¿Oy ko relijyonk ttuktëk ttukwäˈägëdë politikë?

Abëtsëmy nyaxwinyëdë nimayë jäˈäy jyënäˈändë ko tpanëjkxtë Jesus, per tyuktëjk tyukwäˈkëdëbë politikë. Pääty ttuktëk ttukwäˈägëdë mët ko dyajmëjpëtsëmäˈändë ryelijyonk. Näägë politikëtëjk kyupëjktëp extëm tijaty ttundë ja relijyonk, nëgooko pyuwäˈägëdë. Näˈäty axtë mëdiˈibë nyiwintsënˈäjttëbë relijyonk tyuundëbë kyampanyë. Axtë mä näägë paˈis, nimayë jäˈäy jap yeˈeytyë mä tuˈugë relijyonk mëdiˈibë naynyigäjpxëdëp ko yëˈë pyanëjkxtëbë Kristë.

Per mijts, ¿wiˈix mˈokwinmay?, ¿Oyëdaa ko pënaty pyanëjkxtëbë Jesus ttuktëk ttukwäˈägëdë politikë? ¿Ojtsë Jesus ttuktëk ttukwäˈägë politikë? Yëˈë jyënany: “Ëjts miits të nmoˈoytyë tuˈugë ijxwëˈëmën es miits xytyundët nandëˈën extëmts ëj të nduny” (Fwank 13:15). Min nˈokˈijxëm ti ijxpajtënë Jesus ojts xymyoˈoyëm.

¿Tyuktëjk tyukwäˈkë Jesusë politikë?

Kyaj. Jesus ninäˈä ojts tkatuktëk tkatukwäˈägë politikë winmäˈäny.

Jesus kyaj ttsojky parë pën yajmëjpëtsëmëdët. Ko tëgok ja kaˈoybyë tyukˈijxë “tukëˈëyë ja anaˈam kutujkën mëdiˈibë yä naxwiiny”, Jesus kyaj tkupëjky (Mateo 4:8-10, Traducción del Nuevo Mundo).a Jesus ojts tëgokë jäˈäy jyanikäjpxpatäˈänëdë parë tyunët rey, pes yˈijxtë ko mbäädë nety oy yˈaneˈemy. “Per kom ja Jesús nyijäˈäjë ko jyamënëjxäˈänëdë aguanë es pyëjtäˈägäˈänëdë rey, pääty ja Jesús abeky nyaybyëjtakë es pyatëjkë mä ja kopk es yˈitäˈäny naytyuˈuk” (Fwank 6:15). Jesus kyaj ttuuny ti ja jäˈäy jatuktunanëdë, ets xëmë ojts tjëjpkudijë ja politikë winmäˈäny.

Jesus kyaj ttuktëjk ttukwäˈkë politikë. Extëm nˈokpëjktakëm, ja tiempë mä Jesus jyukyˈajty, ja judiyëtëjkëty kyaj ijty tmoˈoyäˈändë kyugëbety ja gobiernë mëdiˈibë Roma, mëët ko wyinmääytyë ko nëgooyë tsooxë tijaty yajtukugëbajnëdë. Per ko Jesus dyajtëëwdë wiˈixë nety tˈixy, yëˈë kyaj ojts mëdë jäˈäy nyaygyajpxytsyiigäˈänyëty, pes duˈun yˈatsooy: “Moˈoytyë ja yajkutujkpë kopk ja diˈibë yëˈë jyaˈäjtypy, es moˈoytyë ja Dios diˈibë Dios jyaˈäjtypy” (Markʉs 12:13-17). Jesus nipën ojts tkapuwäˈägë, per nyigäjpx yajxon ko tsojkëp yajmoˈoytyët ja kuduunktëjk ja kugëbety, pes yëˈë patëp yajmoˈoytyët. Per tamë nety mä kyaj mbäät yajmëmëdoy ja kuduunk justisë, extëm ko tniˈanaˈamëdët ets kyaj nˈokˈDiosmëduˈunënëty, yëˈëyë mbäät nmëmëdoˈowëmë Dios (Matewʉ 4:10; 22:37, 38).

Jesus niˈigyë ojts tnimaytyaˈaky ja Diosë gyobiernë (Lukʉs 4:43). Yëˈë kyaj ojts ttuktëk ttukwäˈägë politikë, mët ko nyijäˈäwëbë nety ko ja gobiernëtëjk kyaj mbäät dyajnaxkëdäˈäktë jotkujkˈäjtën, duˈun extëmë Dios tjatsojky (Matewʉ 6:10). Yëˈëyë nety duˈun tyunaampy ja Diosë gyobiernë, Jesus nyijäˈäwëbë nety ko Dios yëˈë yajtunaampy ja gyobiernë mëdiˈibë jam tsäjpotm ets kyaj yëˈëty ja naxwinyëdë jäˈäy (Daniel 2:44).

Ja Diosmëduumbëty mëdiˈibë mä primer siiglë, ¿ojts ttuktëkëdë politikë?

Kyaj. Ja Jesusë yˈëxpëjkpëty ojts tmëmëdowdë ja anaˈamën ko yaˈˈanmääytyë ets kyaj ttundët tijatyë naxwinyëdë jäˈäy tyuundëp (Fwank 15:19). Yëˈë ojtsë Jesusë yˈijxpajtën tpanëjkxëdë, kyaj ojts ttuktëk ttukwäˈägëdë politikë (Fwank 17:16; 18:36). Jamyë ojts ja wyinmäˈäny tpëjktäˈäktë mä ja tuunk mëdiˈibë nety të yajtuknipëktën: tˈëwäˈkx tkäjpxwäˈkxtët ja Diosë yˈAnaˈam Kyutujkën (Matewʉ 28:18-20; Apostʉlʉty o Hechos 10:42).

Pënaty tim jawyiin ojts tpanëjkxtë Jesus, yëˈë mas niˈigyë myëmëdoowdë Dios, per nyijäˈäwëdëbë nety nanduˈun ko tsojkëp twingutsëˈëgëdët ja kuduunk justisë (Apostʉlʉty 5:29; 1 Peedrʉ 2:13, 17). Pääty ojts tmëmëdowdë ja anaˈamën mëdiˈibë yajnaxkëdaktëp ets yäjktë ja kyugëbety (Romanʉs 13:1, 7). Oy tkatuktëjk tkatukwäˈkëdë politikë, per yˈaˈoˈkëdëp ijty ja kuduunk justisë ko ti jotmay tpäättë o ko jam ti naybyudëkë ttsoktë (Apostʉlʉty 25:10, 11; Filipʉs 1:7).

Wiˈixë ëxpëkyjyaˈaytyëjk tnimaytyäˈäktë pënaty tim jawyiin pyanëjkxtë Jesus ets pën tyuktëjkëdë politikë

“Ja Diosmëduumbëty kyaj ijty tkupëktë ko ti tuunk yajtuknipëktë mä politikë winmäˈänyën”. On the Road to Civilization—A World History (Camino a la civilización. Historia mundial), de Albert K. Heckel etsë James G. Sigman, pajina 238.
“Kyaj ti jyaˈˈaty mëdiˈibë xyajjënäˈänëm ko Jesus ojts ttuktëk ttukwäˈägë politikë, ni yëˈë ja yˈëxpëjkpëty”. Jesus and Judaism (Jesús y el judaísmo), de E. P. Sanders, pajina 231.
“Tuˈugë Diosmëduumbë niˈigyë nety mëj dyajnaxyë ryelijyonk ets kyaj dyuˈunëty ja politikë winmäˈäny; yëˈë niˈigyë pyuwäˈkëp ja Kristë, këdiinëm ja gobiernëtëjk” (César y Cristo, de Will Durant, yëˈë kyäjpxnäjxë Luis Tobío, pajina 404).
“Mä nety ja apostëlë Pablo yajpayoˈoy, naytyukpudëjkë ko ryomanë jäˈäyëty ets kyaj ttuktëjk ttukwäˈkë politikë winmäˈäny. Ja tim jawyiimbë Diosmëduumbëty kyaj ttuktëjk ttukwäˈkëdë politikë, oyë nety tjanijawëdë ko tsojkëp tmëmëdowdët ja kuduunk justisë,”. Beyond Good Intentions—A Biblical View of Politics (Más que buenas intenciones. La visión bíblica de la política), de Doug Bandow, pajina 122 etsë 123.
“Nimay ja Diosmëduumbë duˈun jyënandë ko kyaj tyim jëjpˈamëty yajtuunknipëktët mä politikë. Mä tsyondakyë III siiglë, Hipólito jyënany ko duˈun ijty tmëdattë kostumbrë ja Diosmëduumbëty, ko pën tuˈugë jäˈäy tyuktëkëyaambyë relijyonk tsojkëp ttukpëtsëëmduˈudët ja politikë winmäˈäny” (Historia del cristianismo, tomo 1, de Kenneth Scott Latourette, yëˈë kyäjpxnäjxtë Jaime mëdë Lemuel Quarles, pajina 309).

Ja Dios mëduumbëty mëdiˈibë tyam kyaj ti ttuktëk ttukwäˈägëdë

Biiblyë yajxon tnigajpxy ko Jesus ets ja Diosmëduumbëty mëdiˈibë tëëyëp, kyaj ttuktëjk ttukwäˈkëdë politikë. Pääty, tyamë Jyobaa tyestiigëty ninuˈun yajpäättë abëtsëmy nyaxwinyëdë kyaj nanduˈun ttuktëk ttukwäˈägëdë politikë winmäˈäny. Yëˈë pyanëjkxëdëbë yˈijxpajtën ja Diosmëduumbëty mëdiˈibë jukyˈäjttë mä primer siiglë ets jam ja jyot wyinmäˈäny tpëjktäˈäktë mä mëdiˈibë Jesus nyiˈanaˈamë; yajkäjpxwäˈkxët ja “oybyë ayuk mëdiˈibë nyimaytyakypy ja Anaˈam Kutujkën” (Mateo 24:14, Traducción del Nuevo Mundo).

a Ko Jesus tkatuuny mëdiˈibë Satanás jatuktunanë, kyaj yëˈë tˈandijy ko Satanás kyaj mbäät tjantsy tˈaneˈemyë naxwinyëdë jäˈäy. Pes ok, duˈunë Jesus jyënany ko Satanás yëˈë “mëdiˈibë yˈaneˈembyë naxwinyëdë jäˈäy” (Juan 14:30, Traducción del Nuevo Mundo).