CILONGESA 27
Mwafwa Bika Tunapande Kuzibila Yehova Lyoba?
“Baje bakazibila Yehova lyoba bakebo bapwa babusamba bendi bakama.”—MYASO 25:14, NWT.
MWASO 8 Yehova Ikeye Butewelo Bwetu
BILI MUNO MU CILONGESAa
1-2. Kwesekesa na mukanda wa Myaso 25:14, bika bitunapande kulinga nga tushaka kukala na busamba bwa kukanyama na Yehova?
BIFWA muka byanapande kukala nabyo munu nga ashaka kulikuta busamba bwa kukanyama na mukwabo? Hamo munasa kusinganyeka ngweni babusamba kubapandele kulizibila lyoba, oloni ngwe muumwesela mutwe wa cilongesa cetu, baje bashaka kukala na busamba bwa kukanyama na Yehova banapande ‘kumuzibila lyoba.’—Tandeni Myaso 25:14.
2 Nameme nga tunapangela Yehova ha simbu yailaha tubaboshe tunapande kutwalelelaho kumusingimika. Kuzibila Njambi lyoba kulumbununa bika? Twasa kuzibila bati Yehova lyoba? Bika bitulilongesa kuli mwata Obandiya, Kapilistu Wahakamwa Yehoyanda na Mwene Yowashe ha kuzibila Njambi lyoba?
KUZIBILA NJAMBI LYOBA KULUMBUNUNA BIKA?
3. Lumbununeni byuma bikatulingisa tuzibe lyoba na byuma byasa kutundamo?
3 Twasa kushangumuka kuziba lyoba nga tusinganyeka ngwetu kuli bukalu bumo butuliwana nabwo. Kuziba lyoba mu ngila ei kwapwa kwakubwa, mwafwa kutulingisa twangule mwamubwa byakulinga. Kutewa kuwa kunasa kutulingisa tujeneke kwendela kwa kungulumuka. Kutewa kubulumuka kwasa kutushongangeya kujeneka kulinga byuma bije bitukobelesa mu bukalu. Kutewa kutsiya busamba bwetu na munu uje itwazema kukatulingisa tujeneke kulinga nambe kwendeka byuma bije bimuzibisa kubabala ku mbunge.
4. Satana ashaka ngwendi banu bazibile Yehova lyoba mu ngila muka?
4 Satana ashaka ngwendi banu bazibile Yehova lyoba mu ngila ya kuhenga. Satana ashaka ngwendi tumone Yehova ngwe mwamumwenenenemo Elifaze. Ashaka tukulahele ngwendi Yehova wapwa muka-kulubala simbu yoshe, washaka kwana banu kashitiko, co kutwasa kumuzibisa kubwaha. (Yombi 4:18, 19) Satana ashaka ngwendi tuzibile manene Yehova lyoba na kulikela kumupangela. Ngeci, nga tushaka ngwetu keti tuwile omu mu mweto tunapande kuzibila Njambi lyoba mu ngila inapande.
5. Kuzibila Njambi lyoba kulumbununa bika?
5 Munu uje akazibila Njambi lyoba mu ngila inapande, wamuzema manene, co akalingi mwoshe mwasela mangana keti alinge byuma bije byasa kutsiya busamba bwendi nendi. Yesu nendi “wazibilile Njambi lyoba” mu ngila inapande. (Hebe 5:7) Kamuzibilile lyoba mu ngila ya kuhenga. (Isaya 11:2, 3) Yesu wazemene manene Yehova, co washakele kumwononoka. (Iwano 14:21, 31) Ngwe mwa Yesu, netu tunapande kuzema manene Yehova na kumuzibila lyoba, mwafwa wakala na cizemo, wakala na mana, akakula mu kusungama, co ikeye wakala manene na nzili. Tuzibuka lalo ngwetu Yehova watuzema manene, co akamono mutukapangesela mashiko endi. Nga kutwononoka Yehova tumuzibisa kubabala ku mbunge, oloni nga tumwononoka tumuzibisa kubwaha.—Myaso 78:41; Visi 27:11.
TWASA KULILONGESA MWAKUZIBILA NJAMBI LYOBA
6. Ngila muka itwasa kumweselamo ngwetu tuli na kuzibila Njambi lyoba? (Myaso 34:11)
6 Kutwasemukile na cifwa ca kuzibila Yehova lyoba, ngeci tunapande kulilongesa kukala naco. (Tandeni Myaso 34:11.) Ngila imo itwasa kulingilamo ngoco inapu kusinganyekesesa ha “byuma bya kutanga.” Kumona mana akala nawo Yehova, nzili yendi na cizemo cakama canatumwesa kwitila mu byuma bya kutanga kutushongangeya tumusingimike manene na kumuzema. (Loma 1:20) Ndokazi Adrienne ngwendi: “Munjikamono byuma byoshe byanatanga Yehova na kumona mana endi, oku kukanjilingisa njinanguke ngwange Yehova azibuka byuma binjitonda.” Kusinganyekesesa manene ha byuma ebi kwalingisile ou ndokazi endeke ngwendi: “Kunjishaka kulinga byuma byoshe-byoshe bije byasa kutsiya busamba bwange na Yehova uje nanjana mwonyo.” Kuma mwasa kuwanako simbu cino calumingo na kusinganyekesesa ha byuma byanatanga Yehova? Nga mulinga ngoco, co mumuzema manene na kumusingimika.—Myaso 111:2, 3.
7. Kulombela kwasa kutukwasa bati tuzibile Yehova lyoba mu ngila inapande?
7 Ngila imo itwasa kumweselamo ngwetu tuli na kuzibila Njambi lyoba, inapu kulombela kuli ikeye kushwa kumo. Kulombela kuli Yehova kushwa kumo kutukwasa tumuzibuke mwamubwa. Simbu yoshe itukalombo Yehova nzili ya kukolesa mu ceseko tukananguka nzili yakala nayo. Nga tumukandelela ha kutwana munendi, co tulyanukisa ngwetu Yehova watuzema. Mutukamulombo ngwetu atukwase nga twaliwana na bukalu tukananguka ngwetu Yehova wakala na mana. Malombelo a cifweci akatulingisa tusingimike manene Yehova. Co akatukwasa tujeneke kulinga byuma bije bitsiya busamba bwetu nendi.
8. Tunapande kulinga bika mangana tutwaleleleho kuzibila Njambi lyoba?
8 Twasa kutwalelelaho kuzibila Njambi lyoba nga tutanda-tanda Mbimbiliya na kulyakela cilengo ca kulilongesa ku myanja yaibwa na ku myanja yaibi ya banu baje babanasonekamo. Tusimutwiyeni ha bangamba ba Yehova ba kulongwa babali, Obandiya uje wapwile mwata ku lipela lya Mwene Ahabe na Kapilistu Wahakamwa Yehoyanda. Kutundaho, tusimutwiya hali Mwene Yowashe uje wayulile mu Juda. Washangumukile kupangela mwamubwa Yehova, oloni kukapwa muje walikelele.
PWENI BA KUSIMPA NGWE OBANDIYA UJE WAZIBILILE NJAMBI LYOBA
9. Kuzibila Yehova lyoba kwakwasele bati Obandiya? (1 Vimyene 18:3, 12)
9 Mbimbiliya muinendeka hali Obandiyab lwakulibanga inendeka ngwayo: ‘Obandiya wapwile muka-kulemesa Shukulu Kalunga na mbunge yendi yoshe.’ (Tandeni 1 Vimyene 18:3, 12.) Kuzibila Njambi lyoba mu ngila inapande kwakwasele bati Obandiya? Obandiya wapwile wa kulongwa mukemwo mwene wamwanene cipangi ca kunyunga baka-njibo yendi. (Esekeseni Nehemiya 7:2.) Kuzibila lalo Njambi lyoba kwalingisile Obandiya apwe wa kusimpa, co eci cifwa camukwasele manene. Wayoyele mu simbu yayoyele mwene wamubi wa lizina lya Ahabe. Mwene Ahabe “walingile bubi ku mesho a Shukulu Kalunga kutubakana bimyene boshe baje baaswanene.” (1 Vimye 16:30) Munakazi wa Ahabe Njezebele uje wakele na kulemesa Mbale wazindile manene Yehova mukemwo walingile mwoshe mwaselele mangana anyongese kulemesa kwa busunga mu bumwene bwa Baisalele bwa ku kunto. Co watsiile na tupolofweto ba Njambi babangi. (1 Vimye 18:4) Obandiya walemesele Yehova mu simbu yaikalu.
10. Bika bimwesa ngwabyo Obandiya wasimpile manene?
10 Obandiya wamwesele bati ngwendi wasimpile manene? Njezebele mwakele na kutonda tupolofweto ba Njambi mangana abatsiye, Obandiya wambatele ba kupwa 100, co wabashwekele mu linzenzengoma, ‘mumo 50, mukwabo 50, co wabanene byakulya na mema.’ (1 Vimye 18:13, 14) Ngwe Njezebele wazibile byalingile Obandiya uje wapwile wa kusimpa ngwe wamutsiile. Twakulahela ngwetu Obandiya kashakele kutsa. Oloni wazemene Yehova na bangamba bendi ba kulongwa kutubakana mwalizemenene.
Nameme banashoko cipangi cetu, ndolome namwesa ngwendi napu wa kusimpa omwo ali na kupangezela bandolome na bandokazi mabulu (Taleni paragirafu 11)c
11. Bangamba ba Yehova ano matangwa banalifu bati na Obandiya? (Taleni na cikupulo.)
11 Ano matangwa kuli bangamba ba Yehova babangi baje bali mu mitambela mubanashoko cipangi cetu. Ngwe mwa Obandiya aba bandolome na bandokazi bakasingimika baje bali na kuyula, oloni kubesi kutabesa munu woshe-woshe abonowese kupangela Yehova. (Mate 22:21) Bakamwesa ngwabo bakazibila Njambi lyoba ha kumwononoka kutubakana kwononoka banu. (Bili 5:29) Bakalingi ngoco mubakatwalelelaho kukunguluka na kutwalelelaho kwambulula muzimbu waubwa mu kushwekesa. (Mate 10:16, 28) Bakalingi mubasela mwoshe mangana bakwase bandolome na bandokazi kuwana byakulya bya ku sipilitu. Tusimutwiyeniko ha cakumwenako ca ndolome Henri uje wakala mu Africa mu lifuti muje mubashokele cipangi cetu simbu imo. Ha simbu ibashokele cipangi cetu, ou ndolome walyanene kupangezela bandolome na bandokazi bendi mabulu a kukundama ku Mbimbilliya. Wasonekele ngwendi: “Njakala na shwamwa. Ngeci, njalimwenenene ngwange kuzibila Yehova lyoba kukekwo kwanjikwasele njipwe wa kusimpa ha simbu injakele na kulinga eci cipangi.” Kuma neni mwasa kupwa ba kusimpa ngwe mwasimpilile Henri ndi? Mwasa kulinga ngoco nga muzibila Njambi lyoba mu ngila inapande.
PWENI BA KULONGWA NGWE KAPILISTU WAHAKAMWA YEHOYANDA
12. Kapilistu Wahakamwa Yehoyanda na muka-limbo lyendi bamwesele bati ngwabo bapwile ba kulongwa kuli Yehova?
12 Kapilistu Wahakamwa Yehoyanda wazibilile Yehova lyoba. Oku kwamulingisile apwe wa kulongwa, co washongangeyeye bakwabo balemese Yehova mu ngila inapande. Wamwesele ngwendi wakundwiiye kulemesa kwa busunga, maneneni ha simbu yayulile muna Njezebele wa munakazi Ataliya uje walipwisile ikeye babenya mwene mu Juda. Banu bakele na kutewa Ataliya. Wakele na mbunge yaibi manene, co wakele na nuna ya kushaka kuyula, mukemwo washakele kutsiya batekulyendi boshe baje bakele mu naanga ya bumwene. (2 Mizi 22:10, 11) Umo wabo wapwile Yowashe uje wobwokele mwafwa Njehoshemba munakazi wa Yehoyanda wamwobwele. Njehoshemba na munalume wendi bashwekele Yowashe na kumunyunga. Yehoyanda na Njehoshemba mubalingile ngoco banyungilile cikota ca Devidi ca bumwene. Yehoyanda wapwile wa kulongwa kuli Yehova, co katewele Ataliya.—Visi 29:25.
13. Yowashe mwakele na myaka 7, Yehoyanda wamwesele bati lalo ngwendi wapwile wa kulongwa?
13 Yowashe mwakele na myaka 7, Yehoyanda wamwesele lalo ngwendi wapwile wa kulongwa kuli Yehova. Watumbile butumbe. Buje butumbe mubwesi kubwahele, Yowashe wasele kupwa mwene mwafwa ikeye watundile ku cikota ca Devidi ca bumwene. Oloni buje butumbe ngwe kubwabwahele, ngwe Yehoyanda watsile. Yehova wabezikisile buje butumbe, co byuma byendele mwamubwa. Bamyata na Balebi balikwatasanene na Yehoyanda, co bapwisile Yowashe mwene na kutsiya Ataliya. (2 Mizi 23:1-5, 11, 12, 15; 24:1) Kutundaho, “Yehoyanda wakolesele cikumiiyo hakati ka Shukulu Kalunga na mwene hamo na banu ngeci bapwe banu ba Shukulu Kalunga.” (2 Vimye 11:17) ‘Yehoyanda wangwile lalo baka-bipangi bya kunyunga ku bikolo bya njibo ya Yehova ngeci baje kubajelele kesi bakobelemo.’—2 Mizi 23:19.
14. Yehoyanda bamubezikisile bati mwafwa ya kwononoka Yehova?
14 Yehova wendekele ngwendi: “Njikasingimika baje banjisingimika.” Co wabezikisile Yehoyanda. (1 Samwe 2:30) Cakumwenako, wabwahesele ngwendi bilinga byabibwa byou kapilistu wahakamwa babisoneke mu Lijwi lyendi mangana tulilongeseko bimo. (Loma 15:4) Yehoyanda mwatsile wabezikile mwafwa bamutsindile kubakele na kutsindila bimyene ‘mu Nganda ya Devidi, ha kwanuka bipangi bije byalingile kuli banu ba Isalele na kuli Njambi na bya ku njibo ya Shukulu Kalunga.’—2 Mizi 24:15, 16.
Ngwe mwa Kapilistu Wahakamwa Yehoyanda, kuzibila Njambi lyoba kunapande kutushongangeya kukwasa bandolome na bandokazi betu (Taleni paragirafu 15)d
15. Bika bitulilongesa ku muzimbu wa Yehoyanda? (Taleni na cikupulo.)
15 Muzimbu wa Yehoyanda utukwasa kumona mutwasa kumwesela ngwetu tuli na kuzibila Njambi lyoba. Bakulunu mu cikungulukilo basa kutembwinina Yehoyanda nga batwalelelaho kwaka mbunge butanga mwa Njambi na kubunyunga. (Bili 20:28) Bandolome na bandokazi baje banakolo mu cikungulukilo balilongesa ngwabo nga batwalelelaho kupwa ba kulongwa kuli Yehova na kumuzibila lyoba ngwe mwalingile Yehoyanda, Yehova asa kubapangesa mangana bashulisilile cizango cendi. Kabayengula. Yehova wabezikisile Yehoyanda. Bakwenje na bambanda basa kutembwinina Yehoyanda ha kusingimika bandolome na bandokazi ba tukulukazi, maneneni baje banapangela Yehova ha myaka yaingi. (Visi 16:31) Tubaboshe twasa kulilongesa ku bamyata na Balebi baje bapangelele hamo na Yehoyanda. Tutwaleleleniho kulikwatasana na baje “bali na kutwamenena” na kubononoka.—Hebe 13:17.
KETI MUPWE NGWE YOWASHE
16. Byuma muka byamwesele ngwabyo Mwene Yowashe wapwile wa kuzeya?
16 Yehoyanda wakwasele Yowashe kupwa mwene wamubwa. (2 Vimye 12:2) Ngeci, Yowashe mwapwile mwanike washakele kuzibisa Yehova kubwaha. Oloni Yehoyanda mwatsile, Yowashe watolililile bamyata baje bapwile baka-kutengulukila. Bika byatundilemo? Yowashe na banu bakele na kuyula “bashangumukile kulemesa tumponya.” (2 Mizi 24:4, 17, 18) Yehova wazibile kubabala ku mbunge mukemwo ‘watwaleleleleho kubatumina tupolofweto mangana abanangule ngeci beluke kuli ikeye, oloni banu babyanene kubatolilila.’ Kubatolililile na kuli Zakaliya muna Yehoyanda uje wapwile kapolofweto ka Yehova na kapilistu. Zakaliya wapwile lalo mushoni wa Yowashe. Mwene Yowashe watsiile Zakaliya nameme naanga ya Zakaliya yamukwasele manene.—2 Mizi 22:11; 24:19-22.
17. Bika byalingiwile kuli Yowashe?
17 Yowashe katwaleleleleho kuzibila Yehova lyoba, ngeci byuma kubyamwendelele mwamubwa. Yehova wendekele ngwendi: “Baje banjiyengula, nange njikabashaula.” (1 Samwe 2:30) Maswalale ba Basilya baje bapwile babandondo bahyanene “maswalale babangi” ba Yowashe, co wabetwele manene. Basilya mubelukile kwimbo lyabo, bangamba bendi bamutsiile mwafwa ya kutsiisa Zakaliya. Banu bamwene ngwabo ou mwene wapwile wamubi, ngeci kubamutsindile mu ‘bimbumbo bya bimyene.’—2 Mizi 24:23-25; taleni ñanda ya “muna Balakiya” ku biñanda bitukwasa kuzibisisa mukanda wa Mateu 23:35.
18. Kwesekesa na mukanda wa Njelemiya 17:7, 8, tunapande kulinga bika mangana keti tupwe ngwe Yowashe?
18 Bika bitulilongesa ku mwanja wa Yowashe? Yowashe wapwile ngwe muti uje kuwashalabalesele mizi yawo mu libu, uje unakolo mwafwa ya kukundama ha muti ukwabo. Yehoyanda wapwile ngwe muti hakundamene Yowashe. Yehoyanda mwatsile, Yowashe washangumukile kutolilila kuli baka-kutengulukila, co kapwile wa kulongwa kuli Yehova. Eci cakumwenako citulongesa ngwaco kutwapandele lika kupangela Yehova mwafwa ya mwanja waubwa ubali na kutumwesa bandolome na bandokazi mu cikungulukilo nambe baka-naanga yetu. Nga tushaka kupwa ba kukanyama ku sipilitu tunapande kukanyamesa busamba bwetu na Yehova. Tunapande kumwononoka kwitila mu kutanda Lijwi lyendi na kusinganyekesesa ha byuma bitutanda na kulombela kuli ikeye.—Tandeni Njelemiya 17:7, 8; Kolo 2:6, 7.
19. Yehova ashaka ngwendi tulinge bika?
19 Yehova katondo ngwendi tulinge byuma kutwasa. Byuma byatonda banabyendeka mu bwihi ku mukanda wa Muka-kwambulula 12:13, uje wendeka ngwawo: “Singimika Njambi, co ononoka mashiko endi, omwo ebi byoshe bikebyo bibatangelele munu.” Nga tuzibila Njambi lyoba, co tukolesa omwo tuliwana na bukalu ngwe mwalingilile Obandiya na Yehoyanda. Kukwesi cuma citsiya busamba bwetu na Yehova.
MWASO 3 Watwana Nzili na Lilabelelo, Co Yobe Itwakulahela
a Lijwi lya “lyoba” libanapangesa mu Bisoneka linasa kulumbununa byuma byabingi. Linasa kulumbununa byuma bibasimutwiya ha simbu oyo, linasa kulumbununa kutewa manene, kumwesa kasingimiko nambe kukasama. Cino cilongesa citukwasa tukale na lyoba lije litukwasa kupwa ba kusimpa na kupwa ba kulongwa omwo tupangela Tate yetu wa mwilu.
b Obandiya ituli na kwendeka aha keti kapolofweto Obandiya uje wakeleko munima ya myaka yaingi, uje wasonekele mukanda wa mu Mbimbiliya wa lizina lyendi.
c KULUMBUNUNA CIKUPULO: Cikupulo cili na kumwesa ndolome ali na kwana bandolome na bandokazi mabulu nameme banashoko cipangi cetu mu lifuti lyabo.
d KULUMBUNUNA CIKUPULO: Ndokazi wa mumbanda ali na kulilongesa kuli ndokazi wa kukola mwakwambulwila kupangesa foni; ndolome wa kukola ali na kumwesa mwanja waubwa ndolome wa mukwenje omwo ali na kwambulwila ku mbunga. Ndolome uje azibuka mwamubwa mwakunyungila Njibo ya Bumwene ali na kulongesa bandolome bakwabo mwakulingila ngoco.