ARTIKULO MËDIˈIBË YAˈËXPËJKP 36
ËY 89 Jyobaa kyunuˈkxypy pënaty mëmëdoowëp
“Kuytyundë extëm jyënaˈany ja Diosë jyaaybyajtën”
“Kuytyundë extëm jyënaˈany ja Diosë jyaaybyajtën; katë jeˈeyë xymyëdooˈittë” (SANT. 1:22).
TI YAJNIMAYTYÄˈÄGÄÄMP
Yäˈädë artikulo xypyudëkëyäˈänëm parë jyënäˈänëdë ääw jot ets ngäjpxëmë Biiblyë bom bom, per nanduˈun parë nbawinmäˈäyëm mëdiˈibë ngäjpxëm etsë net nguytyuˈunëm.
1, 2. Ninuˈun nDiosmëduˈunëm, ¿tiko agujk jotkujk njukyˈäjtëm? (Santya̱ˈa̱gʉ 1:22-25).
JYOBAA mëdë yˈUˈunk Jesus tsyojktëp ets njukyˈäjtëm agujk jotkujk. Ja mëdiˈibë jyaayë Salmo duˈun jyënany: ‘Janty jotkujk yë jäˈäy jyuukyˈatë mëdiˈibë jyäˈägyujkëdëbën ja Wintsën ja yˈënaˈamën tyiyˈajtën’ (Salmo 119:2, TY). Etsë Jesus nanduˈun jyënany: ‘¡Yëˈë wäänëniˈik agujk jotkujk yajpatp mëdiˈibë ja Tios ja yˈaaw yˈayuk myëdoowˈijtëbën ets tpadundë!’ (Luc. 11:28, TY).
2 Ninuˈun nDiosmëduˈunëm agujk jotkujk njukyˈäjtëm. ¿Tiko? Taaˈäjtp kanääk pëky mëdiˈibë duˈun xyajnayjyäˈäwëm. Tuk pëky, yëˈë ko xëmë ngäjpxëmë Biiblyë etsë net nguytyuˈunëm mä njukyˈäjtënˈäjtëm (käjpxë Santya̱ˈa̱gʉ 1:22-25).
3. ¿Wiˈix ndukˈoyˈäjtëm ko nguytyuˈunëm extëm jyënaˈany ja Diosë jyaaybyajtën?
3 ¿Wiˈix ndukˈoyˈäjtëm ko nguytyuˈunëm “extëm jyënaˈany ja Diosë jyaaybyajtën”? Agujk jotkujk nyajnayjyäˈäwëmë Jyobaa ets ëtsäjtëm agujk jotkujk nanduˈun nnayjyäˈäwëm (Ecl. 12:13). Ko nguytyuˈunëm ja ëwij käjpxwijën mëdiˈibë yajpatp mä Biiblyë, xypyudëjkëm nanduˈun parë oy nˈijtëm mëdë njëëkyˈäjt nmëguˈukˈäjtëm ets pënaty mëët nduˈukmujkëm. Ets waˈan mijts të xyˈixy ko jantsy duˈunë duˈun. Xypyudëjkëm nanduˈun parë kyaj nbatëmë amay jotmay mëdiˈibë pyattëp pënaty kyaj tmëmëdoowdë Jyobaa. Ko netyë rey David të tkuyˈëyë Jyobaa, mä ojts tnigajpxy wiˈix yˈixëtyë lyey ets tijaty nyiˈanaˈamëp, duˈun jyënany: “Ja mëdiˈibë myëmëdoopy, yajkunuˈkxp mëjwiin kajaa” (Sal. 19:7-11).
4. ¿Tiko näˈäty tsyiptaˈaky nguytyuˈunëm extëmë Biiblyë jyënaˈany?
4 Per oy ko njamyajtsëm ko xytsyiptakxëm nduˈunëm extëmë Biiblyë jyënaˈany. Pääty oy nuˈunë tuunk nmëdäjtëm, tsojkëp njuˈtëmë tiempë parë ngäjpxmëty ets niˈëxpëjkëmëty, duˈun mbäät nnijäˈäwëm ti mëdiˈibë Jyobaa tsyojkypy ets nduˈunëm. Mä yäˈädë artikulo yëˈë nˈixäˈänëm ti mbäät xypyudëjkëm parë Biiblyë ngäjpxëm bom bom. Nˈixäˈänëm nanduˈun ti mbäät xypyudëjkëm parë nbawinmäˈäyëm mëdiˈibë ngäjpxëm etsë net nguytyuˈunëm.
JUUDË TIEMPË PARË XYKYÄJPXËDË BIIBLYË
5. ¿Tiko kyaj nëgoo tiempë nmëdäjtëm?
5 Ninuˈun nDiosmëduˈunëm nëgooyë tuunk nmëdäjtënë, jamë xëëw tiempë nyajtuˈunëm parë nduˈunëm mëdiˈibë jëjpˈam. Extëm nˈokpëjktakëm, tsojkëp niduˈunëm ja meeny sentääbë mëdiˈibë nyajtuˈunëm ets mëdiˈibë ndukˈijxëm ja nfamilyëˈäjtëm (1 Tim. 5:8). Nimayë nmëguˈukˈäjtëm yëˈë kyuentëˈäjttëp ja jyëëky myëguˈuk mëdiˈibë të myëjjäˈäyëndë o mëdiˈibë yuuˈijt päˈämˈijtëdëp. Tsojkëp nanduˈun njuˈtëmë tiempë parë nnayˈijxˈijt nnaygyuentëˈäjtëm ets oy mëk nyajpatëm. Nikëjxmˈäjtëm nanduˈunë tuunk mä nduˈukmujkëm ets tuˈk pëky mëdiˈibë nduˈunëm, yëˈë ko xëmë nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm. Kom nëgooyë tuunk nmëdäjtënë waˈanë net mnayajtëyëty: “¿Wiˈixëts mbäädë tiempë nbääty parëts ngäjpxëtyë Biiblyë bom bom, nbawinmayëtyëts etsëts nguytyunët?”.
6. ¿Ti mbäät xytyuny parë xëmë xykyäjpxëdë Biiblyë? (Ix nanduˈunë dibujë).
6 Ninuˈun nDiosmëduˈunëm mëdiˈibë “niˈigyë jëjpˈam” mbäät nduˈunëm, yëˈë ko ngäjpxëmë Biiblyë (Filip. 1:10, TNM). Mä Salmos tsyondaˈaky duˈun jyënaˈany ko jotkujkë jäˈäy yajpääty mëdiˈibë tyukxondakypyë “Jyobaa yˈanaˈamën, ets xëëny koots tkajpxy ets tpawinmay” (Sal. 1:1, 2). Yäˈädë yëˈë xytyukˈijxëm ko tsojkëp njuˈtëmë tiempë parë ngäjpxëmë Biiblyë. Per, ¿näˈäjën mbäät ngäjpxëm? Këˈëm mbäät nˈijxëm niduˈuk niduˈuk. Per oy ko njamyajtsëm ko tsojkëp xëmë ngäjpxëm ets nˈijxmëty näˈä mbäät duˈun nduˈunëm. Tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë xyëwˈäjtypy Víctor duˈun jyënaˈany: “Ëjts jaatsë Biiblyë ngajpxy jopyëp, kyaj yëˈëjëty kojëts tsojk ndimypyëdëˈëgäˈäny, yëˈë duˈun ko tëjëts nˈixy ko kyaj nëgoo tii naynyaˈamë, wijy kejyëts nnayjyawëty ets ko mbäädëts jamyë njot nwinmäˈäny nbëjktaˈaky mä mëdiˈibëts ngajpxypy”. ¿Jopyëp nanduˈun xykyajpxyë Biiblyë extëm ttunyë Víctor? Oy ko mnayajtëwëdët: “Ëjts, ¿näˈäjëts mbäät ngajpxyë Biiblyë?”.
Xëmë mbäät ngäjpxëmë Biiblyë, ¿mijts näˈä xykyajpxy? (Ixë parrafo 6).
PAWINMAY MËDIˈIBË MGAJPXYPY
7, 8. Oknimaytyäˈäk mët tuˈugë ijxpajtën wiˈix mbäät ngäjpxëmë Biiblyë.
7 Ko nety të xytyukniwitsë näˈä xykyäjpxäˈänyë Biiblyë, kyaj mbäät jeˈeyë xywyingäjpxnaxy, tsojkëbën xyjyaygyukët. Seguurë ko të tii nˈokkäjpxëmbë kanääkˈok, per ko waanë yˈijty kyaj nˈokjamyajtsënë tii të ngäjpxëm. ¡Mon tuk nnayjyawëyäˈänëm pen duˈun njäjtëm mä jam ngäjpxëmë Biiblyë! Waˈan të nbëjktakëmë winmäˈäny ngäjpxäˈänëmë Biiblyë tuˈk kapitulo o majtsk kapitulo ets oy ko duˈunë winmäˈäny të nbëjktakëm, per tsojkëbë net duˈun nduˈunëm (1 Kor. 9:26). Per kyaj jeˈeyë tsyokyëty ngäjpxmëtyë Biiblyë, tsojkëbën tii nˈaktuˈunëm parë nnaytyukpudëjkëm.
8 Nˈokpëjktakëm yäˈädë ijxpajtën. Ko tyuˈuy tyukˈoyˈäjttëbë ääy ujts, per ko tyuuniˈigyënë ta jeˈeyë ja nax tyamë ets kyaj net ja ääy ujts tˈoktukˈoyˈäjnëdë. Per ko tyuˈuy wanaty, ta oy ja nax xyooky ets oyë net ja ääy ujts yondë jyiitstë. Nanduˈunën jyaty ko ngäjpxëmë Biiblyë, kyaj mbäät jeˈeyë nwingäjpxnäjxëm ets ok kyaj nˈokjamyajtsënë ti të ngäjpxëm ets kyaj nˈoknaytyukpudëjkënë (Sant. 1:24).
Duˈun extëm ja ääy ujts ttukˈoyˈattë ko nyituˈudë, nanduˈun ëtsäjtëm parë nnaytyukpudëjkëm mëdiˈibë ngäjpxëm mä Biiblyë, tsojkëp njuˈtëmë tiempë parë nbawinmäˈäyëm ets nguytyuˈunëm. (Ixë parrafo 8).
9. ¿Tii mbäät nduˈunëm pen jantsy peˈtymyë Biiblyë ngäjpxëm?
9 Nˈokpëjktakëm ko yëˈë jam mgajpxypyë Biiblyë, per ta xyˈix ko jantsy peˈtymy jam xykyajpxy. ¿Ti mbäät xytyuny? Yëˈë ko ëtyaˈagyë xykyäjpxët ets duˈun mbäät xymyëdatyë tiempë parë xypyawinmayët tiijën jam mgajpxypy o tii të xykyajpxy. Per këdii mwinmayët ko tsip duˈun xytyunëty, pes mëdiˈibën mbäät xytyuny yëˈë ets jeˈeyë xypyawinmayët tii të xykyajpxy. Parë duˈun xytyunëty oy ko 1) naa jeky mˈëxpëkët, duˈun mbäädë tiempë xymyëdaty parë xypyawinmayët mëdiˈibë të xykyajpxy, 2) naa waanë xykyäjpxëty, parë mbäät xymyëdatyë tiempë ets xypyawinmayët. Víctor, mëdiˈibë të yajnimaytyaˈaky mä parrafo 6 duˈun jyënaˈany: “Kyajëts nëgoo may ngajpxyë bersikulo, jeˈeyë naa tuˈk kapitulo. Ets kom jopyëbëts ngajpxy, nmëdäjtypyëtsë tiempë nuˈun ja xëëw nyaxy parëts nbawinmayët mëdiˈibëts të ngajpxy”. Këˈëmën mbäät xyˈixy nuˈun xykyäjpxäˈäny, per mëdiˈibën mbäät xytyuny yëˈë ko ëtyaˈagyë xykyäjpxëty ets duˈun mbäät xymyëdatyë tiempë parë xypyawinmayët mëdiˈibën jam mgajpxypy (Sal. 119:97; ixë rekuäädrë “Tijaty mbäät mnayajtëyëty parë xypyawinmayët mëdiˈibë jam mgajpxypy”).
10. Nimaytyäˈäk mëët tuˈugë ijxpajtën wiˈix mbäät xykyuytyuny mëdiˈibë mgajpxypy mä Biiblyë (1 Tesalónikʉ 5:17, 18).
10 Oy tii oorë xykyäjpxëdë Biiblyë ets oy nuˈun xykyäjpxëty, mëdiˈibën mbäät xytyuny yëˈë ets xykyuytyunët. Mä jam xykyajpxyë Biiblyë nnayajtëwët:“ ¿Wiˈixëts mbäädë yäˈädë tekstë nguytyuny tyam ets mä tiempë myiny kyëdaˈaky?”. Nˈokpëjktakëm ko yëˈë jam të xykyäjpxtäˈäyë 1 Tesalónikʉ 5:17, 18 (käjpx). Niboˈkxë waanë ets xywyinmayët wiˈixë Jyobaa xymyënuˈkxtaˈaky. ¿Amuumduˈukjotës nnuˈkxtaˈaky? ¿Xëmëts nnuˈkxtaˈaky? ¿Tijatyëts nguˈëˈëw ngukäjpxëp? Pen mnayajtëëwëp duˈun, waˈan xyjyaˈmyatsäˈäny tëgëëk pëky mëdiˈibë mbäät xykyuˈëw xykyukäjpxë mä Jyobaa. Ko duˈun xypyawinmayët mëdiˈibë jam mgajpxypy, kyaj nety jeˈeyë xymyëdoyë Diosë yˈääw ayuk, nan tamë nety xykyuytyuuntsoˈondaˈaky. Pën mduumpy duˈun koogoo xykyäjpxëtyë Biiblyë, ko tiempë nyaxët ta mas oy xymyëdunäˈänyë Jyobaa. Per pen mˈijxypy ko tam kanääk pëky mä mbäät mnayaˈoyëty ¿tii mbäät xytyuuny?
NˈOKTUKNIBËJKTAKËM MËDIˈIBË MBÄÄT JAWYIIN NDUˈUNËM
11. ¿Tii näˈäty tuun jäjtëp ko ngäjpxëmë Biiblyë? Nimaytyäˈäk mëët tuˈugë ijxpajtën.
11 Ko ngäjpxëmë Biiblyë waˈan näˈäty axëëk nnayjyäˈäwëm ko nˈijxëm kanäk pëky mä mbäät nnayaˈoˈoyëm. Extëm nˈokpëjktakëm, mä ja myëduˈuk xëëwbë ngäjpxëm ko kyaj yˈoyëty ntsojkëm winˈixy wingexy ja nmëguˈukˈäjtëm (Sant. 2:1-8). Ta nbëjktakëm ja winmäˈäny ko nyaˈoyëyäˈänëm ja jäˈäyˈäjtën. Per jakumbom, ta ngäjpxëm ko tsojkëp nguentëˈäjtëm ja nˈääwˈäjt nˈayukˈäjtëm (Sant. 3:1-12). Ta nbëjkëmë kuentë ko näˈäty të axëëk nyajnayjyäˈäwëm tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm, ets ta nduknibëjktakëm ko nanduˈun nyaˈoyëyäˈänëm ja jäˈäyˈäjtën. Mä ja myëdëgëk xëëbë ta ngäjpxëm ko kyaj yˈoyëty ntsojkëm mëdiˈibë yä naxwiiny (Sant. 4:4-12). Ta njaygyujkëm ko tsojkëp nwinˈijxëm ti pelikula nˈixäˈänëm ets tii ëy nmëdoowˈitäˈänëm. Ets mä myëmäjtaxk xëëbë ta mon tuk nnayjyäˈäwëm ets nwinmäˈäyëm ko xytsyiptäˈägäˈänxëm duˈun nduˈunëm.
12. Ko ngäjpxëmë Biiblyë, ¿tiko kyaj mbäät axëëk nnayjyäˈäwëm pen nˈijxëm ko tsojkëp nnayajtëgäjtsëm? (Ix nanduˈunë notë).
12 Këdii xymyëmony xymyëduky pen jam muum tyëgoyˈaty mnayaˈoyëdët. Ko xypyëkëtyë kuentë ko tsojkëp mnayaˈoyëdëty, yëˈë nety myajnigëxëˈkypy ko oy ja mjot mwinmäˈäny xymyëdaty, ko yuˈunk naxymy mjäˈäyˈaty ets ko kyaj mnaywyinˈëënyëty.a Jamyats ko tsojkëp nyajtëgäjtsˈadëtsëm ja jäˈäyˈäjtën tuˈuk tuˈugë xëëw (Kol. 3:10). ¿Tii mbäät xypyudëjkëm ets nguytyuˈunëm extëmë Biiblyë jyënaˈany?
13. ¿Tii mbäät xytyuny parë xykyuytyunët mëdiˈibë mjäjtypy? (Ix nanduˈunë dibujë).
13 Ko nˈijtëm yujy tudaˈaky, yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë nguytyuˈunmëty mëdiˈibë ngäjpxëm ets nˈijxëm mëdiˈibë jawyiin mbäät nduˈunëm (Prov. 11:2). Mbäät duˈun xytyuny extëm yä yajnigajpxy: Jääybyëtsëm mäjaty tsyokyëty mnayaˈoyëdët ets winˈixy tuˈuk majtsk mëdiˈibë jawyiin mdunaampy. ¿Tii mbäät jawyiin nduˈunëm?
Kyaj mbäät tëgokyë xykyuytyuundäˈäy mëdiˈibë mgajpxypy mä Biiblyë, winˈix tuˈuk o majtsk mëdiˈibë mbäät ëgäˈäny xytyuny. (Ixë parrafo 13 etsë 14).
14. Mëdiˈibë të xytyuknibëjktäägë xytyunäˈäny ¿mëdiˈibë ëgäˈäny mbäät xytyuny?
14 Tuun jawyiin mëdiˈibë kyaj nëgoo mtsiptäˈägäˈänxëty o mëdiˈibë niˈigyë mdëgoyˈäjtxëp. Ko nety të xynyijawë tii jawyiin mdunaampy, mbäädë net xypyayeˈey mä ëxpëjkpajn, extëm mä Índice de las publicaciones Watch Tower ets mä foyetë Naybyudëkë parë tijaty tpayoˈoytyëdë Jyobaa tyestiigëty. Mënuˈkxtäˈägë Jyobaa ets anëëmë parë mmoˈoyëdët duˈun “ja tsojkën ets ja jot mëjääw parë xytyundët” (Filip. 2:13, TNM). Ta net xykyuytyunët mëdiˈibë të xyjyaty. Ko nety të xyˈixy xyaˈoyë mjäˈäyˈäjtën, yëˈë mbudëkëyanëp parë duˈunyëm mnayaˈoyëdëty ets kyaj nëjkx mtsiptakxëty.
WAˈANË DIOSË YˈÄÄW YˈAYUK MBUDËKËTY
15. ¿Tii ëtsäjtëm nduˈunëm mëdiˈibë kyaj ttundë jäˈäyëty oy tjakäjpxtë Biiblyë? (1 Tesalónikʉ 2:13).
15 Näägë jäˈäy jyënäˈändë ko të jantsy kanääk ok tkäjpxnëdë Biiblyë. Per ¿jyantsy myëbëjktëbëdaa mëdiˈibë kyäjpxtëp? ¿Ets të nyaytyukpudëkëdë yˈëwij kyäjpxwijën parë dyajtëgatstë jyukyˈäjtën? Mon tuk nnayjyäˈäwëm ko nimay kyaj nyaytyukpudëkëdë. Per ëtsäjtëm naytyukpudëjkëmë Biiblyë, duˈun extëm ttuundë ja tim jawyiimbë Diosmëduumbëty mä primer siiglë. Ets ngupëjkëmë Biiblyë “extëm ja Diosë yˈayuk, es kyaj [ . . . ] extëmë jäˈäyë yˈayuk”. Pääty nduˈunëmë mëjääw parë nguytyuˈunëmë kyäjpxwijën (käjpxë 1 Tesalónikʉ 2:13).
16. ¿Tii xypyudëkëyäˈänëm parë mbäät nguytyuˈunëmë Biiblyë yˈëwij kyäjpxwijën?
16 Tsiptakp ngäjpxëm ets nguytyuˈunëm ja Diosë yˈAyuk. Mbäät kyaj tiempë nmëdäjtëm parë ngäjpxëmë Biiblyë, jeˈeyë njantsy wyimbägäjpxëm ets kyaj tii njaˈaygyujkëm. O mbäät nˈijxëm ko tap kanääk pëky mä mbäät nnayaˈoˈoyëm ets yëˈë mëdiˈibë mon tuk xyajnayjyäˈäwëm. Per oy mëdiˈibë jotmay xypyaaty mä jam xykyajpxyë Biiblyë, Jyobaa yëˈë mbudëkëyanëp. Nasˈixë ets mbudëkëdët, këdii jeˈeyë xykyajpxy ets xyjyaˈaytyëgooynyëty, kuytyunën mä mjukyˈäjtën. Pen xëmë xykyajpxyë Biiblyë ets mguytyuumpy wiˈix jyënaˈany, nëjkxëp mˈagujkˈaty mjotkujkˈaty (Sant. 1:25).
ËY 94 Nˈokmëjjäˈäwëm ja Diosë yˈAyuk
a Ixë bideo mä jw.org Wiˈixë wiinkpë ënäˈktëjk jyënäˈändë: Ngäjpxëmë Biiblyë.