Referensyë diˈib miimp mä Wiˈix njukyˈäjtëm ets nDiosmëduˈunëm tijaty yaˈëxpëkäämp ets yajtukjayëyäämp
4-10 ÄÄMBË FEBREERË
TIJATY YAJPATP MÄ BIIBLYË TSOBATP MËJWIIN KAJAA | ROMANɄS 1-3
“Nˈoktukniˈˈijxëm ja jot winmäˈäny”
(Romanʉs 2:14, 15) Pes dëˈën, ko yëˈë diˈibë kyaj yˈisraelitëty ttundë extëm ja anaˈamën jyënaˈany, oy yëˈëjëty tkamëdäjtpëdë ja Moisesë yˈanaˈamën, 15 yaˈijxëdëp ko Dios të pyëjtakxëdë yˈanaˈamën mayë wyinmäˈäny, esë jyot wyinmäˈäny nandëˈën dyajkëxeˈegyë tyädë anaˈamën, mët ko yëˈë wyinmäˈänyëty yajnidëˈxëp ko peky yëˈë diˈibë tyuundëp es yaˈoybyëtsëëmëp ko ttundë ja oybyë.
¿Ti mbäät nduˈunëm parë xëmë wäˈätsë jot winmäˈäny nmëdäjtëm?
6 ¿Yëˈëyë Dios mëduumbë myëdäjttëbë jäˈäwënë mä jyot wyinmäˈäny parë tˈixtët diˈibë oy ets diˈibë axëëk? Kyaj, pes okˈix wiˈixë apostëlë Pääblë ojts jyënaˈany: “Diˈibë kyaj yˈisraelitëty ttundë extëm ja anaˈamën jyënaˈany, oy yëˈëjëty tkamëdäjtpëdë ja Moisesë yˈanaˈamën, yaˈijxëdëp ko Dios të pyëjtakxëdë yˈanaˈamën mä yëˈë wyinmäˈäny, esë jyot wyinmäˈäny nandëˈën dyajkëxeˈegyë tyäˈädë anaˈamën, mët ko yëˈë wyinmäˈänyëty yajnidëˈxëp ko peky yëˈë diˈibë tyuundëp es yaˈoybyëtsëëmëp ko ttundë ja oybyë” (Romanʉs 2:14, 15). Tyäˈädë yëˈë xytyukˈijxëm ko pënaty kyaj tnijawëdë Jyobaa yˈanaˈamën mbäädë wyinmäˈäny pyudëkëdë ets tijaty ttundët extëmë Diosë yˈanaˈamënë jyënaˈany.
(Romanʉs 2:15) Yaˈijxëdëp ko Dios të pyëjtakxëdë yˈanaˈamën mayë wyinmäˈäny, esë jyot wyinmäˈäny nandëˈën dyajkëxeˈegyë tyäˈädë anaˈamën, mët ko yëˈë wyinmäˈänyëty yajnidëˈxëp ko peky yëˈë diˈibë tyuundëp es yaˈoybyëtsëëmëp ko ttundë ja oybyë.
¿Ti mbäät nduˈunëm parë xëmë wäˈätsë jot winmäˈäny nmëdäjtëm?
8 ¿Wiˈix mbäädë jot winmäˈäny xypyudëjkëm pën oy ti ndunäˈänëm o pën kyaj? Näägë jäˈäy yëˈëyë tyuundëp ti jyäˈädëp mä jyot kyorasoon. Ets pääty nääk jyënäˈändë: “Nyasˈijxëbëtsë nwinmäˈäny parëtsë tyäˈädë ndunët”. Per mbäät njamyajtsëm ko jot korasoon myëdäjtypy mëkë mëjää parë tijaty xytyuktuˈunëm, ets mbäät kyaj tnekymyëjpëjtaˈaky extëmë jot winmäˈäny xyjaˈˈanmäˈäyëm. Biiblyë duˈun jyënaˈany: “Nitii duˈun kyawinˈëëny extëmë korasoon, ets ninëˈën kyamaˈxtuky. ¿Pën mbäät tˈokˈixyˈaty?” (Jeremías 17:9). Pääty diˈib jëjpˈam mbäät nduˈunëm yëˈë diˈibë Jyobaa Dios tyukjotkëdäˈägëp ets kyaj yëˈëjëty ti ja jot korasoon tsyejpy.
9 Pën duˈun tijaty nduˈunëm extëm ja jot winmäˈäny të ndukniˈˈijxëm ets kyaj ti ja jot korasoon tsyejpy, ta nyigëxëgäˈäny ko ntsëˈkëmë Dios. Ntsëˈkëm ja Dios yëˈë yˈandijpy, kyaj nduˈunëm diˈib yëˈë axëëk yajnayjawëdëp. Nˈokˈijxëm tuˈugë ijxpajtën parë oy njaygyujkëm. Ja Neˈemiyës diˈibë naty anaˈamp Jerusalen myëdäjtypyë naty ja madakën parë tˈamdowët ja nax käjpnë kyugëbety. Per yëˈë kyaj tˈamdooy. ¿Tiko kyaj? Yëˈë jyënany: “Kyajts duˈun të nduny mët kots ntsëˈëgë Dios”. Yëˈë wyinmääy ko Jyobaa kyaj jotkujk nyayjawëdët ko ja nyax kyäjpn yajtëytyunët (Nehemías 5:15). Ëtsäjtëm nanduˈun mbäät ntsëˈkëmë Dios, ko duˈun nduˈunëm yëˈë diˈib xypyudëjkëm parë nˈëxtäˈäyëmë naybyudëkë mä Biiblyë pën oy diˈib ndunäˈänëm o pën kyaj.
Nˈokˈëxtäˈäyëmë oorë platë diˈib ijtp yuˈutsy
(Romanʉs 3:4) ¡Niwiˈixtsoo dëˈën ngawinmäˈänybyatëm! Oy nidëgekyë ja jäˈäyëty jyaˈˈandakpëdë, Dios ni näˈä dëˈën tkatuny. Extëm jyënaˈany ja Diosë jyaaybyajtën: Nyijäˈädëp ja jäˈäyëty ko yˈawäˈkëp diˈibë mgajxypy, kyaj pën jyënäˈänët ko kyaj xypyayoˈoy tëyˈäjtën mëët.
w08-S 15/6 paj. 30 parr. 5
Diˈib të yajtukwijtstuˈuty mä Romanʉs
3:4. Ko naxwinyëdë jäˈäy yˈayuk nyaywyinguwopëty mëdë Diosë yˈayuk, mbäät nyajnigëxëˈkëm ko Dios myëdäjtypyë tëyˈäjtën pën ndukˈijxpajtëm ja yˈayuk ets pën jukyˈäjtëm extëmë Dios ttsoky. Ets ko nanduˈun njotmoˈoyëm ja Diosë tyuunk mä nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm ets nyaˈëxpëjkëmë jäˈäy, ta nbudëjkëm parë tˈixtët ko Dios myëdäjtypyë tëyˈäjtën.
(Romanʉs 3:24, 25) Perë Dios, mä yëˈë myëj mayˈäjtën diˈibë jäˈäy tuˈunxëp, nyayäjk ja Jesukristë extëmë wintsëˈkën es oy nwëˈëmëm mët ja Dios. 25 Pes ja Dios yäjk ja Jesukristë es ttam dyokët ja nyeˈpyny [...] es dëˈën tkëbat tkumëdowët nidëgekyë ja naxwinyëdë jäˈäyëtyë pyojpë. Es ko nˈaxäjëm ja Jesukristë extëmë Yajnitsokpë, Dios jyoˈotsëp ja nbojpëˈäjtëm. Yëˈë Jesukristë wyintsëˈkën yaˈijxëp ko Dios ttuny mët ja tëyˈäjtën ko oy nwëˈëmëm jaˈa mëët. Maˈxtujkën mëët xytyukninäjxëm ja pojpë diˈibë nety të nduˈunëm.
Jyobaa xymyëwingoˈonëm
8 Jyobaa të xyjuuybyëtsëˈëmëm parë niˈamukë jäˈäy ttukˈoyˈattët, axtë pënaty jukyˈäjttë mä netyë Kristë kyaminyëm. Desde ko ojts yajnaskäjpxë ko myinäˈäny ja Yajnitsokpë, duˈunxyëp extëmë nety të tnakujuuynyë, pes nyijäˈäwëbë nety ko seguurë yˈadëwäˈäny diˈib tyuknibëjtakë (Gén. 3:15). Ko jekyë tiempë nyajxy, ta apostëlë Pablo jyënany ko myëjjäˈäwëp ko nyayäjkë “Jesukristë extëmë wintsëˈkën es oy nwëˈëmëm mët ja Dios”. Ets ta yˈakjënany ko “Dios jyoˈotsëp ja nbojpëˈäjtëm [...] diˈibë naty të nduˈunëm” (Rom. 3:21-26). Koxyëbë Jesus ojts xykyajuuybyëtsëˈëmëm, kyajxyëp mbäät nmëwingoˈonëmë Dios.
11-17 ÄÄMBË FEBREERË
TIJATY YAJPATP MÄ BIIBLYË TSOBATP MËJWIIN KAJAA | ROMANɄS 4-6
“Dios xytyukˈijxëm ko mëk xytsyojkëm”
(Romanʉs 5:8) Perë Dios xytyukˈijxëm ko niˈigyë xytsyojkëm, mët ko Jesukristë oj xykyuˈoˈkëm määnëmë nety nbojpëjäˈäyˈäjtëm.
(Romanʉs 5:12) Dëˈën extëm tuˈuk jeˈeyë ja jäˈäy kyaj tmëmëdooy ja Dios es mëdë tyäˈädë pojpëkyëjxm tsyondaky ja oˈkën, pääty nidëgekyë ja jäˈäyëty yˈooktë, mët ko nidëgekyë pyojpëtuundë.
¿Ti Dios të xynyamoˈoyëm mët ko xytsyojkëm?
5 Pablo duˈun tnimaytyaktsoˈony: “Dëˈën extëm tuˈuk jeˈeyë ja jäˈäy kyaj tmëmëdooy ja Dios es mëdë tyäˈädë pojpëkyëjxm tsyondaky ja oˈkën, pääty nidëgekyë ja jäˈäyëty yˈooktë, mët ko nidëgekyë pyojpëtuundë” (Rom. 5:12). Kanäägë tekstë myiny mä Dios xytyukjaygyujkëm tidënë tyäˈädë myaytyäˈägaampy. Extëm nnijäˈäjëm, Jyobaa wäˈäts jäˈäy ojts dyajkojˈyë Adán mëdë Eva, duˈun extëm yëˈë. Ta netë Jyobaa myooyëdë tuˈugë anaˈamën, ets pën kyaj tmëmëdowdë, ta yˈooktët (Gén. 2:17). Jotmaymyëët njënäˈänëm ko Adán mëdë Eva kyaj tmëmëdoodë Jyobaa, ta ojts dyaˈixëdë ko kyaj tkupëktë extëmë Anaˈambë etsë Yajkutujkpë (Deut. 32:4, 5).
(Romanʉs 5:13, 14) Mët ko kyajnëm ja Moisés tˈaxäjë ja Diosë yˈanaˈamën, taa netyë pojpëty yä naxwiiny. Per kyajë jäˈäy tkakuytyundë ja anaˈamën mä anaˈamën kyaˈity. 14 Per oy jyadëˈënëty, oˈktë ja jäˈäy ko Adán jyikyˈajty axtë ko ja Moisés tˈaxäjë ja anaˈamën, oy tkakuytyuundë tuˈugë anaˈamën extëm ja anaˈamën diˈibë yajmooy ja Adán, diˈibë yajtukmëˈijxkijxyë ja diˈibë minäämp.
¿Ti Dios të xynyamoˈoyëm mët ko xytsyojkëm?
6 Ja Adán mëdë Eva yˈuˈunk yˈënäˈk ja myaxuˈunkˈäjttë ko naty të pyokytyundë. Pääty nyinäjxtääyëdë poky kaytyey ets tkuˈayoˈowëdë. Perë Jyobaa kyaj tpokymyooy ja yˈuˈunk yˈënäˈk, pes kyaj naty yëˈë të myëdëgoyëdë; ets nan kyajnëmë naty dyaky ja Ley (Gén. 2:17). Ninäjxtääyëdë ja poky, ets duˈun jyukyˈäjttë poky myëët oˈkën myëët axtë ko ja israelitëty yajmooytyë Ley, diˈib tukˈijxëdë ko ak pokyjyaˈay yajpäättë (käjpxë Romanʉs 5:13, 14). Ja Adángë pyoky diˈib të xynyinäjxëm mbäät yaˈijxkijpxyë mëdë päˈäm diˈibë tääk teety tyukninäjxtëbë yˈuˈunk yˈënäˈk. Jeˈeyë ko näˈäty, kyaj niˈamukë ja uˈunk ënäˈk yaˈˈayowëdë ja päˈäm oy të jyaninaxëdë. Per ja Adángë pyoky kyaj dyuˈunëty, niˈamukë xypyatäˈäyëm ets nguˈoˈkëm mët ko tyäˈädë poky të xytyukninäjxëmë ndääkˈäjt ndeetyˈäjtëm ets ëtsäjtëm të ndukninäjxëmë uˈunk ënäˈk. ¿Wiˈixë net yˈoyëdë tyäˈädë jotmay?
(Romanʉs 5:18) Pes extëmë Dios tpekymyooy nidëgekyë jäˈäy jaˈagyëjxm ko tuˈugë yetyëjk pyekytyuuny, nandëˈën ko jatuˈugë yetyëjk tëyˈäjtën ttuuny, dëˈën mbäät ja jäˈäy oy wyëˈëmdë mët ja Dios es tmëdattët ja jikyˈäjtënë winë xëë winë tiempë.
(Romanʉs 5:21) Es dëˈën extëm pojpëkyëjxmë jäˈäy yˈooktë, nandëˈën myëjtakˈadëˈëtsy ja Diosë myayˈäjtën ko jäˈäy oy wyeˈemy mët ja Dios es yajmoˈoytyët ja jikyˈäjtën winë xëë winë tiempë Nintsënˈäjtëm Jesukristëkyëjxm.
¿Ti Dios të xynyamoˈoyëm mët ko xytsyojkëm?
9 ¿Ti yˈandijpy mä ayuk grieegë diˈib të yajkäjpxnaxy “ja jäˈäy oy wyëˈëmdë mët ja Dios”? David J. Williams, diˈib të yˈokˈyajnigäjpxpë, tkujäˈäyë: “Duˈunxyëp extëmë jäˈäy ley myëët yajpayoˈoy. Kyaj yëˈë tˈandijy ko jäˈäy nyayajjëmbityëty wäˈäts jäˈäy, yëˈë duˈun wiˈix wyeˈemy Dios winduuy [...]. Duˈunxyëp extëmë Dios tyuny fes ets tpuwäˈägë ja diˈib të yajniwäämbety, ja diˈib wyinguwäˈkëbë Diosë kyutujktakn mët ko pyokyjyaˈayëty, ets yëˈë këˈëmë Dios tukniwatsëp ja pyoky kyaytyey”.
10 ¿Wiˈix mbäät ttuny ja tëyˈäjtën diˈib tuump “Fes abëtsemy nyaxwinyëdë” ko dyajwëˈëmët wäˈäts ja pokyjyaˈay? (Gén. 18:25.) Diˈib tim jawyiin tyuun, yëˈë ko tkejxy ja tyuˈukˈUˈunk yä Naxwiiny. Jesus ojts ttuny ti ja Tyeety tsyejpy oy ja Mëjkuˈu jyayajtëgoyanë, yajnixiky yajtukxiky ets yajtëytyuuny. Ninäˈä tkamastutyë Dios axtë yˈoˈky kepykyëjxy (Ebre. 2:10). Duˈuntsoo tkëyajky ja jyukyˈäjtënë wäˈätspë parë tjuuybyëtseemy ja Adángë tyëëm yˈääts mä poky etsë oˈkën (Mat. 20:28; Rom. 5:6-8).
Nˈokˈëxtäˈäyëmë oorë platë diˈib ijtp yuˈutsy
(Romanos 6:3-5, TNM) ¿Ti kyaj xynyijawëdë ko niˈamukë diˈib ojts nnëbajtëm Jesuskristëkyëjxm nan ojts nnëbajtëm yˈoˈkëngyëjxm? 4 Ets ojts nnaxtëjkëm mët yëˈë, mët yëˈëgyëjxm ko ojts nnëbajtëm yˈoˈkëngyëjxm, ets duˈun extëmë Jesukristë jyukypyejky oˈkpë agujky myëjˈäjtëngyëjxmë Tyeety, nanduˈun mbäät ëtsäjtëm nnëˈëyoˈoy nduˈuyoˈoyëm mä ja jembyë jukyˈäjtën. 5 Pes pën të mëët nduˈugyëm extëm të yˈooky të tyëgoy, nanduˈun nduˈugyëyäˈänëm mët yëˈë extëm jyukypyejky.
w08-S 15/6 paj. 29 parr. 7
Diˈib të yajtukwijtstuˈuty mä Romanʉs
6:3-5 ¿Ti yˈandijpy ko “nnëbajtëm Jesuskristëkyëjxm” ets ko “nnëbajtëm yˈoˈkëngyëjxm”? Ko Jyobaa twinˈixy mëdë myëjääw pënaty nëjkxandëp tsäjpotm, ta tuˈugyë yˈijnëdë mëdë Jesus, ets mä ja Diosë kyäjpn duˈun yˈijnëdë extëm tuˈugë niniˈkx diˈib Jesus nyigëbäjkˈäjtypy (1 Kor. 12:12, 13, 27; Kol. 1:18). Duˈunën nyëbattë Jesukristëkyëjxm. Ets ko nyëbattë “yˈoˈkëngyëjxm” yëˈë yˈandijpy ko dyajnëjkxtë ja jyukyˈäjtën adëyë ets kyaj tˈawixtë ja jukyˈäjtën diˈib winë xëëw itäämp yä Naxwiiny. Pääty ko yˈooktë, duˈun tkëyaktë ja jyukyˈäjtënë extëmë wintsëˈkën extëmë Jesus ttuuny, jeˈeyë ko kyaj duˈun tsyobääty. Ko nyëbattë Kristë yˈoˈkëngyëjxm jaanëm kyaˈpxy ko yˈoˈknëdë ets ko jyukypyëjknëdë jam tsäjpotm.
(Romanʉs 6:7) Jaˈa ko mä pën yˈeeky, ta tnikeˈeky ja pojpë.
¿Ti diˈib yˈawijx jyëjpˈijxtëp ja nˈaptëjkˈäjtëm?
Ko nety të jyukypyëktë, ¿yajpayoˈoyandëp extëmë nety të jyukyˈattë? Kyaj. Pesë Biiblyë jyënaˈany: “Ko pën yˈooky, niˈiwaatsëp jäˈä pyoky” (Romanos 6:7, Nuevo Testamento de Mazatlán). Extëm nˈijxëm, pënaty kyaj yˈijttë oyjyaˈay, të tkumëdowdë pyoky ko të yˈooktë, pääty ko nety jyukypyëktë, yëˈë yajpayoˈoyäämp ti nety jam tyuundëp kyaj yëˈëjëty tijaty të ttundë mä kyaˈooktënëm. ¿Tiko yˈoyëty ets duˈun yajtunët?
18-24 ÄÄMBË FEBREERË
TIJATY YAJPATP MÄ BIIBLYË TSOBATP MËJWIIN KAJAA | ROMANɄS 7, 8
“¿Njantsy awijx njantsy jyëjpˈijxëm ets jyäjnët?”
(Romanʉs 8:19) Pes tëgekyë diˈibë Dios yajkoj yˈawijx jyëjpˈijxtëp es tˈixäˈändë ja xëë tiempë ko Dios dyajnigëxëˈëgët diˈibaty yˈuˈunkˈäjttëp.
Jyobaa xyjantsy yajwëˈëmëm awäˈätstum
17 Pablo ojts tnimaytyaˈaky ko Jyobaa yaˈˈawäˈätspëtsëmaampy pënaty mëduunëp, jyënany ko “diˈibë Dios yajkoj yˈawijx jyëjpˈijxtëp es tˈixäˈändë ja xëë tiempë ko Dios dyajnigëxëˈëgët diˈibaty yˈuˈunkˈäjttëp”. Ets ta net jyënany: “Tëgekyë diˈibë Dios pyëjtak yˈawijxtëp ko kyaj yˈokkutëgoyanëdë es patëp ja mëjˈäjtën, ja awäˈätstuuyˈäjtën es ja kunuˈxën diˈibë pyäättëp ja Diosë yˈuˈungëty” (Rom. 8:19-21). Ko jyënaˈany, “diˈibë Dios yajkoj”, yëˈë yˈandijpyë naxwinyëdë jäˈäy diˈib jukyˈatandëp winë xëë yä Naxwiiny, diˈib tyukˈoyˈatandëp “ko Dios dyajnigëxëˈëgët diˈibaty yˈuˈunkˈäjttëp”. Jaˈa njënäˈänëm ko nety tyëkëdë tuumbë mëdë Kristë parë dyajjëgaˈaktëdë axëkˈäjtën yä Naxwiiny ets dyajtëkëdët “tëgoy myay ja jäˈäy” mä jembyë jukyˈäjtën (Diˈibʉ Jat. 7:9, 14).
(Romanʉs 8:20) Jaˈa ko mä ja Adán pyekytyuuny, tëgekyë diˈibë yä naxwiiny ijtp yˈayoy nandëˈën mët jaˈagyëjxmë pyojpë; kyaj yˈayoy mët ko yëˈë këˈëm ttsejky, Diosë dëˈën pyëjtak. Per kyaj wyëˈëmët dëˈënyëm, mët ko tëgekyë diˈibë Dios pyëjtak yˈawijxtëp.
Nˈoktukxondakëm diˈib nˈawijx njëjpˈijxëm
11 Jyobaa jyotkujkmooyë naxwinyëdë jäˈäy parë tˈawix tjëjpˈixët ko dyaˈˈawäˈätspëtsëmäˈäny mä Satanás, ja “sarpyentë”, mët yëˈëgyëjxm ko twandaky ja “tëëm ääts” (Diˈibʉ Jat. 12:9; Gén. 3:15). Mä tyäˈädë tëëm ääts yëˈë jawyiin yajmaytyakpë Jesus (Gal. 3:16). Ets mët ko yˈoˈky ets jyukypyejky, ta mbäädë naxwinyëdë jäˈäy tˈawixtë parë yˈawäˈätspëtsëmdët mä poky ets mä oˈkën. Tyäˈädë ja ogäˈän yˈadëwäˈäny ko “Dios dyajnigëxëˈëgët diˈibaty yˈuˈunkˈäjttëp”. Ko 144,000 diˈib ok yajtëëmˈäjt yaˈäätsˈäjtp, tyuˈukmukët mëdë Jesukristë jam tsäjpotm parë dyajkutëgoyëdë axëkjäˈäy diˈibë Satanás yˈaneˈemy (Diˈibʉ Jat. 2:26, 27). Ko nety duˈun tyuny jyatyëty, ta yˈawäˈätspëtsëmäˈändë ja wiinkpë borreegë diˈib naxandëp juuky mä ja mëj ayoˈon (Diˈibʉ Jat. 7:9, 10, 14).
(Romanʉs 8:21) Ko kyaj yˈokkutëgoyanëdë es patëp ja mëjˈäjtën, ja awäˈätstuuyˈäjtën es ja kunuˈxën diˈibë pyäättëp ja Diosë yˈuˈungëty.
Nˈoktukxondakëm diˈib nˈawijx njëjpˈijxëm
12 Mä Jesus yˈAnaˈamäˈäny Mil Jëmëjt, ja yˈawäˈätspëtsëmäˈäny “tëgekyë diˈibë Dios yajkoj”. Mä tyäˈädë tiempë, ja Dios dyajnigëxëˈëgäˈäny jatëgok pënaty yˈuˈunkˈäjttëp, ko nety tyundë saserdotë mëdë Kristë, ta tpudëkëyäˈändë naxwinyëdë jäˈäy parë tˈaxäjëdët ja kunuˈkxën mët ko Jesus nyayäjkë extëmë wintsëˈkën. Ko nety tyëkë tuumbë ja Diosë yˈAnaˈamën, ta naxwinyëdë jäˈäy diˈib mëdoodëp nyiwäˈätsäˈänëdë wanaty wanaty ja poky etsë oˈkën. Nan wanaty wanaty yˈoyëyäˈändë “kyaj yˈokkutëgoyanëdë” o yˈokwindëgoyanëdë. Pën kyaj tmëdëgoytyë Jyobaa mä ja tuk mil jëmëjtpë ets tyuknäjxtëp ja tim okpë jotmay, ta nëjkx ja xyëë wyëˈëmnë këxjäˈäy winë xëë mä ja “neky [...] mä yˈity këxjäˈäy ja xyëëjëty pënëty jikyˈäjttëp winë xëë winë tiempë” ets tpäädäˈändë ja “awäˈätstuuyˈäjtën es ja kunuˈxën diˈibë pyäättëp ja Diosë yˈuˈungëty” (Diˈibʉ Jat. 20:7, 8, 11, 12). ¡Jantsy oy diˈib yaˈˈawijx yajjëjpˈijxp!
Nˈokˈëxtäˈäyëmë oorë platë diˈib ijtp yuˈutsy
(Romanʉs 8:6) Diˈibaty nayyäjkëdëp mët ja diˈibë nyiniˈx kyëbäjk tsyejpy, tyäˈädë jäˈäyëty patëdëp ja oˈkën. Per diˈibaty nayyäjkëdëp mä yëˈë espiritë santë, tyäˈädë jäˈäyëty patëdëp ja jotkujkˈäjtën es ja jikyˈäjtën winë xëë winë tiempë.
¿Mjamyejtsypyë?
¿Wiˈix tyëgatsyëty ko jäˈäy tpëjtaˈagyë wyinmäˈäny mä “diˈibë nyiniˈx kyëbäjk tsyejpy” ets ko tpëjtaˈaky “mä yëˈë espiritë santë”? (Rom. 8:6)
Ko nbëjtakëmë winmäˈäny mä diˈibë niniˈkx këbäjk tsyojkypy, yëˈë yˈandijpy ko yëˈëyë nyajjotkujkˈatäˈänëm ets yëˈë xëmë nmaytyaˈakyˈäjtëm, perë tyäˈädë wyimbëtsëmy oˈkën. Ets ko nbëjtakëmë winmäˈäny mä espiritë santë, yëˈë yˈandijpy ko nnaygyëyäjkëm mä Jyobaa tyuunk. Nasˈijxëm etsë myëjääw ttuˈumoˈoyët ja jot winmäˈäny parë nwinmäˈäyëm extëm yëˈë. Tyäˈädë wyimbëtsëmy jotkujkˈäjtën ets jukyˈäjtën winë xëëw (w16.12, paj. 11-14).
(Romanʉs 8:26, 27) Nandëˈën jäjtpë dëˈën, ja espiritë santë xypyudëjkëm mä nˈijtëm yaˈˈayow yaˈˈamäˈat, mët ko kyaj nnijäˈäm wiˈix ngäjxtakëm extëm pyaatyëty, per ja espiritë santë xynyinuˈxtakëm mët ëtsäjtëm, mët ko yëˈë myëdeepy ko ngëjx ndujkëm diˈibë kyaj mbäät ngäjxpëtsëˈëmëm. 27 Es komë Dios nyijäˈätyaapy tëgekyë ja jäˈäy jyot wyinmäˈänyëty, nyijäˈäp yajxon diˈibë ja espiritë santë yˈamdowaampy, mët ko yëˈë yˈamdeepy ja Diosë jyaˈayëty extëm ja Dios ttseky.
w09-S 15/11 paj. 7 parr. 20
Extëm mnuˈkxtaˈaky, ¿ti diˈib yajnigëxëˈkypy mä mijts?
20 Mbäät ko näˈäty nuˈkxtakëm kyaj nnijäˈäwëm ti nˈamdoˈowëmë Dios. Pablo jyënany: “Mët ko kyaj nnijäˈäm wiˈix ngäjxtakëm extëm pyaatyëty, per ja espiritë santë xynyinuˈxtakëm mët ëtsäjtëm, mët ko yëˈë myëdeepy ko ngëjx ndujkëm diˈibë kyaj mbäät ngäjxpëtsëˈëmëm. Es komë Dios nyijäˈätyaapy tëgekyë ja jäˈäy jyot wyinmäˈänyëty, nyijäˈäp yajxon diˈibë ja espiritë santë yˈamdowaampy” (Rom. 8:26, 27). Jyobaa ojts dyajkujayëty mä Biiblyë wiˈix kanäägë Dios mëduumbë nyuˈkxtaktë. Kom yëˈë wyinmäˈänymyooy pënaty kyujäˈäyëdë, pääty wäˈäts tnijawë ti myaytyäˈägandë. Jyobaa nan yajxon xyˈixyˈäjtëm, pääty ko nanduˈun nuˈkxtakëm extëm jap yajkujäˈäyë, yëˈë myëdoowˈijtypy ets duˈun dyajnaxy extëmxyëp ëtsäjtëm duˈun njënäˈänëm. Jyobaa yˈatsoowëmbijtypyë nuˈkxtakën ko ja myëjääw xypyudëjkëm. Ets ko niˈigyë ngäjpxëmë Biiblyë, ta niˈigyë nnijawëyäˈänëm ti nˈamdoˈowëm.
25 ÄÄMBË FEBREERË AXTË 3 ÄÄMBË MARSË
TIJATY YAJPATP MÄ BIIBLYË TSOBATP MËJWIIN KAJAA | ROMANɄS 9-11
“Ja ijxpajtën mä ja oliibës kepy”
(Romanʉs 11:16) Ko ja Dios yajtukmayˈaty ja jawyiimbë tsäjkaaky diˈibë miimp mä ja jembyë pëjtaˈaky, nandëˈën yajtukmayˈaty tëgekyë tyädë pëjtaˈaky. Es pën ja Dios yajtukmayˈaty ja kepyˈääts, nandëˈën yajtukmayˈaty ja yˈaay xyeˈentsy.
¡Jantsy këkë Diosë wyijyˈäjtën!
13 Pablo ojts tˈijxkijpxyë Abrahángë tyëëm yˈääts mëdë oliibës kepyë yˈaay xyeˈentsy diˈib kuyuˈuy kudäjy (Rom. 11:21). Tyäˈädë oliibës kepy, yëˈë xytyukˈijxëm mä wiˈixë Dios dyaˈˈadëyë wyandakën diˈib kyajpxyˈäjt mëdë Abrahán. Yëˈë yˈääts wäˈäts ets yëˈë yˈandijpyë Jyobaa, pes yëˈë myoobyë jukyˈäjtën ja Israel diˈib jyaˈäjtypy (Isa. 10:20; Rom. 11:16). Ets ja kyepy diˈib tyuktënaapy, yëˈë yˈandijpyë Jesus diˈib jawyiin yajmaytyakp mä Abrahángë tyëëm yˈääts. Etsë yˈaay xyeˈentsy, yëˈë ja okpë tyëëm yˈääts diˈib mëët “kyäˈpxët”.
(Romanʉs 11:17) Mbäät njënäˈänëm ko ja israelitëty dëˈën extëm ja yˈaay xyeˈentsy tuˈugë oliivës kepy diˈibë kuyuˈuy kudäjy. Näägëtyë tyädë kepxyeˈentsy të yajkupoottë. Pes miitsëty diˈibë kyaj yˈisraelitëˈattë, diˈibë dëˈën extëm ja kepxyeˈentsy aamyoty ujtsotypyë, të myaˈˈagojmuktë mët ja oliivës kepy diˈibë ijtp kuyuˈuy kudäjy, es dëˈën miitsëty të xyˈaxäjëdë mjikyˈäjtën mët yëˈëgyëjxmë tadë oliivës kepyë kuyuˈuy kudäjpyë.
(Romanʉs 11:20, 21) Tëyˈäjtënëˈë ko ja oliivës kepxyeˈentsy oj yajpooty näägëty mët ko kyaj nety tmëbëktë Dios, es dëˈën yëˈëjëty extëm të tyëˈëtsyën. Es nandëˈën tëyˈäjtënëˈë ko miits myajtukjëjpkojëdë mët ko xymyëbëktë Dios. Es katë mmëj mbäädë mët yëˈëgyëjxm. Nik niˈigyë naybyëjtäˈägëdë yuunk naxypy. 21 Jaˈa ko Dios kyaj oj tmeˈxy ja israelitëty mä kyaj tmëdowdë, oy yëˈëjëty dëˈën extëm ja oliivës kepxyeˈentsy këˈëm, ¿tii mjënäämp xytyijy ko myajmaˈxtët miitsëty diˈibë dëˈën extëmë xyeˈentsyë oliivës kepy aamyoty?
¡Jantsy këkë Diosë wyijyˈäjtën!
15 Per ¿ti tyuunë Jyobaa parë dyaˈˈadëwët diˈib tyuknibëjtakë? Extëmë Pablo tnimaytyaky, ja oliibës kepyë xyeˈentsy diˈib kuyuˈuy kudäjy [yajnëwajx] ets ojts yajtukmëgojë ja oliibës kepy diˈib ijtp aamyoty ujtsoty (käjpxë Romanʉs 11:17, 18). Pääty pënaty nëjkxandëp tsäjpotm oymyääjëty tsyoondë, extëm mä ja naymyujkën diˈib Roma tamˈäjtpë naty diˈib kyaj jyudiyëty, duˈunxyëp extëm ojts yajtukmëgojë ja oliibës kepy. Duˈuntsoo net nyäjxtë extëm ja Abrahángë tyëëm yˈääts, oy yëˈë mëët kyayajkajpxyˈäjttë, pes duˈunë naty yˈittë extëm ja oliibës kepy diˈib aamyoty ujtsoty, perë Jyobaa yaˈˈawatsë nëˈë tuˈu parë jyäˈttët Israel diˈibë Dios jyaˈäjtypy (Rom. 2:28, 29).
(Romanʉs 11:25, 26) Mëguˈugitëty, Diosëts të xytyuknijawë diˈibë ijty kyayajnijawë, es këdiibë miits mnayjyawëdët mëj kuwijy. Tuk peky ja israelitëty wëˈëmdëp kujuun axtë yˈamukëtyaˈaytyët es kyäˈpxët ja diˈibë kyaj yˈisraelitëty diˈibaty yˈaxäjëyandëp ja Jesús. 26 Ko dëˈën tyun jyatëdët, net nidëgekyë ja israelitë jäˈäyëty nyitsoˈoktët, extëm ja Dios jyënaˈany mä ja jyaaybyajtën: Mä Syon pyëtsëmët ja Yajnitsokpë diˈibë yajpojpëniwäˈätsëp ja yˈuˈunk yˈënäˈkëtyë Jakoob.
¡Jantsy këkë Diosë wyijyˈäjtën!
19 Duˈunë duˈun, mëjwiin kajaa yˈadëëy diˈibë Jyobaa tyuknibëjtakë mä ja Israel diˈib jyaˈäjtypy (Gal. 6:16). Extëmë Pablo jyënany: “Nidëgekyë ja israelitë jäˈäyëty nyitsoˈoktët” (Rom. 11:26). Ko ttukjäˈtët ja tiempë diˈibë Jyobaa të ttuknibëjtäägë, niˈamukë ja “israelitë”, o ko naty të kyaˈpxy pënaty nëjkxtëp tsäjpotm, tyëkëyäˈändë tuumbë extëmë reyëty ets saserdotëty. ¡Nitii mbäät tkayajtuˈuduky diˈibë Jyobaa të ttuknibëjtäägë!
Nˈokˈëxtäˈäyëmë oorë platë diˈib ijtp yuˈutsy
(Romanʉs 9:21-23) Pes ja tuˈts pojtspë yajkejpy ja tyexy tyazë extëm yëˈë këˈëm ttseky. Yëˈë patëp dyajtunët kujkwaˈxy ja moˈonts es tpotsët tuˈugë jantsy oybyë diˈibë myëˈunyaapy ja pëjy, es jakujkwaˈxy mbäät dyaˈoyë tuˈuk diˈibë oywyiˈix yajtuny. Pes ja moˈonts jyaˈaˈäjtypy yëˈë. 22 Nandëˈën jäjtpë dëˈën, ja Dios patëp ttunët diˈibë yëˈë tsyejpy. Yakaampy tuˈugë ijxpajtën wiˈix ja tëytyuˈunën dyaky es dyaˈixäˈänyëty ja yˈajkën es myëmadak mët ja myaˈxtujkënë tadë jäˈäyëty diˈibë yëˈë tyuknibëjtakë es nyëjxtët ayoodaknoty. 23 Nandëˈën patëp es dyaˈixëdët yë myëjˈäjtën mët ja jäˈäyëty diˈibë yëˈë myëdäjtypy mët ja paˈˈayoˈon, mët ko jawyinyëbë nety yëˈë të ttuknibëjtäägë es nˈijtëm mä myëjˈäjtën.
Nasˈixë parë Jyobaa myaˈoyëdët ko mjëjwijtsëmbitëdët
5 Per ¿wiˈixë Jyobaa, ja Mëj Tuˈtspojtspë dyajtunyë myadakën mä jäˈäy diˈib kyaj tkupëky ets yˈoyët? Ko ja tuˈtspojtspë tˈixy ko ja moˈonts kyaj yˈoyëyaˈany extëmë nety të tjatukniwinmayë, ta tpojtstëgatsy o ta kyaj tnekyyajtuny. Ets näˈäty, mbäät duˈun jyaty ko ja tuˈtspojtspë kyaj oy të dyaˈoyë ja moˈonts. Perë Jyobaa ninäˈä duˈun kyajaty (Deut. 32:4). Ko tuˈugë jäˈäy tkakupëky parë yˈoyët, yëˈë netyë pyoky. Pesë Jyobaa yajtuumbyë madakën diˈib myëdäjtypy parë jäˈäy dyaˈoyët pën nayäjkëp. Ets pënaty nayäjkëdëp, tyukˈoyˈäjttëp. Extëm nˈokpëjtakëm, Dios mëduumbëty diˈib nëjkxtëp tsäjpotm të yˈoyëdë extëmë abëjkënë “jantsy oybyë”. Per pënaty kyaj tmëmëdowäˈändë Dios, ta jyëmbittë extëmë abëjkënë diˈib kyaj tyuny ets tpäädäˈändë kutëgoˈoyën (Rom. 9:19-23).
(Romanʉs 10:2) Këˈëmëts ëj nˈawanë ko yëˈë sitëyëty yˈawdatandëp ja Dios, per kyaj tjaygyukëdë ti Dios tsyejpy.
it-1-S paj. 456 parr. 4
Ko ti mëk nˈokjäˈäwëm o ko ti nnaywyinaxëjäˈäwëm
Ko nwinmäˈäyëm nmëduˈunëmë Dios amumduˈukjot, per kyaj extëm pyaatyëty. Mbäät pën wyinmay ko tjantsy myëdunyë Dios amumduˈukjot, per kyaj extëmë Dios ttukjotkëdaˈaky. Duˈun jyäjttë nimay ja judiyëtëjk diˈib jukyˈäjttë mä primer siiglë. Wyinmääytyë ko tëyˈäjtën myëët tijaty ttundë extëm jyënaˈany ja Ley diˈibë Moisés yajmooy. Per ta Pablo tyukˈijxëdë ko kyaj yˈoyëty extëmë netyë Dios tmëdundë, mët ko tëgoyˈäjtxëdëp tjaygyukëdët ja tëyˈäjtën. Pääty kyaj nety mbäädë Dios tkupëky extëm yˈawdatëdë. Tsojkëbë nety tpëktëdë kuentë mä tyëgoytyë ets tnijëmbittët ja Dios mët yëˈëgyëjxm ja Kristë parë tkupëktët ja tëyˈäjtën ets wyëˈëmdët awäˈätstuuy mä ja Ley tyuumbëˈatëdë (Rom. 10:1-10). Saulo diˈib tsoˈomp Tarso, yëˈë nety niduˈuk diˈib mëk tjantsy yˈookjawë ja ryelijyonk, axtë pyajëdijt ja Diosë kyäjpn parë dyajkutëgoyaˈany ets yajxon tpaduuny “ja Moisesë yˈanaˈamën” extëm kyaj pën pyokymyoˈoyëdët (Gal. 1:13, 14; Filip. 3:6). Duˈunë nety wyinmay ko tmëdunyë Dios amumduˈukjot, per kyaj extëm pyaatyëty. Etsë Jyobaa ojts pyaˈˈayoyëty extëm kyaj jyanitëkëty, pääty mët yëˈëgyëjxmë Kristë tyukniwoowë ja nëˈë tuˈu diˈib tëyˈäjtën (1 Tim. 1:12, 13).