Zenn, Eski U Pe Prepar U Lavenir?
“Mo konn byin bann panse ki mo ena anver twa, . . . bann panse ki amenn lape, pa maler, pu donn zot enn lavenir ek enn lespwar.”—JÉRÉMIE 29:11.
1, 2. Ki diferan lopinyon dimunn kapav ena lor la zenes?
KAN zot pans zot zenes, buku dimunn dir ki sa ti la “belle époque.” Zot ankor rapel lenerzi ek lantuzyas ki zot ti ena. Wi, zot pran buku plezir pu repans sa lepok kot zot ti ena mwins responsabilite, enn lepok kot zot ti pe byin amize ek kot ti ena buku posibilite devan zot.
2 Me pu zot, zenn, kitfwa zot pa truv lavi zenes osi roz ki sa. Petet, u pe gayn difikilte pu adapte avek bann sanzman emosyonel ek fizik ki pe arive dan u lavi. Dan lekol, kitfwa u pe bizin fer fas ar presyon u bann kamarad. Kitfwa usi, u pe fer tu pu reziste kont ladrog, lalkol, ek limoralite. Ek kuma u, buku pe fer fas ar kestyon netralite ek lezot leprev pu zot lafwa. Wi, la zenes li kapav enn peryod difisil. Me kanmem, se enn peryod kot buku posibilite prezant devan u. Me seki pli inportan se: Kuma u pu servi sa bann posibilite-la?
Profit U Zenes
3. Ki konsey ek ki lavertisman Salomon finn donn bann zenn?
3 Bann ki pli aze pu dir u ki la zenes pa dir lontan. Efektivman, u bat lizye, u truv u zenes pase! Donk, profite tanki u ankor zenn! Se sa konsey la-mem ki le-Rwa Salomon ti done, kan li ti ekrir: “Rezwir dan to zenes, zenn zan, ek les to leker fer twa dibyin pandan to ladolesans. Fer seki to leker dir twa ek seki to lizye truve.” Me Salomon averti bann zenn: “Tir traka dan to leker, ek evit maler.” Pli lwin, li dir: “Zenes ek printan lavi zot vanite.”—Ecclésiaste 11:9, 10.
4, 5. Kifer li saz ki bann zenn prepar zot lavenir? Donn enn legzanp.
4 Eski u sezi seki Salomon ti ule dir? Pu konpran sa, anu pran enn legzanp. Fer kumadir enn zenn inn erit enn gro som larzan. Ki li pu fer avek sa? Li kapav depans tu so kas dan lamizman ek plezir—parey kuma le fils prodigue dan parabol Jésus. (Luc 15:11-23) Me, ki pu arive kan tu so kas fini? Sirman li pu regrete ki li pa’nn azir kuma enn dimunn responsab. Par kont, sipoze ki li ti investi laplipar sa larzan-la pu so lavenir. Kan plitar li pu rekolte frwi so investisman, eski u panse li pu regrete ki li pa’nn depans tu so kas dan lamizman? Okontrer!
5 Konsider u zenes kuma enn kado ki Bondye finn donn u; se seki li ete anfet. Kuma u pu itiliz sa kado-la? Si u anvi, u kapav gaspiy tu u lenerzi ek u lantuzyas pu fer umem plezir. U kapav kontiyn fer tam-tam, san ki u pans u lavenir. Ebyin lerla, dan u ka, “zenes ek printan lavi” pu finalman “vanite.” Eski li pa preferab alor, ki u profit u zenes pu prepar u lavenir?
6. (a) Ki konsey Salomon bann zenn kapav swiv? (b) Ki Jéhovah anvi fer pu bann zenn, ek kuma enn zenn kapav profit sa?
6 Salomon ti sit enn prinsip ki kapav ed u profit byin u zenes. Li ti dir: “Rapel to Gran Kreater pandan to ladolesans.” (Ecclésiaste 12:1) Ekut Jéhovah ek fer so volonte—se sa ki pu fer u reysi u lavi. Jéhovah ti dir bann Israélites seki Li ti anvi fer pu zot: “Mo konn byin bann panse ki mo ena anver twa, . . . bann panse ki amenn lape, pa maler, pu donn zot enn lavenir ek enn lespwar.” (Jérémie 29:11) Jéhovah anvi donn u’si “enn lavenir ek enn lespwar.” Si u rapel Li dan tu seki u fer, dan tu seki u panse ek tu seki u deside, alor, sa lavenir-la ek sa lespwar-la pu realize.—Révélation 7:16, 17; 21:3, 4.
“Vinn Pros ar Bondye”
7, 8. Kuma enn zenn kapav vinn pros ar Bondye?
7 Jacques ankuraz nu pu rapel Jéhovah kan li dir: “Vinn pros ar Bondye, ek Li pu vinn pros ar zot.” (Jacques 4:8) Jéhovah Limem le Kreater, Suverin dan lesyel, ek Li merit tu ladorasyon ek luanz. (Révélation 4:11) Me purtan, si nu vinn pros ar Li, Li pu vinn pros ar nu. Eski sa pa tus nu buku, ki Bondye interes Li sinserman ar nu?—Matthieu 22:37.
8 Ena plizir fason pu vinn pros ar Jéhovah. Lapot Paul dir: “Persevere dan lapriyer, res eveye kan zot priye, ek exprim zot remersiman.” (Colossiens 4:2) Paul pe ankuraz nu isi pu pran labitid priye. Donk, fode pa ki u zis kontant u dir amenn apre ki u papa, uswa enn frer dan la kongregasyon finn fer lapriyer. Eski u’nn deza devid u leker ar Jéhovah pu fer Li konn u bann panse, u bann krint, ek bann problem ki u pe bizin fer fas? Eski u’nn deza dir Li bann kitsoz ki u anbarase pu dir enn dimunn? Bann lapriyer sinser ki sorti dan leker, donn nu lape an retur. (Philippiens 4:6, 7) Sa fer nu vinn pros ar Jéhovah ek nu santi ki Li pe vinn pros avek nu.
9. Kuma enn zenn kapav ekut Jéhovah?
9 Nu truv enn dezyem fason pu vinn pros ar Bondye dan bann parol Proverbes 19:20: “Ekut konsey ek aksepte la disiplinn, pu ki to kapav vinn saz dan to lavenir.” Wi, si u ekut Jéhovah ek u obeir Li, u pe prepar u lavenir. Kuma u kapav montre ki u pe ekut Jéhovah? Sirman u asiste regilyerman bann reynion Kretyin, ek u swiv avek lintere bann size ki devlope. Ek sirman usi, u ‘onor u papa ek u mama’ kan u asiste letid familyal. (Éphésiens 6:1, 2; Hébreux 10:24, 25) Tusala byin bon! Me, ki u kapav fer ankor? Eski u “re-aste letan” pu prepar u bann reynion, pu lir la Bib regilyerman, ek pu fer bann resers? Eski u fer zefor pu met an pratik seki u aprann pu u vinn enn ‘dimunn saz’? (Éphésiens 5:15-17; Psaume 1:1-3) Si u pe fer sa, u pe vinn pros ar Jéhovah.
10, 11. Ki gran byinfe bann zenn gayne kan zot ekut Jéhovah?
10 Bann premye parol liv Proverbes, explik nu lobzektif sa liv inspire-la: “Pu [fer enn kikenn] konn la sazes ek la disiplinn, pu disern bann parol ki [donn] lintelizans, pu resevwar la disiplinn ki fer vinn perspikas, pu resevwar la zistis, bon zizman ek pu fer seki drwat. Pu donn lintelizans enn dimunn ki pena lexperyans, pu donn enn zenn la konesans ek kapasite pu reflesi byin.” (Proverbes 1:1-4) Donk, amezir ki u lir ek u aplik bann parol liv Proverbes—ek lezot liv la Bib—u pu devlop la zistis, u pu fer seki drwat, ek Jéhovah pu kontan ki u vinn pros ar Li. (Psaume 15:1-5) Plis u kiltiv bann kalite kuma bon zizman, lintelizans, la konesans ek kapasite pu reflesi byin, plis u pu pran bann desizyon ki bon.
11 Eski li rezonab pu nu atann ki enn zenn azir avek sazes? Wi, parski nu ena buku zenn Kretyin ki pe azir kumsa. An retur, lezot dimunn respekte zot ek zot ‘pa mepriz zot zenes.’ (1 Timothée 4:12) Pa pu nanyin zot paran fyer de zot, ek Jéhovah dir ki zot fer So leker kontan. (Proverbes 27:11) Mem si zot zenn, zot kapav sir ki sa bann parol inspire-la aplik ar zot: “Obzerv enn dimunn ki fidel dan tu kitsoz, ek kontiyn get enn dimunn ki drwat, parski li pu konn enn lavenir trankil.”—Psaume 37:37.
Fer Bann Bon Swa
12. Sit enn parmi bann swa byin inportan ki bann zenn bizin fer, ek kifer sa swa-la kapav inflyans zot lavi pandan lontan?
12 Kan u zenn, u ena buku swa devan u, ek sertin kapav inflyans u lavi pandan lontan. Wi, parmi bann swa ki u fer zordi, sertin kapav ena enn lefe lor u pandan plizir lane apre. Si u fer bann bon swa, u pu ere ek u pu reysi dan u lavi. Parkont, si u fer bann move swa, u riske sufer tutlong u lavi. Anu verifye sa atraver de swa ki u bizin fer dan lavi. Premyerman: Ki kalite frekantasyon u pu ena? Kifer sa li inportan? Ebyin, enn proverb dir: “Selwi ki pe mars avek dimunn saz, pu vinn saz, me selwi ki pe gayn zafer avek bann dimunn stupide, sa pu fini mal pu li.” (Proverbes 13:20) Wi, to-u-tar nu fini par resanble dimunn ki nu frekante—swa nu vinn saz swa nu vinn stupide. Ki kalite dimunn u ti pu kontan vini?
13, 14. (a) Eski frekantasyon vedir sinpleman retruv nu an konpayni lezot dimunn? (b) Ki erer fode pa bann zenn fer?
13 Sirman pu u, frekantasyon vedir retruv u an konpayni lezot dimunn. Se vre, me frekantasyon vedir plis ki sa. Kan u get enn program lor televizyon, u ekut lamizik, u lir enn roman, u al sinema, uswa u rant lor sertin sit Internet, la-usi u pe frekant dimunn. Si sa bann frekantasyon-la met lanfaz lor la vyolans ek limoralite, zot ankuraz u pu droge, pu bwar ziska su, uswa pu dezobeir lezot prinsip Biblik, ebyin u pe frekant seki la Bib konsider kuma bann “dimunn ki pa rezone,” ki azir kumadir Jéhovah zame inn existe.—Psaume 14:1.
14 Sirman u asiste tu bann reynion Kretyin regilyerman ek u aktif dan la kongregasyon. Me pa panse ki akoz sa, u ase for pu reziste linflyans enn fim vyolan uswa enn sante ki ena zoli lamizik, me ki ena bann parol ki pa korek. Kitfwa u panse usi ki nanyin pa pu ariv u, mem si u zet enn ti ku-dey lor enn sit pornografik lor Internet. Si u pans kumsa, lapot Paul dir klerman ki u dan lerer. Li dir: “Bann move frekantasyon gat bann bon labitid.” (1 Corinthiens 15:33) Malerezman, buku zenn Kretyin ki ti ena enn zoli lavenir devan zot, inn les bann move frekantasyon gat zot bann bon labitid. Alor, fer tu seki u kapav pu evit sa bann kalite frekantasyon-la. Si u fer sa, u pu swiv konsey ki Paul inn done: “Aret pran model lor sa lemond-la. Me transform zot, ek pu sa, renuvle zot lespri pu ki zot kapav verifye par zotmem volonte Bondye, ki bon, agreab ek parfe.”—Romains 12:2.
15. Ki ete sa dezyem swa ki bann zenn bizin fer-la, ek ki presyon parfwa sa met lor zot?
15 Anu get enn dezyem swa ki u ena pu fer. Apre lekol, u pu bizin deside ki u pu fer. Si u viv dan enn peyi kot ena somaz, sirman u pu trap ninport ki travay ki prezant devan u. Par kont, si u viv dan enn peyi ris, enn ta travay kapav prezant devan u, ek lerla u pa kone ki u pu swazir. Sertin kapav mem byin tantan. Ek mem si u bann profeser ek u bann paran anvi seki pli bon pu u, zot kapav insit u pu purswiv enn karyer ki garanti enn bon saler, ek kitfwa-mem la rises. Me, u bann kur riske pran tu u letan, ek anpes u servi Jéhovah kuma bizin.
16, 17. Explike kuma plizir verse la Bib kapav ed enn zenn pu ena enn lopinyon ekilibre lor travay.
16 Pa bliye konsilte la Bib avan u pran enn desizyon. La Bib ankuraz nu pu travay pu gayn nu lavi ek pu montre ki nu kapav sutenir numem materyelman. (2 Thessaloniciens 3:10-12) Me, kan nu swazir enn karyer, ena lezot kitsoz ki inplike. Nu ankuraz u lir sa bann tex Biblik-la ek reflesi kuma sa kapav ed enn zenn pu swazir enn karyer avek enn lopinyon ekilibre: Proverbes 30:8, 9; Ecclésiaste 7:11, 12; Matthieu 6:33; 1 Corinthiens 7:31; 1 Timothée 6:9, 10. Apre ki u’nn lir sa bann verse-la, eski u’nn truve seki Jéhovah panse lor sa size-la?
17 Fode zame ki nu travay profann vinn pli inportan ki nu servis pu Jéhovah. Si u kapav gayn enn bon travay apre ki u’nn fini lekol segonder, li bon. Asterla, si u santi ki u bizin swiv bann kur siplemanter, u kapav diskit sa avek u bann paran. Me, zame pa negliz “bann kitsoz ki pli inportan,” setadir bann kitsoz spirityel. (Philippiens 1:9, 10) Pa fer mem erer ki Barouk, sekreter Jérémie. Li ti nepli apresye so privilez servis kuma avan, ek li ti kumans ‘rod bann gran kitsoz pu li.’ (Jérémie 45:5) Pu enn ti moman, li ti’nn bliye ki okenn ‘gran kitsoz’ dan sa lemond-la pa ti pu kapav fer li vinn pros ar Jéhovah ek fer li sirviv destriksyon Jérusalem. Zordi li parey pu nu’si.
Apresye Bann Kitsoz Spirityel
18, 19. (a) Ki laplipar u bann vwazin pe sufer, ek ki u bizin normalman resanti anver zot? (b) Kifer buku pa santi zot fin lor plan spirityel?
18 Sirman, u’nn deza truv zimaz bann zanfan ki pe mor-de-fin dan bann peyi kot ena la faminn. Ki u resanti? U leker sere, pa vre? Eski u resanti mem kitsoz kan u get bann dimunn dan u vwazinaz? Bann dimunn dan u vwazinaz, kifer? Ebyin parski buku parmi zot usi pe mor-de-fin. Zot pe sufer la faminn ki profet Amos ti predir: “ ‘Gete! Zur pe vini,’ ala seki Suverin Senyer Jéhovah pe dir, ‘mo pu avoy enn la-faminn dan peyi, dimunn pa pu fin dipin, ni zot pu swaf delo, me pu tann parol Jéhovah.’ ”—Amos 8:11.
19 Li vre ki laplipar parmi sa bann dimunn ki pe sufer la-faminn spirityel-la, zot pa “konsyan zot bezwin spirityel.” (Matthieu 5:3) Buku pa mem santi zot fin lor plan spirityel. Ena kapav panse ki zot byin nuri lor plan spirityel. Avredir, zot pe nuri zot avek ‘la sazes sa lemond-la,’ enn sazes ki dan vid ek ki anglob materyalis, bann sipozisyon syantifik, bann lopinyon lor la moralite, ek lezot lide parey. Sertin panse ki bann lanseynman Biblik zot demode devan la “sazes” modern. Me, “mem avek so sazes, lemond pa’nn arive konn Bondye.” Sazes sa lemond-la pa pu fer u vinn pros ar Bondye. Li tu sinpleman enn “sotiz konpare ar Bondye.”—1 Corinthiens 1:20, 21; 3:19.
20. Kifer li pa saz pu rod imit bann ki pa servi Jéhovah?
20 Kan u get foto sa bann zanfan ki pe mor-de-fin-la, eski u ti pu kontan kuma zot? Pa ditu! Purtan, sertin zenn dan bann fami Kretyin anvi resanble bann dimunn ki pe sufer la faminn spirityel. Kitfwa, zot panse ki bann zenn dan lemond pe fer seki zot anvi, ek zot pe profit lavi. Me, zot bliye ki sa bann zenn-la, zot elwayne ar Jéhovah. (Éphésiens 4:17, 18) Zot bliye usi bann move konsekans ki la faminn spirityel kapav ena lor zot. Bann zenn tifi tom ansint; limoralite, sigaret, lalkol, ek ladrog minn la sante fizik ek emosyonel buku zenn. Enn kikenn ki pa manze lor plan spirityel kapav devlop enn latitid rebel, li kapav nuri dezespwar dan so leker, ek li pena enn direksyon dan so lavi.
21. Kuma nu kapav anpes numem pu imit bann move latitid bann dimunn ki pa ador Jéhovah?
21 Alor, dan lekol kan u avek bann ki pa ador Jéhovah, pa les zot inflyans u. (2 Corinthiens 4:18) Ena ki pu koz bann kitsoz spirityel avek mepri. Ek anplis, piblisite pu ankuraz dimunn, par bann mwayin surnwa, pu komet limoralite, pu bwar ziska su ek pu servi enn langaz sal. U bizin lit kont sa linflyans-la. Kontiyn frekant bann dimunn ki “ena lafwa ek enn bon konsyans.” Res tuletan “byin okipe dan travay le Senyer.” (1 Timothée 1:19; 1 Corinthiens 15:58) Res byin okipe dan la kongregasyon ek la predikasyon. Pandan ki u ankor lekol, fer pyonye oxilyer detanzantan. Ranforsi u vizyon spirityel dan sa fason-la, ek sa pu anpes u perdi u lekilib.—2 Timothée 4:5.
22, 23. (a) Kifer suvan enn zenn Kretyin pu pran bann desizyon ki lezot pa konpran? (b) Ki bann zenn ankuraze pu fer?
22 Si u ena enn vizyon ki spirityel, kitfwa u pu pran bann desizyon ki lezot pa pu konpran. Par egzanp, ti ena enn zenn Kretyin ki ti ena enn gran talan mizisyin. Anplis, li ti enn zelev briyan, li ti gayn distinksyon dan tu so bann size. Me apre ki li’nn gayn so sertifika, li’nn kumans travay ansam avek so papa, ki ti ena enn biznes netway–vitres bann lakaz. Sa travay-la ti permet li fer pyonye. So bann profeser zame ti reysi konpran so desizyon. Me, si u enn dimunn ki pros avek Jéhovah, nu sir ki u, u konpran desizyon sa zenn-la.
23 Amezir ki u reflesi kuma u pu byin profit u zenes, “poz avek swin, enn bon fondman pu lavenir, pu ki [u] sezi lavi veritab.” (1 Timothée 6:19) Pran determinasyon pu ‘rapel u Gran Kreater’ dan u zenes, ek tutlong u lavi. Se sel fason pu prepar enn lavenir sir, enn lavenir eternel.
Ki U’nn Aprann?
• Ki konsey la Bib ed bann zenn pu prepar zot lavenir?
• Sit sertin fason ki enn zenn kapav “vinn pros ar Bondye”?
• Ki sertin desizyon ki enn zenn pran, kapav inflyans so lavenir?
[Zimage lor page 25
Zenn, eski u pu depans tu u lenerzi ek tu u lantuzyas pu realiz bann lobzektif ki fer umem plezir?
[Zimage lor page 26]
Bann zenn Kretyin ki saz gard zot vizyon spirityel kler