisa byuma byoshe kuli Yehova munima ya Ciyulo ca Myaka 1,000. Twasa kutembwinina bati Yesu? Tukumbulula eci cihula mu cilongesa cinatako.
MWASO 16 Shangazaleni Jah Mwafwa ya Munendi Yanabwabesa
a Bisimbu bimo tungelo nabo bendekeleleko Yehova mubakele na kwetesa mizimbu yendi ku banu. Mukemwo bisimbu bimo Mbimbiliya ikendeka ngwayo Yehova ali na kwendeka, nameme nga kangelo ikeye ali na kwendekelako Yehova. (Gene 18:1-33) Bisoneka byendeka ngwabo Mosesa watambwile mashiko kutundilila kuli Yehova. Nameme ngoco, mavesi amo ali na kumwesa ngwawo Yehova wapangesele tungelo mu kwana banu mashiko kwitila mu lizina lyendi.—Lev 27:34; Bili 7:38, 53; Gala 3:19; Hebe 2:2-4.
b Kutsa kwa Yesu kwashokolwelele banu ngila ya kukayoya myaka yoshe.
c Taleni “Bihula Bya Baka-Kutanda” mu Kaposhi ka Kukengela ka April 2021, lipu. 30-31.