¿Nˈijxëm ja diˈib nipën mbäät tkaˈixy?

“Dyajˈyoˈoy ja tyuˈu extëm jyawë tˈixy ja Dios këˈëm, oy nipën mbäät tkaˈixy ja Dios.” (EB. 11:27)

OKNIMAYTYÄˈÄK WIˈIX MBÄÄT NˈIJXËM JA DIOS DIˈIB “NIPËN MBÄÄT TKAˈIXY”...

... ko xykyuwäˈänëm parë kyaj ntsëˈkëmë naxwinyëdë jäˈäy.

... ko xypyudëjkëm parë ngäjpxwäˈkxëm nuˈun nmadakëm.

... ko xypyudëkëyäˈänëm parë kyaj nmastutëmë Dios mä ja mëk ayoˈon.

1, 2. 1) ¿Tiko njënäˈänëm ko Moisés jotmay jëjpˈamë netyë yajpääty? (Ixë dibujë mä tsyondaˈagyë tyäˈädë artikulo.) 2) ¿Tiko kyaj ttsëˈkë ko ja rey jyotˈambëjky?

FARAON yëˈë ijty tuˈugë anaˈambë diˈib kumëjää. Ja jäˈäyëty diˈib Egipto duˈun yajnäjxëdë extëm tuˈugë dios. Ets tmëbëjktë ko “nipën duˈunë wijyˈäjtën etsë mëkˈäjtën tkamëdaty extëm yëˈë”, duˈun tuˈugë liibrë jyënaˈany (When Egypt Ruled the East [Ko Egipto ojts yˈaneˈemy jatsoo mä Xëë pyëtsëmy]). Parë tsyëˈëgëdët ja jyaˈayëty, ta tpëjtaky tuˈugë kyoronë mä kyëxëˈëky tuˈugë dibujë extëmë tsäˈäny diˈib ijtp listë parë nyibëdëˈëgäˈäny, tyäˈädë yëˈë tyukˈijxë myëtsip ko pojënë dyajkutëgoyaˈany. Nˈokpawinmäˈäyëm wiˈixë Moisés nyayjäˈäwë ko Jyobaa yˈanmääyë: “Nëjkx jam mä yëˈë kutujktaknën, mä yëˈë mëjˈënaˈambë jam yˈityën, etsëts yëˈë nnääx ngäjpn jap xyajpëtsëmëty Egipto, yëˈë duˈun nˈandijypyëts yëˈë Israel jäˈäyëty” (Éx. 3:10, Mʉgoxpʉ ja̱ noky mʉdiˈibʉ jyaayʉn Moisés [MNM]).

² Moisés ta ojts nyijkxy Egipto ets ttukmëtmaytyakyë faraon extëmë netyë Dios të yˈanëˈëmxëty, perë faraon ta jyantsy jyotˈambëjky. Ets ko nyajxy ja myëdaxtujkpë ayoˈon mä ja paˈis, ta faraon tˈanmääyë Moisés: “Pënë jaajëtsëdën jatëgok yää xynyiminy, bayë käˈäp mˈëkneyjyëjpˈijxënëty juuky mwimbitëty” (Éx. 10:28, MNM). Mä netyë Moisés tkawinwäˈktuˈutynyëm ja rey, ta tˈanmääy ko yˈoogäˈäny ja kyaˈaxkopkˈuˈunk (Éx. 11:4-8). Ok, ta Moisés ojts ttukˈaneˈemy niˈamukë ja israelitëty ets dyaˈooktët tuˈugë borreegë o tsyiibë ets tkëxijkxtët ja nyeˈpyny mä ja tyëjkˈagäjëty. Tyäˈädë tsyiibë o borreegë yëˈë ijty mëj yajnäjxtëp pënaty yˈawdäjttëp ja dios Ra jam Egipto (Éx. 12:5-7). Moisés kyaj ttsëˈkë faraon. ¿Tiko kyaj? Yëˈko myëmëdoojë Jyobaa mët ko tmëdäjtyë mëbëjkën, kyaj ttsëˈkë ko jyotˈambëjky ja rey, ets yajˈyoˈoy “ja tyuˈu extëm jyawë tˈixy ja Dios këˈëm, oy nipën mbäät tkaˈixy” (käjpxë Ebreeʉsʉty 11:27, 28).

3. ¿Tijaty nˈixäˈänëm mä wiˈixë Moisés tmëdäjtyë mëbëjkën mä Dios diˈib “nipën mbäät tkaˈixy”?

³ ¿Nmëdäjtëm mëkë mëbëjkën extëmxyëbë Dios njantsy ijxëm? (Mat. 5:8.) Parë niˈigyë nyajkëktëjkëmë mëbëjkën ets nˈijxëmë Dios diˈib “nipën mbäät tkaˈixy”, min nˈokˈijxëm jatëgokë Moisésë yˈijxpajtën. ¿Wiˈix kyuwanë myëbëjkën parë kyaj ttsëˈkë naxwinyëdë jäˈäy? ¿Wiˈix dyaˈijxë ko myëbëjkypy tijatyë Dios wyandakypy? Ets ko yajpaty jotmay jëjpˈam mët ja israelitëty, ¿wiˈix jyotmëkmooyë ko tˈijxyë Dios diˈib “nipën mbäät tkaˈixy”?

KYAJ TTSËˈKË KO JYOTˈAMBËJKY JA REY

4. Ko Moisés ojts tninëjkxyë faraon, ¿wiˈix mbäät wyinmaytyë pënaty kyaj tmëdattë mëbëjkën?

⁴ Pënaty kyaj tmëdattë mëbëjkën, mbäät wyinmaytyë ko Moisés kyaj nety tmëdatyë mëjää extëmë faraon. Pes duˈunë nety kyëxëˈëky ko faraon kyëˈëjoty tmëdatyë Moisés. Etsë Moisés të nety dyajtëyë Jyobaa: “¿Pënëts ëjtspë etsëts nëjkx nˈëkwinguwäˈägë yëˈë mëjˈyajkutujkpë, etsëts ënet ja Israel jäˈäyëty njuuttëty jap Egipto?” (Éx. 3:11, MNM). Moisés nan të nety yˈokkakpë Egipto nyaa 40 jëmëjtëp, pääty waˈan wyinmääy: “¿Oyëdaa kojëts jatëgok njëmbitët Egipto etsëts nyajjotˈambëkëdë faraon?”.

5, 6. ¿Ti pudëjkë Moisés parë ttsëˈëgëdë Jyobaa ets kyaj yëˈëjëtyë faraon?

⁵ Dios tyuknijäˈäwë Moisés tuˈugë tëyˈäjtën diˈib jëjpˈam mä nety kyajjëmbitynyëm Egipto. Tyäˈädë tëyˈäjtën ojts tkujayë ok mä liibrë diˈib xyëˈäjtypy Job: “Ntsëˈkëmë Jyobaa... yëˈë duˈun wijyˈäjtënˈäjtp” (Job 28:28). Jyobaa, diˈib tukëˈëyë mëkˈäjtënë myëdäjtypy, pyudëjkë Moisés parë tmëdatëdë wijyˈäjtën etsë tsëˈëgë. ¿Wiˈix tpudëjkë? Ko ojts nyayˈijxkijpxyëty mëdë naxwinyëdë jäˈäy. Duˈun dyajtëëy: “¿Pën yëˈë jäˈäy të myoˈoyë yëˈë wyiin yˈääw? ¿Tii këdii yˈëjtsëty [Jyobaa] yëˈë jäˈäy të nyajkojˈyëtsë, oy yëˈëjëty mëdiˈibë uumën, mëdiˈibë natën, mëdiˈibë wiintsën, ets mëdiˈibë ijxpënë?” (Éx. 4:11, MNM).

⁶ ¿Ti tyäˈädë tukniˈˈijxë Moisés? Ko yëˈë netyë Jyobaa të kyexyëty ets kyaj tiko tsyëˈëgët. Pes yëˈë nety moˈoyanëbë mëjää parë ttukˈawanëdë faraon ti Jyobaa të tnigajpxy. Waˈanë Moisés tjamyejtsy wiˈixë Jyobaa ojts tkuwäˈänyë Abrahán, José ets axtë yëˈë këˈëm ko ojts yˈanaˈamdë ja wiinkpë faraongëty. Të netyë Dios mëduumbëty yˈokˈyajpatpëdë jotmay jëjpˈam jap Egipto, perë Jyobaa të nety dyaˈixyëty ko niˈigyë mëkˈäjtënë tmëdaty ets kyaj dyuˈunëtyë faraon (Gén. 12:17-19; 41:14, 39-41; Éx. 1:22–2:10). Ets komë Moisés yˈijx ja Dios diˈib “nipën mbäät tkaˈixy”, ta amëk jotmëk ojts tninëjkxyë faraon ets tˈanmääy extëmë nety meerë Jyobaa të yˈanëˈëmxëty.

7. ¿Wiˈix tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm pyudëjkë ko tmëbëjkyë Jyobaa?

⁷ Tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib xyëˈäjtypy Ella, nan yëˈë pudëjkë ko tmëbëjkyë Jyobaa parë kyaj ttsëˈkë naxwinyëdë jäˈäy. Mä jëmëjt 1949, ojts yajtsumy Estonia ets yëˈë tsuumëdë ja polisiyëty diˈib mä KGB, ojts yajjaandäˈäyë wyit ets ta nyiˈˈijx kyuˈijxëdë ja polisiyë ënäˈkatypyë. Yëˈë jyënaˈany: “Jantsy axëëgëts nnayjäˈäwë, per tajëts nmënuˈkxtakyë Jyobaa ets yëˈë diˈibëts xyjotkujkmooy parëts kyaj axëëk nnayjawëdët”. Ta net abëky yajpëjtaky parë jap yˈitët tëgëk xëë. Yëˈë yˈakjënäˈäny: “Tajëts ja polisiyëty xymyëyaxkaktë: ¡Kyaj yä Estonia nyekyyajjamyatsäˈänyë tyäˈädë xëë Jyobaa! ¡Mijts wiinktsoo myajmënëjkxäˈäny etsë wiinkpë nyëjkxäˈändë Siberia! Tajëts xyˈaktukxiktë ko jyënandë: ¿Mä net ja mJyobaa?”. ¿Tyukˈijxpajtëdaa Jyobaa tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm, o tsyëˈkëdaa ja naxwinyëdë jäˈäy? Yëˈë ta amëk jotmëk tˈatsooy ja polisiyëty: “Tëjëtsë nwinmäˈäny nbëjtaˈaky ko wëˈëmäämbëts pujxndëgoty ets duˈunyëmëts oy nˈitët mëdë Dios ets kyaj kojëts nˈawäˈätspëtsëmët etsëts kyaj xynyekykyupëkët”. Tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm yˈijx ko jantsy tamë Jyobaa yajpääty, duˈun extëm tˈijxy ja jäˈäyëty diˈibë nety jam windënääyëdëp. Yëˈë kyaj tmastutyë Jyobaa mët ko tmëdäjtyë mëbëjkën.

8, 9. 1) ¿Ti mbäät xypyudëjkëm parë kyaj ntsëˈkëmë naxwinyëdë jäˈäy? 2) Pën ntsëˈkëmë naxwinyëdë jäˈäy, ¿mä mbäät nbëjtakëmë jot winmäˈäny?

⁸ Ko nmëbëjkëmë Jyobaa, yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë kyaj xymyëmadakëmë tsëˈëgë. Pënë gobiernëtëjk jyëjpkuwäˈkëp parë kyaj nekymyëduˈunëmë Dios, mbäät kyëxëˈëky ko kyëˈëjoty xymyëdäjtëm ets ko mbäät xytyuˈunëm wiˈix xytyimtunäˈänëm. Ets mbäät axtë nnayajtëˈëwëm: “¿Oyëdaa kojëts nˈakmëduunˈadëˈëtsëdë Jyobaa oy jyotˈambëkëdë anaˈambëtëjk?” Jamyats: pën mmëbëjkypyë Dios, ta kyaj mëmadäˈägëdët ja tsëˈëgë (käjpxë Proverbios 29:25).a Jyobaa xyajtëˈëwëm: “¿Tiko mˈatsëˈëgëdët tuˈugë naxwinyëdë jäˈäy diˈib oogäämp ets tuˈugë naxwinyëdë jäˈäyë yˈuˈunk diˈib niˈkxäämp extëmë ääy ujtsë tsuxkpë?” (Is. 51:12, 13).

⁹ Nˈokpëjtakëmë winmäˈäny mä nDeetyˈäjtëm, diˈib tukëˈëyë mëkˈäjtënë myëdäjtypy. Yëˈë yˈijxypy pënaty ayoodëp ko tyëytyunëdë anaˈambëtëjk, pyaˈˈayoopy ets pyudëjkëp (Éx. 3:7-10). Pën nitsiptuˈunëm ja mëbëjkën mä anaˈambëtëjk, oy ko njamyajtsëm extëmë Jesus jyënany: “Katë mjotmayˈooktë wiˈix mˈokjënäˈändët o wiˈix xyˈokˈanëëmëdët, jaˈa ko mbäädëdët mä mgäjxäˈändët, Dios myajmiˈinxëdëp ja mˈayukëty” (Mat. 10:18-20). Nituˈugë anaˈambëtëjk etsë wintsëndëjk tkamëbäätyë Jyobaa. Pën nyajkëktëjkëmë mëbëjkën, ta nˈixäˈänëmë Jyobaa extëm tuˈugë jäˈäy diˈib xyjantsy pyudëkëyäˈänëm.

MYËBËJK TIJATYË DIOS WYANDAK

10. 1) ¿Wiˈixë Jyobaa tˈanmääy ja israelitëty mä ja nisán poˈo mä jëmëjt 1513 mä kyajnëm myinyë Kristë? 2) ¿Tiko Moisés tmëmëdooyë Dios extëm yˈanmääyë?

¹⁰ Mä ja nisán poˈo mä jëmëjt 1513 mä kyajnëm myinyë Kristë, Jyobaa tˈanmääyë Moisés mëdë Aarón parë tˈanëëmëdët ja israelitë ets twinˈixtët tuˈugë borreegë o tsyiibë diˈib oy mëk parë dyaˈooktët ets tkëxijkxtët ja nyeˈpyny mä ja tyëjkˈagäjëty (Éx. 12:3-7). Ok, ta apostëlë Pablo duˈun tnimaytyakyë Moisés: “Mëbëjkëngyëjxm ja Moisés ttuuny ja paskë xëë, es ttukˈaneˈemy ja israelitëty es ttuknixijkxtët ja tyëjkˈagäj mët ja borreegë nyeˈpyny, es dëˈën ja anklës diˈibë Dios kyajx es dyaˈoogët ja Ejiptë kaˈaxkopkëty, kyaj dyaˈoogët nituˈugë israelitë jäˈäyëty” (Eb. 11:28). Moisés nyijäˈäwëbë nety ko Jyobaa kyuytyuumpy diˈib wyandakypy, pääty tmëbëjky ko jyantsy yaˈoogaambyë nety niˈamukë ja kaˈaxkopkˈuˈunk diˈib Egipto.

11. ¿Ti Moisés tyukˈawäˈänë ja israelitëty?

¹¹ Moisés jagamë nety yajpäättë yˈuˈunk yˈënäˈk, waˈan jam Madián (Éx. 18:1-6). Per oyë nety jagam yajpäättë yëˈë tsyojk ja myëguˈuktëjk, pääty tmëmëdooy extëmë Dios yˈanmääyë ets ttukˈawäˈänë ja israelitëty ko oˈkën jëjpˈamë nety yajpäättë ja kyaˈaxkopkˈuˈungëty. Ets parë kyaj ja anklës dyaˈooktët, ta Moisés pojënë ojts dyajtuˈukmujktäˈäy ja mëjjäˈäytyëjkëty jam Israel ets tˈanmääy: “Nëjkx yajˈooktë tuˈuk yëˈë mtsäjppaxëty ëgë mkubixynyëty mëdiˈibë mtsuˈutstëbën, ets xynyixëëwdundëty yëˈë ëmääy xyëëw” (Éx. 12:21, MNM).

12. ¿Ti Jyobaa të xytyuknipëjkëm parë ngäjpxwäˈkxëm?

¹² Tyamë Dios mëduumbë yëˈë nëˈëmooy tuˈumooyëdëbë anklësëty parë tkäjpxwäˈkxtë tyäˈädë ayuk: “Wintsëˈëgëdë Dios es awdattë mët ko të net jyaˈty ja oorë mä net tpayoˈoyaˈany ja naxwinyëdë jäˈäyëty. Awdattë diˈibë yajkoj ja tsäjp, naxwinyëdë, jikymyejny, es mä nëë myuxy” (Diˈibʉ Jat. 14:7). Tyamën ttiempëty parë yajkäjpxwäˈkxëdë tyäˈädë ayuk. Tsojkëp ndukˈawäˈänëmë jäˈäy parë ttukpëtsëëmduˈuttëdë Mëj Babilonia, këdiibë yajtukumëdowdët extëm yëˈëjëty yajtukumëdowäˈändë (Diˈibʉ Jat. 18:4). Pënaty nëjkxtëp tsäjpotm, yëˈë pudëjkëdëp ja wiinkpë borreegëty, ets tˈanëëmëdë jäˈäy parë nyaymyëˈoybyëkëdët mëdë Dios (Fwank 10:16; 2 Kor. 5:20).

13. ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm parë ngäjpxwäˈkxëmë oybyë ayuk?

¹³ Tyam ijtëm seguurë “ko të net jyaˈty ja oorë” mä yajpayoˈoyaˈanyë naxwinyëdë jäˈäy ets ko mä ngäjpxwäˈkxëm ets nyaˈëxpëjkëmë jäˈäy, tsojkˈam yajtunäˈäny extëmë Jyobaa jyënaˈany. Apostëlë Juan yˈijx tëgok “nimäjtaxkë wiinkpë anklës tyanëdë, tuˈuk mä xëë pyëtsemy, jatuˈuk mä xëë tsyiˈity, jatuˈuk mä jëmboj myiny, es jatuˈuk mä yukpoj myiny, es tmäjtswëˈëmdë tëgekyë pojëty, këdiibë pyojët yä naxwiiny” (Diˈibʉ Jat. 7:1). ¿Nˈijxëm mëbëjkëngyëjxmë tyäˈädë anklësëty ko tam tim nasmatsëyanëdë ja poj diˈib yajkutëgoyäämp mä ja mëk ayoˈon? Tyäˈädë yëˈë diˈib xypyudëkëyäˈänëm parë niˈigyë ngäjpxwäˈkxëmë oybyë ayuk.

14. ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm “parë axëkjäˈäy ndukˈawäˈänëm ets tmastuˈudët ja nyëˈë tyuˈu diˈib axëëk”?

¹⁴ Ëtsäjtëm, yëˈë mëdë Jyobaa nnaymyaˈayëm ets nˈawijx njëjpˈijxëmë jukyˈäjtënë winë xëë winë tiempë. Per nan njaygyujkëm ko yëˈë nikëjxmˈäjtëm “parë axëkjäˈäy ndukˈawäˈänëm ets tmastuˈudët ja nyëˈë tyuˈu diˈib axëëk parë mbäät jyukyˈaty” (käjpxë Ezequiel 3:19).b Kyaj ngäjpxwäˈkxëm mët ko kyaj nikëjxmˈatäˈänëmë nëë neˈpyny, yëˈë duˈun mët ko ntsojkëmë Jyobaa etsë nmëguˈukˈäjtëm. Ko Jesus tpëjtakyë ijxpajtën mä ja samaritanë jäˈäy, yëˈë xytyukniˈˈijxëm ti duˈun yˈandijpy nyaˈijxëmë tsojkën etsë paˈˈayoˈojën. Mbäät nnayajtëˈëwëm: “¿Duˈunëts extëm ja samaritanë jäˈäy o extëm ja saserdotë etsë lebitë? ¿Nduumbyëtsë mëjää parëtsë jäˈäy ndukmëtmaytyaˈagyë Diosë yˈayuk o jeˈeyëts naynyikäjpxtuˈutyëty parëts kyaj nmëtmaytyäˈägëdë wiink jäˈäy?” (Luk. 10:25-37.) Ko nmëbëjkëm tijatyë Dios wyandakypy ets ko ntsojkëmë nmëguˈukˈäjtëm, yëˈë diˈib xypyudëkëyäˈänëm parë ngäjpxwäˈkxëm mä tyäˈädë tiempë kyakugëxënëm.

TYUKNÄJTXTË JA MEJNYË TSÄPTSPË

15. ¿Tiko ja israelitëty nyayjäˈäwëdë ko kyaj mbäät nyekyˈawäˈätspëtsëmdë?

¹⁵ Ko Moisés tmëbëjkyë Dios diˈib “nipën mbäät tkaˈixy”, yëˈë pudëjkë ko ja israelitëty jotmay jëjpˈam yajpattë ko nety të pyëtsëmdë Egipto. Biiblyë jyënaˈany: “Ko ja Israel jäˈäyëty tˈijxpattë ko ja mëjˈënaˈambë jam wyingony mëët ja myaytsyiptuumbëtëjk, ënet ojts ja tsëˈëgë pyäätëdë. Ets ënetyë tˈamëdoowdë ja pudëjkën pubajtën mä Diosën” (Éx. 14:10-12, MNM). Kyajxyëp tiko ja israelitëty tsyëˈkëdë. ¿Tiko? Yëˈko Jyobaa të nety tnigajpxy: “Ëjts tëëjëts këˈëm nduknibëjktäägë, ets yëˈë mëjˈënaˈambë yëˈë mëkwinmäˈäny tpäädëty, ets mbaboˈojëtëty. Ëjts ndukˈixäämybyëts yam yëˈë nmëjˈäjtënëts ets tëgokyë yëˈë tsyiptuumbëtëjkëty. Duˈunts tnijawëdëty yëˈë Egiptë jäˈäyëty ko ëjts duˈun Wintsënˈäjtp [Jyobaa]” (Éx. 14:4, MNM). Per ja israelitëty yëˈëyë yˈijxtë diˈibë nety jam wyinduuy, ja mejnyë Tsaptspë diˈibë nety kyaj mbäät ttuknaxtë ets ëxkëˈëy pyaminëdë karrëkëjxy ja tsyiptuumbëtyë faraon. Ets diˈib wooyoˈoyëdëp, yëˈë tuˈugë borreegë kuentˈäjtpë diˈibë netyë jyëmëjt 80. Duˈun nyayjäˈäwëdë ko kyaj mbäät nyekyˈawäˈätspëtsëmdë.

16. Ko nety yajpäättë mä ja mejnyë Tsaptspë, ¿tiko Moisés kyaj tsyëˈkë?

¹⁶ Perë Moisés kyaj tsyëˈkë. Pes mëbëjkëngyëjxm tˈijxy ja diˈib mas kumëjää ets kyaj dyuˈunëty ja mejny o ja tsiptuumbëty. Mbäädë nety tˈixy ko Jyobaa yaˈˈawäˈätspëtsëmanëdëp, nyijäˈäwëbë nety ko yëˈë nitsiptunanëdëp (käjpxë Éxodo 14:13, 14, MNM).c Ko Moisés tmëdäjtyë mëbëjkën, yëˈë diˈib pudëjkë ja nax käjpn ets jotmëkmooyëdë. Biiblyë jyënaˈany: “Mëbëjkëngyëjxm ja israelitë jäˈäyëty ttuknäjxtë ja Tsapts Jikymyejyny extëm jyawë windëˈëtstuuy; per ko ja Ejiptë jäˈäyëty nandëˈën tjatuknaxandë, nidëgekyë nyëëjiˈxtääytyë” (Eb. 11:29). Ta ja nax käjpn ojts ttsëˈëgëdë Jyobaa ets “tuˈugyë timypyëjktäˈäktë ja wyinmäˈänyëty mä yëˈëjën, ets nenduˈun mä ja tyuumbën mëdiˈibë txëëwˈäjtpën Moisés” (Éx. 14:31, MNM).

17. Mä ja tiempë myiny kyëdaˈaky, ¿wiˈix yaˈijxmatsäˈänyë mëbëjkën?

¹⁷ Tim tsojk nanduˈun kyëxëˈëgäˈäny ko jotmay jëjpˈam nyajpatëm. Mä kyaminynyëmë Armajedon, të nety dyajnigëxëˈëktë gobiernëtëjk ko myëdäjtëbë madakën parë dyajkutëgoyëdë relijyongë mëjatypyë diˈib myëdäjttëbë mëkˈäjtën ets kyaj dyuˈunëtyë nrelijyonkˈäjtëm (Diˈibʉ Jat. 17:16). Jyobaa ojts dyajwëˈëmy jääybyety ko ngëxëˈëgäˈänëm extëm kyaj pën diˈib xynyitsiptuˈunëm, duˈun extëmë “nax käjpn diˈib kyaj pën kyuwäˈänyëty [...] diˈib kyaj nyagemyëty, nyabotsyëty o kyaj ti tyëjkˈagäj” (Ezeq. 38:10-12, 14-16). Pënaty kyaj tmëbëktë Jyobaa, mbäät wyinmaytyë ko tsip nˈawäˈätspëtsëˈëmëm. ¿Ti nëjkx nduˈunëm?

18. ¿Tiko kyaj mbäät ntsëˈkëm ko nety tyunyëty ja mëk ayoˈon?

¹⁸ Kyaj tiko ntsëˈkëm ko nety myiny ja mëk ayoˈon. ¿Tiko? Yëˈko Jyobaa të tnaskäjpxë ko yajnibëdëˈëgäˈäny pënaty mëduunëp, per nan të tnaskäjpxë ko tkuwäˈänäˈäny: “Mä tadë xëë, ja xëë ko netyë Gog tjaˈabëkyë nyaxwinyëdë Israel, jyënaˈanyë nWintsënˈäjtëmë Jyobaa diˈib yajkutujkp abëtsemy nyaxwinyëdë, mëkëts njantsy jyotˈambëkäˈäny. Ngäjpxäˈänyëts mäjëtsë nety njantsy awäˈändaˈaky extëmë jëën” (Ezeq. 38:18-23). Kutëgoyandëp niˈamukë diˈib yˈaxëktunandëbë Diosë kyäjpn. Ko nmëbëjkëmë Jyobaa, yëˈë diˈib xykyuwäˈänäˈänëm mä ja xëë “diˈib mëj ets atsëˈëk ajawë”, nëjkxëp “nˈijxëm wiˈixë Jyobaa xyajnitsokëm” pën kyaj nmastutëm (Joel 2:31, 32).

19. 1) ¿Wiˈixë Jyobaa nyaymyaayë mëdë Moisés? 2) Pën mëmëdoobyë Jyobaa mä “tukëˈëyë mnëˈë mduˈu”, ¿wiˈix xytyukˈoyˈatäˈäny?

¹⁹ Tim tsojk tyunäˈäny jyatäˈänyëty diˈib ninäˈänëm ngaˈijxëm. Pääty, nˈoktënäˈäyëm mëk extëmxyëp jyawë nˈijxëm ja Dios diˈib “nipën mbäät tkaˈixy”. Nˈokˈëxpëjkëm xëmë ets nˈoknuˈkxtakëm parë niˈigyë mëdë Jyobaa nnaymyaˈayëm. Moisés jantsy oy nyaymyaayë mëdë Dios ets mëjwiin kajaa yajtuunë, pesë Biiblyë jyënaˈany ko yˈixyˈäjtë Jyobaa wingëjxm jëjpkëjxm (Deut. 34:10). Pën mmëdäjtypyë mëbëjkën extëmë Moisés, ta niˈigyë xymyëwingonëdë Jyobaa, duˈunxyëp extëm xyˈixy. Biiblyë jyënaˈany ko pën mëjpëjtakypyë Jyobaa mä “tukëˈëyë mnëˈë mduˈu” yëˈë diˈib “yajtëyëp ja mnëˈë mduˈu”, diˈib yˈandijpy ko mgunuˈkxanëp ets mnëˈëmoˈoyaˈany mduˈumoˈoyaˈanyëty (Prov. 3:6).

[Notë]

[Dibujë diˈib mä pajina 15]

Ko nmëbëjkëm tijatyë Jyobaa të twandaˈaky, yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë niˈigyë ngäjpxwäˈkxëmë oybyë ayuk (Ixë parrafo 13)