Tijaty yajmaytyakp mä Apocalipsis mä tiempë myiny kyëdaˈaky

1. ¿Ti tsojkëp ttundët niˈamukë naxwinyëdë jäˈäy?

TYAM, tsojkëp niˈamukë jäˈäy twinˈixët pënën pyuwäˈägëyandëp, ¿yëˈë Jyobaa, mëdiˈibë yajkutujkp abëtsëmy nyaxwinyëdë o yëˈë Satanás, ja Diosë myëtsip? Tsojkëbën twinˈixtët, pes duˈun mbäät yajnijawë pën yajmooytyëbë jukyˈäjtënë winë xëëbë o pën kutëgooytyëp (Mat. 25:31-33, 46). Ko nety të tsyondaˈaky ja “mëj ëyoˈon”, ta ja Diosmëduumbëty yajtsäˈäyäˈändë parë tsyokwëˈëmdët (Apoc. 7:14, TY; Ezeq. 9:4, 6). Ets pënaty nety të nyaytyuktsäˈäyëdë ja axëkjëyujk, ta kyutëgoyäˈändë (Diˈibʉ Jat. 14:9-11).

2. 1) Extëm jyënaˈanyë Ebreeʉsʉty 10:35-39, ¿ti tsojkëp nduˈunëm? 2) ¿Wiˈix xypyudëjkëm tijaty yajmaytyakp mä Diˈibʉ Jatanʉp?

² (Käjpxë Ebreeʉsʉty 10:35-39). Pën mijts yëˈë tyam mbuwäˈkëp ja Diosë kyutujkën, jantsy oy ko duˈun xytyuny. Seguurë ko mbudëkëyaampy nanduˈunë jäˈäy parë duˈun ttundët ets mbäät mëjwiin kajaa mbudëkëty tijaty yajmaytyakp mä Diˈibʉ Jatanʉp. Pes jap tmaytyaˈaky wiˈix jyatäˈän kyëbatäˈändë pënaty kyaj tpuwäˈägëdë Jyobaa ets wiˈix yajkunuˈkxäˈändë pënaty pyuwäˈkëdëp ja Diosë kyutujkën. Oy ko nˈëxpëjkëm tijaty jap yajmaytyakp, pes yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë niˈigyë winmäˈäny nbëjktakëm ets nmëduunˈadëtsëmë Jyobaa. Per tsojkëp nanduˈun nbudëjkëmë jäˈäy parë tpëjktäˈäktëdë wyinmäˈäny ets tmëdundëdë Jyobaa.

3. ¿Tijaty yaˈˈatsoowëmbitäämp mä yäˈädë artikulo?

³ Mä yäˈädë artikulo yaˈˈatsoowëmbitäˈäny: ¿ti jyëjpˈijxtëp pënaty pyuwäˈkëdëbë Diosë kyutujkën? ¿ets wiˈix jyatäˈän kyëbatäˈändë pënaty pyuwäˈkëdëp ja axëk jëyujkë tsaptspë mëdiˈibë yajmaytyakp mä Diˈibʉ Jatanʉp?

TI JYËJPˈIJXTËP PËNATY KYAJ TMASTUˈUTTË JYOBAA

4. ¿Mëdiˈibë grupë apostëlë Juan yˈijxë jam tsäjpotm yajpääty mëdë Jesus?

⁴ Apostëlë Juan yˈijx wiˈix yajkunuˈkxtë majtsk grupë jäˈäy mëdiˈibë pyuwäˈkëdëp ja Jyobaa kyutujkën ets wiˈix yajmoˈoytyë jukyˈäjtënë winë xëëw winë tiempë. Ja tim jawyiimbë grupë, yëˈë 144,000 (Diˈibʉ Jat. 7:4). Yëˈëjëty yä Naxwiiny të yajwinˈixtë ets nyëjkxtë tsäjpotm parë yˈanaˈamäˈändë mëdë Jesus mä ja Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën. Desde tsäjpotm yˈanaˈamäˈändë yä Naxwiiny (Diˈibʉ Jat. 5:9, 10; 14:3, 4). Apostëlë Juan yˈijx ko jam tsäjpotm tyanëdë mëdë Jesus mä ja Sion kopk (Diˈibʉ Jat. 14:1).

5. ¿Wiˈix jyatäˈändë ja 144,000 mëdiˈibë akwëˈëmdëp yä Naxwiiny?

⁵ Ja tiempë mä jyukyˈäjttë apostëlëtëjk axtë tyambäät, të yajwinˈixtë 144,000 jäˈäy mëdiˈibë mëdë Jesus yˈanaˈamäˈändë (Luc. 12:32, TNM; Rom. 8:17). Perë apostëlë Juan yaˈˈanmääy ko mä ja tiempë jyëjpkëxanë, jeˈeyë nety niwaanë yˈakjukyˈattë yä Naxwiiny pënaty nëjkxandëp tsäjpotm. Mä nety kyatsondaˈakynyëm ja mëj ayoˈon, ta yäˈädë Diosmëduumbëty mëdiˈibë nety “akwëˈëmdëp” yä Naxwiiny yajtsäˈäyäˈändë, yäˈädë yëˈë yˈandijpy ko Jyobaa kyupëkäˈänëdë (Diˈibʉ Jat. 7:2, 3; 12:17). Ko nety tyuˈuyeˈey ja mëj ayoˈon, ta yajmënëjkxtäˈäyanëdë jam tsäjpotm parë tyuˈukmuktët mët ja 144,000 mëdiˈibë nety jam të jyukypyëktë. Ets yëˈë mëdë Jesus yˈanaˈamäˈändë mä ja Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën (Mat. 24:31; Diˈibʉ Jat. 5:9, 10).

6, 7. 1) ¿Ti grupë Juan yˈijx, ets wiˈix yajnimaytyäˈäktë? 2) ¿Tiko tjantsy jyëjpˈixtë yˈadëwët tijaty yajmaytyakp mä Diˈibʉ Jatanʉp kapitulo 7 pënaty nëjkxandëp tsäjpotm ets ja tëgoy myayjyaˈay?

⁶ Ja myëmajtskpë grupë mëdiˈibë Juan yˈijx, yëˈë ja “tëgoymyay ja jäˈäy” mëdiˈibë kyaj mbäät pën tmaytsyoy. Tëgatsy mët ja 144,000 mëdiˈibë nëjkxtëp tsäjpotm (Diˈibʉ Jat. 7:9, 10). Juan duˈun tnimaytyaˈaky ja tëgoymyayjyaˈay: “Tyäˈädë dëˈën diˈibë të dyajnaxtë ja mëk mäˈäy täjën, diˈibë të dyajwäˈätstë es të dyajpoobë ja wyit mët ja Borreeguˈungë nyeˈpyny” (Diˈibʉ Jat. 7:14). Ko netyë yäˈädë tëgoy myayjyaˈay të ttuknaxtë ja mëj ayoˈon, ta jyukyˈatäˈändë yä Naxwiiny ets yajkunuˈkxäˈändë mëjwiin kajaa (Sal. 37:9-11, 27-29; Prov. 2:21, 22; Diˈibʉ Jat. 7:16, 17).

⁷ Oy të nyajwinˈijxëm parë njukyˈäjtëm tsäjpotm o yä Naxwiiny, niˈamukë nˈixäˈänëm wiˈix yˈadëy tijaty ojts yajnaskäjpxë mä Diˈibʉ Jatanʉp kapitulo 7. Pes duˈunxyëp extëm nyajpatëm mä ja retratë. Jantsy oy mëdiˈibë yˈëwxijt jyëjpˈijxtëbë yäˈädë majtsk grupë Diosmëduumbë. Agujk jotkujk nanduˈun nëjkx njantsy nyayjyäˈäwëm ko nety yëˈë të nbuwäˈkëm ja Jyobaa kyutujkën. Per ¿wixaty yˈakˈyajnimaytyaˈaky ja mëj ayoˈon mä Diˈibʉ Jatanʉp? (Mat. 24:21).

WIˈIX JYATÄˈÄNDË PËNATY MYËTSIPˈÄJTTËBË DIOS

8. ¿Wiˈix tsyondäˈägäˈäny ja mëj ayoˈon, ets ti net mayë jäˈäy tyunandëp?

⁸ Extëm të nˈijxëm mä jatuˈukpë artikulo, ja gobiernëtëjk mëdiˈibë anaˈamdëp abëtsëmy nyaxwinyëdë, tim tsojk tnibëdëˈëgäˈändë ja Mëj Babilonia o tukëˈëyë relijyonk mëdiˈibë kyaj tyëyˈäjtënëty mëdiˈibë jaˈäjtp abëtsëmy nyaxwinyëdë (Diˈibʉ Jat. 17:16, 17). Ko nety duˈun tyuny jyatyëty, jaa mä tsyondäˈägäˈäny ja mëj ayoˈon. ¿Waˈandaa nimayë jäˈäy tˈëxtäˈäyäˈändë Jyobaa parë tmëdunäˈändë? Kyaj. Pes mä Diˈibʉ Jatanʉp kapitulo 6 jyënaˈany ko pënaty kyaj tmëdundë Jyobaa, jaa mä net tˈëxtäˈäyäˈändë naybyudëkë mä ja gobiernëtëjk mëdiˈibë anaˈamdëp abëtsëmy nyaxwinyëdë ets mä ja organisasion mëdiˈibë myëdäjttëbë mëjatypyë negosyë, mä yäˈädë kapitulo yaˈijxkijpxyëdë yäˈädë jäˈäyëty mëdë tun kopk. Kom kyaj yëˈë tpuwäˈägëyäˈändë ja Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën, päätyë Jyobaa yajnaxäˈänëdë extëmë myëtsip (Luk. 11:23; Diˈibʉ Jat. 6:15-17).

9. ¿Tiko ja Diosmëduumbëty ak yëˈë jäˈäy ixanëdëp ko nety tyunyëty ja mëj ayoˈon, ets ti net tunan jatanëp?

⁹ Mä taabë tiempë, ko nety tyuny jyatyëty ja mëj ayoˈon ets jyaˈˈaty ja mëk mäˈäy mëk täjën, ja Diosmëduumbëty ak yëˈë jäˈäy ixanëdëp. Yëˈë ko yëˈëyë netyë mëdiˈibë yˈakmëduundëbë Jyobaa yä Naxwiiny ets mëdiˈibë kyaj tpuwäˈägëdë niwiˈixtsoo ja “axëkjëyujk” (Diˈibʉ Jat. 13:14-17). Ko nety duˈun tˈixtë ja myëtsipëtyë Jyobaa, ta jyantsy jyotˈambëkäˈändë. ¿Ti net tunan jatanëp? Ta Diosë kyäjpn mëdiˈibë yajpatp abëtsëmy nyaxwinyëdë, nyibëdëˈëgäˈänëdë tuk grupë nasiongëty. Mä Biiblyë ja yajtijy Gog mëdiˈibë tsoˈomp Magog, mëdiˈibë nëgooyë tyukjotˈambëkanëndë (Ezeq. 38:14-16).

10. Extëm jyënaˈanyë Diˈibʉ Jatanʉp 19:19-21, ¿ti Jyobaa tyunaampy ko nety yajnibëdëˈëky ja kyäjpn?

¹⁰ ¿Ti Jyobaa tyunaampy ko nety yajnibëdëˈëky ja kyäjpn parë axëëk yajtunäˈäny? Yëˈë duˈun jyënaˈany: “Nëgooyëts njantsy jyotˈambëkäˈäny” (Ezeq. 38:18, 21-23). Mä Diˈibʉ Jatanʉp kapitulo 19 tnimaytyaˈaky ti net tunan jatanëp. Jyobaa yëˈë kyaxaampy ja yˈUˈunk parë yajnitsiptunët ja nyax kyäjpn ets dyajkutëgoyët ja myëtsipëty. Perë Jesus kyaj naytyuˈuk tsyiptunäˈäny, pesë Biiblyë jyënaˈany ko pyanëjkxëdë ‘nimayë tsiptuumbëty mëdiˈibë tsäjpotm’, yëˈë anklëstëjk ets ja 144,000 (Diˈibʉ Jat. 17:14; 19:11-15). Mä yäˈädë tsip tyunyëty, ja mä kyutëgoyaˈany tukëˈëyë organisasion ets niˈamukë jäˈäy mëdiˈibë myëtsipˈäjttëbë Jyobaa (käjpxë Diˈibʉ Jatanʉp 19:19-21).

KO NETY JA TSIP KYUGËXË, TA JA BORREEGUˈUNK PYËKÄˈÄNY

11. ¿Ti niˈigyë agujk jotkujk xyajnayjyäˈäwëm mä tijaty myaytyakypyë Diˈibʉ Jatanʉp?

¹¹ ¿Wiˈix nyayjyawëyäˈänëdë ja Diosmëduumbëty ko nety tˈixtë të tsyokwëˈëmdë yä Naxwiiny mä Jyobaa të dyajkutëgoy ja myëtsip? ¡Seguurë ko jantsy agujk jotkujk nyayjyawëyäˈänëdë! Ets jam tsäjpotm agujk jotkujk nanduˈun jyantsy nyayjyawëyäˈänëdë ko nety të tˈixtë wiˈix të kyutëgoy ja Mëj Babilonia. Per tam ja tuk pëky mëdiˈibë niˈigyë yajxondäˈäganëdëp (Diˈibʉ Jat. 19:1-3). Mëdiˈibë agujk jotkujk jantsy yajnayjyawëyanëdëp, yëˈë mëdiˈibë yajmaytyakp mä Diˈibʉ Jatanʉp ko “ja Borreeguˈunk pyëkäˈäny” (Diˈibʉ Jat. 19:6-9).

12. ¿Näˈä pyëkäˈäny ja Borreeguˈunk? (Diˈibʉ Jatanʉp 21:1, 2).

¹² ¿Näˈä pyëkäˈäny ja Borreeguˈunk? Kyaj jaa pyëkäˈäny mä nety kyatsondaˈakynyëm ja Armajedon, oyë nety niˈamukë tsäjpotm të jyatuˈukmujknëdë ja 144,000 (käjpxë Diˈibʉ Jatanʉp 21:1, 2). Jaanëm pyëkäˈäny ko nety të nyäjxnë ja Armajedon, ko nety të kyutëgooytyaˈay ja Diosë myëtsip (Sal. 45:3, 4, 13-17).

13. ¿Wiˈixën nyiwijy nyikejy ko pyëkäˈäny ja Borreeguˈunk mët ja 144,000?

¹³ ¿Wiˈixën nyiwijy nyikejy ko pyëkäˈäny ja Borreeguˈunk mët ja 144,000? Mä tuˈugë pëjkpë, tyuˈukmuky tuˈugë yetyëjk mët tuˈugë toxytyëjk. Per mä yäˈädë pëjkpë, yëˈë yajmaytyakpë Jesukristë, ja Rey ets ja “pëjkpë toxytyëjk”, yëˈë ja 144,000. Ko netyë Jesus pyeky mët ja 144,000, ta net yˈanaˈamtsondäˈägäˈändë tuk mil jëmëjt yä Naxwiiny (Diˈibʉ Jat. 20:6).

TUˈUGË KÄJPN MËDIˈIBË JANTSY OY JANTSY TSUJ ETS TIJATY NJËJPˈIJXËM

14, 15. Extëm jyënaˈanyë Diˈibʉ Jatanʉp kapitulo 21, ¿ti mëët yaˈijxkijpxyëdë ja 144,000? (Ixë dibujë mëdiˈibë mä rebistë nyiˈak).

¹⁴ Mä Diˈibʉ Jatanʉp kapitulo 21, jap tˈijxkijpxyë ja 144,000 mët tuˈugë käjpn mëdiˈibë jantsy oy jantsy tsuj “ja jembyë Jerusalén käjpn” (Diˈibʉ Jat. 21:2, 9). Yäˈädë käjpn “mäjmajtskë yˈëjx tmëdaty. Es mä ja mäjmajtskpë potsy ëjx këxjäˈäy yˈity tuˈuk tuˈugë xyëë ja nimäjmajtskpë Borreeguˈungë yˈapostëlë”. Seguurë ko Juan mëjˈixy tjäˈäwë. ¿Tiko? Yëˈko tˈijxy ja xyëëw këxjäˈäy yˈity mä tuˈuk ja tsää. ¡Jantsy oy nyayjyäˈäwë! (Diˈibʉ Jat. 21:10-14; Éfes. 2:20).

¹⁵ Extëm yˈixëtyë yäˈädë Jembyë Jerusalén, nituˈuk kyajaˈˈaty duˈunë käjpn. Pes ja nyëˈë tyuˈu ak oorë ets ja mäjmajtskpë tyëjkˈääw ak yëˈë perlë, ja pyotsyˈëjx ets ja nyabots ak yëˈë myëdäjtypyë tsujjatypyë tsää ets yajxon të yajkijpxtäˈäy (Diˈibʉ Jat. 21:15-21). Perë Juan ta tˈijxy ko tamë nety tii yˈaktëgoyˈaty. ¿Tidaa? Yëˈë jyënaˈany: “Kyajts nˈijxy nituˈugë tsäjptëjk jap, mët ko yëˈë Nintsënˈäjtëm Dios diˈibë tëgekyë mëkˈäjtën myëdäjtypy esë Borreeguˈunk, yëˈë tsyäjptëjkˈäjttëbë tadë käjpn. Tadë käjpn kyaj ttseky esë xëë es ni yëˈë poˈo nyiˈanëdët, mët ko Dios esë Borreeguˈunk, jaˈa jyäjën mëët kyudeˈxyëty” (Diˈibʉ Jat. 21:22, 23). Ja 144,000 mëdiˈibë mëët yaˈijxkijpxyë ja Jembyë Jerusalén, kyaj tnekyyajtëgoyˈattë tuˈugë tsäjptëjk o templë, pes tuˈugyë yajpatnëdë mëdë Jyobaa (Eb. 7:27; Diˈibʉ Jat. 22:3, 4). Päätyënë Biiblyë jyënaˈany ko Jyobaa mëdë Jesus, yëˈë duˈun templëˈäjtp mä taabë käjpn.

16. Ko netyë Jesus yˈAneˈemy Tuk Mil Jëmëjt, ¿wiˈix yajkunuˈkxäˈändë niˈamukë naxwinyëdë jäˈäy?

¹⁶ Jantsy agujk jotkujk nyayjyawëdë pënaty nëjkxandëp tsäjpotm ko twinmaytyë yäˈädë käjpn. Per nanduˈunën mbäät nyayjyawëdë pënaty jukyˈatandëp yä Naxwiiny. Pes ko netyë Jesus yˈAneˈemy Tuk Mil Jëmëjt, yäˈädë Jembyë Jerusalén yajminaampy mëjwiin kajaa kunuˈkxën yä Naxwiiny. Juan duˈun tˈijxyë yäˈädë kunuˈkxënë extëmë mëjnëë mëdiˈibë “yajkypy ja jikyˈäjtën winë xëë winë tiempë” ets “mëjnëëbëˈääy majtsk aduˈum yony ja kepy diˈibë yajkypy ja jikyˈäjtën” ets ja “kepyˈaay yëˈë tsyooyˈatëp ja naxwinyëdë jäˈäyëty” (Diˈibʉ Jat. 22:1, 2). Niˈamukë ja naxwinyëdë jäˈäy mëdiˈibë nety jukyˈäjttëp mä taabë tiempë, tˈaxäjëyäˈändë tukëˈëyë yäˈädë kunuˈkxën. Ets pënaty myëmëdoowdëbë Jyobaa, wanaty wanaty jyëmbitäˈändë wäˈätsjäˈäy. Kyaj nyekyjyaˈˈatäˈäny yuu päˈäm, pëjk adoˈonën ets ni jëˈëy yaxën (Diˈibʉ Jat. 21:3-5).

17. ¿Pënaty tyukˈoyˈatandëp ko netyë Jesus yˈAneˈemy Tuk Mil Jëmëjt? (Diˈibʉ Jatanʉp 20:11-13).

¹⁷ ¿Pënaty tyukˈoyˈatandëbë yäˈädë kunuˈkxën? Tim jawyiin, yëˈë ja tëgoy myayjyaˈay mëdiˈibë nety të tsyokwëˈëmdë mä Armajedon ets waˈan nanduˈun ja ënäˈkuˈungëty mëdiˈibë nety maxuˈunkˈäjttëp mä ja jembyë jukyˈäjtën. Per kyaj yëˈëyë ttukˈoyˈatäˈändë. Pes mä Diˈibʉ Jatanʉp kapitulo 20 jyënaˈany ko jyukypyëkäˈändë oˈkpë (käjpxë Diˈibʉ Jatanʉp 20:11-13). ¿Pënatyën jukypyëkandëp yä Naxwiiny? Yëˈë “diˈibë ijt oyjyaˈay”, yëˈë yˈandijpy pënaty tëëyëp oˈktë ets xëmë tmëduundë Jyobaa. Per nanduˈun jyukypyëkäˈändë “diˈibë ijt kaˈoyjyaˈay”, yëˈë yˈandijpy pënaty kyaj tˈixyˈäjttë Jyobaa (Apos. 24:15; Fwank 5:28, 29). ¿Yëˈë myaytyäˈägaampy ko niˈamukë oˈkpë jyukypyëkäˈändë mä Jesus yˈAneˈemy Tuk Mil Jëmëjt? Kyaj. Pes pënaty kyaj ttimtsojkënyëˈäjttë tmëdunandë Jyobaa ko jyukyˈäjttë, kyaj nyekyjukypyëkäˈändë. Ojts jyayajmoˈoytyë tiempë parëxyëp tmëduundë Jyobaa, per yajnigëxëˈktë ko kyaj nyitëkëdë jyukyˈattët mä ja it lugäärë tsujpë (Mat. 25:46; 2 Tes. 1:9; Diˈibʉ Jat. 17:8; 20:15).

KO YˈABATËT TUK MIL JËMËJT

18. ¿Wiˈixë nety yajpatnëdë ja naxwinyëdë jäˈäy ko yˈabatët tuk mil jëmëjt?

¹⁸ Ko yˈabatët tuk mil jëmëjt, të nety niˈamukë naxwinyëdë jäˈäy jyëmbijnëdë wäˈätsjäˈäy. Kyaj nety pën tˈokkuˈayoˈowënë ja pyoky kyaytyeyë Adán mëdiˈibë ojts xytyukninäjxëm (Rom. 5:12). Të nety jyëjptëgooytyaˈay tijatyë Adán yajtuknikäjpxpajt ko pyokytyuuny. Ko yˈabatët tuk mil jëmëjt, mbäät njënäˈänëm ko ja naxwinyëdë jäˈäy mëdiˈibë jukyˈäjttëp, duˈunxyëp extëm jatëgok jyukypyëktë mët ko jyëmbitäˈändë wäˈätsjäˈäy (Diˈibʉ Jat. 20:5).

19. ¿Tiko yˈakˈyaˈijxmatsäˈändë ja Diosmëduumbëty?

¹⁹ Nnijäˈäwëm ko Jesus kyaj tmastutyë Tyeety oy kanäkˈokë Satanás jyayajtëgoyanë. Per ¿waˈandaa niˈamukë naxwinyëdë jäˈäy nanduˈun tmëmëdowäˈändë Jyobaa ko netyë Satanás yˈakˈijxmatsëdë? Ja dyajnigëxëˈëgäˈändë niduˈuk niduˈuk ko nety yˈabajnë tuk mil jëmëjt ets ko Satanás yajnasmatsët (Diˈibʉ Jat. 20:7). Pënaty kyaj tmastuˈuttë Jyobaa ko netyë Satanás yˈakˈijxmatsëdë, ta yajmoˈoyäˈändë ja jukyˈäjtënë winë xëëw winë tiempë ets taanëmë net tpäädäˈändë ja awäˈätstumˈäjtën (Rom. 8:21). Per pënaty kyaj myëdowdë, winë xëëw winë tiempë kyutëgoyäˈändë mëdë Satanás ets ja kyaˈoybyëtëjk (Diˈibʉ Jat. 20:8-10).

20. ¿Wiˈix mnayjyawëty ko wanaty të nˈijxëm tijaty yajmaytyakp mä Diˈibʉ Jatanʉp?

²⁰ ¿Wiˈix mnayjyawëty ko wanaty të nˈijxëm tijaty yajmaytyakp mä Diˈibʉ Jatanʉp? ¿Agujk jotkujk mnayjyawëty ko xytyukjukyˈaty tijaty ojts yajnaskäjpxë? ¿Mbudëkëyaampy nanduˈunë jäˈäy parë tpuwäˈägëdë Jyobaa ets tmëdundët? (Diˈibʉ Jat. 22:17). Ko net të nˈijxëm tijatyë tunan jatanëp mä tiempë myiny kyëdaˈaky, niˈigyë net agujk jotkujk njantsy nyayjyäˈäwëm ets njënäˈänäˈänëm extëmë apostëlë Juan jyënany: “Waˈan dëˈënëty. ¡Min, Nintsënˈäjtëm Jesús!” (Diˈibʉ Jat. 22:20).