¿Ti mbäät nduˈunëm parë duˈunyëm nnaytsyojkëm?

1, 2. 1) ¿Tiko apostëlë Pablo jyënany ko ja tsojkën yëˈë mëdiˈibë niˈigyë mbäät nyajnigëxëˈkëm? 2) ¿Tijaty nimaytyäˈägäˈänëm?

KO APOSTËLË Pablo tmaytyakyë mëbëjkën, tsojkën ets tijaty nˈëwxijt njëjpˈijxëm, ta yˈakjënany: “Diˈibë dëˈën jawyiin mä tyäˈädë tëgëëkpë, yëˈë dëˈën ja tsojkën” (1 Kor. 13:13). ¿Tiko duˈun jyënany? Yëˈko mä jembyë jukyˈäjtën kyaj nëjkx tsyokyëty nˈokmëdäjtënë mëbëjkën ets kyaj nanduˈun tijaty nˈëwxitäˈän njëjpˈixäˈänëm, mët ko të nety yˈadëëwdääy tijatyë Jyobaa të twandaˈaky. Per mëdiˈibën ninäˈä kyajëjpkëxäˈäny, yëˈë ko ntsojkëmë Jyobaa etsë nmëguˈukˈäjtëm, yäˈädë tsojkën, niˈigyë myëjwindëkëyaˈany xëmëkyëjxm.

² Kom xëmë nyajnigëxëˈëgäˈänëm tsojkën, pääty min nˈoknimaytyakëm tëgëk pëky. Myëduˈuk, ¿tiko jyëjpˈamëty nnaytsyojkëm nixim niyam? Myëmajtsk, ¿wixaty mbäät nyajnigëxëˈkëm? Ets myëdëgëk, ¿ti mbäät nduˈunëm parë duˈunyëm nnaytsyojkëm?

¿TIKO JYËJPˈAMËTY NNAYTSYOJKËM NIXIM NIYAM?

3. ¿Tiko jyëjpˈamëty nnaytsyojkëm nixim niyam?

³ ¿Tiko jyëjpˈamëty nnaytsyojkëm nixim niyam? Tuk pëky, yëˈko yëˈë nety nyajnigëxëˈkëm ko yëˈë njantsy pyanëjkxëmë Jesus. Pes yëˈë duˈun tˈanmääy ja yˈëxpëjkpëty: “Pën mnaytsyojkëdëp miitsëty nixim niyam, net nidëgekyë ja jäˈäy tnijawëdët kots ëj miits nˈëxpëjkpëˈattë” (Fwank 13:35). Ets ja tsojkën yëˈë mëdiˈibë nanduˈun xyaˈijtëm tuˈugyë, pesë apostëlë Pablo ojts jyënaˈany ko ja tsojkën “yëˈë mëdiˈibë yajtuˈugyëp” (Col. 3:​14, TNM). Ta ja tuk pëky tiko jyëjpˈamëty nnaytsyojkëm nixim niyam, pesë apostëlë Juan duˈun tˈanmääy ja myëguˈuktëjk: “Diˈibë tsyejpy ja Dios, nandëˈën ttsokët ja myëguˈuk” (1 Fwank 4:21). Pääty ko nnaytsyojkëm nixim niyam, duˈunë nety nyajnigëxëˈkëm ko ntsojkëm nanduˈunë Dios.

4, 5. ¿Wiˈix tyuknaxjaty ko ntsojkëmë nmëguˈukˈäjtëm ets ko ntsojkëmë Dios? Oknimaytyäˈäk mët tuˈugë ijxpajtën.

⁴ ¿Wiˈix tyuknaxjaty ko ntsojkëmë nmëguˈukˈäjtëm ets ko ntsojkëmë Dios? Parë njaygyujkëm, min nˈokpëjktakëm tuˈugë ijxpajtën. Ko korasoon oy tyuny, ta nanduˈun oy ja niniˈkx këbäjk tyuny. Ets tuˈugë doktoor mbäät tnijawë wiˈix ja korasoon tyuny ko mä ja këˈë tpëjktaˈaky tuˈugë pujxn parë tjäˈäwëyˈity.

⁵ Ko ja doktoor tˈixy wiˈix pyuty ja ngorasoonˈäjtëm, mbäädë net tnijawë pën oy tyuny. Nanduˈunën jyaty mët ëtsäjtëm, mbäät nnijäˈäwëm pën mëk ntsojkëmë Jyobaa ko nˈijxëm wiˈix ntsojkëm ja nmëguˈukˈäjtëm. Pën nbëjkëmë kuentë ko kyaj nëgoo ja nmëguˈukˈäjtëm nekytsyojkëm, waˈan jam kujk xyeemy ja tsojkën mëdë Jyobaa. Per pën xëmë ndukˈijxëm ja nmëguˈukˈäjtëm ko ntsojkëm, yëˈë nety yˈandijpy ko mëk ntsojkëmë Jyobaa.

6. ¿Tiko mbäät nmëmäˈäy nmëdäjëm pën kyaj nëgoo nˈoktsojkënë nmëguˈukˈäjtëm? (1 Fwank 4:​7-9, 11).

⁶ ¿Tiko mbäät nmëmäˈäy nmëdäjëm pën kyaj nëgoo nˈoktsojkënë nmëguˈukˈäjtëm? Yëˈko yëˈë nety nanduˈun yˈandijpy ko tam xyeemy ja tsojkën mëdë Jyobaa. Etsë yäˈädë mbäät nˈijxëm ko jantsy tëyˈäjtën, pesë apostëlë Juan duˈun ojts tkujayë: “Pën diˈibë kyaj ttseky ja myëguˈuk diˈibë yää yˈijxypy, nan kyaj mbäät ttseky ja Dios diˈibë kyaj tˈixy” (1 Fwank 4:20). ¿Ti yäˈädë xytyukniˈˈijxëm? Ko netë Jyobaa xykyupëkäˈänëm pën nnaytsyojkëm nixim niyam (käjpxë 1 Fwank 4:​7-9, 11).

¿WIˈIX MBÄÄT NYAJNIGËXËˈKËM KO NNAYTSYOJKËM?

7, 8. ¿Wiˈix mbäät nyajnigëxëˈkëm ko nnaytsyojkëm nixim niyam?

⁷ Mä Biiblyë kanäkˈok ojts jap yajkujayë mä nyajtukˈanaˈamëm ets “nnaytsyojkëm nixim niyam” (Fwank 15:​12, 17; Rom. 13:8; 1 Tes. 4:9; 1 Peed. 1:22; 1 Fwank 4:11). Yäˈädë tsojkën, japën nyaxkëdaˈaky mä jot korasoon ets kyaj mbäät pën tˈixy. Pääty, ¿wiˈixën mbäät ndukˈijxëmë nmëguˈukˈäjtëm ko ntsojkëm? Yëˈë wiˈix tijaty nduˈunëm ets ngäjpx nmaytyakëm.

⁸ Kanäk pëky jyaˈˈaty wiˈixën mbäät nyajnigëxëˈkëm ko ntsojkëmë nmëguˈukˈäjtëm. Mä Biiblyë kanäk pëky jap yajnimaytyaˈaky wiˈixën mbäät nyajnigëxëˈkëm, extëm ‘mëdëy winë xynyikäjpx xynyimëtyäˈäktëty’ (Zac. 8:​16, TY). “Nayaˈitëdë tuˈugyë nixim niyam” (Mar. 9:50). “Wintsëˈëgëdë wiingatypyë niˈigyë es kyaj mij këˈëm” (Rom. 12:10). “Nayˈaxäjëdë niduˈuk niduˈuk” (Rom. 15:7). “Naymyaˈxëdë” (Kol. 3:13). “Naybyudëkëdë nixim niyam” (Gal. 6:2). ‘Nayjyotmëkmoˈojëdë nixim niyam’ (1 Tes. 4:​18, TY). Duˈunyëm “yajmëjwiin yajkajaajëdë ja mmëbëjkënëty” (1 Tes. 5:11). Ets “naynyigäjxtäägëdë nixim niyam” (Sant. 5:16).

9. Ko njotkujkmoˈoyëm ja nmëguˈukˈäjtëm, ¿tiko njënäˈänëm ko duˈunën ndukˈijxëm ko ntsojkëm? (Ix nanduˈunë dibujë).

⁹ Min nˈaknimaytyakëm wiˈixën mbäät nyajnigëxëˈkëm ko nnaytsyojkëm nixim niyam. Apostëlë Pablo duˈun ojts jyënaˈany: ‘Nayjyotmëkmoˈojëdë nixim niyam’. ¿Tiko njënäˈänëm ko ntsojkëmë netyë nmëguˈukˈäjtëm ko njotkujkmoˈoyëm? Tuˈugë liibrë tnimaytyaˈaky ko Pablo jyënany ‘nayjyotmëkmoˈojëdë nixim niyam’, yëˈë yˈandijaampy “ko nyajpatëm mët ja jäˈäy parë tmëmadäˈägët ja yˈamay jyotmay”. Pääty ko njotkujkmoˈoyëm tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë jam myënäjxy yajnäjxypyë amay jotmay, duˈunë nety nbudëjkëm parë duˈunyëm tmëduunˈadëˈëtsëdë Jyobaa. Tëgok tëgok njotkujkmoˈoyëm ja nmëguˈukˈäjtëm, yëˈë nety ndukˈijxëm ko ntsojkëm (2 Kor. 7:​6, 7, 13).

10. ¿Tiko njënäˈänëm ko jäˈäy nbaˈˈayoˈowëm ets ko njotkujkmoˈoyëm tuˈugyë yëˈë?

¹⁰ ¿Tiko njënäˈänëm ko jäˈäy nbaˈˈayoˈowëm ets ko njotkujkmoˈoyëm tuˈugyë yëˈë? Ko tuˈugë jäˈäy tpaˈˈayoy ja myëguˈuk, ta tjotkujkmoˈoy ets tpudëkë. Pääty jawyiin nbaˈˈayoˈowëmë jäˈäy ets ta net njotkujkmoˈoyëm. Nanduˈunën jyatyë Jyobaa, pesë apostëlë Pablo ojts jyënaˈany ko mët ko Jyobaa xypyaˈˈayoˈowëm, ta xyjyotkujkmoˈoyëm. Pablo jyënany ko Jyobaa “yëˈë dëˈën ja nDeetyˈäjtëm diˈibë myëdäjtypy ja paˈˈayoˈon es xyajjotkujkˈäjtëm pën ti xyjäjt xykyëbajtëm” (2 Kor. 1:3). Ko jyënany “ja nDeetyˈäjtëm diˈibë myëdäjtypy ja paˈˈayoˈon”, yëˈëjën myaytyäˈägan ko xyjyotkujkmoˈoyëm ko “tii xyjäjt xykyëbajtëm” (2 Kor. 1:4). Duˈun extëmë wäˈätsnëë dyajxeemyë ääw jot, nanduˈunë Jyobaa xyjyotkujkmoˈoyëm ko nbatëmë amay jotmay. ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm parë nbaˈˈayoˈowëmë nmëguˈukˈäjtëm ets njotkujkmoˈoyëm duˈun extëmë Jyobaa ttuny? Yëˈko nyajmëjwiindëjkëmë oybyë jäˈäyˈäjtën. Min nˈokˈijxëm tuˈuk majtsk.

11. Extëm jyënaˈanyë Kolosʉ 3:12 etsë 1 Peedrʉ 3:​8, ¿wiˈix mbäät njäˈäyˈäjtëm parë njotkujkmoˈoyëmë nmëguˈukˈäjtëm ets ntsojkëm?

¹¹ ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm parë duˈunyëm nnaytsyojkëm nixim niyam ets nnayjyotkujkmoˈoyëm tuˈuk tuˈugë xëëw? Yëˈko nmëdäjtëmë paˈˈayoˈowën, oyjyot, nnaytsyojkëm ets ko njäˈäyˈäjtëm yujy tudaˈaky (käjpxë Kolosʉ 3:12; 1 Peedrʉ 3:8). ¿Wiˈix xypyudëjkëm ko duˈun njäˈäyˈäjtëm? Mbäät nbaˈˈayoˈowëmë nmëguˈukˈäjtëm etsë net njotkujkmoˈoyëm ko tpäättëdë amay jotmay. Jesus duˈun tnimaytyaky: “Ja jäˈäyë oyjyaˈaybyë tsuj kyajxy myaytyaˈaky mët ko ijtp jyodoty ja oybyë” (Mat. 12:​34, 35). Yäˈädë yëˈë xytyukˈijxëm ko pën njotkujkmoˈoyëm ja nmëguˈukˈäjtëm, yëˈë nety nyajnigëxëˈkëm ko ntsojkëm.

¿TI MBÄÄT NDUˈUNËM PARË DUˈUNYËM NNAYTSYOJKËM?

12. 1) ¿Tiko yˈoyëty nnaygyuentëˈäjtëm parë kyaj xyaamëdë tsojkën? 2) ¿Ti yaˈˈatsoowëmbitäämp?

¹² Tsojkëp niˈamukë nguytyuˈunëmë yäˈädë anaˈamën: “Nˈoknaytsyojkëm nixim niyam” (1 Fwank 4:7). Per tsojkëp njamyajtsëm extëmë Jesus jyënany: “Kyaj ja jäˈäyëty tnekymyëdattët ja tsojkën nixim niyam” (Mat. 24:12). Ko duˈun jyënany kyaj nety yëˈë tmaytyäˈägäˈäny ko ja yˈëxpëjkpëty kyaj nyekynyaytsyokäˈänëdë. Per oy ko nnaygyuentëˈäjtëm parë kyaj njäˈäyˈäjtëm extëmë naxwinyëdë jäˈäy mëdiˈibë kyaj ttsoktë myëguˈuktëjk. Min net nˈoknimaytyakëm wiˈix mbäät nnijäˈäwëm pën duˈunyëmë nmëguˈukˈäjtëm ntsojkëm.

13. ¿Näˈä mbäät tsyiptaˈaky nyajnigëxëˈkëm ko duˈunyëm ntsojkëmë nmëguˈukˈäjtëm?

¹³ Tuk pëky wiˈix mbäät nnijäˈäwëm pën duˈunyëmë nmëguˈukˈäjtëm ntsojkëm, yëˈë ko nˈijxëm ti ndunäˈänëm ko jam ti jotmay kyëxëˈëgët (2 Kor. 8:8). Apostëlë Pedro ojts tuk pëky tnigajpxy wiˈix mbäät duˈun nduˈunëm. Jyënany: “Pääty waˈan tˈity nan niˈigyë tsojkën mä miitsëty, mët ko mä jäˈäy nyaytsyokëdë, may ja peky nyaytyuknimaˈxëdë” (1 Peed. 4:8). Pääty ja net mbäät nyajnigëxëˈkëm pën duˈunyëm ja nmëguˈukˈäjtëm mëk ntsojkëm ko jam muum tyëgoytyët o jam wiˈix xytyuˈunëm.

14. Extëm jyënaˈanyë 1 Peedrʉ 4:​8, ¿wiˈixën mbäät ntsojkëmë nmëguˈukˈäjtëm? Okpëjktäˈäk tuˈugë ijxpajtën.

¹⁴ Min nˈoknimaytyakëm wiˈixë apostëlë Pedro jyënany, mä bersikulo 8 xyˈanmäˈäyëm ets nmëdäjtëm “niˈigyë tsojkën”. Mä ayuk grieegë yëˈë myaytyäˈägaampy ko nyaˈijxëm ja tsojkën “kajabäät”. Myëmajtsk pëky, ta net tnigajpxy ko pën nmëdäjtëmë duˈumbë tsojkën, ta nbokymyaˈkxëm ja nmëguˈukˈäjtëm. Nˈokpawinmäˈäyëm ko xymyëdaty tuˈugë meesë mëdiˈibë kanäk pëky të yˈaxëëgë, ta xywyinbaˈanë parë kyaj kyëxëˈëgët mäjaty të yˈaxëëgë. Nanduˈunën jyaty mët ëtsäjtëm, ko ntsojkëm ja nmëguˈukˈäjtëm, mbäät nmaˈkxëm ja pyoky kyaytyey.

15. ¿Wiˈix xypyudëjkëm ko duˈunyëm ntsojkëm ja nmëguˈukˈäjtëm? (Colosenses 3:​13, TNM).

¹⁵ Ko mëk ntsojkëmë nmëguˈukˈäjtëm, yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë net nbokymyaˈkxëm, oy näˈäty xytsyiptakxëm duˈun nduˈunëm (käjpxë Colosenses 3:​13, TNM). Pääty ko nbokymyaˈkxëm ja nmëguˈukˈäjtëm, ta nyajnigëxëˈkëm ko mëk ntsojkëm ets ko nyajxondäˈägäˈänëmë Jyobaa. ¿Tijaty mbäät xypyudëjkëm parë nbokymyaˈkxëm ja nmëguˈukˈäjtëm ko jam tyëgoytyë o ko wiˈix xytyuˈunëm?

16, 17. ¿Tijaty mbäät xypyudëjkëm parë kyaj njamyajtsëm ko nmëguˈukˈäjtëm tyëgoytyë? Okpëjktäˈäk tuˈugë ijxpajtën. (Ix nanduˈunë dibujë).

¹⁶ Nˈokˈijxëm tijaty oy tyuundëp ja nmëguˈukˈäjtëm ets kyaj yëˈëjëty mëdiˈibë kyaj oy ttundë. Nˈokpëjktakëm tuˈugë ijxpajtën. Mijts tam tuk grupë myajpääty mët ja mmëguˈuktëjk ets parë xyjyamyatsäˈändë ko niˈamukë të myajpäättë, ta tëgëkˈok mnayajretratëpëtsëmëdë, per ta xyˈixy ko mä ja myëduˈukpë kyaj oy tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm të pyëtsëmy ets mä ja majtskpë jantsy oy të pyëtsëmy, ak xiktëp jam.

¹⁷ Ko nbëjkëˈkëm ja retratë, ta njamyajtsëm wiˈix jantsy oy mët ja nmëguˈukˈäjtëm ja tiempë të nyajnäjxëm. Per pën jam niduˈuk ja nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë ojts wiˈix xyˈanmäˈäyëm o xytyuˈunëm, ¿tiko ngajäˈäytyëgoˈoyëm duˈunxyëp extëm njoˈtsëm o nboˈtëm ja retratë mëdiˈibë kyaj oy të pyëtsëmy? (Prov. 19:11; Éfes. 4:32). Kom jantsy oy mët ja nmëguˈukˈäjtëmë xëëw tiempë të nyajnäjxëm, pääty oy ko njäˈäytyëgoˈoyëm ko jam wiˈix xytyuˈunëm o xyˈanmäˈäyëm. Niˈigyë yˈoyëty ko yëˈë njamyajtsëm tijaty oy tyuundëp ja nmëguˈukˈäjtëm, duˈun extëm ko nbëjkëˈkëm ja retratë mëdiˈibë oy pëtsëëmp.

¿TIKO TYAM MBÄÄT NIˈIGYË NNAYTSYOJKËM NIXIM NIYAM?

18. ¿Tijaty të yajnimaytyaˈaky mä yäˈädë artikulo?

¹⁸ ¿Tiko duˈunyëm ntsokäˈänëm ja nmëguˈukˈäjtëm? Extëm të nˈijxëm, ko ntsojkëm ja nmëguˈukˈäjtëm duˈunë nety nyajnigëxëˈkëm ko ntsojkëmë Jyobaa. ¿Wiˈix mbäät nyajnigëxëˈkëm ko ntsojkëm ja nmëguˈukˈäjtëm? Tuk pëky yëˈë ko njotkujkmoˈoyëm ko tpäättëdë amay jotmay ets parë duˈun nduˈunëm, tsojkëp nbaˈˈayoˈowëm. ¿Ti mbäät nduˈunëm parë xëmë ntsojkëm ja nmëguˈukˈäjtëm? Ko nbokymyaˈkxëm oy näˈäty xyjyatsiptakxëm.

19. ¿Tiko jyëjpˈamëty ets tyam niˈigyë nnaytsyojkëm nixim niyam?

¹⁹ ¿Tiko jyëjpˈamëty ets tyam niˈigyë nnaytsyojkëm nixim niyam? Okˈix wiˈixë Pedro jyënany: “Wingon yˈijnë mä tukëˈëyë tijaty jyëjptëgoyaˈany. Pääty, […] naytsyokëdë nixim niyam” (1 Ped. 4:​7, 8, TNM). ¿Tijaty ak tunan ak jatanëp mientrës wyingoonˈadëˈëtsy ja kutëgoˈoyën? Jesus duˈun tˈanmääy ja yˈëxpëjkpëty: “Net nidëgekyë naxwinyëdë jäˈäyëty mdukˈakˈatäˈänëdë mët ëjtskyëjxm” (Mat. 24:9). Per oy duˈun nyaˈˈaxëkˈijxëm, tsojkëp nnayaˈijtëm tuˈugyë parë duˈunyëmë Jyobaa nmëduunˈadëtsëm. Satanás xyajnaywyäˈkxäˈänëm, per jëjpˈam nnaytsyojkëm nixim niyam parë kyaj ttukpëtsëmëdë wyinmäˈäny mët ko ja tsojkën “yëˈë mëdiˈibë yajtuˈugyëp” (Col. 3:​14, TNM; Filip. 2:​1, 2).