DIˈIB MIIMP MÄ NYIˈAK: ¿TI YˈANDIJPY NJUKYˈÄJTËM TËYˈÄJTËN MYËËT?
¿Tëdaa nyidiempë nyäjxnë mä tijaty yajtuny tëyˈäjtën myëët?
Hitoshi jamë nety tyuny mä yaˈixy wiˈixë meeny tyuˈuyoˈoy mä tuˈugë agencia mä jäˈäy myëdundë Japón. Tëgok, myentrësë nety tˈixtë nuˈun ja meeny të tyuny, ta ja wyintsën yˈanmääyë parë kyaj kaˈpxy tkujayët. Perë Hitoshi ta tˈanmääy ko kyaj wyinmäˈäny tnasˈixë. Ta ja wyintsën yˈanmääyë ko yˈëxkaxäˈänyëty pën kyaj tkupëky, ets ta jyantsy yˈëxkajxë.
Ko nyajxy ja tiempë, Hitoshi kyaj mä tyuunk tpaty mä kyaj yˈandäˈägët, ta axëëk jyantsy nyayjäˈäwë. Extëm ko tëgok yajmëjwooy parë tnimaytyäˈägët wiˈix tyuny, ta jyënany ko kyaj yˈandäˈägäˈäny mä tijaty tkujayë. Ta yaˈˈanmääy: “¡Tim tëgatsyëgaˈa mwinmay!”. Ja fyamilyë etsë myëtnaymyaayëbë pudëjkëdë parë duˈunyëm tijaty ttunët tëyˈäjtën myëët. Per kyaj nyekyˈijty seguurë pën oy ko duˈun ttuny. Hitoshi jyënaˈany: “Nnayajtëëwëts pën oy kojëts tijaty nduny tëyˈäjtën myëët”.
Extëm jyajtyë Hitoshi, yëˈë xytyukˈijxëm ko kyaj mayë jäˈäy dyajtsobäättë ko tijaty nduˈunëm tëyˈäjtën myëët. Ets mä jäˈäy nyegosyë tundë, nääk duˈun tˈixtë ko kujotmay dyajtundëdë duˈumbë jäˈäy. Jap Sudáfrica tuˈugë toxytyëjk jyënany: “Mäjëts nmëduny, mayë jäˈäy kyaj tijaty ttundë tëyˈäjtën myëët. Ets mëkën mdanët parë oy tijaty xytyunët”.
Tuk pëky wiˈixë jäˈäy kyaj ttundë tijaty tëyˈäjtën myëët, yëˈë ko yˈandäˈäktë. Robert Feldman, tuˈugë psicólogo diˈib mä Universidad diˈib Massachusetts, tˈëxpëjkpëtsëëmy ko mä 100 jäˈäy, ja 60 diˈib andakp naa tëgokën mä myaytyaˈaky mäjk minutë. Yëˈë jyënany: “Mëjˈixyëts njäˈäwëdë nuˈunë jäˈäy yˈandäˈäktë. Kyajtsë nety ndimwinmaytyë pën janääm jatsojk yˈandäˈäktë tuˈuk tuˈugë xëë”. Per ¿tidaa ko xëmë yˈandäˈäktë pën may kyaj yajwinˈëënäˈändë?
¿Tidaa ko të myëjwindëkë mä jäˈäy yˈandäˈäktë, myaatstë ets ko kyajukyˈattë tëyˈäjtën myëët? ¿Wiˈix yˈaxëktunëdë niˈamukë jäˈäy? Ets ¿ti mbäät nduˈunëm parë kyaj duˈun njäˈäyˈäjtëm?