Mwasa Kutwalelelaho Kukolesa Nameme Muliziba Kuzeya

1. Bibezikiso muka bimo bituli na kulikuwa mwafwa ya kukala mu munga ya Yehova?

TWABEZIKA manene kukala mu munga ya Yehova mu simbu ino yaikalu ya matangwa a mamaneselelo. Buyoye buli na kutwalelelaho kukaluwa. Oloni Yehova natwana bandolome na bandokazi baje basa kutukwasa. (Samu 133:1) Ashaka ngwendi tupwe ba kulikwatasana mu naanga na kupwa ba kubwahelela. (Efeso 5:33–6:1) Co akatwana na mana mangana tukolese na kupwa ba kubwahelela.

2. Bika bitunapande kulinga, co mwafwa bika?

² Tunapande kupanga na nzili mangana tutwaleleleho kupangela Yehova mu kulongwa. Mwafwa bika? Mwafwa byuma bibanasa kulinga nambe kwendeka bakwetu simbu imo byasa kutuzibisa kubabala ku mbunge. Tunasa lalo kuliziba kuzeya mwafwa ya kusebuka kwetu, maneneni nga tusebuka ha byuma bya kulifwa ha bisimbu byabingi. Tunapande kukolesa na kutwalelelaho kupangela Yehova (1) nameme mukwetu muka-Kristu natubiisila, (2) nameme munu itunalyambata nendi katulingile bwino, nambe (3) nga tuliziba kuzeya mwafwa ya kusebuka kwetu. Muno mu cilongesa tusimutwiya ha byuma byoshe ebi bitatu. Co tumona bitulilongesa kuli ngamba ya Njambi wa kulongwa ibanendeka mu Mbimbiliya.

KOLESENI NGA MUKWENI MUKA-KRISTU NAMIBIISILA

3. Bukalu muka bumo bubali na kuliwana nabwo banu ba Yehova?

³ Bukalu. Bakwetu baka-Kristu banasa kukala na bifwa bije byasa kutulubalesa. Bilinga bya bakwetu nambe byuma bibanasa kwendeka, byasa kutulingisa tulizibe kuzeya nambe kutulubalesa. Baje bali na kutwamenena nabo banasa kusebuka. Co ebi byuma byasa kulingisa bamo basinganyeke ngwabo hamo ei keti munga ya Njambi. Banasa kulikela kulikwatasana na baje banababiisila, kwambateselela na bandolome na bandokazi babo boshe nambe kulikela kukunguluka. (Zefa 3:9) Kuma kulinga ngoco kunapande ndi? Tusimutwiyeniko ha munu umo ibanendeka mu Mbimbiliya uje waliwanene na bukalu bwa kulifwa.

4. Bukalu muka bumo bwaliwanene nabwo kapositolo Paulu?

⁴ Mwanja wa mu Mbimbiliya. Kapositolo Paulu wazibukile ngwendi bandolome na bandokazi bendi kubapwile ba kulumbunuka. Cakumwenako, bamo baje bakele mu cikungulukilo ca mu Jelusalema, hakulibanga kubakulahelele ngwabo wapwile ndongesi ya Yesu. (Bili 9:26) Bamo bakele na kwendeka byuma byabibi hali ikeye mangana bakwabo keti bamukulahele. (2 Kori 10:10) Paulu wamwene mukulunu umo alinga byuma bije byasele kutanwisa bakwabo. (Gala 2:11, 12) Kutundaho, Maki uje wapwile umo wa babusamba bendi kamulingile bwino. (Bili 15:37, 38) Ebi byuma ngwe byalingisile Paulu ajeneke kulikwatasana na baje bamubiisilile. Nameme ngoco, watwaleleleleho kumona bandolome na bandokazi bendi mu ngila yaibwa na kutwalelelaho kupangela Yehova mu kulongwa. Bika byakwasele Paulu kutwalelelaho kukolesa?

5. Bika byakwasele Paulu atwaleleleho kulikwatasana na bandolome na bandokazi bendi? (Kolose 3:13, 14) (Taleni na cikupulo.)

⁵ Paulu wazemene bandolome na bandokazi bendi. Kuzema bakwabo kwamulingisile ake manene mbunge ku bifwa byabibwa bibakele nabyo, keti ku tupenga twabo. Cizemo cakwasele lalo Paulu akonekele bakwabo ngwe mwasonekelele ku mukanda wa Kolose 3:13, 14. (Tandeni.) Tumoneni mwalingilile ngoco kuli Maki. Nameme Maki wasezele Paulu mu bungenzi bwendi bwakulibanga bwa bumishinali, Paulu katwaleleleleho kumulubalela. Mu kwita kwa simbu, Paulu wasonekelele cikungulukilo cakele mu Kolose mukanda. Omu mu mukanda, Paulu washangazalele Maki omwo wamwendekele ngwendi wapwile muka-kupangela hamo nendi, co lalo ngwendi ‘wamuzembelekele manene.’ (Kolo 4:10, 11) Mwakele mu kamenga mu Loma, Paulu walombele ngwendi Maki aije na kumukwasa. (2 Timo 4:11) Paulu wakonekelele bandolome bendi, co walikwatasanene nabo. Bika bitulilongesa kuli Paulu?

6-7. Twasa kutwalelelaho bati kumwesa bandolome na bandokazi betu cizemo nameme kubalumbunukile? (1 Iwano 4:7)

⁶ Bitulilongesa. Yehova atonda ngwendi tutwaleleleho kumwesa bandolome na bandokazi betu cizemo. (Tandeni 1 Iwano 4:7.) Nga ndolome nambe ndokazi katulingile bwino, tunapande kumona ngwetu kalingilile shakelo, co nendi ali na kweseka mwoshe mwasela kukabangeya binangulo bili mu Mbimbiliya. (Prov 12:18) Njambi wazema bangamba bendi ba kulongwa nameme simbu imo bakasebuka. Nameme tukasebuka, Yehova akatwalelelaho kupwa kabusamba ketu, co kesi kukala na nkulundundu. (Samu 103:9) Ngeci, kunapu kwa seho kutembwinina Tate yetu Yehova, uje wapwa muka-kukonekela!—Efeso 4:32–5:1.

⁷ Anukeni lalo ngweni omwo mamaneselelo a kano kaye ali na kushwenya muyehi, tunapande kutwalelelaho kulikwatasana na bandolome na bandokazi betu. Baka-kutulwisa banasa kutuyandesa manene. Banasa kutwaka na mu kamenga mwafwa ya likulahelo lyetu. Nga ebi byuma bilingiwa, tukatonda manene bukwasi bwa bandolome na bandokazi. (Prov 7:17) Tusimutwiyeniko ha byuma byaliwanene nabyo ndolome Josepa uje wapwa mukulunu mu Spain. Ikeye na bandolome bakwabo babakele mu kamenga mwafwa ya kujeneka kulikobelesa mu byuma bya kaye. Ou ndolome ngwendi: “Mutwakele mu kamenga, tubaboshe twakele hamo. Co kwapwile kwakwasi kulilubalesa. Twapandele kwecelela buzeye bwa umo na mukwabo na kulikonekela kutundilila kwisi ya mbunge. Kulinga ngoco kwatukwasele tutwaleleleho kulikwatasana na kulyaka mbunge. Twakele mukati ka banu baje kubakele na kulemesa Yehova. Simbu imo njalibulumwine ku liboko, co banjizengele nanga. Kunjasele kulilingila byuma bimo. Oloni umo wa bandolome banjakele nabo wanjikushilile bizalo na kunjikwasa mu bingila bikwabo. Njalimwenenene mubanjimweselele cizemo ha simbu injatondele manene bukwasi.” Ngeci, tunapande kulinga mwoshe mutwasela kumanesa kulipyakana kunasa kukala mukati ketu ha simbu ino bene!

KOLESENI NGA MUNU IMUNALYAMBATA NENDI KAMILINGILE BWINO

8. Bukalu muka bubasa kuliwana nabwo baje bali mu bulo?

⁸ Bukalu. Mu malo mwoshe mwakala bukalu. Mbimbiliya inendeka mu kubatula ngwayo baje bali mu bulo “bakala na tuyando mu situ.” (1 Kori 7:28) Mwafwa bika? Mwafwa bulo bukanene hamo banu babali ba kujeneka kulumbunuka, baje bakala na bifwa bya kuliseza-seza, co lalo bashaka byuma bya kuliseza-seza. Banasa kupwa ba bisemwa bya kuliseza, co lalo hamo banakolo mu bingila bya kuliseza. Mu kwita kwa simbu, banasa kusholola bifwa bije kubamwesele simbu kanda balyambate. Ebi byuma binasa kunena bukalu. Kutubakana kuwana mubasa kumanesela obwo bukalu, umo na umo wabo nasa kwana mukwabo mulonga. Co banasa na kusinganyeka ngwabo kulitepa nambe kutsiya bulo kukekwo kumanesa obwo bukalu. Oloni kuma kulinga ngoco kumanesa bene bukalu ndi?b Tumoneni bitulilongesa kuli munakazi umo ibanendeka mu Mbimbiliya uje watwaleleleleho kupwa wa kulongwa kuli Yehova nameme munalume wendi wapwile wamukalu.

9. Bukalu muka bumo bwaliwanene nabwo Abigeo?

⁹ Mwanja wa mu Mbimbiliya. Abigeo washombokele kuli Nabale uje ibanendeka mu Mbimbiliya ngwabo wapwile wa kukaluwa mbunge, co wakele na futisi yaibi. (1 Samwe 25:3) Tukulahela Abigeo kwamukaluwilile kuyoya na munalume wa cifweci. Kuma Abigeo ngwe washakele, ngwe watsiile buje bulo ndi? Eyo. Wesi kulingile ngoco omwo Devidi washakele kwija na kutsiya munalume wendi uje wamushawile hamolika na banalume bakele nabo. (1 Samwe 25:9-13) Abigeo ngwe watewele na kuseza Nabale bakumutsiye. Oloni kutubakana kulinga ngoco, Abigeo walingileko bimo bije byalingisile Devidi ajeneke kutsiya Nabale. (1 Samwe 25:23-27) Bika byamulingisile alinge ngoco?

10. Bika byakwasele Abigeo atwaleleleho kukolesa nameme wakele na kuliwana na bukalu mu bulo?

¹⁰ Abigeo wazemene Yehova, co wononokele binangulo byendi bije byendeka ha bulo. Cisholoka wazibukile byendekele Njambi kuli Adama na Eva omwo wabwahesele bulo bwakulibanga. (Gene 2:24) Abigeo wazibukile ngwendi Yehova wamona bulo kupwa bwa kujela. Washakele kuzibisa Njambi kubwaha, mukemwo walingile mwoshe mwaselele kunyungilila bakunjibo yendi, kwambateselela na munalume wendi. Walingile byuma mu bwasi-bwasi mangana Devidi keti atsiye Nabale. Walombele na likonekelo ha mulonga uje kalingile. Yehova wazemene ou munakazi wa kusimpa, uje wamwesele cizemo ca busunga. Banakazi na banalume baje bali mu bulo basa kulilongesa bika ku mwanja wa Abigeo?

11. (a) Yehova atonda ngwendi baje banalyambata balinge bika? (Efeso 5:33) (b) Bika bimulilongesa ku byuma byalingile Carmen mu kushaka kunyungilila bulo bwendi? (Taleni na cikupulo.)

¹¹ Bitulilongesa. Yehova ashaka ngwendi munalume na munakazi baje banalyambata batwaleleleho kusingimika bulo bwabo nameme nga munu ibanalyambata nendi wamukalu kuyoya nendi. Njambi akalizibi kubwaha ku mbunge mwakamono baje bali mu bulo balinga mwoshe mubasela kuwana mwakumanesela bukalu bubanaliwana nabwo na kulimwesa cizemo ca busunga na kasingimiko. (Tandeni Efeso 5:33.) Tusimutwiyeniko ha byuma byaliwanene nabyo Carmen. Munima ya kushomboka ha myaka ya kukokela ku 6, Carmen washangumukile kulilongesa Mbimbiliya na Bakaleho ba Yehova, co mu kwita kwa simbu bamumbwitikile. Carmen wendekele ngwendi: “Muka-limbo lyange kashakele byuma binjangwile kulinga. Kashakele ngwendi njipangele Yehova. Wakele na kunjishaula na kunjijujwisa ngwendi anjiseza.” Nameme ngoco, Carmen watwaleleleleho kukolesa mu bulo bwendi. Ha myaka 50, wapangele na nzili mangana mu bulo bwabo mukale cizemo na kasingimiko. Ou ndokazi ngwendi: “Myaka muyakele na kwita, njalilongesele kuzibisisa mwamubwa mwakele na kulizibila muka-limbo lyange na kusimutwiya nendi mwamubwa. Kuzibuka ngwange Yehova wamona bulo kupwa bwa kujela, kwanjilingisile njilinge mwoshe munjasela kubunyungilila. Kunjashakele kutsiya bulo bwetu mwafwa njazema Yehova.”c Nga kwasholoka bukalu mu bulo bweni, kulaheleni ngweni Yehova amikwasa mukolese na kumikwasa mu bingila bikwabo.

KOLESENI NGA MULIZIBA KUZEYA MWAFWA YA KUSEBUKA

12. Bukalu muka butwasa kuliwana nabwo nga kuli bubi bumo bwakama butunalingi?

¹² Bukalu. Munu nasa kuliziba manene kuzeya nga nalingi bubi bwakama. Mbimbiliya ngwayo bubi bwetu bwasa kutulingisa ‘tupokoke mbunge’ nambe kwombwa. (Samu 51:17) Ndolome wa lizina lya Robert wapangele na nzili ha myaka yaingi mangana apwe ngamba wa cikungulukilo. Oloni walingile bubi bumo bwakama buje bwamulingisile amone ngwendi kapwile wa kulongwa kuli Yehova. Ou ndolome ngwendi: “Munjanangukile bubi bunjalingile, citakutaku cange canjipayele manene. Kutundaho, njalizibile manene kubihya ku mbunge. Njalilile na kulombela kuli Yehova. Njalizibile ngwange Njambi kasa kutolilila lalo ku malombelo ange mwafwa kunjapwile wa kulongwa kuli ikeye.” Nga tunalingi bubi bwakama, tunasa kuliziba manene kubabala ku mbunge na kushangumuka kusinganyeka ngwetu Yehova natumbila kuti, co tunasa kusinganyeka ngwetu na seho ya kumupangela bene yahi. (Samu 38:4) Nga mwalizibaho laja ngoco, tumoneni bimwasa kulilongesa kuli munu umo wa kulongwa ibanendeka mu Mbimbiliya uje walingileho bubi bwakama.

13. Bubi muka bwakama bwalingile Pita, co wasebukile bati simbu kanda alinge obu bubi?

¹³ Mwanja wa mu Mbimbiliya. Butsiki bwa mamaneselelo simbu kanda Yesu bamutsiye, kapositolo Pita wasebukile mu bingila bya kuliseza-seza bije byamulingisile alinge mulonga wakama manene mu kuyoya kwendi. Hakulibanga, Pita walikulahelele manene omwo wendekele ngwendi atwalelelaho kupwa wa kulongwa nameme nga tupositolo bakwabo bayengula Yesu. (Maki 14:27-29) Kutundaho, mubakele mu citungu ca Getisemani, Pita wonowele kutwalelelaho kutona ha bisimbu byabingi. (Maki 14:32, 37-41) Kutundoho, Pita wayengwile Yesu omwo cibunga ca banu cezile na bimoko bya mukwale na bimbweti. (Maki 14:50) Kumamaneselelo, Pita wendekele ngwendi kazibukile Yesu. Co walingile ngoco lutatu na kulisinga. (Maki 14:66-71) Pita walizibile bati mwanangukile ngwendi walingile bubi bwakama? Wapokokele mbunge, co walilile manene, hamo mwafwa ya kuliziba kukala manene na mulonga. (Maki 14:72) Acisinganyekeni lika mwalizibilile Pita omwo kabusamba kendi Yesu bamutsiile munima ya maola amandondo kutundoho. Hamo Pita walizibile ngwendi kapwile wa seho!

14. Bika byakwasele Pita akolese na kutwalelelaho kupangela Yehova? (Taleni cikupulo cili ha )

¹⁴ Kuli byuma byalingisile Pita akolese na kutwalelelaho kupangela Yehova. Kalyangunwine ku bakwabo. Co waile kuli bandolome bendi baje bamutakamesele. (Luka 24:33) Kutundaho, Yesu mwasangukile washolokele kuli Pita. Co cisholoka walingile ngoco mangana amutakamese. (Luka 24:34; 1 Korinte 15:5) Mu kwita kwa simbu, kutubakana kupaya Pita, Yesu walekele ou kabusamba kendi ngwendi atambula bipangi bikwabo byakama. (Iwano 21:15-17) Pita walingile mwoshe mwaselele kutwalelelaho kulinga byuma byabibwa nameme wazibukile ngwendi walingile bubi bwakama. Mwafwa bika? Mwafwa wazibukile ngwendi Shukulu yendi Yesu kamumbilile kuti. Co lalo bandolome bendi ba ku sipilitu nabo batwaleleleleho kumukolesa. Bika bitulilongesa ku mwanja wa Pita?

15. Yehova ashaka ngwendi tukulahele byuma muka? (Samu 86:5; Loma 8:38, 39) (Taleni na cikupulo.)

¹⁵ Bitulilongesa. Yehova ashaka tukulahele ngwetu watuzema, co lalo asa kutukonekela. (Tandeni Samu 86:5; Loma 8:38, 39.) Munu mwakalingi bubi akalizibi kukala na mulonga. Kuliziba ngoco kunapande. Oloni nga tunalingi bubi, kutwapandele kuliziba ngwetu Yehova kasa kutuzema nambe kuliziba ngwetu kasa kutukonekela. Tunapande kulomba bukwasi bwasi-bwasi. Robert itunabanga kusimutwiya wendekele ngwendi: “Njalingile bubi mwafwa njalikulahelele manene na kusinganyeka ngwange njasa kuhyana ceseko mu nzili yange.” Wanangukile ngwendi wapandele kusimutwiya na bakulunu mu cikungulukilo. Wendekele lalo ngwendi: “Munjalingile ngoco, njalizibile ngwange Yehova wanjimwesele cizemo kwitila muli bakebo. Njalizibile lalo ngwange bakulunu nabo banjizema. Banjikwasele njimone ngwange Yehova kanjumbilile kuti.” Netu twasa kukulahela ngwetu Yehova watuzema manene, co atukonekela nga twatenguluka ku bubi butunalingi, nga tulomba bukwasi na kulinga mwoshe mutwasela kujeneka kwilukila obwo bubi. (1 Iwa 1:8, 9) Kukulahela ngoco kutulingisa tujeneke kwecela kupangela Yehova nameme twasebuka.

16. Mwafwa bika mushaka kukolesa na kutwalelelaho kupangela Yehova?

¹⁶ Yehova ali na kumona kulifwita kwetu mu kushaka kumupangela muno mu matangwa a kukaluwa, a mamaneselelo. Yehova asa kutukwasa tutwaleleleho kumupangela nameme twasebuka nambe nga bakwetu banatubiisila. Twasa kutwalelelaho kuzema bandolome na bandokazi betu na kubakonekela nga banatubiisila. Twasa kumwesa ngwetu twazema Njambi, co lalo twasingimika mwanabwahesela bulo nga tulinga mwoshe mutwasela kuwana mwakumanesela bukalu butunasa kuliwana nabwo mu bulo. Co nga twalingi bubi, tulombeni Yehova bukwasi na kukulahela ngwetu watuzema, co asa kutukonekela na kutwalelelaho kumupangela. Yehova atubezikisa manene nga ‘kutujuka kulinga byuma byabibwa.’—Gala 6:9.