ARTIKULO MËDIˈIBË YAˈËXPËJKP 17
ËY 111 Tam tiko mbäät nxondakëm
Ninäˈä ngatukpëtsëëmdutëmë Diosë kyäjpn mä nˈijtëm agujk jotkujk
“Xondäˈäktë ets yajpäättë agujk jotkujk xëmëkyëjxm mä tijatyëts nyajkojaampy” (IS. 65:18).
TI YAJNIMAYTYÄˈÄGÄÄMP
Wixaty ndukˈoyˈäjtëm ko tyam tuˈugyë nmëduˈunëmë Jyobaa ets agujk jotkujk mä nyax kyäjpn, ets wiˈix mbäät nbudëjkëmë wiinkpë parë nanduˈun jap yajpäättët.
1. ¿Ti yˈandijpy ja oybyë tsujpë lugäär, ets ti ndunäˈänëm?
TYAM taaˈäjtp tuˈugë oybyë tsujpë lugäär yä Naxwiiny mä mbäät agujk jotkujk njukyˈäjtëm. Mä yäˈädë it lugäär miyonkˈamë jäˈäy jap yajpäättë mëdiˈibë jukyˈäjttëp agujk jotkujk ets të wyinmäˈäny tpëjktäˈäktë ko ninäˈä tkatukpëtsëëmduˈudäˈändë. Tsyojkënyëˈäjttëp nanduˈun parë nimayë jäˈäy jap yajpäättët. ¿Ti yajmaytyäˈägäämp? Yëˈë Diosë nyax kyäjpn mä tyam tuˈugyë nmëduˈunëmë Jyobaa ets agujk jotkujk. Duˈunxyëp extëm nyajpatënë mä ja jembyë jukyˈäjtën, pes oy nˈijtëm mëdë Jyobaa etsë nmëguˈukˈäjtëm.
2. ¿Tiko xyajmonyˈijx xyajmonyjyäˈäwëm ko tyam tuˈugyë Jyobaa nmëduˈunëm ets agujk jotkujk?
2 Xyajmonyˈijx xyajmonyjyäˈäwëm ko mbäät tyam nmëduˈunëmë Jyobaa tuˈugyë ets agujk jotkujk, oy jyaˈˈatyë axëkˈäjtën yä Naxwiiny etsë jäˈäy nyayˈaxëkˈixëdë (1 Fwank 5:19; Diˈibʉ Jat. 12:12). Jyobaa nyijawëp ko Satanás xyˈaxëktunäˈänëm, per kom mëk xytsyojkëm ta dyajjaˈˈaty tuˈugë lugäär mä mbäät agujk jotkujk nyajpatëm. Biiblyë duˈun tnimaytyaˈaky ko tuˈugyë nmëduˈunëmë Jyobaa ets agujk jotkujk, duˈunxyëp extëm nyajpatëm mä “tuˈugë pëjykyam mëdiˈibë xëmë xoˈkpën” (Is. 4:6; 58:11, TY). Pënaty myëduundëbë Jyobaa, agujk jotkujk yajpäättë ets seguurë nyayjyawëdë, oy yëˈë ndukjukyˈäjtëm ja tiempë mëdiˈibë tsip nimëjääw (Is. 54:14, 2 Tim. 3:1).
3. ¿Näˈä tim jawyiin yˈadëëy mëdiˈibë ojts yajnaskäjpxë mä Isaías 65?
3 Mä Isaías 65 japë Jyobaa ojts tnigajpxy wiˈixë nety nmëdunäˈänëm tuˈugyë ets agujk jotkujk, ets tim jawyiin ja yˈadëëy mä jëmëjt 537 mä kyajnëm myinyë Jesus. Mä taabë tiempë, ja judiyëtëjk mëdiˈibë nety të jyodëmbittë, ojts yˈawäˈätspëtsëmdë Babilonia ets jyëmbijttë mä ja nyax kyäjpn. Jyobaa pudëjkëdë, pes yˈagojëdë jatëgok ja Jerusalén käjpn mëdiˈibë nety të wyindëgooytyaˈay, ets yˈagojëdë nanduˈun ja templë parë mbäät jatëgok tˈawdäjttë Jyobaa extëm ttsoky (Is. 51:11; Zac. 8:3).
4. ¿Wiˈix ja yˈadëy mëdiˈibë ojts yajnaskäjpxë mä Isaías 65?
4 ¿Naa jatëgok yˈadëëy mëdiˈibë ojts yajnaskäjpxë mä Isaías? Ja mä jëmëjt 1919 ko Diosë kyäjpn yˈawäˈätspëtsëëmy mä tukëˈëyë relijyonk mëdiˈibë kyaj tyëyˈäjtënëty. Desde jaa, niˈigyë jäˈäy ojts tmëduuntsoˈondäˈäktë Dios oytyim määjëty. Nimayë nmëguˈukˈäjtëm yajnaxkëdaktë kanäägë kongregasionk ets pyudëjkëdë jäˈäy parë dyajtëgäjtstë jyukyˈäjtën. Oyë nety axëëk të jyukyˈattë, yajtsondaktë “ja jembyë jukyˈäjtën mëdiˈibë Dios të ttuknibëjktäägë” (Efes. 4:24, TY). Tijatyë Isaías ojts tnaskäjpxë, jaanëm yˈadëëwdäˈäyaˈany mä tiempë myin kyëdaˈaky, per tyam, ta mëjwiin kajaa nˈaxäjëm ja kunuˈkxën. Min nˈokˈijxëm wiˈix ndukˈoyˈäjtëm ko nmëduˈunëmë Jyobaa tuˈugyë ets agujk jotkujk mä nyax kyäjpn ets tiko ninäˈä mbäät ngatukpëtsëëmdutëm.
¿TIJATY KUNUˈKXËN NˈAXÄJËM KO NYAJPATËM MÄ DIOSË KYÄJPN?
5. Extëm jyënaˈanyë Isaías 65:13, ¿tijaty kunuˈkxën yˈaxäjëdëp pënaty myëduundëbë Jyobaa?
5 Nbëjkëmë jot mëjääw ets jotkujk nnayjyäˈäwëm. Isaías ojts yajxon tnimaytyaˈaky wiˈixën yajpäädäˈändë pënaty myëduundëbë Jyobaa ets pënaty kyaj (käjpxë Isaías 65:13). Pënaty myëduundëbë Jyobaa agujk jotkujk yajpäättë, pes xymyoˈoyëm tijaty xypyudëjkëm parë niˈigyë nmëwingoˈonëm. Kyaj nyajnäjxëmë yuu, tëëtsë, xytyukpudëjkëmë yˈespiritë santë, xymyoˈoyëmë Biiblyë ets kanäk naxë ëxpëjkpajn (ijxkijpxyë mëdë Diˈibʉ Jatanʉp 22:17). Per pënaty kyaj tmëdundë Jyobaa yajnäjxtëbë “yuu”, “tëëtsë”, etsë ayoˈon “tsoytyuˈun”, pes kyaj oy yˈittë mëdë Dios (Amós 8:11).
6. ¿Ti myaytyäˈägaampy mëdiˈibë ojts yajnaskäjpxë mä Joel 2:21-24, ets wiˈix xypyudëjkëm?
6 Ja kugajpxy Joel ojts tnaskäjpxë ko Jyobaa myoˈoyaambyë netyë nyax kyäjpn tijaty yajtëgoyˈajtypy, extëmë ääytyëëm ujtstëëm, binë etsë aseytë (Joel 2:21-24). Mëdiˈibë netyë Joel myaytyäˈägaampy, yëˈko Jyobaa myoˈoyaambyë nyax kyäjpn tijaty nyijukyˈattëp, per nanduˈun tijaty mbäät pyudëkëdë parë niˈigyë tmëwingondët. Ets tyam, ¿wiˈix ja duˈun ttuny? Ko xymyoˈoyëmë Biiblyë, ëxpëjkpajn, dyajjaˈˈatyë sitio jw.org, reunyonk etsë asamblee. Tëgokyë yäˈädë xypyudëjkëm parë nbëjkëmë jot mëjääw ets agujk jotkujk nnayjyäˈäwëm.
7. ¿Tiko jantsy agujk jotkujk nnayjyäˈäwëm? (Isaías 65:14).
7 Agujk jotkujk nnayjyäˈäwëm. Agujk jotkujk nnayjyäˈäwëm ko Dios xymyoˈoyëm tijaty nyajtëgoyˈäjtëm (käjpxë Isaías 65:14). ¿Tiko nnayjyäˈäwëm? Yëˈko të nnijäˈäwëm ja tëyˈäjtën ets ko miimp këdakp ja oybyë jukyˈäjtën. Nmëbëjkëm ko jantsy tunan jatanëbë duˈun mët ko Jesus ojts xykyuˈoˈkëm. Ets agujk jotkujk nnayjyäˈäwëm ko nnimaytyakëm mëdë wiinkpë Diosmëduumbëty (Sal. 34:8, 133:1-3).
8. ¿Tiko jotkujk nmëduˈunëmë Dios?
8 Diosë nyax kyäjpn agujk jotkujk yajpäättë mët ko nnaytsyojkëm ets tuˈugyë nnayaˈijtëm. Yäˈädë tsojkën yëˈë mëdiˈibë xyajtuˈugyëm ets duˈunën njukyˈatäˈänëm mä ja jembyë jukyˈäjtën, pes jam niˈigyë nëjkx nnaytsyojkënë ets tuˈugyë nnayaˈitäˈänënë këdiinëm tyam (Kol. 3:14). Tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm tnimaytyaˈaky tii niˈigyë yˈoyˈijx ko tˈixyˈajtyë Jyobaa tyestiigëty. Duˈun jyënaˈany: “Kyajtsë nety nijawë wiˈixënë jäˈäy yˈity jotkujk, jaanëmëts nˈijxy kojëts nˈixyˈajtyë Jyobaa tyestiigëty, pes ni yëˈëjëtsë netyë mëdë nfamilyë ngaˈity jotkujk”. Pääty, pënaty jukyˈatandëp agujk jotkujk, tsojkëbën tmëdundëdë Dios parë duˈun yajpäättët. Ets oyë naxwinyëdë jäˈäy xyˈëbat xykyäjpxpatëm ets xyˈaxëkˈijxëm, per Dios windum oy näjxëm (Is. 65:15).
9. Extëm ojts yajnaskäjpxë mä Isaías 65:16, 17, ¿Wiˈix yajpäädäˈändë ja Diosmëduumbëty?
9 Kyaj ti nmëmäˈäy nmëdäjëm. Isaías ojts tnaskäjpxë ko duˈunë nety yajpäädäˈändë pënaty kyaj Jyobaa tmëduundë: “Per miitsëty mmëyäˈäxandëp ja pëjk adoˈonën mëdiˈibë mä mjot mgorasoon ets mmëˈˈëjan mmëdukandëp mët ko mon tuk myajpäädäˈändë” (Is. 65:14). ¿Ets wiˈix tyam yajpäättë pënaty myëduundëbë Dios? Jyobaa duˈun twandaky: ‘Ja ayoˈon jotmay mëdiˈibë ënety të yˈityën, nëjkxëp yajjäˈäytyëgooytyaaynyë ets käˈäp nëjkx mä yˈëkˈyaˈijxnë’ (käjpxë Isaías 65:16, 17, TY). Jyobaa yajjëgaˈagaampy tukëˈëyë ja amay jotmay ets kyaj nëjkx nˈokjamyajtsënë.
10. ¿Tiko oy nnayjyäˈäwëm ko nyajpatëm mä Diosë nyax kyäjpn? (Ix nanduˈunë dibujë).
10 Ko nëjkxëm reunyonk kyaj tii nmëmäˈäy nmëdäjëm ets kyaj tii xyjyotmaytyuˈunëm, ndimyjyaˈaytyëgoˈoytyaˈayëm ja amay jotmay. Parë duˈunyëm nDiosmëduˈunëm agujk jotkujk ets tuˈugyë mët ja nmëguˈukˈäjtëm, oy ko nmëdäjtëmë tsojkën, xondakën, maˈkxtujkën, nˈijtëm tuˈugyë ets oyjyaˈay (Gal. 5:22, 23). Jantsy agujk jotkujk nnayjyäˈäwëm ko nyajpatëm mä Diosë nyax kyäjpn. Ko ninäˈä ngatukpëtsëëmdutëm, nëjkxëp nˈijxëm wiˈixë Jyobaa dyaˈˈadëy ko dyajjëmbitäˈäny tukëˈëyë ak jemy.
Jantsy agujk jotkujk nnayjyäˈäwëm ko ndukˈijtëmë Diosë nyax kyäjpn, tuˈugyë nmëduˈunëm ets agujk jotkujk. (Ixë parrafo 10).b
11. ¿Wiˈix nnayjyäˈäwëm ko ndukˈijtëm ja Diosë nyax kyäjpn? (Isaías 65:18, 19).
11 Nguˈëˈëw ngukäjpxëm ko nyajpatëm mä Diosë nyax kyäjpn. Isaías ojts tnimaytyaˈaky tiko duˈun nnayjyäˈäwëm. Ko tyam nyajpatëm tuˈugyë ets agujk jotkujk, yëˈëjën duˈunë Jyobaa të ttuknibëjktäägë (käjpxë Isaías 65:18, 19). Päätyënë Jyobaa xyajtuˈunëm parë jäˈäy nbudëjkëm ets ttukpëtsëëmduˈuttët ja relijyonk mëdiˈibë kyaj tyëyˈäjtënëty. Pes duˈun yajpäättë extëm mä tuˈugë lugäär äänëˈëk tëëtsëˈëkpë mä kyaj jyamˈatyë agujkˈäjt jotkujkˈäjtën, pääty nbudëjkëm net parë tuˈugyë mëët nDiosmëduˈunëm. ¡Agujk jotkujk nnayjyäˈäwëm ko ndukˈijtëm ja tëyˈäjtën! Pääty ndukmëtmaytyäˈägäˈänëm ja wiink jäˈäy (Jer. 31:12).
12. ¿Wiˈix mnayjyawëty ko xykyajpxyë Isaías 65:20-24, ets tiko?
12 Nguˈëw ngukäjpxëm ko nyajpatëm mä Diosë nyax kyäjpn ets jantsy agujk jotkujk nnayjyäˈäwëm ko nnijäˈäwëm myiny kyëdaky ja oybyë jyukyˈäjtën. Okpawinmay wiˈix jam nëjkx njukyˈatäˈänëm, pesë Biiblyë duˈun jyënaˈany: “Kyaj yˈokjaˈˈatanë maxuˈunk mëdiˈibë jeˈeyë tuk xëëw majtsk xëëw jukyˈatëp ets ni mëjjäˈäytyëjk mëdiˈibë kyaj jeky jyukyˈattënëm”. Nanduˈun jyënaˈany ko jäˈäy “tkojäˈändë jëën tëjk ets ttuktsëënëyäˈändë; tniˈibäˈän tkojäˈändë uubës ets tjëˈxäˈändë tyëëm”. “Kyaj nanëgoobë tniduungëyäˈändë”, pes Jyobaa yëˈë kunuˈkxanëdëp. Biiblyë jyënaˈany ko tyukxondäˈägandëp ja jukyˈäjtën, agujk jotkujk yajpäädäˈändë ets kyaj ti ttsëˈëgëyäˈändë. Ets mä kyajnëmë Dios ti tˈamdowdë, yëˈë nyijawëyaampy ti yajtëgoyˈäjttëp, pes mä Salmo 145:16 jyënaˈany: “Myajwaˈkxypyë mgëˈë ets xymyoˈoy tijaty tsyojkënyëˈäjttëp tukëˈëyë mëdiˈibë jukyˈäjtp” (Is. 65:20-24).
13. Extëm jyënaˈanyë Isaías 65:25, ¿wiˈix mbäät nyajtëgäjtsëmë jukyˈäjtën parë nmëduˈunëmë Jyobaa?
13 Tuˈugyë nˈijtëm ets kyaj ti ntsëˈëk njäˈäwëm. Nimayë jäˈäy mëdiˈibë nety jantsy awäˈän jäˈäyˈäjttëp të nyayajtëgatsëdë mët ko të pyudëkëdë Diosë yˈespiritë santë (käjpxë Isaías 65:25). Të tpëjktäˈäktë wyinmäˈäny parë të dyajtëgatstë jyukyˈäjtën (Rom. 12:2; Efes. 4:22-24). Per kom pokyjyaˈay nyajpatëm, duˈunyëm ndëgoˈoyëm, pääty yëˈëjënë Jyobaa xypyudëjkëm parë tuˈugyë nmëduˈunëm oy mä ntsoˈonëm ets agujk jotkujk nyajpatëm (Titʉ 2:11).
14. ¿Wiˈix tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm dyaˈˈadëëyë Isaías 65:25?
14 ¿Waˈandaa tuˈugë jäˈäy mbäät dyajtëgatsyë jyukyˈäjtën? Mbäät. Min nˈokˈijxëm wiˈix yajnimaytyaˈaky tuˈugë mixy mëdiˈibë 20 jyëmëjt. Axëëgë nety jyukyˈaty, jantsy awäˈän ets të nety kanäkˈok yˈity pujxndëgoty mët ko tmeetsyë karrë ets yˈaxëkjäˈäyëty. Ko tnijäˈäwë tijatyë Biiblyë myaytyakypy ets yeˈeytsyondaky reunyonk, ta tnijäˈäwë ko yëˈë mbäät jyukyˈaty agujk jotkujk. Ko ojts nyëbajnë, kanäkˈok twinmääy wiˈixë nety të dyaˈˈadëy mä jyukyˈäjtën extëm jyënaˈanyë Isaías 65:25. Kyaj ojts duˈun yˈokˈawäˈänˈäjnë extëm kääjën duˈun ojts yujy tyudaknë extëm borreegën.
15. ¿Tiko nbudëkëyäˈänëmë jäˈäy ets tyëkëdët mä Diosë nyax kyäjpn ets wiˈix mbäät duˈun nduˈunëm?
15 Isaías 65:13 duˈun jyënaˈany mä tsyondaˈaky: “Duˈun jyënaˈanyë Jyobaa ja Wintsën mëdiˈibë yajkutujkp”. Ets mä jyëjpkëjxnë bersikulo 25 jyënaˈany: “Duˈun jyënaˈanyë Jyobaa”. Yäˈädë yëˈë yˈandijpy ko Jyobaa kyuytyuumpy tijaty wyandakypy (Is. 55:10, 11). Tijatyë Jyobaa ojts tnaskäjpxë, ta tyam yˈadëy, pes tuˈugyë nmëduˈunëm mä nyax kyäjpn ets agujk jotkujk. Nimää duˈumbë it lugäär kyayajpääty mä mbäät nˈijtëm agujk jotkujk ets mä seguurë nnayjyäˈäwëm (Sal. 72:7). Pääty oy ko nbudëjkëmë jäˈäy nuˈun nmadakëm parë tyëkëdët mä Diosë nyax kyäjpn. ¿Wiˈix mbäät duˈun nduˈunëm? Ko nyajtëjkëm ëxpëjkpë (Mat. 28:19, 20).
WIˈIX MBÄÄDË JÄˈÄY NBUDËJKËM PARË NMËJWOˈOWËM MÄ DIOSË NYAX KYÄJPN
16. ¿Ti jäˈäy pudëkëyanëdëp parë yajpäättët mä Diosë nyax kyäjpn?
16 Niduˈuk niduˈuk mbäät nbëjktakëmë winmäˈäny ets nbudëjkëmë jäˈäy parë nanduˈun tmëdundëdë Dios tuˈugyë ets agujk jotkujk. Yëˈë mbäät niˈˈijxtutëmë Jyobaa jyaˈayˈäjtën, pes kyaj atsipë jäˈäy tmëjwoy mä nyax kyäjpn (Jer. 31:3; Fwank 6:44). Ko jäˈäy tˈixyˈattë Jyobaa ets tnijawëdë wiˈixën jyaˈayˈaty, ta net jyënäˈändë ja yˈääw jyot ko niˈigyën tˈixyˈatäˈändë. ¿Wiˈixën mbäät njäˈäyˈäjtëm parë nbudëjkëmë jäˈäy ets tyëkëdët mä Diosë nyax kyäjpn?
17. ¿Wiˈix njäˈäyˈatäˈänëm parë nmëjwoˈowëmë jäˈäy mä Diosë nyax kyäjpn?
17 Tuk pëky wiˈix mbäädë jäˈäy nmëjwoˈowëm mä Diosë nyax kyäjpn, yëˈë ko ndukˈijxëmë oyjyot oywyinmäˈäny ets ko ntsojkëm. Duˈun extëm jyënandë ja jäˈäyëty mëdiˈibë Corinto ko yˈojtstë reunyonk, nanduˈun ntsojkëm etsë jäˈäy jyënäˈändët ko myindët reunyonk: ‘Dios yajpääty mä miitsëty’ (1 Cor. 14:24, 25, TY; Zac. 8:23). Päätyën jyëjpˈamëty nguytyuˈunëm extëmë Biiblyë jyënaˈany: “Jikyˈattë tiˈigyë jotkujk mët oytyim pënëty” (1 Tes. 5:13).
18. ¿Ti mbäädë jäˈäy tˈoyˈixy mä Diosë nyax kyäjpn?
18 Oy ko nˈijxëmë nmëguˈukˈäjtëm extëmë Jyobaa yˈixëdë. Parë duˈun nduˈunëm yëˈëyë mbäät nˈijxëm tijaty oy tyuundëp ets kyaj mäjaty tyëgoytyë, pes mä tiempë myiny kyëdaˈaky kyaj pën pokyjyaˈay yˈokˈyajpäädanë. Ko ntsojkëm ja nmëguˈukˈäjtëm, yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë mëët nnayaˈoˈoyëm ko nety jam wiˈix të nyajnayjyäˈäwëm, ets nbanëjkxëmë yäˈädë käjpxwijën:“Oyjyaˈayˈattë es naymyëmaˈxtukëdë nixim niyam. Naybyojpëmaˈxëdë nixim niyam, dëˈën extëm ja Dios oj mbojpëmaˈxëdë miits mët yëˈëgyëjxm ja Kristë” (Éfes. 4:32). Ko jäˈäy tˈixtët ko nnaytsyojkëm nixim niyam, ta jyënäˈänäˈändë yˈääw jyot ko yajpäädandëp mä Diosë nyax kyäjpn.a
NINÄˈÄ NGATUKPËTSËËMDUTËM JA DIOSË NYAX KYÄJPN
19. 1) ¿Wiˈix nääk jyënäˈändë pënaty jatëgok jëmbijttë mä Diosë nyax kyäjpn? (Ixë rekuäädrë mä jyënaˈany “Tyukpëtsëëmduttë Diosë kyäjpn, per ta jatëgok jyëmbijttë”). 2) Ets ëtsäjtëm, ¿ti net mbäät nduˈunëm? (Ix nanduˈunë dibujë).
19 ¡Nguˈëˈëw ngukäjpxëm ko nyajpatëm mä Diosë nyax kyäjpn! Niˈigyë nimayëm ets nmëduˈunëmë Jyobaa agujk jotkujk. Pën yajpäädäˈänëm agujk jotkujk ets kyaj tii ntsëˈëgëyäˈän njawëyäˈänëm, ninäˈä mbäät ngatukpëtsëëmdutëmë Diosë nyax kyäjpn. Tsojkëp mëk nnaygyuentëˈäjtëm, pesë Satanás yˈëxtaabyë winmäˈäny wiˈix xywyinˈëënäˈän xywyinxäjäˈänëm parë ndukpëtsëëmdutëmë Diosë nyax kyäjpn (1 Peed. 5:8; Diˈibʉ Jat. 12:9). Kyaj mbäät nasˈijxëm ets ttukpëtsëmëdë wyinmäˈäny, nˈokpëjktakëm niˈigyë winmäˈäny parë duˈunyëmë Jyobaa nmëduˈunëm agujk jotkujk, tuˈugyë ets nyaˈijtëm wäˈäts ja nyax kyäjpn.
Pënaty tyam yajpattëp mä Diosë nyax kyäjpn, tuˈugyë Jyobaa tmëdundë ets agujk jotkujk, nanduˈun nëjkx yajpäädäˈändë mä ja it lugäärë tsujpë. (Ixë parrafo 19).
¿WIˈIX MˈATSOOWËMBITËT?
¿Ti yˈandijpy ja oybyë tsujpë lugäär?
¿Wixaty ndukˈoyˈäjtëm ko nyajpatëm mä Diosë nyax kyäjpn?
¿Wiˈix mbäädë jäˈäy nmëjwoˈowëm ets yajpäättët mä Diosë nyax kyäjpn?
ËY 144 Nˈokˈawijxëm diˈib të yajwandaˈaky
a Ix mä jw.org ja bideo ¿Qué ha sido de ellos? Alena Žitníková: Cómo se hizo realidad mi sueño, mä tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm tnimaytyaˈaky wiˈixë kunuˈkxënë të tˈaxäjë ko yajpääty mä Diosë nyax kyäjpn.
b YAJNIMAYTYAˈAGYË DIBUJË: Ja nmëguˈukˈäjtëm kyäjpx myaytyäˈäktë mä reunyonk të kyexy ets tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm kyaj pën tmëtkäjpxäˈäny tmëtmaytyäˈägäˈäny.