¿Mnasˈijxëp parë Biiblyë dyajtëgäjtsˈadëˈëtsëdë mjäˈäyˈäjtën?

1-3. 1) Ko nety të nnëbajtënë, ¿tiko mbäät tsyiptaˈaky nnayajtëgäjtsëm? 2) Pën kajaa xytsyiptakxëm nnayaˈoˈoyëm, ¿tidaa net nnayajtëˈëwëm? (Ixë dibujë mä tsyondaˈaky).

MÄ Kevin tkaˈixyˈatynyëmë Jyobaa, jantsy juˈkp ijty, jantsy ukp, yajtuumbyë droogë ets nyiˈˈiyiˈky nyiguyajtypyë meeny sentääbë^[1] (ixë notë). Per ko tnijäˈäwë tëyˈäjtën, ta tˈixyˈajtyë Jyobaa ets naymyayanë mëët. Tsojkëbë nety dyajtëgatsëdë jyukyˈäjtën mëjwiin kajaa parë mbäät nyëbety. Ets ojts nyayajtëgatsyëty mët ko pyudëjkë Jyobaa etsë Biiblyë diˈib myëdäjtypyë mëkˈäjtën (Ebreeʉsʉty 4:12).

² Oyë netyë Kevin të jyanëbajnë, tsojkëbë nety ttunëdë mëjääw parë jyäˈtët extëm tuˈugë oybyë Dios mëduumbë (Éfesʉ 4:31, 32). Extëm nˈokpëjtakëm, ojts tpëkyë kuentë ko mëjwiin kajaa tsyiptakxëty nyayˈaguwitsëdët parë kyaj nyekyˈawäˈändäˈägët. Yëˈë jyënaˈany: “Diˈibëts niˈigyë ojts xytsyiptakxë yëˈë etsëts nayˈaguwitsëdët parëts kyaj nekyˈawäˈändäˈägët, nik kyajts duˈun ojts xytsyiptakxë nmastuˈudët ja bisyë”. Kevin ta tˈamdooy tpëjktsooyë Jyobaa nyaybyudëkë ets tˈëxpëjkyë Biiblyë këkpäät, yëˈë ojts pyudëkëty parë dyajtëgäjtsy ja jyaˈayˈäjtën.

³ Duˈun extëmë Kevin, nanduˈun ëtsäjtëm, ojts mëjwiin kajaa nyajtëgäjtsëmë jukyˈäjtënë mä nety nganëbajtëm parë ojts nguytyuˈunëm extëmë Biiblyë jyënaˈany. Per waˈan të nbëjkëmë kuentë ko tsojkëp nduˈunëmë mëjääw parë jam muum nˈaknayaˈoˈoyëm, ets duˈun mas oy niˈˈijxtutëmë Jyobaa mëdë Jesukristë (Éfesʉ 5:1, 2; 1 Peedrʉ 2:21). Extëm nˈokpëjtakëm, waˈan kyaj ti ndukjotkëdakëm, nˈëbat ngäjpxpatëm ja nmëguˈukˈäjtëm o waˈan näˈäty kyaj nduˈunëm diˈib oy mët ko ntsëˈkëm ko pën wiˈix wyinmayët o jyënäˈänët. Waˈan kujk kanäk jëmëjt njatuˈunëmë mëjääw parë nnayaˈoˈoyëm, per duˈunyëm ndëgoˈoyëm. Ets waˈanë net nnayajtëˈëwëm: “¿Tikots nëgoo xytyimtsiptakxënë nnayajtëgatsëdët? ¿Tijëts mbäät nduny parëts niˈigyë nyaˈoyëdë njäˈäyˈäjtën extëmë Biiblyë tniˈanaˈamë?”.

MBÄÄDË JYOBAA MDUKJOTKËDAˈAGYËTY

4. ¿Tiko kyaj mbäät nduˈundäˈäyëm tijatyë Jyobaa jyatsejpy?

⁴ Ko të nˈixyˈäjtëmë Jyobaa, ta tyam ntsojkëm. Pääty ndunäˈänëm xondaˈakyˈääw xondaˈakyjyot ti yëˈë tsyejpy. Per mët ko pokyjyaˈay nyajpatëm, ta kyaj xëmë nduˈunëm ti yëˈë jyatsejpy. Duˈun njäjtëm extëmë apostëlë Pablo, yëˈë jyënany: “Nnijäˈäbëts yajxon ko mä ëjën, pojpë jäˈäy, kyaj nitii diˈibë oy, jaˈa ko njatunaambyëts diˈibë dën oy, per kyajts nmëmadaˈaky” (Romanʉs 7:18; Santya̱ˈa̱gʉ 3:2).

5. 1) Parë mbäät ojts nnëbajtëm, ¿tijaty ojts nmastutëm? 2) ¿Tiko duˈunyëm xytsyiptakxëm njëjpkudijëm diˈib kyaj yˈoyëty?

⁵ Parë mbäät ojts nnëbajtëm, jawyiin ojts nmastutäˈäyëm tijatyë Jyobaa yˈaxëkˈijxypy (1 Korintʉ 6:9, 10). Per mët ko pokyjyaˈay nyajpatëm, jeˈeyëm ndëgoˈoyëm oy tëëyëp ojts njanëbajtënë (Kolosʉ 3:9, 10). Waˈan näˈäty ndunäˈänëm diˈib kyaj yˈoyëty, o näˈäty axëëk nnayjäˈäwëm, o waˈan xytsyiptakxëm nyaˈoˈoyëm jam muum ja jäˈäyˈäjtën. Ets waˈan jeky kujk njatuˈunëmë mëjääw parë nnayaˈoˈoyëm.

6, 7. 1) Oy pokyjyaˈay nyajpatëm, ¿tiko mbäät nnaymyaˈayëm mëdë Jyobaa? 2) ¿Tiko mbäät nˈamdoowˈadëtsëmë Jyobaa ets xypyokymyaˈkxëm?

⁶ Oy pokyjyaˈay nyajpatëm, mbäät nnaymyaˈayëm mëdë Jyobaa ets nmëduˈunëm. Pes ko ojts xymyëjwoˈowëm, nyijäˈäwëbë nety ko näˈäganäˈäty ndëgoyäˈänëm (Fwank 6:44). Yëˈë nyijäˈäwëbë nety ko pokyjyaˈay nyajpatëm ets ko tëgoˈoyëm. Per oy duˈun nyajpatëm, Jyobaa ojts xymyëjwoˈowëm parë mëët nnaymyaˈayëm.

⁷ Jyobaa mëk ojts xyjantsy tsyojkëm, pääty tkejxyë yˈUˈunk yä Naxwiiny parë ojts xykyuˈoˈkëm ets ojts xyjyuuybyëtsëˈëmëm mä ja poky kaytyey (Fwank 3:16). Pääty ko muum ndëgoˈoyëm, mbäät nˈamdoˈowëmë Jyobaa ets xypyokymyaˈkxëm. Pes mët yëˈëgyëjxm ko Jesus ojts xykyuˈoˈkëm, mbäät xypyokymyaˈkxëm ets nnaymyaˈayëm mëët (Romanʉs 7:24, 25; 1 Juan 2:1, 2, TNM). Per mbäät pën wyinmay ko jantsy axëëk yajpääty Dios windum ets ko kyaj nyitëkëty yajpokymyaˈkxët. Ko pën duˈun wyinmayët, duˈunxyëp extëm jyënaˈany: “Kyajts ngëbujäˈäny mä tadë nëë mët ko axëëgëtsë ngëˈë”. Nˈokjamyajtsëm ko Jesus yëˈë kyuˈoˈkë pokyjyaˈay diˈib jodëmbijtp ets mët yëˈëgyëjxm, mbäät nnaymyaˈayëm mëdë Dios oy pokyjyaˈay nyajpatëm (käjpxë 1 Timotee 1:15).

8. ¿Tiko mbäät nduˈunëmë mëjääw parë nnayaˈoˈoyëm?

⁸ Per kyaj net mbäät nwinmäˈäyëm ko kyaj tyim mëjwiin tyim kajaajëty mäjaty ndëgoˈoyëm. Pesë Jyobaa nyigajpxypy wiˈix mbäät jyaˈayˈaty pënaty kyupëjkypy extëmë myëtnaymyaayëbë (Salmo 15:1-5). Pääty pën nnaymyayäˈänëm mëët, tsojkëp nduˈunëmë mëjääw parë njäˈäyˈäjtëm extëmë Jyobaa jyaˈayˈaty mëdë yˈUˈunk. Nan tsojkëp nduˈunëmë mëjääw parë kyaj xymyëmadakëm ja axëëkpë tsojkën, ets pën mbäät, oy ko ndimˈyajjëgakëm mä jot korasoon. Tsojkëp niˈigyë nyaˈoˈoyëm ja jäˈäyˈäjtën oy nuˈun kujk ndukˈijtëmë tëyˈäjtën (2 Korintʉ 13:11).

9. ¿Wiˈix nnijäˈäwëm ko mbäät xëmë nyajnigëxëˈkëm ja jembyë jäˈäyˈäjtën?

⁹ Apostëlë Pablo yäjkë tyäˈädë käjpxwijën: “Extëm ja jäˈäy nyaynyijenyëty es tnasjëbipë wyitë puˈutypyë o diˈibë kyaj nyakytyuny, mastuˈuttë miitsëty wiˈix të mjikyˈattë mëdë mˈaxëk atsojkënëty diˈibë mnaytyukwinˈëˈënëdë, pes myajtëgooyënëbë natyë mˈaxëk kostumbrë. Nayakëdë es ja Dios mmoˈoyëdët ja jembyë jot winmäˈäny, es extëm ja jäˈäy ko tsyiidäˈäy es ttuktëkë ja wyitë jembyë es wäˈäts, nandëˈën paduˈudëkëdë ja jembyë jikyˈäjtën diˈibë Dios yajkoj ko nyayajnikojtutë, es yaˈixëdë yëˈë jembyë jikyˈäjtën jaˈagyëjxm ko mjikyˈattë wäˈäts es tëyˈäjtën mëët” (Éfesʉ 4:22-24). Tyäˈädë yëˈë yˈandijpy ko tsojkëp nduunˈadëtsëmë mëjääw parë nnayaˈoˈoyëm ets nyaˈijxëm ja “jembyë jikyˈäjtën” o jäˈäyˈäjtën. Oy nuˈun kujk ndukˈijtëmë tëyˈäjtën, xëmë mbäät nduˈunëmë mëjääw parë niˈˈijxtutëmë Jyobaa jyaˈayˈäjtën. Etsë Biiblyë mbäät xypyudëjkëm parë niˈigyë nnayaˈoˈoyëm ets njäˈäyˈäjtëm extëmë Jyobaa jyaˈayˈaty.

¿TIKO MËK XYTSYIPTAKXËM NNAYAˈOˈOYËM?

10. 1) Parë Biiblyë niˈigyë dyaˈoyët ja jäˈäyˈäjtën, ¿ti tsojkëp nduˈunëm? 2) ¿Ti diˈibë net nnayajtëˈëwëm?

¹⁰ Pën ntsojkëm etsë Biiblyë niˈigyë dyaˈoyët ja jäˈäyˈäjtën, tsojkëp nduˈunëmë mëjääw. Per mbäädë net nnayajtëˈëwëm: “¿Tiko tsyekyëty nduˈunëmë mëjääw? ¿Ti kyaj mbäädë Jyobaa xypyudëjkëm parë kyaj nëgoo xytsyiptakxëm ets nduˈunëmë oybyë?”.

11-13. ¿Tiko Jyobaa ttseky ets nduˈunëmë mëjääw parë njëjpkudijëm tijaty xyajtëgoyäˈänëm?

¹¹ Ko nwinmäˈäyëm tukëˈëyë diˈibë Jyobaa të dyajkojy, ta nˈijtëm seguurë ko yëˈë myëdäjtypyë mëjääw parë ttunët oytyim tiijëty. Extëm nˈokpëjtakëm, yëˈë Xëëw win segundëty tnasmatsë myëkˈäjtën. Etsë tyäˈädë mëkˈäjtën jantsy yiˈinëm jyaˈty yä Naxwiiny, per kyaj tsyekyëty mëjwiin kajaa parë jyaˈˈatëdë jukyˈäjtën yä Naxwiiny (Salmo 74:16; Isaías 40:26). Jyobaa nan myëjääwmoopy pënaty mëduundëp ko dyajtëgoyˈattë (Isaías 40:29). Ets koxyëp yëˈë tˈoktseky, nan mbäätxyëp xypyudëjkëm parë kyaj nëgoo xytsyiptakxëm njëjpkudijëm diˈib xyajtëgoyäˈänëm. Per ¿tiko kyaj duˈun ttuny?

¹² Jyobaa ojts xyajkojëm parë këˈëm nwinˈijxëm ti ndunäˈänëm. Këˈëm mbäät nwinˈijxëm pën nmëmëdowäˈänëm o kyaj. Ets ko nmëmëdoˈowëm ets nduˈunëm ti yëˈë tsyejpy, ta ndukˈijxëm ko ntsojkëm ets ko jotkujk nyajnayjawëyäˈänëm. Satanás duˈun jyënaˈany ko Jyobaa kyaj tmëdatyë madakën parë xyˈanaˈamëm. Per ko nmëmëdoˈowëmë Jyobaa, ta nyajnigëxëˈkëm ko ngupëjkëm parë yëˈë xyˈanaˈamëm. Ets mbäät nˈijtëm seguurë ko nDeetyˈäjtëm mëjwiin kajaa dyajtsobääty ko nduˈunëmë mëjääw parë nmëmëdoˈowëm (Job 2:3-5; Proverbios 27:11). Parë Jyobaa xytyukjotkëdakëm, tsojkëp nduˈunëmë mëjääw parë njëjpkudijëm tijaty xyajtëgoyäˈänëm. Per koxyëp yëˈë xypyudëjkëm, kyajxyëp nëgoo xytsyiptakxëm ets kyajxyëp mbäät nyajnigëxëˈkëm pën njantsy myëmëdoˈowëm ets pën ngupëjkëm parë yëˈë xyˈanaˈamëm.

¹³ Jyobaa xyˈanmäˈäyëm ets nduˈunëmë mëjääw parë nmëdäjtëmë oybyë jäˈäyˈäjtën extëm yëˈë (Kolosʉ 3:12; käjpxë 2 Peedrʉ 1:5-7). Nan yˈawijxypy ets mëk ndënäˈäyëm parë njëjwijtsëmbijtëm ja jot winmäˈäny ets wiˈix nnayjäˈäwëm (Romanʉs 8:5; 12:9). Pën nduˈunëmë mëjääw parë nnayajtëgäjtsëm, nëjkxëp agujk jotkujk nnayjäˈäwëm.

NˈOKNASˈIJXËM PARË BIIBLYË XYAJTËGÄJTSˈADËTSËM

14, 15. ¿Ti mbäät nduˈunëm parë nmëdäjtëmë oybyë jäˈäyˈäjtën diˈib yˈoyˈixëbë Jyobaa? (Ixë rekuäädrë “Yajtëgäjtstë jyaˈayˈäjtën ko tˈëxpëjktë Biiblyë ets nyuˈkxtaktë”).

¹⁴ ¿Ti mbäät nduˈunëm parë nmëdäjtëmë oybyë jäˈäyˈäjtën diˈib yˈoyˈixëbë Jyobaa? Ko nasˈijxëm etsë Dios xytyuˈumoˈoyëm en lugäär këˈëm njënäˈänëm mäjaty mbäät nnayaˈoˈoyëm. Romanʉs 12:2 jyënaˈany: “Këdii xynyasˈixëdë ets mninaxëdët tijatyë naxwinyëdë jäˈäy tyuundëp, niˈigyë yajtëgatstë ja mjot mwinmäˈäny parë këˈëm miitsëty xyˈixtët diˈibë duˈun oy ets diˈibë yajkupëjkp ets diˈibë duˈun ja Dios tsyejpy”. Pën nnijawëyäˈänëm tijatyë Jyobaa tyukjotkëdakypy, tsojkëp nˈaxäjëm ja naybyudëkë diˈib yëˈë yajkypy. Jëjpˈam ngäjpxëmë bom bomë Biiblyë, nbawinmäˈäyëm ets nˈamdoˈowëmë Diosë myëjääw (Lukʉs 11:13; Gálatas 5:22, 23, TNM). Pën nduˈunëm duˈun, ta Jyobaa xypyudëkëyäˈänëm parë njaygyujkëm tijaty tyukjotkëdakypy ets nanduˈun nwinmäˈäyëm extëm yëˈë. Duˈuntsoo nëjkxëbë net tijaty nduˈunëm, nwinmäˈäyëm ets ngäjpx nmaytyakëm extëm yëˈë ttukjotkëdäˈägët. Per tsojkëp nduunˈadëtsëmë mëjääw parë njëjpkudijëm tijaty xyajtëgoyäˈänëm (Proverbios 4:23).

¹⁵ Jëjpˈam ets bom bom ngäjpxëmë Biiblyë, per nan ta ëxpëjkpajn extëmë rebistë Diˈib Xytyukˈawäˈänëm mëdë ¡Desperdad! diˈib mbäät xypyudëjkëm parë njaygyujkëmë Biiblyë. Tyäˈädë rebistë myëmiimpy kanäägë artikulo mä tnimaytyaˈaky wiˈix mbäät niˈˈijxtutëmë Jyobaa jyaˈayˈäjtën ets wiˈix mbäät nnayaˈoˈoyëm. Mbäät myiny tuˈugë artikulo o tekstë diˈib meerë nyajtëgoyˈäjtëm, nˈokpëjkëˈkëm ets ngäjpxëm näˈäganäˈäty.

16. ¿Tiko kyaj mbäät nˈëxtëkëwäˈkëm pën winmäˈäyëm ko kyajnëm nnayaˈoˈoyëm extëm njatsojkëm?

¹⁶ Myënëjkxypyë tiempë parë njäˈäyˈäjtëm extëmë Jyobaa jyaˈayˈaty. Pääty, nˈokmaˈkxtujkëm pën winmäˈäyëm ko kyajnëm nnayaˈoˈoyëm extëm njatsojkëm. Waˈan tsyiptäˈägäˈäny nduˈunëm diˈib oy ets axtë nnaytyukˈaguanëˈäjtëm. Per mientrës niˈigyë nduˈunëmë mëjääw parë nwinmäˈäyëm ets nduˈunëm ti Jyobaa tsyejpy, ta kyaj tsyiptäˈägäˈäny nwinmäˈäyëm extëm yëˈë ets nduˈunëm diˈib oy (Salmo 37:31; Proverbios 23:12; Galasyʉ 5:16, 17).

NˈOKWINMÄˈÄYËM JA JEMBYË JUKYˈÄJTËN

17. ¿Ti nˈawijx njëjpˈijxëm pën xëmë nmëmëdoˈowëmë Jyobaa?

¹⁷ Nˈawijx njëjpˈijxëm ets jyäˈtët ja tiempë ko nety niˈamukë të njëmbijtëm wäˈätsjäˈäy ets nmëduˈunëmë Jyobaa winë xëëw. Mä tadë tiempë kyaj nyekytsyiptäˈägäˈäny nyajnigëxëˈkëm ja oybyë jäˈäyˈäjtën, ets mbäät nëjkx njäˈäyˈäjtëm extëmë Jyobaa jyaˈayˈaty. Per oy tyam pokyjyaˈay nyajpatëm, mbäät nmëduˈunëmë Jyobaa mët ko Jesus ojts xyjyuuybyëtsëˈëmëm. Pën nduˈunëmë mëjääw parë nnayaˈoˈoyëm ets nmëmëdoˈowëmë Jyobaa extëm xyˈanmäˈäyëm mä Biiblyë, nëjkxëp xytyukjotkëdakëm.

18, 19. ¿Ti xytyukˈijxëm ko Biiblyë myëdäjtypyë mëkˈäjtën parë dyajtëgatsëdë jäˈäyˈäjtën?

¹⁸ Kevin diˈib të yˈokˈyajmaytyakpë, tyuunë mëjääw parë dyaˈoˈoyë jyaˈayˈäjtën. Pyawinmääy këkpäät diˈib yˈëxpëjk mä Biiblyë ets tyuunë mëjääw parë nyayajtëgäjtsë. Nan yˈaxäjë ja käjpxwijën diˈibë nmëguˈukˈäjtëm mmooyëdë. Ets ko waanë tiempë nyajxy, ta niˈigyë dyaˈoˈoyë jyaˈayˈäjtën, ets ok, ta yajtuunkmooy extëm diˈib pyudëjkëbë mëjjäˈäy. Tyam, iˈpx jëmëjt kujk tyuny mëjjäˈäy. Per duˈunyëm nyayjawëty ko tsojkëp ttunëdë mëjääw parë niˈigyë nyayaˈoyëdët.

¹⁹ Duˈun extëmë Kevin, nan tsojkëp nduˈunëmë mëjääw parë niˈigyë nyaˈoˈoyëmë jäˈäyˈäjtën. Pën nduˈunëm duˈun, ta niˈigyë oy nnaymyayäˈänëm mëdë Jyobaa (Salmo 25:14). Pääty, nˈoktuˈunëmë mëjääw parë nmëdäjtëmë oybyë jäˈäyˈäjtën diˈibë Jyobaa tyukjotkëdäˈägëp ets yëˈë xypyudëkëyäˈänëm. Mbäät nˈijtëm seguurë ko Biiblyë myëdäjtypyë mëkˈäjtën parë dyajtëgatsëdë jäˈäyˈäjtën (Salmo 34:8).