Nˈokwinguwäˈkëm amëk jotmëk ko ti ayoˈon xytyukjäjtëm

“Dios yëˈë parë ëtsäjtëm mä mbäät ngaktsokëm etsë mëjää, tuˈugë naybyudëkë diˈib mbäät yajpääty tsojkˈam ko nmäˈäy ndäjëm.” (SAL. 46:1)

¿WIˈIX MˈATSOOJËMBITËT?

¿Ti mbäät nduˈunëm parë kyaj xyaˈëxtëkëwäˈkëmë ayoˈon jotmay?

¿Tiko mbäät nˈijtëm amëk jotmëk?

¿Tijaty naybyudëkë Jyobaa yajjaˈäjtypy parë nwinguwäˈkëmë ayoˈon jotmay?

1, 2. ¿Tijaty ayoˈon tyam tuun jäjtëp, ets ti tsojkëp ttundëdë Dios mëduumbë?

MÄ TYÄˈÄDË tiempë tuun jäjtëbë ayoˈon mëjwiin kajaa. Nyaxyë mëk ujx, kyuyaˈabë mejny mä nax käjpn, tyoybyëkyë jëën tëjk ets nyipeˈetsy mëdë nëë tuu, myinyë urakan, yˈayoˈonbëjtaˈagyë pojxujtyky, yˈawäˈätsyë bolkan, tukëˈëyë tyäˈädë yëˈë diˈib yaˈˈayoobyë naxwinyëdë jäˈäy. Nan wiˈixëmë jäˈäy tpäättë ayoˈon jotmay diˈib yajmoon yajtujkëdëp ets atsëˈk ajäˈäwëdëp. Pääty, tëyˈäjtën extëmë Biiblyë jyënaˈany ko mbäät niˈamukë nbatëm diˈib “kyaj pën tˈawixy tjëjpˈixy” (Ecl. 9:11).

² Diosë kyäjpn duˈunyëm amëk jotmëk twinguwäˈägëdë mëjwiin kajaabë ayoˈon jotmay. Per tsojkëp nnayjëjpˈijxëm oy ti ayoˈon myinët mä tyäˈädë tiempë jyëjpkëxanë. ¿Wiˈix mbäät nmëduˈunˈadëtsëmë Jyobaa agujk jotkujk ko xytyukmiˈinëmë ayoˈon jotmay? ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm parë nmëmadakëm amëk jotmëk ko ti ayoˈon xytyukjäjtëm?

NˈOKPANËJKXËMË YˈIJXPAJTËN PËNATY WYINGUWÄˈKËDË AMËK JOTMËKË JOTMAY

3. Extëm jyënaˈanyë Romanʉs 15:4, ¿ti mbäät xyjotkujkmoˈoyëm ko nyajnäjxëmë ayoˈon jotmay?

³ Ayoˈon jotmay duˈunyëm jyaˈˈaty, per ninäˈänëm duˈunë mayjyaˈay tkapäättë ayoˈon jotmay extëm tyam. Pääty, min nˈokˈijxëm wiˈix näägë Dios mëduumbë diˈib tëëyëp twinguwäˈkëdë ayoˈon jotmay (Rom. 15:4).

4. ¿Tijaty jotmayë David wyinguwäˈkë, ets mä tpëjkyë mëjää?

⁴ Min nˈokˈijxëm tijaty jotmayë David wyinguwäˈkë. Ojtsë rey Saúl jyayaˈoogäˈänyëty, ojtsë myëtsip nyibëdëˈëgyëty, ets tëgok ojtsë nyëdoˈoxyëty yajmënëjkxtäˈäy, ojts pyuwäˈktuˈutyëty kanäägë jyaˈay ets näˈäty ojts tyuktëkëtyë mëk moˈon mëk tujkën (1 Sam. 18:8, 9; 30:1-5; 2 Sam. 17:1-3; 24:15, 17; Sal. 38:4-8). Biiblyë myaytyakypy ko David kajaa yˈayooy ko tpatyë duˈumbë jotmay, per kyaj yëˈë tyukmastutë Dios. ¿Mä tpëjkyë mëjää? David jyënany: “Jyobaa yëˈë tuˈugë potsyë täˈtspëkypyë mätsë njukyˈäjtën. ¿Pënëts ntsëˈëgëp?” (Sal. 27:1; käjpxë Salmo 27:5, 10).a

5. ¿Wiˈixë Abrahán mëdë Sara twinguwäˈkëdë ko axëëk jyäjt kyëbajttë?

⁵ Minë net nˈokˈijxëmë yˈijxpajtënë Abrahán mëdë Sara. Ojts nyëjkxtë tsënaabyë wiink it wiink naxwinyëdë ets yëˈë tyuktsënäˈäyëdë witëjk. Näˈäty ojts tpäättë jotmay extëm ko jyamˈäjtyë yuu ets ko ja nax käjpn tsyiptuundë, per wyinguwäˈkëdë amëk jotmëkë tyäˈädë jotmay ets myëmadaktë (Gén. 12:10; 14:14-16). ¿Ti pudëjkëdë? Diosë yˈAyuk jyënaˈany ko Abrahán “tamë naty tˈawixy ja käjpn mët ja potsy ëjxë mëkpë, diˈibë Dios tyuknibëjtakë es yajkoj” (Eb. 11:8-10). Abrahán mëdë Sara kyaj yˈëxtëkëwäˈktë ko axëëk jyäjt kyëbajttë. Xëmë dyaˈijttë wyinmäˈänyoty diˈibë netyë Dios të tyukwandäˈägëdë.

6. ¿Wiˈix mbäät nbanëjkxëmë yˈijxpajtënë Job?

⁶ Job nan ojts tmëmadaˈagyë amay jotmay diˈib mëjwiin kajaa. Okpawinmay wiˈix nyayjäˈäwë ko tyukmiindääyë tukëˈëyë amay jotmay (Job 3:3, 11). Per diˈib mas oˈktëy, yëˈë ko kyaj tjaygyujkë tiko nety duˈun jyaty. Per ninäˈä kyaˈëxtëkëwaˈky, xëmë ja myëbëjkën dyaˈijty mä Dios (käjpxë Job 27:5).b ¡Jantsy oyë ijxpajtën ojts xymyoˈoyëm parë ninäˈä ngamastutëmë Dios!

7. ¿Ti jotmayë Pablo pyat mä Dios mëduuny, ets ti jotmëkmooyë?

⁷ Nˈokˈijxëmë yˈixpajtënë Pablo. Yëˈë jyënany: “Tëts nˈity oˈkën jëjpˈam, [...] käjpnoty, jikymyejynyoty [...]. Tëts nˈayuˈaty es tëts nyajnaxy ja tëëtsë, es tëts nyajnaxy ja xux, es waanëts ja nwit nnijam”. Ets axtë jyënany ko tëgok “tuk xëë tuk [ux] [kyë]naanëdijty mejynynyikëjxy” (2 Kor. 11:23-27). Perë Pablo xëmë twinmääy tijaty oy, extëm jyënany tëgok ko ojts jyaˈooky mët ko Dios mëduny: “Tyäˈädë dëˈën jyajty esëts nnijawët wiˈixëts nbadunët amumduˈukjot ja Dios diˈibë yajjikypyejkypy ja oˈkpëty, es kyajts njënäˈänët ko ëj këˈëm nmëmadäˈägëpts ja ayoˈon. Diosëtsë dëˈën xyˈagëˈëdujk xyˈaxäjtujkp mä kutsëˈëgëbë oˈkën jëjpˈam” (2 Kor. 1:8-10). Kyaj pën nëgoo duˈumbë jotmay dyajnaxy extëmë Pablo. Per xymyëjämoˈoyëmë yˈijxpajtën mët ko näˈäty duˈun nnayjäˈäwëm extëm yëˈë.

KYAJ XYAˈËXTËKËWÄˈKËM KO TI AYOˈON XYTYUKJÄJTËM

8. ¿Ti ayoˈon jotmay mbäät nbatëm? Nimaytyäˈäk tuˈugë ijxpajtën.

⁸ Mayë jäˈäy tkuˈayowëdë ko tijaty yˈayoˈonbëjtaˈaky ets ko wiˈixëm tpäättë amay jotmay. Dios mëduumbë nan pyatypyë duˈumbë jotmay, duˈun jyajty tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib xyëˈäjtypy Lani,c yëˈë prekursoorë nety tyundë mëdë nyaˈay jap Australia ko yaˈˈanmääy ko myëdäjtypyë cáncer, duˈun tjäˈäwë extëmxyëp yajtukutaamëˈkyë tëtyky nyëë. Yëˈë jyënaˈany: “Xyajpäˈämdëjkëts ja tsooy diˈibëts yajmooy etsëts nnayjäˈäwë extëmëts nitii ngatsoojëty”. Per mas niˈigyë ja jyotmay myëjwindaky ko ja nyaˈay yajtsujky mä jyëwiits ets yëˈë diˈib kyuentˈäjt. ¿Ti mbäät nduˈunëm ko nbatëmë duˈumbë jotmay?

9, 10. 1) ¿Ti kyaj mbäät nasˈijxëm etsë Satanás ttunët? 2) ¿Wiˈix mbäät xypyudëjkëmë Apostʉlʉty 14:22?

⁹ Ko nbatëmë amay jotmay, yëˈë näˈätyë Satanás yajtuumpy parë xytyukmastuˈudäˈänëmë Jyobaa, per kyaj mbäät nasˈijxëm ets duˈun yˈadëˈëtsët. Proverbios 24:10 jyënaˈany: “¿Të mˈëxtëkëwaˈaky ja xëë mä jyaˈˈatyë mäˈäy täjën? Waanë nëjkx ja mëjää xymyëdaty”. Ko nbawinmäˈäyëmë ijxpajtënë diˈibë Biiblyë myaytyakypy, extëm diˈib të nˈijxëm, mbäät xypyudëjkëm parë amëk jotmëk nwinguwäˈkëm ko ti ayoˈon xytyukjäjtëm.

¹⁰ Kyaj mbäät nwinmäˈäyëm ko ninäˈä jotmay ngapäädäˈänëm (2 Tim. 3:12). Mä Apostʉlʉty 14:22 jyënaˈany ko “jawyiin nyajnäjxëm kanäk pëkyë ayoˈon” parë mbäät ndëjkëm mä Diosë Kyutujkën. Pääty kyaj nˈëxtëkëwäˈkëm ko nbatëmë amay jotmay, pes ja mä mbäät nyajnigëxëˈkëm ko nmëdäjtëmë jotmëkˈäjtën ets ko nmëbëjkëm ko Dios xypyudëkëyäˈänëm.

11. ¿Ti mbäät nduˈunëm parë kyaj nˈëxtëkëwäˈkëm ko axëëk njäjt ngëbajtëm?

¹¹ Tsojkëp nwinmäˈäyëm tijaty oy. Diosë yˈAyuk jyënaˈany: “Tuˈugë korasoonë jotkujkpë oy dyajkëxëˈëgyë wiin jëjp, per ko yajjawë pëjkënë mä korasoon, ta mon tuk ngëxëˈkëm” (Prov. 15:13). Pën xëmë nwinmäˈäyëm ja amay jotmay diˈib kyaj mbäät nyaˈoˈoyëm, ta nëjkx xyaˈëxtëkëwäˈkëm. Jyobaa mbäät xypyudëjkëm ko nbatëmë amay jotmay, mbäät xyjotmëkmoˈoyëm mëdë yˈAyuk, mëdë nmëguˈukˈäjtëm diˈib mëët nˈëxpëjkëm ets mëdë myëjää. Tyäˈädë yëˈë diˈib mbäät nwinmäˈäyëm parë nnayjäˈäwëm jotkujk. Pääty en lugäär xëmë nwinmäˈäyëm wiˈix axëëk njäjt ngëbajtëm, nˈoktuˈunëmë mëjää parë nwinguwäˈkëm tuˈuk tuˈugë jotmay ets nˈokwinmäˈäyëm ja kunuˈkxën diˈib nbatëm (Prov. 17:22).

12, 13. 1) ¿Ti të pyudëkëdë mayë Dios mëduumbë parë tmëmadäˈäktë ko tyukjäˈtëdë ayoˈon? Pëjtäˈäk tuˈugë ijxpajtën. 2) Ko tyuny jyatyëtyë ayoˈon, ¿wiˈix nyigëxëˈëky ti mas jëjpˈam nbëjtakëm?

¹² Mä kanäägë paˈis të näämnëm tyuny jyatyëty mëjwiin kajaa ayoˈon, etsë Dios mëduumbë diˈib jap tsënääytyëp të tmëmadäˈäktë. Mä jëmëjt 2010 ojts nyaxyë mëk ujx jap Chile, ets ok, ta net kyuyaˈpë mejny diˈib myënëjkxtääy mayë nmëguˈukˈäjtëmë jyëën tyëjk. May dyajtëgooytyë tijatyë nety myëdäjttëp. Per diˈib kyaj dyajtëgooytyë yëˈë wiˈixë nety yˈittë mëdë Jyobaa. Samuel, diˈib yajtëgooyë tyëjk, jyënany: “Xëmëts ojts nëjkxtë ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë mëdëtsë nnëdoˈoxy ets mä naymyujkën, oyëts nbattë ayoˈon jotmay diˈib mëjwiin kajaa. Nwinmayëts ko yëˈë diˈibëts xypyudëjkëdë parëts nmaˈkxtujktë”. Duˈun extëm yëˈëjëty, mayë nmëguˈukˈäjtëm tmëduunˈadëtstë Jyobaa.

¹³ Septiembrë poˈo mä jëmëjt 2009, ojts jyantsy tyuˈuy jap Manila, Filipinas, ets kajaabäädë siudad nyipeˈtsy. Tuˈugë yetyëjk diˈib mëkjäˈäy diˈib yajtëgooy mëjwiin kajaa tijatyë nety myëdäjtypy, jyënany: “Të yˈayoˈonbäättë duˈun ja mëkjäˈäy ets duˈun ja ayoobë jäˈäy”. Tyäˈädë yëˈë xytyukjamyajtsëm ja käjpxwijën diˈibë Jesus yäjk: “Nik oy pëjkëˈëktë ja mˈoyˈäjtën jam tsäjpotm, mä nitii tkayajwindëgoyët es mä kyajpë maˈtspë” (Mat. 6:20). Pënaty pyaˈoˈktëëbyë jukyˈäjt madakënë diˈib pojënë näjxp, jeˈeyë net myon tyuktë ko dyajtëgooytyaˈaytyë. Pääty, mas oy ko jawyiin nbëjtakëmë Jyobaa mä jukyˈäjtënë ets oy mëët nˈijtëm, diˈib kyaj tyëgoy oy ti tyun jyatëdët (käjpxë Ebreeʉsʉty 13:5, 6).

TAM TIKO MBÄÄT NˈIJTËM JOTMËK

14. ¿Tiko mbäät nyaˈijxëmë jotmëkˈäjtën?

¹⁴ Jesus ojts tˈanëëmë ja yˈëxpëjkpëty ko pyäädandëbë jotmay, per ta net tˈanmääy: “Kyaj mnayˈatsëˈëgëdët” (Luk. 21:9). ¿Tiko kyaj mbäät ntsëˈkëm? Yëˈko nyajpatëm mëdë Jesus diˈib tuump Rey etsë Jyobaa diˈib të dyajkojtäˈäy tijaty. Pablo duˈun ojts tjotmëkwingäjpxë Timoteo: “Pesë Dios kyaj oj xymyoˈoyëm diˈibë mëët njëjptsëˈkëm njëjpjäˈäm, jaˈa ojts xymyoˈoyëm es njotmëktakëm mët ja tsojkën es mët ja jëjwijtsëmbijtën” (2 Tim. 1:7).

15. ¿Pënaty yajnigëxëˈktë ko jyantsy myëbëjktë Jyobaa, ets ti mbäät nduˈunëm parë nanduˈun nmëdäjtëmë jotmëkˈäjtën?

¹⁵ Mayë Dios mëduumbë yajnigëxëˈktë ko jyantsy myëbëjktë Jyobaa. Extëm nˈokpëjtakëm, David jyënany: “Jyobaa yëˈëjëts nmëjääˈäjtypy ets yëˈëjëts nˈeskuudëˈäjtypy. Ets yëˈëjëtsë ngorasoon myëbëjkypy, ets tëjëts nyajpudëkë, päätyëtsë ngorasoon xyondaˈaky” (Sal. 28:7). Pablo jyënany: “Ni diˈibëtsë taadë xykyatukmastuˈudët ja Kristë. Pes yëˈë dëˈën diˈibëts xytyukmëmadakp tëgekyë tyäˈädë, mët ko yëˈë xytsyojkëm” (Rom. 8:37). Ets ko Jesus tyukmiinë jotmay, ojts dyaˈixyëty ko oy yˈity mëdë Dios, ko jyënany: “Per ëj kyajts nweˈemy naytyuˈuk mët ko ja nDeetyëts yˈity mët ëj” (Fwank 16:32). ¿Ti yajnigëxëˈktë tyäˈädë Dios mëduumbëty? Ko myëbëjktë Jyobaa amumduˈukjot. Pën nmëbëjkëm nanduˈunë Jyobaa, ta nëjkx nwinguwäˈkëm amëk jotmëk oy ti ayoˈon nbatëm (käjpxë Salmo 46:1).d

JYOBAA XYPYUDËJKËM PARË NˈIJTËM JOTMËK

16. ¿Tiko jyëjpˈamëty ets nˈëxpëjkëmë Diosë yˈAyuk?

¹⁶ Nˈijtëm jotmëkˈäjtën mët ko Jyobaa xypyudëjkëm ets mët ko yëˈë ndukˈijxpajtëm. Pääty yˈoyëty ets xëmë nˈëxpëjkëmë Biiblyë. Tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib myëdäjtypyë depresión [mëk moˈon mëk tujkën] tnigajpxy ti pudëjkëp: “Yëˈëjëts janääm jatsojk ngajpxypy mä Biiblyë diˈibëts mas xyjotkujkmoopy”. Ets ëtsäjtëm, ¿Diosˈawdäjtëm mëdë Familyë sëmään sëmään extëm nyaˈˈanmäˈäyëm? Pën duˈun, ta mbäät njënäˈänëm extëm jyënany niduˈuk diˈib jyaayë Salmo: “¡Extëmtsë mley ntseky, duˈun! Xënaxy yëˈëjëts njantsy tsyojkënyëˈajtypy” (Sal. 119:97).

17. 1) ¿Ti mbäät xypyudëjkëm parë nwinmäˈäyëm diˈib oy? 2) Nimaytyäˈäk tuˈugë eksperiensyë diˈib mijts të mbudëkëty.

¹⁷ Nan nmëdäjtëmë ëxpëjkpajn diˈib yajkëktëjkëbë mëbëjkën mä Jyobaa. Mayë nmëguˈukˈäjtëm të pyudëkëdë eksperiensyë diˈib pëtsëëmp mä rebistë. Extëm nˈokpëjtakëm, tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib Asia yëˈë myëdäjtypyë päˈäm diˈib xyëˈäjtypy trastorno bipolar, yëˈë ojts tkajpxy tuˈugë eksperiensyë mä tuˈugë misioneerë diˈib myëdäjtypyë duˈumbë päˈäm, per duˈunyëm tmëduunˈadëˈëtsyë Jyobaa. Yëˈë tkujäˈäyë: “Xypyudëjkëts parëts niˈigyë njaygyukët wiˈix yˈixëty ja päˈäm diˈibëts nmëdäjtypy ets ojtsëts xyjotkujkmoˈoy”.

18. ¿Tiko mbäät xëmë nnuˈkxtakëm?

¹⁸ Nan mbäät xypyudëjkëmë nuˈkxtakën ko ti jotmay nbatëm. Apostëlë Pablo ojts tnigajpxy nuˈunën jyëjpˈamëty ko nnuˈkxtakëm: “[Këdii] mmay mdäjtë, nik oy, pën ti tuun jäjtëp, käjxtäˈäktë [nuˈkxtäˈäktë] es amdow pëjktsowdë Dios, es xyjaˈaygyëdäˈäktët nandëˈën. Netë Dios mmoˈoyëdët yëˈë yˈagujkˈäjt jyotkujkˈäjtën, diˈibë waanë niˈigyë myëjëty këdiinëm diˈibë jäˈäy mbäät tjaygyukë. Esë tyäˈädë agujkˈäjt jotkujkˈäjtën kyuwäˈänëp ja mjot mwinmäˈäny tiˈigyë mët ja Jesukristë” (Filip. 4:6, 7). ¿Nnuˈkxtakëm xëmë parë nˈamdoˈojëmë naybyudëkë ets nmëmadakëmë ayoˈon jotmay diˈib mëjwiin kajaa? Alex, tuˈugë mixy diˈib Gran Bretania, jeky kujk tmëdäjnë depresión ets jyënaˈany ko diˈib mas pudëjkëp, yëˈë ko myaytyaˈaky mëdë Jyobaa ets tkäjpxë yˈAyuk.

19. ¿Tiko jyëjpˈamëty xëmë nëjkxëm mä naymyujkën?

¹⁹ Ja tuk pëkypyë naybyudëkë diˈib nmëdäjtëm, yëˈë naymyujkën. Niduˈuk diˈib jyaayë Salmo, jyënany: “Jyantsy tsyojkënyëˈajtypyëtsë niniˈkx ngëbäjk, ets nan të tyooytyëgoy mët ko tjantsy tsyojkënyëˈatyë Jyobaa jyënjäˈä tyëjäˈä” (Sal. 84:2). ¿Nanduˈun nnayjäˈäwëm extëm yëˈë? Lani, diˈib të yˈokˈyajmaytyakpë, tnigajpxy ko yëˈë jëjpˈam tˈijxy nyëjkxët xëmë mä naymyujkën. Jyënaˈany: “Jëjpˈamëtsë nety jap nyajpäädët pën ntsejpyëts parëtsë Jyobaa xypyudëkët”.

20. ¿Wiˈix xypyudëjkëm ko ngäjpxwäˈkxëm?

²⁰ Ko ngäjpxwäˈkxëmë oybyë ayuk nan mbäät xypyudëjkëm parë nˈijtëm jotmëk (1 Tim. 4:16). Tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib Australia diˈib kanäk pëkyë jotmay të dyajnaxy, jyënaˈany: “Tuˈugë mëjjäˈäy diˈib mä naymyujkën ojtsëts xywyoy käjpxwäˈkxpë, diˈibë nety kadimiimp mäjëtsë nwinmäˈäny ndunët, per tajëts ngupëjky. Ets yëˈë netyë Jyobaa diˈibëts xypyudëjkëp, pes tëgok tëgokëts ojts nëjkxy tëjkˈayeˈebyë jantsy jotkujkëts nnayjäˈäwë” (Prov. 16:20). Mayë Dios mëduumbë të tˈixtë ko këktëjkëbë myëbëjkën ko tpudëkëdë myëguˈuktëjk parë nanduˈun dyajkëktëjkëdë myëbëjkën. Ets nan jyaˈaytyëgooytyëbë yˈamay jyotmay diˈib myëdäjttëp ko tpëjtäˈäktë jyot wyinmäˈäny mä diˈib mas jëjpˈam (Filip. 1:10, 11).

21. ¿Mä ti mbäät nˈijtëm seguurë?

²¹ Jyobaa kanäk pëky dyajjaˈˈatyë naybyudëkë parë amëk jotmëk nwinguwäˈkëm ko ti ayoˈon xytyukmiˈinëm. Pën nyajtuˈunëmë tyäˈädë naybyudëkë ets pën nbawinmäˈäyëm ja yˈijxpajtënë Dios mëduumbë diˈib yajmaytyakp mä Biiblyë, ta nˈijtëm seguurë ko nëjkxëp amëk jotmëk nwinguwäˈkëmë amay jotmay diˈib xytyukmiˈinëm. Kyaj nnijäˈäwëm tijaty mbäät xyjäjt xykyëbajtëm mientrës wyingony ja kutëgoˈoyën, per mbäät njënäˈänëm extëmë apostëlë Pablo jyënany: “Xyjayajkëdääbëts, per kyajts xymyëmadäˈäktë. [...] Pääty kyajts ntsipkeˈexy” (2 Kor. 4:9, 16). Pën yajpatëm mëdë Jyobaa, ta amëk jotmëk nwinguwäˈkëm ja ayoˈon jotmay diˈib xytyukmiˈinëm (käjpxë 2 Korintʉ 4:17, 18).

[Notë]

[Dibujë mä pajina 11]

[Dibujë mä pajina 14, 15]

Ko ayoˈon jotmay mdukjäˈtëdët, axäjë naybyudëkë diˈibë Jyobaa yajkypy