JA OYBYË AYUK MËDIˈIBË MYAYTYAKYPYË MATEO

1 Mä yäˈädë liibrë yajnimaytyaˈaky mä tsyoˈonyë tyëëm yˈäätsë Jesukristë,* ja myiiny mä tyëëm yˈäätsë David ets mä Abrahán.

17 Pääty jaa nyajxy mäjmäjkts naskaˈaxë, tsyondaky mä Abrahán ets kyugëjxë mä David, mäjmäjkts naskaˈaxë jatëgok nyajxy mä David axtë ko ojts yajmënëjkxtë Babilonia, ets mäjmäjkts naskaˈaxë yˈaknäjxy ko ojts yajmënëjkxtë Babilonia, taanëm myaxuˈunkˈäjtyë Kristë.

18 Ta net ja Jesukristë myiiny jyajty, María të nety nyaygyajpxyë pyëkäˈäny mëdë José, mä kyajnëm pyëktë, ta mët yëˈëgyëjxm ja Diosë myëjääw* ojts wyëˈëmy* uˈunkmëët. 19 José jantsy oyë nety jyaˈayˈaty, kyaj nety ttsoky etsë María dyajnaxët ja tsoytyuˈun. Pääty ttukniwinmäˈäyë ko niˈik oy ko kyaj mëët pyëkët.* 20 Mä nety duˈun të ttuknibëjktäägë, ta tsuujoty kumäˈäyotyë Jyobaa* yˈanklës myëgäjpxë ets yˈanëmääyë: “José, tyëëm yˈäätsë David, këdii mtsëˈëk mjawë xywyowëdë María ets xykyudëjkˈatët, mët ko ja uˈunk mëdiˈibë nyikëjxmˈäjtypy të nyaxkëdaˈaky mët yëˈëgyëjxmë Diosë myëjääw. 21 Yëˈë yajmaxuˈunkˈataampy tuˈugë mixyˈuˈunk ets jaa xyëëwmoˈoyët Jesús,* mët ko yëˈë yajnitsoˈogaampy ja kyäjpn ko dyaˈˈawäˈätspëtsëmët mä poky kaytyey”. 22 Tukëˈëyë duˈun tyuunë jyäjtë ets yˈadëwët mëdiˈibë netyë Jyobaa të tnaskäjpxë mët yëˈëgyëjxm ja kyugajpxy: 23 “¡Okmëdowdë! Tuˈugë kiixy mëdiˈibë ninäˈänëmë yeˈeytyëjk tkamëttsëënë uˈunkmëët wyëˈëmäˈäny* ets dyajmaxuˈunkˈatäˈäny tuˈugë mixyˈuˈunk mëdiˈibë yajxëëwmoˈoyëp Emmanuel”, mëdiˈibë yˈandijpy “Dios yajpääty mët ëjtsäjtëm”.

24 Ko José ojts myaˈaywyijy, ta duˈun ttuuny ixtëmë Jyobaa yˈanklës yˈanëmääyë ets twooy ja María parë tkudëjkˈatäˈäny. 25 Per kyaj yˈijty tsyënääy mëdë María ixtëmë kasäädë jäˈäy yˈit tsyëënëdë, jaanëm ko myiiny jyajty ja uˈunk. Ets jaa txëëwmooy, Jesús.

2 Ko Jesús myaxuˈunkˈäjty jam Belén mä yˈit lyugäärë Judea, ta nyimiinëdë ja jäˈäyëty mëdiˈibë yajniwij yajnikajtëp ja mëtsäˈä,* mëdiˈibë tsoˈondëp jatsow mä xëëw pyëtsëmy ets jyäjttë Jerusalén. Mä taabë tiempë yëˈë nety anaˈambë Herodes.* 2 Yäˈädë jäˈäyëty ta dyajtëëwdë: “¿Mä net ja uˈunk mëdiˈibë yˈanaˈamaambyë judiyëtëjk? Jaˈko tëjëts nˈijxëdë ja myëtsäˈä kojëtsë nety nyajpäättë mä ja xëëw pyëtsëmy ets päätyëts të njäˈttë parëts nwingoxtanëdët”. 3 Ko Herodes duˈun tnijäˈäwë, myëmääy myëdäj ets nanduˈun ja jäˈäyëty mëdiˈibë tsënääytyëp Jerusalén. 4 Ta Herodes dyajtuˈukmujky niˈamukë ja saserdotë wintsënëty ets pënaty jyaaytyëp ja ley ets ta dyajtëëwdë mä nety myaxuˈunkˈatäˈäny ja Kristë.* 5 Ta yˈatsoowdë: “Jam Belén mä yˈit nyaxwinyëdë Judea jaˈko duˈun ojts tnaskäjpxë tuˈugë kugajpxy: 6 Ets mijts Belén, mëdiˈibë myajpatp mä yˈit nyaxwinyëdë Judea, niˈamukë ja anaˈambëtëjk mëdiˈibë Judá kyaj mˈijxtëwëdë, ets mä mijtsën pyëtsëmäˈäny tuˈugë anaˈambë mëdiˈibë tyuˈumoˈoyaampy ja ngäjpnëts Israel”.

7 Ta Herodes ayuˈutsy ameˈtsyë twoowtsooy ja jäˈäyëty mëdiˈibë yajniwij yajnikajtëp ja mëtsäˈä ets dyajtëëwdë näˈä* meerë të tˈixtë ja mëtsäˈä. 8 Ta tˈanëmääytyë: “Nëjkxtë Belén ets ëxtäˈäytyë ja mixyˈuˈunk koonëm xypyäättët. Ta jatëgok mjëmbitët etsëts xytyukˈawanët parëts nëjkx nanduˈun nwingoxtanë”. 9 Ko duˈunë Herodes yˈanëmääyëdë, ta tyuˈudëjkëdë. Ets ja mëtsäˈä mëdiˈibë yˈijxtë mä ja xëëw pyëtsëmy, jaˈa mëdiˈibë kuduˈuˈäjt ets jam ojts wyoownëjkxëdë mä ja uˈunk yajpääty. 10 Nëgooyë ojts xyondaknëdë ko tˈijxtë ja mëtsäˈä të wyäˈkˈoyë. 11 Ko nyäjxtë tëgoty, ta tˈijxtë ja mixyˈuˈunk mët ja tyääk, María. Ta nyaygyoxtënääytyakëdë ets twintsëˈkëdë. Nanduˈun tnamooytyë oorë ets tijaty päˈäkxuˈkp.* 12 Per kom ojtsë Dios yˈanëˈëmxëdë tsuujoty kumäˈäyoty ko kyaj jyëmbittët mä Herodes, ta wiink tuˈu tpëjktë parë jyëmbijttë mä ja yˈit lyugäär.

13 Ko nety të jyëmbijnëdë yäˈädë jäˈäyëty, ta Jyobaa yˈanklës ojts tmëgajpxyë José tsuujoty kumäˈäyoty ets tˈanëmääy: “Pëdëˈëk, woownëjkxë yäˈädë mixyˈuˈunk mëdë tyääk jam Egipto ets jam mwëˈëmdët* koonëmëts njënäˈänët näˈä jatëgok mjëmbitët, ja ko Herodes yˈëxtäˈäyaambyë yäˈädë mixyˈuˈunk ets dyaˈoogäˈäny”. 14 Ta ja José pyëdëˈky ets ojts twoownëjkxy ja mixyˈuˈunk mëdë tyääk jam Egipto, 15 jam tsyënääytyë axtë koonëm yˈoˈkyë Herodes, duˈun yˈadëëy mëdiˈibë ojtsë Jyobaa ttuknaskäjpxë ja kyugajpxy, ko jyënany: “Nmëgäjpxëts ja nˈuˈunk ets pyëtsëmët jap Egipto”.

16 Herodes nëgooyë ojts jyotˈambëjknë ko tnijäˈäwë ko të nety wyinˈëënëdë ja jäˈäyëty mëdiˈibë yajniwij yajnikajtëp ja mëtsäˈä. Ta ojts tniˈanaˈamë ets niˈamukë yˈooktët ja mixyˈuˈungëty mëdiˈibë majtskë jyëmëjt etsë tim mutskatypyë, ninuˈun tsyëënëdë mä ja it lugäär mëdiˈibë nyitënaabyë Belén. Pääty duˈun ttuuny, yëˈë ko të nety yajxon twijtspëtsëmy ja xëëw tiempë ixtëm yˈanëmääyëdë ja jäˈäyëty mëdiˈibë yajniwij yajnikajtëp ja mëtsäˈä. 17 Duˈunën yˈadëëy mëdiˈibë Dios ojts ttuknaskäjpxë ja kugajpxy Jeremías: 18 “Yajmëdooy jam Ramá ko nëgooyë tuˈugë jäˈäy yaxnë. Yëˈë ja Raquelë yˈuˈunk yˈënäˈk nyiyaxypy mët ko të nety yˈoˈktäˈäytyë ets kyaj ttsojky pën jyotkujkmoˈoyëdët”.

19 Ko Herodes ojts yˈoˈknë, ta Jyobaa yˈanklës ojts jatëgok tmëgajpxyë José tsuujoty kumäˈäyoty jap Egipto, 20 ets tˈanëmääy: “Pëdëˈëk, woownëjkxë yäˈädë mixyˈuˈunk mëdë tyääk mä yˈit nyaxwinyëdë Israel, mët ko të yˈoˈktääynyëdë ja mëdiˈibë nety yaˈooganëdëp”. 21 Ta ja José pyëdëˈky ets ojts twoownëjkxy ja mixyˈuˈunk mëdë tyääk mä yˈit nyaxwinyëdë Israel. 22 Per ojts tsyëˈëgë nyëjkxët Judea mët ko tnijäˈäwë ko yëˈë nety jam anaˈambë Arquelao, ja yˈuˈungë Herodes. Ets të nety nanduˈunë Dios myëgajpxyë tsuujoty kumäˈäyoty, ta ojts nyijkxy mä lugäär mëdiˈibë nyitënaabyë Galilea. 23 Ets jam ojts tsyënääytyaknbëktë Nazaret. Duˈun yˈadëëy mëdiˈibë ojts tnaskäjpxëdë ja Diosë kyugajpxyëty: “Ja yajtijäˈäny Nazaret jäˈäy”.

3 Mä taabë tiempë, jaa Juan Yajnëbajtpë tyëjkë ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë mä ja it lugäärë äänëˈëk tëëtsëˈëkpë mëdiˈibë Judea. 2 Ets jyënany: “Jodëmbittë mët ko wingon yˈijnë ja tsäjpotmëdë Kutujkën”. 3 Ja kugajpxy Isaías yëˈëjën nyimaytyak ja Juan ko jyënany: “Yajmëdoy tuˈugë jäˈäy yaˈaxy jyoky mä ja it lugäärë äänëˈëk tëëtsëˈëkpë: ¡Niˈˈixëdë Jyobaa nyëˈë tyuˈu! Tëyë xyajwëˈëmdët”.* 4 Juan, yëˈë nety wyitˈäjtypy ja kameyëˈak ets yëˈë wyëënˈäjtypy ja poˈak. Yëˈë nanduˈun nyijukyˈäjt ja muˈu* etsë seerë päˈäk. 5 Nimiinëdë jäˈäyëty mëdiˈibë Jerusalén ets pënaty tsënääytyëp mä tukëˈëyë Judea nyääxot, ets niˈamukë pënaty tsënääytyëp Jordán mëjnëëbëˈääy. 6 Juan, jam yajnëbejty mä Jordán mëjnëë ets ja jäˈäyëty, mayjyaˈay wyinduuy tkupëjktë ko të nety tyëgoytyë.

7 Ko Juan nyimiinëdë nimayë fariseety etsë saduseety mä jam yajnëbety, ta tˈanëmääy: “Awäˈän tsäˈänyë yˈuˈungëty, ¿pënën të mˈanëˈëmxëdë ko mbäät xykyugaˈaktë ja Diosë yˈakë mëdiˈibë yajminaampy? 8 Jawyiin yajnigëxëˈëktë ko të mjodëmbittë. 9 Këdii nanduˈun këˈëm mjënäˈändë: Yëˈë ndeetyˈäjtëmë Abrahán. Yëˈko mä yäˈädë tsää, mbäädë Dios dyajpëtsëmyë yˈuˈunk yˈënäˈkë Abrahán. 10 Ja jatsyë tam yˈijnë mä kepyˈëjxën ets yajpujxëˈëgäˈäny ëxˈäjp. Pääty tukëˈëyë ääy kepy mëdiˈibë kyaj tyëëmbety, yajpujxëˈëgäämp yajpoˈotëˈëgäämp ets nyitoyaˈany. 11 Ëjts, yëˈëjëts mëdë nëë nyajnëbety mët ko mjodëmbittë. Per taanëm myiny mëdiˈibë niˈigyë kutujkën myëdäjtypy, këdiinëm ëjts, ets ni jeˈeyëts xykyanitëkë parëts ja kyëˈëk njaanët. Yëˈë myajnëbatanëdëp mët yëˈëgyëjxmë Diosë myëjääw* etsë jëën. 12 Tam tkäjpˈity ja mëdiˈibë tyukwinbojpyën ja triigë ets yajxon dyajwäˈätsäˈäny. Ta net dyajmukäˈäny ets tpëjkëˈëgäˈäny mä ja tsaˈax, ets ja pyuˈk* tpëjktäˈäganë mä jëën mëdiˈibë kyaj pyiˈitsy”.

13 Ta netë Jesús tsyoˈony Galilea ets ojts nyijkxy mä ja Jordán mëjnëë etsë Juan yajnëbatëdët. 14 Per yëˈë kyaj jyayajnëbatanë. Duˈun tˈanëmääy: “Ëjtsën mbäät xyajnëbety, ¿wiˈix kojëts xyˈanëëmë etsëts mijts nyajnëbatët?”. 15 Jesús ta yˈatsooy: “Per oy kojëts mijts xyajnëbatët ets nguytyuˈunëm tijatyë Dios nyiˈanaˈamëp”. Ta netë Juan yajnëbajtë. 16 Ko Jesús nyëbajtääy ets pyëtsëëmy nëëjoty, ta yˈawatsy ja tsäjp ets tˈijxy* ko Diosë myëjääw nyigëdaˈagyë Jesús ixtëm tuˈugë palomë. 17 Ets ta Dios ojts kyajpxy tsäjpotm: “Yëˈëtsënë yäˈädë nˈUˈunk mëdiˈibëts mëk ntsojkypy etsëts xyajjotkujkˈäjtp”.

4 Netë Jesús ojts yajnëjkxyë ja Diosë myëjääw mä ja it lugäärë äänëˈëk tëtsëˈëkpë ets jam ja Mëjkuˈu jyayajtëgoyanë. 2 Ja netyë Jesús të yˈayuuˈaty 40 xyëëw 40 tsyuˈum ets nëgooyë nety yuˈoˈkënë. 3 Ta myëwingoonë ja Mëjkuˈu mëdiˈibë jam yajtëgoyanëp ets yˈanëmääyë: “Pën mijtsënë Dios mjantsy yˈuˈunkˈäjtëp, yajjëmbitë yäˈädë tsää tsäjpkaaky”. 4 Perë Jesús ta tˈatsooy: “Jääybyety yˈity mä Diosë yˈAyuk ko kyaj mbäät yëˈëyë jäˈäy tnijukyˈatyë käˈäyën ukën, nanduˈunën mbäät tnijukyˈaty tukëˈëyë Jyobaa yˈääw yˈayuk”.

5 Ta ja Mëjkuˈu ojts yajnëjkxyë Jerusalén ets yajpäˈtëjkë mä templë kopk 6 ets yˈanëmääyë: “Pën mijtsënë Dios mjantsy yˈuˈunkˈäjtëp naygyujëbijpnaxët mët ko jääybyety yˈity: Tyukˈanaˈamaambyë yˈanklëstëjk parë mbudëkëdët ets mˈamäjtsnaxëdët këdiibë wiˈix jyatët ja mgëˈë mdeky”. 7 Ta Jesús yˈatsoowëmbijty: “Jääybyety yˈity nanduˈun, këdii Jyobaa xywyinmäˈänyˈixy ja mëdiˈibë mDiosˈäjtypy”.

8 Ta ja Mëjkuˈu yajnëjkxë tungëjxy kopkëjxy ets tyukˈijxë tukëˈëyë ja anaˈamdakn kutujktakn ets ja mëjˈäjtën mëdiˈibë jaˈäjtp naxwiiny. 9 Ets yˈanëmääyë: “Nmoˈoyëp tukëˈëyë mëdiˈibë yam ndukˈijxypy, jeˈeyëts tëgok xywyingoxtanët etsëts xyˈawdatët”. 10 Jesús ta tˈatsooy: “¡Winwäˈktutkëts Satanás! Jaˈko jääybyety yˈity: Awdatë Jyobaa mëdiˈibë mDiosˈäjtypy ets yëˈëyë mmëdun”. 11 Ta Jesús wyinwäˈktutë ja Mëjkuˈu, etsë net nyimiinëdë ja anklëstëjk ets myëjääwmooyëdë.

12 Ko Jesús tnijäˈäwë ko Juan të yajtsumy, ta ojts nyijkxy Galilea. 13 Ets ko ojts tsyoˈonë Nazaret, ta tsyënääytyaknbëjky Capernaúm, mëdiˈibë yajpatp mejybyëˈääy mä ja it lugäär mëdiˈibë nyitënaabyë Zabulón etsë Neftalí. 14 Päätyën tsyënääytyëgäjtsy ets yˈadëwët mëdiˈibë netyë Dios të ttuknaskäjpxë ja kugajpxy Isaías: 15 “¡Galilea jäˈäyëty* ets mëdiˈibë tsënääytyëp mä yˈit nyaxwinyëdë Zabulón etsë Neftalí, mëdiˈibë jatsow tsënääytyëp mä Jordán mëjnëë mä xëëw kyëdaˈaky! 16 Ja nax käjpn mëdiˈibë nety yajpattëp agootstum ojts tˈixtë ja tëˈkx jäjjën, ja jäˈäyëty mëdiˈibë nety yajpattëp ixtëm jeexyë ja oˈkën të yajnitukëdë, yˈijxtë ja tëˈkx jäjjën”. 17 Ta netë Jesús tyëjkë ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë ets jyënany: “Jodëmbittë mët ko wingon yˈijnë ja tsäjpotmëdë Kutujkën”.

18 Ko nyajxy mejybyëˈääy jam Galilea, ta tˈijxyë Simón mëdiˈibë nanduˈun yaˈixyˈäjtp Pedro ets ja myëgaˈax Andrés, tamë nety të tkujëbipëdë ja yˈatarrayë* mä mejy, pes yëˈë nety tyuunkˈäjttëbë äjkxmäjtsk. 19 Ta Jesús yˈanëmääyëdë: “Pamiindëgëts, ets ndukniˈˈixëdëp wiˈix xyˈëxtäˈäytyët ja jäˈäy duˈun ixtëm xyˈëxtäˈäytyë äjkx”. 20 Ta ënetyë tnikaktë ja yˈatarrayë ets ojts tpanëjkxtë Jesús. 21 Ko waanë ojts yˈaknasˈyeˈeyë, ta tpatyë Santiago etsë Juan, yëˈë Zebedeo myäängëty. Tamë nety mëdë tyeety barkëjoty tˈaxuy tˈadäägëdë ja atarrayë ko Jesús ojts myëgäjpxëdë, 22 ta ënetyë tpatsoˈondë, nyikaktë ja tyeety ets ja barkë.

23 Mä tukëˈëyë yˈit nyaxwinyëdë Galilea, Jesús yˈëwäˈkx kyäjpxwäˈkx ja oybyë ayuk mëdiˈibë nyimaytyakypy ja Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën, ets yaˈëxpëjk mäjaty tyuˈukmuktë ja judiyëtëjk. Yajtsok yaˈˈagëdak nanduˈunë jäˈäy mëdiˈibë nety wiˈixëm ja yuu päˈäm myëdäjttëp. 24 Mä tukëˈëyë yˈit lyugäärë Siria, yajnijäˈäwë tijatyë Jesús tyuun. Pääty yajtuknimiiny pënatyë nety yuumëët päˈämmëët yajpattëp ets pënaty mëk pëjkëdëp, nanduˈun pënatyë nety ja kaˈoybyë të tyuktëkëdë, pënaty të xyujxnëdë etsë jäˈäy mëdiˈibë moˈttëp, etsë Jesús yajtsoktääy yaˈˈagëdaktääy. 25 Pääty ja mayjyaˈay pyatsoˈonëdë mëdiˈibë tsënääytyëp Galilea ets Decápolis,* nanduˈun pënaty tsënääytyëp Jerusalén, Judea ets mä ja yˈit lyugäärë Jordán mëjnëë mä xëëw pyëtsëmy.

5 Ko Jesús tˈijxy ja mayjyaˈay, ta pyäˈtëjkë mä tuˈugë kopk ets jam nyaxweˈtsy, ta nyimiinëdë ja yˈëxpëjkpëty. 2 Ta netë Jesús yaˈëxpëjktsondaky, ets jyënany:

3 “Agujk jotkujk yajpäättë pënaty yˈijxtëp ko yajtëgoyˈäjttëbë Dios, jaˈko yëˈë jyaˈäjttëp ja tsäjpotmëdë Kutujkën.

4 Agujk jotkujk yajpäättë pënaty mon tuk nayjyäˈäwëdëp, jaˈko yajjotkujkmoˈoyandëp.

5 Agujk jotkujk yajpäättë pënaty jäˈäyˈäjttëp yuunk naxypy, jaˈko yëˈë yajtukumayandëbë naxwinyëdë.

6 Agujk jotkujk yajpäättë pënaty tsyojktëp ets yajtunët mëdiˈibë Dios nyigajpxypy ko oy, mët ko Dios kyuytyunaampy ixtëm ttsojkënyëˈaty.

7 Agujk jotkujk yajpäättë pënaty paˈˈayoowdëp, mët ko nanduˈun yajpaˈˈayowäˈändë.

8 Agujk jotkujk yajpäättë pënaty wäˈätsë jyot wyinmäˈäny myëdäjttëp, mët ko yˈixandëp ja Dios.

9 Agujk jotkujk yajpäättë pënaty yajjaˈäjttëbë tuˈugyëˈäjtën, mët ko yëˈë Dios uˈunkˈatanëdëp.

10 Agujk jotkujk yajpäättë pënaty yajpajëdijttëp mët ko ttundë mëdiˈibë oy, jaˈko yëˈë jyaˈäjttëp ja tsäjpotmëdë Kutujkën.

11 Agujk jotkujk myajpäättët ko ëjtskyëjxmë jäˈäy mwingäjpx mjëjpkäjpxëdët, mnibëdëˈëgëdët ets ko tsäätsy* mäˈädë ääw ayuk mduknibëtsëmëdët. 12 Agujk jotkujk nayjyawëdë ets xondäˈäktë, pes mëjwiin kajaa Dios mgumayäˈänëdë jam tsäjpotm, jaˈko nanduˈun yajpajëdijttë ja kugajpxyëty mëdiˈibë jukyˈäjttë määnëm nety mgajukyˈattë.

13 Mijtsëty duˈun ixtëmë kään yä naxwiiny. Per ko ja kään nyäjxnë, ¿mbäädëdaa jatëgok tmëdatyë tyäˈämtsˈäjtën? Niwiˈixtsow ets kyaj mbäät nyekytyuny, ta yajnaskoˈowënë ets jeˈeyë jäˈäy tˈadaˈan ttuktaˈanëdë.

14 Mijtsëty mjäj mdëˈkxtëp mä naxwinyëdë jäˈäy. Kyaj mbäät yajˈyuˈutsy ja nax käjpn mëdiˈibë yajpatp mä ja tun kopkë jantsy këjxmbë. 15 Nipën jeˈeyë tkayajtoyiˈiky ja lamprë mëdiˈibë yajtuumbyë aseytë ets ta net ttukujujpnë katsy, niˈigyën tpëjktaˈaky këjxm ets ttuktëˈkx ttukjäjë ja tëgot. 16 Nanduˈun mijtsëty, tëˈkx jäjtë mä naxwinyëdë jäˈäy. Waˈan tˈixtë tijaty oy mduundëp ets duˈun xyajmëjpëtsëmdët ja mDeetyë tsäjpotmëdë.

17 Këdii mwinmaytyë ko päätyëts të nminy etsëts nyajjëjptëgoyaˈany ja Ley* o tijaty tukniˈˈijxëdë ja Diosë kyugajpxyëty. Kyajëts të nminy etsëts nyajjëjptëgoyaˈany, yëˈë duˈun parëts nyaˈˈadëwäˈäny. 18 Tyam yajxon ndimyˈanëëmëdë, duˈun ixtëm ninäˈä kyakutëgoyaˈanyë tsäjp ets ja naxwinyëdë, nanduˈunën seguurë yˈadëwäˈäny tukëˈëyë mëdiˈibë yiˈin waanë miimp mä ja Ley ets nituˈugë letrë kyayajninaxäˈäny. 19 Pääty, ja mëdiˈibë kyaj tmëmëdoyën tuˈugë yäˈädë anaˈamën mëdiˈibë yiˈin waanë ets nanduˈun ttukniˈˈixë ja myëguˈuktëjk parë kyaj tmëmëdowdët, mutsk nyaxäˈäny mä ja tsäjpotmëdë Kutujkën. Per ja mëdiˈibë myëmëdoopy ets tyukniˈˈijxëp ja myëguˈuktëjk parë nanduˈun tmëmëdowdët, mëj nyaxäˈäny mä ja tsäjpotmëdë Kutujkën. 20 Tyam ndimyˈanëëmëdë, yëˈë niˈigyë ëxtäˈäytyë wiˈixë Dios mgupëkëdët, ets kyaj dyuˈunëty ixtëm tjatundë ja fariseety ets pënaty jyaaytyëbë ley, net mdëkëdët mä ja tsäjpotmëdë Kutujkën.

21 Të xymyëdowdë ko ojts yaˈˈanëëmëdë ja mˈaptëjkëty: Kyaj myajjäˈäyˈoogët, ets pënaty yajjäˈäyˈoˈkp jam yajpayeˈeyaˈany mä ja yajkutujkpë. 22 Per tyam ndimyˈanëëmëdë, ja mëdiˈibë tuˈugyë të ttukjotˈambëjknë ja myëguˈuk, jam yajpayeˈeyaˈany mä ja yajkutujkpë. Ets pënaty ja myëguˈuk wyinˈojpy jyëjpˈojpy, jam yajpayeˈeyaˈany mä yajpäättë ja Yajkutujkpëty mëdiˈibë Mëj ijttëp. Per pënaty tyijpy ja myëguˈuk tsuujäˈäy lokëjäˈäy, nitëjkëp nyëjkxët Gehena* mä jëën tyoy.

23 Pääty ko xymyënëjkxët ja mwintsëˈkën mä altaar ets jam xyjyamyetsy ko të mëët ja mmëguˈuk mnaymyëdëgoyë, 24 jamyë nikaˈak ja mwintsëˈkën altaar windum. Nëjkx jayëjp käjpxˈoyë ja jotmay mët ja mmëguˈuk, ets ko net mjëmbitët taanëm xyakët ja mwintsëˈkën.

25 Ko ja mmëtsip mniˈëënëdët, niˈik oy ko mëët xyaˈoyët ja jotmay määnëm mganayajäˈtëdë mä ja yajkutujkpë, yëˈë ko mbäät ja mmëtsip mgëyakyë mä ja kuduunktëjk, ets yëˈëjëty ta tniˈanaˈamëdët parë myajtsum myajmatsët. 26 Tyam ndimyˈanëëmë ko niwiˈixtsow mgapëtsëmët pujxndëgoty, koonëm xykyëbajtäˈäyët ja mnuˈkxy.

27 Mmëdoowdë ko ojts yajnigajpxy: Këdii xymyëttsëënëdë wiink yeˈeytyëjk mëdiˈibë kyaj xymyëmëjjäˈäyëty o wiink toˈoxytyëjk mëdiˈibë kyaj xykyudëjkëty. 28 Per tyam nˈanëëmëdë ko pën tuˈugë yeˈeytyëjk duˈunyëm tˈijxˈadëˈëtsy tuˈugë toˈoxytyëjk mëdiˈibë kyaj tkudëjkëty etsë net twinmay wiˈix tmëtˈitäˈäny tmëttsëënëyaˈany, taabë jäˈäy tëëjën pyokytyuny mët ja toˈoxytyëjk* jyodoty wyinmäˈänyoty. 29 Pääty ko myajtëgoyäˈänëdët ja mˈaˈoywyiin, tim juut ets jagam xynyaskäˈätsët. Niˈik oy ko jeˈeyë tuˈuk xyajtëgoyët ja mwiin, këdiinëm ko tukëˈëyë ja mniniˈkx yajkujëbipët mä Gehena.* 30 Nanduˈun ko myajtëgoyäˈänëdët ja mˈaˈoygyëˈë,* nëbux ets jagam nasjëbipë, niˈik oy ko jeˈeyë tuˈuk xyajtëgoyët ja mgëˈë ets kyaj ko tukëˈëyë kyutëgoyët ja mniniˈkx mä Gehena.*

31 Nanduˈun ojts yajnigajpxy: Pënaty yajjääywyäˈkxtëp mëdë kyudëjk, waˈan tmoˈoy ja neky mä të yajjääywyäˈkxtë. 32 Per tyam nˈanëëmëdë ko pën tuˈugë yeˈeytyëjk yajjääywyäˈkxp mëdë kyudëjk ets kyaj yëˈëjëty mët ko axëëk ja jyot nyiniˈkx të dyajtuny,* jotmayjëjpˈam ja kyudëjk tpëjktaˈaky yëˈë ko mbäät pyokytyuny mëdë wiink yeˈeytyëjk. Ets ja yeˈeytyëjk mëdiˈibë pyëjkypyë ja toˈoxytyëjk mëdiˈibë të yajjääywyaˈkxy, pokytyuumbë nety* mët ko yëˈë myëttsënaapy ja wiink jäˈäyë kyudëjk.

33 Nan mëdoowdë ko ja mˈaptëjkëty yaˈˈanëmääytyë: Këdii tii xywyandäˈägët mëdiˈibë kyaj xykyuytyunäˈäny, kuytyun tijaty mdukwandakypyë Jyobaa. 34 Per tyam nˈanëëmëdë: Ninäˈä tii xykyawandäˈäktët. Ni tsäjpotmëdë xykyakäjpxpäättët ko ti xywyandäˈäktët, yëˈë ko jamë Dios yajkutuky, 35 ni naxwinyëdë xykyakäjpxpäättët, yëˈë ko jaa mä tyeky dyajpoˈkxy, ni yëˈë xykyakäjpxpäättët ja Jerusalén käjpn mët ko jam yˈaneˈemy ja mëj Rey.* 36 Kyaj nanduˈun tii xywyandäˈägët mjukyˈäjtëngyëjxm,* mët ko nituˈuk mbäädë mguwääy xykyayajjëmbity yëk o poop. 37 Ko mjënäˈändët oy, tundë duˈun, ets ko mjënäˈändët kyaj, kyaj xytyundët. Ja ko mëdiˈibë kyaj tkuytyunyën ja yˈayuk jam tsyoony mä ja Mëjkuˈu.*

38 Mmëdoowdë ko ojts yajnigajpxy: Ko pën dyajtsayutët* ja mwiin, yajtsayujtë nanduˈun ja wyiin. Ko pën ja mdëts tnëgoxët, nëgojxë nanduˈun ja tyëts. 39 Per tyam nˈanëëmëdë: Kyaj mtsiptundët mëdë axëkjäˈäy. Ko pën mˈabojtsëˈëgëdët mä mˈabënuugyë* aˈoytsyoowbë, tukˈagon ja wiinkpë mˈabënuuky. 40 Ets ko jam pën myajnëjkxäˈänëdët mä yajkutujkpë mët ko mbëjkxëyaˈanyë ja mwit, mmoˈo jatuˈukpë mwit mëdiˈibë mˈakmëdäjtypy. 41 Ets ko jam pën myajtunäˈänyë tuk oorë, aktun ja majtsk oorë. 42 Ko jam pën tii mˈamdowëdët, mmoˈo. Ets ko pën tii mˈamdowëdët anuˈkxy, tukˈanuˈkx.

43 Mmëdoowdë ko ojts yajnigajpxy: Tsok ja mmëguˈuk ets axëkˈix ja mmëtsip. 44 Per tyam nˈanëëmëdë ko duˈunyëm xytsyoktët ja mmëtsipëty ets ninuˈkxtäägëdë pënaty mnibëdëˈkëdëp. 45 Duˈun xyajnigëxëˈëktët ko yëˈë mˈuˈunkˈäjtëdëp ja mDeetyë tsäjpotmëdë, mët ko yëˈë yajnituupy ets yajniˈaampy ja axëkjäˈäy etsë oyjyaˈay. 46 Ko yëˈëyë xytsyoktët pënaty mtsojkëdëp, ¿ti kunuˈkxën mˈëwxijt mjëjpˈijxtëp? Nanduˈun yˈadëˈëtstë ja yajkugëbajtpëty. 47 Ets ko yëˈëyë xyˈëboˈkx xykyäjpxpoˈkxtët ja mjëëky mmëguˈuk, ¿ti niˈigyën oy tijaty xytyimtundë? Nanduˈun yˈadëˈëtstë pënatyë Dios kyaj tˈixyˈattë. 48 Pääty, tsoktë amumduˈukjot oytyim pënëty, duˈun ixtëmë mDeetyë tsäjpotmëdë ttsoky oytyim pënëty”.

6 Jesús jyënany: “Naygyuentëˈatëdë, këdii xytyundë ja oyˈäjtën parë jeˈeyë jäˈäy mnaytyukˈixäˈänëdë, yëˈë ko mDeetyë tsäjpotmëdë kyaj mgunuˈkxäˈänëdë ko duˈun mjäˈäyˈattë. 2 Ko xypyudëkët ja mëdiˈibë yajtëgoyˈajtypyën, kyaj xymyaytyääkjëditët ixtëm ttundë pënaty winˈëˈëndëp mäjaty tyuˈukmuktë ja judiyëtëjk ets nëˈääy tuˈääy parë jäˈäy yajmëjpëtsëmëdët. Tyam nˈanëëmëdë ko yëˈëjëty duˈun jeˈeyë tˈaxäjëdë ja kyumäˈäyën. 3 Per ko xypyudëkët ja mëdiˈibë yajtëgoyˈajtypyën, kyaj xytyuknijawët ja mˈanäjnygyëˈë mëdiˈibë tyuumbyën ja mˈaˈoygyëˈë;* 4 kyaj pën xytyuknijawët ko xypyudëkët ja mëdiˈibë yajtëgoyˈäjttëp. Jaˈko yëˈë yajjëmbitaampy ja mDeetyë tsäjpotmëdë mëdiˈibë tijaty yˈijxtaapy.

5 Ko nanduˈun mnuˈkxtäˈägët, kyaj duˈun mˈadëˈëtstët ixtëm pënaty kyuyuˈtstëp wiˈix jyaˈayˈattë. Jaˈko yëˈëjëty tanë nyuˈkxtäˈäktë mäjaty tyuˈukmuktë ja judiyëtëjk ets nëˈääy tuˈääy* parë jäˈäy ttukˈixäˈändë. Tyam nˈanëëmëdë ko yëˈëjëty të tˈaxäjëtyaaynyëdë ja kyumäˈäyën. 6 Per mijts ko mnuˈkxtäˈägäˈänët, tëkë mdëgoty ets nayajkuˈadukëdë, ta net xymyënuˈkxtäˈägët ja mDeetyë tsäjpotmëdë mëdiˈibë tijaty yˈijxtaapy, ets ja mDeety, yëˈë yajjëmbitaampy. 7 Ko mnuˈkxtäˈägët, kyaj yëˈëyë xynyijëmbit xynyiˈadëjët ja mˈääw mˈayuk ixtëm yˈadëˈëtstë ja jäˈäyëty mëdiˈibë kyaj Diosmëdundë, mët ko yëˈëjëty duˈun wyinmaytyë ko net yajmëdoowˈitäˈändë ja nyuˈkxtakën ko tnijëmbit tniˈadëjtët ja yˈääw yˈayuk. 8 Kyaj duˈun mˈadëˈëtsët ixtëm yëˈëjëty. Yëˈë ko mDeety nyijäˈäwëp tijaty myajtëgoyˈäjttëp mä kyajnëm xyˈamdowdë.

9 Mijtsëty duˈunën mbäät mnuˈkxtäˈäktë:

Tatë, mä myajpäätyën jam tsäjpotm, waˈanë mxëëw twäˈätsy. 10 Waˈan tminy ja mˈAnaˈam mGutujkën. Waˈan dyajtunyë mtsojkën, duˈun ixtëm jam tsäjpotm ets nanduˈun yä naxwiiny. 11 Mooytyëgëtsë ngäˈäyën nˈukën mä yäˈädë xëëw; 12 pokymyaˈkxtëgëts mäjatyëts ndëgoytyë,* duˈun ixtëmëts nbokymyaˈkxtë pënatyëts xymyëdëgooytyëp.* 13 Ets pudëjkëdëgëts këdiibëts tii xyajpokytyundët, yaˈˈawäˈätspëtsëëmdëgëts mä ja Kaˈoybyë.

14 Ko xypyokymyaˈkxtët pënaty mëdëgooyëdëp, yëˈë mDeetyë tsäjpotmëdë nanduˈun mbokymyaˈkxäˈänëdë. 15 Per ko xykyapokymyaˈkxtët pënaty mëdëgooyëdëp, yëˈë mDeety nan kyaj mbokymyaˈkxäˈänëdë.

16 Ko mˈayuuˈattët, këdii mon tuk ja mwiin mjëjp xypyëjktäˈäktët, yëˈë ko duˈun yˈadëˈëtstë pënaty kyuyuˈtstëp wiˈix jyaˈayˈattë parë ttukˈixäˈändë jäˈäyëty ko ayuuˈäjttëp. Tyam nˈanëëmëdë ko yëˈëjëty të tˈaxäjëtyaaynyëdë ja kyumäˈäyën. 17 Per mijts, ko mˈayuuˈattët naytyukujääxëdë ja aseytë mëdiˈibë päˈäkxuˈkp ets mwinbuj mwinjaˈatstët, 18 këdiibë jäˈäy xytyimtuknijawëdët ko mˈayuuˈäjttëp, yëˈëyë mbäät ja nDeety tnijawë mëdiˈibë tijaty yˈijxtaapy, ets yëˈë yajjëmbitaampy.

19 Këdii xypyëjkëˈëktë tijaty tsobatp yä naxwiiny, yëˈë ko mbäädë jëyujk yajwindëgoyë, tyowë ets mbäädë maˈtspë tnidëkë. 20 Niˈik oy ko jam tsäjpotm xypyëjkëˈëgët tijaty tsobatp, yëˈë ko jam kyaj mbäädë yujk yajwindëgoyë, ni kyatowë ets ni maˈtspë mbäät jam kyatëkë. 21 Yëˈë ko mä xypyëjkëˈëky tijaty myajtsobatypy, jam nanduˈun ja mjot mwinmäˈäny xypyëjktäˈägäˈäny.

22 Ja wiin, yëˈë kyudëˈkxy kyujajpy ja niniˈkx. Ko ja mwiin wäˈäts xytyukˈixët, ta tkudëˈkxäˈäny tkujäjjäˈäny tukëˈëyë ja mniniˈkx. 23 Per ko ja mwiin tnaywyinaxëjawët tijatyë wiink jäˈäy myëdäjtypy, ta tukëˈëyë ja mniniˈkx yajpäädäˈäny kubiˈits kuˈook. Ko ja tëˈkx jäjjën mëdiˈibë mmëdäjtypy jyëmbitët koots, ¡ta tukëˈëyë ja mniniˈkx yajpäädanë agootstuuy!

24 Nipën mbäät tkamëduny majtskë wintsën, jaˈko tuˈuk yˈaxëkˈixaampy ets jatuˈukpë tsyokaampy, o jatuˈukpë myëmëdowaampy ets jatuˈukpë kyaj tmëjˈixäˈäny tmëjpëjktäˈägäˈäny. Kyaj mbäät xymyëdundë Dios ets nanduˈun mgumeenyjyaˈayˈatäˈändët.

25 Pääty yam nˈanëëmëdë: Këdii xymyëmay xymyëdäjtët ja mjukyˈäjtën, tii mˈokkay mˈokˈuuktëp o tii mˈokwitˈat mˈokxoxˈattëp. Yëˈë ko jukyˈäjtën niˈigyë tsyobääty këdiinëm ja käˈäyën ukën etsë wit xox. 26 Okˈixtë yajxon ja joon mëdiˈibë kaakjëdijttëp tsäjpwinm. Kyaj nyiˈip kyojtë, ni tkayajmuktë kyojy pyëjktaˈaky ets ni tkamëdattë tsaˈax mä tijaty tpëjkëˈëktët, perë mDeetyë tsäjpotmëdë mooyëdëbë jyëˈkxy pyëky. ¿Niˈigyëdaa tsyobäättë yäˈädë joonëty ets kyaj dyuˈunëty mijtsëty? 27 ¿Pën mbäät tˈakˈyajˈyonyë jyukyˈäjtën mët ko tijaty tmëmay tmëdäjy? 28 ¿Tiko nanduˈun xytyimmëmay xytyimmëdäjttë ja mwit mxox? Okˈixtë wiˈixë pëjy yondë aamyoty ujtstsoty, ni kyatundë ets ni kyaxuy kyatäˈäktë, 29 per tyam nˈanëëmëdë ko ni yëˈë Salomón duˈun oyatyë wyit tkapëjktaky ixtëmë yäˈädë pëjy. 30 Pënë Dios duˈun txoxy jantsy oyatyë ääy ujts, oy tjanijawë ko jeˈeyë tuk ratë yˈitäˈäny ets jëënoty yajpëjktäˈägäˈäny, pes niˈigyën mijtsëty mmoˈoyäˈänëdë ja mwit mxoxëty. Pääty, ¿tiko mëkë mmëbëjkën xykyamëdattë? 31 Ninäˈä xykyamëmay xykyamëdäjtët etsë net mjënäˈändët: ¿Ti net nˈokkäˈäy nˈokˈukëm?, o ¿mä net ja wit xox nˈokpëjkëm? 32 Yëˈko pënaty kyaj Diosmëdundë, yëˈë yˈëxtääytyëp ets pyaˈoˈktëëwdëp, perë mDeetyë tsäjpotmëdë nyijäˈäwëp ko tukëˈëyë yäˈädë myajtëgoyˈäjttëp.

33 Pääty, duˈunyëm xëmë jëjpˈam pëjktäˈäktë ja Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën ets tijatyë Dios nyigajpxypy ko oy, ets yëˈë mmoˈoyëdëp tijaty myajtëgoyˈäjttëp. 34 Kyaj xymyëmay xymyëdäjtët ti jabom tunan jatanëp, yëˈë ko tuˈuk tuˈugë xëëw tiiyëm yajmëmayäämp yajmëdäjjäämp. Jantsy kanääk pëkyë amay jotmay mëdiˈibë jaˈäjtp tuˈuk tuˈugë xëëw”.

7 Jesús yˈakjënany: “Kyaj yëˈëyë xyˈix xytyundët tijaty oy kyatuundëbë wiinkpë, këdiibë nanduˈun myaˈix myajtundët. 2 Jaˈko duˈun ixtëmë wiinkpë xyˈix xytyundë tijaty oy kyatuundëp, nanduˈun myaˈixäˈän myajtunäˈändë, ets ja kijpxën mëdiˈibë myajtuundëp mä ja mmëguˈuktëjk, nan yëˈë myajtukijpxandëp. 3 ¿Tiko yëˈëyë xyˈixy ja kepyxyäˈk* mä ja mmëguˈugë wyiinën ets kyaj xyˈixy ja mëj kepy mëdiˈibë mmëdäjtypy mä mwiinën? 4 ¿Wiˈixën ja mmëguˈuk xyˈanëëmëyaˈany minëts nˈokjuutyë kepyxyäˈk mä mwiinën ets pën mä mwiin tap tuˈugë mëj kepy? 5 ¡Winmäˈänytyuk! Jayëjp yajpëtsëm ja mëj kepy mä mwiinën ets taanëmë net xyˈixët wiˈix xyjyuudët ja kepyxyäˈk mä ja mmëguˈugë wyiinën.

6 Kyaj xymyoˈoyëdë uk tijatyë Dios jyaˈäjtypy. Këdii nanduˈunë ëtsëm xytyukwingugoˈowëdë perlë,* yëˈë ko mbäät jeˈeyë tˈadeeny ttukteeny, mnibëdëˈëgëdë etsë net mˈatsuˈuts mduktsuˈutsëdët.

7 Duˈunyëm amdoowˈadëˈëtstë ets myajmoˈoyandëp, duˈunyëm ëxtääyˈadëˈëtstë ets mbäädandëp, duˈunyëm koxtë* ja jëënˈääw tëjkˈääw ets mˈawäˈätsanxëdëp. 8 Jaˈko ja mëdiˈibë yˈamdoobyën, yajmoopy, ja mëdiˈibë yˈëxtaabyën, pyatypy, ets ja mëdiˈibë duˈunyëm kyojxypy ja jëënˈääw tëjkˈääw, awäˈätsanxëp. 9 Ko ja mˈuˈunk mˈamdowëdët ja tsäjpkaaky, ¿waˈandaa yëˈë xymyoˈoyët tuˈugë tsää? 10 Ets pën yëˈë mˈamdoowëp tuˈugë äjkx, ¿këdii kyaj xymyoˈoyët tuˈugë tsäˈäny? 11 Mijtsëty oy mbokyjyaˈayˈattë, mmooytyëbë mˈuˈunk mˈënäˈk mëdiˈibë oyën. Pes ¡waanë niˈigyën ja mDeetyë tsäjpotmëdë tmoˈoyaˈany mëdiˈibë oyaty pënaty amdoowëp!

12 Duˈun ixtëm xytsyoktë tijaty ja mmëguˈuktëjk mdukmëdunëdët, nanduˈunën mijtsëty xytyukmëdundët. Duˈunën jyënaˈany ja Ley ets tijaty tukniˈˈijxëdë ja Diosë kyugajpxyëty.

13 Tëkëdë mä ja tëjkˈääwë axuˈutspë, yëˈë ko ja tëjkˈääwë mëjwiimbë ets ja mëjtuˈu jam yajnëjkxy mä ja kutëgoˈoyën, ets nimay japë jäˈäy tyëkëdë mä yäˈädë tëjkˈääw; 14 per ja tëjkˈääwë axuˈutspë ets ja tuˈujë axuˈutspë jam yajnëjkxy mä jukyˈäjtën, ets niwaanë jeˈeyë mëdiˈibë pyattëp.

15 Nayˈijxˈit naygyuentëˈatëdë mëdë jäˈäy mëdiˈibë nayajnäjxëdëp kugajpxy, mët ko yëˈëjëty duˈun mmëwingonëdë ixtëmë borreegë, per yˈääwoty jyodoty duˈun ixtëmë loobë mëdiˈibë nëgooyë tsyuˈutsanëdë. 16 Yëˈë mdukˈijxwëˈëmandëp wiˈix tijaty ttundë.* Tuˈugë apynygyepy ninäˈä yëˈë tkatëëmˈatyë uubës etsë iigë, ¿këdiijë? 17 Nanduˈunë ääy kepyë oybyë, ak oyaty tyëëmˈaty, per ja ääy kepy mëdiˈibë kyaj yˈoyëty, kyaj oy tyëëmbety. 18 Ja ääy kepyë oybyë, kyaj tyëëmˈaty puˈuts ets ja ääy kepy mëdiˈibë kyaj yˈoyëty, kyaj oy tyëëmˈaty. 19 Tukëˈëyë ääy kepy mëdiˈibë kyaj oy tyëëmˈaty, yajpujxëˈkp yajpoˈotëˈkp ets yajninoˈkp. 20 Päätyë yäˈädë jäˈäyëty, yëˈë yajtukˈijxwëˈëmandëp wiˈix tijaty ttundë.*

21 Kyaj niˈamukë tyëkëyäˈändë mä ja tsäjpotmëdë Kutujkën pënatyëts xyˈanëmaapy: Wintsën, Wintsën. Yëˈëyë tëkëyandëp pënaty tyuundëp tijatyëtsë nDeetyë tsäjpotmëdë tsyojkypy. 22 Mä taabë xëëw, nimayëts xyˈanëëmëyäˈändë: Wintsën, Wintsën, mxëëwgyëjxmëts tijaty të nimaytyäˈäktë, tëjëts mxëëwgyëjxm nˈëxkaxtë kaˈoybyëty ets mxëëwgyëjxmëts të ndundë kanäägë mëjˈäjtën. 23 Per tajëts nˈatsoowäˈäny: ¡Ninäˈä të ngaˈixyˈattë! ¡Winwäˈktuttëgëts mijtsëty ninuˈun kyaj xymyëmëdowdë ja Ley!

24 Pääty, ja mëdiˈibë myëdoowˈijtypy ets pyaduumpy ixtëmëts të njënäˈäny, duˈun yëˈë ixtëm ja yeˈeytyëjkë kuwijypyë mëdiˈibë kyëxkoj ja tyëjk tsäädoˈokykyijxy. 25 Ko ja tuu myiiny, ta ja nëë kyoombejty ets myiiny ja mëk poj, per niwiˈix ja tëjk kyajäjty mët ko täˈtspëkyë nety ja yˈëjx yˈity tsäädoˈokykyijxy. 26 Per ja jäˈäy mëdiˈibë myëdoowˈijtypy ets kyaj tpaduny ixtëmëts të njënäˈäny, duˈun yëˈë ixtëm ja yeˈeytyëjk mëdiˈibë kyaj ti jyot wyinmäˈäny mëdiˈibë kyoj ja tyëjk jinoty puˈujoty. 27 Ko myiiny ja tuu, ta ja nëë kyoombejty, ets ko myiiny ja mëk poj, ta ja tëjk jyijtääy. ¡Windëgooytyaay ja tëjk!”.

28 Ko Jesús myaytyaktääy, ja mayjyaˈay mëjˈixy mëjmëdoy tjäˈäwëdë ko tmëdoowdë wiˈixën yaˈëxpëky. 29 Yëˈë ko duˈun yaˈëxpëjkëdë ixtëmë jäˈäy mëdiˈibë myëdäjtypyë kutujkën ets kyaj dyuˈunëty ixtëm pënaty jyaaytyë ja ley.

8 Ko Jesús tsyoˈony kopkëjxy, ta ja mayjyaˈay pyatsoˈonëdë. 2 Ta nyimiinë tuˈugë yeˈeytyëjk mëdiˈibë myëdäjtypyë axëkpuˈuts,* ta nyaygyoxtënääytyakë ets yˈanëmääyë: “Wintsën, nnijäˈäwëbëts ko pën mtsojkypy, mbäädëts xyajtsoˈoky xyaˈˈagëdaˈaky”. 3 Ta Jesús xyäjtëëy ets ttoony, ta net tˈanëmääy: “Ntsojkypyëts ets mtsoˈok mˈagëdäˈägët”, ta ënetyë tsyoky yˈagëdaky ja jäˈäy mëdiˈibë nety myëdäjtypyë axëkpuˈuts. 4 Ta Jesús tˈanëmääy: “Nipën xykyatukˈawanët, per ninëjkx ja saserdotë ets tˈixtët ko të mtsoˈoky mˈagëdaˈaky. Ets mmënëjkx ja mwintsëˈkën duˈun ixtëmë Moisés ojts tniˈanaˈamë”.

5 Ko jyajty Capernaúm, ta nyimiinë tuˈugë soldäädë wintsën ets yˈamdoow pyëjktsoowë naybyudëkë. 6 Duˈun yˈanëmääyë: “Wintsën, yëˈë nduumbëts të xyujxtääynyë. Nëgooyë yˈayoownë ets tam kyoˈknääynyë”. 7 Jesús ta yˈatsooy: “Kojëts jam njäˈtët, tajëts nyajtsoˈok nyaˈˈagëdäˈägët”. 8 Per ja soldäädë wintsën ta yˈatsoowë: “Wintsën, kyajëts xypyaaty xynyitëkë xynyinëjkxët määtsë ndëjk. Mbäät yaayë mjënäˈäny ko myajtsoˈogaampy myaˈˈagëdäˈägaampy ets ta tsyoˈok yˈagëdäˈägët. 9 Yëˈë ko nˈaneˈembyëtsë nsoldäädëtëjk ets ëjts nan yaˈˈanaˈambëts. Kojëts niduˈuk nˈanëëmë: ¡Nëjkx!, ta nyijkxy, ets kojëts jatuˈuk nˈanëëmë ¡Min!, ta myiny. Ets kojëts ja nduumbë nˈanëëmë ¡Tunë yäˈädë!, ta ttuny”. 10 Ko duˈunë Jesús tmëdooy, mëjˈixy mëjmëdoy tjäˈäwë ets duˈun ja mayjyaˈay tˈanëmääy mëdiˈibë nety panëjkxëp: “Tyam ndimyˈanëëmëdë ko nituˈuknëmëtsë jäˈäy duˈun ngapääty jam Israel mëdiˈibë mëkë myëbëjkën myëdäjtypy. 11 Tyam nˈanëëmëdë ko nimayë jäˈäy tsyoonäˈändë jagam it jagam lugäär* ets twinguwaatsëyäˈändë mesë mëdë Abrahán, Isaac etsë Jacob mä ja tsäjpotmëdë Kutujkën, 12 per pënatyë nety të jyayajwinˈixtë ets tyëkëdët mä ja tsäjpotmëdë Kutujkën, yajjëbijpëtsëmandëp agootstuuy. Jap jyëˈëyäˈän yäˈäxäˈändë ets tˈagäˈtmukäˈändë* yˈääw tyëts”.* 13 Jesús ta tˈanëmääy ja soldäädë wintsën: “Nëjkx mä mdëjk. Ets mët ko të xymyëbëky, waˈan ttunyë tjatyë ti të xyˈamdoy të xypyëjktsoy”. Ta ënetyë ja tyuumbë tsyoky yˈagëdaky.

14 Ko Jesús jyajty mä Pedro tyëjk, ta tˈijxy ko ja Pedro myëˈt* tap tmëgoˈknë ja jëënbäˈäm. 15 Ta tkëˈëmëmäjtsë ets ja jyëën xyeˈemy. Ta pyëdëˈky ets dyaˈoˈoyë ja käˈäyën ukën. 16 Jesús, ta yajtuknimiiny nimayë jäˈäy mëdiˈibë nety ja kaˈoybyë të tyuktëkëdë ets jeˈeyë tëgok ojts tmëgajpxy ja kaˈoybyëty parë tkajxpëtsëëmy. Yajtsok yaˈˈagëdak nanduˈun nimayë jäˈäy mëdiˈibë netyë yuu päˈäm yaˈˈayoowëdëp. 17 Ko duˈun tijaty ttuuny, jaa yˈadëëy mëdiˈibë nety ja kugajpxy Isaías të tnaskäjpxë: “Yëˈë ojts xytyukniwatsëm ja yuu päˈäm etsë pëjk adoˈonën”.

18 Ko Jesús tˈijxy ko nëgooyë jäˈäy tyukmujkënë, ta ja yˈëxpëjkpëty tˈanëmääytyë ets mëët tninaxtët ja mejy. 19 Ta nyimiinë tuˈugë yeˈeytyëjk mëdiˈibë jyaabyë ley ets yˈanëmääyë: “Yaˈëxpëjkpë, nbanëjkxaampy oy mä mdimynyëjkxët”. 20 Jesús ta tˈatsooy: “Yëˈë wax jutoty yˈittë, etsë joon myëdäjttëbë pyaˈan, per ja Naxwinyëdë jäˈäy yˈUˈunk kyaj tmëdatyë jyëën tyëjk mä myäˈä pyoˈkxët”. 21 Ta niduˈugë jäˈäy mëdiˈibë nety panëjkxëp yˈanëmääyë: “Wintsën, nëjkxëts jayëjpë ndeety nˈokˈyajnaxtëkë”. 22 Perë Jesús ta yˈatsoowë: “Këdii mnëjkxy, pamiingëts, ets waˈanë oˈkpë ak yëˈë tnayajnaxtëkëdë”.

23 Ko Jesús pyejty mä ja barkë, ta ja yˈëxpëjkpëty nanduˈun pyatsoˈonëdë. 24 Ko nety nyëjkxtë barkëjoty, ta ajotkumonë myiiny ja mëk poj ets ja mejy jyantsy pyëdëˈëky këjxmaty, jawaanë ja barkë kyakiiny. Perë Jesús të nety myanaxy. 25 Ta ja yˈëxpëjkpëty yujxëdë ets yˈanëmääyëdë: “¡Wintsën, yajtsoktëgëts! ¡Tyapëts nginanëdë!”. 26 Ta Jesús yˈanëmääyëdë: “¿Tiko mëkë mëbëjkën xykyamëdattë? ¿Tiko nëgooyë mdimynyayˈatsëˈkëndë?”. Ta Jesús pyëdëˈky ets ojts tˈojy ja poj ets ja mejy, ta duˈunyë myoongëdaktääy. 27 Ja yˈëxpëjkpëty duˈunyë wyëˈëmëtyaaytyë ets nyayjyënanëdë: “¡Pënënë yäˈädë yeˈeytyëjknë!, yëˈëbäädë poj myëmëdoowënë etsë mejy”.

28 Ko jyäjttë mejybyëˈääy mä ja yˈit nyaxwinyëdë Gadara, ta Jesús nyimiinë nimajtskë yeˈeytyëjk mëdiˈibë netyë kaˈoybyë të tyuktëkëdë ets tsyëënëdë mä oˈkpë nyaxtëkëdë. Nipënë nety jam kyanaxy mët ko nëgooyë yˈawäˈänˈäjnëdë ets lyokëˈäjnëdë. 29 Ta myëyaxkakëdë ets yˈanëmääyëdë: “Diosë yˈUˈunk, ¿ti yää të xynyiminy? ¿Të mminy parëts xytyëytyunäˈändë mä tkapäätynyëmë tiempë?”. 30 Ets jagamdëkë, tamë nety jyëˈkxtë nimayë ëtsëm. 31 Ta ja kaˈoybyëty mëktaˈaky tˈanëmääytyë Jesús: “Pën xykyajxpëtsëmandëbëts, kugajxëdëgëts mä ëtsëmëtyën”. 32 Jesús ta yˈatsoowëdë: “¡Nëjkxtë!”, ta ja kaˈoybyëty ttukpëtsëëmduttë ja yeˈeytyëjkëty ets ttuktëjkëdë ja ëtsëm. Ta ja ëtsëm kyupujtnäjxtääytyë mejyˈjyoty ets jap nyëëjiˈkxtääytyë. 33 Ta ja ëtsëm kuentëˈäjtpëty kyaktääytyë ets ojts nyëjkxtë käjpnoty parë jäˈäy ttukˈawanëyäˈändë ti nety të tyuny të jyatyë, ets wiˈixë netyë jäˈäy të nyiwäˈätsëdë ja kaˈoybyëty. 34 Ja nax käjpn ta tnitsoˈondë Jesús. Ko tpattë, ta mëktaˈaky tˈanëmääytyë ets nyëjkxët wiink it wiink lugäär.

9 Jesús ta tsyoˈony barkëjoty ets ttuknäjxy ja mëj mejy parë jyajty Capernaúm mä nety të tsyënääytyaknbëky. 2 Ets jamë jäˈäy tkëëymyiindë tuˈugë yeˈeytyëjk mëdiˈibë nety të xyujxnë. Ko Jesús tˈijxy ko myëdäjttëbë mëbëjkën, ta tˈanëmääy ja yeˈeytyëjk: “¡Uˈunk, këdii axëëk mnayjyawëty! Të ja mboky yajmeˈkxy”. 3 Ta näägë jäˈäy mëdiˈibë jyaaytyëp ja ley nyayjyënanëdë: “Yäˈädë jäˈäy dios nyayajnaxyë”. 4 Jesús wäˈätsë nety tnijawë wiˈix wyinmaytyë. Pääty tˈanëmääytyë: “¿Tiko jeˈeyë xymyëdattë mˈaxëkjot mˈaxëkwinmäˈäny? 5 Mbäät oypyënëty jyënaˈany: Të ja mboky yajmeˈkxy, per tsip pën jyënäˈänët: Pëdëˈëk ets nëjkx mä mdëjk. 6 Min nˈoktukˈixtë ko Naxwinyëdë jäˈäyë yˈUˈunk të yajmoˈoy ja kutujkën ets tpokymyaˈkxët ja naxwinyëdë jäˈäy”. Ta netë Jesús tˈanëmääy ja yeˈeytyëjk mëdiˈibë nety të xyujxnë: “Pëdëˈëk, këyëˈëgë mabajn ets nëjkx mä mdëjk”. 7 Ta pyëdëˈky ets ojts nyijkxy mä tyëjk. 8 Ko duˈunë mayjyaˈay tˈijxtë, yajmonyˈijx yajmonyjyäˈäwëdë ets yajmëjpëtsëëmdë Dios mët ko të nety duˈunë naxwinyëdë jäˈäy yajmoˈoyë kutujkën.

9 Ko Jesús jam tsyoˈony, ta tˈijxyë Mateo, tuˈugë yeˈeytyëjk mëdiˈibë nety jam unyaapy mä yajkugëbety, ets duˈun tˈanëmääy: “Pamiingëts”. Ta ënetyë Mateo pyëdëˈky ets ojts tpanëjkxy. 10 Tamë netyë Jesús mëdë yˈëxpëjkpëty kyaytyë yˈuuktë mä Mateo tyëjk ko jyäjttë ja yajkugëbajtpëty ets ja pokyjyaˈayëty, ets ta mëët kyaaytyë. 11 Ko duˈun ja fariseety tˈijxtë, ta dyajtëëwdë ja Jesúsë yˈëxpëjkpëty: “¿Tiko mWintsën* kyay yˈuuky mëdë yajkugëbajtpëty etsë pokyjyaˈayëty?”. 12 Kom ojtsë Jesús tˈamdoownaxy, pääty yˈatsooy: “Pënaty oyˈäjt mëkˈäjttëp kyaj dyajtëgoyˈattë ets pën yajtsoybyatëdët, per pënaty pëjkëdëp yajtëgoyˈäjttëp. 13 Pääty, nëjkxtë ets jaygyukëdë wiˈixën nyiwijy nyikejˈyë yäˈädë ääw ayuk: Yëˈëjëts ntsojkypy etsë jäˈäy xypyaˈˈayowdët ets kyaj yëˈëjëty ko xyaktëdë wintsëˈkën. Jaˈko kyajëts yëˈë të niminyë wäˈätsjäˈäy, yëˈëtsën të niminyë pokyjyaˈayëty”.

14 Ta ja yˈëxpëjkpëtyë Juan tnimiindë Jesús ets dyajtëëwdë: “¿Tiko kyaˈˈayuuˈattë ja mˈëxpëjkpëty ixtëmëts nˈayuuˈattë ets ixtëm yˈayuuˈattë fariseety?”. 15 Jesús ta yˈatsooy: “Ko tuˈugë jäˈäy pyëky, kyaj tiko mon tuk nyayjyawëdët ja myëguˈuktëjk,* ¿këdiijë? Mët ko tam yajpäättë mëët ja yeˈeytyëjk mëdiˈibë pëjkp. Per pyäädaambyë tiempë mä yajpëjkëyäˈändë ja yeˈeytyëjk mëdiˈibë pëjkp ets taanëm nëjkx yˈayuuˈattë. 16 Nipën tkaˈˈaxuy tkaˈˈagëyë tukwit mëdë jemywyit, mët ko ja jemywyit nëëmujkp* ets niˈigyë tnaskëëtsë ja tukwit. 17 Nipën nanduˈun tkapëjkëˈëgyë jembyë binë mä tukpë poˈak, pes ko jap yajpëjkëˈëgët, mbäät kyëˈtswaˈkxy etsë net ja binë tyaambëtsëëmdäˈäy. Päätyën jap yaˈˈadamë ja jembyë binë mä jembyë poˈak, net kyaj ja binë yˈëxtamët o kyëëtsët ja poˈak. Ko duˈun yajtuny, ta kyaj wyindëgoy ja binë etsë poˈak”.

18 Mä nety jam duˈunë Jesús kyajpxy myaytyaˈaky, ta nyimiinë tuˈugë wintsën ets nyaygyoxtënääytyakë, ta yˈanëmääyë: “Tëjëtsë net ja nnëëx yˈoˈknë, jäˈämdë ets xytyuknikonët ja mgëˈë ets xyajjukypyëkët”.

19 Net ja Jesús mëdë yˈëxpëjkpëty tpatsoˈondë. 20 Ta ajotkumonë ojts jyëguyeˈeyëty tuˈugë toˈoxytyëjk mëdiˈibë nety mäjmajtsk jëmëjt myëdäjnëbë windaxyë päˈäm,* ets ojts tyoˈonxëty ja wyitpäˈä. 21 Jaˈko yäˈädë toˈoxytyëjk duˈunë nety wyinmay: “Jantsy jeˈeyëts ndoonët ja Jesúsë wyitpäˈä, tajëts nmëbäädëyaˈany”. 22 Ta Jesús tniwäˈkëmbijty ets tˈanëmääy: “Uˈunk, këdii mtsëˈëgë, të mtsoˈoky mˈagëdaˈaky jaˈko xymyëdatyë mëbëjkën”. Ets ënetyë ja toˈoxytyëjk nyiwatsë ja päˈäm.

23 Ko jyajty mä ja wintsënë tyëjk mëdiˈibë nety të wyoyë, ta tˈijxy ko tamë jäˈäy xyuˈuxtë ets jyantsy yäˈäxtë, 24 ta Jesús tˈanëmääy ja mayjyaˈay: “Pëtsëmdë niˈamukë jaˈko ja kixyˈuˈunk kyaj të yˈooky, määp jap jeˈeyë”. Ko duˈun tmëdoowdë jeˈeyë tnëxik ttukxiktë. 25 Ko ja jäˈäy pyëtsëëmdääytyë, ta Jesús tnidëjkë ja kixyˈuˈunk ets ja kyëˈë ojts tmäjtsë, ta ja kixyˈuˈunk pyëdëˈky. 26 Ets pojënë jäˈäy tnijäˈäwëtyaay mä taabë it lugäär ti nety jam të tyuny të jyatyë.

27 Ko Jesús jam tsyoˈony, patsoˈonë nimajtskë jäˈäy mëdiˈibë kyaj yˈixtë ets pyayäˈäx pyajokëdë: “¡Davitë yˈUˈunk, paˈˈayoowdëgëts!”. 28 Ko Jesús jyajty mä tuˈugë tëjk, ta ja jäˈäyëty mëdiˈibë kyaj yˈixtë myëwingoonëdë, etsë Jesús dyajtëëy: “¿Mjantsy myëbëjktëp ko mbäät nyaˈijxpëktë?”. Ta yˈatsoowdë: “¡Nmëbëjktëbëts Wintsën!”. 29 Ta Jesús ojts ttoonë ja wyiinëty ets tˈanëmääy: “Mëdiˈibë të xyˈamdow të xypyëjktsowdë, waˈan duˈun ttunyë tjatyë mët ko xymyëdattë mëbëjkën”. 30 Ta yäˈädë jäˈäyëty yˈijxpëjktë. Perë Jesús ta yajxon tyukjaygyujkëdë: “Ixkëm tëy pën xytyuknijawëdë”. 31 Ko jam tsyoˈondë, ta ojts tmaytyääkwäˈkxtë mä taabë it lugäär tijatyë Jesús tyuumpy.

32 Ko nety të jyëmbijnëdë jäˈäyëty mëdiˈibë ijxpëjktë, ta Jesús yajtuknimiiny tuˈugë yeˈeytyëjk mëdiˈibë nety uum ets të tyuktëkëtyë kaˈoybyë. 33 Ko Jesús tkajxpëtsëëmy ja kaˈoybyë mä ja yeˈeytyëjk mëdiˈibë uum, ta kyäjpxëˈky. Ja mayjyaˈay mëjˈixy tjäˈäwëdë ets jyënandë: “Nipënnëmë nety duˈun kyayaˈixynyëm yä Israel”. 34 Per ja fariseety, ta jyënandë: “Pääty tˈëxkexyë kaˈoybyëtëjk jaˈko yëˈë mmooyëbë mëkˈäjtënë Mëjkuˈu”.

35 Etsë Jesús tyukˈyeˈeytyaay tyukjëdijtääy ja nax käjpnë mëjjatypyë etsë mutskatypyë. Yaˈëxpëjk mäjaty tyuˈukmuktë ja judiyëtëjk, yˈëwäˈkx kyäjpxwäˈkx ja oybyë ääw ayuk mëdiˈibë nyimaytyakypy ja Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën ets yajtsok yaˈˈagëdak nanduˈunë jäˈäy mëdiˈibë nety wiˈixëmë yuu päˈäm myëdäjttëp. 36 Ko duˈun tˈijxy ja mayjyaˈay, nëgooyë ojts tpaˈˈayoownë jaˈko axëëgë nety jyat kyëbattë, duˈunë nety yajpäättë ixtëmë borreegë mëdiˈibë kyaj pënë kyuentëˈäjtpë ets ijxtëgoy jäˈäytyëgoy yˈijnëdë. 37 Ta Jesús tˈanëmääy ja yˈëxpëjkpëty: “Maynyëm ja pëjktaˈaky kyamuky, per niwaanë ja tuumbëtëjk. 38 Pääty amdow pëjktsowdë ja kugam, waˈan tkexyë tuumbëtëjk”.

10 Net ja Jesús dyajtuˈukmujky ja nimäjmajtskpë yˈëxpëjkpëty ets tmooy ja kutujkën parë tˈëxkaxtët ja kaˈoybyëty ets dyajtsoˈok dyaˈˈagëdäˈäktët mëdiˈibë wiˈixëm ja yuu päˈäm myëdäjttëp ets mëdiˈibë wiˈixëm ja pëjk adoˈonën yajnäjxtëp.

2 Duˈun txëwˈattë ja nimäjmajtskpë apostëlëty: tim jawyiin, yëˈë Simón, mëdiˈibë nanduˈun yajtijp Pedro, etsë myëgaˈax Andrés; Santiago etsë Juan, yëˈë Zebedeo yˈënäˈk; 3 Felipe etsë Bartolomé; Tomás etsë Mateo mëdiˈibë yajkugëbajtp; Tadeo; Santiago yëˈë Alfeo myäänk; 4 Simón mëdiˈibë nanduˈun yajtijp Cananita* etsë Judas Iscariote, mëdiˈibë ok kyëyäjkë Jesús.

5 Ko Jesús ojts tkexy ja nimäjmajtskpë yˈëxpëjkpëty, duˈun tˈanëmääy: “Këdii mdëkëdët mä ja tuˈu mëdiˈibë nëjkxp wiink it wiink lugäär ets kyaj mdëkëdët mä nyaxë Samaria. 6 Niˈik jamyë nëjkx ëxtäˈäytyë ja borreegë mëdiˈibë të yeˈeytyëgoytyë mä nyaxë Israel. 7 Nëjkx käjpxwäˈkxtë ko wingon yˈijnë ja tsäjpotmëdë Kutujkën. 8 Yajtsoˈok yaˈˈagëdäˈäktë pënaty pëjk ijxëdëp, yajjukypyëktë ja oˈkpë, yaˈˈagëdäˈäktë mëdiˈibë myëdäjttëbë puˈutspäˈäm, ëxkaxtë kaˈoybyëtëjk. Namayˈäjtën të xyˈaxäjëdë, nanduˈun tundë. 9 Këdii mwëënoty xymyënëjkxtë oorë, platë etsë koobrë, 10 ets nan kyaj xymyënëjkxtët tuˈugë bolsë mä tijaty xypyëjktäˈäktët mëdiˈibë mniduˈuyeˈeytyëbën, këdii xyˈakwitsy ja tukniˈkxë mwit, ni yëˈë mgëˈëk ets ni yëˈë mdäjk, mët ko ja tuumbë pat nitëjkëp kyay yˈuugët.

11 Ko mjäˈttët mä tuˈugë käjpn, ëxtäˈäytyë jäˈäy mëdiˈibë myëdoowˈitaampy ti jam mdukmëtmaytyäˈägandëp ets jam mwëˈëmdët* axtë koonëm jatëgok mtsoondët mä taabë lugäär. 12 Ko mjäˈttët mä tuˈugë tëjk, ëboˈkx käjpxpoˈkxtë mëdiˈibë jap yajpattëp. 13 Ko oy mwinˈix mˈatsowëdët, ta tpäättët ja jotkujkˈäjtën mëdiˈibë mdukmëtsojktëp; per ko oy mgaˈˈatsowëdët, ta ja jotkujkˈäjtën jatëgok xymyëjëmbittët. 14 Ko kyaj myajkupëktët mä tuˈugë tëjk o mä tuˈugë käjpn ets ko jäˈäy tkamëdoowˈitäˈändët mëdiˈibë mdukmëtmaytyaktëp, winxittë ja mdeky ko jam mtsoondët. 15 Tyam yajxon ndimyˈanëëmëdë ko ja Xëëw mä nëjkx yajpayeˈeytyë yäˈädë jäˈäyëty, niˈigyë nëjkx tmëkjawëyäˈändë këdiinëm duˈun tmëkjäˈäwëdë ja jäˈäyëty mëdiˈibë Sodoma ets Gomorra.

16 Tyam ngaxtë ixtëmë borreegën loobëˈagujky, jeˈeyë ko wijy kejy mˈittët ixtëmë tsäˈäny, per duˈun mjäˈäyˈattët ixtëmë palomë kyaj pën xyˈaxëktundët. 17 Nayˈijxˈit naygyuentëˈatëdë mä taabë jäˈäyëty, mët ko yëˈëjëty mgëyakanëdëp mä ja kuduunktëjk ets mwopäˈän mgäˈätsäˈänëdë mäjaty tyuˈukmuktë judiyëtëjk. 18 Ets mët kojëts xypyanëjkxtë, ta jäˈäy myajnëjkxäˈänëdë mä ja mëj yajkutujkpëty ets rey wyindum. Duˈunën ja jäˈäy ets ja nax käjpn xytyuknijawëdët pënëtsën ëjts. 19 Ko nety jam myajmënëjkxtë, këdii xymyëmay xymyëdäjtët wiˈix xyˈatsowdët, yëˈë ko mä nety jam mgäjpxäˈändë, mjamyatsandëp wiˈix xyˈatsowdët. 20 Kyaj jeˈeyë mijtsëty mgäjpxäˈändë: yëˈë Diosë myëjääw mdukpudëkëyanëdëp parë mˈayukpäättët. 21 Nanduˈun tkëyakäˈändë ja myëgaˈax etsë jäˈäy yaˈoogëdët, ja uˈunkteety kyëyakaambyë yˈuˈunk ets ja uˈunk ënäˈkëty nyibëdëˈëgandëp ja tyääk tyeety ets nyasˈixëyandëp parë jäˈäy yaˈoogëdët. 22 Nimayë jäˈäy mˈaxëkˈixäˈänëdë mët kojëts xypyanëjkxtë, per ja mëdiˈibë madakpën axtë ko myinët ja kutëgoˈoyën, yëˈë nitsoˈogäämp. 23 Ko myajnibëdëˈëktët mä tuˈugë käjpn, nëjkxtë wiinktsoow mët ko kyajnëmë nety xyaˈˈabëtsëmdë ja mduunk mä tukëˈëyë yˈit lyugäärë Israel ko myinët ja Naxwinyëdë jäˈäyë yˈUˈunk.

24 Ja mëdiˈibë ëxpëjkp, kyaj niˈigyë mëj yˈity këdiinëm ja myaˈestrë. Ets ja mëduumbë, kyaj niˈigyë mëj yˈity këdiinëm ja wyintsën. 25 Jotkujk nyayjyawëdët ja mëdiˈibë ëxpëjkpë ko tmëbäädët ja myaˈestrë, ets ja mëduumbë ko tmëbäädët ja wyintsën. Ko ja uˈunkteety të yajxëëwmoˈoy Belcebú,* ¡nanduˈuntsën yajxëëwmoˈoytyë pënaty yajpattëp mä jyëën tyëjk! 26 Pääty, këdii xytsyëˈëgëdë mët ko nitii yuˈutsy kyaˈity mëdiˈibë kyaj mbäät yajnijawë ets nitii niwitsy nijuuxy kyaˈity mëdiˈibë kyaj mbäät yajniwijtstuˈuty. 27 Mëdiˈibë ndukˈawäˈänëdëp agootstuuy,* nimaytyäˈäktë mä tyëˈkxy jyajˈyën. Ets tijaty mmëdoowdëp ayuˈutsy ameˈtsyë, nimaytyäˈäktë mayjyaˈayoty. 28 Këdii xytsyëˈëgëdë pënaty mbäät myaˈoogëdë, per kyaj mbäät mbëjkxëdë ja jukyˈäjtën mëdiˈibë miimp këdakp. Yëˈëjën tsëˈëgëdë mëdiˈibë mbäät myajkutëgoyëdë mä Gehena.* 29 ¿Ti këdii majtskë joonˈuˈunk yajkujuy mët tuˈugë meenywyaˈkxy? Perë nDeetyëts nyijäˈäwëp näägë yäˈädë joonˈuˈunk nyaxmëgaagëdë. 30 Nanduˈun mijtsëty, axtë mëtyoy ja mguwääy yajmëdattë. 31 Pääty këdii mtsëˈëgëdë, mijtsëty niˈigyë mtsobäättë këdiinëmë joonˈuˈungëty.

32 Niˈamukë mëdiˈibë jënäämp mayjyaˈay wyinduuy ko nˈëxpëjkpëˈäjtypyëts, nanduˈunëts nnigäjpxäˈäny mäjëtsë nDeetyën mëdiˈibë yajpatp tsäjpotm kojëts nˈëxpëjkpëˈaty. 33 Kojëts pën xykyakupëkët jäˈäy wyinduuy, nan kyajëts ngupëkäˈäny nDeety wyindumëts mëdiˈibë yajpatp tsäjpotm. 34 Këdii mwinmaytyët ko yëˈëts të nyajminyë agujkˈäjt jotkujkˈäjtën yä naxwiiny, yëˈëtsën të nyajminyë jëën tsip. 35 Kyajëts të nminy etsë jäˈäy tuˈugyë yˈittët, yëˈë ko ja uˈunk nyibëdëˈëgaambyë tyeety. Ets ja uˈunktääk, nibëdëˈëganëbë nyëëx etsë xyakxy. 36 Ja mëtsip japën pyëtsëmäˈändë jënoty tëgoty. 37 Ja mëdiˈibën niˈigyë tsyojkypyën ja tyääk ets ja tyeety këdiinëm ëjts, kyaj pyaaty nyitëkëty etsëts nˈëxpëjkpëˈatët. Ja mëdiˈibë niˈigyë tsyojkypyën ja yˈuˈunk yˈënäˈk këdiinëm ëjts, nan kyaj pyaaty nyitëkëty nˈëxpëjkpëˈatëdëts. 38 Nan kyaj pyaaty nyitëkëty nˈëxpëjkpëˈatëdëts ja mëdiˈibë kyaj tpäˈtwäˈägë ja kyepy* etsëts xypyanëjkxët. 39 Ja mëdiˈibë kyaj ttsoky wiˈix jyatët, yajtëgoyaambyë jyukyˈäjtën, per ja mëdiˈibë yajtëgoobyë jyukyˈäjtën mët kojëts xypyanëjkxy, jukyˈatäämp.

40 Pënaty mijtsëty mˈaxäjëdëp, xyˈaxäjëbëts nanduˈun, ets pënëts xyˈaxäjëp, nan yëˈë nety yˈaxäjëp ja mëdiˈibëts të xykyexyën. 41 Dios kyumaapy ja kyugajpxy ets pënaty mëduunëp, ets pënaty kyupëjkypy ja Diosmëduumbëty yajkumayëp nanduˈun. 42 Ets tyam nˈanëëmëdë, pën yajnëëˈuˈkypy tukbasë yäˈädë ënäˈkˈuˈungëty mët kojëts nˈëxpëjkpëˈaty, seguurë ko nanduˈun yajkumayäˈändë”.

11 Ko Jesús ttukmëtmaytyaktääy ja nimäjmajtskpë yˈëxpëjkpëty wiˈix yˈëwäˈkx kyäjpxwäˈkxtët, ta jam tsyoˈony ets ojts nyijkxy wiink käjpn parë jäˈäy dyaˈëxpëjky ets yˈëwaˈkxy kyäjpxwaˈkxy.

2 Juan Yajnëbajtpë japë nety yajpääty pujxndëgoty ko tnijäˈäwë tijatyë Kristë tyuumpy, ta tkejxyë yˈëxpëjkpëty 3 ets nëjkx dyajtëwdë: “¿Mijtsën ja Mesías* mëdiˈibëts njëjpˈijxtëp o jam pënë wiinkpë?”. 4 Jesús ta yˈatsoowëmbijty: “Nëjkxtë ets ttukmëtmaytyäˈäktë Juan tijaty mˈijx mmëdoowdëp. 5 Pënaty kyaj yˈixtë, të yˈijxpëktë, ja mëdiˈibë kyaj yeˈey nyaxtë, të yeˈeyëˈëktë, ja mëdiˈibë puˈutspäˈäm myëdäjttëp, të nyiwäˈätsëdë, ets pënaty nat, të myëdoowëˈëktë, ja oˈkpë, të jyukypyëktë, ets pënaty ayoowdëp, yajtuknijäˈäwëdëp ja oybyë ayuk. 6 Jotkujkë jäˈäy mëdiˈibë kyaj tii yajnëˈaduky yajtuˈukˈadukyë ets xymyëbëjkpëts”.

7 Ko ja yˈëxpëjkpëtyë Juan ojts jyëmbijnëdë, ta Jesús ttukmëtmaytyaky ja mayjyaˈay pënën Juan. Duˈun tˈanëmääy: “¿Ti ojts xyˈixtë jam tëˈëtsˈitum? ¿Yëˈë tuˈugë jäˈäy mëdiˈibë kyaj mëk tyanë ets pyojminy pyojxëpy ixtëmë tsäjpkapyny?* 8 ¿Tiijën ojts xyˈixtë? ¿Yëˈë tuˈugë jäˈäy mëdiˈibë jantsy oyë wyit xyox? ¡Yëˈëyë oy nayxyojxëdëp pënaty ijttëp mä reyë tyëjk! 9 Pääty, ¿pënën ojts xyˈixtë? ¿Yëˈë tuˈugë Diosë kyugajpxyë? Yëˈëjën ojts xyˈixtë, ja mëdiˈibë niˈigyë mëj ijtp këdiinëm tuˈugë kugajpxy. 10 Duˈunë nety të yajnigajpxy mä ja Diosë jyaaybyajtën: ¡Okˈixtë! ¡Ngaxaambyëts tuˈugë kugajpxy mëdiˈibë jawyiin nëjkxäämp ets dyaˈˈawäˈätsäˈäny ja nëˈë tuˈu! 11 Tyam nˈanëëmëdë ko nituˈugë naxwinyëdë jäˈäy duˈun kyamëjjëty ixtëmë Juan Yajnëbajtpë. Per mëdiˈibë mutsk näjxp mä ja tsäjpotmëdë Kutujkën, yëˈëjën niˈigyë mëj itäämp ets kyaj dyuˈunëtyë Juan. 12 Ko ja Juan tyëjkë ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë, duˈunyëmë jäˈäy ttundë mëjääw parë tyëkëyäˈändë mä ja tsäjpotmëdë Kutujkën, ets tëjkëdëp pënaty duˈunyëm tyuundëbë mëjääw. 13 Ko Juan tyëjkë ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë, të nety ja kugajpxyëty tnaskäjpxëdë tijaty tunan jatanëp ets nan të nety yajkujayë mä ja Ley. 14 Oy xykyakupëktët, yëˈën ja Elías mëdiˈibë nety minäämp. 15 Ja mëdiˈibë mëdoop, waˈan yajxon tmëdoowgukë.

16 ¿Pënëtsë yäˈädë jäˈäyëty mëët nˈokˈijxkijpxyët? Yëˈë duˈun yajpäättë ixtëmë ënäˈkˈuˈungëty mëdiˈibë unyaaytyëp* määyoty ets tmëgäjpxtë ja myëguˈuktëjkëty mëdiˈibë mëët yˈëyëˈëk kyuyattë, 17 duˈun tˈanëëmëdë: Tëjëts njaxuˈuxtë, per kyaj të mˈatstë, tëjëts njaˈëwdë ja ëy mëdiˈibë mon tukën, per mijtsëty kyaj të mjëˈëy të myäˈäxtë. 18 Ko Juan myiiny kyaj kyaay yˈuky, ta jäˈäy jyënandë: Myëdäjtypyë kaˈoybyë. 19 Ets ko të jyaˈtyë Naxwinyëdë jäˈäyë yˈUˈunk mëdiˈibë kaapy ukp, ta jäˈäy jyënäˈändë: Tyimkaxˈäjnë ets tyimˈuk tyimpëjknë, yëˈë mëët oy nyayjyawëty pënaty yajkugëbajttëp etsë pokyjyaˈayëty. Per ja wijyˈäjtën ja nyigëxëˈëgäˈäny wiˈix tijaty yajtuny”.

20 Ta Jesús ojts tmëkmëgajpxy ja nax käjpn mäjaty ttuunyë miläägrë mët ko kyaj jyodëmbijttë. 21 “¡Përoobë mijtsëty ninuˈun mtsëënëdë Corazín ets Betsaida! Ko jeexyë miläägrë yajtuuny jam Tiro ets Sidón, ojtsxyëp jyodëmbittë etsxyëp ttuktëjkëdë xäˈkwit ets nyaytyuknikoˈowëdë kuyjyääm. 22 Tyam nˈanëëmëdë ko ja Xëëw mä nëjkx myajpayeˈeytyë niˈigyë xymyëkjawëyäˈändë, këdiinëm duˈun tmëkjäˈäwëdë ja jäˈäyëty mëdiˈibë Tiro ets Sidón. 23 Ets mijts Capernaúm, ¿ti waˈandaa mbäˈtëkëyaˈany tsäjpotm? Jap mnëjkxäˈäny jutoty. Ko jeexyë yajtuunyë miläägrë jam Sodoma, kyajxyëbë yäˈädë käjpn ojts kyutëgoy. 24 Tyam nˈanëëmëdë ko ja Xëëw mä nëjkx myajpayeˈeytyë niˈigyë xymyëkjawëyäˈändë, këdiinëm duˈun tmëkjäˈäwëdë ja jäˈäyëty mëdiˈibë Sodoma”.

25 Ta Jesús jyënany: “Tatë, mëdiˈibë nyiwintsënˈäjtypyë tsäjp etsë nax, tyam nyajmëjpëtsëmy mayjyaˈay wyindum, yëˈë ko të ja tëyˈäjtën xytyukwinguyuˈutsy ja ëxpëkyjyaˈayëty ets ja wijyjyaˈayëty ets yëˈë të xytyuknijawë ja ënäˈkˈuˈungëty. 26 Tatë, pääty duˈun xytyuny jaˈko duˈunën xytsyoky”. 27 Nanduˈun jyënany: “Yëˈë nDeetyëts tëjëts tijaty xytyukëdëjkëtyaˈay. Nipënëts duˈun xykyaˈixyˈaty* ixtëmëtsë nDeety xyˈixyˈaty. Ets nipënëtsë nDeety tkaˈixyˈaty ixtëmëts nˈixyˈaty, ets pënaty yˈixyˈataambyëtsë nDeety, tajëts ndukˈixyˈaty. 28 Mindë ninuˈun të mˈanuˈkxëdë, ets ninuˈun xymyëjeˈemtsyˈooktë ja mtsëmy mgëˈëy, tyam nbuwitsëyäˈän nbukëyëyäˈändë. 29 Mindë parë tuˈugyë nduunmujkëm ets ixtë wiˈixëts tijaty nduny, duˈun ixtëm jeexyë xypyäˈtwäˈägëdë ja kukap, jaˈko yujy tudaˈagyëts ets yuunk naxypyëts. Ko duˈun xytyundët, mbäädandëp ja nikˈäjt xeemyˈäjtën. 30 Kyaj xymyëkjawëyäˈändë mduunmuktët mët ëjts, yëˈë ko kyaj jyeˈemtsyëty ja ntsëmy ngëˈëyëts”.

12 Sääbëdë xëëwë nety ko Jesús nyajxy mëdë yˈëxpëjkpëty mä tuˈugë triigë kam ets jantsy yuuˈoˈkëdëbë nety, ta twinguˈtstë ja triigë ets tjëˈkxtë. 2 Ko duˈunë fariseety tˈijxtë, ta tˈanëmääytyë Jesús: “¡Ix ti tyuundëp ja mˈëxpëjkpëty mëdiˈibë kyaj mbäät yajtuny sääbëdë xëëw!”. 3 Ta Jesús tˈatsoowëmbijty: “¿Ti kyajnëm xykyäjpxtë mä ja Diosë jyaaybyajtën ti tyuunë David mëdë jyaˈayëty ko pyatëdë yuu? 4 Tëjkëdë mä Diosë tyëjk ets tkääytyë ja tsäjpkaaky mëdiˈibë nety të yajtuknibëjktäägë yajmoˈoyaˈanyë Dios. Kyajë nety mbäät tkaytyë ja tsäjpkaaky, yëˈëyë nety mbäät tkaytyë ja saserdotëty. 5 ¿Ti kyaj të xykyäjpxtë mä ja Ley ko sääbëdë xëëw duˈunyëm ja saserdotëty tyuundë mä ja Diosë tyëjk? Kyaj yëˈë tˈandijy ko tëgooytyë. 6 Tyam nˈanëëmëdë ko tyää yajpääty mëdiˈibë niˈigyë mëj ijtp, këdiinëm ja Diosë tyëjk. 7 Ko jeexyë xyˈokjaygyukëdë wiˈixën nyiwijy nyikejˈyë yäˈädë ääw ayuk: Yëˈëjëts ntsojkypy etsë jäˈäy xypyaˈˈayowdët ets kyaj yëˈëjëty ko xyaktëdë wintsëˈkën, kyajxyëp të xypyokyˈixtë pënaty kyaj tii të ttuundëgoytyë. 8 Mët ko ja Naxwinyëdë jäˈäyë yˈUˈunk, yëˈë nyiWintsënˈäjtypyë sääbëdë xëëw”.

9 Ko Jesús jam tsyoˈony, ta ojts nyijkxy mä judiyëtëjk tyuˈukmuktë, 10 jam tpaty tuˈugë yeˈeytyëjk mëdiˈibë kyëˈë të xyujxnë.* Ta näägë jäˈäy dyajtëëwdë Jesús ets dyajkäˈäjandë: “¿Mbäät nyajtsok nyaˈˈagëdakëmë jäˈäy sääbëdë xëëw?”. 11 Jesús ta yˈatsooy: “Ko tuˈugë mborreegë kyënaxët jutoty sääbëdë xëëw, ¿ti këdiijën xyjyuudët? 12 ¡Niˈigyë tsyobääty tuˈugë jäˈäy, ets kyaj dyuˈunëty tuˈugë borreegë! Pääty, mbäät nbudëjkëm oy syääbëdë xëëwëty”. 13 Ta net tˈanëmääy ja jäˈäy mëdiˈibë ja kyëˈë të xyuxy: “Xäjtëw”. Ets ko xyajtëëy, ta ja kyëˈë yˈoˈoyë. 14 Ta ja fariseety pyëtsëëmdë ets tˈëëwmujk tkäjpxmujktë wiˈix dyaˈoogäˈändë Jesús. 15 Ko Jesús tnijäˈäwë, ta jam tsyoˈony ets yajtsok yaˈˈagëdak pënaty ojts pyanëjkxëdë. 16 Per ta tˈanëmääyë jäˈäyëty ko nipën tkatukmëtmaytyäˈäktët pënën yëˈë. 17 Duˈunën yˈadëëy mëdiˈibë nety të tnaskäjpxë ja kugajpxy Isaías:

18 “Yäˈädëts ja nduumbë mëdiˈibëts të nwinˈixy, mëdiˈibëts ntsojkypy ets ndukjotkujkˈäjtypyëts. Nmoˈoyaambyëts ja nmëkˈäjtën ets yëˈë tyukˈixaampy tyuknijawëyaampy ja nax käjpn wiˈixën mbäät tijaty yajtuny. 19 Kyaj ti dyajtsiptäˈägäˈäny ets kyaj yäˈäxäˈäny jyokäˈäny nëˈääy tuˈääy. 20 Kyaj ttëjäˈäny tuˈugë tsäjpkapyny* mëdiˈibë tëjjanëp ets kyaj nanduˈun dyajpiˈitsäˈänyë metsyë mëdiˈibë piˈitsanëp axtë koonëm dyaˈoyët tijaty tyam kyaj oy yajtuny. 21 Ets yëˈë ja nax käjpn tukjotkujkˈatanëp”.

22 Ta net yajtuknimiiny tuˈugë jäˈäy mëdiˈibë uum ets wiints mëdiˈibë nety ja kaˈoybyë të tyuktëkëty. Etsë Jesús ojts dyajkäjpxëˈëky ets dyaˈijxëˈëky. 23 Mëjˈixy ja mayjyaˈay tjäˈäwëdë ets nyayjyënanëdë: “¿Ti kyaj yëˈë tˈUˈungëtyë David?”. 24 Ko duˈun tmëdoowdë ja fariseety, ta jyënandë: “Pääty tˈëxkexyë kaˈoybyëtëjk jaˈko yëˈë mmooyëbë mëkˈäjtënë Belcebú* mëdiˈibë nyiwintsënˈäjtypyë kaˈoybyëtëjk”. 25 Komë Jesús nyijäˈäwëbë nety wiˈix wyinmaytyë ja jäˈäyëty, pääty tˈanëmääy: “Tuˈugë gobiernë kyaj mëk nyekyˈitäˈäny ja yˈanaˈamën ko ak yëˈë ja jyaˈay nyaynyibëdëˈëgëdët, ets ko tuˈugë nax käjpn o tuˈugë familyë tsyiptundë, kyaj nanduˈun tuˈugyë yˈittë. 26 Nanduˈunën jyaty mëdë Satanás, pën yëˈë yˈëxkejxypyë myëëSatanás, kyaj mbäät tuˈugyë yajpääty ets nan kyaj mbäät mëk yˈity ja yˈanaˈamën. 27 Pën yëˈëtsën xypyudëjkëbë Belcebú etsëts nˈëxkexy ja kaˈoybyëty, ¿pënën pudëjkëdëp ja mjäˈäyëty ko tˈëxkaxtë ja kaˈoybyëty? Këˈëm dyajnigëxëˈëgäˈändë ko kyaj tyëyˈäjtënëty ixtëm mjënäˈändë. 28 Per kojëts nˈëxkaxëdë kaˈoybyëtëjk mët yëˈëgyëjxmë Diosë myëjääw, yëˈë nety yˈandijpy ko ajotkumonë të jyaˈty ja Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën ets kyaj të xyˈixtë. 29 Ko tuˈugë jäˈäy tyëjktëkëyäˈänët ets myaatsäˈänët mä tuˈugë jäˈäyë tyëjk mëdiˈibë kumëjääw, tsojkëp jawyiin tkëˈëtsum ttekytsyumët taanëm tmaatsët. 30 Ja jäˈäy mëdiˈibëts kyaj xypyuwäˈägë, xynyibëdëˈkpëtsë nety, ets ja mëdiˈibëts kyaj mëët nduunmuky parë jäˈäy tpudëkë ets xytyukniwoyëts, yajkekypyë netyë jäˈäy.

31 Pääty nˈanëëmëdë ko Dios pyokymyaˈkxaambyë jäˈäy oy ti poky ttunët ets oy wiˈix yˈëwdëgoy kyäjpxtëgoyët, per ko pën tmëgäjpxtëgoyët ja Diosë myëjääw, kyaj yajmaˈkxäˈäny. 32 Ixtëm nˈokpëjktakëm, ja jäˈäy mëdiˈibë myëgäjpxtëgoopy ja Naxwinyëdë jäˈäyë yˈUˈunk yajpokymyaˈkxäämp, per ja mëdiˈibë myëgäjpxtëgoopy ja Diosë myëjääw,* kyaj yajpokymyaˈkxäˈäny, duˈun tyam ets mä tiempë myiny kyëdaˈaky.

33 Duˈun yëˈëjëty ixtëm ja kepy mëdiˈibë oy tëëmbajtp o ixtëm ja kepy mëdiˈibë kyaj oy tyëëmbety. Yëˈë ko ja kepy yëˈë yajtukˈijxwëˈëmp ja tyëëm. 34 Awäˈän tsäˈäny ja yˈuˈungëty, ¿wiˈixën xynyimaytyäˈägäˈändë ja oyˈäjtën pën mˈaxëkjäˈäyëty? Jaˈko mëdiˈibë yaˈëëbëtsëëmp yajkäjpxpëtsëëmbën, japën tsyoony mä jot korasoon. 35 Ja oyjyaˈay yëˈëyë kyajpxy myaytyakypy ja oyˈäjtën mët ko japën tsyoony mä jyot kyorasoon, per ja axëkjäˈäy yëˈëyë kyajpxy myaytyakypy ja axëkˈäjtën, mët ko yëˈëyë japˈäjtp mä jyot kyorasoon. 36 Tyam nˈanëëmëdë ko ja Xëëw mä nëjkx yajpayeˈeytyë naxwinyëdë jäˈäy, nëjkxëp tkumëdowdë ko nëgoo wixaty të jyënäˈändë. 37 Pën yëˈëyë mgajpxy mmaytyakypyë oyˈäjtën, ta mnaxy oyjyaˈay ets pën yëˈëyë mgajpxy mmaytyakypyë axëkˈäjtën, ta nëjkx myajtukumëdoy”.

38 Ta nääk ja fariseety ets pënaty jyaaytyëbë ley yˈanëmääyëdë: “Yaˈëxpëjkpë, tukˈijxtëgëts ko yëˈëjënë Dios të mjantsy kyexyë”. 39 Ta Jesús tˈatsooy: “Mijtsëty axëkjäˈäyëty kyaj xymyëmëdowdë Dios, jeˈeyë xyˈixäˈändë mëjˈäjtën. Per nitii mgayajtukˈixäˈändë, yëˈëyë wiˈix jyajty ja kugajpxy Jonás. 40 Duˈun ixtëmë Jonás yˈijty tëgëëk xëëw tëgëëk tsuˈum jap äjkx jodoty, nanduˈun kojëts nˈoogët, tëgëëk xëëw tëgëëk tsuˈumëts nˈitäˈäny jap jutoty. 41 Ja xëëw mä nëjkxë Dios tpayeˈeyë naxwinyëdë jäˈäy, nëjkxëp jyukypyëktë ja jäˈäyëty mëdiˈibë Nínive, ets pënaty tyam jukyˈäjttëp, nëjkxëp yajtukˈixtë ko kyaj yˈoyëty tijaty tyuundë. Yëˈë ko ja Nínive jäˈäyëty jodëmbijttë ko Jonás ojts tyukmëtmaytyäˈägëdë Diosë yˈayuk. Per okmëdowdë, tyääjën yajpääty mëdiˈibë niˈigyë mëj këdiinëmë Jonás. 42 Ets ko nëjkxë Dios tpayeˈeyë naxwinyëdë jäˈäy, nëjkxëp nanduˈun jyukypyiky ja reyna mëdiˈibë tsoˈomp Saba, mëdiˈibë jagam nyitsoˈon ets tmëdoowˈitany ja Salomóngë wyijyˈäjtën. Ets nëjkxëbë yäˈädë jäˈäyëty yajtuknijawëdë ko kyaj yˈoyëty mëdiˈibë tyuundë. Per okmëdowdë, tyääjën yajpääty mëdiˈibë niˈigyë mëj ijtpën këdiinëmë Salomón.

43 Ko kaˈoybyë ttukpëtsëëmduˈuty tuˈugë jäˈäy, ta nyaxy tëˈëtsˈitjotm ets tˈëxtäˈäy tuˈugë lugäär mä mbäät yˈokpoˈkxy, per kyaj tpääty. 44 Ta net jyënaˈany: Niˈik oyëts jatëgok njëmbitët mä taabë jäˈäyën. Ko jam jyaˈty, ta tˈixy ja jäˈäy ixtëm tuˈugë tëjk mëdiˈibë tukwäˈäts, padëˈëky jäˈäxëˈëky ets nëgooyë oy të yaˈoytyuunë. 45 Ta net twoownëjkxy niwëxtujkë kaˈoybyëtëjk mëdiˈibë niˈigyë axëëk adëtstëp këdiinëm yëˈë, ets ko ttuktëkëdë taabë jäˈäy, ta jap tsyënääytyaknbëjknëdë. Yäˈädë jäˈäy waanë oˈktëyë net jyukyˈaty këdiinëm ixtëm ijty. Duˈunën jyatäˈändë yäˈädë axëkjäˈäytyëjkëty”.

46 Tapnëmë netyë Jesús tmëtmaytyaˈaky ja mayjyaˈay ko nyiminëdë ja tyääk ets ja myëgaˈaxëty, per kom yëˈë nety mëtmaytyäˈäganëdëp, ta yˈëwxijttë tëjäˈp. 47 Ta niduˈugë jäˈäy yˈanëmääyë: “Okˈix, tap tëjäˈp mˈëwxitëdë ja mdääk ets ja mmëgaˈaxëty, mijts myaˈëxtaapy”. 48 Ta tˈatsooy ja mëdiˈibë nety të tyukˈawäˈänxëty: “¿Pënëtsën ndääkˈäjtypy ets pënatyëts nmëgaˈaxˈäjtypy?”. 49 Ta tniˈˈijxë ja yˈëxpëjkpëty ets jyënany: “¡Yäˈädëtsën ndääkˈäjtypy etsëts nmëgaˈaxˈäjttëp! 50 Yëˈë ko niˈamukë mëdiˈibë tyuundëp tijatyëtsë nDeety tsyojkypy mëdiˈibë yajpatp tsäjpotm, yëˈëjëts nmëgaˈaxˈäjttëp etsëts ndääkˈäjtypy”.

13 Ko japë Jesús tsyoˈony, ta ojts nyijkxy mejybyëˈääy ets jam nyaxweˈtsy. 2 Ets kom jantsy nimayë jäˈäy jyäjttë, ta Jesús pyejty mä barkë ets nyaxweˈtsy, tamë nety nimayë jäˈäy tyanëdë mejybyëˈääy. 3 Ta tijaty ttukniˈˈijxë mët kanäägë ijxpajtën. Duˈun tˈanëmääytyë: “¡Okmëdowdë! Tuˈugë jäˈäy ojts tsyoony nippë. 4 Mä nety jam nyiˈipy, ta ja tëëm ojts nyëˈëgäˈäy tyuˈugäˈäy ets ja joon tpiimujk tkoonmujktë. 5 Tam mëdiˈibë ojts kyaˈay tsääjoty mä kyaj nëgooyë nax ets ënetyë myujxy mët ko kyaj ja nax kyëkëty. 6 Ko yˈäändaky, ta tyëtstääy mët ko kyaj nety kyëkëty ja tyikts yˈääts. 7 Tam mëdiˈibë kugäˈäjë apynyoty ets ko ja apyny nyiyoombajtääyë, ta kyaj nyekyyoongeky. 8 Ets tam mëdiˈibë kugäˈäjë mä oynyaxën ets tyëëmbejty, tam mëdiˈibë tëëmˈäjt 100 duˈunën, tam mëdiˈibë 60 ets tam mëdiˈibë 30 duˈunën. 9 Ja mëdiˈibë mëdoop, waˈan yajxon tmëdoowgukë”.

10 Ta ja Jesúsë yˈëxpëjkpëty myëwingoonëdë ets yajtëëwëdë: “¿Tiko nëgoo xyˈokˈyajtuunë ijxpajtën ko mmaytyaˈaky?”. 11 Yëˈë ta yˈatsooy: “Mijtsëty të myajtukjaygyukëdë mëdiˈibë netyë Dios yaˈijtypy yuˈutsy mä ja tsäjpotmëdë Kutujkën, per yëˈëjëty kyaj yajtuknijawëdë. 12 Jaˈko mëdiˈibë myëdäjtypy, niˈigyë yajmoˈoyaˈany ets tˈakmëdatët; per ja mëdiˈibë kyaj ti tmëdaty, niˈigyë yajpëjkëyaˈany mëdiˈibë myëdäjtypy. 13 Päätyëts nyajtunyë ijxpajtën kojëts nmëtmaytyäˈäktë, yëˈë ko oy jyaˈixtë, duˈunxyëp ixtëm kyaj yˈixtë. Ets oy jyamëdowdë, duˈunxyëp ixtëm kyaj myëdowdë ets kyaj tjaygyukëdë. 14 Duˈunën dyaˈˈadëwdë ixtëm ja kugajpxy Isaías ojts tnaskäjpxë: Mijtsëty mmëdowandëp, per ninäˈä xykyajaygyukëyäˈändë. Mˈixandëp, per duˈunxyëp ixtëm ninäˈä mgaˈixtë. 15 Yëˈë ko yäˈädë nax käjpn të jyuˈunëdë jyot kyorasoon, të tˈabaanduktë tyatsk ets kyaj myëdowdët, të wyimbiˈitstë parë kyaj yˈixtët ets ni kyaˈˈajäˈt kyajotjäˈtëdë mët ko kyaj tjaygyukëdë ets kyaj tnijëmbittë Dios ets tsyoˈok yˈagëdäˈäktët.

16 Per mijtsëty agujk jotkujk myajpäättë ko ja mwiin xytyukˈixtë ets ko ja mdatsk xytyukmëdowdë. 17 Mët ko nimayë oyjyaˈayëty ets ja Diosë kyugajpxyëty jyaˈixandë mëdiˈibë tyam mˈijxtëp, per kyaj tˈijxtë, jyamëdowandë mëdiˈibë mëdoowdëp, per kyaj tmëdoowdë.

18 Pääty okmëdoowˈittë ti yˈandijpy ko yajmaytyaˈaky ja jäˈäy mëdiˈibë nip. 19 Ja tëëm mëdiˈibë käˈä nëˈääy tuˈääy, yëˈë yˈandijpyë jäˈäy mëdiˈibë myëdoowˈijtypy ko yajtukmëtmaytyaˈaky ja Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën, per kyaj tjaygyukë. Ta net myiny ja Mëjkuˈu ets twijxëˈëky mëdiˈibë të yajniˈipy mä jyot kyorasoon. 20 Ja tëëm mëdiˈibë käˈä tsääjoty, yëˈë yˈandijpy ja jäˈäy mëdiˈibë myëdoowˈijtypy ja Diosë yˈayuk ets ënetyë tkupëky xondaˈakyˈääw xondaˈakyjyot. 21 Per mä jyot kyorasoon kyaj kyëktëkë ja tyikts yˈääts ets jeˈeyë tuktiempë tˈoymyëdoyë Diosë yˈayuk. Ko net tpäätyë amay jotmay o ko yajtukmëtsipˈaty, ënetyë tmäjtstuˈuty. 22 Ja tëëm mëdiˈibë kugäˈäjë apynyoty, yëˈë yˈandijpyë jäˈäy mëdiˈibë jyaˈoymyëdoopy, per mët ko tmëmay tmëdäjy tijaty jaˈäjtp yä naxwiiny ets ko nyaytyukwinˈëënyë ja meeny sentääbë, duˈun ixtëm jeexyë nyiyoombety ja tëëm ets pääty kyaj tyëëmbety. 23 Ets ja tëëm mëdiˈibë kugäˈäjë mä oynyaxën, yëˈë pënaty yˈoymyëdoowdëp ja Diosë ayuk ets jyaygyujkëdëp wiˈix nyikejy. Yäˈädë jäˈäyëty yäjktëbë tyëëm, tam mëdiˈibë 100 duˈunën, tam mëdiˈibë 60 ets tam mëdiˈibë 30 duˈunën”.

24 Ta netë Jesús tnimaytyaky ja wiinkpë ijxpajtën: “Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën mëdiˈibë yajpatp tsäjpotm, mbäät mëët yaˈijxkijpxyë tuˈugë jäˈäy mëdiˈibë nyipy kyojpy ja oybyë tëëm mä ja nyax. 25 Të nety myanaxtë ja tuumbëtëjk ko myiinyë myëtsip ets mä ja triigë kam tkunipë ja axëkˈujts, ta ojts kyeˈeky. 26 Ko ja triigë yoonëˈky ets tyëëmbatanë, ta nanduˈun kyëxëˈky ja axëkˈujts. 27 Ta ja tuumbëtëjk ojts tninëjkxtë ja wyintsën ets dyajtëëwdë: Wintsën, ¿ti këdii yëˈë të xynyiˈibyë oybyë tëëm? Yëˈko tam nanduˈun pyëtsëmyë axëkˈujts. 28 Ta ja wintsën yˈatsooy: Yëˈë të yˈadëˈëtsy tuˈugë jäˈäy mëdiˈibëts xymyëtsipˈäjtp. Ta ja tuumbë yˈatsoowdë: ¿Oyëts nëjkx nwijxëˈëktë? 29 Ta ja wintsën jyënany: Kyaj, yëˈë ko tsojk nanduˈun xywyijxëˈëktët ja triigë. 30 Waˈan tuˈugyë tˈyony, ets ko nety pyëdëˈëganë ja triigë, ta ja nduumbëtëjkëts dyajpëdëˈëktët ja axëkˈujts ets nëjkx tˈatsumdë parë dyajnitoytyët, taanëmë net myukët ja triigë ets yajpëjkëˈëgët”.

31 Ta net tnimaytyakyë wiinkpë ijxpajtën: “Ja tsäjpotmëdë Kutujkën duˈun ixtëmë mostasë päjk mëdiˈibë nyip tuˈugë yeˈeytyëjk mä kyam. 32 Yäˈädë ujtspäjk nëgooyë myutskˈäjnë, nitii ujtspäjk duˈun kyamutskëty, per ko yony, jantsy mëj yoombety ets mayë yˈaay xyeˈentsy tpëjktaˈaky, pääty jamë joon kyëxkaˈaktë”.

33 Jesús ta tnimaytyaky jatuˈugë ijxpajtën: “Ja tsäjpotmëdë Kutujkën, duˈun ixtëmë lebaduurë mëdiˈibë tuˈugë toˈoxytyëjk pyëjktakypy mä mayë arinë, ets ok, ta pyëdëˈëky ja arinë jëtsy”.

34 Ko Jesús tmëtmaytyakyë mayjyaˈay, xëmë dyajtuunyë ijxpajtën, ninäˈä duˈunyë tkamëtmaytyaky. 35 Duˈun yˈadëëy mëdiˈibë nety ja kugajpxy të tnaskäjpxë ko jyënany: “Yëˈëts nyajtunaambyë ijxpajtën kojëts tijaty nigäjpx nimaytyäˈägët, mëdiˈibë ijtp yuˈutsy desde ko naxwinyëdë jäˈäy jyukyˈäjtsondaky”.

36 Ko Jesús tˈanëmääy ja mayjyaˈay ko nëjkxnëp, ta tyëjkë tëgoty. Ta ja yˈëxpëjkpëty myëwingoonëdë ets yˈanëmääyë: “Tukmëtmaytyaktëgëts tiijën yˈandijpy ja axëkˈujts mëdiˈibë kamoty”. 37 Ta tnimaytyaky: “Ja jäˈäy mëdiˈibë nyipy ja oybyë tëëm, yëˈë yˈandijpy ja Naxwinyëdë jäˈäyë yˈUˈunk. 38 Ja kam, yëˈë ja naxwinyëdë jäˈäy. Ja oybyë tëëm, yëˈë pënaty tëkëyandëp mä ja tsäjpotmëdë Kutujkën. Etsë axëkˈujts, yëˈë ja yˈuˈunk yˈënäˈkë Mëjkuˈu. 39 Ets ja mëtsip mëdiˈibë nyip ja axëkˈujts, yëˈë ja Mëjkuˈu. Ko myuky ja pëjktaˈaky, yëˈë ja tiempë mëdiˈibë jëjpkëxanëp, ets pënaty yajmujktëp, yëˈë anklëstëjk. 40 Duˈun ixtëm yajwijxëˈëky ja axëkˈujts ets nyitoy, nanduˈunën jyatäˈäny mä ja tiempë mëdiˈibë jëjpkëxanëp. 41 Ja Naxwinyëdë jäˈäyë yˈUˈunk, ta tkaxäˈänyë yˈanklëstëjk ets dyajpëtsëmäˈändë mä ja Anaˈam Kutujkën pënaty të pyokytyundë ets pënaty kyaj tmëmëdowdë ja ley, 42 ets nëjkx yajkujëbipëdë jëënoty, jap jyëˈëyäˈän yäˈäxäˈändë ets tˈagäˈtmukäˈändë* yˈääw tyëts.* 43 Mä taabë tiempë, pënatyë Dios të kyupëkëdë tyëˈkxäˈän jyäjjäˈändë mä ja Tyeetyë Kyutujkën, duˈun ixtëm tyëˈkxy jyajˈyë xëëw. Ja mëdiˈibë mëdoop, waˈan yajxon tmëdoowgukë.

44 Ja tsäjpotmëdë Kutujkën, duˈun ixtëmë oorë platë mëdiˈibë nety ijtp yuˈutsy. Ko tuˈugë yeˈeytyëjk tpaty, ta tjantsy tyukxondaky, per ta jatëgok dyuˈtsy ets ttoˈktääy tijatyë nety myëdäjtypy ets tjuuy ja kam.

45 Ja tsäjpotmëdë Kutujkën duˈun ixtëm tuˈugë ajuuy adoˈkpë mëdiˈibë nety yˈëxtaapy ja oyatypyë perlë.* 46 Ko tpaty ja perlë mëdiˈibë nëgooyë tsyowˈäjnë, ta jyëmbijty ets ënetyë ttoˈktääy tijatyë nety myëdäjtypy parë tjuuy ja perlë.

47 Ja tsäjpotmëdë Kutujkën duˈun ixtëm tuˈugë atarrayë mëdiˈibë yajkujëbijpëp mejyˈjyoty ets tmatsy kanääk naxë äjkx. 48 Ko yˈujtsy ja atarrayë, ta twijtspëtsëëmdë mejybyëˈääy ets twinˈijxtë ja äjkx, ja oyatypyë yëˈë pyëjkëˈktë ets ja mëdiˈibë kyaj yˈoyëty, kyaj tpëjkëˈktë. 49 Duˈunën tyunäˈänyë jyatäˈänyë mä ja tiempë tyim jëjpkëxanë. Ja anklëstëjk, yëˈë yajnaywyäˈkxanëdëp ja oyjyaˈay mëdë axëkjäˈäy 50 ets ja axëkjäˈäyëty dyajnitoyäˈändë. Jap jyëˈëyäˈän yäˈäxäˈändë ets tˈagäˈtmukäˈändë yˈääw tyëts.*

51 ¿Të xyjyaygyukëdë tiitsën nmaytyäˈägaampy?”. Ta yˈatsoowdë: “Tëë”. 52 Ta netë Jesús jyënany: “Niˈamukë mëdiˈibë të yajtukniˈˈixëdë ja tsäjpotmëdë Kutujkën, duˈun yëˈë ixtëm tuˈugë jäˈäy tjuuty tijaty jemy myëdäjtypy mä tyëjk ets mëdiˈibë tapyëm myëdäjnëp”.

53 Ko Jesús tnimaytyaktääyë yäˈädë ijxpajtën, ta jam tsyoˈony. 54 Ko jyajty kyäjpnoty, ta tyëjkë yaˈëxpëjkpë mä judiyëtëjk tyuˈukmuktë ets mëjˈixyë jäˈäy tjäˈäwëdë. Ta nyayjyënanëdë: “¿Määjënë yäˈädë jäˈäy tpëjknë wijyˈäjtën? ¿Pënën të myoˈoyë mëkˈäjtën ets ttunëdë miläägrë? 55 ¿Këdiijën yëˈë tteetyëty ja tsajtspë jëˈtpë ets ttäägëtyë María? ¿Ti këdiijën yëˈë tmëgaˈaxëtyë Santiago, José, Simón etsë Judas? 56 Ja myëgaˈaxëtyë toˈoxytyëjkpë, yääts nanduˈun tsyëënëdë. Ets yëˈë, ¿määjën tpëjknë wijyˈäjtën?”. 57 Pääty ja jäˈäyëty kyaj tmëbëjktë Jesús. Yëˈë ta jyënany: “Tuˈugë kugajpxy yajmëjpëjktakp wiinktsow, per mä ja nyax kyäjpn kyaj pën myëjpëjktaˈagyë”. 58 Mä taabë lugäär kyaj nëgoo ttuunyë miläägrë, mët ko kyaj myëbëjkëdë jäˈäy.

14 Mä taabë tiempë, Herodes yëˈë nety anaˈamp mä taabë it lugäär ets myëdoyˈäjt wiˈixë nety yajnimaytyaˈagyë Jesús. 2 Ta tˈanëmääy ja tyuumbëtëjk: “Të jyukypyikyë Juan Yajnëbajtpë ets pääty ttunyë miläägrë”. 3 Herodes ttsumyë netyë Juan të dyaˈity ets kadenëmëët, yëˈë ko duˈunë nety të tniˈanaˈamë Herodías, ja Filipo kyudëjk. Herodes mëdë Filipo tukaˈaxë nety. 4 Juan të nety kanääk ok tˈanëëmë Herodes: “Kyaj mbäät xykyudëjkˈatyë Herodías”. 5 Herodes jyayaˈooganë Juan, per tsyëˈkë ja mayjyaˈay, mët ko duˈunë nety tˈixtë ixtëm tuˈugë kugajpxy. 6 Mä nety jam yajtunyë kyumpleˈanyë ja Herodes, ta Herodías ja nyëëx yˈejtsy. Herodes nëgooyë ojts tˈoyˈijxnë ixtëm yˈetsy. 7 Pääty ttukwandaky ko myoˈoyaampy oy ti tyim amdowëdët. 8 Net ja kiixy wyinmäˈänymyooyë ja tyääk ets ta net tˈanëmääyë Herodes: “Mmoogyëtsë Juan Yajnëbajtpë kyëbäjk mä tuˈugë abëjkën”. 9 Ja rey jantsy mon tuk nyayjyäˈäwë, ets kom të nety ja jäˈäy ttukmëdoownë ti të twandaˈaky, pääty tkuytyuuny ja yˈayuk. 10 Ta ojts tniˈanaˈamë etsë Juan yajˈyoˈkpoˈtuˈudët jap pujxndëgoty. 11 Ta Juan yajmëmiinyë kyëbäjk ets yajmooy ja kiixy, ets yëˈë, ta tmooy ja tyääk. 12 Ta ja yˈëxpëjkpëty nyimiinëdë ets ojts yajnaxtëkëdë, ta Jesús ttukmëtmaytyaktë ti nety të tyuny të jyatyë. 13 Ko Jesús tnijäˈäwë, ta tsyoˈony barkëjoty ets jagam ojts nyijkxy parë naytyuˈuk yajpäädäˈäny. Ko ja mayjyaˈay tnijäˈäwëdë, ta tekyyeˈeybyë pyatsoˈonëdë mäjaty ja nax käjpn.

14 Ko Jesús jyajty mejybyëˈääy, tamë nety ja mayjyaˈay të nyajäjnëdë, ets ko tˈijxy pënaty pëjk ijxëdëp, ta tpaˈˈayooy ets dyajtsoky dyaˈˈagëdaky. 15 Ko ojts tsyuˈujënë, ta ja Jesúsë yˈëxpëjkpëty yˈanëmääyëdë: “Yäˈädë lugäär jantsy jagam yajpääty ets ta tsyuˈujënë, anëëmë ja mayjyaˈay waˈan nëjkx tjuytyë ja jyëˈkxy pyëky”. 16 Jesús ta yˈatsoowëdë: “Kyaj tiko nyëjkxtët, mijtsën yajkaytyë”. 17 Ta ja yˈëxpëjkpëty yˈanëmääyëdë: “Jeˈeyëts nmëdattë mëgoxkë tsäjpkaaky ets majtskë äjkx”. 18 Ta Jesús yˈanëmääyëdë: “Yajmindë”. 19 Ta tˈanëmääy ja mayjyaˈay ets nyaxwaatstët mëëyoty. Ko tkoonëˈky ja mëgoxkpë tsäjpkaaky ets majtsk ja äjkx, ta pyäˈtˈijxy tsäjpotm ets nyuˈkxtaky. Ta ojts ttujkwaˈkxy ets tmooy ja yˈëxpëjkpëty parë dyajwäˈkxtët mä ja mayjyaˈay. 20 Niˈamukë kyaaytyë kuˈuxyë jotkëdaˈagyë ets jaa dyajmujktë mäjmajtsk katsy mëdiˈibë nadëjkë. 21 Ja kyaaytyë naa nimëgoxk milënë yeˈeytyëjk, abëkyë toˈoxytyëjkëty etsë ënäˈkˈuˈungëty. 22 Ta netë Jesús tˈanëmääy ja yˈëxpëjkpëty ets pyajtkojtët barkëjoty parë nyaxtët mejyˈawinm, mientrës tˈanëëmë ja mayjyaˈay ets nyëjkxtääynyëdët.

23 Ko Jesús tˈanëmääy ja mayjyaˈay ko nëjkxnëp, ta pyäˈtëjkë kopkkëjxm parë nyuˈkxtäˈägäˈäny ets jam ojts kyugootsënë. 24 Tamë nety ja barkë nyëjkxnë mejyˈitkujky ets ja nëë jyantsy myëjˈyojkpety jyantsy myëjjaˈtspety mä ja barkë mët ko nëgooyë nety mëk pyojnë. 25 Monyëmë nety ko Jesús ojts yeˈepy tninëjkxy ja yˈëxpëjkpëty nëëwingëjxy. 26 Ko ja yˈëxpëjkpëty yˈijxëdë yeˈey nëëwingëjxy, ta tsyëˈkëdë ets yaxkaktë: “¡Ijxmäˈtëm jyawë!”. Nëgooyë ojts nyayˈatsëˈkëndë. 27 Ënetyë Jesús yˈanëmääyëdë: “¡Këdii mtsëˈëgëdë, ëjts yä miimp!”. 28 Ta Pedro jyënany: “Wintsën, pën mijtsë duˈun, yajnëjkxkëts nanduˈun nëëwingëjxy mä mijtsën”. 29 Jesús ta yˈanëmääyë: “¡Min!”. Ta Pedro jyënajky mä ja barkë ets ojts tninëjkxyë Jesús nëëwingëjxy. 30 Ko tˈijxy ko nëgooyë mëk pyojnë, ta tsyëˈkë. Ets ko kyiintsondaky, ta mëk yaxkeky: “¡Wintsën, pudëjkëgëts!”. 31 Ta ënetyë Jesús kyëˈëmëmäjtsë ets yˈanëmääyë: “Tiko të mˈamajtsk mjotmajtskë, ¿ti kyaj mëkë mëbëjkën xymyëdaty?”. 32 Ets ko tyëjkëdë barkëjoty, ta pyojmoony. 33 Niˈamukë mëdiˈibë nety yajpattëp barkëjoty, ta twingoxtënääytyë Jesús ets tˈanëmääytyë: “¡Mijtsënë Dios mjantsy yˈUˈunkˈäjtëp!”. 34 Ta ttuknäjxtë ja mejy ets jyäjttë Genesaret.

35 Ko ja jäˈäyëty tˈëxkäjptë Jesús, ta ttukˈawäˈänëdë ja nax käjpn ets ojts dyajnëjkxtë pënatyë nety yuumëët päˈämmëët. 36 Ta tˈamdoow tpëjktsoowdë Jesús parë jeˈeyë wyitpäˈä ttoonëdët. Ets niˈamukë tsyok yˈagëdaktë pënaty ojts ttoonëdë ja wyitpäˈä.

15 Ta ja fariseety ets pënaty jyaaytyëbë ley mëdiˈibë tsoˈondëp Jerusalén, tmëwingoondë Jesús ets tˈanëmääytyë: 2 “¿Tiko mˈëxpëjkpëty kyaj tpanëjkxtë kostumbrë mëdiˈibë yajnaxkëdaktë ja aptëjk? Ixtëm nˈokpëjktakëm, yëˈëjëty kyaj kyëˈëbuj kyëˈëjaˈatstë ko kyayäˈändë”.

3 Ta Jesús yˈatsoowëdë: “¿Tiko kyaj xymyëmëdowdë ja Diosë yˈanaˈamën ets yëˈëyë mbanëjkxtëp ja mgostumbrëty? 4 Ixtëm nˈokpëjktakëm, Dios jyënany wintsëˈëgë mdääk mdeety, ets ja jäˈäy mëdiˈibë kyäjpxpojkypyën ja tyääk tyeety, oogäämp yëˈë. 5 Per mijtsëty mjënäˈändë ko ja jäˈäy mëdiˈibë tyääk tyeety yˈanëmaabyën: Kyaj mbäät nbudëkëdë, yëˈë ko tukëˈëyë tijatyëts nmëdäjtypy, tëjëtsë Dios nmooytyaˈay, 6 ko duˈun jyënäˈändë, kyajën ja tyääk tyeety tˈokwintsëˈkëndë. Nanduˈunën mijtsëty ko xytyuunˈadëˈëtstë ja mgostumbrëty, kyaj yëˈë xyˈokmëmëdoownëdë ja Diosë yˈayuk. 7 ¡Mguyuˈtstëp wiˈix mjäˈäyˈattë! Pääty ja kugajpxy Isaías duˈun mnimaytyakëdë ko Dios tyukujäˈäyë: 8 Yäˈädë jäˈäyëty wingëˈëy agëˈëyëts xywyintsëˈëgëdë, per jantsy jagamë jyot wyinmäˈäny yajpäättë mä ëjtsën. 9 Ninuˈun kyatsobääty oyëts xyjyaˈˈawdattë, jaˈko yëˈë mdukniˈˈijxëdëp ja naxwinyëdë jäˈäyë yˈëxpëjkën”. 10 Ta netë Jesús dyajtuˈukmujky ja mayjyaˈay ets tˈanëmääy: “Jaygyukëdë yajxon mëdiˈibëts yam nnimaytyakypy. 11 Kyaj yëˈë jäˈäy yˈaxëktunyë mëdiˈibë tëjkëp yˈääwoty, yëˈë duˈun mëdiˈibë pëtsëëmp yˈääwoty”.

12 Ta Jesús myëwingoonëdë ja yˈëxpëjkpëty ets yˈanëmääyëdë: “Ixtëm të mjënäˈäny, kyaj të tˈoymyëdowdë ja fariseety”. 13 Jesús ta yˈatsooy: “Tukëˈëyë ääy ujts mëdiˈibëtsë nDeetyë tsäjpotmëdë kyaj të tkojy, yajwijxëˈëgäämp. 14 Pääty mäjtstuˈuttë, pes yëˈëjëty duˈun ixtëmë wiintsëty mëdiˈibë tuˈuwinwoowdëp. Ko tuˈugë wiints ttuˈuwinwoy ja myëwiints, mbäät nimajtsk kyënaxtë jutoty”. 15 Pedro ta tˈanëmääyë Jesús: “Tukmëtmaytyaktëgëts ti yˈandijpy ja ijxpajtën”. 16 Ta yˈatsoowë: “¿Ti këdiinëm nanduˈun xyjyaygyukëdë? 17 ¿Këdii xynyijawëdë ko tukëˈëyë mëdiˈibë tëjkëp ääwoty jap kyëdaˈaky jodoty ets ta net nyijkxy mä jëdijtakn? 18 Japën tsyoony mä jot korasoon mëdiˈibën nˈëbëtsëˈëm ngäjpxpëtsëˈëmëm, ets yëˈë net axëktuunëp tuˈugë jäˈäy. 19 Mä jot korasoon japën tsyoony ja axëkwinmäˈäny, ixtëm ko jäˈäyë myëguˈuk dyaˈoogäˈäny, ko kasäädë jäˈäy tmëttsëënëyaˈany ja wiink yeˈeytyëjk o wiink toˈoxytyëjk, ko axëëk ja jyot nyiniˈkx dyajtunäˈäny,* ko myaatsäˈändë, ko wyinˈëënäˈän wyinxäjäˈändë ets ko axëëk ja myëguˈuk tnimaytyäˈägäˈändë. 20 Yëˈëjënë jäˈäy axëktuunëp, kyaj yëˈëjëty ko kyakëˈëbujtë ko kyayäˈändë”.

21 Jesús ta jam tsyoˈony ets ojts nyijkxy mä yˈit nyaxwinyëdë Tiro etsë Sidón. 22 Jam nyimiinë tuˈugë toˈoxytyëjk mëdiˈibë tsoˈomp Fenicia ets mëktaˈaky yˈanëmääyë: “¡Wintsën, Davitë yˈuˈunk, paˈˈayoowgëts! Nnëëxëts të tyuktëkëtyë kaˈoybyë ets axëëgën tyuunënë”. 23 Perë Jesús nitukˈääw kyaˈˈatsooy. Pääty ja yˈëxpëjkpëty mëktaˈaky yˈanëmääyëdë: “Ëxkaxë yäˈädë toˈoxytyëjk, yëˈë ko nëgooyë yˈoknaˈamnë”. 24 Yëˈë ta yˈatsooy: “Dios yëˈëyëts të xytyuknigexyë israelitëty mëdiˈibë duˈun yajpattëp ixtëmë borreegë mëdiˈibë të yeˈeytyëgooynyëdë”. 25 Per ja toˈoxytyëjk, ta nyimiinë ets nyaygyoxtënääytyakë, ta yˈanëmääyë: “¡Wintsën, tunë mayˈäjtën pudëjkëgëts!”. 26 Jesús ta tˈatsooy: “Kyaj yˈoyëty ko tuˈugë jäˈäy tpëjkxët ja yˈuˈunk yˈënäˈkë kyaˈayën yˈukën etsë net tmoˈoyët ja ukˈuˈunk”. 27 Ta ja toˈoxytyëjk yˈatsooy: “Wintsën, tëyˈäjtën ixtëm mjënäˈäny, per ja ukˈuˈungëty yëˈë jyëˈkxmujktëp ja mëdiˈibë kiin käˈäp mesëpäˈtkëˈëy”. 28 Jesús ta tˈanëmääy ja toˈoxytyëjk: “¡Mëkë mëbëjkën xymyëdaty! Waˈan ja mnëëx tniwäˈätsyë kaˈoybyë”. Ets ënetyë nyiwatsë.

29 Ko Jesús jam tsyoˈony, ta ojts nyijkxy Galilea mejybyëˈam ets pyäˈtëjkë mä tuˈugë kopk. Tamë nety pyoˈkxy 30 ko ja mayjyaˈay dyajmiindë ja päˈämjäˈäy, tam mëdiˈibë këˈëmäˈät tekymyäˈät, mëdiˈibë kyaj yˈixy, uumëty ets wiˈixëm ja yuu päˈäm tmëdattë. Ta Jesús dyajtsoktääy dyaˈˈagëdaktääy. 31 Ja uumëty käjpxëˈktë, ja këˈëduk tekytyuk oˈoyëdë ja kyëˈë tyeky, ja tekymyäˈädëty oy yeˈey nyäjxtë ets pënaty kyaj yˈixtë, ijxpëjktë. Ko duˈunë jäˈäy tˈijxtë, mëjˈixy tjäˈäwëdë ets yajmëjpëtsëëmdë Dios mëdiˈibë yˈawdäjttë ja israelitëty.

32 Ta ja Jesús ojts tmëgajpxyë yˈëxpëjkpëty ets tˈanëmääy: “Nëgooyëts nbaˈˈayoownë yäˈädë mayjyaˈay yëˈë ko tyam myëdëgëëk xëëw mä yää yajpäättë ets kyaj ti kyaˈayën yˈukënëty. Kyajëts ayuu ngajxëmbitäˈändë, yëˈë ko tsojk muumë yuu yajkëdawëdët”. 33 Per ja yˈëxpëjkpëty, ta yˈatsoowëdë: “Jantsy nidëkë yäˈädë lugäär, ¿määjën nbëjkëm mayë tsäjpkaaky etsë yäˈädë mayjyaˈay nyajkäˈäyëm?”. 34 Ta Jesús dyajtëëy: “¿Nääk jap jeˈeyë xymyëdattë tsäjpkaaky?”. Yëˈëjëty ta yˈatsoowdë: “Jeˈeyë wëxtujk ets tuˈuk majtskë äjkx”. 35 Ta net tˈanëmääy ja mayjyaˈay ets nyaxwäätstët, 36 ta Jesús tkoonëˈky ja wëxtujkpë tsäjpkaaky ets ja äjkx, ets nyuˈkxtaky. Ko nyuˈkxtaktääy, ta ojts ttujkwaˈkxy ets tmooy ja yˈëxpëjkpëty parë dyajwäˈkxtët mä ja mayjyaˈayën. 37 Niˈamukë kyaaytyë kuˈuxyë jotkëdaˈagyë. Ets jaa dyajmujktë wëxtujk mëj katsy mëdiˈibë ojts nyadëkë. 38 Ja kyaaytyë nimäjtaxk milë yeˈeytyëjkëty, abëkyë toˈoxytyëjkëty etsë ënäˈkˈuˈungëty. 39 Ko Jesús tˈanëmääy ja mayjyaˈay ko nëjkxnëp, ta tyëjkë barkëjoty ets ojts nyëjkxnë mä yˈit nyaxwinyëdë Magadán.

16 Ta ja fariseety ets ja saduseety tnimiindë Jesús parë twinmäˈänyˈixäˈändë, ets tˈanëmääytyë parë tyukˈixëdët pën jantsy yëˈëjënë Dios të kyexyë. 2 Ta Jesús yˈatsooy: “Ko uxëp xyˈixtë tsäjp jantsy tsapts, ta mjënäˈändë ko pojjëˈëgäämp. 3 Ko jopyëp xyˈixtë ja tsäjp tsapts ets naa winduky, ta mjënäˈändë ko kyaj pyojjëˈëgäˈäny ets ko nëgooyë tyuˈujanë. Wäˈäts xynyijawëdë tiko duˈunë tsäjp kyëxëˈëky, per kyaj xyajniwij xyajnikajtë tijaty tyam tuunëp jäjtëp. 4 Yäˈädë axëkjäˈäyëty mëdiˈibë kyaj tmëmëdowdë Dios, jeˈeyë tˈixäˈändë mëjˈäjtën. Per nitii kyayajtukˈixäˈändë, yëˈëyë wiˈix jyajty ja kugajpxy Jonás”. Ta netë Jesús twinwäˈktutyë yäˈädë jäˈäyëty.

5 Ta Jesús mëdë yˈëxpëjkpëty ojts tninaxtë ja mejy, per të nety tjäˈäytyëgoytyë ja tsäjpkaaky. 6 Jesús ta tˈanëmääy ja yˈëxpëjkpëty: “Mëkën mnayˈijxˈit mnaygyuentëˈatëdët, këdiibë ja fariseety etsë saduseety mdukpäädëdët ja lebaduurë”. 7 Ta ak yëˈë ja yˈëxpëjkpëty nyayjyënanëdë: “Kyaj të nmëmiˈinëm ja tsäjpkaaky”. 8 Ko duˈunë Jesús tmëdooy, ta tˈanëmääy ja yˈëxpëjkpëty: “Kyaj mëkë mmëbëjkën xymyëdattë. ¿Tiko yëˈëyë xymyëmay xymyëdäjtë ko të xyjyaˈaytyëgoytyë ja tsäjpkaaky? 9 ¿Kyajnëm xyjyaygyukëdë tiijëts nmaytyakypy? ¿Këdiijën xyjyamyatstë ko jeˈeyëts mëgoxk ja tsäjpkaaky nyajtuuny kojëts nyajkääy nimëgoxk milë yeˈeytyëjk ets abëky xyajmujktë kanääk katsy? 10 ¿Tëjën xyjyaˈaytyëgoytyë ko jeˈeyëts nyajtuuny wëxtujkë tsäjpkaaky kojëts nyajkääy nimäjtaxk milë yeˈeytyëjk ets ko xyajmujktë kanääk mëj katsy mëdiˈibë nadëjkë? 11 ¿Tiko kyaj të xyjyaygyukëdë ko kyajëtsë nety yëˈë nimaytyaˈagyë tsäjpkaaky? Yëˈë nety ndukmëtmaytyaktëp ko tsojkëp mëk mnayˈijxˈit mnaygyuentëˈatëdët ets kyaj ja fariseety etsë saduseety mdukpäädëdët ja lebaduurë”. 12 Taanëm tjaygyujkëdë ko Jesús kyaj nety yëˈë tmaytyäˈägäˈänyë lebaduurë, yëˈë nety myaytyäˈägaampy ko tsojkëp mëk nyayˈijxˈit nyaygyuentëˈatëdët mä tijaty tukniˈˈijxëp ja fariseety etsë saduseety.

13 Ko Jesús jyajty mä ja it lugäär mëdiˈibë xyëwˈäjtypy Cesarea de Filipo, ta dyajtëëyë yˈëxpëjkpëty: “Wiˈixë jäˈäy jyënäˈändë, ¿pënënë Naxwinyëdë jäˈäyë yˈUˈunk?”. 14 Ta yˈatsoowdë: “Näägë jäˈäy jyënäˈändë ko yëˈë Juan Yajnëbajtpë. Wiinkpë jyënäˈändë ko yëˈë Elías, ets wiinkpë jyënäˈändë ko yëˈë Jeremías o tuˈugë Diosë kyugajpxy”. 15 Jesús ta yajtëëwëdë: Ets mijtsëty wiˈix mjënäˈändë, “¿pënën ëjts?”. 16 Ta Simón Pedro yˈatsooy: “Mijtsën Kristë, yëˈë mˈUˈunkˈäjtëp ja Diosë juukypyë”. 17 Etsë Jesús yˈanëmääyë: “Nayjyawëdë jotkujk Simón, Jonásë myäänk. Yëˈë nDeetyëtsë tsäjpotmëdë mëdiˈibë të mduknijawëty ets kyaj yëˈëjëtyë naxwinyëdë jäˈäy. 18 Tyam nanduˈun nˈanëëmë: mijtsën Pedro, ets mä yäˈädë tsäädoˈoky jamëts ngojäˈäny tuˈugë tëjk parëts ja nax ngäjpn ets kyaj myëmadäˈägäˈänëdë ja oˈkën. 19 Nmoˈoyaampy ja nyiˈawatsn ja tsäjpotmëdë Kutujkën. Oytyim tiijëty mëdiˈibë mˈawiˈtypy yä naxwiiny të nety tsäjpotm nyaˈˈadujknë, ets oytyim tiijëty mëdiˈibë mˈawiˈtutypy yä naxwiiny, të nety tsäjpotm nyaˈˈawatsnë”. 20 Jesús ta tˈanëmääy ja yˈëxpëjkpëty ko nipën tkatukˈawanëdët ko yëˈëjën ja Kristë.

21 Jaa netë Jesús ttukmëtmaytyaky ja yˈëxpëjkpëty ko tsojkëp nyëjkxët Jerusalén ets ko axëëk jam tyunäˈänëdë ja mëjjäˈäytyëjkëty mëdiˈibë myëdäjttëbë kutujkën, ja saserdotë wintsënëty ets pënaty jyaaytyëbë ley, ets ko jamë nety nanduˈunë jäˈäy yaˈoogäˈänyë ets ko kyumdëgëëk xëëw jyukypyëkäˈäny. 22 Pedro, ta ojts abëky twoownëjkxyë Jesús ets ojts tˈojy: “¡Wintsën, naybyaˈˈayowëdë, kyaj tiko duˈun mdimyjyat mdimykyëbatët! Kyaj duˈun mjatäˈäny”. 23 Perë Jesús, ta wyäˈkëmbijty ets tˈanëmääyë Pedro: “¡Winwäˈktutkëts, Satanás! Awäˈktutkëtsë nëˈë nduˈu, yëˈë ko mijts kyaj duˈun mwinmay ixtëmë Dios, duˈun mwinmay ixtëmë naxwinyëdë jäˈäyën”.

24 Ta netë Jesús tˈanëmääy ja yˈëxpëjkpëty: “Ja mëdiˈibëts xypyanëjkxäämp, tsojkëp tjäˈäytyëgoyët ja kyëˈëm winmäˈäny, tpagëˈëyët ja kyepy etsëts duˈunyëm xypyanëjkxët. 25 Jaˈko mëdiˈibë kyaj wiˈix jyatäˈäny, yajtëgoyaambyë jyukyˈäjtën, per ja mëdiˈibë yajtëgoobyë jyukyˈäjtën mët kojëts xypyanëjkxy, pyäädaampy jatëgok. 26 ¿Ti tyimpatypy tyimˈijxypy tuˈugë jäˈäy mëdiˈibë myëdäjtaapy tijaty jaˈäjtp yä naxwiiny, per yajtëgoobyë jyukyˈäjtën? ¿O mbäädëdaa tuˈugë jäˈäy tjuyë jyukyˈäjtën? 27 Ko ja Naxwinyëdë jäˈäyë yˈUˈunk nëjkx myiny mët ja Tyeetyë myëkˈäjtën ets ja anklëstëjk, ta ttukumëdowäˈäny niduˈuk niduˈugë jäˈäy wiˈix tijaty të ttundë. 28 Tëyˈäjtën nˈanëëmëdë, mˈixandëp ko myinët ja Naxwinyëdë jäˈäyë yˈUˈunk ets nyayajnigëxëˈëgëdët ixtëm ja anaˈambë, pes taanëmë nety mijtsëty niduˈuk nimajtsk mˈakjukyˈattë”.

17 Kyumdëdujk xëëw, ta Jesús pyäˈtëjkë mä tuˈugë kopkë këjxmbë mëdë Pedro, Santiago etsë myëgaˈax Juan parë ak yëˈëyë yajpäädäˈändë. 2 Ko nety jam yajpäättë, ta Jesús tyëgäjtsy ets ja wyiin jyëjp tyëˈkxpëjky ixtëmë xëëw jyajy tyëˈkxy ets ja wyit ixtëmë jëën tyëˈkxy jyajy. 3 Ta ja yˈëxpëjkpëty ajotkumonë tˈijxtë ko Jesús tam kyajpxy myaytyaˈaky mëdë Moisés etsë Elías. 4 Pedro ta tˈanëmääyë Jesús: “Wintsën, oy ko yää nyajpatëm. Oy ko jeexyë ngojˈyëts tëgëëgë wittëjk, tuˈuk mijtsë mjaˈa, jatuˈuk yëˈë Moisésë jyaˈa ets jatuˈuk yëˈë Elías”. 5 Tamnëmë netyë Pedro kyajpxy ko yajnitujkëdë ja yoots nëmäˈä mëdiˈibë adëˈkx ajäjp ets tmëdoowdë ko Dios kyajpxy: “Ëjtsë yäˈädë nˈUˈunk mëdiˈibëts ntsojkypy ets mëdiˈibëts xyajxondakp. Mmëdoowˈittë wiˈix jyënaˈany”. 6 Ko duˈun tmëdoowdë, ta nyayjyujpëdë naxkëjxy ets nëgooyë ojts tsyëˈkëndë. 7 Ta Jesús tmëwingoony ja yˈëxpëjkpëty ets ojts ttijˈyuˈkxy. Ta tˈanëmääy: “Pëdëˈëktë, këdii mtsëˈëgëdë”. 8 Ko yˈijxëˈktë, kyaj mää pën tˈijxtë, yëˈëyë nety jamë Jesús windënääyëdëp. 9 Ko nety jyënäjknëdë kopkëjxy, ta Jesús tˈanëmääy ja ëxpëjkpëty: “Nipën xykyatukˈawanëdët mëdiˈibë të xyˈixtë, jaanëm ko jyukypyëkët ja Naxwinyëdë jäˈäyë yˈUˈunk”.

10 Ta net ja yˈëxpëjkpëty yajtëëwëdë: “¿Tiko jyënäˈändë pënaty jyaaytyëbë ley ko yëˈë jawyiin minäämbë Elías?”. 11 Ta Jesús yˈatsooy: “Tëyˈäjtën ixtëm mjënäˈändë, Elías yëˈë jawyiin minäämp ets jatëgok ak oy tijaty yajtunët. 12 Perë Elías tëë myiny, jeˈeyë ko ja judiyëtëjk kyaj tˈëxkäjptë, duˈun ttuundë ixtëm ttimytyunandë. Nanduˈunën axëëk ttunäˈändë ja Naxwinyëdë jäˈäyë yˈUˈunk”. 13 Taanëmë Jesúsë yˈëxpëjkpëty tjaygyujkëdë ko yëˈëdëmë nety myaytyakypy ja Juan Yajnëbajtpë.

14 Ko jyäjttë mä ja mayjyaˈayën, ta Jesús nyimiinë tuˈugë yeˈeytyëjk, ta nyaygyoxtënääytyakë ets yˈanëmääyë: 15 “Wintsën, paˈˈayowë nˈuˈungëts, yëˈë ko moˈtp ets nëgooyë axëëk jyäjnë. Näˈäjëty kyugëdawë jëënoty ets nëëjoty. 16 Tëjëts nˈoktuknimiimbë mˈëxpëjkpëty, per kyaj të myayëdë ets dyajniwijtët”. 17 Ta Jesús jyënany: “¡Mijtsëty axëkjäˈäy kyaj xymyëdattë mëbëjkën! ¡Axtë näˈäjën* xyjyaygyukëyanëdë, duˈunyëm njapudëkëdë ets njamëmaˈkxtuktë! Woowmindë”. 18 Ta Jesús tkajxpëtsëëmy ja kaˈoybyë ets ënetyë ja mixy ojts tsyoˈoky yˈagëdaˈaky. 19 Net ja Jesúsë yˈëxpëjkpëty abëky ojts wyoownëjkxëdë ets yajtëëwëdë: “¿Tikots kyaj të xymyaytyë etsëts nˈëxkaxtët ja kaˈoybyë?”. 20 Ta ja Jesús yˈatsoowëdë: “Jaˈko waanë ja mëbëjkën xymyëdattë, ko jeexyë duˈun xyˈokmëdattë ixtëm ja mostasë päjkën, mbäät mmëmëdowëdë ja tun kopk ko xyˈanëëmëdët: Nëjkx ximtsow, ta nyëjkxäˈäny ets mbäät xytyundë oytyim tiijëty”. 21 —— *

22 Të nety tyuˈukmuktë jam Galilea ko Jesús tˈanëmääyë yˈëxpëjkpëty: “Ja Naxwinyëdë jäˈäyë yˈUˈunk yëˈë yajtukëdëkëyäämbë naxwinyëdë jäˈäy 23 ets yëˈë yaˈooganëdëp, per kyumdëgëëk xëëw jyukypyëkäˈäny”. Ko Jesúsë yˈëxpëjkpëty duˈun tmëdoowdë, mon tuk nyayjyäˈäwëdë.

24 Ko jyäjttë Capernaúm, ta Pedro nyimiinëdë pënaty yajkugëbajttëp mä ja templë ets yajtëëwëdë: “Yëˈë mWintsën* kyaj dyakyë kugëbety* mä templë, ¿këdiijë?”. 25 Ta Pedro yˈatsooy: “Yajkypyëˈë”. Ta tyëjkë tëgoty ets määnëm wiˈixë Jesús tkaˈˈanëëmë, ta yajtëëwë: “Mijts Simón, wiˈix mˈokjënäˈäny, ¿yëˈëdaa ja yajkutujkpëty yˈamdoobyë kyugëbety ja yˈuˈunk yˈënäˈk o ja wiink jäˈäyëty?”. 26 Ta Pedro yˈatsooy: “Yëˈë wiink jäˈäyëty”. Netë Jesús yˈanëmääyë: “Yäˈädë yëˈë yˈandijpy ko ja yˈuˈunk yˈënäˈkëty kyaj dyaktë ja kyugëbety. 27 Parë kyaj nëgoo yˈëw kyäjpxtët, nëjkx mätsë nëëyujk. Ja mëdiˈibë tim jawyiin mxuupy, jap yˈääwoty xypyäädäˈäny tuˈugë platë meeny, ta net xyjyuudët ets yëˈë nnaytyukugëbajtëm”.

18 Ta ja Jesúsë yˈëxpëjkpëty myëwingoonëdë ets yajtëëwëdë: “¿Pën niˈigyë mëj ijtp mä ja tsäjpotmëdë Kutujkën?”. 2 Jesús ta ojts tmëgajpxy tuˈugë mixyˈuˈunk ets twoowmiiny itkujky mä nety yajpäättë ja yˈëxpëjkpëty, 3 ta tˈanëmääy ja yˈëxpëjkpëty: “Tyam nˈanëëmëdë ko pën kyaj mnayaˈoyëdë ets pën kyaj mjäˈäyˈattë ixtëmë ënäˈkˈuˈungëty, ninäˈä mgatëkëyäˈändë mä ja tsäjpotmëdë Kutujkën. 4 Ja mëdiˈibë jäˈäyˈäjttëp yujy tudaˈaky ixtëmë yäˈädë mixyˈuˈungën, yëˈë mëj ijtp mä tsäjpotmëdë Kutujkën, 5 ets ja mëdiˈibë yˈagëˈë yˈaxäjëp tuˈugë ënäˈkˈuˈunk nxëëwgyëjxmëts, ëjtsë nety nanduˈun xyˈagëˈë xyˈaxäjëp. 6 Per pën jaa tuˈugë jäˈäy dyajnëˈëdëgoy dyajtuˈudëgoy* niduˈugë yäˈädë ënäˈkˈuˈunk mëdiˈibëts xymyëbëjkp, niˈik oy ko yäˈädë jäˈäy yajtukˈyoˈktsumët tuˈugë mëj tsää ets yajkujëbipët mejyˈjyoty.

7 Axëëk jyatäˈän kyëbatäˈändë pënaty yajnëˈëdëgoopy yajtuˈudëgoopy ja myëguˈuk. Xëmë jyaˈˈatäˈäny mëdiˈibë jäˈäy yajnëˈëdëgoyan yajtuˈudëgoyanëp,* per axëëk jyatäˈäny kyëbatäˈäny ja mëdiˈibë duˈun adëtsp. 8 Pääty ko myajtëgoyäˈänëdët ja mgëˈë o ja mdeky, nëboot ets jagam nasjëbipë. Niˈik oy ko xypyäädët ja jukyˈäjtën këˈëduk tekytyuk, këdiinëm ko mgutëgoyët mët majtskë mgëˈë mdeky mä ja jëën mëdiˈibë xëmë toobyën.* 9 Nanduˈun ko myajtëgoyäˈänëdët ja mwiin, juut ets jagam naskäˈätsë.* Niˈik oy ko jeˈeyë tuˈuk xyajtëgoyët ja mwiin ets kyaj ko majtsk kyutëgoyët mä Gehena.* 10 Ixkëm jagam jëxkëˈëm xypyëjktäˈäktë niduˈugëts ja nˈëxpëjkpë, yëˈë ko ja anklëstëjk xëmëtsë nDeetyë wyiin jyëjp tˈijxëdë mëdiˈibë yajpatp tsäjpotm. 11 —— *

12 Mijtsëty wiˈix mˈokjënäˈändë, pën tuˈugë jäˈäy myëdäjtypy nidukmëgoˈpxë byorreegë ets tuˈuk yeˈeytyëgoy, ¿ti këdiidaa nëjkx tˈëxtäˈäy ja mëdiˈibë të yeˈeytyëgoyën ets jamyë tunoty kopkoty tnikaˈagët ja 99? 13 Ets ko tpäädët niˈigyë ttukxondäˈägäˈäny, këdiinëm duˈun ttukxondäˈägäˈäny ja mëdiˈibë të tnikeˈegyën. 14 Nanduˈunëts ja nDeetyëtsë tsäjpotmëdë, kyaj ttsoky ets nituˈugëtsë nˈëxpëjkpë yeˈeytyëgoyët mëdiˈibë duˈun ixtëmë yäˈädë ënäˈkˈuˈunk.

15 Ko tuˈugë mmëguˈuk mmëdëgoyëdët, ninëjkx ets tukmëtmaytyäˈäk wiˈixën të tyëgoy. Ko tmëdoowˈitët, të nety xypyudëkë ets jatëgok ttunët mëdiˈibë oy. 16 Per ko tkamëdoowˈitët wiˈix xyjyaˈˈanëëmë, woownëjkx niduˈuk o nimajtskë testiigë parë nanduˈun tmëtmaytyäˈäktët, yëˈë ko pën mwoownëjkxypy niduˈuk o nimajtskë mdestiigë, mbäädë net yˈoyë ja jotmay. 17 Ko tkamëdoowˈitët oy xyjyawoownëjkxy ja mdestiigë, nigäjpx mä yˈëxpëktë. Ets ko ni yëˈë tkajaygyukët wiˈix jyaˈˈanëˈëmxëdë, duˈunë net xyˈixët ixtëmë jäˈäy mëdiˈibë kyaj jyudiyëty ets ixtëm tuˈugë yajkugëbajtpë.

18 Tyam ndimyˈanëëmëdë ko oytyim tiijëty mëdiˈibë mˈatsuum mˈaxojtstëp yä naxwiiny, të nety tsäjpotm nyayaˈˈatsuum nyayaˈˈaxojtsnë. Ets oytyim tiijëty mëdiˈibë mˈagajtuttëp yä naxwiiny, të nety tsäjpotm nyayaˈˈagajtutnë. 19 Nanduˈun nˈanëëmëdë, ko nimajtskë jäˈäy tuˈugyë tˈamdowdët mëdiˈibë niˈigyë jëjpˈam, ja nDeetyëtsë tsäjpotmëdë moˈoyanëdëp. 20 Jaˈko mä të tyuˈukmuktë nimajtsk o nidëgëëgë jäˈäy nxëëwgyëjxmëts, tamëts nanduˈun nyajpääty”.

21 Ta ja Pedro tmëwingoonyë Jesús ets dyajtëëy: “Wintsën, kojëts xymyëdëgoyët ja nmëguˈuk, ¿näkˈokëts nbokymyaˈkxët? ¿Jeˈeyë wëxtujkˈokë?”. 22 Ta Jesús yˈatsoowë: “Kyaj jyeˈeyëty wëxtujkˈok, jaajën xypyokymyaˈkxët 77 ok.

23 Päätyën ja tsäjpotmëdë Kutujkën, duˈun ixtëm tuˈugë rey mëdiˈibë ja tyuumbë tyukëbataampy ja nyuˈkxy. 24 Tamë nety tpaˈixy nuˈunaty myënuˈkxyˈatëdë, ko yajwoowmiiny tuˈugë tyuumbë mëdiˈibë mënuˈkxyˈäjtëp mäjk mil talentë.* 25 Ja tuumbë kyaj nety tmëdaty ja meeny ti tyukëbatëp ja nyuˈkxy. Pääty ja rey ojts tniˈanaˈamë parë yajtoogët mët ja kyudëjk ets ja yˈuˈunk yˈënäˈk, ets tukëˈëyë tijatyë nety myëdäjtypy parë tkëbatët ja nyuˈkxy. 26 Net ja mëduumbë nyaygyoxtënääytyakë ets tmënuˈkxtaky ja rey: Mmëmaˈkxtujkëts, nmëgëbataampy. 27 Ko duˈun ja rey tmëdooy, nëgooyë ojts tpaˈˈayoownë, ta tˈanëmääy ko oy kyaj tkëbatët ja nyuˈkxy. 28 Per ko yäˈädë mëduumbë jap tsyoˈony, ta mëët nyaybyatë jatuˈugë mëduumbë mëdiˈibë nety mënuˈkxyˈäjtëp tukmëgoˈpx denaaryë.* Ta dyoˈkmëmäjtsë ets tˈanëmääy: ¡Tyamyëts mëgëbajtk! 29 Ta ja myëguˈuk wyingoxtënääyë ets yˈamdoow pyëjktsoowë: Mmëmaˈkxtujkëts, nmëgëbataampy. 30 Per kyaj ja myëguˈuk tmëmaˈkxtujky, ta twinwäˈktuty ets ojts tniˈanaˈamë parë yajtsumët ets jaanëm pyëtsëmët ko tkëbajtäˈäyët ja nyuˈkxy. 31 Ko duˈun tˈijxtë ja myëguˈuktëjk, ta ojts ttukˈawanëdë ja rey yëˈë ko kyaj nety të tˈoyˈixtë ixtëm të ttuny ja myëguˈuk. 32 Ta rey tnigajxë ja tyuumbë ets tˈanëmääy: ¡Nëgooyë mˈaxëkjäˈäyˈäjnë! Kyaj të ndukëbety ja mnuˈkxy mët kojëts mëktaˈaky të xyˈanëëmë ets nmëmaˈkxtukët. 33 ¿Tiko nanduˈunë mmëguˈuk të xykyapaˈˈayoy ixtëm të nbaˈˈayoyën? 34 Ja rey nëgooyë ojts tyukjotˈambëjkënë, pääty ojts tniˈanaˈamë yajtsumët ets ko jaanëm pyëtsëmët axtë ko tkëbajtäˈäyët ja nyuˈkxy. 35 Nanduˈun mdunäˈänëdë ja nDeetyëtsë tsäjpotmëdë ko xykyapokymyaˈkxtët ja mmëguˈuktëjk amumduˈukjot”.

19 Ko Jesús myaytyaktääy, ta ojts tsyoˈonë Galilea ets ojts nyijkxy Jordán mëjnëëˈawinm mä mëët nyaymyëtsëbäˈänˈatyë Judea. 2 Mayjyaˈay ojts pyanëjkxëdë ets yajtsok yaˈˈagëdak pënatyë nety pëjkëdëp.

3 Ta nyimiinëdë fariseety mëdiˈibë nety jeˈeyë winmäˈänyˈixanëdëp ets yajtëëwëdë: “¿Mbäät tuˈugë jäˈäy yajjääywyaˈkxy mëdë kyudëjk mët ko jeˈeyë waanë tii dyajtsiptäˈäktë?”. 4 Jesús, ta tˈatsooy: “¿Ti këdii të xykyäjpxtë mä Diosë jyaaybyajtën ko yëˈë ojts dyajkojy yeˈeytyëjk etsë toˈoxytyëjk? 5 Päätyën ja yeˈeytyëjk tmäjtstuˈudäˈäny ja tyääk tyeety ets yëˈëyë mëët ja kyudëjk jyukyˈatët ets duˈun nimajtsk tuˈugyë yajpäädanëdë. 6 Duˈun kyaj yˈoknimajtskˈäjnëdë, jeˈeyën tuˈuknë, pääty mëdiˈibë Dios të dyajtuˈukmuky nipën mbäät tkayajnaywyaˈkxyë”. 7 Ta ja fariseety dyajtëëwdë: “Per ¿tiits ko Moisés ojts niˈanaˈamë ets ja toˈoxytyëjk yajmoˈoyët ja neky mä të yajjääywyäˈkxtë ets taanëmë net nyaymyäjtstuˈudëdët?”. 8 Jesús ta yˈatsooy: “Yëˈë ko israelitëty kyaj jyaygyujkëdë,* päätyë Moisés jyënany ko mbäät yajjääywyäˈkxtë mëdë kyudëjk, per ko Dios ojts dyajkojy ja tim jawyiimbë yeˈeytyëjk ets ja toˈoxytyëjk kyaj duˈun ojts ttuknibëjktäägë. 9 Tyam nˈanëëmëdë ko pën tuˈugë yeˈeytyëjk yajjääywyäˈkxp mëdë kyudëjk ets kyaj yëˈëjëty mët ko axëëk ja jyot nyiniˈkx të dyajtuny,* pokytyuumbë nety* ko yäˈädë yeˈeytyëjk pyëjktëgatsët”.

10 Ta ja yˈëxpëjkpëty yˈatsoowdë: “Niˈik oy kyatimypyëkët ja yeˈeytyëjk pën duˈun jyotmaybyäädäˈäny mët ja kyudëjk”. 11 Jesús ta yˈatsooy: “Kyaj niˈamukë mbäät tkuytyundë ixtëmëts yam të njënäˈäny. Yëˈëyë aduˈuk ijttëp pënaty pudëjkëdëbë Dios. 12 Ta näägë jäˈäy mëdiˈibë kyaj pyëktë mët ko duˈun të myaxuˈunkˈattë, ets nääk mët ko të yajtsuktë. Per ta netë wiinkpë mëdiˈibë kyaj pyëktë mët ko yëˈë niˈigyë jëjpˈam pyëjktaktëp ja tsäjpotmëdë Kutujkën. Pën kyaj tuˈugë jäˈäy pyëkäˈäny, niˈik oy ko nyaytyuˈukˈatët”.

13 Ta Jesús yajtuknimiiny ja ënäˈkˈuˈungëty parë tkëˈënikonët ets tninuˈkxtäägët. Per ja yˈëxpëjkpëty, ta ojts tˈojtë ja jäˈäy mëdiˈibë wyoowmiindë ja ënäˈkˈuˈungëty. 14 Jesús ta yˈanëmääyëdë: “Këdii wiˈix xyˈanëëmëdë ënäˈkˈuˈungëty, waˈanëts xynyimindë. Yëˈë ko ja tsäjpotmëdë Kutujkën, yëˈë jyaˈäjttëp mëdiˈibë duˈun ixtëmë yäˈädë ënäˈkˈuˈungëty”. 15 Ko Jesús tkëˈënikondääy, ta ojts jam tsyoˈonë.

16 Ta net nyimiinë tuˈugë yeˈeytyëjk ets yajtëëwë: “Yaˈëxpëjkpë, ¿tijatyëtsën mbäät nˈaktuny mëdiˈibë oy etsëts nbäädët ja jukyˈäjtënë xëmëkyëjxmbë?”. 17 Jesús ta tˈatsooy: “¿Tikots xyajtëy tiijën oy? Yëˈëyë Dios mëdiˈibë oy. Pën mbäädaambyë jukyˈäjtën, tsojkëp xëmë xymyëmëdowëdë Diosë yˈanaˈamën”. 18 Ta yäˈädë yeˈeytyëjk dyajtëëy: “¿Mëdiˈibaty?”. Jesús ta yˈanëmääyë: “Kyaj myajjäˈäyˈoogët, kyaj xymyëttsëënëdë wiink toˈoxytyëjk mëdiˈibë kyaj xykyudëjkëty, kyaj mmaatsët ets kyaj mmëguˈuk xynyiwäämbatët, 19 wintsëˈëgë ja mdääk mdeety ets tsok ja mmëguˈuk ixtëm këˈëm mnaytsyokyë”. 20 Ta ja yeˈeytyëjk yˈatsooy: “Xëmëts nmëmëdoyë yäˈädë anaˈamën. ¿Tiijëts mbäät nˈaktuny?”. 21 Jesús ta tˈatsooy: “Pën ak oyën tijaty xytyuundäˈäy, nëjkx took tijaty mmëdäjtypy etsë ayoobëjäˈäyëty xymyoˈoyët ja meeny. Duˈunë nety xypyëjkëˈëky tsäjpotm tijaty tsobatp ets ko nety duˈun të xytyuny, tajëtsë net xypyaminët”. 22 Ko duˈun yaˈˈatsooy, mon tuk ojts jyëmbijnë yëˈë ko nëgooyë nety tijaty tmëdäjnë. 23 Jesús ta tˈanëmääyë yˈëxpëjkpëty: “Jantsy tsip tuˈugë kumeenyjyaˈay tyëkët mä ja tsäjpotmëdë Kutujkën. 24 Duˈunë duˈun, nëgooyë tsyiptäˈäganë ets tuˈugë kumeenyjyaˈay tyëkët mä ja tsäjpotmëdë Kutujkën, duˈun ixtëm tuˈugë kameyë tsip nyaxët mä xuˈunyjyut”.

25 Ko duˈun tmëdoowdë Jesúsë yˈëxpëjkpëty, mëjˈixy mëjmëdoy tjäˈäwëdë ets dyajtëëwdë: “¿Pënën mbäät jeˈeyë nyitsoˈoky?”. 26 Ta Jesús twinˈijxpejty ja yˈëxpëjkpëty ets tˈanëmääy: “Tijatyë naxwinyëdë jäˈäy tsip yˈijxypy, parë Dios nitii kyatsipëty”.

27 Ta Pedro yˈatsooy: “Ëjtsëty, tëjëts tukëˈëyë nikaˈaktë ko nbanëjkxtë, ¿tiijëts nˈaxäjëyandëp?”. 28 Jesús ta yˈatsoowëdë: “Tyam ndimyˈanëëmëdë ko nety tukëˈëyë të jyëmbijtäˈäy ak jemy ets ko Naxwinyëdë jäˈäyë yˈUˈunk nyaxwaatsët mä ja kyutujktakn mëdiˈibë ajäjp adëˈkxp, ta nanduˈun mnaxwaatsäˈändë mä ja mäjmajtskpë kutujktakn mët kojëts të xypyanëjkxtë ets jam xypyayeˈeyäˈändë ja mäjmajtskpë tyëëm yˈäätsë Israel. 29 Ets pënaty nyikekypyë jyëën tyëjk, myëgaˈax, tyääk tyeety, yˈuˈunk yˈënäˈk o kyam tyuˈu mët kojëts xypyanëjkxy, mëgoˈpxˈok naxy yajkumayaˈany ets tˈaxäjëyaˈany ja jukyˈäjtënë xëmëkyëjxmbë.

30 Per nimay mëdiˈibë jëjpˈam nëjkxtëp, ëxˈok wyëˈëmäˈändë* ets mëdiˈibë ëxˈok miindëp, jëjpˈam nyaxäˈändë”.

20 Jesús jyënany: “Ja tsäjpotmëdë Kutujkën, duˈun ixtëm tuˈugë jäˈäy mëdiˈibë tsojk ojts tsyoˈongojy parë tˈëxtäˈäy ja tyuumbëtëjk ets jam dyajtunäˈäny mä yˈuubës kam. 2 Ko tpaty ja tuumbëtëjk, ta tˈanëmääy ko tuk denaaryë* tmëjuyaˈany tukxëëw, ets ko tkupëjktë ta tkejxy mä yˈuubës kam. 3 Ja nety naa a las 9 ko jatëgok tsyoˈony ja kugam ets tˈijxy ko tamë mayjyaˈay tyanëdë määyoty mëdiˈibë kyaj ja tyuunk tpäättë. 4 Ta tˈanëmääy: Nëjkx nanduˈun mdundë mäjëtsë nˈuubës kam ets oy nmëjuyäˈändë. 5 Ta ojts nyëjkxtë tuumbë, ta ja kugam jatëgok tsyoˈony naa kujkxyëëwën, ets jatëgok naa a las 3, nanduˈun jatëgok tˈanëmääy ja jäˈäyëty parë nëjkx tyundë mä yˈuubës kam. 6 Ta ja kugam yˈaktsoˈony naa a las 5 ets dyajtëëy ja tuumbëtëjk: Tiko yä xënaxy mdanëdë, ¿ti këdii mduunk të xypyäättë? 7 Ta yˈatsoowdë: Nipënëts të xykyaˈˈanuˈkxtë, ta ja kugam yˈanëmääyëdë: Nëjkx nanduˈun mdundë mäjëtsë nˈuubës kam.

8 Ko ojts tsyuˈujënë, ta ja kugam tˈanëmääy ja mëdiˈibë nety nyiwintsënˈäjtypy ja tuumbëtëjk: Mëgäjpx ja tuumbëtëjk ets xymyëjuytyët. Yëˈë jawyiin mëjuyëp ja mëdiˈibë ok të tyëkëdë tuumbë. 9 Ta myiindë ja mëdiˈibë nety të tyëkëdë tuumbë naa a las 5, ets yajmëjuuytyë tuk denaaryë.* 10 Pääty ja mëdiˈibë jawyiin tëjkëdë tuumbë niˈigyë tjëjpˈijxtë yajmëjuytyët, per nan jeˈeyë tuk denaaryë* yajmëjuuytyë. 11 Ko ojts tˈaxäjëdë ja myëjuˈuyën, ta axëëk tnimaytyaktë ja kugam, 12 pääty tˈanëmääytyë: ¿Tikots tuknax xymyëjuytyë? Yëˈëjëty jeˈeyë tuk oorë të tyundë ets ëjtsëty xëëwˈamëts të nwinˈan të njëjpˈandë. 13 Ta ja kugam yˈatsooy: Mmëguˈuk, kyaj yam wiˈix nduny, ¿këdii duˈun të nnaygyäjpxëm ko jeˈeyë tuk denaaryë* nmëjuyaˈany? 14 Axäjë ja mëjuˈuny ets mnëjkxët, tuknax nmëjuyäˈändë mët pënaty ok të tyëkëdë tuumbë. 15 Ëjts nnijäˈäwëp wiˈixëts nyajtunäˈänyë nmeeny nsentääbë, ¿o yëˈëtsën xytyukˈaxëkˈijxp kojëts nˈoyjyaˈaytyaˈagyë? 16 Nimay mëdiˈibë tyam ëxˈok nëjkxtëp, jëjpˈam wyëˈëmäˈändë* ets mëdiˈibë jëjpˈam nëjkxtëp, ëxˈok nyaxäˈändë”.

17 Jamë netyë Jesús pyäˈtëkë Jerusalén ko abëky tmëtmaytyaky ja nimäjmajtskpë yˈëxpëjkpëty. Duˈun tˈanëmääy: 18 “Taa njäˈtäˈänënë Jerusalén, jam ja Naxwinyëdë jäˈäyë yˈUˈunk yajkëyakäˈäny mä ja saserdotë wintsënëty ets pënaty jyaaytyëbë ley. Jam nanduˈun yajniˈanaˈamëyaˈany ets yˈoogët 19 ets yajtukëdëkëyaˈany ja jäˈäyëty mëdiˈibë kyaj jyudiyëˈattë, tnëxiˈigäˈän ttukxiˈigäˈändë, twopäˈän tkäˈätsäˈändë, tkëxwopäˈändë kepykyëjxy parë jam yˈook tyëgoyët ets kyumdëgëëk xëëw jyukypyëkäˈäny”.

20 Ta ja Zebedeo kyudëjk tnimiinyë Jesús mët nimajtskë myäänk ets nyaygyoxtënääytyakë parë tˈamdowäˈänyë mayˈäjtën. 21 Ta Jesús yajtëëwë: “¿Ti mˈamdowaampy?”. Ta ja toˈoxytyëjk yˈatsooy: “Tunë mayˈäjtën yëˈë nˈamdowaampy etsëts nimajtskë ja nmäänk yˈuˈunyëdët mä myajkutukäˈänyën, tuˈuk mˈaˈoytsyoow* ets jatuˈuk mˈanäjnytsyoow”. 22 Jesús ta tˈatsooy: “Kyaj xynyijawëdë ti mˈamdoowdëp, ¿mdukˈuugëdëp nanduˈun ja kopë mëdiˈibëts ndukˈuugëyaambyën?”. Net yˈatsoowdë: “Ndukˈuugëdëbëts”. 23 Netë Jesús yˈanëmääyëdë: “Mbäät nˈukmujkëm mäjëtsë ngopë, jeˈeyë ko yëˈëyëtsë nDeety nyijäˈäwëp pënatyën uˈunyëyäämp* nˈaˈoytsyoowëts ets nˈanäjytsyoowëts. Ëjts kyajëts xypyaaty nwinˈixët pënaty jam mbäät yˈuˈunyë”.

24 Ko duˈun tnijäˈäwëdë ja nimäjkpë yˈëxpëjkpëty, ta ttukjotˈambëjktë ja myëguˈuk. 25 Netë Jesús dyajtuˈukmujktääy ja yˈëxpëjkpëty ets tˈanëmääy: “Mnijäˈäwëdëp ko pënaty anaˈamdëp yä naxwiiny, yëˈë yˈanaˈamdëp ja nax käjpn, ets pënaty ijttëp mëj, myëdäjttëp ja kutujkën mä jäˈäyëty. 26 Per mijtsëty kyaj mbäät duˈun mjäˈäyˈattë, ja mëdiˈibë mëj itäämp, tsojkëp tmëdunët ja myëguˈuktëjk. 27 Ets ja mëdiˈibë jawyiinˈatäämp, tsojkëp nyaybyëjktäˈägëdët ixtëm tuˈugë mëduumbë mä ja myëguˈuktëjk. 28 Duˈunën ttuuny ja Naxwinyëdë jäˈäyë yˈUˈunk ko myiiny yä naxwiiny. Kyaj myiiny ets yajmëdunäˈäny, yëˈë duˈun parë tmëdunäˈäny ja wiink jäˈäy ets tnikëbajtuˈudäˈäny ja mayjyaˈay ko tkëyakët ja jyukyˈäjtën”.

29 Ko tsyoˈondë jam Jericó, ta ja mayjyaˈay pyatsoˈonëdë. 30 Tamë nety mëjtuˈuˈääy nimajtskë yeˈeytyëjk yˈuˈunyëdë mëdiˈibë kyaj yˈixtë, ko tnijäˈäwëdë tamë Jesús nyaxy, ta tpayax tpajojktë: “¡Wintsën, Davitë yˈUˈunk, paˈˈayoowdëgëts!”. 31 Ta ojtsë jäˈäy yˈojjëdë ets yˈanëmääyëdë ko waˈan tˈamondë, per yëˈëjëty waanë niˈigyë tyëjkëdë yax jojkpë: “¡Wintsën, Davitë yˈUˈunk! ¡Paˈˈayoowdëgëts, tunë mayˈäjtën!”. 32 Ta Jesús ojts tniwäˈkˈoyë ets tˈanëmääy: “¿Ti ndukpudëkëdëp?”. 33 Ta yˈatsoowdë: “Wintsën, yaˈijxpëjktëgëts”. 34 Jesús nëgooyë ojts tpaˈˈayoownëdë, ta ojts ttoonë ja wyiin ets ënetyë yˈijxpëjktë. Ta tpatsoˈondë Jesús.

21 Ko netyë Jesús mëdë yˈëxpëjkpëty jyäˈtanëdë Jerusalén, ta ojts jam wyëˈëmdë* Betfagué mä ja Oliibës kopk. Ta net tˈanëmääy ja nimajtskpë yˈëxpëjkpëty: 2 “Nëjkxtë mä ximbë käjpn kyëxëˈëky ets jam xypyäädäˈändë kutsumy kuwëëny tuˈugë burrëtääk mëdë yˈuˈunk, ta xymyëgajëdët ets xyajmindët. 3 Ets ko pën wiˈix jyënäˈänët, ta xyˈatsowdët: Yëˈëjëtsë nWintsën yajtunaampy ets kyaj wiˈix jyënäˈänäˈäny”.

4 Ko duˈun tyuunë jyäjtë, yëˈë ets yˈadëwët mëdiˈibë nety të tnaskäjpxë ja Diosë kyugajpxy ko jyënany: 5 “Anëëmëdë ja nyëëxë Sion:* ¡Okˈix! Ta mniminyë ja mRey. Yuunk naxypy jyaˈayˈaty ets yëˈë tyukˈunyaapy* tuˈugë burrëˈuˈunk”.

6 Ta tsyoˈondë ja Jesúsë yˈëxpëjkpëty ets duˈun ttuundë ixtëmë nety të yajtukˈanaˈamdë. 7 Ta ja burrëtääk dyajmiindë mët ja yˈuˈunk, ta ojts tjëbaˈandë ja burrëˈuˈunk ets ta Jesús ttukwaˈtspejty. 8 Ta ja mayjyaˈay mëdë wyit twinˈyaˈpëdë ja nëˈë tuˈu, ets tam mëdiˈibë tyëjtë ujtsˈääy parë ttukwinbëjkëdë ja nëˈë tuˈu. 9 Ets ja mayjyaˈay jyantsy yäˈäx jyantsy jyoktë, duˈun mëdiˈibë nety jëjpˈam nëjkxtëp ets pënaty pyamiindëbë Jesús: “¡Tunë mayˈäjtën pudëkë, ja Davitë yˈUˈunk! ¡Kunuˈkxy yˈitët ja mëdiˈibë miimp xyëëwgyëjxmë Jyobaa! ¡Tunë mayˈäjtën pudëkë, mijts mëdiˈibë jam myajpatp jantsy këjxm!”.

10 Ko Jesús kyäjpndëjkë Jerusalén, ta ja mayjyaˈay jyantsy yeˈeymyujktë ets nyayjyënanëdë: “¿Pënë taabë jäˈäy?”. 11 Ta ja mayjyaˈayëty jyënandë: “¡Yëˈë kugajpxy Jesús, mëdiˈibë tsoˈomp Nazaret mä nyääxotë Galilea!”.

12 Ta Jesús tyëjkë mä ja templë ets tˈëxkajxtääy ja jäˈäyëty mëdiˈibë nety jam juuytyëp toˈktëp. Ta nanduˈun tjëbijpëmbijtääy ja mesë mä netyë jäˈäy twingugondë meeny ets mä nety pyoˈkxtë ja mëdiˈibë tyoˈktëbë palomë. 13 Jesús ta tˈanëmääy ja jäˈäyëty: “Jääybyety yˈity kojëts ja nDeety jyënany: Ja ndëjkëts, yëˈë ets japë jäˈäy nyuˈkxtäˈäktët, per mijtsëty duˈun xyajjëmbijnëdë ixtëmë maˈtstakn”. 14 Mä ja templë, ta Jesús nyimiinëdë nanduˈun ja jäˈäyëty mëdiˈibë kyaj yˈixtë ets ja tekymyäˈädëty, ta dyajtsoky dyaˈˈagëdaky.

15 Nëgooyë ojts jyotˈambëjknëdë pënaty nyiwintsënˈäjttëbë saserdotëty ets pënaty jyaaytyëbë ley ko tˈijxtë ja mëjˈäjtën mëdiˈibë tyuumbyë Jesús, ets ko tmëdoowdë ja ënäˈkˈuˈungëty jyantsy yäˈäx jyantsy jyoktë mä ja templë: “¡Tunë mayˈäjtën, pudëkë Davitë yˈUˈunk!”. 16 Net tˈanëmääytyë Jesús: “¿Mmëdoopy wiˈix jyënäˈändë?”. Jesús ta yˈatsooy: “Nmëdoobyëts, ¿ti këdiinëm xykyäjpxtë mä Diosë jyaaybyajtën mä jyënaˈany ko ja ënäˈkˈuˈungëty ets ja maxuˈungëty oy nyimaytyäˈägäˈänëdë?”. 17 Ta Jesús tsyoˈony Jerusalén ets ojts nyijkxy Betania ets jam ojts myaˈay.

18 Ko jopyëp jyëmbijty Jerusalén, yuˈoˈkëbë nety. 19 Ta tˈijxpaty tuˈubëˈääy tuˈugë iigë kepy ets ko tmëwingoony kyaj ti tyëëm, yëˈëyë jamë yˈaay. Ta tˈanëmääy: “Ninäˈä mgatëëmbatët”. Ets ënetyë yäˈädë kepy tyëëtsëˈky. 20 Ko duˈun tˈijxtë ja yˈëxpëjkpëty, mëjˈixy tjäˈäwëdë ets jyënandë: “¿Wiˈixën ko pojën të tyimtëtstääynyë ja iigë kepy?”. 21 Jesús ta yˈatsooy: “Tyam nˈanëëmëdë ko pën mmëdäjttëp amumduˈukjotë mëbëjkën, kyaj jeˈeyë xyajtëˈëtsäˈändë yäˈädë iigë kepy, mbäädën nanduˈun xyˈanëëmëdë yäˈädë kopk: Jëgaˈak yää, nëjkx mejyˈjyoty ets nëjkxëp. 22 Ko xymyëdattëdë mëbëjkën, myajmoˈoyandëp tukëˈëyë tijaty mˈamdoowdëp ko mnuˈkxtäˈäktët”.

23 Jesús ta tyëjkë mä ja templë. Tapë nety yaˈëxpëky, ko nyimiinë pënaty nyiwintsënˈäjttëbë saserdotëty ets ja mëjjäˈäytyëjkëty mëdiˈibë myëdäjttëp ja kutujkën ets yajtëëwëdë: “¿Pënën të mdukˈaneˈemyë ets duˈun tijaty xytyunët? ¿Ets pënën të mmoˈoyë kutujkën?”. 24 Jesús ta yˈatsooy: “Tyam nanduˈun ti nyajtëwäˈändë. Ko xyˈatsowdët, ta ndukˈawanëdët pënëts të xymyoˈoyë kutujkën etsëts duˈun tijaty ndunët. 25 Ko Juan yajnëbejty pën tukˈanaˈamë, ¿yëˈë Diosë o naxwinyëdë jäˈäy?”. Ta nyayjyënanëdë: “Ko nˈatsoˈowëm ko yëˈë Dios mmooyë kutujkën, ta xyˈatsowäˈänëm: ¿Ets tiko xykyamëbëjktë? 26 Per ko nˈatsoˈowëm ko yëˈë naxwinyëdë jäˈäy mmooyë kutujkën, tsojk xynyibëdëˈkëm ja mayjyaˈay yëˈko nimay nyijäˈäwëdëp ko Juan yëˈë Diosë kyugajpxy”. 27 Pääty tˈatsoowdë Jesús: “Kyajëts nnijawëdë”. Etsë Jesús ta yˈanëmääyëdë: “Pes nan kyaj ndukˈawanëyäˈändë pënëtsën xymyoobyë kutujkën etsëts duˈun tijaty nduny.

28 Okwinmaytyë tuˈugë jäˈäy mëdiˈibë nimajtskë myäänk, ja mëjpë ta tˈanëëmë: Tsyulë, nëjkx mduny mä uubës kam. 29 Ets ja myäänk ta yˈatsoowë: Kyajëts nëjkxäˈäny, per ok, ta ojts nyijkxy tuumbë. 30 Ta nanduˈun tˈanëmääy ja yˈuˈungë mutskpë ets nëjkx jam tyuny. Yëˈë ta yˈatsooy: Oy tatë, oyëts nëjkxët, per kyaj ojts nyijkxy. 31 ¿Pënën myëmëdoow ja tyeety?”. Yëˈëjëty ta yˈatsoowdë: “Yëˈë ja mëjpë”. Jesús ta yˈanëmääyëdë: “Tyam ndimyˈanëëmëdë ko ja yajkugëbajtpëty ets ja kujenytyoˈoxyëty,* yëˈë jawyiin tëkëyandëp mä ja Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën. 32 Ko Juan mnimiinëdë, mdukniwoowëdë ja oybyë nëˈë tuˈu, per kyaj xymyëbëjktë oy xyjyaˈijxtë, yëˈëyë myëbëjktë ja yajkugëbajtpëty ets ja kujenytyoˈoxyëty. Mijtsëty kyaj mjodëmbijttë ets kyaj xymyëbëjktë.

33 Okmëdowdë yäˈädë wiinkpë ijxpajtën: Tuˈugë jäˈäy ojts tniˈibyë uubës mä ja kyam, ta tnageemy ets dyaˈoˈoyë mä mbäät ja uubës yajwindeeny, nan yaˈoˈoyë tuˈugë lugäär mä mbäät yajtukˈijxëtyaˈay ja kam. Ta ojts ttuknipëky* ja kamduump ujtstuumbë ja yˈuubës kam ets ojts nyëjkxnë wiink it wiink lugäär. 34 Ko tpaty ja tiempë mä ja uubës yajtujkmukanë, ta ja kugam tkejxyë tyuumbëtëjk mä ja kamduumbëty ets nëjkx tˈamdoy kujkwaˈkxy ja uubës. 35 Per ja kamduumbëty, ta tmäjtstë ja tuumbëtëjk. Tuˈuk nëgooyë ojts tkepywyojpnëdë, jatuˈuk yaˈoˈktë ets jatuˈuk kyukäˈtstë. 36 Ja kugam, ta nimay tˈakkejxy ja tyuumbëtëjk, ets nanduˈun ttuundë. 37 Timˈok, ta tkejxy ja yˈuˈunk mët ko jyënany: Kyaj wiˈix ttunäˈändë ja nˈuˈungëts. 38 Per ko ja kamduumbëty tˈijxtë ko tam myiny ja kugamë myäänk, ta nyayjyënanëdë: Xii myiny ja mëdiˈibë myëwëˈëmëyaambyë* tyeetyë yˈuubës kam. ¡Niˈik oy ko ndimyyaˈoˈkëm ets ta ëjtsäjtëm njaˈäjtëm! 39 Ta tmäjtstë, dyajpëtsëëmdë mä ja uubës kam ets jap dyaˈoˈktë. 40 Ko net jyäˈtët ja kugam, ¿wiˈix yajtunäˈändë ja kamduumbëty?”. 41 Ta ja jäˈäyëty yˈatsoowdë mëdiˈibë nety jam myëdoowˈijttëp: “Kom nëgooyë yˈaxëkjäˈäyˈäjnëdë, ta yˈooktët ets yëˈë wiinkpë kamduumbëty yajtukmëwëˈëmëdëp ja uubës kam, mëdiˈibë yaktëp ja uubës tëëm ko nety tpääty ja tiempë”.

42 Jesús ta yˈatsoowëdë: “¿Kyajnëm xykyäjpxtë mä Diosë jyaaybyajtën mä jyënaˈany ko ja tsää mëdiˈibë kyaj dyajtunandë ja tëjkkojpëty, yëˈëjën tyam të jyëmbity tsäägopk? ¿Ets ko yäˈädë tsää jamën tsyoony mä Jyobaa ets nyajtsobatëm? 43 Pääty nˈanëëmëdë ko ja Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën, myajpëjkëyandëp ets yëˈë yajmoˈoyäämp ja wiink nax wiink käjpn mëdiˈibë tyuundëp ti Dios tsyojkypy. 44 Ja jäˈäy mëdiˈibë tyukëdääwbejtypyë yäˈädë tsäägopk, kajaa tsyayutäˈäny.* Ets ko pën tyukäˈäbatëdët, pinjat jyatäˈäny”.

45 Ko ja fariseety ets pënaty nyiwintsënˈäjttëbë saserdotëty, tmëdoowdë ja ijxpajtën mëdiˈibë Jesús pyëjktak, ta tjaygyujkëdë ko yëˈëdëmë nety yajmaytyaktëp. 46 Ta tjamatsandë Jesús, per kyaj tmäjtstë mët ko yëˈë tsyëˈkëdë ja mayjyaˈay, pes ja mayjyaˈay duˈunë nety jyënäˈändë ko Jesús yëˈë Diosë kyugajpxy.

22 Jesús ta tˈakpëjktaky ja wiinkpë ijxpajtën. Duˈun jyënany: 2 “Ja tsäjpotmëdë Kutujkën, duˈun ixtëm ja rey mëdiˈibë nyixëëwduumpy ja yˈuˈunk ko pyëky. 3 Yäˈädë rey ta tkejxyë tyuumbëtëjk ets nëjkxë jäˈäy twow twitstë mä ja yˈuˈunk yajnixëëwdunäˈänyën, per nipën kyamiiny. 4 Ta ja rey jatëgok tkejxyë wiinkpë tyuumbëtëjk ets nëjkxë jäˈäy twow twitstë, ets duˈun tˈanëëmëdët: Të yˈoogyë oyatypyë tsäjpkää ets të yˈoˈoyëtyaˈay ja käˈäy ukën. Min mgay mˈuuktë mä yamë pëjkpë yajnixëëwduny. 5 Per nipën tkamëjpëjktaky ja ayuk, tam mëdiˈibë ojts nyijkxy kamoty ets tam mëdiˈibë ajuuy adoˈkpë, 6 tam ja wiinkpë mëdiˈibë axëëk tyuundë ja tuumbëtëjk ets dyaˈoˈktë.

7 Nëgooyë ja rey ojts jyotˈambëjknë, ta tkejxy ja syoldäädëtëjk, yaˈoˈktääy ja yajjäˈäyˈoˈkpëty ets tnoˈky ja nyax kyäjpn. 8 Ta net tˈanëmääy ja tyuumbëtëjk: Të ja käˈäy ukën yˈoˈoyëtyaˈay, per kyaj pyäät nyitëkëdë pënaty të yajwow të yajwitstë. 9 Pääty, nëjkxtë nëˈääy tuˈääy ets wow witstë pënaty mdimypyattëp, waˈan min tkay tˈuuktë. 10 Duˈunën ttuundë ja tuumbëtëjkëty, oypyënëty twoowmujktë, duˈunë oyjyaˈay etsë axëkjäˈäy. Ets nëgooyë mayjyaˈay ojts myinëdë mä ja pëjkpë.

11 Ko ja rey tyëjkë mä ja pëjkpë yajnixëëwdunyën, ta tˈijxy tuˈugë jäˈäy mëdiˈibë kyaj duˈun të nyayxyoxyë ixtëm nyayxyoxëdë jäˈäy ko nyëjkxtë mä pëjkpë. 12 Net ja rey tˈanëmääy: Mmëguˈuk, ¿tiko duˈun të mganayxyoxyë ixtëm ja mmëguˈuktëjk të nyayxyoxëdë? Yäˈädë jäˈäy kyaj tyimˈatsooy. 13 Ta ja rey tˈanëmääy ja tyuumbëtëjk: Këˈëwëën tekywyëëndë ets jëbijpëtsëmdë agootstuuy, jap jyëˈëyaˈany yäˈäxäˈäny ets tˈagäˈtmukäˈäny* ja yˈääw tyëts.*

14 Nimayë jäˈäy jyayajwow jyayajwitstë, per niwaanë pënaty yajwinˈijxtëp”.

15 Net ja fariseety ojts nyëjkxtë ets nyayˈëwäˈän nyaygyäjpxäˈänëdë wiˈix mbäät dyajkäˈädë Jesús. 16 Pääty ja fariseety ets ja Herodes kyajxtë ja jyaˈayëty mä Jesús ets tˈanëmääytyë: “Yaˈëxpëjkpë, nnijäˈäwëdëpts ko kyaj mwinˈëëny mwinxäjy, ko tëyˈäjtën mdukniˈˈixë ja Diosë nyëˈë tyuˈu ets kyaj tijaty xytyuny parë jäˈäy mˈoyjyawëdët, mët ko kyaj winˈixy wingexyë jäˈäy xytsyoky. 17 Pääty wiˈix mˈokjënäˈäny, ¿oyëdaa ko yajˈyakëdë kugëbety mä ja yajkutujkpë o kyaj?”. 18 Perë Jesús nyijäˈäwëbë nety ko yäˈädë jäˈäyëty jeˈeyë tmëdattë yˈaxëkjot yˈaxëkwinmäˈäny. Pääty tˈanëmääy: “Winˈëˈën winxäjpëty, ¿tikots jeˈeyë xywyinmäˈänyˈixäˈändë? 19 Oktukˈijxtëgëts ja meeny mëdiˈibë mnaytyukugëbajtëdëp”. Ta tmëmiindë tuˈugë denaaryë.* 20 Jesús ta yajtëëwëdë: “¿Pën yam ijtp nikojtuˈuty ets pën yamë xyëëw miimp?”. 21 Ta yˈatsoowdë: “Yëˈë yajkutujkpë”. Jesús ta ënetyë yˈanëmääyëdë: “Mmoˈoytyë ja yajkutujkpë mëdiˈibë jyaˈäjtypy ets mmoˈoytyë Dios mëdiˈibë yëˈë patëp”. 22 Mëjˈixy mëjmëdoy tjäˈäwëdë ko duˈun yaˈˈatsoowdë. Kyaj ojts tii tˈokˈyajtëëwnëdë ets ta ojts nyëjkxnëdë.

23 Mä taabë xëëw, nan jaa Jesús nyimiinë ja saduseety mëdiˈibë kyaj tmëbëktë ko oˈkpë jyukypyëkäˈändë ets yajtëëwëdë: 24 “Yaˈëxpëjkpë, Moisés duˈun jyënany: Pën oˈkp tuˈugë yeˈeytyëjk ets kyaj ja kyudëjk të dyaˈuˈunkpääty, ta yäˈädë toˈoxytyëjk tpëkët ja kyapy.* Ets ko tmëdattët ja yˈuˈunk, duˈun tpäädët ixtëm jeexyë ja yˈajtsy yëˈë tˈuˈungëty. 25 Duˈunën jyäjttë niwëxtujk ja yaˈayˈënäˈk mëdiˈibë nety tukaˈaxëty. Ja kaˈaxkopk ta pyëjky, per oˈk, kyaj tmëdäjttë ja yˈuˈunk, ta ja myëmajtskpë tpëjky ja kyapy. 26 Ets oˈktääytyë yäˈädë niwëxtujkpë yaˈayˈënäˈk. 27 Ets ok, ta nanduˈun yˈoˈky ja toˈoxytyëjk. 28 Yëˈëts njanijawëyandëp ko ja oˈkpë jyukypyëktët, ¿pën nëjkxë yäˈädë toˈoxytyëjk tmëmëjjäˈäyˈaty? Pes ojts mëët pyëjktäˈäy ja niwëxtujkpë yaˈayˈënäˈkëty”.

29 Ta Jesús yˈatsoowëdë: “Mijtsëty mgäjpxtëgooytyëp mët ko kyaj xyjyaygyukëdë ja Diosë jyaaybyajtën ets ni yëˈë xykyanijawëdë nuˈunënë Dios tmëdatyë mëkˈäjtën. 30 Ko ja oˈkpë jyukypyëktët, kyaj yˈokpëkanëdë yeˈeytyëjkëty ets ni yëˈë toˈoxytyëjkëty, duˈun jyukyˈatanëdë ixtëmë anklësëtyë tsäjpotmëdë. 31 Ko yajnimaytyaˈaky ja oˈkpë jyukypyëkäˈändë, ¿ti këdiijën të xykyäjpxtë wiˈixë Dios mˈanëmääyëdë mä jyaaybyajtën? Pes duˈun jyënany: 32 Ëjts xyDiosˈäjtp ja Abrahán, ja Isaac etsë Jacob. Dios kyaj yëˈë tniDiosˈaty ja oˈkpëty, yëˈë duˈun nyiDiosˈäjtypy ja juukypyëty”. 33 Ko duˈun tmëdoowdë ja mayjyaˈay, mëjˈixy mëjmëdoy tjäˈäwëdë wiˈixë Jesús yaˈëxpëky.

34 Ko ja fariseety tnijäˈäwëdë ko Jesús duˈunyë nety të dyaˈˈamony ja saduseety, ta ojts mëët nyayajtuˈugyëdë. 35 Niduˈuk mëdiˈibë nety nëgooyë tnijäˈäwënë wiˈix jyënaˈanyë ley, ta twinmäˈänyˈixanyë Jesús ko dyajtëëy: 36 “Yaˈëxpëjkpë, ¿mëdiˈibë anaˈamënëts mbäät niˈigyë nmëmëdoy?”. 37 Jesús ta yˈatsooy: “Tsok amumduˈukjotë Jyobaa mëdiˈibë mDiosˈäjtypy, mët tukëˈëyë mjot mniniˈkx ets mët tukëˈëyë mjot mwinmäˈäny. 38 Yäˈädë, yëˈëjën ja tim jawyiimbë anaˈamën ets mëdiˈibë niˈigyë jëjpˈam. 39 Ja myëmajtskpë naduˈundëkë jyënaˈany: Tsok ja mmëguˈuk ixtëm këˈëm mnaytsyokyë. 40 Mä yäˈädë majtskpë anaˈamën, jap myiindäˈäy ja Ley ets tijaty tukniˈˈijxëdë ja Diosë kyugajpxyëty”.

41 Ets mä nety niˈamukë të tyuˈukmuktë ja fariseety, ta Jesús yajtëëwëdë: 42 “Wiˈix mˈokwinmaytyë, ¿pënën Kristë? ¿Ets pënën tyeetyˈajtypy?”. Yëˈëjëty, ta yˈatsoowdë: “Yëˈë David”. 43 Netë Jesús yajtëëwëdë: “¿Wiˈixën ko David ojts ttijy Wintsën? Pes duˈun tkujäˈäyë ko Dios wyinmäˈänymyooyë: 44 Jyobaa duˈun tˈanëmääy ja nWintsënëts: Uˈunyë nˈaˈoytsyoowëts* axtë koonëmëts ja mëtsipëty nbëjktäˈägët mdekypyäˈtkëˈëy. 45 ¿Tiits ko David ojts ttijy nWintsënëts, pën yëˈë yˈuˈunkˈäjtypy Kristë?”. 46 Nipën kyaˈˈatsooy, ets mä taabë xëëw, nipën tijaty tkanekyyajtëëy.

23 Ta netë Jesús tˈanëmääyë mayjyaˈay ets ja yˈëxpëjkpëty: 2 “Yëˈë fariseety ets pënaty jyaaytyëbë ley, të këˈëmë kutujkën nyaymyoˈoyëdë ets yaˈëxpëktë ixtëmë Moisés. 3 Pääty tundë tijaty mdukˈanaˈamëdëp, jeˈeyë ko kyaj xytyundët tijaty yëˈë tyuundëp, mët ko yëˈëjëty kyaj tkuytyundë tijaty nyiˈanaˈamëdëp. 4 Jeˈemtsyë tsëmy këˈëy tpëjktäˈäktë etsë jäˈäy ttukpatsëmdë, per yëˈëjëty nijeˈeyë yˈääw kyëˈë tkatukpäädäˈändë. 5 Tukëˈëyë tijaty tyuundëp, yëˈë etsë jäˈäy ttukˈixäˈändë. Niˈigyë tˈaktimyyajmëjjëdë ja käjuˈunk mä tuk pëkyaty tpëjkëˈëktë ja Diosë jyaaybyajtën mët ko wyinmaytyë ko yëˈë naytyukuwäˈänëdëp këdiibë wiˈix jyattët ets niˈigyë nanduˈun yeny tpëjktäˈäktë ja wyitpäˈäxënin. 6 Jam mëjwindum tyimˈyajpäädäˈändë mä ja käˈäyën ukën yˈityën ets nan jëjpˈam tyimˈuˈunyëyäˈändë mäjaty ja judiyëtëjk tyuˈukmuktë, 7 ets ko nyëjkxtë määyoty, yëˈë tsyojktëp etsë jäˈäy yˈëboˈkx kyäjpxpoˈkxëdët mëdë mayˈäjtën wintsëˈkën ets yˈanëˈëmxëdët ¡yaˈëxpëjkpë!* 8 Per mijtsëty, këdii xykyupëktë ets pën mˈanëˈëmxëdët yaˈëxpëjkpë, ja ko ak tuknax mijtsëty ets jeˈeyë tuˈuk xymyëdattë ja Yaˈëxpëjkpë. 9 Nipën xykyatijtët teety yä naxwiiny, mët ko jeˈeyë tuˈugë mDeety xymyëdattë jam tsäjpotm. 10 Këdii nanduˈun xykyupëktë ets pën mdijjëdët wintsën mët ko yëˈëyë Kristë mWintsënˈäjttëp. 11 Ja mëdiˈibë niˈigyë mëj ijtp mä mijtsëty, waˈan ja myëguˈuk tmëduny. 12 Ja mëdiˈibë nayajmëjpëtsëëmëp, yuunk naxypy yajpëjktäˈägäˈäny, per ja mëdiˈibë naybyëjktakëp yuunk naxypy, yëˈë duˈun mëjpëtsëmäämp.

13 ¡Mijtsëty fariseety ets pënaty jyaaytyëbë ley, axëëk mjatäˈän mgëbatäˈändë! ¡Mguyuˈtstëp wiˈix mjäˈäyˈattë! Yëˈë ko myaˈˈadujktëp ja nëˈë tuˈu etsë jäˈäy kyaj tyëkëdët mä ja tsäjpotmëdë Kutujkën, ni mgatëkëdë ets ni yëˈë xykyayajtëkëdë pënaty jatëkëyandëp. 14 —— *

15 ¡Mijtsëty fariseety ets pënaty jyaaytyëbë ley, axëëk mjatäˈän mgëbatäˈändë! ¡Mguyuˈtstëp wiˈix mjäˈäyˈattë! Mët ko mijtsëty mduknäjxtëbë mejy etsë it naxwinyëdë parë xytyukniˈˈixëyäˈändë jäˈäy tijaty mmëbëjktëp. Ets ko duˈun xytyukmëbëktë, niˈigyë oˈktëy jyatäˈändë mä Gehena* këdiinëm mijtsëty.

16 ¡Mijtsëty ja mëdiˈibë wyoowˈyeˈeytyëp ja myëwiints, axëëk mjatäˈän mgëbatäˈändë! Yëˈë ko mjënäˈändë: Ko tuˈugë jäˈäy ti twandaˈaky xyëëwgyëjxmë templë kyaj tsyobääty, per ko tuˈugë jäˈäy ti twandaˈaky xyëëwgyëjxmë oorë mëdiˈibë yajpatp mä ja templë, kuanë ko tkuytyunët. 17 ¡Tsuujäˈäy lokëjäˈäyëty ets wiintsëty! Tidaa niˈigyë tsobatp, ¿yëˈë ja oorë o ja templë? Yëˈë ja templë. Pääty ja oorë tsyobääty, jaˈko yˈity mä ja templë mä yaˈˈawdatyë Dios. 18 Mijtsëty nanduˈun mjënäˈändë: Ko tuˈugë jäˈäy tijaty twandaˈaky xyëëwgyëjxmë altaar, kyaj tsyobääty. Per ko twandaˈaky mä ja wintsëˈkën mëdiˈibë jam yakaampy, kuanë ko tkuytyunët. 19 ¡Wiintsën mjantsy yajpäättë! Ti niˈigyë mëj näjxp, ¿ja wintsëˈkën o ja altaar? Yëˈë ja altaar. Pääty mëj nyaxy mët ko jam yajwintsëˈëgë Dios. 20 Pääty, ko tuˈugë jäˈäy ti twandaˈaky xyëëwgyëjxmë altaar, nanduˈunën twandaˈaky mä tukëˈëyë tijaty ijtp mä ja altaar. 21 Ko tuˈugë jäˈäy tijaty twandaˈaky xyëëwgyëjxmë templë, kyaj nety jeˈeyë twandaˈaky xyëëwgyëjxmë templë, nanduˈunën twandaˈaky xyëëwgyëjxmë Dios mët ko jap yajpääty. 22 Ets ja mëdiˈibë wyandakypy xyëëwgyëjxmë tsäjp, jamë nety nanduˈun twandaˈaky xyëëwgyëjxmë Dios ets mä yˈuˈunyë.*

23 ¡Mijtsëty fariseety ets pënaty jyaaytyëbë ley, axëëk mjatäˈän mgëbatäˈändë! ¡Mguyuˈtstëp wiˈix mjäˈäyˈattë! Mët ko yëˈëyë myäjktëp ja mdiesmë, ja ääy ujts mëdiˈibë päˈäkxuˈkp. Ixtëm ja mentë, eneldo etsë kominë, per kyaj xypyadundë mëdiˈibë niˈigyë jëjpˈam miimp mä ja Ley. Ixtëm ko xytyundët ja tëyˈäjtën, ko jäˈäy xypyaˈˈayowdët ets ko xymyëdattët ja mëbëjkën. Oy ko duˈun xypyadundë ja Ley, per kyaj xyjyaˈaytyëgoytyët ti mëdiˈibë niˈigyë jëjpˈam. 24 ¡Wiintsëty ja mëdiˈibë wyoowˈyeˈeytyëbë myëwiints, mëdiˈibë yˈaxijttëp ja tsukts,* per jyëˈëndëbë kameyë!

25 ¡Mijtsëty fariseety ets pënaty jyaaytyëbë ley, axëëk mjatäˈän mgëbatäˈändë! ¡Mguyuˈtstëp wiˈix mjäˈäyˈattë! Jeˈeyë ja mdexy mdasë nikëjxy xyajwäˈätstë, per jeˈeyë xywyinmaytyë mdonäˈän maatsäˈändë ets yëˈë xëmë mdunandëp ja axëkˈäjtën mëdiˈibë mwinmäˈänyˈäjttëp. 26 Farisee wiints, jap jodoty jawyiin yajwäˈäts ja mdexy mdasë ets taanëmë net wyäˈätsët nikëjxy.

27 ¡Mijtsëty fariseety ets pënaty jyaaytyëbë ley, axëëk mjatäˈän mgëbatäˈändë! ¡Mguyuˈtstëp wiˈix mjäˈäyˈattë! Mët ko duˈun mgëxëˈëktë ixtëmë oˈkpëjut mëdiˈibë nikëjxy jantsy oy këxëˈkp, wäˈäts ets poobëm, per jodoty ak yëˈëyë japë oˈkpëpäjk etsë axëkˈäjtën. 28 Duˈun mgëxëˈëktë mayjyaˈay wyinduuy ko jantsy oy jyawë mjäˈäyˈattë, per jeˈeyë jap xymyëdattë mˈaxëkjot mˈaxëkwinmäˈäny ets mwinˈëën mwinxäjtë.

29 ¡Mijtsëty fariseety ets pënaty jyaaytyëbë ley, axëëk mjatäˈän mgëbatäˈändë! ¡Mguyuˈtstëp wiˈix mjäˈäyˈattë! Mët ko mnikojtëp mä nyaxtëjkëdë ja kugajpxyëty ets myaˈoytyëjkëdëp mä nyaxtëkëdë oyjyaˈayëty, 30 etsë net mjënäˈändë: Koxyëbëts njukyˈäjttë ja tiempë mä jyukyˈäjttë ja nˈaptëjkëtyëts, kyaj jeexyë nanduˈunë nyëë nyeˈpyny ojts nyajpëyëˈkëdë ja Diosë kyugajpxyëty. 31 Ko duˈun mjënäˈändë, ta mnayajnidëˈkxëdë ko yëˈëjën ja mˈaptëjkëty mëdiˈibë yaˈoˈktë ja Diosë kyugajpxyëty. 32 Pääty, yajkëxtë net mëdiˈibë ja mˈaptëjkëty yajtsondaktë.

33 Awäˈän tsäˈänyë yˈuˈungëty, ¿wiˈixën xyˈokkugaˈaktët ko netyë Dios mdukumëdowëdë ets mbëjktäˈägëdët mä Gehena?* 34 Nduknigaxandëbë kugajpxyëty, wijyjyaˈaytyëjkëty etsë yaˈëxpëjkpëty. Tam mëdiˈibë myaˈoogandëp, tam mëdiˈibë mgëxwopandëp kepykyëjxy ets tam mëdiˈibë mwopan mgäˈätsandëp mäjaty tyuˈukmuktë ja judiyëtëjk ets mnibëdëˈëgandëp xitsow yatsow. 35 Mgumëdowandëp ko të xyajpëyëˈëktë ja nyëë nyeˈpyny pënaty kyaj ti të ttuundëgoy të tkäjpxtëgoytyë, yëˈë yajtsondakë Abel ets tyukjëjpkëjxë Zacarías, ja myäängë Baraquías, mëdiˈibë ojts xyaˈooktë altaar winduuy mä ja templë. 36 Tyam ndimyˈanëëmëdë ko nëjkxëp tkumëdowdë tijaty të ttundë yäˈädë jäˈäyëty mëdiˈibë tyam jukyˈäjttëp.

37 Jerusalén, Jerusalén, myaˈoˈkypy ja Diosë kyugajpxyëty ets mgukäˈtstëp pënaty mjayajtuknigajxtëp, ¡kanääk okëts ja mˈuˈunk mˈënäˈk të njayajtuˈukmukäˈäny ixtëmë këtseytyääk* dyajtuˈukmukyë yˈuˈunk kyaknbatkëˈëy! Per kyaj të xykyupëktë. 38 Päätyë Dios kyaj nyekyyajpäädäˈäny mä yäˈädë templë, ak mijtsëty jeˈeyë myajpäädandëp. 39 Tyam nˈanëëmëdë ko kyajëts xyˈokˈixanëdë, jaanëm ko jäˈäy jyënäˈändët: ¡Kunuˈkxy yˈitët ja mëdiˈibë miimp xyëëwgyëjxmë Jyobaa!”.

24 Ko Jesús ojts tsyoˈonë mä ja templë, ta myëwingoonë ja yˈëxpëjkpëty ets tyukniˈˈijxëdë ja templë wiˈixë nety të yajkojy: 2 Netë Jesús yˈanëmääyëdë: “¿Mëjˈixy mëjjawë xyˈixtë ixtëm të yajkojy? Tyam ndimyˈanëëmëdë ko nituˈugë tsää kyawëˈëmäˈäny.* Jääm puˈxm tukëˈëyë jyëmbitäˈäny”.

3 Tamë netyë Jesús yˈuˈunyë* mä Oliibës kopk, ko ja yˈëxpëjkpëty nyimiinëdë ets yajtëëwëdë: “Tukˈawäˈänëdëgëts, ¿näˈäjën* duˈun tyunäˈänyë jyatäˈänyë? ¿Tiijëts nduknijawëdëp ko nety jatëgok mjëmbitäˈäny ets ko nety ja tiempë tyim jëjpkëxanë?”.

4 Netë Jesús yˈanëmääyëdë: “Naygyuentëˈatëdë, këdiibë pën mnaytyukwinˈëënëdët, 5 yëˈë ko nimayë jäˈäy myinäˈändë nxëëwgyëjxmëts ets jyënäˈänäˈändë, ëjtsë duˈun ja Kristë, ets nimayë jäˈäy twinˈëënäˈändë. 6 Mmëdowandëp ko ja tsip tyunäˈänyë xitsow yatsow. Per këdii mnayˈatsëˈëgëdët, yëˈë ko duˈunën tyunäˈäny jyatäˈänyë, jeˈeyë ko kyajnëmë nety myiny ja kutëgoˈoyën.

7 Tsyiptunäˈändë paˈis mëdë wiinkpë paˈis etsë gobiernë mëdë wiinkpë gobiernë, nanduˈun jyaˈˈatäˈänyë yuu ets oymyääjëtyë naxwinyëdë yuˈkxäˈäny. 8 Ko duˈun tyun jyatëdët, jeˈeyëmë nety ja ayoˈon jotmay tyimtsondaˈakynyëm.

9 Mnibëdëˈëganëdëbë jäˈäy ets myaˈooganëdëp, ets niˈamukë jäˈäy mˈaxëkˈixäˈänëdë mët kojëts xypyanëjkxtë. 10 Nimay myëjagamgaˈagandëbë Dios, xim yam nyaygyëyakäˈänëdë mä myëtsipëty ets nyayˈaxëkˈixäˈänëdë nixim niyam. 11 Jaˈˈatandëp nimay mëdiˈibë naynyigäjpxanëdëp ko yëˈë Diosë kyugajpxy ets nimayë jäˈäy twinˈëënäˈändë. 12 Kom niˈigyë nyimayëyäˈändë pënaty kyaj jyukyˈattë ixtëmë Dios tniˈanaˈamë, päätyën kyaj ttsokäˈändë ja jyëëky myëguˈuk. 13 Per ja mëdiˈibë madakpën axtë ko myinët ja kutëgoˈoyën, yëˈë nitsoˈogäämp. 14 Ja oybyë ayuk mëdiˈibë nyimaytyakypy ja Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën yajkäjpxwäˈkxäämp abëtsëmy nyaxwinyëdë ets taanëmë net myinäˈäny ja kutëgoˈoyën.

15 Pääty, ko xyˈixtët mä ja lugäärë wäˈätspë tam tyanë ja mëdiˈibë ojts tnimaytyaˈagyë kugajpxy Daniel, ko nëgooyë yˈaxëëkˈäjnë ets yajkutëgooytyaapy tijaty (waˈanë jyot wyinmäˈäny dyajtuny ja mëdiˈibë kyajpxypy),* 16 ta kyaˈaktët pënaty tsënääytyëp Judea ets nyëjkxtët tunoty kopkoty. 17 Ja mëdiˈibë yajpatp tëjkëjxy, kyaj jyënakët ets nëjkx tijaty tjuuty tyëgoty, 18 ets ja mëdiˈibë yajpatp kamoty, kyaj jyëmbitët mä tyëjk ets nëjkxë wyit tˈëxtäˈäy. 19 ¡Përoobë toˈoxytyëjkjäˈäyëty mëdiˈibë nety yaˈuˈunktsiˈtstëp mä taabë tiempë o mëdiˈibë nety nyikëjxmˈäjttëbë yˈuˈunk! 20 Nuˈkxtäˈäktë janääm jatsojk, këdiibë jaa tpäädët mä xux poˈo* o sääbëdë xëëw. 21 Mët ko jaa tsyondäˈägäˈäny ja mëk ayoˈon.* Ninäˈänëmë nety duˈun kyatuny kyajatyë desde ko naxwinyëdë jäˈäy jyukyˈäjttsondaky ets ninäˈä jatëgok duˈun kyatunäˈäny kyajatäˈänyë. 22 Ko nëgooyë jyajknëdë taabë tiempë, nipën nëjkx kyanitsoˈoky. Perë Dios yajkonaambyë taabë tiempë mët ko tkuentëˈatäˈäny pënaty të twinˈixy.

23 Pääty këdii xymyëbëktët ko pën mˈanëˈëmxëdët, ¡tyää ja Kristë! o ¡tam jaa ximtsow! 24 Ja ko ta jäˈäy mëdiˈibë nayajnaxanëdëp ixtëmë Kristë ets ixtëmë Diosë kyugajpxy ets kanääk pëkyë miläägrë ttunäˈändë mëdiˈibë mëjˈixyë jäˈäy jyawëyandëp ets yajwinˈëënäˈändë, axtë yëˈëbäät yajwinˈëënäˈändë pënatyë Dios të twinˈixy. 25 Päätyën të ndukˈawanëdë kontiempë. 26 Këdii mnëjkxtët ko pën mˈanëˈëmxëdët, ¡tam ja xim tëˈëtsˈitum! Ets nan këdii xymyëbëktët ko pën mˈanëˈëmxëdët ¡tap jënoty tëgoty! 27 Ko myinët ja Naxwinyëdë jäˈäyë yˈUˈunk, duˈun tyëˈkxäˈäny jyäjjäˈäny ixtëmë wëtsuk ttuktëˈkx ttukjäjë tsäjp, mä xëëw pyëtsëmyën ets mä kyëdaˈagyën. 28 Ja witsn* jam tyuˈukmukäˈändë mä ja oˈkpë.*

29 Jantsy jeˈeyë nety të nyäjxtäˈäy ja ayoˈon jotmay, ta ja xëëw wyingootsëyaˈany, ja poˈo kyaj tyëˈkxäˈäny jyäjjäˈäny, ja mëtsäˈä kyäˈäjäˈäny ets tukëˈëyë yajwijtsxitäˈäny mëdiˈibë mëkˈäjtën myëdäjtypy tsäjpotm. 30 Ta kyëxëˈëgäˈäny tsäjpotm ja ijxwëˈëmën ko ta myiny ja Naxwinyëdë jäˈäyë yˈUˈunk ets ja nax käjpn mëk tjawëyäˈändë ets jyëˈëyäˈän yäˈäxäˈändë,* yˈixandëp ko myiny ja Naxwinyëdë jäˈäyë yˈUˈunk yootsoty mëdë mëkˈäjtën etsë mëjˈäjtën. 31 Ta net tkaxäˈäny ja yˈanklëstëjk ets ttukxuˈuxäˈändë ja trompetë ets xitsow yatsow dyajtuˈukmukäˈändë pënaty të yajwinˈixtë, desde mä xëëw pyëtsëmy axtë mä xëëw kyëdaˈaky.

32 Okwinmaytyë yäˈädë ijxpajtën. Ko tuˈugë iigë kepy xyˈixtë jyiˈtstëgatsy ets pyëtsëmyë yˈaay, yëˈë mdukˈijxëdëp ko ta myiny ja nëë tuu. 33 Nanduˈunën ko xyˈixtët tukëˈëyë yäˈädë tyun jyatëdët, yëˈë mduknijawëdëp ko wingon yajpatnë ja Naxwinyëdë jäˈäyë yˈUˈunk, duˈunxyëp ixtëm tëjkˈagëˈëy yajpatnë. 34 Tyam ndimyˈanëëmëdë ko taanëmë nety yˈakjukyˈattë yäˈädë jäˈäyëty ko nëjkx duˈun tyunyë jyatyë. 35 Këxäämp naxäämbë tsäjp etsë naxwinyëdë, perë nˈayukëts ninäˈä kyakëxäˈäny kyanaxäˈäny.

36 Nipën tkanijawë ja xëëw ets ja oorë, ni yëˈë anklëstëjkëty mëdiˈibë tsäjpotm, ni yëˈë Diosë yˈUˈunk, yëˈë jeˈeyë nyijäˈäwëp ja Diosteety. 37 Duˈun ixtëm tyuunë jyäjtë ja tiempë mä jyukyˈajtyë Noé, nanduˈunën myinäˈäny ja Naxwinyëdë jäˈäyë yˈUˈunk. 38 Jaˈko mä nety kyaminyëmë Ayoˈonduu, tamë netyë jäˈäy kyaytyë yˈuuktë, ja yeˈeytyëjk toˈoxytyëjk pyëktë yˈuuktë axtë ko Noé tyëjkë mä ja arkë, 39 ets kyaj tii tmëjˈijx tmëjpëjktaktë, koonëm myiiny ja Ayoˈonduu ets yajkutëgooyëdë. Nanduˈunën tyunäˈäny jyatäˈänyë ko nety myiny ja Naxwinyëdë jäˈäyë yˈUˈunk. 40 Nimajtskë yeˈeytyëjk tyunäˈändë kyamoty, tuˈuk yajmënëjkxäˈäny ets jatuˈuk jamyë yajnikaˈagäˈäny. 41 Nimajtsk ja toˈoxytyëjk tmaˈajäˈändë ja triigë, tuˈuk yajmënëjkxäˈäny ets jatuˈuk jamyë yajnikaˈagäˈäny. 42 Pääty xëmë wijy kejy mnayaˈitëdët, jaˈko kyaj xynyijawëdë ti xëëwën myinäˈäny ja mWintsën.

43 Ixtëm nˈokpëjktakëm, ko tuˈugë kudëjk tnijawët ko minäämbë maˈtspë koots mä tyëjkën, kyaj myanaxäˈäny, wijy kejy yˈitäˈäny, kyaj tnasˈixëyaˈany ets ja maˈtspë tyëjktëkët. 44 Pääty nayjyëjpˈixëdë nanduˈun, mët ko ja Naxwinyëdë jäˈäyë yˈUˈunk ja myinäˈäny mä nety kyaj xyˈëwxit xyjyëjpˈixtë.

45 ¿Pënën ja tuumbë kuwijypyë mëdiˈibë mbäät yajtukjotkujkˈaty, mëdiˈibë ja wyintsën të tyuknipëkyë ja tuumbëtëjk ets dyajkay dyaˈuuktët mä meerë dyajtëgoyˈattë? 46 ¡Jotkujkë yäˈädë tuumbë nyayjyawëyaˈanyë ko ja wyintsën jyëmbitët ets ko pyäädëdët tam duˈun ttuny! 47 Seguurë ko tuknipëkanëp tukëˈëyë tijaty myëdäjtypy.

48 Per pën axëkjäˈäyë taabë mëduumbë ets yˈääwoty jyodoty jyënaˈany: Kyaj tsojk jyäˈtäˈäny ja nwintsënëts, 49 etsë net twojpnë tkäˈtsnë ja myëguˈuktëjkëty ets mëët kyaaynyë yˈuknë ja amuˈukyjyaˈaytyëjkëty ets nyayajmuktëgooyënë, 50 ajotkumonë ja wyintsën tyukjäˈtäˈänyë mä nety kyaj ttimyjyëjpˈixy ets mä nety tkanijawë ti xëëw ti oorë myinäˈäny. 51 Oˈktëyë net tkujatëyaˈany tkukëbatëyaˈany ets yajpëjktäˈägäˈäny mëdë jäˈäyëty mëdiˈibë winˈëˈën winxäjtëp. Japnëm jyëˈëyaˈany yäˈäxäˈäny ets tˈagäˈtmukäˈäny* ja yˈääw tyëts”.*

25 Jesús jyënany: “Ja tsäjpotmëdë Kutujkën, yëˈë mëët yaˈijxkijpxyë ja nimäjkpë toˈoxyˈënäˈk mëdiˈibë pyawijtstë ja lyamprë ets tjëjpäädëˈëgäˈändë ja yeˈeytyëjk mëdiˈibë pëjkp. 2 Nimëgoxk ja toˈoxyˈënäˈk mëdiˈibë kuwijy ets nimëgoxk ja mëdiˈibë kyaj kyuwijˈyëty. 3 Ja mëdiˈibë kyaj kyuwijyˈattë, duˈunyë twijtsëˈktë ja lyamprë ets kyaj ojts tmënëjkxtë ja yˈaseitë mëdiˈibë mëët dyajtoyäˈändë. 4 Per ja toˈoxyˈënäˈkëtyë kuwijypyë, kyaj ojts yëˈëyë tmënëjkxtë ja aseytë mëdiˈibë nety myëdäjttëp mä ja lyamprën, ojtsën abëky tˈakmënëjkxtë. 5 Per ja yeˈeytyëjk mëdiˈibë pëjkp kyaj tsojk jyajty, ta ja toˈoxyˈënäˈkëty pyatëdë ja tsuu mäˈäy ets myanäjxtääytyë. 6 Ko tsuˈumgujky yajmëdooyë jäˈäy jyënäˈändë: ¡Tyap të jyaˈty ja yeˈeytyëjk mëdiˈibë pëjkp, nimindë net! 7 Ta ja toˈoxyˈënäˈkëty pyëdëˈktääytyë ets dyaˈujtstë ja lyamprë mëdë aseytë. 8 Net ja toˈoxyˈënäˈkëty mëdiˈibë kyaj kyuwijyˈattë, tˈanëmääytyë ja kuwijypyë: Mmooytyëgëts waanë mˈaseytë jaˈko tamëtsë nlamprë tyimpiˈitsanëdë. 9 Ta ja kuwijypyë yˈatsoowdë: Kyaj mbäät nmoˈoytyë yëˈkotsë njaˈa kyëxtët. Niˈik oy ko nëjkxë mjaˈa xyjuytyë. 10 Të nety tnitsoondë ja aseytë ko jyajty ja yeˈeytyëjk mëdiˈibë pëjkp. Ets ta ja toˈoxyˈënäˈkëtyë kuwijypyë tpadëjkëdë ja yeˈeytyëjk mëdiˈibë pëjkp mä jap yajnixëwduny, ta ja tëjk ojts yˈadujknë. 11 Ta net jyäjttë ja nimëgoxkpë ja toˈoxyˈënäˈkëty ets jyënandë: ¡Wintsën, wintsën, yaˈˈawäˈätsë tëjkˈääw! 12 Ta ja yeˈeytyëjk mëdiˈibë pëjkp yˈatsooy: Tyam ndimyˈanëëmëdë ko kyaj nˈixyˈattë.

13 Pääty xëmë ittë wijy kejy, yëˈë ko kyaj xynyijawëdë ja xëëw ets ja oorë.

14 Ja tsäjpotmëdë Kutujkën, nanduˈun ixtëm tuˈugë yeˈeytyëjk mëdiˈibë ojts nyijkxy jagam it, ets twoowmujktääy ja tyuumbëtëjk parë ttukmënikakë tijatyë nety myëdäjtypy. 15 Ta net tmooy ja talentë* niduˈuk niduˈuk ixtëm ja wijyˈäjtën tmëdattë. Tam mëdiˈibë myooy mëgoxk, tam mëdiˈibë majtsk ets tam mëdiˈibë jeˈeyë tuˈuk. Ta ja wintsën ojts nyëjkxnë jagam it jagam lugäär. 16 Ja mëdiˈibë ojts yajmoˈoy mëgoxkë talentë, ënetyë ojts tmëtsoony ets dyaˈuˈunkˈäjty ja mëgoxk. 17 Ets ja mëdiˈibë yajmooy majtsk, nanduˈun dyaˈuˈunkˈäjty ja majtsk. 18 Per ja mëdiˈibë jeˈeyë tuˈuk yajmooy, ta ojts tmënëjkxy ets jeˈeyë ojts tnitäjnë ja meeny mëdiˈibë nety të yajmoˈoy.

19 Kyum jeky, ta jyëmbijty ja wintsën ets tˈixäˈäny wiˈixë nety ja tyuumbëtëjk të dyajtundë ja meeny. 20 Ja mëdiˈibë nety të yajmoˈoy mëgoxkë talentë, ta dyaˈuˈunkˈäjty ja mëgoxk ets ta tˈanëmääy ja wyintsën: Mëgoxkëts jeˈeyë xymyooyë talentë, per tyääjëts ja mëgoxk të nˈakˈyaˈuˈunkˈaty. 21 Ta ja wintsën yˈatsoowë: ¡Oy ixtëm të xytyuny, jantsy oy mduny! Yiˈin waanë mëdiˈibë të nduknipëky, per oy të xytyuny, pääty tijaty nˈaktuknipëkäˈäny. Minë net nˈoktukxondakëm. 22 Ta net myiiny ja mëdiˈibë yajmooy majtskë talentë ets jyënany: Wintsën majtskëts jeˈeyë xymyooyë talentë, per tyääjëts ja majtsk të nˈakˈyaˈuˈunkˈaty. 23 Ta ja wintsën yˈatsoowë: ¡Oy ixtëm të xytyuny, jantsy oy mduny! Yiˈin waanë mëdiˈibë të nduknipëky, per oy të xytyuny, pääty tijaty nˈaktuknipëkäˈäny. Minë net nˈoktukxondakëm.

24 Ta net myiiny ja mëduumbë mëdiˈibë jeˈeyë yajmooy tuˈugë talentë ets tˈanëmääy ja wintsën: Ëjts nnijäˈäwëbëts ko mijts niˈigyë tijaty xyˈamdoy, mtsijkp mä kyaj të mniˈipy ets myajpëdëˈkypy mä kyaj të xynyaswëjjën. 25 Päätyëts ntsëˈkë ets jeˈeyëts ojts nitäjy ja talentë.* Ix, tyääjëts jatëgok nyajjëmbity. 26 Ja wintsën ta yˈanëmääyë: Nëgooyë mnuuxˈäjt mbëlojëˈäjnë ets kyaj oy mmëduny. ¿Ti mnijäˈäwëp ko tsijkpëts määjëts kyaj të nniˈipy ets ko nyajpëdëˈkypyëts mëdiˈibëts kyaj të nwëjˈyën? 27 Të jeexyë ja meeny xymyënëjkxy mä bankë. Ets koxyëbëts të njëmbity, taxyëbëts të xymyoˈoy nuˈun ja meeny të yˈuˈunkˈaty.

28 Net ja wintsën jyënany: Pëjkxëdë taabë talentë ets mmoˈoytyë ja mëdiˈibë myëdäjtypy mäjkë talentë.* 29 Jaˈko mëdiˈibë myëdäjtypy, ak yajmoˈoyëp ets niˈigyë tmëdatët, per ja mëdiˈibë kyaj ti tmëdaty, niˈigyë yˈakˈyajpëjkxëyaˈany mëdiˈibë myëdäjtypy. 30 Ja tuumbë mëdiˈibë nuux plojë, jëbijpëtsëmdë agootstuuy. Jap jyëˈëyaˈany yäˈäxäˈäny ets tˈagäˈtmukäˈäny* ja yˈääw tyëts.*

31 Ko ja Naxwinyëdë jäˈäyë yˈUˈunk myinët mët niˈamukë ja anklëstëjk ets mëdë myëkˈäjtën, ta net nyaxwaatsäˈäny mä yajkutuky. 32 Ets ta niˈamukë jäˈäy dyajtuˈukmukäˈäny ets twoowäˈkxäˈäny, duˈun ixtëmë borreegë kuentëˈäjtpë twojpwaˈkxy ja tsyiibë mët ja borreegë. 33 Yˈaˈoytsyoow* tpëjktäˈägäˈäny ja borreegë ets ja tsyiibë yˈanäjnytsyoow.

34 Ta net ja Rey tˈanëëmëyaˈany pënaty yajpatp yˈaˈoytsyoow: Mindë pënatyëtsë nDeety kupëjkëdëp, axäjëdë ja tsäjpotmëdë Kutujkën mëdiˈibë të myajtuknibëjktäägëdë desde ko ja naxwinyëdë jäˈäy jyukyˈäjttsondaky. 35 Jaˈko ojtsëts xyajkaytyë kojëts nˈyuˈoˈkë. Ojtsëts xyajnëëˈuuktë kojëts ndëtsë. Ets oyëtsë nety njabyoˈkxyjyaˈayëty, oyëts ojts xyˈagëˈë xyˈaxäjëdë. 36 Kojëts ngamëdäjtyë nwit, mijtsëts xyojxtë. Kojëts nˈyuubejty nbäˈämbejty, mijtsëts xyˈijxˈijt xykyuentëˈäjttë. Ets kojëts nyajtsuumy nyajmäjtsy, ojtsëts xykyuˈixëdë. 37 Pënaty myëmëdoowdëp ja Dios, ta yˈatsowäˈändë: Wintsën, ¿näˈätsën të mˈyuˈoogyë ets të nyajkaytyë, näˈäjën* të mdëëtsë ets të nyajnëëˈuuktë? 38 ¿Näˈäjën të nˈagëˈë të nˈaxäjëdë oyë nety ngaˈixyˈattë? ¿Näˈäjën ja mwit mxox të xyajtëgoyˈaty ets të nmoˈoytyë? 39 ¿Näˈäjën mbëjk mˈijxë o mˈijty pujxndëgoty ets ojts nguˈixëdë? 40 Ja Rey ta yˈatsowäˈäny: Tyam ndimyˈanëëmëdë ko tijaty mdukmëduundëp niduˈugë yäˈädë nmëguˈuktëjkëtsë mas mutskpë, ëjtsë nety xytyukmëduundëp.

41 Ets pënatyë nety të yajpëjktäˈäktë anäjnytsyoow, ta yaˈˈanëëmëyäˈändë: Winwäˈktuttëgëts, yëˈë ko tëëjë Dios mbayeˈeyëdë. Ets jap mnitëkëdë mnëjkxtët mä jëën mëdiˈibë xëmë toobyën* mä yajpëjktäˈägäˈänyë Mëjkuˈu mëdë yˈanklëstëjk. 42 Yëˈë ko yuˈoˈkëts, per mijtsëty kyajëts ojts xyajkaytyë. Kojëts ojts njatëëtsë, kyajëts ojts xyajnëëˈuuktë. 43 Oyë nety xyjyanijawëdë ko jabyoˈkxyjyaˈayëts, per kyajëts ojts xyˈagëˈë xyˈaxäjëdë. Kyajëts xymyooytyë ja nwit nxox kojëts nyajtëgoyˈajty. Kyajëts xyˈijxˈijt xykyuentëˈäjttë kojëts nyajpaty yuumëët päˈämmëët ets kyajëts ojts xykyuˈixëdë kojëts nˈijty pujxndëgoty. 44 Yëˈëjëty ta nanduˈun yˈatsowäˈändë: Wintsën, ¿näˈätsën të mˈyuˈoogyë o të mdëëtsë? ¿Näˈätsën të mjabyoˈkxyjyaˈayˈaty o näˈäjën të xyajtëgoyˈaty ja mwit mxox? ¿O näˈätsën të mbëky të mˈixyë o të mˈity pujxndëgoty ets kyaj të nguˈix të ngugäjpxëdë? 45 Ta yaˈˈatsowäˈändë: Tyam ndimyˈanëëmëdë, ko tijaty kyaj xytyukmëduundë niduˈugë yäˈädë nmëguˈuktëjkëtsë mas mutskpë, ëjtsë nety kyaj të xytyukmëdundë. 46 Pënatyë nety të yajpëjktäˈäktë anäjnytsyoow, xëmëkyëjxm kyutëgoyäˈändë ets pënaty myëmëdoowdëbë Dios, yëˈë pyäädandëp ja jukyˈäjtënë xëmëkyëjxmbë”.

26 Ko duˈunë Jesús tnimaytyaktääy, ta tˈanëmääy ja yˈëxpëjkpëty: 2 “Mnijäˈäwëdëp ko wëxtëjkm tpatnë ja Paskë xëëw, jaa mä yajkëyakäˈäny ja Naxwinyëdë jäˈäyë yˈUˈunk ets yajkëxwopët kepykyëjxy”.

3 Ja saserdotë wintsënëty ets ja mëjjäˈäytyëjkëty mëdiˈibë myëdäjttëbë kutujkën mä ja nax käjpn, ta tyuˈukmujktë mä tyëjkë Caifás, mëdiˈibë nyigopkˈäjtypyë saserdotë, 4 ets jam ojts nyayˈëw nyaygyäjpxëdë wiˈix mbäät tˈokmatstë Jesús awinˈëënë ets dyaˈooktët. 5 Per ta jyënandë: “Kyaj jaa nmäjtsëm mä Paskë xëëw, yëˈë ko tsojk xynyibëdëˈkëm ja nax käjpn”.

6 Tamë netyë Jesús yajpääty Betania mä tyëjkë Simón, mëdiˈibë nety ja puˈutspäˈäm të tmëdaty, 7 ko myëwingoonë tuˈugë toˈoxytyëjk ets tkoonmiiny tuktuˈtsuˈungë* aseytë mëdiˈibë päˈäkxuˈkpën ets jantsy tsooxë. Ets mä nety jamë Jesús kyay, ta ja toˈoxytyëjk tyukutaamëˈkë ja aseytë. 8 Ja Jesúsë yˈëxpëjkpëty kyaj tˈoyˈijxtë, pääty jyënandë: “¿Tiko duˈunyë xyˈokˈëxtaamnë aseytë? 9 Të jeexyë tsooxë yajtooky ets yajtukpudëkë ayoobëjäˈäyëty”. 10 Ko Jesús tpëjkyë kuentë, ta tˈanëmääy ja yˈëxpëjkpëty: “¿Tiko duˈun xyˈanëëmëdë yäˈädë toˈoxytyëjk? Oy mëdiˈibëts yam xytyukmëduump. 11 Yëˈë ko ayoobëjäˈäyëty xëmë yajpäättë mëët mijtsëty, per ëjts, kyajëts yä xëmë nyajpäädäˈäny. 12 Kojëtsë yäˈädë toˈoxytyëjk të xytyukutaamëˈëky ja aseytë mëdiˈibë päˈäkxuˈkp, duˈunëts të xyˈoytyuny ixtëmëts naxtëkëyanë. 13 Tyam ndimyˈanëëmëdë ko abëtsëmy nyaxwinyëdë mäjaty yaˈëwaˈkxy yajkäjpxwaˈkxy ja oybyë ayuk, nanduˈun yajnimaytyäˈägäˈäny ti të ttunyë yäˈädë toˈoxytyëjk ets duˈun yajjamyatsäˈäny”.

14 Judas Iscariote, mëdiˈibë ojts yajwinˈixy mä ja nimäjmajtskpë Jesúsë yˈapostëlëty, ta ojts tninëjkxy ja saserdotë wintsënëty 15 ets dyajtëëy: “¿Tiits xymyoˈoytyëp ko ndukëdëkëdë Jesús?”. Ta ojts nyaygyäjpxëdë ko iˈpx mäjkë platë meeny tmoˈoyäˈändë. 16 Net ja Judas tˈëxtääyë winmäˈäny wiˈix mbäät tˈokkëyakyë Jesús.

17 Mä ja myëduk xëëwbë ko nety Yajnixëëwduny ja tsäjpkaaky mëdiˈibë kyaj tmëdatyë lebaduurë, ta ja Jesúsë yˈëxpëjkpëty nyimiinëdë ets yajtëëwëdë: “¿Määjëts nyaˈoyëdët ja aˈux mëdiˈibë nyajtunäˈänëm mä ja Paskë xëëw?”. 18 Jesús ta yˈatsooy: “Nëjkxtë jam käjpnoty ets ëxtäˈäytyë tuˈugë jäˈäy ets xyˈanëëmëdët: Duˈun ja Yaˈëxpëjkpë jyënaˈany: Tëë ja nxëëw nˈoorëts tpatnë. Yää mä mdëjk ndunäˈändëts ja Paskë xëëw mëdëtsë nˈëxpëjkpëty”. 19 Ja Jesúsë yˈëxpëjkpëty duˈun ttuundë ixtëmë nety të yajtukˈanaˈamdë, ta tˈijxtë tijatyë nety yajtunandëp mä Paskë xëëw.

20 Ko ojts tsyuˈujënë, tamë nety yajpääty mët nimäjmajtsk ja yˈëxpëjkpëty mesë winduuy. 21 Mä nety jam yˈaˈuxˈattë, ta Jesús jyënany: “Tyam ndimyˈanëëmëdë ko niduˈuk mijtsëty xykyëyakandëbëts”. 22 Mon tuk ja yˈëxpëjkpëty nyayjyäˈäwëdë ko duˈun tmëdoowdë. Ta niduˈuk niduˈuk dyajtëëwdë: “Wintsën, kyaj yˈëjtsëty, ¿këdiijë?”. 23 Ta Jesús yˈatsoowëdë: “Ja mëdiˈibë yajxoˈkypy ja tsyäjpkaaky mäjëtsë njaˈa nmujy, yëˈëtsën xykyëyakäämp. 24 Oogäämp ja Naxwinyëdë jäˈäyë yˈUˈunk, duˈun ixtëm ojts yajkujayë mä Diosë jyaaybyajtën. Përoobë jäˈäy mëdiˈibë kyëyakaampy ja Naxwinyëdë jäˈäyë yˈUˈunk. Niˈik oyxyëp ko yäˈädë jäˈäy kyaj të tyimminy të tyimjäˈty yä naxwiiny”. 25 Judas mëdiˈibë nety këyakanënëp, ta dyajtëëy: “Rabí,* ¿ti ëjtsëdaa?”. Jesús ta yˈatsooy: “Këˈëm jam mnaynyigajpxyë”.

26 Mä nety jamë Jesús yˈakkaytyë, ta tkoonëˈky tuˈugë tsäjpkaaky. Ko nyuˈkxtaktääy, ta ojts ttujkwaˈkxy, ets ta tˈanëmääy ja yˈëxpëjkpëty: “Axäjëdë ets kaytyë, yëˈë yˈandijpy ja niniˈkx ngëbäjkëts”. 27 Ta net tkoonëˈky tuˈugë kopë ets tmënuˈkxtaky ja Dios, ets tˈanëmääy ja yˈëxpëjkpëty: “Uuktë niˈamukë, 28 ja ko yëˈë yˈandijpy ja nneˈpynyëts mëdiˈibë tamäämp yokäämp, ja neˈpyny mëdiˈibë të yajkajpxyˈaty, mëdiˈibë tyukˈoyˈataampy ja mayjyaˈayëty ets yajpokymyaˈkxtët. 29 Tyam nˈanëëmëdë, ninäˈäts jatëgok ngaˈuugäˈänyë binë. Jaanëmëts nˈuugäˈäny ja jembyë binë kojëtsë nety nyajpääty mët mijtsëty mäjëts ja nDeety yajkutuky”. 30 Ok, ta net tˈakkuyˈëëwdë Dios ets ojts nyëjkxnëdë mä ja Oliibës kopk.

31 Netë Jesús tˈanëmääy ja yˈëxpëjkpëty: “Ixtëmëtsë yäˈädë koots njatäˈäny ngëbatäˈäny, niˈamukëts xynyikaˈagäˈändë. Yëˈë ko jääybyety yˈity mä ja Diosë jyaaybyajtën: Nyajtsayutaambyëts* ja borreegë kuentëˈäjtpë ets ja borreegëty yeˈeywyäˈkxäˈändë. 32 Per kojëtsë nety të njukypyiky, jamëts nëjkxäˈäny Galilea ets jamëts xypyäättët”. 33 Pedro ta yˈatsooy: “Oy niˈamukë mnikaˈagëdët, per ëjts, kyaj nikaˈagäˈäny oy wiˈix mdimyjyat mdimykyëbatët”. 34 Jesús ta yˈatsooy: “Tyam ndimyˈanëëmë, yäˈädë koots kyajnëmë nety yääxëˈëgyë nëˈääw* ko tëgëëk ok mjënäˈänäˈäny ko kyajëts xyˈixyˈaty”. 35 Ta Pedro yˈatsooy: “Oyëts ndimyˈoogët mët mijts, ninäˈäts ngajënäˈänët ko kyaj nˈixyˈaty”. Ets nanduˈun ja myëguˈuktëjk jyënandë.

36 Ta netë Jesús mëdë yˈëxpëjkpëty ojts nyëjkxtë Getsemaní ets tˈanëmääytyë: “Jaa yää poˈkxtë, nëjkxëts xitsow nˈoknuˈkxtaˈaky”. 37 Yëˈëyë wyoownëjkxë Pedro ets nimajtskë myäängë Zebedeo, etsë Jesús nëgooyë ojts myaaynyë tyäjnë ets mon tuk nyayjyäˈäwënë. 38 Ta tˈanëmääy: “Nëgooyëts nmääynyë ndäjnë, jeˈeyëts ngaˈoˈknë. Jaa yä wëˈëmdë,* këdii tëy määnaxtët”. 39 Ko Jesús ojts waanë nyasˈyeˈeyë, ta nyaygyoxtënääytyakë ets nyayjyujpë, ta net tyëjkë nuˈkxtakpë: “Tatë, pën mbäät, yajjëwäˈägë yäˈädë kopë, per tun ixtëm mijts xytsyoky, kyaj ixtëmëts ëjts ntsoky”.

40 Ko ja Jesús jyëmbijty mä ja yˈëxpëjkpëty, të nety niˈamukë myäänaxtë. Netë Pedro tˈanëmääy: “¿Ti këdiijën mbäät mˈoktimyˈijnëdë wijy ni tukˈoorë?”. 41 Wijy kejy nayaˈitëdë ets janääm jatsojk nuˈkxtäˈäktë, këdiibë mdëgoytyët. Ja ääw jot jyatunaampy mëdiˈibë oy, per ja niniˈkx kyaj tmëmadäˈägäˈäny. 42 Ko Jesús jyëmbijty myëmajtskˈok, duˈun tmënuˈkxtakyë Tyeety: “Tatë, pën koonëmëts ndukˈuugëdë yäˈädë kopë, waˈan duˈun dyajtuny ixtëm mijts xytsyoky”. 43 Ko jatëgok jyëmbijty, të nety niˈamukë myanaxtë ja yˈëxpëjkpëty mët ko nëgooyë nety ja tsuu të pyatëndë. 44 Mä myëdëgëëkˈokpë ojts nyijkxy nuˈkxtakpë, nanduˈun jatëgok tˈanëmääy ja yˈëxpëjkpëty ixtëmë nety të tˈokˈanëmaabyë. 45 Ta net jyëmbijty mä ja yˈëxpëjkpëty ets tˈanëmääytyë: “¿Tiko jeˈeyë mää mboˈkxnëdë? ¡Tyam, kyaj tiempëty ets mäˈä mboˈkxtët! Mët ko tëë tpatnë ja oorë mä ja Naxwinyëdë jäˈäyë yˈUˈunk yajtukëdëkëyaˈany ja axëkjäˈäyëty. 46 Pëdëˈëktë ets jäˈämdë, yëˈë ko ta tyimwingoonë ja mëdiˈibëts xykyëyakäämp”. 47 Tamnëmë netyë Jesús kyajpxy ko jyajtyë Judas, ja mëdiˈibë yajwinˈijx mä ja nimäjmajtskpë apostëlëty ets yëˈë nety mëët myinyë mayjyaˈayëty, ak tamë yˈespäädëty etsë kyepyëty. Yëˈë nety të kyaxëdë ja saserdotë wintsënëty etsë mëjjäˈäytyëjkëty mëdiˈibë myëdäjttëbë kutujkën mä nax käjpn.

48 Judas të nety tˈanëëmë ja mayjyaˈay wiˈix tnijawëdët pënën Jesús: “Ja mëdiˈibëts ntsuˈkxypy, yëˈëjën matstëp”. 49 Nidëyë ojts tninëjkxyë Jesús ets tˈanëmääy: “¡Rabí,* wiˈix jyaty!”, ets ta ojts ttsuˈkxy. 50 Netë Jesús yˈanëmääyë: “Mmëguˈuk, ¿ti yää të xynyiminy?”. Ta ja mayjyaˈay tmëwingoondë Jesús ets tmäjtstë. 51 Ta niduˈugë Jesúsë yˈëxpëjkpë, ënetyë tjuˈtyë yˈespäädë ets ojts ttatsktsujktuˈuty ja tyuumbë mëdiˈibë nyigopkˈäjtypyë saserdotë. 52 Netë Jesús yˈanëmääyë: “Pëjkëˈëgë mˈespäädë, yëˈë ko pënaty yajtuundëbë espäädë, nan yëˈëjë espäädë yaˈooganëdëp. 53 ¿Ti këdiijën xynyijawë ko mbäädëts tyamyë nˈamdoy nbëjktsoyëtsë nDeety milˈamë yˈanklëstëjk?* 54 Per kojëts duˈun nˈamdowët, ¿wiˈixën yˈadëwët mëdiˈibë ojts yajnaskäjpxë mä Diosë jyaaybyajtën ko duˈun tyunäˈäny jyatäˈänyë?”. 55 Netë Jesús tˈanëmääy ja mayjyaˈay: “Duˈunëts xynyimindë ixtëmëts jyawë të ndony të nmeetsyën, mëdë mˈespäädëty etsë mgepyëty. Xëmëts jap të nyaˈëxpëky mä templë ets kyajëts të xymyatstë. 56 Per tukëˈëyë yäˈädë duˈun tyunyë jyatyë ets yˈadëwët ixtëm ojts tkujayëdë ja Diosë kyugajpxyëty”. Ta netë Jesús nyikaktääyëdë ja yˈëxpëjkpëty.

57 Net ojts yajwoownëjkxy mä tyëjkë Caifás, mëdiˈibë nyigopkˈäjtypyë saserdotë. Të nety jam tyuˈukmuktë pënaty jyaaytyëbë ley ets ja mëjjäˈäytyëjkëty mëdiˈibë myëdäjttëbë kutujkën. 58 Ta ja Pedro tpatsoˈonyë Jesús, ets jagam jëxkëˈëm tpanëjkxy axtë tpajäjty mä ja tyëjk mëdiˈibë nyigopkˈäjtypyë saserdotë. Ta tyëjkë tëgoty ets nyaxweˈtsy mët pënatyë nety jap mëduundëp ets tˈixäˈäny wiˈix yˈokjaty yˈokkëbetyë Jesús.

59 Ja saserdotë wintsënëty ets mët tukgrupë jäˈäyëty mëdiˈibë ëwij käjpxwijtëp, yˈëxtääytyë winmäˈäny wiˈix mbäät tˈokniwäämbattë Jesús ets yˈoogët. 60 Per kyaj tpattë ti tyukniwäämbattëp oy nimay jyamiindë. Ets ok, taanëmë net nimajtskë jäˈäy myiindë 61 mëdiˈibë jënandë: “Yäˈädë jäˈäy duˈun jyënany, mbäädëts njityë yäˈädë templë mëdiˈibë Dios jyaˈäjtypy ets kyumdëgëëk xëëwëts jatëgok ngojˈabatët”. 62 Ta tyënääyëˈky ja mëdiˈibë nyigopkˈäjtypyë saserdotë ets tˈanëmääyë Jesús: “¿Ti këdiijën xymyëdoy wiˈix yamë jäˈäy mniwäämbatëdë? ¿Këdii wiˈix mˈatsowäˈänyë?”. 63 Perë Jesús nitukˈääw kyaˈˈatsooy. Net ja mëdiˈibë nyigopkˈäjtypyë saserdotë yˈanëmääyë: “¡Tyam ndukˈaneˈemy ets mëdëy xynyigäjpxët xyëëwgyëjxmë Diosë juukypyë pën mijtsën Kristë, ja Diosë yˈUˈunk!”. 64 Netë Jesús yˈatsooy: “Këˈëm jam duˈun të mjënäˈäny, tyam nˈanëëmëdë ko mˈixandëp ko ja Naxwinyëdë jäˈäyë yˈUˈunk yˈuˈunyëyaˈany yˈaˈoytsyoowë* Dios, mëdiˈibë myëdäjtypyë mëkˈäjtën ets myinäˈäny yootsoty”. 65 Ta ja mëdiˈibë nyigopkˈäjtypyë saserdotë tkëˈtsy ja wyit ets jyënany: “Të tmëˈˈëëwdëgoy tmëgäjpxtëgoyë Dios. Tiko nˈaktsojkëm ets myinëdë wiinkpë testiigëty, tëëts këˈëm xymyëdowdë wiˈix të tmëgäjpxtëgoyë Dios. 66 ¿Wiˈix mˈokjënäˈändë?”. Ta yˈatsoowdë: “¡Pat nitëjkëp ets yˈoogët!”. 67 Ta ojts twintsuj tjëjptsujtë ets tkojxtë. Tam nanduˈun mëdiˈibë wyimbojts yˈabojtstë. 68 Ets tˈanëmääytyë: “Kom duˈun mnaynyigajpxyë ko mijtsën Kristë, oknigäjpx ¿pënën të mgoxyë?”.

69 Tamë netyë Pedro pyoˈkxy tëjkwiiny, ko nyimiinë tuˈugë toˈoxytyëjk mëdiˈibë jam mëduump ets yˈanëmääyë: “¡Mijts nan yëˈë mëët të mjëdityë Jesús, ja Galilea jäˈäy!”. 70 Per kyaj tkupëjky ets jyënany: “Kyajëts nnijawë ti mmaytyakypy”. 71 Ko netyë Pedro të pyëtsëmy tëjkˈagëˈëy, ta yˈijxë jatuˈugë kiixy ets tˈanëmääy ja myëguˈuktëjk: “Yäˈädë jäˈäy nan yëˈë nety mëët jyëdityë Jesús mëdiˈibë tsoˈomp Nazaret”. 72 Pedro, kyaj jatëgok tkupëjky ets jyënany: “Tamë Dios tmëdoy ¡kyajëts nˈixyˈatyë taabë jäˈäy!”. 73 Ko waanë yˈijty, ta Pedro nyimiinëdë jäˈäy ets yˈanëmääyëdë: “Wäˈäts yaˈixy yajnijawë ko mijts nan yëˈë mëët mjëdity, ix nanduˈun mgajpxy mmaytyaˈaky”. 74 Ta Pedro jyënany: “Wäˈätsë Dios tˈixy tmëdoy ko ëjts ¡kyajëts nˈixyˈatyë taabë jäˈäy!”. Ta ënetyë yääxëˈky tuˈugë nëˈääw. 75 Net tjamyejtsy ixtëmë Jesús yˈanëmääyë: “Kyajnëmë nety yääxëˈëky tuˈugë nëˈääw ko tëgëëk ok mjënäˈänäˈäny ko kyajëts xyˈixyˈaty”. Ta Pedro pyëtsëëmy ets nëgooyë ojts tyëjkënë jëëy yaxpë.

27 Ko xyëënytyaky jyäjtaky, ta ja saserdotë wintsënëty ets ja mëjjäˈäytyëjkëty mëdiˈibë myëdäjttëbë kutujkën mä ja nax käjpn, tyuˈukmujktë ets nyayˈëwäˈän nyaygyäjpxäˈänëdë wiˈix tˈokˈyaˈooktët ja Jesús. 2 Ta tkëˈëtsuum tkëˈëxojtstë ets ojts dyajnëjkxtë mä ja Pilato, mëdiˈibë nety yajkutujkp.

3 Judas mëdiˈibë nety të tkëyakyë Jesús, axëëk jyantsy nyayjyäˈäwë ko tnijäˈäwë ko Jesús të nety yajtuknikäjpxpajnë oˈkën. Pääty ojts tninëjkxy ja saserdotë wintsënëty ets ja mëjjäˈäytyëjkëty mëdiˈibë myëdäjttëbë kutujkën ets dyajjëmbitäˈäny ja iˈpx mäjkpë platë meeny mëdiˈibë nety të yajmoˈoy. 4 Ets tˈanëmääy: “Tëëts ndëgoy kojëts të ngëyakyë jäˈäy* mëdiˈibë kyaj ti të ttuundëgoy”. Yëˈëjëty, ta yˈatsoowdë: “¡Mijtsë mjotmay, ix ti mduumpy!”. 5 Ta Judas japyë ojts tnaswëjjë ja platë meeny mä ja templë, ta tsyoˈony ets nyayoˈktëëyë. 6 Per ja saserdotë wintsënëty, ta tkoonmujktë ja platë meeny ets nyayjyënanëdë: “Yäˈädë meeny neˈpynymyëët yëˈë, kyaj yˈoyëty nˈagoˈonëm mä nyipetyë meeny”. 7 Ta tkajpxyˈäjttë tjuyäˈändë tuˈugë nax* mä mbäät nyaxtëkëdë jabyoˈkxyjyaˈay. 8 Pääty, axtë tyambäädë yäˈädë nax, jaˈa yajtijy Neˈpynygyam. 9 Duˈunën yˈadëëy mëdiˈibë nety të tnaskäjpxë ja kugajpxy Jeremías: “Yˈaxäjëdë iˈpx mäjkë platë meeny, duˈun ixtëm tkajpxyˈäjttë ja yˈuˈunk yˈënäˈkë Israel yajkujuyaˈany ja jäˈäy, 10 etsë yäˈädë meeny, yëˈë yajtuundë parë tkujuuytyë ja nax,* duˈun ixtëmëtsë Jyobaa ojts xytyukˈaneˈemy”.

11 Ko Jesús ojts twinguwäˈägë ja yajkutujkpë, ta yajtëëwë: “¿Mijtsën rey mä judiyëtëjk?”. Netë Jesús yˈatsooy: “Ëjts, këˈëm jam duˈun mjënäˈäny”. 12 Per nitukˈääw kyaˈˈatsooy ko nyiwäämbajtëdë ja saserdotë wintsënëty etsë mëjjäˈäytyëjkëty mëdiˈibë myëdäjttëbë kutujkën. 13 Ta netë Pilato yˈanëmääyë: “¿Ti këdiijën xymyëdoy wixaty jamë jäˈäy mniwäämbetyë?”. 14 Perë Jesús nitukˈääw kyaˈˈatsooy. Ko duˈun tˈijxy ja yajkutujkpë, kyaj wiˈix ojts yˈokˈanëmääyënë.

15 Ko yajtuny ja Paskë xëëw, jaa xëmë ja yajkutujkpë dyaˈˈawäˈätspëtsëmy tuˈugë pujxndëjkjäˈäy mëdiˈibë jäˈäy tsyojktëp yˈawäˈätspëtsëmët. 16 Mä taabë tiempë, tapë nety tuˈugë jäˈäy yˈity tsumy, mëdiˈibë xyëwˈäjtypy Barrabás. 17 Pilato ta dyajtëëy ja mayjyaˈay mëdiˈibë nety jam të tyuˈukmuktë: “¿Pënëts nyaˈˈawäˈätspëtsëmëp, yëˈë Barrabás o Jesús, mëdiˈibë mdijtëp Kristë?”. 18 Pilato pyëjkë kuentë ko päätyë Jesús yajkëyajky mët ko jäˈäy yˈaxëkˈijxë. 19 Tamë nety yˈuˈunyë mä yajkutuktë ja fesëty ko ja kyudëjk tyuknigajxë yäˈädë ääw ayuk: “Këdii wiˈix xytyunyë taabë jäˈäy, kyaj ti të ttuundëgoy. Yëˈë ko wiingëts të nwingumäˈäy ets nëgooyëts të ntsëˈkënë”. 20 Per ja saserdotë wintsënëty ets ja mëjjäˈäytyëjkëty mëdiˈibë myëdäjttëbë kutujkën, ojts ttukupëktë ja mayjyaˈay ets jyënäˈändët ko yëˈë yaˈˈawäˈätspëtsëmëp ja Barrabás etsë Jesús yˈoogët. 21 Ta jatëgok yajtëëwëdë ja yajkutujkpë: “¿Pën mtsojktëp yˈawäˈätspëtsëmët, yëˈë Barrabás o Jesús?”. Ta ja mayjyaˈay jyënandë: “¡Yëˈë Barrabás!”. 22 Pilato ta jyënany: “Etsë Jesús mëdiˈibë mdijtëp Kristë, ¿wiˈixëts ndunët?”. Ta ja mayjyaˈay yˈatsoowdë: “¡Nitëjkëp yajpëjktäˈägët kepykyëjxy!”. 23 Ja Pilato ta jatëgok yˈatsooy: “Per ¿tikots duˈun ndunët? Kyaj ti të ttuundëgoy”. Ets niˈigyë jäˈäy mëk jyënandë: “¡Nitëjkëp yajpëjktäˈägët kepykyëjxy!”.

24 Ko Pilato tˈijxy ko niwiˈixtsow ja mayjyaˈay kyajaygyukëdë ets ko niˈigyë yˈoˈktëëwnëdë, ta tjäˈxëˈky ja nëë ets mayjyaˈay winduuy ojts kyëbujy kyëjeˈetsy, ta jyënany: “Kyajëts nnikëjxmˈatäˈänyë yäˈädë yeˈeytyëjkë nyëë nyeˈpyny mëdiˈibë kyaj ti të ttuundëgoy. Mijts ixtë wiˈix xytyunäˈändë”. 25 Ta ja mayjyaˈay yˈatsoowdë: “¡Ëjts nnikëjxmˈattëp mëdëtsë nˈuˈunk nˈënäˈk ko yˈoogëdë yäˈädë jäˈäy!”. 26 Ta Pilato dyaˈˈawäˈätspëtsëëmyë Barrabás ets ojts tniˈanaˈamë parë Jesús yajwopët, ta net tkëyajky ets dyaˈooktët kepykyëjxy.

27 Net ja Pilato syoldäädëtëjk ojts dyajnëjkxtë Jesús mä nety yajkutukyën ets jap ja soldäädëtëjk yajnadujktääyëdë. 28 Ta tjaandëgäjtstë ets ttukxojxtë tuˈugë wit mëdiˈibë mëk tsapts, 29 ta net dyaˈoˈoyëdë tuˈugë apynygyoronë ets ttukujaanëˈktë Jesús. Ets mä yˈaˈoygyëˈë,* ttukëˈëgäjpëdë tuˈugë kepy. Ta net twingoxtënääytyë, tnëxik ttukxiktë ets tˈanëmääytyë: “¡Mijtsë net tyam mˈokˈanaˈamp mä judiyëtëjk!”. 30 Ta net ojts twintsuj tjëjptsujtë ets yëˈëyëm ja kepy tyukuwojpëˈktë mëdiˈibë nety të ttukëˈëgapëdë. 31 Ko tnëxiktääy ttukxiktääytyë Jesús, ta jatëgok tmooytyë ja wyit, ta ojts dyajnëjkxnëdë ets tkëxwopäˈändë kepykyëjxy.

32 Ko jam tsyoˈondë, ta tpattë Simón mëdiˈibë kugäjpnˈäjtp Cirene ets atsip ttukpäägëëytyë ja kepy* mä nety yajkëxwopäˈänyë Jesús. 33 Ko jyäjttë mä tuˈugë lugäär mëdiˈibë xyëwˈäjtypy Gólgota, mëdiˈibë yˈandijpy Kalabeerë, 34 ta ja soldäädëty tmooytyë Jesús ja binë mëdiˈibë adaamuky mëdë ujtsnëë ets nëgooyë tyäˈämˈäjnë. Per ko tjäˈäwë, kyaj tˈuugany. 35 Ko netyë Jesús të tkëxwoptë kepykyëjxy, ta ja wyit ojts tnirifëtuunëdë.* 36 Ets jamyë nyaxwaˈtstë parë tkuentëˈatäˈändë. 37 Jam nanduˈun kyutum tkëxjääytyë ti kyuˈoˈkëp, duˈun jyënaˈany ja letrë: “Yëˈë Jesús, ja judiyëtëjkë ryey”.

38 Nanduˈun yajpëjktaky kepykyëjxy nimajtsk ja maˈtspë, tuˈuk yˈanäjnytsyoow ets jatuˈuk yˈaˈoytsyoow.* 39 Ets pënaty jam näjxtëp, jeˈeyë tnëxik ttukxiktë Jesús etsë kyëbäjk tjëbijptë, 40 ta jyënäˈändë: “¡Mijtsë nety mjënäämp ko xyjyitäˈäny ja templë ets ko kyumdëgëëk xëëw jatëgok xykyojäˈäny! Pën mijtsënë Dios mjantsy yˈUˈunkˈäjtëp, ¡këˈëm nayajnitsoˈogët ets jënak mä të myajkëxwopy!”. 41 Ja saserdotë wintsënëty, pënaty jyaaytyëbë ley ets ja mëjjäˈäytyëjkëty mëdiˈibë myëdäjttëbë kutujkën, nanduˈun tnëxik ttukxiktë Jesús. Duˈun jyënandë: 42 “¡Të wiink jäˈäy dyajtsoˈoky, per yëˈë kyaj mbäät këˈëm nyayajtsoˈogyë! Yëˈëjën reyˈäjtp jam Israel, waˈanë net tnayajjënakyë kepykyëjxy etsë net nmëbëjkëm. 43 Pën nëgooyë Dios ttukjotkujkˈäjnë ets të jyënaˈany: Ëjtsë Dios xyˈUˈunkˈäjtp. Waˈanë net yëˈë yaˈˈawäˈätspëtsëmyë pën pudëkëyanëp”. 44 Nanduˈun ja maˈtspë nyëxik tyukxikë mëdiˈibë nety jam mëët të yajpëjktaˈaky kepykyëjxy.

45 Ta naa kujkxyëëwën kyootsëtyaay ja naxwinyëdë ets duˈun ojts yˈity axtë naa a las 3. 46 Jaa nety naa a las 3 ko Jesús mëk yˈakjënany: “Éli, Éli, ¿láma sabakhtháni?”, yëˈë yˈandijpy “Diosteety, Diosteety, ¿tikots të xymyäjtstuˈuty?”. 47 Ko duˈun tmëdoowdë pënatyë nety jam yajpattëp, ta jyënandë: “Yëˈë myëgajpxypyë Elías”. 48 Ta niduˈuk pëyiˈigyë ojts tninëjkxyë pixyny ets dyajxoˈky mä ja binë xun, ta net tpëjktaky kepykyëjxy ets ojts tjatukmuugäˈänyë Jesús. 49 Ta ja wiinkpëty jyënandë: “¡Mäjtstuˈut! Waˈan tˈixy pën oknimiinëbë Elías ets pyudëkëdët”. 50 Jesús ta jatëgok mëk yˈakjënany ets ojts yˈakmëkxejy, ta net ojts yˈoˈknë.*

51 Ta ja templë adëëytyuk kujkm ojts kyëˈtswaˈkxy, ja naxwinyëdë ojts yuˈkxy ets ja tsäädoˈoky kyëˈtswäˈkxtääy. 52 Awats ja oˈkpëjut ets nimay ja Diosmëduumbëty mëdiˈibë nety të yˈoˈknëdë nyaxwimbëtsëëmdë nyiniˈkx, 53 nimayë jäˈäy tˈijxtë ko duˈun tyuunë jyäjtë. (Të nety ja Jesús jyukypyiky ko jam näägë jäˈäy nyäjxtë mä nety ja oˈkpë të nyaxwimbëtsëëmdäˈäy, ta net ojts nyëjkxtë Jerusalén). 54 Ko ja soldäädë wintsën ets pënatyë nety kyuentëˈäjttëbë Jesúsë nyiniˈkx, tˈijxtë tijaty tuunëp jäjtëp ets ko tjäˈäwëdë ja naxwinyëdë yuˈkxy, nëgooyë ojts nyayˈatsëˈkëndë. Ta jyënandë: “Yajxon nyigëxëˈëky ko jantsy yëˈë netyë Diosë yˈUˈunk”.

55 Tamë nety jagam tyanëdë ja toˈoxytyëjkëty mëdiˈibë pyudëjkëdëbë Jesús, yäˈädë toˈoxytyëjkëty jam Galilea pyatsoˈonëdë. 56 Tamë netyë María Magdalena, jatuˈukpë María mëdiˈibë tyääkˈäjtypyë Santiago etsë Josés, ets ja kyudëjkë Zebedeo mëdiˈibë Santiago etsë Juan tyääkˈäjttë.

57 Ko nety të tsyuˈujënë, ta myiinyë José, tuˈugë kumeenyjyaˈay mëdiˈibë tsoˈomp Arimatea, pyanëjkxypyë nety nanduˈunë Jesús. 58 José, ta ojts tninëjkxy ja Pilato ets tˈamdooy ja Jesúsë nyiniˈkx, ta Pilato ojts tniˈanaˈamë ets yajmoˈoyët. 59 Ta José yajmooy ets ttukˈabijtyë oybyë wit mëdiˈibë wäˈäts, 60 ta tpëjktaky mä tuˈugë oˈkpëjut mëdiˈibë nety të ttukpäjtuˈuty tsääwinm mä nyääxot, mä nety nipënnëm kyanaxtëkë. Ta net ttukˈagëëy tuˈugë mëj tsää ets ojts nyëjkxnë. 61 Per ja María Magdalena mët jatuˈukpë María, jam ojts wyëˈëmdë* mä netyë Jesús të nyaxtëkë.

62 Ja saserdotë wintsënëty ets ja fariseety, ta jakumbom sääbëdë xëëw, ojts tninëjkxtë ja Pilato 63 ets tˈanëmääytyë: “Wintsën, yëˈëjëts të njamyatstë ko yäˈädë winˈëˈëmp winxäjpë jyënany määnëmë nety yˈakjukyˈaty ko kyumdëgëëk xëëw jyukypyëkäˈäny. 64 Pääty, kaxë msoldäädëtëjk ets nëjkx tëgëëk xëëw tkuentëˈattë mä Jesús të yajpëjkëˈëgyë nyiniˈkx, këdiibë ja yˈëxpëjkpëty nëjkx dyajpëtsëmdë etsë net jyënäˈändët: ¡Të jyukypyikyë Jesús! Ko duˈun jyatët, niˈigyë nëjkxë jäˈäy yajwinˈëëndë ets dyajjaˈˈattëdë jotmay, këdiinëm ko jyënany ko yëˈënë Dios të kyexyë”. 65 Ta ja Pilato yˈatsoowëdë: “Oy xywyoownëjkxtët ja soldäädëtëjk ets anëëmëdë parë yajxon tkuentëˈattët ja jutˈääw”. 66 Ta ojts nyëjkxtë ets tkuentëˈatäˈändë ja jutˈääw, ta ja mëj tsää ttukˈagëëytyë, ets ta jam tnikaktë ja soldäädëtëjk.

28 Ko nety të nyaxyë sääbëdë xëëw ets ko jakumbom xyëënytyaky jyäjtaky, ta María Magdalena mët jatuˈukpë María ojts nyëjkxtë mä netyë Jesús të yajpëjkëˈëgyën.

2 Të netyë naxwinyëdë mëk yuˈkxy mët ko yëˈë nety të kyëdaˈagyë Jyobaa yˈanklës ets të tˈagëëytyuˈuty ja jutˈääw ets tamë nety tsäägëjxy yˈuˈunyë ja anklës. 3 Jantsy tëˈkx jäjpë nety ixtëmë wëtsukën ets ja wyit mëk poobëm kyëxëˈëky. 4 Nëgooyë ja soldäädëtëjk ojts nyayˈatsëˈkëndë ets duˈunyë ja jyot jyäˈäwën tyëgooytyaaytyë.

5 Net ja anklës tˈanëmääy ja toˈoxytyëjkëty: “¡Këdii mtsëˈëgëdë! Nnijäˈäwëbëts ko yëˈë mˈëxtääytyëbë Jesús mëdiˈibë të yajkëxwopy kepykyëjxy. 6 Per kyaj yap pën, të ja jyukypyiky ixtëm ojts jyënaˈany. Mindë ets okˈixtë mä të wyijtsnë. 7 Nëjkxtë jotëgoy ets duˈun anëëmëdë ja yˈëxpëjkpëty: Të jyukypyiky ets tam nyanëjkxnë Galilea, jam xyˈixäˈändë. Päätyëts të nminy ets ndukˈawanëyäˈändë”.

8 Net ja toˈoxytyëjkëty pojën tsyoˈondë, jaˈajëm jyatsëˈëgëdë ets jaˈajëm jyaxondäˈäktë, pëyiˈigyë ojts tjantsy nyinëjkxtë ja Jesúsë yˈëxpëjkpëty ets ttukmëtmaytyäˈägäˈändë. 9 Net ja Jesús pyatëdë tuˈääy ets ojts kyäjpxpoˈkxëdë. Ta yäˈädë toˈoxytyëjkëty nyaygyoxtënääytyakëdë mä Jesús ets ttekymyëmäjtsëdë. 10 Ta Jesús yˈanëmääyëdë: “Këdii mtsëˈëgëdë, nëjkx tukˈawanëdë ja nˈëxpëjkpëts ets nyëjkxtët Galilea, jamëts mëët nnaybyäädëdët”.

11 Tamnëmë nety ja toˈoxytyëjkëty tyuˈuyeˈeytyë, ko ja soldäädëtëjk mëdiˈibë kyuentëˈäjttëp ja jut ojts nyëjkxtë käjpnoty ets ttukˈawanëyäˈändë ja saserdotë wintsënëty tijaty të tyuny të jyatyë. 12 Ta yäˈädë saserdotëty ets ja mëjjäˈäytyëjkëty mëdiˈibë myëdäjttëbë kutujkën ojts nyayˈëw nyaygyäjpxëdë ets kajaa tmeenymyoˈoyäˈändë ja soldäädëty. 13 Ets tˈanëmääytyë: “Duˈun mjënäˈändët, tëëtsë nety nmäänaxtë ko ja yˈëxpëjkpëty të myindë koots ets të tmëgakëdë ja nyiniˈkx. 14 Ets ko Pilato tnijawët, tyamëts ëjtsëty ndukmëtmaytyäˈäktët, kyaj ti xymyëmay xymyëdäjtët”. 15 Ta ja soldäädëtëjk ojts tˈaxäjëdë ja meeny ets duˈunën ttuundë ixtëm yaˈˈanëmääytyë. Axtë tyambäät duˈunën tmëbëktë nimayë judiyëtëjk.

16 Ta ja nimäjktuˈukpë Jesúsë yˈëxpëjkpëty ojts nyëjkxtë Galilea, ets jam nyaybyatëdë kopkëjxy mä nety mëët të nyaygyäjpxëdë. 17 Ko twinguˈijxëdë Jesús, ta tniwindaktë. Per nääk kyaj tmëbëkandë pën jantsy yëˈë duˈun. 18 Ta Jesús myëwingoonëdë ets yˈanëmääyëdë: “Tëjëts tukëˈëyë nyajmoˈoyë kutujkën jam tsäjpotm ets yä naxwiiny. 19 Pääty, nëjkxtë ets yaˈëxpëktë jäˈäy mä tukëˈëyë it naxwinyëdë, yajnëbattë pënaty kyupëjktëp ja Diosteety, ja yˈUˈunk ets ja Diosë myëjääw.* 20 Tukniˈˈixëdë ets tmëmëdowdët tukëˈëyë tijaty mijts të ndukˈanaˈamdë. Ets jamyatstë ko tuˈuk tuˈugë xëëw nyajpäädäˈänyëts mët mijtsëty axtë ko nety ja tiempë jyëjpkëxanë”.