Referensyë diˈib miimp mä Wiˈix njukyˈäjtëm ets nDiosmëduˈunëm tijaty yaˈëxpëkäämp ets yajtukjayëyäämp
5-11 ÄÄMBË AGOSTË
TIJATY YAJPATP MÄ BIIBLYË TSOBATP MËJWIIN KAJAA | 2 TIMOTEE 1-4
“Ja madakën diˈibë Dios të xymyoˈoyëm kyaj xyajtsëˈkëm”
(2 Timoteo 1:7, TNM) Mët ko ja madakën diˈibë Dios të xymyoˈoyëm kyaj xyajtsëˈkëm, jaˈa duˈun ets njotmëkˈäjtëm, nmëdäjtëm ja tsojkën ets nyajˈyoˈoyëm ja jot winmäˈäny.
w09-S 15/5 paj. 15 parr. 9
Ënäˈktëjk, yaˈixëdë ko niˈigyë nwimbety
9 Pablo duˈun ok tˈanmääyë Timoteo parë ojts tpudëkë: “Mët ko ja madakën diˈibë Dios të xymyoˈoyëm kyaj xyajtsëˈkëm, jaˈa duˈun ets njotmëkˈäjtëm, nmëdäjtëm ja tsojkën ets nyajˈyoˈoyëm ja jot winmäˈäny” (2 Tim. 1:7, TNM). Ko “nyajˈyoˈoyëm ja jot winmäˈäny” yëˈë yˈandijpy ko nwinmäˈäyëm mëdë wijyˈäjtën. Ko duˈun xytyunët, yëˈë mbudëkëyanëp parë xynyijawët wiˈix xywyinguwäˈägëdë jukyˈäjtën, oy mëjwiin kajaa tsyiptäˈägët. Jotmaymyëët njënäˈänëm ko näägë ënäˈktëjk kyaj dyajˈyoˈoytyë jyot wyinmäˈäny ets kyaj tmëdattë ja jotmëkˈäjtën parë twinguwäˈägëdët ja amay jotmay. Parë tjäˈäytyëgoytyë, jeˈeyë xëmë myäänëdë o xëwnaxy tˈijxnëdë telebisionk, tjëˈxtë droogë, yˈuuktë, xëëw tpajëdijnëdë o axëëk dyajnëjkxnëdë jyukyˈäjtën. Perë Dios mëduumbëty duˈun nyaˈˈanmäˈäyëm ets “nmastutëm ja jikyˈäjtënë axëëkpë, nnayjyëjwijtsëmbijtëm es njikyˈäjtëm yää mä tyädë naxwinyëdë wijy kejy, tëyˈäjtën mëët es extëm ja Dios ttseky” (Titʉ 2:12).
(2 Timotee 1:8) Pääty katë mtsoytyuny es xymyaytyäˈägët ja Nintsënˈäjtëm esë yˈëxpëjkën, es ni mët ëj kots yam nˈity tsimy yëˈëgyëjxm ja Nintsënˈäjtëm, es nik mëdanë mët ja Diosë myëkˈäjtën ja ayoˈon jotmay diˈibë yajpatp jaˈagyëjxm ja oybyë ayuk.
w03-S 1/3 paj. 9 parr. 7
Nˈokˈijtëm amëk jotmëk
7 Pablo duˈun tnijäˈäyë ja Timoteo: “Dios kyaj oj xymyoˈoyëm diˈibë mëët njëjptsëˈkëm njëjpjäˈäm, jaˈa ojts xymyoˈoyëm es njotmëktakëm [...]. Pääty katë mtsoytyuny es xymyaytyäˈägët ja Nintsënˈäjtëm” (2 Timotee 1:7, 8; Markʉs 8:38). Ko ngäjpxëmë tyäˈädë tekstë oy ko nnayajtëˈëwëm: “¿Nduktsoytyuumbyëts nimaytyäˈägët tijatyëts nmëbëjkypy, o ijtpëts jotmëk? ¿Nˈanmaabyëtsë mëguˈuktëjk mäts nmëduny o mätsë nˈeskuelë ko Testiigëts o nguyuˈtsypyëts? ¿Tëgatsyëts nnayjyawëty kots duˈun ngajukyˈaty extëmë wiink jäˈäy, o nmëjjäˈäwëbëts kots nˈity oy mëdë Dios?”. Pën ja nääk diˈib jyëjptsëˈkëdëp tkäjpxwäˈkxtët ja oybyë ayuk o tëgatsy nyayjyawëdë ko kyaj duˈun jyukyˈattë extëmë wiink jäˈäy, oy ko tjamyatsët extëmë Jyobaa ojts tkäjpxwijˈyë Josué: “It amëk jotmëk”. Nˈokjamyajtsëm ko yëˈë mëët oy nwëˈëmäˈänëm Jyobaa mëdë Jesus, kyaj yëˈëjëty pënaty mëët nduˈunëm o nˈeskuelëˈäjtëm (Galasyʉ 1:10).
Nˈokˈëxtäˈäyëmë oorë platë diˈib ijtp yuˈutsy
(2 Timoteo 2:3, 4, TNM) Extëm tuˈugë Jesukristë yˈoysyoldäädë, kupëk yajnax ja ayoˈon diˈib mbatëp. 4 Nituˈugë yetyëjk diˈib tuump extëmë soldäädë tkatuktëkë wiink tuunk wiink negosyë parë kyupëkëdët ja diˈib të tyuunkmoˈoyëty extëm tuˈugë soldäädë.
Nˈokˈëxtäˈäyëm ja mëkjäˈäyˈäjtën diˈib kyaj nyaxy
13 Timoteo yëˈë jatuˈugë yetyëjk diˈib yajnigëxëˈkë mëbëjkën. Päätyë Pablo ojts tyijˈyëty: “Tuˈugë Jesukristë yˈoysyoldäädë”, ta net yˈanmääyë: “Nituˈugë yetyëjk diˈib tuump extëmë soldäädë tkatuktëkë wiink tuunk wiink negosyë parë kyupëkëdët ja diˈib të tyuunkmoˈoyëty extëmë soldäädë” (2 Tim. 2:3, 4, TNM). Tyam, pënaty Dios mëduundëp, tyuundëbë mëjääw parë tpanëjkxtë tyäˈädë käjpxwijën. Ets ja jyaˈˈaty naxy tuk miyonk diˈib aduˈugë xyëëw tiempë yajtuundëp mä Diosë tyuunk. Niˈamukë jyëjpkudijëdëp tijatyë naxwinyëdë jäˈäy yˈawäˈänëdëp, nan nyijäˈäwëdëp ko ja “diˈib nuˈkxp yëˈë tuumbëˈäjtëp ja diˈib yajnuˈkxëp” (Prov. 22:7). Diˈibë Satanás tsyojkypy, yëˈë ets jamë xëëw tiempë nyajtuˈunëm etsë jot mëjääw mä jukyˈäjt madakën. Ta nääk diˈib naynyinuˈkxëdëp mëjwiin kajaa parë tkujuytyë tuˈugë tëjk, tuˈugë karrë, o ko yˈëxpëktë mä unibersidad o ko ttundë tuˈugë mëj xëëw mä pyëktë. Pën kyaj nnaygyuentˈäjtëm, mbäät nnaynyuˈkxytyëjkëm jëmëjtˈam. Per pën ijtëm “kuwijy”, ta adëyë njukyˈäjtëm, kyaj nëgooyë ngastëtuˈunëm ets kyaj nëgoo nnaynyinuˈkxëm. Duˈuntsoo awäˈätstum nyajpatëm parë nmëduˈunëmë Dios ets kyaj xytyuumbëˈäjtëm ja jukyˈäjt madakën (1 Tim. 6:10).
(2 Timotee 2:23) Katë xytyunyë kuentë lokë maytyaˈaky diˈibë ni matsoo kyatuny. Mnijäˈäp ko yëˈë yajmiimpy ja tsiptuunk.
Dios mëduumbëty jyëjpkudijëdëbë axëkˈäjtën
10 Tyam kyaj nëgoo yajpäätyë apostatas mä naymyujkën. Per ko nbatëmë duˈumbë jäˈäy diˈib kyaj tyukniˈˈixë tëyˈäjtën, tsojkëp nnaygyuentˈäjtëm oy mä tsyoonët. Kyaj yˈoyëty mëët ngäjpx nmaytyakëm wingëjxm jëjpkëjxm o mä Internet o oytyim määjëty. Ets oyxyëp njawinmäˈäyëm ko yëˈë parë nbudëkëyäˈänëm, ko mëët ngäjpx nmaytyakëm kyaj nety nmëmëdoˈowëmë Diosë yˈanaˈamën diˈib të nˈijxëm. Tsojkëp niˈamukë njëjpkudijëmë apostatas ets ninuˈun mëët ngatuˈukmujkëm.
12-18 ÄÄMBË AGOSTË
TIJATY YAJPATP MÄ BIIBLYË TSOBATP MËJWIIN KAJAA | TITɄ 1-FILEMÓN
“Wiˈix yajwinˈixtë pënaty tuundëp mëjjäˈäy”
(Titʉ 1:5-9) Kots mij nyajweˈemy jam Kretë, jaˈa es xyaˈˈabäädët yajxon diˈibë nety akˈabäädëyäämp, es xywyinˈixët ja mëjjäˈäyëty diˈibë tundëp mäjatyë mëbëjkpëtëjk nyaymyukëdë tuˈuk tuˈugë käjpn, dëˈën extëm oj nduknipeky. 6 Jaˈa mbëjtäˈägëp ja mëjjäˈäy yetyëjkëty diˈibë kyaj pën mbäät mët ti tyukniwäämbetyëty, diˈibë tuˈuk jeˈeyë nyëdoˈoxy, diˈibë yˈuˈunk myëbejkypy ja Jesukristë, kyaj tmëdaty ja axëëkpë jyot wyinmäˈäny, myëmëdeepy ja tyääk tyeetyëty, es diˈibë kyaj nyëgoy kyëxkoy. 7 Es mët ko ja mëbëjkpëtëjkë kyuentˈäjtpë diˈibë të yajtuknipeky ja Diosë tyuunk, koonëm tmënëjxët wäˈätsë jyikyˈäjtën, diˈibë kyaj nyaymyëjpëjtaˈagyëty, kyaj jyotˈambeky mët waanë tii, kyaj myëˈiiky, kyaj tsyipˈëxtäˈäy, kyaj yˈatseky, es kyaj myeetsy; 8 nik niˈigyë jäˈäy dyajjäjttäˈägët oy tsuj mä tyëjk, diˈibë tyiimpy yajxon, tëyˈäjtën, wäˈätsjäˈäybyë, Dios mëduumbë, nayˈaguwijts nayjyëjkuwijtsëp, 9 diˈibë yˈookˈäjtypy es jyikyˈaty extëm ja ëxpëjkënë tëyˈäjtënbë. Pes dëˈën mët ja oybyë ëxpëjkën mbäät tjotmëkmoˈoytyë ja wiinkpëty es jyikyˈatët dëˈën. Es nandëˈën mbäät ttukˈixy yëˈë tyëgoˈoyën diˈibaty kyaj tpanëjxäˈändë ja tëyˈäjtën.
Diˈib nääk të nyayajtëwëdë
Biiblyë kyaj yajxon tnimaytyaˈaky, per nyigajpxypy naa wiˈix ijty yajtuny. Extëm ko netyë Pablo mëdë Bernabé jyëmbijnëdë mä ja tim jawyiimbë byäjë, ta mä tuˈuk tuˈugë naymyujkën “twinˈijxtë [pënaty] mëjjäˈäyˈäjttëp mä mëbëjkpëtëjk nyaymyukëdë. Net [...] ttukëdëjkëdë ja Nintsënˈäjtëm ja jäˈäyëty diˈibë myëbëjktë” (Apos. 14:23). Ok, ta Pablo tnijäˈäyë Tito diˈibë nety nanduˈun kyuˈijxëp ja naymyujkën ets tˈanmääy: “Kots mij nyajweˈemy jam Kretë, jaˈa es xyaˈˈabäädët yajxon diˈibë naty ak abäädëyäämp, es xywyinˈixët ja mëjjäˈäyëty diˈibë tundëp mäjatyë mëbëjkpëtëjk nyaymyukëdë tuˈuk tuˈugë käjpn, dëˈën extëm oj nduknipeky” (Titʉ 1:5). Etsë Timoteo, diˈib jeky jëdijt mëdë Pablo, nan waˈan yajtuknipëjkyë duˈumbë tuunk (1 Tim. 5:22). Extëm nˈijxëm, pënaty kyuˈijxëdë ja naymyujkën, yëˈë wyinˈijxtë pën tunëp mëjjäˈäy o pyudëjkëbë mëjjäˈäy, ets kyaj yëˈëjëty ja apostëlëtëjk o ja mëjjäˈäytyëjk diˈib Jerusalén.
Ko duˈunë Biiblyë tnimaytyaˈaky, ta Diˈib wyoowˈyoˈoytyëbë Jyobaa tyestiigëty të twijtsˈoyëdë wiˈix mbäät yajwinˈixy pënaty tundëp mëjjäˈäy o diˈib pyudëjkëbë mëjjäˈäy. Ja duˈun të yajtuuntsondaˈaky 1 äämbë septiembrë 2014. Tuˈuk tuˈuk diˈib tuump sirkuitë, yajxon tˈijxtäˈäy wiˈix ja mëjjäˈäytyëjk tnimaytyäˈäktë ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib mbäät duˈun tyuny. Ets ko net tkuˈixë ja naymyujkën, ta tpëjtaˈagyë wyinmäˈäny parë niˈigyë tˈixyˈatäˈäny ja nmëguˈukˈäjtëm, ets pën madakp, ta mëët nyijkxy käjpxwäˈkxpë. Ko nety ja sirkuitë të tˈijxtäˈäy wiˈix tuˈuk tuˈuk ja mëjjäˈäytyëjk nyimaytyäˈägëdë, ta net ttuunkmoˈoy ja nmëguˈukˈäjtëm extëmë mëjjäˈäy o diˈib pyudëkëbë mëjjäˈäy. Ko duˈun yajtuny, ta nyaymyëbäätyëty extëm ijty yajtuny mä primer siiglë.
¿Pënaty tyukniwijtsëp parë duˈun yajtunët? Yëˈë tuumbë “diˈibë kuwijy”, diˈib të yajtuknipëktë parë dyajkay dyaˈuuktët ja “poˈoduumbëty” (Mat. 24:45-47). Mëdë nyaybyudëkë Diosë myëjääw, jawyiin tpayoˈoytyë mä Biiblyë wiˈix mbäät tyam yˈityë Diosë kyäjpn tukniwits tukniwääbë abëtsemy nyaxwinyëdë, ta net tnigäjpxtë parë duˈun yajtunët. Nan yëˈë wyinˈijxtëp pënaty mbäät tyundë sirkuitë ets Komitee mä Sukursal. Ta net tuˈuk tuˈugë Betel duˈun ttundë extëm yaˈˈanëëmëdë. Ets ja mëjjäˈäytyëjk diˈib mä naymyujkën, yëˈë nyikëjxmˈäjttëp parë yajxon tpayoˈoytyët pën tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mbäät tyuny mëjjäˈäy o pyudëjkëbë mëjjäˈäy ets pën kyuytyuumpy extëmë Biiblyë jyënaˈany. Ets ok, ta net ttukˈawanëdët ja sirkuitë, diˈib patëp parë yajxon tˈixët ets tˈamdowëdë Diosë nyaybyudëkë pën ja nmëguˈukˈäjtëm mbäät duˈun tyuny, ets pën kyuytyuumpy extëmë Biiblyë jyënaˈany, ta net ttuunkmoˈoyët.
Nˈokˈëxtäˈäyëmë oorë platë diˈib ijtp yuˈutsy
(Titʉ 1:12) Pes tuˈugë Kretë jäˈäy diˈibë mët ja kyëˈëmgugäjpngyëjxm jyënany: Yëˈë Kretë jäˈäyëty, dëˈënyëm yëˈëjëty yˈandäˈäktë, kyaxëty, nyuuxëty es dëˈën extëmë jëyujk anyimalën.
w89-S 15/5 paj. 31 parr. 5
Diˈib nääk të nyayajtëwëdë
Ko duˈunë Pablo jyënany kyaj yëˈë tˈandijy ko nanduˈunë nety wyinmay mä niˈamukë ja Creta jäˈäyëty. Ets mbäät duˈun njënäˈänëm mët ko nyijäˈäwëbë nety ko jam Creta tamë Dios mëduumbëty diˈibë Dios kupëjkëdëp ets të wyinˈixëdë mëdë yˈespiritë santë (Apostʉlʉty 2:5, 11, 33). Nan tamˈäjtpë nety nimayë Dios mëduumbëty, pääty jyamˈäjty ja tuˈukmujkën “käjpn gäjpn”. Mbäät nˈijtëm seguurë ko oyë nety tyäˈädë Dios mëduumbëty kyawäˈätsjäˈäyˈattë, kyaj nety yˈandäˈäktë, nyuuxˈattë o kyaxˈattë, pes koxyëp yˈokduˈunëty kyajxyëbë Jyobaa nyekykyupëjkëdë (Filipʉs 3:18, 19; Diˈibʉ Jatanʉp 21:8). Ets duˈun extëm tyam taaˈäjtpë jäˈäy diˈib oyë jyot kyorasoon, nan waˈan jam Creta jyamˈäjty jäˈäy diˈib këjx tujktëp mët ko jyamˈäjtyë axëkˈäjtën ets myëdowandëp ja oybyë ayuk (Ezequiel 9:4; ix nanduˈunë Apostʉlʉty 13:48).
(Filemón 15, 16) Waˈanëda Onésimë oj mmastuˈutyëty waanë tiempë, es tyam xymyëdatët winë xëë winë tiempë, 16 kyaj nyakydyëˈënëty extëm tuˈugë jäˈäy juybyë, tyam dëˈën waanë oy extëm tuˈugë mëguˈuk diˈibë mjantsy tsyejpy. Ëj njantsytsyejpyëts byeen, per mij mbatëp es xytsyokët waanë niˈigyë, kyajnëm extëmë jäˈäy juybyë, per waanë oy extëm tuˈugë mëguˈuk diˈibë jemynyëm tˈaxäjë Nintsënˈäjtëm.
w08-S 15/10 paj. 31 parr. 5
Diˈib të yajtukwijtstuˈuty mä Titʉ, Filemón etsë Ebreeʉsʉty
15, 16. ¿Tiko Pablo kyaj tˈanmääyë Filemón ets dyaˈˈawäˈätspëtsëmëdë Onésimo? Pablo jamë nety dyajtuny ja jyot wyinmäˈäny mä “tkäjxwaˈxy [...] ja Diosë kyutujkën. Es ttukˈëxpëktë nandëˈën mët yëˈëgyëjxm ja Nintsënˈäjtëm Jesukristë”. Pääty kyaj ttuktëjk ttukwäˈkë tijatyë jäˈäy yˈamayˈäjt jyotmayˈäjttëp, extëm ko tmëdattë ja tyuumbë juybyë (Apos. 28:31).
19-25 ÄÄMBË AGOSTË
TIJATY YAJPATP MÄ BIIBLYË TSOBATP MËJWIIN KAJAA | EBREEɄSɄTY 1-3
“Nˈoktsojkëm ja tëyˈäjtën ets nˈokjëjpkudijëm ja axëëkpë”
(Ebreeʉsʉty 1:8) Per ko Dios tnimaytyaˈaky ja yˈUˈunk, dëˈën jyënaˈany: Mij Dios, winë xëë winë tiempë ja mgutujkën yˈity, myajkutukëp mët ja tëyˈäjtën.
¡Nˈokˈyajmëjpëtsëˈëmëmë Kristë, ja Rey diˈib myëdäjtypyë mëjˈäjtën!
8 Mä jëmëjt 1914, ja mä Jyobaa dyajtëjkë yˈUˈunk Rey mä ja Anaˈam Kutujkën. Ja täjk diˈib mëët yˈaneˈemy, “yëˈë tuˈugë täjk diˈib myëdäjtypyë tëyˈäjtën”, pääty mbäät nˈijtëm seguurë ko tëyˈäjtën myëët yˈanaˈamäˈäny. Yëˈë diˈib nitëjkëp tyunët Rey, yëˈko Dios yëˈë jyaˈäjtypy ja anaˈamdakn, tyäˈädë yëˈë yˈandijpy ko Jyobaa yëˈë të wyinˈixyëty Rey. ¡Jantsy oy nnayjyäˈäwëm ko nmëduˈunëmë Jyobaa ets nmëmëdoˈowëm ja Rey diˈib të twinˈixy!
(Ebreeʉsʉty 1:9) Mët ko të xytsyeky ja tëyˈäjtën es të xyˈëxtijy diˈibë axëëk; pääty të niˈigyë nmoˈoy ja xondakën këdiinëmë mmëguˈuktëjkëty.
¡Nˈokˈyajmëjpëtsëˈëmëmë Kristë, ja Rey diˈib myëdäjtypyë mëjˈäjtën!
7 (Käjpxë Salmo 45:6, 7.) Jesus mëk ttseky ja tëyˈäjtën ets mëk tˈaxëkˈixy tijaty mbäät dyaˈˈaxëëgë ja Tyeetyë xyëë, päätyë Jyobaa ojts wyinˈixyëty parë yëˈë tyunët Rey mä ja Anaˈam Kutujkën. Ojts yajwinˈixy “mëdë aseytë diˈib yajxondakp” këdiinëm ja myëguˈuktëjk, tyäˈädë yëˈë yˈandijpy ja reyëty diˈib Judá diˈib miin mä tyëëm yˈäätsë David. ¿Wiˈix yajwinˈijxy? Yëˈë këˈëmë Jyobaa winˈijxë, per kyaj jeˈeyë yajwinˈijxy parë tyunët Rey, nanduˈunën parë tyunët Saserdotë Wintsën (Sal. 2:2; Eb. 5:5, 6). Ko Jesus yajwinˈijxy kyaj yajtukutaamëˈkyë aseytë, yëˈë yajwinˈijxy mët yëˈëgyëjxmë espiritë santë. Ets jam tsäjpotm yˈityë yˈanaˈamdakn, kyaj yääjëty Naxwiiny.
Nˈokˈëxtäˈäyëmë oorë platë diˈib ijtp yuˈutsy
(Hebreos 1:3, TY) Yëˈë kyujäjpy kyutëˈkxyp ets yajknikëxëˈkpy ja Tios ja myëˈajt yˈoyajtën. Jetuˈun ijxtëm ja Tios Teety, tim näjyëtuˈun ja yˈuˈunk, ja yˈuˈunk tukëˈëyë winë wyijtsˈijtääpy mëët ja yˈaaw yˈayuk mëkˈajtënmëëtpë. Ko të xyajpokywyatsëmë, tääts të nyaaxweetsy tsajpjotm Tios pyëˈaay akaˈanyˈäämpy.
it-1-S paj. 1211
Awinax
¿Wixatyë Jesus ojts dyajnigëxëˈëky ko duˈun yëˈë extëmë Tyeety?
Jesus ja Diosë tyuˈukˈUˈunk diˈib jukyˈäjt yä Naxwiiny, yëˈë nyäjxë Teety (2 Cor. 4:4, TNM). Seguurë ko yëˈë tyäˈädë Diosë yˈUˈunk diˈib yˈanmääy: “Tsojk ënet nyajkojëm tuˈuk yëˈë yeˈeytyëjk. Duˈun yˈixëˈatëty ëëtsˈäjtëmën”, desde ko Jesus ojts kyojy yëˈë nyajxypyë Tyeety (Gén. 1:26, MNM; Fwank 1:1-3; Kol. 1:15, 16). Jesus wäˈätsjäˈäy yˈijty yä Naxwiiny, ets yajnigëxëˈk yajxon ja Tyeetyë jyaˈayˈäjtën, pääty jyënany: “Diˈibëts ëj xyˈixyˈäjtp, yˈixyˈajtypy nandëˈën ja Dios Teety” (Fwank 14:9; 5:17, 19, 30, 36; 8:28, 38, 42). Per niˈigyë Jesus dyajnigëxëˈky ja Tyeetyë myëjˈäjt yˈoyˈäjtënë ko ojts jyukypyeky extëmë anklës, ets ko myooyë “tëgekyë kutujkën, dëˈën jam tsäjpotm es dëˈën yä naxwiiny” (1 Ped. 3:18, TNM; Mat. 28:18). Kom ojtsë Dios “myoˈoyëty tëgekyë mëjˈäjtën esë anaˈamën”, ta mas niˈigyë ojts dyajnigëxëˈky ja Tyeetyë myëjˈäjt yˈoyˈäjtënë ets kyaj dyuˈunëty mä nety kyakëdaˈakynyëm yä Naxwiiny (Filip. 2:9; Eb. 2:9). Pääty tyam “jetuˈun ijxtëm ja Tios Teety, tim näjyëtuˈun ja yˈuˈunk” (Heb. 1:2-4, TY).
(Ebreeʉsʉty 1:10-12) Es nandëˈën ja Dios tˈanëëmë ja yˈUˈunk: Mij Wintsën, tim jekyëp xyajtsoneˈky xyajtsondaky ja naxwinyëdë, es mij këˈëm xypyëjtaky ja tsäjp. 11 Yëˈëjëty tëgooytyaˈaytyëp, per mij mwëˈëmëp winë xëë winë tiempë. Nidëgekyë yëˈëjëty yˈamëjëtyaˈayët extëmë wit tyiky; 12 es dëˈën xyˈadijmukët extëmë tuk wit, es xyajtëgatsët, per mij dëˈënyëm mˈity extëm mˈity kyaj mjikyˈäjtën kyukëxët.
it-1-S paj. 478 parr. 2
Tsäjp
Mä Salmo 102:25, 26 yëˈë japë Jyobaa yajmaytyakp, perë apostëlë Pablo yëˈë Jesus myaytyak ko ojts tnigajpxyë tyäˈädë tekstë. ¿Tiko? Yëˈë ko Dios yëˈë yajtuun ja tyuˈukˈUˈunk ko ojts dyajkojy tukëˈëyë diˈib jamˈäjtp tsäjpotm ets yä Naxwiiny. Pablo nyimaytyak ko Jesus winë xëëw winë tiempë jyukyˈaty ets kyaj dyuˈunëty tijaty të kyojy, diˈib mbäät yaˈˈabijtmuky ets wiinktsoo yajpëjtaˈaky pën duˈunë Dios ttsoky (Eb. 1:1, 2, 8, 10-12; ix nanduˈunë 1 Peed. 2:3).
26 ÄÄMBË AGOSTË AXTË 1 ÄÄMBË SEPTIEMBRË
TIJATY YAJPATP MÄ BIIBLYË TSOBATP MËJWIIN KAJAA | EBREEɄSɄTY 4-6
“Nˈoktuˈunëmë mëjääw parë ndëjkëm mä ja Diosë pyoˈkxën xëëw”
(Ebreeʉsʉty 4:1) Pääty nnaygyuentˈäjtëm, jaˈa ko tyambäädë Dios xywyandakëm es mbäät ndëjkëm mä yëˈë pyoˈxtakn, exkëm miitsëty niduˈuk mgatëkëdë jap.
(Ebreeʉsʉty 4:4) Mët ko mä ja Diosë jyaaybyajtën tmaytyaˈaky mä ja myëjuxtujk xëëbë: Ko tyuunk ttuundääy, kyumjuxtujk xëëbë oj pyeˈxy.
¿Ti yˈandijpy ko Dios pyoˈkxy?
3 Majtsk pëky diˈib yajtëyˈäjtëndëjkëp ko mä primer siiglë poˈkxˈadëtspë netyë Jyobaa mä ja myëjëxtujk xëëw. Myëduˈuk, yëˈë wiˈixë Jesus tˈatsoowëmbijty pënaty niwäämbajtëdë ko kyaj twintsëˈëgë sääbëdë xëëw. Ko Jesus ttuunyë miläägrë, tyäˈädë jäˈäyëty duˈun dyajnäjxtë extëmxyëbë Jesus tyuny sääbëdë xëëw, diˈib ja Ley yajkubojkypy. Yëˈë yˈatsooy: “NDeetyëts tuumpnëm tyambäät, es ëj nandëˈën tuumbëts” (Fwank 5:16, 17). Ko jyënany: “NDeetyëts tuumpnëm tyambäät”, duˈun nyaynyikäjpxtutë. Duˈunxyëp extëm jyënany: “Ëjts mëdë nDeetyëts tuˈugyë ja tuunk diˈibëts nduundëp. Yëˈë tuunˈadëtsp mä ja syääbëdë, diˈib të nyäjxnë kanäk mil jëmëjt, pääty kyaj yˈaxëëgëty kojëts nanduˈun nduny sääbëdë”. Yä Jesus dyajjaygyujkë ko nëjkxˈadëtspë nety mä Dios pyoˈkxy, parë ttuny diˈib të ttuknibëjtäägë mëdë tyäˈädë Naxwinyëdë.
4 Myëmajtsk pëky, yëˈë extëmë Pablo jyënany ko tmaytyaky ja Diosë pyoˈkxën xëëw mä tkanigajpxynyëmë Génesis 2:2, yëˈë tkujäˈäyë: “Ëtsäjtëm, diˈibaty nmëbëjkëm, tëjkëm mä Diosë pyoˈxtakn” (Ebre. 4:3, 4, 6, 9). Tyäˈädë ääw ayuk yëˈë xytyukˈijxëm ko mä tadë tiempë ja myëjëxtujk xëëbë kyajnëmë nety kyexy. Pääty, ¿näˈä jyëjpkëxäˈänyë tyäˈädë poˈkxën xëëw?
5 Parë njaygyujkëm näˈä jyëjpkexyë myëjëxtujk xëëbë, tsojkëp nnijäˈäwëm yajxon tiko Dios ojts dyajnaxkëdaˈaky. Génesis 2:3 jyënaˈany ko Jyobaa ojts “tkunuˈkxy ja myëjëxtujk xëëbë ets dyajnäjxy wäˈäts”. Jyobaa wäˈäts dyajnäjxyë tyäˈädë xëëw mët ko yëˈë wyinˈijx parë yˈadëwët ti tyuknibëjtakë mëdë tyäˈädë Naxwinyëdë. ¿Ets ti tyuknibëjtakë? Yëˈë ets tyuktukët mëdë jäˈäy diˈib mëdoowdëp ets tkuentˈattët duˈun ja Naxwinyëdë ets duˈun tukëˈëyë ja jëyujk (Gén. 1:28). Päätyë Jyobaa “tuumpnëm tyambäät” mëdë Jesukristë, diˈib nanduˈun myëdäjtypy “ja kutujkën mä yëˈë tadë poˈxën xëë” (Mat. 12:8). Duˈunë duˈun, tyäˈädë mëj poˈkxën xëëw nëjkxˈadëˈëtsäämp axtë ko Dios dyaˈˈadëwët diˈib të ttuknibëjtäägë parë tyäˈädë Naxwinyëdë. Jaanëm jyëjpkëxäˈäny ko yˈabatët Mil Jëmëjt mä Kristë yˈAneˈemy.
(Ebreeʉsʉty 4:6) Yëˈë xytyukjaygyujkëm ko näägëty yˈaktëkëyäˈändënëm mä tadë poˈxtakn. Pënëty jawyiin yaˈˈawäˈänëdë ja oybyë ayuk kyajyëm oj tyëkëdë, jaˈagyëjxm ko tkamëmëdoodë.
¿Ti yˈandijpy ko Dios pyoˈkxy?
6 Jyobaa yajxon ttukmëtmaytyakyë Adán mëdë Eva ti nety të ttuknibëjtäägë, per kyaj pyudëkëyanëdë. Ets nuˈun kujkë tiempë nyaxy miyonkˈamë jäˈäy pyanëjkxëdë. Duˈun yˈadëtstë ja israelitëty, diˈibë netyë Dios të wyinˈixëdë parë kyäjpnˈatäˈänëdë. Etsë apostëlë Pablo yˈanmääy ja Dios mëduumbëty ko nan mbäät duˈun tyëgoytyë. Duˈun tˈanmääytyë: “Nˈokjotëgoˈoyëm es ndëjkëm mä yëˈë tadë poˈxtakn, këdiibë nituˈuk tkapanëjxtët diˈibaty kyaj tmëbëjktë Dios [kyaj tmëmëdoodë, Traducción del Nuevo Mundo]” (Ebre. 4:11). Yä Pablo xytyukˈijxëm ko pënaty kyaj tmëmëdowdë Dios kyaj mbäät tyëkëdë mä pyoˈkxtakn. ¿Ti tyäˈädë yˈandijpy parë ëtsäjtëm? ¿Yëˈë yˈandijpy ko pën kyaj nbudëjkëmë Dios parë yˈadëwët ti të ttuknibëjtäägë kyaj mbäät ndëjkëm mä pyoˈkxtakn? Jëjpˈam ets nnijäˈäwëm wiˈix yaˈˈatsoowëmbity, ets yëˈë diˈib nˈaknijawëyäˈänëm. Per min jawyiin nˈokmaytyakëm ja axëëkpë ijxpajtën diˈib yäjktë ja israelitëty ets tiko kyaj ojts tyëkëdë mä Diosë pyoˈkxtakn.
(Ebreeʉsʉty 4:9-11) Pääty njaygyujkëm ko jeˈeyëm wyeˈemynyëm pëjkeˈeky tuˈugë poˈxtakn mä pyoˈxtët ja Diosë jyaˈayëty; 10 es diˈibë të tyëjkënë mä tyädë poˈxtakn es tam pyoˈxnë, të ja tyuunk ttuundäˈäy, dëˈën extëm ja Dios pyeˈxy ko tyuunk ttuundääy. 11 Pes nˈokjottëgoˈoyëm es ndëjkëm mä yëˈë tadë poˈxtakn, këdiibë nituˈuk tkapanëjxtët diˈibaty kyaj tmëbëjktë Dios.
¿Ti yˈandijpy ko Dios pyoˈkxy?
16 Tyam nituˈugë Dios mëduumbë kyajënäˈänët ko ja nitsokën nbäädäˈänëm ko nmëmëdoˈowëm ja Ley diˈibë Moisés yajmooy. Pes mä Éfesʉ yajxon yajnigajpxy: “Jaˈa ko Dios mayˈäjtën mduˈunxëdë, pääty mnitsoˈoktë mëbëjkëngyëjxm, kyaj jaˈagyëjxm diˈibë mduundë o mwinmääytyë, Dios namayˈäjtëngyëjxmë dëˈën. Pääty kyaj niwiˈixtsoo mbäät ngamëj ngapatëm” (Éfe. 2:8, 9). ¿Ti tsojkëp nduˈunëm pën tëkëyäˈänëm mä Diosë pyoˈkxtakn? Extëm të nˈijxëm mä parrafo 5, Jyobaa ojts twinˈixy ja myëjëxtujk xëëbë, ja pyoˈkxën xëëw, parë ttunäˈäny diˈib tyuknibëjtakë parë tyäˈädë Naxwinyëdë. Pääty parë ndëjkëm mä Jyobaa pyoˈkxtakn, tsojkëp nmëmëdoˈowëm ets nduˈunëm mëdë kyäjpn.
17 Xëmë mbäät nmëjpëjtakëmë käjpxwijënë diˈib xymyoˈoyëmë tuumbë diˈib kuwijy ets kyaj tijaty nduˈunëm këˈëm winmäˈäny. Pën kyaj duˈun nduˈunëm, kyaj nety nbudëjkëmë Jyobaa mä ti tyuknibëjtakëp ets mbäät axtë nyajtëgoˈoyëmë nyaymyayë. Mä ja tuˈukpë artikulo, nˈixäˈänëm kanäk pekyë jotmay mä mbäät nyaˈijxëm ko nmëmëdoˈowëmë Dios. Ets tijaty nduˈunëm ko nbatëmë tyäˈädë jotmay, yëˈë yajnigëxëˈëgaampy pën të ndëjkëm mä Diosë pyoˈkxtakn.
Nˈokˈëxtäˈäyëmë oorë platë diˈib ijtp yuˈutsy
(Ebreeʉsʉty 4:12) Jaˈa ko yëˈë Dios ja yˈayuk myëdäjtypy ja mëkˈäjtën es jaˈagyëjxm jyaaty ja jikyˈäjtën. Tyuktëjkëtyaapy mä ni tuˈugë espäädë diˈibë majtskë yˈää mbäät kyatëkë, tëjkëp mä ti ja jäˈäy wyinmääytyëp o tsyojktëp, yajnigëxeˈkypy nidëgekyë ja jäˈäyë jyaˈayˈäjtën.
Diˈib nääk të nyayajtëwëdë
¿Ti yˈandijaambyë Ebreeʉsʉty 4:12 ko jyënaˈany ja “Dios ja yˈayuk myëdäjtypy ja mëkˈäjtën es jaˈagyëjxm jyaaty ja jyikyˈäjtën [o “juugyëˈë”, TNM]”?
▪ Ko ngäjpxëm diˈibë Pablo jawyiin myaytyak mä tkatukjäˈtynyëmë tyäˈädë bersikulo, ta njaygyujkëm ko “ja Diosë yˈayuk”, yëˈë yˈandijaampy tijatyë Dios tyuknibëjtakëp, extëm të nnijäˈäwëm mä Biiblyë.
Mä ëxpëjkpajn xëmë myinyë Ebreeʉsʉty 4:12 parë tnimaytyaˈaky ko Biiblyë myëdäjtypyë mëkˈäjtën etsë jäˈäyë jyukyˈäjtën dyajtëgäjtsë. Ets jantsy tëyˈäjtën. Per nan oy ko njaygyujkëm ti netyë Pablo myaytyakypy ko tjääyë tyäˈädë bersikulo. Yëˈë nety yˈanmaapy ja Dios mëduumbëty parë tpudëkëdët ja Dios mä tijaty tyuknibëjtakëp, diˈib nety yajnigäjpxp kanäk pëky mä ja Diosë jyaaybyajtën. Pablo yëˈë pyëjtak extëmë ijxpajtën ja israelitëty ko Dios yaˈˈawäˈätspëtsëëmëdë Egipto. Ets jamë nety tyëkëyäˈändë mä ja nax diˈibë Dios tukwandakëdë mä jyamˈatyë “letsyë etsë seerë päˈäk”, ets mä tpäädäˈändë ja jaantsypyë poˈkxtakn (Éxodo 3:8; Deuteronomio 12:9, 10).
Duˈun diˈibë netyë Jyobaa tyuknibëjtakëp. Per ja israelitëty kyaj myëbëjkëdë ets kyaj myëmëdoowdë, pääty kyaj nimay tyëjkëdë mä ja Diosë pyoˈkxtakn (Números 14:30; Josué 14:6-10). Per oy duˈun yˈokjäjty, Pablo ojts tnigajpxy ko “tyambäädë Dios xywyandakëm es mbäät ndëjkëm mä yëˈë pyoˈxtakn” (Ebreeʉsʉty 3:16-19; 4:1). Tyäˈädë wandakën, yëˈë tuk pëky diˈibë Dios tyuknibëjtakëp. Pääty tsojkëp nnijäˈäwëm etsë net mëët nduunmujkëm, extëm ttuundë ja Dios mëduumbëty diˈib kyäjpxtë ebreo. Pablo yaˈijxë ko tyäˈädë wandakën miimp mä Diosë jyaaybyajtën, pääty ojts tnigajpxyë Génesis 2:2 etsë Salmo 95:11.
Jotkujk nnayjyäˈäwëm ko “tyambäädë Dios xywyandakëm es mbäät ndëjkëm mä yëˈë pyoˈxtakn”. Ijtëm seguurë ko mbäät ndëjkëm extëm mä Biiblyë jyënaˈany, pääty nduˈunëmë mëjääw. ¿Wiˈix? Ko xondaˈakyˈääw xondaˈakyjyot nbudëjkëmë Dios parë yˈadëwët tijaty tyuknibëjtakëp ets nduunˈadëtsëm mët ko nmëdäjtëm ja mëbëjkën. Kyaj mët ko nbanëjkxëm ja ley diˈibë Moisés yajmooy o mët ko nduˈunëm diˈib oy parë Dios xykyupëjkëm. Milˈamë jäˈäy kujk tˈëxpëjktsondäˈäktë Biiblyë abëtsemy nyaxwinyëdë parë tnijawëyäˈändë tijatyë Dios tyuknibëjtakëp. Yëˈë diˈib nimay të pyudëkëdë parë dyajtëgatstëdë jyukyˈäjtën, dyaˈixëdët ja mëbëjkën etsë net nyëbattët. Tyäˈädë yëˈë yajxon xytyukˈijxëm ko “Dios ja yˈayuk myëdäjtypy ja mëkˈäjtën” ets juugyëˈë. Tijatyë Dios tyuknibëjtakëp diˈib yajnigäjpxp mä Biiblyë, myëdäjtypyë mëkˈäjtën parë dyajtëgatsëdë njukyˈäjtënˈäjtëm ets duˈunyëm tmëdatäˈäny.
(Ebreeʉsʉty 6:17, 18) Päätyë Dios nandëˈën tmooy ja mëkˈäjtën ja wyandakën ko jyënany ko kyuytyunëp diˈibë wyandak. Es dëˈën ttuuny es ttukˈixtët ja diˈibaty kyumayaampy ko kyaj tkakuytyunët tëgekyë diˈibë wyandak, kyuytyunaambyëˈë. 18 Kyaj mbäädë Dios yˈandaˈaky. Yëˈë të xymyoˈoyëm yëˈë wyandakën mët ja tëyˈäjtën. Yëˈë dëˈën xyajjotkujkëm nidëgekyë ëtsäjtëm diˈibaty ninëjxëdëp es nyitsoˈogët, es dëˈën ja Dios të xymyoˈoyëm es nmëdäjtëm tëyˈäjtën ko ndëjkëm tsäjpotm es nˈijtëm mët yëˈë.
it-1-S paj. 851 parr. 1
Diˈib yaˈˈawijx yajjëjpˈijxp
“Pënëty ja Dios woojëdë” tsäjpotm, yëˈë yˈawijxtëp ja jukyˈäjtënë winë xëëbë ets yajmoˈoyäˈändë ja nyiniˈkx kyëbäjk diˈib kyaj nyekywyindëgoyaˈany (Eb. 3:1). Seguurë yˈittë ko duˈun yˈadëwäˈäny, pes yëˈë të twandaˈagyë Dios diˈib kyaj mbäät yˈandaˈaky ets diˈib kyuytyuumbyë wyandakën. Ets nan yëˈë yaˈˈadëwaambyë Kristë, diˈib tyam yajpatp tsäjpotm ets ninäˈä kyanekyˈoogäˈäny. Päätyë apostëlë Pablo jyënany: “Ja awijx jëjpˈijxën diˈibë nmëdäjtëm, jaˈa tiˈigyë yaˈijtypy ja njotˈäjt nwinmäˈänyˈäjtëm extëm ja pujxn diˈibë ja barkë wyoˈonˈijtypy mejnyoty es kyaj mä nyejxy ja barkë. Dëˈën ëtsäjtëm nˈijtëm extëmxyëp näjxëm mä ja mëj tsäjptëjkë yˈadëëytyuk es nˈijtëm mëdë Dios mä Waanë Wäˈäts It Wäˈäts Lugäär. Jap oj tyëkë ja Jesus es ja nëˈë tuˈu xyaˈˈawatsxëm, esë dëˈën jyajty es yˈitët teetywyintsëngopk winë xëë winë tiempë, dëˈën extëmë Melkisedek” (Eb. 6:17-20).