Oktuubrë

Mä Jyobaa jam tsyoonyë wijyˈäjtën ets mbäät xymyoˈoyëm mëjwiin kajaa. Tuk pëky wiˈix nyajnigëxëˈkëmë wijyˈäjtën, yëˈë ko ngupëjkëmë Jyobaa jyëjwijtsëmbijtën. Ko nˈijtëm wijy, ta kyaj nduˈunëm diˈib axëëk ets xypyudëjkëm parë niˈigyë nmëwingoˈonëmë Jyobaa (Prov. 2:10-12). Duˈuntsoo nnayaˈijtëm mä ja Diosë tsyojkën ets nˈawijxëm “ja jikyˈäjtën winë xëë winë tiempë” (Juud. 21). Kom pokyjyaˈay nyajpatëm ets wiˈixëm të nyaˈk të nbajtëm, mbäät xytsyiptakxëm ngupëjkëm ja nayjëjwijtsëmbitë o nˈijxëm ko oy. Per ko ndukˈoyˈäjtëm, ta nbëjkëmë kuentë ko päätyë Jyobaa xyjëjwijtsëmbijtëm mët ko xytsyojkëm. Proverbios 3:11, 12 jyënaˈany: “Uˈunk jaˈa, këdii xyjëjpkudijë ko Jyobaa mjëjwijtsëmbitëdët, [...] pesë Jyobaa tsyojkypy pënaty jyëjwijtsëmbijtypy”. Ninäˈä ngajäˈäytyëgoˈoyëm ko Jyobaa yëˈë xytyukmëtsojkëmë oyˈäjtën (Eb. 12:5-11). Kom yajxon xyˈixyˈäjtëm, pääty xëmë xyjëjwijtsëmbijtëm extëm pyaatyëty. w18.03 28 parr. 1, 2

Apostëlë Pedro nyijäˈäyë nuˈunë nety ja tuˈukmujkënë yajpääty mä yˈit lyugäärë Asia Menor, pes wyinguwäˈkëdëbë nety tuˈugë jotmay diˈibë Pedro tyij, “ja mëk ayoˈon”. ¿Ti nety mbäät pyudëkëdë ja Dios mëduumbëty parë twinguwäˈägëdët ja amay jotmay? (1 Peed. 1:1; 4:4, 7, 12). Ko Pedro jyënany “nixim niyam”, yëˈë myaytyäˈägan ko ja Dios mëduumbëty yˈoyjyaˈaytyäˈäktët mët pënaty yˈixyˈäjttëp. ¿Wiˈixë nety pyudëkëyäˈänëdë pën pyaduundëbë tyäˈädë käjpxwijën? Pudëkëyanëdëbë nety parë tuˈugyë yˈittët. Ets ëtsäjtëm, ¿këdii kyaj njäˈäytyëgoˈoyëm ko tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm ojts xywyoˈowëm mä tyëjk? Ets pën ëtsäjtëm ojts nwoˈowëm, ¿këdii niˈigyë ojts mëët naymyaˈaybyëjkëm? Ko nˈoyjyaˈaytyakëm mëdë nmëguˈukˈäjtëm, xypyudëjkëm parë yajxon mëët nnayˈixyˈäjtëm. Ja tiempë mä Pedro jyukyˈajty, niˈigyë nety myëjwindëkë ja amay jotmay, pääty tsojkëbë nety ja Dios mëduumbëty tuˈugyë yajpäättët. Nanduˈun tyam jyaty mä tyäˈädë “tiempë diˈib jëjpkëxanëp” (2 Tim. 3:1, TNM). w18.03 14, 15 parr. 1-3

Biiblyë myëjkugäjpxëp pënaty ttuˈumooyëdëbë Diosë myëjääw. Romanʉs 8:6 myaytyakypy tiko niˈigyë yˈoyëty ko njukyˈäjtëm extëmë Diosë myëjääw xytyuˈumoˈoyëm. Jyënaˈany: “Diˈibaty nayyäjkëdëp mët ja diˈibë nyiniˈx kyëbäjk tsyejpy, tyäˈädë jäˈäyëty patëdëp ja oˈkën. Per diˈibaty nnayyäjkëdëp mä yëˈë espiritë santë, tyäˈädë jäˈäyëty patëdëp ja jotkujkˈäjtën es ja jikyˈäjtën winë xëë winë tiempë”. Ko nbëjtakëmë jot winmäˈäny mä tijatyë Dios jyaˈäjtypy, ta mëët oy nˈijtëm tyam ets nnayjyäˈäwëm jotkujk, ets mä tiempë myiny kyëdaˈaky, nˈaxäjëm ja jukyˈäjtënë winë xëëbë. Mä tyam njukyˈäjtëm, mbäät jantsy pojënë xynyinäjxëm extëmë naxwinyëdë jäˈäy wyinmaytyë. Pes kyaj wyinmaytyë extëmë Dios wyinmay, pääty tsojkëp nduˈunëmë mëjääw parë nguentˈäjtëmë jot winmäˈäny. Pën kyaj nyajtuktujkëm mëdë Jyobaa wyinmäˈäny, ta tyuktukët mëdë naxwinyëdë jäˈäyë wyinmäˈäny. Judas jyënaˈany ko axtë kyaj tnekymyëdattë ja Diosë myëjääw (Juud. 18, 19). w18.02 19, 20 parr. 5, 7, 8

Mayë doktoortëjk etsë enfermeerëty yajtsoybyajttëbë jäˈäy diˈibë pyäˈäm ninäjxp mët ko tpudëkëyäˈändë. Per tsojkëp nyaygyuentˈatëdët parë kyaj nyinaxëdët. Nanduˈun tyam yajpäättë nimayë Dios mëduumbë diˈib tuunmujktëp ets jyukyˈattë mëdë jäˈäy diˈib kyaj jyaˈayˈattë extëmë Dios. Pääty, tsojkëp mëk nyaygyuentˈatëdët parë kyaj nyinaxëdët. Mä tyäˈädë tiempë jyëjpkëxanë, kyaj jäˈäy tmëjpëjtäˈäktë Diosë lyey, mä tniˈanaˈamë ti oy ets ti axëëk. Ja myëmajtskpë neky diˈibë apostëlë Pablo tyuknigajxë Timoteo, jap tkujäˈäyë wiˈixë netyë jäˈäy jyaˈayˈatäˈändë diˈib kyaj tˈixyˈattë Dios. Ets mientrës niˈigyë wyingoonë ja kutëgoˈoyën, kyaj pën wiˈix tˈokˈixanë extëm jyaˈayˈattë (2 Tim. 3:2-5, TNM). Oy tyam jantsy tëgatsy nˈijxëm extëmë tyäˈädë jäˈäy jyaˈayˈattë, mbäät nanduˈun nwinmäˈäytsyondakëm, ngäjpx nmaytyakëm ets nduˈunëm tijaty extëm yëˈëjëty (Prov. 13:20). Pääty, tsojkëp nˈijxëm ti mbäät nduˈunëm parë kyaj xynyinäjxëmë axëëkpë jyaˈayˈäjtën, ets wiˈix mbäät nbudëjkëm parë tˈixyˈattëdë Dios. w18.01 27 parr. 1, 2

Mä jëmëjt 33 ko netyë Jesus të jyukypyeky, ta nyaytyukˈijxë naxy 500 jäˈäy, duˈunë yetyëjk, toxytyëjk ets nan waˈan jyamˈäjtyë ënäˈkuˈunk. Waˈan jam ojts jyënaˈany extëm tnigajpxy yä anikëjxy (1 Kor. 15:6). Waˈanë nety jam mëgoˈpxˈam yajpäättë ja yˈëxpëjkpëty ko ojts tniˈanaˈamë etsë jäˈäy nyaˈëxpëjkëm parë pyanëjkxëdët. Nanduˈun jyënany ko pënaty kyupëjktëp ja kyukapë, tsojkëbë nety nyëbattët (Mat. 11:29, 30). Pënatyë nety myëdunandëbë Dios extëm ttukjotkëdäˈägët, tsojkëbë nety tkupëktët ko yëˈë yajtuumbyë Jesus parë yˈadëwët tijaty tyuknibëjtakëp, taanëm mbäät nyëbattë. Tyäˈädë nëbajtën yëˈëyë diˈibë netyë Dios kyupëkaampy. Mä Biiblyë yajmaytyakp ko pënaty tim ogäˈän pyanëjkxtë Jesus, jyaygyujkëdë tidën yˈandijpy ko nyëbattët ets netyë nyëbajttë (Apos. 2:41; 9:18; 16:14, 15, 32, 33). w18.03 5 parr. 8

Tyam njukyˈäjtëm mä naxwinyëdë jäˈäy axëëk dyajnëjkxtë jyukyˈäjtën ets kyaj tˈawdattë Dios tëyˈäjtën myëët, mët ko të wyinˈëënëdë Mëj Babilonia, o relijyonk diˈib kyaj tyëyˈäjtënëty, diˈib duˈun extëmë “mëjkuˈu tsënääytyakn” (Diˈibʉ Jat. 18:2). Per ëtsäjtëm duˈun nyajpatëm extëmë atsënaabyë, tim tëgatsyë jäˈäy xyˈijxëm ets xynyëxik xytyukxikëm (Mar. 13:13). Pääty, nˈokmëwingoˈonëmë Jyobaa duˈun extëmë Daniel. Pën nmëbëjkëmë Jyobaa, ijtëm yujy tudaˈaky ets nmëmëdoˈowëm, ta nanduˈun nëjkx xyyajtsobatëm mëjwiin kajaa (Ageo 2:7). Tääk teety mbäät mëjwiin kajaa pyudëkëdë yˈijxpajtënë ja tyääk tyeetyë Daniel. Pesë Daniel mëk ttsojkyë Jyobaa oyë nety të yeeky jam Judá mä jyamˈatyë axëkˈäjtën. Ets pääty dyuˈunëty mët ko ja tyääk tyeety yajxon nyëˈëmooy tyuˈumooyë (Prov. 22:6). Ja tyääk tyeety tsyojktë Jyobaa, pes pääty ja yˈuˈunk txëëwmooytyë Daniel diˈib nikajp “Yëˈëtsë Dios nFesˈäjtypy” (Dan. 1:6, notë). Pääty miitsëty tääk teety, maˈkxtuktë ko mˈuˈunk mˈënäˈk xytyukniˈˈixëdët pënën Jyobaa. ¡Këdii mˈëxtëkëwäˈäktë! (Efes. 6:4, TNM). Ninuˈkxtäägëdë ets nan nuˈkxtäˈäktë mëët. Pën mduundëbë mëjääw parë xynyiˈip xykyojtët ja tëyˈäjtënë mä kyorasoon, ta nëjkxë Jyobaa mgunuˈkxëdë mëjwiin kajaa (Sal. 37:5). w18.02 5, 6 parr. 12, 14, 15

Ja tuk pëky, tiko Jyobaa nmoˈoyëm tijaty nmëdäjtëm, yëˈko duˈunën nˈawdäjtëm. Tëgokë apostëlë Juan tmëdooy ko ja Dios mëduumbëty jyënäˈändë tsäjpotm: “Nintsënˈäjtëm Dios, mijtsë dëˈën mbatëp es xyˈaxäjët ja mëjˈäjtën, wintsëˈkën esë mëkˈäjtën, mët ko mijtsë dëˈën të xyajkojtäˈäy tëgekyë diˈibë ijtp, es mgëˈëmtsojkëngyëjxm mij xyaˈity es xyajkojy” (Diˈibʉ Jat. 4:11). Duˈunë duˈun, Jyobaa nitëjkëp nwintsëˈkëm ets nmëjkumäˈäyëm, pääty tsojkëp nmoˈoyëm diˈib mas oy nmëdäjtëm. Jyobaa ojts ttukˈaneˈemy ja israelitëty mët yëˈëgyëjxmë Moisés ets xyëwdundët tëgëkˈok tuˈukpë jëmëjt. Ja Ley jyënany: “Nipën tkajëgyepy tninëjkxëty ja Wintsën duˈunyë, ets käˈäp tii tmënëjkxëty” (Deut. 16:16, MNM). Extëm nˈijxëm, duˈunën ijty ja israelitëty Diosˈawdattë ko tmoˈoytyë tijatyë Jyobaa mä xyëwdundë. Ets tyam, nanduˈunën nDiosˈawdäjtëm ko tijaty nyäjkëm tsojkëngyëjxm. Ko duˈun nduˈunëm, ta nyajnigëxëˈkëm ko nyajtsobatëm ets nbudëjkëm ja tuunk diˈib Jyobaa kyäjpn yajtuˈuyeˈepy yä Naxwiiny. w18.01 18 parr. 4, 5

Jesus ta net yˈakjënany: “Kupëktë tyäˈädë kukap diˈibëts ëj nbëjtakypy mä miitsëty, [...] kyaj tsyipëty xyajnëjxtët, es ja tsemy diˈibë mëët xykyëˈëyët, toˈtyky yëˈë” (Mat. 11:29, 30). ¡Tëyˈäjtën extëm jyënaˈanyë tyäˈädë tekstë! Näˈäty të njantsy anuˈkxëm ko nëjkxëm reunyonk ets käjpxwäˈkxpë. Per ¿këdii ko njëmbijtënë jënoty tëgoty të nbëjkëm ja jot mëjääw ets mbäädë net nmëmadakëm ja jotmay? Duˈunë duˈun, ja Jesusë kyukapë yuunk, kyaj tsyipëty nmënëjkxëm. Min nˈokˈijxëmë yˈijxpajtën tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib myëdäjtypyë mëk anuˈkxë ets kyaj yˈokniwijnë, nan myëdäjtypyë mëk moˈon mëk tujkën etsë këbäjk pëkyë. Mbäät njaygyujkëm ko tsiptakxëp näˈäty nyëjkxët reunyonk. Per tëgok ko ojts nyijkxy, ta jyënany: “Ja diskursë yëˈë nety myaytyakypy ko jäˈäy yˈëxtëkëwaˈaky. Ja nmëguˈukˈäjtëm jantsy oy dyajnäjxy, jyaygyujkëts ja njotmay ets axtë käˈäjëts ja nwinëë. Tats nbëjkyë kuentë ko japëtsën mbäät nyajpääty mä reunyonk”. Tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm jantsy jotkujk nyayjyäˈäwë ko ttuunyë mëjääw parë ojts nyijkxy. w18.01 8, 9 parr. 6, 7

¿Ti mbäät ttundë ja tääk teety ko ja yˈuˈunk yˈënäˈk diˈib të nyëbajnë jyënäˈänët ko kyaj tnekymyëbëky ja tëyˈäjtën? Extëm nˈokpëjtakëm, mbäät ja diˈib yaˈkpëtsëëmp tˈoyˈixy tijaty tyuundëbë naxwinyëdë jäˈäy o nyayajtëyëty pën oy ko tmëmëdoyë Biiblyë kyäjpxwijën (Sal. 73:1-3, 12, 13). Wiˈix ja tääk teety yˈatsowdë o ti tyuundëp, mbäät pyudëkëdë ja yˈuˈunk yˈënäˈk parë tmëduunˈadëˈëtstëdë Jyobaa o mbäät kyaj. Tääk teety, tundë mëjääw parë kyaj mtsiptundët mët ja mˈuˈunk mˈënäˈk diˈib yaˈkpëtsëëmp o diˈib mutskˈäjtp. Tukˈixtë ko mtsojktëp ets ko mbudëkëyandëp. Ja mixy o ja kiixy diˈib të nyëbajnë të ttukwandaˈagyë Jyobaa ko ttsokäˈäny ets ko tmëdunäˈäny oy ti tyun jyatëdët (Mar. 12:30). Dios myëjpëjtakypyë tyäˈädë wandakën ets nanduˈun mbäät tmëjpëjtäˈäktë pënaty të tyukëdëkëdë jyukyˈäjtën (Ecl. 5:4, 5). w17.12 22 parr. 16, 17

Duˈun extëmë Marta,yajnimaytyakp kanäägë Dios mëduumbë diˈib nyijäˈäwëdë ko jukypyëkandëbë oˈkpë. Abrahán jantsy jekyë nety të tˈawixy të tjëjpˈixyë Isaac parë myaxuˈunkˈatët. Per tëgok, ta Dios yˈanmääyë: “Woow yëˈë Isaac, mëdiˈibë oy xytsyokyën, ets nëjkx mä ja naxën yëˈë Moria. [Ets] jamëts mijts xytyukwintsëˈëgëty mä ja kopkën” (Gén. 22:2, MNM). Nˈokpawinmäˈäyëm wiˈixëdaa Abrahán ojts nyayjyawëty. Jyobaa të nety tyukwandaˈagyëty ko tukëˈëyë ja nax käjpn yajkunuˈkxäˈäny mët yëˈëgyëjxmë tyëëm yˈääts (Gén. 13:14-16; 18:18; Rom. 4:17, 18). Nan të nety yˈanëˈëmxëty ko tyäˈädë kunuˈkxënë myinäˈäny mët yëˈëgyëjxmë Isaac (Gén. 21:12). Per ¿wiˈixë nety mbäät yˈadëy pën ja Abrahán yajkypyë Isaac extëmë wintsëˈkën? Pablo ojts tnimaytyaˈaky ko Abrahán myëbëjk ko Dios myëdäjtypyë mëjääw parë dyajjukypyëkët ja yˈuˈunk (Eb. 11:17-19). Kyaj nety tnijawë näˈä jyukypyëkäˈäny. Per myëbëjkypyë nety ko Jyobaa yajjukypyëkaambyë Isaac. w17.12 5, 6 parr. 12-14

Duˈun extëmë Pablo nan tsojkëp nˈijxëmë jukyˈäjtën extëmë Jyobaa tˈixy, pes yëˈë tsyojkypy “es ja pojpë jäˈäy jyodëmbittët” (2 Peed. 3:9). ¿Nanduˈun ëtsäjtëm ntsojkëm? Pën nmëdäjtëmë paˈˈayoˈowën, ta ndukxondakëm mä ngäjpxwäˈkxëm ets mas jotkujk nnayjyäˈäwëm. Ja tuk pëky wiˈix mbäät nyajnigëxëˈkëm ko duˈunë jukyˈäjtën nˈijxëm extëmë Jyobaa, ja ko nnaygyuentˈäjtëm parë kyaj jukyˈäjtën nbëjtakëm ayoˈon jëjpˈam. Extëm nˈokpëjtakëm, tsojkëp nyajkarrëyoˈoyëm tsuj yajxon, extëm ko nëjkxëm mä reunyonk o asamblee, ets nnaygyuentˈäjtëm mä nduˈun nˈayoˈowëm oyxyëp jam njatuˈunëmbë mä kyojˈyë jëën tëjk mä nDiosˈawdäjtëm o mä yˈaˈoyë. Ko oy mëk nyajpatëm niˈigyë jyëjpˈamëty ets kyaj dyuˈunëty ko nbajotëgoˈoyëm ja tiempë o ja meeny sentääbë. Jyobaa Dios xëmë ttuny diˈib oy ets ëtsäjtëm nanduˈun mbäät nduˈunëm. Pënaty tuundëp mëjjäˈäy yëˈë diˈib jawyiinˈäjtp mbäät dyaˈixëdë ko kyuentˈäjtëbë jyukyˈäjtën ets pënaty mëët yajpäättë (Prov. 22:3). Pääty pën xytyukjamyajtsëm ja mëjjäˈäytyëjk wiˈix mbäät nnaygyuentˈäjtëm, oy ko nmëmëdoˈowëm (Gal. 6:1). Pën duˈunë jukyˈäjtën nˈijxëm extëmë Jyobaa tˈixy, ta kyaj nikëjxmˈäjtëm ja nëë neˈpyny (Deut. 19:10). w17.11 16 parr. 11, 12

Dios mëduumbë diˈib nëjkxtëp tsäjpotm, jantsy oy diˈib yˈawijx jyëjpˈijxtëp, jam tˈawixtë jukyˈäjtën tsäjpotm. Apostëlë Pablo jyënany: “Dios xymyoˈoyëdëts ja mayˈaty [...] esëts njikyˈatët jam tsäjpotm” (Filip. 3:14). Jam yˈanaˈamäˈändë mëdë Jesus mä ja Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën ets tpudëkëyäˈändë naxwinyëdë jäˈäy parë jyëmbittët wäˈäts jäˈäy (Diˈibʉ Jat. 20:6). ¡Jantsy oy diˈib yˈawijx jyëjpˈijxtëp! Per ja wiinkpë borreegëty, yëˈë tyäˈädë premië diˈib yˈawijxtëp: Yä Naxwiiny jyukyˈatäˈändë winë xëëw ets yëˈë diˈib agujk jotkujk yajnayjyäˈäwëdëp (2 Peed. 3:13). Pablo ojts tpudëkë ja myëguˈuktëjk diˈib nëjkxandëp tsäjpotm parë kyaj tmëdëgoytyëdë Dios ets tˈaxäjëdët ja premië, duˈun tˈanmääytyë: “Winmäˈänyˈattë diˈibaty miimp tsäjpotm” (Kol. 3:2). Jamë nety mbäädë jyot wyinmäˈäny tpëjtäˈäktë mä ja premië diˈib yˈaxäjëyandëp tsäjpotm (Kol. 1:4, 5). Pääty, oy ko nbawinmäˈäyëm ja kunuˈkxën diˈibë Jyobaa të xytyukwandakëm, pes yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë xëmë nyaˈijtëm winmäˈänyoty ja premië diˈib nˈawijxëm njëjpˈijxëm (1 Kor. 9:24). w17.11 25 parr. 1, 2

Mä ja ëynyeky Nˈokkuyˈëˈëwëmë Jyobaa agujk jotkujk, duˈun të yajjäˈäy extëmxyëbë Jyobaa nmënuˈkxtakëm. Duˈun mbäät ndukmëtmaytyakëmë Jyobaa wiˈix nnayjyäˈäwëm. Etsë wiinkpë ëy, yëˈë parë nbudëjkëmë nmëguˈukˈäjtëm ets dyajnigëxëˈëktëdë tsojkën ets ttundët diˈib oy (Eb. 10:24). Pääty oy ko yajxon nmëdoowˈyujëm ja ëy ets njäjtëm ja letrë diˈib myëmiimpy. Ko nˈëëwdakëm mä tëjk, ta amumduˈukjot nˈëˈëwëm ets kyaj tii njëjptsëˈk njëjpjäˈäwëm. Nˈokjamyajtsëm ko nˈëˈëwëm, duˈunën tuk pëky nDiosˈawdäjtëm. Duˈunën ndukˈijxëmë Jyobaa ko ntsojkëm ets ko nmëjjäˈäwëm (Is. 12:5). Ko nˈëˈëwëm agujk jotkujk, ta nanduˈun ja nmëguˈukˈäjtëm yˈëwdët. Niˈamukë mbäät nˈëˈëwëm mä nduˈukmujkëm, duˈunë ënäˈktëjk, mëjjäˈäytyëjk o diˈib näämnëm tëjkëdëp ëxpëjkpë, pes duˈunën nDiosˈawdäjtëm. Pääty, nˈokˈëˈëwëm amumduˈukjot. Nˈokmëmëdoˈowëmë tyäˈädë anaˈamën: “Kuyˈëwdë Jyobaa”. ¡Nˈokkuyˈëˈëwëmë Jyobaa agujk jotkujk! w17.11 7 parr. 18, 19

Mayë jäˈäy diˈib tyam kaktsoktëp, tsyoondë mä it lugäär mä kyaj yajnaˈixtë nmëguˈukˈäjtëm kyäjpxwäˈkxtët. Pääty ko yajmëtmaytyäˈäktë, ta milˈam tmëdowdë tim ogäˈän ko yajnimaytyaˈaky “ja tsäjpotmëdë kutujkën” (Mat. 13:19, 23). Mayë tyäˈädë jäˈäyëty myëdäjttëbë amay jotmay, pääty ko nyëjkxtë mä nduˈukmujkëm, pyattëbë agujkˈäjt jotkujkˈäjtën. Ets netyë jyënäˈändë ko Dios jyantsy yajpääty mët ëtsäjtëm (Mat. 11:28-30; 1 Kor. 14:25). Tsojkëp nˈijtëm wijy ko ndukmëtmaytyakëmë oybyë ayuk pënaty të kyaktsoˈoktë (Prov. 22:3). Ko nmëtmaytyakëm, tsojkëp nmëdoowˈijtëm maˈkxtujkën myëët, per kyaj yëˈë nimaytyakëmë politikë. Nˈoktuˈunëm duˈun extëm xytyuˈumoˈoyëmë Betel ets wiˈix jyënaˈany ja kuduunk justisë parë nipën ngapëjtakëm jotmay jëjpˈam. Pënaty të kyaktsoˈoktë wiˈixëm ja relijyonk diˈib myëdäjttëp ets wiˈixëm ja kyostumbrëty, pääty oy ko nnijäˈäwëm wiˈix wyinmaytyë ets wiˈix nyayjyawëdë, etsë net nwingutsëˈkëm. Extëm nˈokpëjtakëm, mä näägë paˈis të jäˈäy dyajnaxkëdäˈäktë anaˈamën mä wiˈix mbäädë toxytyëjk nyaywyit nyayxyoxëdë. Pääty ko ndukmëtmaytyakëmë Diosë yˈayuk, jëjpˈam ets nnaywyit nnayxyojxëm extëm kyaj dyajpoktët. w17.05 8 parr. 17, 18

Mbäädë Jyobaa nˈamdoˈowëmë myëjääw parë nmëtmaytyakëmë jiiky mëguˈuk diˈib kyaj Tyestiigëty tsuj yajxon ets yuunk naxypy. Kyaj yˈoyëty nyajtsiptakëm tijaty myëbëjktëp. Pën jam wiˈix xyˈanmäˈäyëm o ti ttuny diˈib axëëk xyyajnayjyäˈäwëm, nˈokpanëjkxëmë apostëlëtëjkë yˈijxpajtën. Pablo tkujäˈäyë: “Xykyäjxpoktëts ja jäˈäyëty, per ngunuˈxtëpts yëˈëjëty. Xypyajëdijttëpts, per nyajkëjx nyajnäjxtëpts. Xynyiˈoˈo xynyiyaxëdëpts, per nˈatsoojëmbijttëpts yajxon” (1 Kor. 4:12, 13). Ko ngäjpx nmaytyakëm yuunk naxypy, mbäät xypyudëjkëm parë tuˈugyë nˈijtëm mëdë jiiky mëguˈuk, per diˈib mbäät mas niˈigyë xypyudëjkëm, yëˈë ko nyaˈijxëmë oybyë jäˈäyˈäjtën (1 Peed. 3:1, 2, 16). Pën nyäjkëmë oybyë ijxpajtën, mbäät tˈixtë ko Jyobaa tyestiigëty agujk jotkujk kyasäädëˈattë, tkuentˈattë yˈuˈunk yˈënäˈk, jyukyˈattë wäˈäts ets agujk jotkujk. Mbäät ninäˈä ja jiiky mëguˈuk kyatëkëdë ëxpëjkpë, per agujk jotkujk nnayjyäˈäwëm mët ko yëˈë Jyobaa nyajjotkujkˈäjtëm ko xëmë nmëduˈunëm. w17.10 15 parr. 13, 14

Kyaj tyamnëmëty duˈunë jäˈäy dyajtëgatstë mëjwiin kajaa jyukyˈäjtën. Pes mä primer siiglë nan yajtëgäjtstë jyukyˈäjtën pënatyë nety nëjkxandëp tsäjpotm (1 Kor. 6:9-11). Apostëlë Pablo myaytyak pënaty kyaj tyëkëyäˈändë mä Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën, per ta net tˈanmääy ja Dios mëduumbëty: “Dëˈën ijty niduˈugëty miitsëty”. Të nety pyudëkëdë Diosë yˈAyuk etsë myëjääw parë nyayajtëgäjtsëdë. Ets axtë nääk diˈibë nety të tnijawëdë tëyˈäjtën ojts ok tyuundëgoytyë mëjwiin kajaa ets tmëjagamgaktë Jyobaa. Biiblyë jyënaˈany ko niduˈuk diˈibë nety nëjkxäämp tsäjpotm ojts yaˈëxkexy mä Diosë kyäjpn, per ta dyajtëgäjtsy ja jyukyˈäjtën ets jatëgok jyëmbijty (1 Kor. 5:1-5; 2 Kor. 2:5-8). Xypyudëjkëm ko nˈijxëm wiˈix nimayë nmëguˈukˈäjtëm të dyajtëgatstë jyukyˈäjtën mët ko pyudëkëdë Diosë yˈAyuk, pääty nyajtunäˈänëm yajxon. w17.09 23, 24 parr. 2, 3

Mä Jyobaa jam tsyoonyë tsojkën (1 Fwank 4:7). Ets ja tsojkën diˈib niˈigyë wäˈkpëtsëëmp, yëˈë diˈib tyukwäˈkpejtypy extëm dyajnigutukë yˈanaˈamën. Ko Biiblyë tmaytyaˈagyë tyäˈädë tsojkën, yëˈë yajtuumbyë ayuk grieegë agápe. Per kyaj yëˈëyë tˈandijy ko njäˈäwëmë tsojkën, yëˈë duˈun ko pën ndukmëduˈunëmë oyˈäjtën ets kyaj nˈawijxëm dyajjëmbitët. Tuˈugë diksionaaryë jyënaˈany ko agápe, “ja nyigëxëˈëky ko tijaty ndukmëduˈunëmë wiinkpë”. Ko nyajnigëxëˈkëmë tyäˈädë tsojkën, ta jotkujk xyyajnayjyäˈäwëm ets ndukxondakëmë jukyˈäjtën. Mä netyë Jyobaa tkayajkojynyëmë Adán mëdë Eva, yajnigëxëˈkë tsyojkën. Extëm nˈokpëjtakëm, yajkojë Naxwinyëdë parë nduktsënäˈäyëm ets pyëjtakë jëˈxy pëky parë ndukxondakëm, kyaj parë jeˈeyë nijukyˈäjtëm. Ets tukëˈëyë diˈibë Jyobaa yajkoj, kyaj yëˈë ttukˈoyˈaty, ëtsäjtëm ndukˈoyˈäjtëm. Nan yajkojë naxwinyëdë jäˈäy parë mbäät jyukyˈaty winë xëëw mä ja it lugäärë tsujpë. w17.10 7 parr. 1, 2

Santiago jyënany:“Pën miits mwinˈijxtëp pënëty mtsokandëp, taadë dëˈën mëët mbekykyaˈay Dios windum” (Sant. 2:9). Pën ntsojkëmë nmëguˈukˈäjtëm, ta kyaj pën nbajxëm, mët ko yˈëxpëkyˈat kyaˈëxpëkyˈattë, mët ko wiˈixëm yˈixˈattë o mët ko myëkjäˈäyëty o yˈayoy. Kyaj jeˈeyë nnayajnäjxëm ko ntsojkëm niˈamukë jäˈäy, duˈunën mbäät njäˈäyˈäjtëm xëmë. “Ja diˈibë myëdäjtypyë tsojkën, myëdäjtypy ja maˈkxtujkën” ets “kyaj myëj pyäädë” (1 Kor. 13:4). Pääty tsojkëp nmaˈkxtujkëm, nˈijtëm yuunk naxypy ets yujy tudaˈaky parë duˈunyëmë jäˈäy ndukninëjkxëm ja oybyë ayuk (Mat. 28:19). Ko duˈumbë jäˈäyˈäjtën nmëdäjtëm, nan yëˈë xypyudëjkëm parë oy nˈijtëm mët niˈamukë nmëguˈukˈäjtëm. Pën niˈamukë nyaˈijxëmë tsojkën, ta nëjkx tuˈugyë nyajpatëm mä nduˈukmujkëm ets nëjkxëbë Jyobaa nyajmëjpëtsëˈëmëm. Nan nëjkxëbë jäˈäy tnijawëyäˈändë ja tëyˈäjtën. Pääty ko mä Biiblyë tnimaytyaktäˈäy ja jembyë jäˈäyˈäjtën, ta duˈun dyajkugëxë: “Nätsyokëtë niˈëmukë, jäˈä ko yëˈëkyëjxm ja jaˈay tuˈukyë yˈitë ko nyatsyokëtë nyämyäyëtë” (Col. 3:14, TY). w17.08 26 parr. 18, 19

Ëtsäjtëm nanduˈun mbäät nbaˈˈayoˈowëm pënaty kyaj tˈixyˈattë Dios parë jyodëmbittët ets mëët nyaymyaaybyëkëdët. Jyobaa kyaj ttsoky ets nipën kyakutëgoyët (2 Peed. 3:9). Pääty, nˈoktukˈawäˈänëmë jäˈäy tijaty miin këdakp mientrës yˈakjaanëmëtyë tiempë parë mbäät ttukˈoyˈattë ja Diosë pyaˈˈayoˈowën. Nan mbäät nbanëjkxëmë Jesusë yˈijxpajtën, pes ko “tˈijxy ja mayjyaˈayëty nyiminëdë, ta tpaˈˈayoodë, mët ko moon tujktëbë nety extëmë borreegë diˈibë kyajpë yˈijxˈijt kyuentˈäjtpë”. “Ta tyëjkë yaˈëxpëjkpë, es ttukˈëxpëjktë kanäk peky” (Mat. 9:36; Mar. 6:34). Jesus kyaj duˈun jyaˈayˈajty extëm ja fariseety diˈib kyaj tpudëkëyandë ayoobë jäˈäy (Mat. 12:9-14; 23:4; Fwank 7:49). ¿Jäˈäyˈäjtëm extëmë Jesus ets njantsy pyudëkëyäˈänëmë jäˈäy parë tˈixyˈatëdë Jyobaa? w17.09 10 parr. 6, 9

Ko netyë José yˈity tsumy Egipto, kyaj nety ttimwinmay jyäˈtët extëmë myëmajtskpë anaˈambë mä tadë paˈis. Nan kyaj ttimwinmääy pën yëˈë Jyobaa yajtunanëp parë tpudëkët ja fyamilyë ets kyaj yuuˈooktët (Gén. 40:15, notë; 41:39-43; 50:20). Seguurë ko José kyaj nety duˈun ttimˈawixy ets duˈunë Jyobaa tijaty tyukmëdunëdët. Nˈokpawinmäˈäyëm nanduˈun wiˈix yajpudëjkë Sara. Kom të nety myëjjäˈäyënë, ¿waˈandaa nety tˈawixy etsë Jyobaa myoˈoyëdët tuˈugë yˈuˈunk? Sara ninäˈä nety të tkawinmay pën yajmaxuˈunkˈatëbë Isaac (Gén. 21:1-3, 6, 7). Tyam, kyaj nˈawijxëm etsë Jyobaa ttunëdë miläägrë ets dyajjëgaˈagët tukëˈëyë ja njotmayˈäjtëm mä kyaminyëm ja jembyë jukyˈäjtën. Ets nan kyaj mëktaˈaky nˈamdoˈowëm parë ti ttunët diˈib xyyajmonyˈijx xyyajmonyjäˈäwëm. Per nnijäˈäwëm ko Jyobaa wiˈixëm tpudëjkë pënaty tëëyëp mëduunë ets yëˈë kyaj tyëgatsy (Mal. 3:6). Tyäˈädë yëˈë diˈib xypyudëjkëm parë niˈigyë ndukˈijxpajtëm, pes ijtëm seguurë ko yëˈë mbäät ttuny oytyim tiijëty parë xymyëjääwmoˈoyëm ets nduˈunëm ti yëˈë tsyojkypy (2 Kor. 4:7-9). Duˈunë duˈun, Jyobaa mbäät xypyudëjkëm parë nwinguwäˈkëmë amay jotmayë mëjwiin kajaabë pën kyaj nmastutëm. w17.08 11 parr. 13, 14

Ko aduˈugë mxëëw mdiempë xyyajtunët mä Diosë tyuunk, mbudëkëyanëp parë niˈigyë mwimbatët mientrës mduunmuky mëdë wiinkpë Dios mëduumbë. Nan të nimay tpëktë kuentë ko pudëjkëdëp mä kyasäädëˈattë ko aduˈuk të tmëdundë Jyobaa mä të yˈënäˈkˈattë. Ets pënaty tuundëp prekursoor mä kyapëktënëm, mbäät duˈunyëm tyuunˈadëˈëtstë mä kyasäädëˈäjnëdë (Rom. 16:3, 4). Tijaty ndukniwinmäˈäyëm ndunäˈänëm, yëˈë nigëxëˈkp ti japˈäjtp mä jot korasoon. Salmo 20:4 duˈun tnimaytyaˈagyë Jyobaa: “Waˈan mmoˈoyëty tijaty tsyojkënyëˈajtypyë mgorasoon. Ets waˈan oy dyajwimbëtsëmy tukëˈëyë diˈib mduknibëjtakëp”. Mientrës xytyukniwinmayë ti mdunaampy, winmay yajxon wiˈixë mjukyˈäjtënë xyyajtunäˈäny. Winmay ti Jyobaa tyam tyuumpy ets wiˈix mbäät xymyëduny. Ta net yëˈë xytyunët diˈib tyukjotkëdäˈägëp. Ko xyyajtunëdë mjukyˈäjtën mä Jyobaa tyuunk ets xymyëjkumayët, ta mˈitët agujk jotkujk. Duˈunë duˈun, “päädë agujkˈäjt jotkujkˈäjtën mä Jyobaa, ets yëˈë mmoˈoyanëp mëjwiin kajaa ti tsyojkypyë mjot mgorasoon” (Sal. 37:4). w17.07 26 parr. 15-18

Xëmë yajmëjkumay tuˈugë jäˈäy mët ko ttuny diˈib oy o mët ko oy jyaˈayˈaty. Perë Jyobaa yëˈë diˈib nitëjkëp mas niˈigyë nmëjkumäˈäyëm mët ko tmëdaty mëjwiin kajaa mëkˈäjtën diˈib nˈijxëm mä kyojy pyëjtaˈaky, ets mët ko mëjwiin kajaa ojts xytsyojkëm ko tkejxy ja yˈUˈunk parë tkuˈoogët ja naxwinyëdë jäˈäy. Ja diˈib jyaayë Salmo 147 jyantsy myëjkumayanë Jyobaa amumduˈukjot. Ets nan ojts tˈanëëmë wiink jäˈäy parë mëët tmëjkumaytyët (Sal. 147:7, 12). Kyaj yajnijawë pën jyaayë tyäˈädë Salmo, per ja jyawë jyukyˈajty ko Jyobaa dyaˈˈawäˈätspëtsëëmy ja israelitëty jam Babilonia ets dyajjëmbijty Jerusalén (Sal. 147:2). Diˈib jyaayë tyäˈädë Salmo, myëjkumääyë Jyobaa ko ja israelitëty jatëgok dyajjëmbijty mä nyax kyäjpn ets jam yˈawdatëdët. Per nan tamˈäjt kanäk pëky tiko nanduˈun tyam mbäät nmëjkumäˈäyëmë Jyobaa (Sal. 104:35, notë; 147:1). w17.07 17 parr. 1-3

Jesus nyijäˈäwëbë nety ko ja yˈëxpëjkpëty tsip nimëjääw dyajnaxäˈändë jyukyˈäjtën. Biiblyë yajxon tnigajpxy ko Dios kyaj ojts ttuknibëjtäägë etsë naxwinyëdë jäˈäy twinmäˈänyˈattëdë meeny sentääbë. ¿Tiko duˈun njënäˈänëm? Jaˈko Adán mëdë Eva, yajmooytyë tijatyë nety yajtëgoyˈäjttëp, axtë naniˈigyë (Gén. 2:15, 16). Ets ko Dios ttuknigejxyë myëjääw pënatyë nety nëjkxandëp tsäjpotm mä primer siiglë, nipën kyajënany “ëjtsë njaˈa” pën jamë nety ti tmëdat tjaygyaptë. “Nidëgekyë twinmääytyë ko tëgekyë diˈibë nety myëdäjttëp yëˈë [parë] nandëˈën dyajtundët nidëgekyëty” (Apos. 4:32). Ja kugajpxy Isaías ojts tnaskäjpxë ko jäˈtäämbë tiempë mä niˈamukë jäˈäy ttukxondäˈägäˈändë tijaty ijt windëëp Naxwiiny (Is. 25:6-9; 65:21, 22). Per mientrës jyaˈtyë tyäˈädë tiempë, tsojkëbë nety ja Jesusë yˈëxpëjkpëty yˈittët wijy parë dyajnaxtëdë jyukyˈäjtën “mët yëˈëgyëjxmë meeny sentääbë diˈib yä naxwiiny”, per nanduˈun ttundët tijatyë Dios tyukjotkëdakypy (Luk. 16:8). w17.07 8 parr. 4-6

Tuˈugë liibrë diˈib nanduˈun jawyiin yajjääy mä Biiblyë, txëwˈaty Job ets yëˈë xytyukˈijxëm wiˈix mbäät nˈijxëmë ayoˈon jotmay diˈib nwinguwäˈkëm. Japë Satanás jyënany ko Job myastuˈudaambyë Dios pën yajnäjxypy mëkë ayoˈon, ets tˈanmääyë Jyobaa parë tˈayoˈonmoˈoyëdë Job. Jyobaa kyaj duˈun ttuuny, per nyasˈijxë etsë Satanás tˈijxmatsëdë Job. Ko waanë yˈijty, ta Job dyajtëgooytyaay ja jyukyˈäjt myadakën, yˈoˈktääy ja tyuumbë myosë ets nimäjk ja yˈuˈunk diˈib tsyojkypy. Satanás duˈun dyajkëxëˈky ko yëˈë Dios diˈib yˈayoˈonmoobyë Job (Job 1:13-19). Ta net tmooyë Job tuˈugë axëkpäˈäm diˈib mëk yaˈˈayoowë (Job 2:7). Ets parë dyaˈoˈktëëyë tyäˈädë jotmay, yëˈë yajtuun ja kyudëjkë Job ets ja nidëgëëkpë myëtnaymyaayëbë parë axëëk dyajnayjyäˈäwë (Job 2:9; 3:11; 16:2). ¿Tëyˈäjtënë nety extëmë Satanás të tnimaytyaˈagyë Job? Kyaj, ninuˈunë nety kyatëyˈäjtënëty, pesë Job kyaj tmastutyë Dios (Job 27:5). w17.06 24 parr. 9, 10

Pedro kyaj ijty jeˈeyë yˈäjkxmatsy mët ko ttsojkënyëˈaty, yëˈë duˈun parë tˈixy ja fyamilyë. Pënaty tyam nyigëbäjkˈäjttëbë fyamilyë nan të Jyobaa tyuknipëkëdë parë tˈixtëdë fyamilyë. Pääty tsojkëp mëk tyundët. Per mä tyäˈädë tiempë jyëjpkëxanë, mbäät mëk yajmëmay yajmëdäjy ja tuunk ayoˈon. ¿Ti nyikëjxmˈäjttëp pënaty nyigëbäjkˈäjttëbë fyamilyë? Mä tyäˈädë tiempë, mayë jäˈäy tˈëxtäˈäytyë tyuunk, per kyaj tpäättë. Pääty axtë tyuundëbë kompetensyë parë tpäättëdë tyuunk. Ets mayë jäˈäy kuanë ko yˈaktuunniˈigyëdë oy näˈäty tsooxë kyayajmëjuytyë. Mëjatypyë empresë kajaa tuunk dyajpëtsëmdë mët niwaanë tuumbë, päätyë net ja tuumbëtëjk tmëkjawëdë ja tuunk, tmëgëx tmëˈanuˈkxëdë ets axtë tkubäˈämbatëdë. Ets nimay tyuundëp tijaty ja wyintsën tim tukˈanaˈamëdëp mët ko tsyëˈëgëdë yaˈëxkaxtët. Perë Dios mëduumbë nituˈugë jäˈäy duˈun tkamëmëdowdë extëmë Jyobaa, ni yëˈë ja diˈib wyintsënˈäjtypy (Luk. 10:27). Nduˈun nˈayoˈowëm parë nyajnäjxëm ja xëëw tiempë ets parë nmëduunˈadëtsëmë Jyobaa. Per pën kyaj nnaygyuentˈäjtëm, mbäät ja tuunk ayoˈon xytyukmastutëmë Diosë tyuunk. w17.05 22, 23 parr. 5-7

Näˈätyë nmëguˈukˈäjtëm diˈib näämnëm tëjkëdëp ëxpëjkpë mbäät xyˈamdoˈowëmë naybyudëkë parë yˈuˈunk yˈënäˈk ndukniˈˈijxëmë tëyˈäjtën. Pën tuˈugë uˈunkteety xyˈanmäˈäyëm ets nyaˈëxpëjkëmë yˈuˈunk, oy ko njamyajtsëm ko kyaj duˈun ja kutujkën nmëdäjtëm extëm ja uˈunkteety (Éfes. 6:1-4). Näˈäty, nan mbäät tuˈugë jäˈäy xyˈanmäˈäyëm diˈib kyaj yˈëxpëkäˈäny parë nyaˈëxpëjkëmë yˈuˈunk yˈënäˈk. Pën duˈun, oy ko mëët nˈëxpëjkëm mä tyëjk ko jyamˈatëdë tyääk tyeety, ko xyjamyëdäjtëm tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm o mä tuˈugë lugäär diˈib ijxnidëˈkxy, net kyaj pën tëgatsy wyinmayët. Per ko tiempë nyaxët, mbäät këˈëm ja tääk teety ttukniˈˈixëdë ja yˈuˈunk yˈënäˈk pënën Jyobaa. w17.06 8 parr. 15, 16

Pën ja ënäˈkuˈunk kyaj nyayajnaxëdë mä ja tyääk tyeety tsyoondë, kyaj mbäät tjattë ja yˈayuk ets tkupëktë ja ryelijyonk. Tääk teety yëˈë mbäät jëjpˈam tpëjtäˈäktë ti ja yˈuˈunk yˈënäˈk tyukˈoyˈattëp ets kyaj tijaty yëˈë jyatsojktëp (1 Kor. 10:24). Tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib xyëwˈäjtypy Samuel, jyënaˈany: “Ojtsëts nˈixtë mëdëtsë ngudëjk diˈibë ayuk jotjäjtëdëp ja nˈuˈunk nˈënäˈkëts, tats nmënuˈkxtaktë Jyobaa parëts xywyinmäˈänymyoˈoytyët. Kots nˈijxtë ko kyaj nëgoo pyudëkëdë ja reunyonk mäts ja nˈayuk, tats nduknibëjtakëdë nëjkxäˈändë mä wiinkpë tuˈukmujkën. Tuk familyëts ijty nëjkxtë reunyonk ets käjpxwäˈkxpë. Nan nwoowdëbëts ijtyë nmëguˈukˈäjtëm kaabyë etsëts nëjkxtë mumaty. Tukëˈëyë tyäˈädë, yëˈëts diˈib xypyudëjkëdë parëts ja nˈuˈunk nˈënäˈk yajxon tˈixyˈattëdë nmëguˈukˈäjtëm ets kyaj jeˈeyë tˈixtëdë Jyobaa ko yëˈë Diosˈäjttëp, nanduˈunën tjawëdët extëmë Tyeety etsë Myëtnaymyaayëbë. Tyäˈädë yëˈë nety diˈib mas jëjpˈam ets kyaj dyuˈunëty ko tjattët ja nˈayukëts”. w17.05 11, 12 parr. 11-13

Tim tsojk yä Naxwiiny jyukyˈatäˈändë pënaty tsyojktëp ets yëˈëyë Jyobaa yˈanaˈamëdët. ¿Këdii njantsy tsyojkënë ets jyäˈtëdë tyäˈädë xëëw? Duˈun nëjkx nnayjawëyäˈänëm extëmë Débora mëdë Barac diˈib ëëwdë: “Jyobaa, waˈan niˈamukë tˈoˈktäˈäyë mmëtsip, per pënaty mtsojkëp waˈan tˈity extëm ko xëëw pyëtsëmy mëdë myëjˈäjtën” (Juec. 5:31). Tyäˈädë ja yˈadëwäˈäny ko netyë Jyobaa dyajkutëgoyë tyäˈädë jukyˈäjtënë mä Satanás yˈaneˈemy. Ko tsyondäˈägëdë Armajedon, kyaj Jyobaa dyajtëgoyˈatäˈäny ets pën pyudëkëdët parë dyajkutëgoyët ja myëtsip. Tukˈityë jeˈeyë nëjkx ndanëyäˈänëm ets nˈixäˈänëm wiˈixë Jyobaa xyyajnitsokëm (2 Crón. 20:17). Per mientrës jyaˈtyë tyäˈädë tiempë, taaˈäjtp kanäk pëkyë Jyobaa tyuunk mä mbäät nnayˈawäˈänëm ets nduˈunëm xondaˈakyˈääw xondaˈakyjyot ets amëk jotmëk. Ko Débora mëdë Barac myadaktë, yëˈë kyuyˈëëwdë Jyobaa, kyaj yëˈëjëtyë naxwinyëdë jäˈäy. Duˈun yˈëëwdë: “Mët ko tsojkëngyëjxm të nyayˈawanëdë ja jyaˈayëty. ¡Mëjkumaytyë Jyobaa!” (Juec. 5:1, 2). Ko tyam nnayˈawäˈänëm parë nmëduˈunëmë Jyobaa, pudëjkëdëbë nmëguˈukˈäjtëm parë nanduˈun tmëjkumaytyëdë Jyobaa. w17.04 32 parr. 17, 18

Mäjktëgëk jëmëjt nyajxy etsë José kyaj yajtuunyë tyëyˈäjtën, per yëˈë duˈun tˈijxy tijaty extëmë Jyobaa tˈixy (Gén. 45:5-8). Ninäˈä tkapokyˈijxyë Jyobaa ko duˈun jyajty kyëbejty. José kyaj tjäˈäytyëgooy extëm axëëk jyajty kyëbejty, per kyaj tnasˈijxë ets pyëjkxëdët ja jotkujkˈäjtën. Nan kyaj tnasˈijxë parë Jyobaa tyukmëjagamgaˈagëdët extëm yˈadëtstë ja wiink jäˈäy o extëm tyëgooytyë. Ko kyaj tmastutyë Jyobaa, ta ojts tˈixy wiˈix ttunyë tëyˈäjtën ko yˈoˈoyë ja jyotmay ets wiˈix ojts kyunuˈkxyëty mëdë fyamilyë. Duˈun extëmë José, nˈokˈyajtsobatëm ko oy nˈijtëm mëdë Jyobaa. Ninäˈä nganasˈijxëm ets tijaty tyuundëbë nmëguˈukˈäjtëm xytyukmëjagamgakëmë Jyobaa diˈib ntsojkëm ets nˈawdäjtëm (Rom. 8:38, 39). Nˈokpanëjkxëmë José yˈijxpajtën ets nˈokmëwingoˈonëm mas niˈigyë Jyobaa ko kyayajtunëdë ndëyˈäjtënˈäjtëm mä Diosë kyäjpn. Nˈoktuˈunëmë mëjääw parë tijaty nˈijxëm extëmë Dios tˈixy. Nˈokkuytyuˈunëmë Biiblyë kyäjpxwijën ko nyaˈoˈoyëmë jotmay. Ets ok, ta net ndukëdëjkëmë Dios ja jotmay, pes yëˈë yaˈoyëyaampy näˈä tˈixy ko mbäät dyaˈoyë. w17.04 18, 20 parr. 12, 15, 16

Ana tyuun extëmë netyë Jyobaa të ttukwandaˈaky. Ojts tmënëjkxy mä Diosë tyëjk diˈib yajpatp Siló. Jam ttukkëdëjkë Elí, ja diˈibë nety tuump saserdotë wintsën, ets tˈanmääy: “Yëˈë tyäˈädë mixyuˈunk diˈibëts nˈamdoow kots nnuˈkxtaky, etsë Jyobaa yëˈëts të xymyoˈoy diˈibëts nˈamdoow. Ets tyamtsë net ëjts ndukˈanuˈkxyë Jyobaa. Nuˈunë xyëëw jyukyˈäjtën, yëˈëtsë Jyobaa ndukˈanuˈkxypy” (1 Sam. 1:24-28). Desde mä tadë tiempë, jamë Samuel jyukyˈajty mä Diosë tyëjk. Biiblyë jyënaˈany ko ja “Samuel yaˈkˈadëtsy Jyobaa wyindum” (1 Sam. 2:21). Ana ojts tsyiptakxëty tkuytyunëdë wyandakën. ¿Tiko? Yëˈko kyaj nety mbäät tnekymyëtxiˈiky tnekymyëtxony ets tnekymyatsy tnekymyëneny ja myäänguˈunk tuˈuk tuˈugë xëëw ets nan kyaj nety mbäät tˈixy wiˈix yeeky pyety. Yajtëgooy tukëˈëyë tyäˈädë parë tkuytyuunyë yˈayuk extëmë nety të ttukwandaˈagyë Jyobaa (1 Sam. 2:1, 2; Sal. 61:1, 5, 8). w17.04 5 parr. 7, 8

Apostëlë Pablo jyënany ko mä ja tiempë jyëjpkëxanë “ayoˈon mëët yˈaknaxäˈäny”. Ets ko jäˈäy mas axëkjäˈäy jyëmbitanëdë (2 Tim. 3:2-5, 13). ¿Këdii ta tyam yˈadëy tijaty ojts yajnaskäjpxë? Nimay të nguˈayoˈowëm tijaty tyuundëbë axëkjäˈäytyëjk diˈib maˈtstëp yajjäˈäyˈoˈktëp o diˈib tyëytyuundëp o pyajxtëbë jyiiky myëguˈuk. Näägë tyäˈädë jäˈäy axtë ijxnidëˈkxy ttundë axëkˈäjtën. Nan ta diˈib jënandëp ko tpudëkëyäˈändë jäˈäy, per axëëk diˈib tyukniwinmäˈäyëdëp. Ets oy ëtsäjtëm duˈun axëëk xykyatuˈunëm, nguˈayoˈowëm tijaty tyuundëp. ¿Këdii jantsy axëëk nnayjyäˈäwëm ko nˈijxëm wiˈix yaˈˈaxëktundë näägë ënäˈkuˈunk, mëjjäˈäytyëjk ets pënaty kyaj mbäät nyaynyitsiptunëdë? Ta axëkjäˈäytyëjk diˈib jäˈäyˈäjttëp extëmë awäˈän jëyujk o extëmë kaˈoybyëtëjk (Sant. 3:15). Per kyaj mbäät wiˈix nnayjyäˈäwëm, pesë Diosë yˈayuk xyˈawäˈänëmë jotkujkˈäjtën. w17.04 11 parr. 4