¿Tiko Jyobaa tyestiigëty kyaj tˈëwdë imnë nasional ets kyaj tˈsaludarattë bandeerë?
Jyobaa tyestiigëty, nwingutsëˈkëdëbëts ja gobiernëtëjk, ja bandeerë ets mä tˈëwdë ja imnë nasional. Kyajts nˈaxëkˈixtë ko jäˈäy tˈsaludarattë bandeerë, ko ttundë juramentë o ko tˈëwdë imnë nasional.
Per ëëtsëty, kyajts nguyˈëwdë ets kyajts nsaludarattë mët ko tëgatsy extëmë Biiblyë tyukniˈˈixë. Oyëts nnayjyawëdë ko yajwingutsëˈëgë tijatyëts ëëtsëty nmëbëjktëp duˈun extëmëts ëëtsëty nwingutsëˈëgëdë.
Yä yaˈˈatsoowëmbitäˈänyë yäˈädë tëgëëk pëkypyë mëdiˈibë yä yajtëëpy:
¿Wiˈixë Biiblyë tmaytyaˈagyë yäˈädë jotmay?
Ix majtskë tekstë mëdiˈibëts xypyudëjkëdëp parëts kyaj nˈëwdë imnë nasional ets nsaludarattë bandeerë:
Yëˈëyë Dios pat nitëjkëp etsëts nˈawdattët. Biiblyë jyënaˈany: “Awdat ja mWintsën Dios o Jyobaa, es mmëdun yëˈë naytyuˈuk” (Lukʉs 4:8). Ko tuˈugë jäˈäy ttunyë juramentë o tˈëyë imnë nasional wyandakypy ko nipën duˈun tkatsokäˈäny extëm ja pyaˈis. Pääty ninuˈunëts nDestiigëˈattë, kyajtsë nwinmäˈäny tnasˈixëdë etsëts ndundëdë juramentë mä bandeerë o nˈëwdëdë imnë nasional.
Nanduˈunëts nwinmaytyë kots nsaludarattëdë bandeerë duˈun tnapääty extëmëts nˈawdattë wiink dios mëdiˈibë kubojkp mä Biiblyë (1 Korintʉ 10:14). Näägë historiador jyënäˈändë ko bandeerë duˈunë jäˈäy dyajtundë extëmë awinax. Carlton Hayes tkujäˈäyë: “Ko jäˈäy mëk ttsoky ja pyaˈis duˈun extëmë relijyonk ets mëdiˈibë yˈawdäjttëp yëˈë ja bandeerë”.a Ko yajmaytyaˈaky pënaty tim jawyiin pyanëjkxtë Jesus, Daniel Mannix duˈun tkujäˈäyë: “Pënaty tim jawyiin pyanëjkxtë Jesus, kyaj twinˈyoxan twinnoˈogandë ja emperadoor mëdiˈibë Roma duˈunxyëp extëm ko tyam kyaj yajsaludaratäˈänyë bandeerë”.b
Jyobaa tyestiigëty kyajts nsaludarattë bandeerë, per kyajts wiˈix ndundë ets kyajts nnoˈoktë, nwingutsëˈkëdëbëts ets nanduˈun mä tkuyˈëw tkuyyäˈäxtë.
Niˈamukë naxwinyëdë jäˈäy tuˈugyë nyaxtë Dios windum (Apostʉlʉty 10:34, 35). Biiblyë jyënaˈany ko Dios “të dyajkojy ja naxwinyëdë jäˈäy mët jeˈeyë tiˈigyë neˈpyny” (Apostʉlʉty 17:26). Pääty, ninuˈunëts nDestiigëˈattë, nwinmaytyëts ko kyaj nety yˈoyëty ets winˈixy wingexy ntsojkëm jäˈäy mët ko tsyoondë mä tuˈugë paˈis o tkäjpxë tuˈugë ayuk. Nwingutsëˈkëdëbëts niˈamukë jäˈäy oy mä tsyoondët ets oy mä tsyëënëdët (1 Peedrʉ 2:17).
¿Tits nduundëp kots ja ley xytyukˈaguanëˈattë?
Jyobaa tyestiigëty nmëbëjktëbëts ko Dios yëˈë të tpëjktaˈagyë kuduunktëjk parë tyundët yä naxwiiny (Romanʉs 13:1-7). Nmëbëjktëbëts nanduˈun ko Dios mëduumbëty, tsojkëp tmëmëdowdët ja kuduunktëjk (Lukʉs 20:25).
Per ¿titsë net nduundëp ko ja ley mëdiˈibë tuump mä ja paˈis tniˈanaˈamë etsëts ndundët mëdiˈibë Dios yajkubojkypy? Näˈäty mbäät yˈoyë tuˈugë neky ets ja gobiernë yajtukninëjkxët parë twijtsˈoyët ja ley.c Ets ko kyaj mbäät dyajtëgatstë, duˈunyëmëts nyaˈixëdë mayˈäjt wintsëˈkën, per yëˈëts nmëmëdoowdëp extëmë anaˈambë “ja Dios këdiinëm ja jäˈäyëty” (Apostʉlʉty 5:29).
¿Nduktëjkëdëbëts tijatyë jäˈäy nyibëdëˈktëp ets tijatyë politikëtëjk tyunandëp?
Kyaj. Jyobaa tyestiigëty kyajts nduktëkëdë tijatyë jäˈäy nyibëdëˈktëp ets tijatyë politikëtëjk tyuundëp. Kyajts ndundë juramentë, kyajts nsaludarattë bandeerë ets ni ngaˈëwdëtsë imno nasional. ¿Tikots kyaj duˈun ndundë? Yëˈkots nmëmëdowdë extëmë Biiblyë jyënaˈany, kyaj yëˈëjëty mët kots nibëdëˈëktë gobiernë.
a El nacionalismo: una religión, yëˈë të tkäjpxnaxyë María Luisa L. del Real, pajina 220.
b The Way of the Gladiator (El camino del gladiador), pajina 212.
c Extëm nˈokpëjktakëm, ixë artikulo “La valentía y la conciencia de unas niñas sentaron un precedente hace setenta y cinco años”.