¿Wiˈix mijts xyaˈixyëtyë mwinmäˈäny?
“Waˈanë yˈoyjyaˈayˈäjtënë nWintsënˈäjtëm Jesukristë tˈity mä ja winmäˈäny diˈib miitsëty myaˈijxëdëp.” (FILEM. 25, Traducción del Nuevo Mundo [TNM])
¿MNIJÄˈÄWËP WIˈIX YAˈˈATSOOJËMBITY?
¿Tiko jyëjpˈamëty nwinmäˈäyëm mä wiˈix nyaˈijxëm ja jäˈäyˈäjtën?
¿Diˈibë jäˈäyˈäjtënë tsojkëp njëjpkudijëm, ets wiˈix mbäät njëjpkudijëm?
¿Wiˈix mbäät nyaˈijxëmë oybyë jot winmäˈäny mä naymyujkën?
1. ¿Wiˈixë Pablo jyënany mä kanäägë neky diˈib jyaay?
MÄ KANÄÄGË neky diˈibë Pablo jyaay, janääm jatsojk jyënany parë Dios mëdë Kristë tkupëkët ja winmäˈäny diˈib japˈäjtp mä tuˈuk tuˈuk ja naymyujkën. Extëm nˈokpëjtakëm, ja Dios mëduumbëty diˈib Galacia duˈun tnijäˈäyë: “Waˈanë yˈoyjyaˈayˈäjtënë nWintsënˈäjtëm Jesukristë tˈity mä ja winmäˈäny diˈib miitsëty myaˈijxëdëp, mëguˈuktëjkëty. Waˈan duˈunëty” (Gál. 6:18, TNM). ¿Ti “winmäˈäny” myaytyäˈägan?
2, 3. 1) ¿Ti näˈätyë Pablo myaytyäˈägan ko jyënany winmäˈäny? 2) ¿Tijaty mbäät nnayajtëˈëwëm?
2 Ko jyënaˈany “winmäˈäny”, yëˈë yˈandijpyë jäˈäyˈäjtën o wiˈix nwinmäˈäyëm, diˈibë net tijaty xytyuktuˈunëm o xytyukkäjpxëm. Extëm nˈokpëjtakëm tuˈugë jäˈäy mbäät jyaˈayˈaty amëguˈuk, oyjyaˈay, tsojkp, dyaky tijaty ets pyokymyeˈkxy. Biiblyë myëjkumaapy ko “jäˈäy[ë] oyjyot oywyinmäˈäny tmëdattë es jyikyˈattë yuunk naxypyë” (1 Peed. 3:4; Prov. 17:27). Per nan taa jäˈäy diˈib kyaj yˈoyëtyë wyinmäˈäny, extëm diˈib yajnayjäˈäwëp axëëgë jyiiky myëguˈuk mëdë yˈää yˈayuk, diˈib yëˈëyë wyinmäˈänyˈajtypyë meeny sentääbë, diˈib pojënë tijaty yajpojkypy, nan taa diˈib kyaj tˈoyjawë parë pën yˈanëˈëmxëdët ti tyunëp. Ets nan taa diˈib wyinmaabyë axëëkpë ijt tsënaaky o diˈib kujuundakp ets kyaj tmëmëdowäˈänyë Dios.
3 Pääty ko Pablo jyënany: “Waˈanë yˈoyjyaˈayˈäjtënë nWintsënˈäjtëm Jesukristë tˈity mä ja winmäˈäny diˈib mijts myaˈijxëp”, yëˈë nety yˈanmaapy ja myëguˈuktëjk ets jyaˈayˈattët extëmë Kristë jyaˈayˈaty ets extëmë Dios ttseky (2 Tim. 4:22; käjpxë Kolosʉ 3:9-12). Pääty, oy ko niduˈuk niduˈuk nnayajtëˈëwëm: “¿Ti jäˈäyˈäjtënëts nyaˈijxëp? ¿Mäjatyëts mbäät nnayaˈoyëty parëtsë Dios xykyupëkët? ¿Mbäädëts nbudëkë nmëguˈuktëjk diˈib mä naymyujkën parë jyaˈayˈatët extëmë Dios ttukjotkëdaˈaky?”. Duˈun extëm tuˈuk tuˈugë pëjy dyaˈoygyëxëˈëky tuˈugë pëjy kyam, ¿nanduˈun mijts xyaˈoygyëxëˈëgyë naymyujkën? Tsojkëp niˈamukë nduˈunëmë mëjää parë nyaˈoygyëxëˈkëm. Pääty, min nˈokˈijxëm wiˈix mbäät nyaˈijxëm ja jäˈäyˈäjtën diˈibë Dios tyukjotkëdakypy.
JËJPKUDIJË NAXWINYËDË JÄˈÄYË WYINMÄˈÄNY
4. ¿Ti yˈandijpy ja “winmäˈäny diˈibë yä naxwiiny”?
4 Biiblyë jyënaˈany: “Ëtsäjtëm kyaj të nˈaxäjëm ja winmäˈäny diˈibë yä naxwiiny, yëˈëyë [...] ja winmäˈäny diˈibë yajkypy ja Espiritë Santë diˈibë tsoˈomp mä Dios” (1 Kor. 2:12). ¿Ti yˈandijpy ja “winmäˈäny diˈibë yä naxwiiny”? Nan yëˈë diˈib yajmaytyakp mä Éfesʉ 2:2 ko Pablo jyënany: “Xypyaduundë naxwinyëdë jäˈäyë wyinmäˈänyëty es xypyanëjxtë nyëˈë tyuˈu ja mëjkuˈu diˈibë yˈaneˈempy nidëgekyë diˈibë [kyaj] tmëmëdoy ja Dios”. Tyäˈädë naxwinyëdë jäˈäyë wyinmäˈäny yajpatp oytyim määjëty, duˈun extëmë poj. Extëm nˈokpëjtakëm, may tyamë jäˈäy duˈun jyaˈayˈattë ets jyënäˈändë: “Nipënëts mbäät xykyaˈˈanëëmë tijëts ndunëp” o “Nitsiptun ja madakën diˈib mmëdäjtypy”. Pënatyë duˈumbë jäˈäyˈäjtën yaˈijxëdëp, yëˈë pyanëjkxtëbë “nyëˈë tyuˈu ja mëjkuˈu diˈibë yˈaneˈempy nidëgekyë diˈibë [kyaj] tmëmëdoy ja Dios”.
5. ¿Ti axëëkpë jäˈäyˈäjtën yaˈijxëdë nääk ja israelitëty?
5 Duˈumbë winmäˈäny duˈunyëmë jäˈäy dyaˈixëdë. Ja tiempë mä israelitëty jyukyˈäjttë, Coré ojts tnibëdëˈëky pënaty myëdäjttë kutujkën jam Israel, ja Aarón mëdë yˈuˈunk yˈënäˈk diˈibë nety tuundëp saserdotë. Waˈanë Coré tˈijxy mäjaty tyëgooytyë o wyinmääy ko päätyë Moisés të tyuunkmoˈoyëdë mët ko tyukmëguˈukˈattë. Coré kyaj tˈijxy tijaty extëmë Jyobaa tˈixy ets yˈëbat kyäjpxpat pënaty yajtuunkmooy. Jyënany: “¡Wiˈix ko miitsëty nimajtskë jantsy oy jantsy kyënuˈkxy mdimynyeyajnaxëtë!” (Núm. 16:3, Mʉgoxpʉ ja̱ noky mʉdiˈibʉ jyaayʉn Moisés [MNM]). Datán mëdë Abiram nanduˈun tˈanmääyë Moisés: “Mijts jantsy wintsënën mneyyajˈitäˈänyë mä ëëtsëtyënë”. Ets ko tëgokë Moisés ojts nyigaxëdë, ta yˈatsoodë: “Ëëts käˈäbëts yam nëjkxäˈändë” (Núm. 16:12-14, MNM). Jyobaa kyaj tˈoyˈijxyë duˈumbë jäˈäyˈäjtën, pääty dyaˈoˈktääy pënaty kujuundaktë (Núm. 16:28-35).
6. ¿Ti axëëkpë jäˈäyˈäjtën yaˈijxëdë nääk ja Dios mëduumbë diˈib mä primer siiglë, ets tiko?
6 Mä primer siiglë nan tamˈäjt diˈib kyäjpxpattë ets kyaj tmëjpëjtaktë ja yetyëjk diˈibë nety myënëjkxtëbë jëjpˈamˈäjtën mä naymyujkën (2 Peed. 2:10). Waˈan wyinmääytyë ko nitëjkëdëp mas niˈigyë yajtuunkmoˈoytyët. Ets nan waˈan ojts tˈagäjpxëdë ja myëguˈuktëjk parë dyajtëgoytyët ja mayˈäjt wintsëˈkën mä pënaty nyikëjxmˈäjttëp ja tuunk, diˈibë nety mëk tuundëp mä ja naymyujkën (käjpxë 3 Fwank 9, 10).
7. ¿Wiˈix kyaj yˈoyëty njäˈäyˈäjtëm?
7 Duˈumbë jäˈäyˈäjtën kyaj mbäät jyaˈˈaty mä naymyujkën. Pääty tsojkëp ets niˈamukë nnaygyuentˈäjtëm parë kyaj duˈun njäˈäyˈäjtëm. Mëjjäˈäytyëjk diˈib tyam tuundëp mä naymyujkën, nan tëgooytyëp duˈun extëm tyëgooytyë pënaty tuundë mä Moisés jyukyˈajty etsë apostëlë Juan. Mbäät jam muum tyëgoytyë diˈib ëtsäjtëm xyˈaxëktuˈunëm. Ko duˈun tyun jyatëdët, ninäˈä mbäät ngajäˈäyˈäjtëm extëmë naxwinyëdë jäˈäy, diˈib jënandëp: “Waˈan dyajtunyë tëyˈäjtën o waˈan dyajtukumëdoy”. Pënë Jyobaa duˈunyë dyajnaxäˈäny ja mëjjäˈäytyëjkë tyëgoˈoyën diˈib kyaj myëjwiin kyajaajëty, ¿ti kyaj mbäät nanduˈun nyajnäjxëm? Näägë Dios mëduumbë diˈib të pyokytyundë mëjwiin kajaa, kyaj twinguwäˈägëyäˈändë ja mëjjäˈäytyëjk diˈib të yajtuknipëky parë pyudëkëdët. ¿Tiko? Yëˈko tˈixtë ja mëjjäˈäytyëjkë tyëgoˈoyën. Per ko tkawinguwäˈägëdë, duˈunxyëp extëm kyaj tˈaxäjëdë tsooy diˈibë doktoor mooyëp mët ko tam ti diˈib kyaj ttukˈoyˈixy.
8. ¿Diˈibatyë tekstë mbäät xypyudëjkëm parë nwintsëˈkëmë mëjjäˈäytyëjk diˈib mä naymyujkën?
8 Parë kyaj nmëdäjtëmë duˈumbë jäˈäyˈäjtën, tsojkëp njamyajtsëm ko Biiblyë jyënaˈany ko mä Jesusë “yˈagäˈänygyëˈë”, “tmëdaty jëxtujkë mëtsäˈä”. Tyäˈädë mëtsäˈä, yëˈë yˈandijpyë mëjjäˈäytyëjk diˈib nëjkxtëp tsäjpotm, per nan yˈandijpy niˈamukë mëjjäˈäytyëjk diˈib tuundëp mä naymyujkën. Kom kyëˈëjoty tmëdatyë tyäˈädë “mëtsäˈä”, mbäät ttuktuny tijaty extëm yëˈë ttseky (Diˈibʉ Jat. 1:16, 20). Ets komë Jesus yëˈë Nyigëbäjkˈäjtypy tukëˈëyë naymyujkën, yëˈë yˈaneˈempy niˈamukë mëjjäˈäytyëjk. Biiblyë jyënaˈany ko Jesusë “wyiin dëˈën kyëxeˈeky extëmë jënˈyaˈangën”, tyäˈädë yëˈë yˈandijpy ko yˈijxtaapy tukëˈëyë, pääty pën tuˈugë mëjjäˈäy diˈib tuump mä naymyujkën, nitëjkëp yajmoˈoyëdë jëjwijtsëmbijtën, Jesus yëˈë nyijäˈäwëp näˈä ets wiˈix (Diˈibʉ Jat. 1:14). Parë nwintsëˈkëm pënaty të yajtuunkmoˈoytyë mët yëˈëgyëjxmë Diosë myëjää, Pablo tkujäˈäyë: “Dios të tpëjtaˈaky näägëty es mguentˈatëdët es myaˈëxpëkëdët miitsëty extëm ja Dios ttseky mjikyˈattët, mët ko yëˈëjëty kyëyaktëbë kyuentë mä Dios. Mëmëdowdë yëˈëjëty yajxon, es dëˈën mguentˈatëdët es myaˈëxpëkëdët xondaˈakyˈää xondaˈakyjyot; per pën kyaj xymyëmëdowdë miitsëty, jotmayˈooktëp yëˈëjëty es ni wiˈixtsoo kyaj [...] oy mduˈunxëdët” (Eb. 13:17).
9. 1) ¿Wiˈix mbäät nyigëxëˈëgyë jyot wyinmäˈäny tuˈugë Dios mëduumbë ko yajkäjpxwijët? 2) ¿Wiˈix mbäät nˈijxëm ko nyajkäjpxwijëm?
9 Mbäät nyigëxëˈëky ja jyot wyinmäˈäny tuˈugë Dios mëduumbë ko yajjëjwijtsëmbity o yajpëjkë tuunk diˈibë nety nyikëjxmˈäjtypy. Extëm nˈokpëjtakëm, mä tuˈugë naymyujkën, ojtsë mëjjäˈäytyëjk tkäjpxwijtë tuˈugë mixy diˈibë nety tyukˈëyëˈky tyukuyajtypyë bideojuego mä jäˈäy axëëk nyaytyunëdë. Tyäˈädë mixy kyaj tjaygyujkë ja käjpxwijën, ta ojts yajpëjkë tyuunk extëmë pyudëjkëbë mëjjäˈäy, pes kyaj nety tnekypyaduny extëmë Biiblyë tniˈanaˈamë (Sal. 11:5; 1 Tim. 3:8-10). Ok, ta tyäˈädë mixy ojts tmaytyäägëdity ko kyaj ttukjotkëdaˈaky ti ja mëjjäˈäytyëjk të ttundë ets tkejxy kanäägë neky Betel mä axëëk tnimaytyaky ja mëjjäˈäytyëjk ets axtë tˈanmääyë wiinkpë myëguˈuktëjk parë nanduˈun jyaˈaytyët. Ko kyaj ngupëjkëm mä të ndëgoˈoyëm, ta jeˈeyë nˈaxëktuˈunëm ja naymyujkën ets nyajnaywyäˈkxëm. Pääty ko nyajmoˈoyëm tuˈugë käjpxwijën, oy ko nwinmäˈäyëm ko yëˈë diˈib xytyukˈijxëm tijaty xyajtëgoyäˈänëm ets yajxon ngupëjkëm (käjpxë Lamentaciones 3:28, 29).a
10. 1) ¿Wiˈixë Santya̱ˈa̱gʉ 3:16-18 xytyukˈijxëm diˈibë jäˈäyˈäjtën mbäät nyaˈijxëm mä naymyujkën ets diˈibë kyaj? 2) ¿Wiˈix ndukˈoyˈäjtëm ko nyaˈijxëmë “wijyˈäjtën diˈibë tsoˈomp mä Dios”?
10 Santya̱ˈa̱gʉ 3:16-18 yëˈë xytyukˈijxëm diˈibë jäˈäyˈäjtën mbäät nyaˈijxëm mä naymyujkën ets diˈibë kyaj, jyënaˈany: “Mët ko mä jäˈäy tnaywyinnaxëjawë es jeˈeyë kyëˈëmtsojkën dyajtunäˈändë, jaa nandëˈën myiny ja akë esë tsip, es tëgekyë axëkˈäjtën; per ja diˈibë myëdäjttëp ja wijyˈäjtën diˈibë tsoˈomp mä Dios, tim jayëjpˈäjtp tmëdattë ja jikyˈäjtën wäˈätspë, kyaj tsyiptëjkëty, oyjyaˈay, tudaˈaky, ajiiky amëguˈuk, myëdäjttëp ja paˈˈayoˈon, es tyiimpy ja oybyë. Pënëty tyuundëp esë jäˈäy tsyëënëdë jotkujk, jaˈagyëjxm mayjyaˈay tsyëënëdët tëyˈäjtën mëët”. Pën nyaˈijxëmë “wijyˈäjtën diˈibë tsoˈomp mä Dios”, ta nëjkx nyaˈijxëmë oybyë jäˈäyˈäjtën diˈib nëjkx tuˈugyë xyaˈijtëm mëdë nmëguˈukˈäjtëm.
YAˈIXËDË WINTSËˈKËN MÄ NAYMYUJKËN
11. 1) ¿Ti kyaj nëjkx nduˈunëm ko nmëdäjtëm oyë jäˈäyˈäjtën? 2) ¿Ti xytyukniˈˈijxëmë yˈijxpajtënë David?
11 Jyobaa yëˈë të ttuunkmoˈoyë mëjjäˈäytyëjk parë tkuentˈattët ja mëbëjkpëtëjk (Apos. 20:28; 1 Peed. 5:2). Pääty oy nduˈunëm mëjjäˈäy o kyaj, nˈokwintsëˈkëm extëmë Jyobaa të ttuknibëjtäägë. Pën nmëdäjtëmë oybyë winmäˈäny, ta kyaj mëktaˈaky nmëdatäˈänëm ja kutujkën. Ko rey Saúl wyinmääy ko David mbäät tyuny rey, ta wiink ojts tˈijxnë (1 Sam. 18:9). Axtë yaˈooganë David mët ko axëëk wyinmääy. Pääty ëtsäjtëm, kyaj yˈoyëty njäˈäyˈäjtëm extëmë Saúl ets mëjwiin kajaa nmëmäˈäy nmëdäjëm parë nyajmoˈoyëm tuˈugë tuunk, mas oy ko njäˈäyˈäjtëm extëmë David. Oy nuˈun axëëk yajtuuny, xëmë twintsëˈkë ja kutujkënë diˈibë Dios pyëjtak (käjpxë 1 Samuel 26:23).b
12. ¿Ti mbäät xypyudëjkëm parë nyajjaˈäjtëmë tuˈugyëˈäjtën mä naymyujkën?
12 Ko kyatuˈugyë winmäˈäny, mbäät xyajnaywyäˈkxëm mä naymyujkën, ets axtë mëjjäˈäytyëjk diˈib jap tuundëp. Mä duˈumbë jotmay, mbäät xypyudëjkëmë tyäˈädë käjpxwijën: “Wintsëˈëgëdë wiingatypyë niˈigyë es kyaj mij këˈëm” ets këdii “mnayjawëdë miits ko mguwijyˈattë” (Rom. 12:10, 16). Tyäˈädë yëˈë yˈandijpy ko en lugäär ndukpëtsëmäˈänëmë winmäˈäny, tsojkëp njaygyujkëm ko taaˈäjtp kanäk naxë winmäˈäny wiˈix mbäät tijaty yˈoyë. Ko njaygyujkëm wixatyë nmëguˈukˈäjtëm wyinmay, ta jyaˈˈatëdë tuˈugyëˈäjtën mä naymyujkën (Filip. 4:5).
13. ¿Ti mbäät nduˈunëm ko nety të nigäjpxëm wiˈix nwinmäˈäyëm, ets diˈibë ijxpajtënë mbäät xypyudëjkëm diˈib yajpatp mä Biiblyë?
13 ¿Yëˈë tyäˈädë yˈandijpy ko kyaj yˈoyëty nigäjpxëm parë ti yˈoyët mä naymyujkën? Kyaj. Ko jyamˈäjty tuˈugë jotmay mä primer siiglë, ta ja nmëguˈukˈäjtëm ojts tkaxtë “Pääblë esë Bernabee es wiingatypyë jäˈäy [parë] nyëjxtët Jerusalen, es tkäjxmukäˈändë tyäˈädë ëxpëjkën mët ja apostëlëty es ja mëjjäˈäytyëjkëty” (Apos. 15:2). Seguurë ko wiˈixëmë nety wyinmaytyë mä ja jotmay ets wiˈixëm dyaˈoyëyäˈändë. Niduˈuk niduˈuk ojts tnigäjpxtë wiˈixë nety wyinmaytyë ets ta ojts dyajwingëdäˈäktë tuk pëky mëdë nyaybyudëkë Diosë myëjää. Ets desde jaa, kyaj pën ja wyinmäˈäny tnekyyajtunany. Ets ko ja neky ojts yajkajpxy mäjaty ja naymyujkënë mä wiˈixë nety të yˈoyë ja jotmay, ta niˈamukë “jyantsy xyondaktë ko tmëdoodë jotkujkˈäjtën” ets ojts ja “mëbëjkpëtëjk myëjwiinëdë myëbëjkën” (Apos. 15:31; 16:4, 5). Tyam nanduˈun jyaty: ko mëjjäˈäytyëjk ndukmëtmaytyakëm tuˈugë jotmay, oy ko nyajwëˈëmëm kyëˈëjoty ets ndukjotkujkˈäjtëm ko yˈixandëp yajxon.
YAˈIXËDË OYBYË WINMÄˈÄNY MÄ MMËGUˈUKTËJK
14. ¿Wiˈix mbäät nyaˈijxëmë oybyë winmäˈäny mä nmëguˈukˈäjtëm?
14 Nan mbäät nyaˈijxëmë oybyë jäˈäyˈäjtën mä nmëguˈukˈäjtëm. Extëm nˈokpëjtakëm, ko nyajpojkëm wiˈix pën të xytyuˈunëm, oy ko nbokymyaˈkxëm parë nˈijtëm tuˈugyë. Diosë yˈAyuk xyˈanmäˈäyëm: “Naymyëmaˈxtukëdë nixim niyam es naymyaˈxëdë pën ja pën nyaymyëdëgoyëty mët ja wiinkpë” (Kol. 3:13). Ko jyënaˈany, “pën ja pën nyaymyëdëgoyëty”, yëˈë yˈandijpy ko näˈäty tam tiko ndukjotˈambëjkëm ja nmëguˈukˈäjtëm. Per kyaj yˈoyëty janääm jatsojk njamyajtsëm wiˈix yiˈinëm waanë të xymyëdëgoˈoyëm, pes yajtëjkëbë tsip mä naymyujkën, pääty mas oy ko nbanëjkxëmë Jyobaa yˈijxpajtën ets nbokymyaˈkxëm ja nmëguˈukˈäjtëm parë tuˈugyë nmëduˈunˈadëtsëmë Jyobaa.
15. 1) ¿Ti xytyukniˈˈijxëmë yˈijxpajtënë Job parë nbokymyaˈkxëmë nmëguˈukˈäjtëm? 2) ¿Wiˈix xypyudëjkëmë nuˈkxtakën parë nmëdäjtëmë oybyë winmäˈäny?
15 Jëjpˈam ets nbokymyaˈkxëm extëm xytyukˈijxëmë yˈijxpajtënë Job. Yëˈë kyaj jyotkujkmooyë ja nidëgëëkpë myëtnaymyaayëbë, niˈigyë ojts tkäjpxtë ää ayuk diˈib axëëk yajnayjäˈäwë. Per oy duˈun yˈadëtstë, Job ojts “tninuˈkx[täägë] ja myëguˈuktëjk” ets ojts tpokymyeˈkxy (Job 16:2; 42:10). Ko ninuˈkxtakëmë nmëguˈukˈäjtëm, mbäät dyajtëgatsyë winmäˈäny parë oy nˈijxëm. Pën ninuˈkxtakëm niˈamukë nmëguˈukˈäjtëm, ta nëjkx ntsojkëm extëmë Jesus jyënany (Fwank 13:34, 35). Nan jëjpˈam ets nˈamdoˈojëmë Diosë myëjää (Luk. 11:13). Pes yëˈë nëjkx xypyudëjkëm parë nyaˈijxëmë oybyë jäˈäyˈäjtën (käjpxë Galasyʉ 5:22, 23).
KO NYAˈIJXËMË OYBYË WINMÄˈÄNY, NIˈAMUKË NDUKˈOYˈÄJTËM MÄ NAYMYUJKËN
16, 17. ¿Wiˈix mijts ja mjot mwinmäˈäny xyaˈixäˈänyëty?
16 Extëm të nˈijxëm, niˈamukë ndukˈoyˈäjtëm ko niduˈuk niduˈuk nbëjtakëmë winmäˈäny parë nyaˈijxëmë oybyë jäˈäyˈäjtën mä naymyujkën. Waˈanë net tyam të nbëjkëmë kuentë mä mbäät nnayaˈoˈoyëm ko të nˈëxpëjkëmë tyäˈädë artikulo. Pën duˈun, nˈoknasˈijxëm etsë Diosë yˈAyuk xypyudëjkëm mäjaty mbäät nnayaˈoˈoyëm (Eb. 4:12). Pablo, diˈib tyuunë mëjää parë dyajkyë oybyë ijxpajtën mäjatyë naymyujkën, jyënany: “Oyëts nganayjawëty pekymyëët, tyäˈädë kyaj mëët yaˈixy kots ëj kyajts nbekyjyaˈayëty; yëˈë Nintsënˈäjtëm [Jyobaa] yëˈë dëˈën xypyayeˈebyëts” (1 Kor. 4:4).
17 Pën nduˈunëmë mëjää parë njukyˈäjtëm extëm ja “wijyˈäjtën diˈibë tsoˈomp mä Dios”, ets kyaj mëktaˈaky ndimˈyajtunäˈänëm ja nwinmäˈänyˈäjtëm o ja kutujkën diˈib nmëdäjtëm, ta nëjkx nyaˈijxëmë oybyë winmäˈäny mä naymyujkën. Ets pën nbokymyaˈkxëmë nmëguˈukˈäjtëm ets kyaj axëëk nwinmäˈäyëm mä yëˈëjëty, ta nëjkx tuˈugyë nˈijtëm ets agujk jotkujk (Filip. 4:8). Jyobaa mëdë Jesus agujk jotkujk nyayjawëyäˈänëdë ko tˈixtët ja oybyë jäˈäyˈäjtën diˈib nyaˈijxëm (Filem. 25).
[Notë]
a Lamentaciones 3:28, 29: “Waˈan tnayjawëty naytyuˈuk ets wyëˈëmët amonyë, mët ko tam ti yëˈë të tyuknipëkyëty. Waˈanë yˈää tpëjtaˈaky mä naxway. Pes waˈan ti tjëjpˈixët”.
b 1 Samuel 26:23: “Etsë Jyobaa duˈun tmëjuyaˈany niduˈuk niduˈuk extëm ttundë ja tëyˈäjtën ets extëm yˈittë mëdëy, pes të tyamë Jyobaa myakyëty ngëˈëjotyëts, ets ëjts, kyajts të nixäjëˈëgäˈäny diˈibë Jyobaa të twinˈixy”.
[Dibujë mä pajina 18]
[Dibujë mä pajina 20]
Pën nbawinmäˈäyëm ti tuungë Jesus nyikëjxmˈäjtypy, ¿ti nëjkx nduˈunëm ko mëjjäˈäytyëjk xykyäjpxwijëm?