“Winˈixtë tyam pën mmëdunandëp”

1. ¿Ti mbäät nduˈunëm parë nyajpatëm agujk jotkujk, ets tiko? (Isaías 48:​17, 18).

JYOBAA nëgooyë xytsyojkëm ets xytyukmëtsojkëm ja agujkˈäjt jotkujkˈäjtën, duˈun tyam ets mä ja tiempë myiny kyëdaˈaky (Ecl. 3:​12, 13). Ko ojts xyajkojëm, ojts xymyoˈoyëm kanäk pëkyë wijyˈäjtën, per kyaj ojts xyajkojëm ets këˈëm nnayˈanaˈamëm o këˈëm nwinˈijxëm ti oy ets ti axëëk (Ecl. 8:9; Jer. 10:23). Jyobaa nyijäˈäwëp ko parë mbäät agujk jotkujk nyajpatëm, tsojkëp nmëduˈunëm ets nmëmëdoˈowëm (käjpxë Isaías 48:​17, 18).

2. ¿Ti Satanás xytyukmëbëkäˈänëm ets ti Jyobaa të ttuny?

² Satanás yëˈë tsyojkypy ets ëjtsäjtëm nmëbëjkëm ko niˈigyë jotkujk nˈitäˈänëm ko këˈëm nnayˈanaˈamëm, këdiinëm ko Jyobaa yëˈë xyˈanaˈamëm (Gén. 3:​4, 5). Päätyënë Jyobaa të tmoˈoyë tiempë naxwinyëdë jäˈäy parë këˈëm nyayˈanaˈamëdët ets yaˈixët pën tëyˈäjtën ixtëmë Satanás jyënany, ets tyam ta nˈijxëm ko ninuˈunën oy kyawimbëtsëmy. Per mä Biiblyë tap yajnimaytyäˈäktë nimayë jäˈäy mëdiˈibë agujk jotkujk myëduundë Dios. Niduˈuk mëdiˈibë agujk jotkujk yajpat ko tmëduunyë Jyobaa, yëˈë Jesukristë. Mä yäˈädë artikulo tëgëk pëky yajnimaytyäˈägäˈäny. Myëduˈuk, tiko Jesús twinˈixy ets tmëdunäˈänyë Jyobaa. Myëmajtsk, tiko Jyobaa pyaaty nyitëkëty ets yëˈë nmëduˈunëm. Ets myëdëgëëk, tiko ëjtsäjtëm të nwinˈijxëm ko yëˈë nmëdunäˈänëmë Jyobaa.

TIKO JESUS TWINˈIJXY TMËDUNÄˈÄNYË JYOBAA

3. ¿Ti Satanás yˈawäˈänë Jesús ets ti tyuun?

³ Ko Jesús yajpaty yä naxwiiny, wyinˈijx pënë nety myëdunaampy. Ixtëm ko nyëbajtääy, ta Satanás ojts yˈawanëty tukëˈëyë ja anaˈam kutujkën mëdiˈibë yä naxwiiny pën wyingoxtënaapy ets yˈawdäjtypy. Perë Jesús, ta yˈatsooy: “Nëjx, Satanás. Mët ko ja Diosë jyaaybyajtën jyënaˈany: Mˈawdatëp ja mWintsën Dios, es xymyëdunët yëˈëyë jeˈeyë” (Mat. 4:​8-10). Minë net nˈokˈijxëm tiko Jesús yëˈë twinˈijxy tmëdunäˈänyë Jyobaa.

4, 5. ¿Tiko Jesús ojts twinˈixy tmëdunäˈänyë Jyobaa?

⁴ Tuk pëky, tiko Jesús twinˈijxy tmëdunäˈänyë Jyobaa, yëˈko mëk ttsoky (Fwank 14:31). Nan nyijäˈäwëbë nety ko yëˈë mas oy ko tmëdunëdë Jyobaa (Fwank 8:​28, 29; Diˈibʉ Jat. 4:11). Ets ko yëˈë xyajjukyˈäjtëm, oyjyaˈay ets mbäät ndukjotkujkˈäjtëm (Sal. 33:4; 36:9; Sant. 1:17). Jesús nan të nety tˈixy ko Tyeety ninäˈä të kyawinˈëënyë ets ko tëgokyë mëdiˈibë nety myëdäjtypy, yëˈë Jyobaa të myoˈoyë (Fwank 1:14). Tim tëgatsy mëdë Satanás, pes jeˈeyë wyinˈëëny, dyajjaˈˈatyë oˈk tëgoˈoyën, mëk axëkjäˈäy ets kyaj ti xytyukmëtsojkëm (Fwank 8:44). Jesús yˈixyˈajtypyë nety yajxonë Jyobaa etsë Satanás, päätyën ninäˈä kyawinmääy jyaˈayˈatäˈäny ixtëmë Satanás ets tmëdëgoyëdë tyeety (Filip. 2:​5-8).

⁵ Ja tuk pëky tiko Jesús twinˈijxy tmëdunäˈänyë Jyobaa, yëˈë ko nyijäˈäwëbë nety wiˈix yˈoybyëtsëmäˈäny ko tmëmëdowët (Heb. 12:​2, TNM). Nyijäˈäwëbë nety ko pën mëdoop, mbäät dyajwatsë ja Tyeetyë xyëëw ets jyëjptëgoyët tukëˈëyë ayoˈon jotmay mëdiˈibë tyamë Satanás yajjaˈäjtypy.

TIKO JYOBAA PYAATY NYITËKËTY ETS NMËDUˈUNËM

6, 7. ¿Tiko mayë jäˈäy kyaj tmëdundë Jyobaa? ¿Tiko Jyobaa yëˈëyë pyaaty nyitëkëty ets nmëduˈunëm?

⁶ Tyam, mayë jäˈäy kyaj tmëdundë Jyobaa mët ko kyaj tˈixyˈattë. Kyaj tnijawëdë wiˈixën jantsy oy jyaˈayˈaty ets tijaty tukmëduunëdëp. Duˈun yajpäättë ixtëmë jäˈäyëty mëdiˈibë apostëlë Pablo myëtmaytyak jam Atenas (Apos. 17:​19, 20, 30, 34).

⁷ Pablo ojts ttukmëtmaytyaˈaky ja Atenas jäˈäy ko ja Diosë tëyˈäjtënbë, yëˈë të ‘xymyoˈoyëm ja jukyˈäjtën, poj ets tukëˈëyë winë’. ‘Ets yëˈëgyëjxm nnäjxëm ndëjkëm ets nyajpatëm’. Nan ojts ttukmëtmaytyaˈaky ko ‘Dios pyëjktak ja yeˈeytyëjk mëdiˈibë ja naxwinyëdë jäˈäy tyeetyˈat tyääkˈattëbën’. Pääty, kom yëˈë Jyobaa të xyajkojëm, yëˈëyë naytyuˈuk pat nitëjkëp ets nmëduˈunëm (Apos. 17:​25, 26, 28, TY).

8. ¿Ti Jyobaa kyaj ttuny?

⁸ Jyobaa jyatsojkypy ets niˈamukë jäˈäy myëdunëdët winë xëëw, per ninäˈä pën tkatukˈatsipˈaty ets myëdunëdët, oy yëˈë të xyjayajkojjëm ets tmëdaty kutujkën. Mëdiˈibënë Jyobaa tsyojkypy, yëˈë ets këˈëm nwinˈijxëm pën nmëdunäˈänëm o kyaj (1 Tim. 2:​3, 4). Pääty kanäk pëky jyaˈˈaty mëdiˈibë xytyukˈijxëm ko yëˈë jantsy tamën yajpääty ets ko xytsyojkëm. Ets päätyën nanduˈun xyaˈëxpëjkëm parë jäˈäy ndukmëtmaytyakëm tiijënë Jyobaa tyukmëdunaambyë naxwinyëdë jäˈäy ets wiˈixën duˈun ttunäˈäny (Mat. 10:​11-13; 28:​19, 20). Nan yajjaˈäjtypyë nyax kyäjpn mä mbäät nduˈukmujkëm ets nˈawdäjtëm, ets nan xypyudëjkëm ja mëjjäˈäytyëjkëty mëdiˈibë jap tuundëp (Apos. 20:28).

9. ¿Wiˈixë Jyobaa dyajnigëxëˈëgyë tsojkën?

⁹ Jyobaa tyukˈijxypyë tsojkënë naxwinyëdë jäˈäy axtë pënaty kyaj myëbëkëdë. Pes nuˈun kujkë tiempë nyaxy, miyonkˈamë jäˈäy kyaj tmëmëdowdë Jyobaa, këˈëm tˈixtë ti tyimtunandëp. Perë Jyobaa nëgooyë yˈoyjyaˈayˈäjnë, mooyëdëp tijaty yajtëgoyˈäjttëp parë ttukxondäˈäktët ja jyukyˈäjtën (Mat. 5:​44, 45; Apos. 14:​16, 17). Ixtëm nˈokpëjktakëm, mbäät tmëdattë fyamilyë, yˈuˈunk yˈënäˈkëty, jëëky myëguˈugëty ets ttukxondäˈäktët ja tyuunk yˈayoˈon (Sal. 127:3; Ecl. 2:24). Yëˈë xytyukˈijxëm ko Jyobaa niˈamukë naxwinyëdë jäˈäy ttsojktääy (Éx. 34:6). Minë net nˈokˈijxëm tiko ëjtsäjtëm të nwinˈijxëm nmëdunäˈänëmë Jyobaa ets wiˈix yëˈë xykyunuˈkxëm.

TIKO ËJTSÄJTËM TË NWINˈIJXËM KO YËˈË NMËDUNÄˈÄNËMË JYOBAA

10. 1) ¿Tiko ëjtsäjtëm nmëduˈunëmë Jyobaa? (Mateo 22:​37, TNM). 2) ¿Wiˈix mijtsë Jyobaa të mmëmaˈkxtukyë? (Salmo 103:​13, 14).

¹⁰ Tuk pëky tiko ëjtsäjtëm nmëduˈunëmë Jyobaa, yëˈë ko amumduˈukjot ntsojkëm, duˈun ixtëmë Jesús ttsojky ja tyeety (käjpxë Mateo 22:​37, TNM). Ko nˈixyˈäjtëm niˈigyë Jyobaa, ta niˈigyë nˈoyˈijxëm wiˈix jyaˈayˈaty. Ixtëm nˈokpëjktakëm, nëgooyë myaˈkxtujknë, pes ko ijty ja israelitëty kyamëmëdowëdë, ta ijty mëktaˈaky tˈanëëmë: ‘[Tunë mayˈäjtën] ëxmatstë ëxëëk tuˈu’ (Jer. 18:​11, TY). Jyobaa nyijäˈäwëp ko ëjtsäjtëm naxway naxpuˈxm nyajpatëm (käjpxë Salmos 103:​13, 14). Pääty, ko mijts xypyawinmay wiˈixë Jyobaa xymyëmaˈkxtujkëm ets wiˈix jantsy oy jyaˈayˈaty, ¿këdii ja mˈääw jot jyënaˈany ets xëmëkyëjxm xymyëdunäˈäny?

11. Oknimaytyäˈäk tuk pëky majtsk pëky tiko të nwinˈijxëm nmëdunäˈänëm ja nDeetyˈäjtëmë tsäjpotmëdë.

¹¹ Tuk pëky tiko të nwinˈijxëm nmëdunäˈänëmë Jyobaa, yëˈë ko nnijäˈäwëm ko yëˈë niˈigyë oy ko nmëduˈunëm (Mat. 4:10). Ets ja tuk pëky, yëˈë ko oy wyimbëtsëmäˈäny, mbäät nyajwatsëm ja xëëw, nyajxondakëm ja jyot kyorasoon ets nyajnigëxëˈkëm ko Satanás winˈëˈëmp. Ets pën nwinˈijxëm ko yëˈë nmëdunäˈänëmë Jyobaa, mbäät xëmëkyëjxm nmëduˈunëm (Fwank 17:3).

12, 13. ¿Ti xytyukniˈˈijxëm ixtëm yajnimaytyäˈäktë Pam etsë Jane?

¹² Ënäˈkˈuˈunk nan mbäät tmëdundë Jyobaa, ets oy ja xyëëw jyëmëjt wyimbattët mbäät duˈunyëm tmëdundë. Min nˈokˈijxëm wiˈix yajnimaytyäˈäktë Pam mëdë Janea mëdiˈibë netyë jyëmëjtëty mäjk ets mäjktuˈuk ko tˈëxpëjktsondaktë Biiblyë. Ja tyääk tyeety anëmääyëdë ko mbäät mëët yˈëxpëktë ja testiigëty, nëgooko kyatëgoyˈattë sääbëdë domingë mä ja ryelijyonk. Jane jyënaˈany: “Mëdiˈibëts njäjt mä Biiblyë xypyudëjkëts parëts kyaj ndunët tijatyëtsë nety ja nmëguˈuktëjk xytyuktunandëp, ixtëmëts njëˈkxëdë droogë, o nˈit ntsëënëdëts mëët tuˈugë mixy”.

¹³ Ko yaˈkpëtsëëmdë, ta nimajtsk tyuundëjkëdë publikadoor. Ko waanë tiempë nyajxy ta tyuundëjkëdë prekursoor, per nanduˈun tkuentëˈäjttë ja tyääk tyeety mëdiˈibë nety të myëjjäˈäyëndë. Ko Jane tjamyetsy wiˈixë Jyobaa të pyudëkëty ta jyënaˈany: “Tëjëts ndimyˈixy ko Jyobaa xëmë tˈijxˈity tkuentëˈaty pënaty mëduunëp, duˈun ixtëm jyënaˈany mä Biiblyë: ‘Jyobaa yˈixyˈajtypy pënaty yëˈë jyaˈäjtypy’” (2 Tim. 2:​19, TNM). Ixtëm nˈijxëm, Jyobaa yˈijxˈijty kyuentëˈäjtypy pënaty mëduunëp. Yäˈädë yëˈë xytyukˈijxëm ko pën ntsojkëmë Jyobaa ets nmëduˈunëm, ta xyˈijxˈitäˈän xykyuentëˈatäˈänëm.

14. ¿Wiˈix mbäät nikäjpxtutëmë Jyobaa ko yajniwäämbety? (Ix nanduˈunë dibujë).

¹⁴ Mëdiˈibë ntsojkëm, yëˈë etsë jäˈäy tnijawët ko kyaj tyëyˈäjtënëty ixtëmë Jyobaa yajniwäämbety. Okwinmay ko tam tuˈugë mmëguˈuk mëdiˈibë mëët jantsy oy mnayjyawëty, yëˈë jantsy oyjyaˈay ets ajëëky amëguˈuk, per ta xymyëdoy ko pën nyimaytyaˈagyë ko yëˈë axëkjäˈäy ets winˈëˈëmp. ¿Këdii pojën xynyikäjpxtuˈudët? Nanduˈunën jyaty mä Jyobaa, ko pën nyiwäämbetyë, pojˈam nikäjpxtutëm ets ndukmëtmaytyakëm ja tëyˈäjtën. Mbäät nyajnigëxëˈkëm ko të nwinˈijxëm nmëdunäˈänëmë Jyobaa mët ja nˈääwˈäjt nˈayukˈäjtëm ets wiˈix tijaty nduˈunëm (Sal. 34:1; Is. 43:10).

15. ¿Tijaty kunuˈkxën ojtsë apostëlë Pablo tˈaxäjë ko twinˈijxy tmëdunäˈänyë Jyobaa? (Filipʉs 3:​7, 8).

¹⁵ Ko niˈigyë Jyobaa nmëdunäˈänëm ets nyajjotkujkˈatäˈänëm, ta nyajtëgäjtsëm ja jukyˈäjtën ets tijaty nduknibëjktakëm. Duˈunën ttuunyë apostëlë Pablo, yëˈë mbäät jeexyë ojts mëj yˈity mä ja nyax kyäjpn, per yëˈë wyinˈijx tpanëjkxäˈänyë Kristë ets tmëdunäˈänyë Jyobaa (Gal. 1:14). Ko duˈun ttuuny, ta jyukyˈajty agujk jotkujk ets yajmooy ja kyumäˈäyën jam tsäjpotm parë yˈanaˈamët mëdë Jesús. Pablo ninäˈä kyawinmääy ko kyaj yˈoyëty ko ojts twinˈixy tmëdunäˈänyë Jyobaa ets ëjtsäjtëm ninäˈä nanduˈun ngawinmayäˈänëm (käjpxë Filipʉs 3:​7, 8).

16. ¿Ti xytyukniˈˈijxëm ixtëm yajnimaytyaˈagyë Julia? (Ix nanduˈunë dibujë).

¹⁶ Ëjtsäjtëm mbäät agujk jotkujk njukyˈäjtëm duˈun tyam ets mä tiempë myiny kyëdaˈaky, pën nwinˈijxëm nmëdunäˈänëmë Jyobaa. Duˈun ixtëm yajnimaytyaˈaky tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë xyëwˈäjtypy Julia. Ko myutskˈäjty japë nety yˈëy yaˈaxy tsäjptëgoty, per jap ta yˈijxë tuˈugë jäˈäy ko jantsy oy yˈëy. Ta yˈanmääyë ko mbäädë nety tyukniˈˈixëty parë niˈigyë oy yˈëwët. Ko tiempë nyajxy, ta niˈigyë jäˈäy yˈixyˈäjtë ets ojts yˈëëwnë mäjatyë konsierto. Ko nety tˈakniˈëxpëkë wiˈix niˈigyë oy yˈëwët, ta tuˈugë myëguˈuk tyukmëtmaytyakë pënën Dios ets ko txëwˈaty Jyobaa. Ok, ta Julia tniˈëxpëjkëtsyondakyë Biiblyë majtskˈok tuˈukpë sëmään, ta wyinmäˈäny tpëjktaky ko yëˈë myëdunaambyë Jyobaa ets ko kyaj yˈokˈëwanë. ¿Ojtsëdaa tsyiptakxëty twinˈixët ti tyunëp? Ojts. Julia duˈun tnimaytyaˈaky: “Nimayëtsë jäˈäy xyˈanëmääytyë ko kyajts jyapëtyë njot nwinmäˈäny kojëts kyaj nˈokˈëwanë, per tëjëtsë netyë nwinmäˈäny nbëjktaˈaky ko yëˈëjëts nmëdunaambyë Jyobaa”. Tam nyëjkxnë 30 jëmëjt mä Julia twinˈijxy ti tyunaampy. ¿Wiˈixë net tyam jyënaˈany? “Jantsy jotkujkëts nnayjyawëty ets ijtpëts seguurë ko Jyobaa xymyoˈoyäämbëts tijatyëts ntsojkënyëˈajtypy mä tiempë myiny kyëdaˈaky” (Sal. 145:16).

DUˈUNYËM MMËDUUNˈADËˈËTSË JYOBAA

17. 1) ¿Ti mbäät ttundë pënaty kyajnëm tmëdundë Jyobaa ets tiko? 2) ¿Ets ti nyijäˈäwëdëp pënaty të twinˈixtë tmëdunäˈändë Jyobaa?

¹⁷ Wingon yˈijnë ja kutëgoˈoyën, apostëlë Pablo duˈun tnimaytyaky: “Wingoomp ja tiempë, tim tsojk myinäˈäny jatëgok. Kyaj jyakäˈäny” (Eb. 10:37). ¿Ti myaytyäˈäganë apostëlë Pablo? Ko waanë jeˈeyë tiempë yˈakjaˈˈaty etsë jäˈäy twinˈixtët pën myëdunandëbë Jyobaa (1 Kor. 7:29). Ets pën të nwinˈijxëm nmëdunäˈänëmë Jyobaa, nnijäˈäwëm ko nbäädäˈänëmë amay jotmay, per jeˈeyë tuktiempë.

18. ¿Ti Jyobaa mëdë Jesús tsyojkypy ets nduˈunëm?

¹⁸ Jesús wyoowë jäˈäy parë tˈëxpëjkpëˈatäˈäny ets yˈanëmääy parë xëmë pyanëjkxëdët (Mat. 16:24). Pääty kyaj mbäät nˈëxtëkëwäˈkëm oy kanäk jëmëjt kujk nmëduˈunënë Jyobaa. Tsojkëp duˈunyëm nmëduunˈadëtsëm oy näˈäty tsyiptaˈaky. Pes ¿këdii agujk jotkujk tyam nyajpatëm ko nmëduˈunëmë Jyobaa ets mëjwiin kajaa xykyunuˈkxëm? (Sal. 35:27).

19. Ixtëm yajnimaytyaˈagyë Gene, ¿ti xytyukniˈˈijxëmë yˈijxpajtën?

¹⁹ Näägë jäˈäy jyënäˈändë ko pën myëduundëbë Jyobaa kyaj nëjkx tˈoktukxondaknëdë jyukyˈäjtën. Pën mijts mˈënäˈkˈäjtp, waˈan mwinmay ko tsip xymyëdunëdë Jyobaa. Tuˈugë mixy mëdiˈibë xyëwˈäjtypy Gene, duˈun tnimaytyaˈaky: “Duˈunëtsë nety nwinmay ko nrelijyonkˈäjtëm nëgooyë winë dyajkubojknë. Ja nmëguˈuktëjkëts mëdiˈibëts mëët të nyaak të nbattë nëjkxtëp ijty ajtspë, yajpäättë mëdë toˈoxyˈënäˈkëty, ttukˈëyëˈëk ttukkuyattë bideojueegë mä jäˈäy tsyiptundë. Ets ëjts jeˈeyëts nëjkxy reunyonk ets ëwäˈkx käjpxwäˈkxpë”. ¿Wiˈixë Gene yˈaxëktuunë ko duˈun wyinmääy? Yëˈë jyënaˈany: “Ayuˈutsyëts winë nduuny ets ndukxondakëts tuktiempë, per awäˈäts tukwäˈätsëts nnayjyäˈäwë. Tajëts njamyejtsy ko kyajëtsë nety jam nmëmëdoy ja tëyˈäjtën mëdiˈibë yajpatp mä Biiblyë ets nbawinmääyëts wiˈixëtsë nety ndukˈoyˈatäˈäny. Päätyëtsë nwinmäˈäny nbëjktaky kojëts nmëdunäˈänyë Jyobaa amumduˈukjot. Kojëts duˈun nduuny, tajëts nˈijxy ko Jyobaa yˈatsoowëmbijtypyëts ja nuˈkxtakën”.

20. ¿Ti net tyam ndunäˈänëm?

²⁰ Niduˈuk mëdiˈibë jyaayë Salmo duˈun tkuyˈëëyë Jyobaa: “Jotkujk yajpääty mëdiˈibë mwinˈijxypy ets xymyëjwoy parë yajpäädët mä mdëjäˈäw” (Sal. 65:4). Pääty nanduˈun njënäˈänäˈänëm ixtëmë Josué: “Per ëjts, ets pënaty yajpattëp mäjëtsë njëën ndëjk, yëˈëjëts nmëdunandëbë Jyobaa” (Jos. 24:15).