Ny fivelaran’ny fahamarinana momba ilay Fanjakana any amin’ny ‘nosy be voninkazo’
NY NOSY Martinika, tondrahan’ny rano mangamangan’ny ranomasin’i Karaiba sy tsofin’ny rivotra mangatsiatsiaka sy maivana avy any atsinanana, dia tena zorom-paradisa, raha azo atao koa ny miresaka paradisa amin’izao andro izao. Rariny ny nanomezan’ireo teratany “antillais” azy ny anarana hoe ‘nosy be voninkazo’. Ao amin’io nosy any Antilles io tokoa, izay 1 100 km2 ny velarany, ny volon-jaky midorehitra amin’ny laingomena dia mifangaro amin’ny mena mangatrakatraky ny “flamboyants” sy ny lokon’avana amin’ny “crotons”. Hatraiza hatraiza ao amin’ilay nosy, dia miavaka ny tena fitambaran-doko mahasodoka sy mahatalanjona.
Ny fivelaran’ny fahamarinana momba ilay Fanjakana
Sahala amin’ireny voninkazo manome loko isan-karazany ireny, dia kongregasionan’ny Vavolombelon’i Jehovah 24 no nipoitra tetsy sy teroa tao amin’ilay nosy. Misy valo ao Fort-de-France, renivohitra, izay miisa ho 100 000 ny mponina ao aminy. Izany rehetra izany anefa dia vokatry ny asan’Andriamanitra teo amin’ny voan’ny fahamarinana nafafy tao anatin’ireo 35 taona farany.
Tamin’ny 1949, dia misionera efatra nahazo diplaoma avy any Gileada, sekoly fianarana Baiboly an’ny Fikambanana Watchtower, no nanomboka namafy ireo voan’ny fahamarinana voalohandohany. Na dia tsy namela azy ireo hijanona afa-tsy nandritra ny roa taona aza ireo fahefana teo an-toerana, dia namafy sy nanondraka tamim-paharisihana izy ireo, ka natoky foana an’ity fampanantenan’i Jehovah ity: “Izaho no hantenain’ny nosy, ary ny sandriko no handrasany.” — Isaia 51:5.
Novalian-tsoa ny fitokisan’izy ireo an’Andriamanitra, satria tsy fohy mihitsy ny tanan’i Jehovah. Tamin’ny 1954, Xavier sy Sarah Noll, mpivady mpitory manontolo andro avy any Frantsa, dia tonga tany Martinika. Noho ny asa nataon’izy ireo tamin-jotom-po niaraka tamin’ny asan’i Jehovah, dia tafakatra ho 138 ny isan’ny mpitory ilay Fanjakana tamin’ny 1963. Tamin’ny 1976, dia olona 1 055 no nandray anjara tamim-paharisihana tamin’ny fitoriana ny vaovao tsara tao amin’ny ‘nosy be voninkazo’.
Ny taona 1984 dia nahita tampon’isa fito nisesy tamin’ny isan’ireo mpitory. Ny tontalin’ny isan’ny mpitory maharitra mandavantaona na mpitory manontolo andro dia tafakatra ho 44 ilay 19, ary rahalahy sy anabavy 491 no nanao ny asan’ny mpitory maharitra mpanampy tamin’ny aprily. Tao anatin’ny taona, dia 1 635 ny isan’ny olona be indrindra nandray anjara tamin’ny fanambarana ny vaovao tsara, ka izany dia mampiseho eo amin’ny mpitory 1 isaky ny mponina 200. Marina tokoa fa, araka ny nanambaran’Isaia mpaminany azy, dia ‘tsy maintsy ankalazaina any amin’ireo nosin-dranomasina Jehovah’. — Isaia 24:15.
Ny fitokanana ny sampana
Tonga teo an-tampony iray ny fandrosoan’ny fahamarinana tany Martinika ny 22 aogositra 1984. Olona nasaina tokony ho 2 000 avy any Frantsa, Kanada, Guyane frantsay, Guadeloupe sy Etazonia no nivory tamin’ny fitokanana trano tsara tarehy iray misy rihana telo ahitana ireo biraon’ilay sampana vaovaon’ny Fikambanana Watch Tower sy ny fianakavian’ny Betela any Martinika.
Nomanina hatao ny maraina ny fandaharana ara-panahy nampandroso. Nosoritan’ny rahalahy Noll aloha ireo fiandohana kelin’ny asa fitoriana tao amin’io nosy io. Nampihetsi-po ny mpihaino ny nahare fa tonga teo amin’izy ireo tamin’io maraina io ireo misionera voalohany tany Martinika.
Rehefa avy eo, ny rahalahy Faustini, izay misionera koa, dia nitantara ny amin’ny fanorenana. Araka izany, dia re fa nandritra ny roa taona sy tapany, dia rahalahy 40 no nanokana ny fotoanany rehetra tamin’io volavolan-kevitra io. Kanefa isaky ny faran’ny herinandro, dia mpiasa an-tsitrapo 100 ka hatramin’ny 200 no tonga avy any amin’ireo kongregasiona teny amin’ny manodidina mba hitondra ny fanampian’izy ireo. Tamin’ireo izay niasa manontolo andro, dia nahitana rahalahy avy any Kanada, Guyane frantsay, Guadeloupe sy Frantsa. Navelany fotoana kelikely ny asan’izy ireo, ny tranony, ny namany, ny fianakaviany mba hitondrana fanampiana tany amin’ny toeram-panorenana. Maromaro tamin’izy ireny no nanararaotra ny fotoana mba hilazana fa nankamaminy aoka izany ny tombontsoa tamin’ny fandraisana anjara tamin’ny fanitarana ilay Fanjakana tao amin’io faritra eto amin’izao tontolo izao io.
Ny niavaka indrindra tamin’ny maraina dia lahateny nahery iray nitondra ny lohateny hoe “Aoka isika hiara-handroso amin’ny fandaminan’i Jehovah”, nataon’i J. Barr, anisan’ny kolejy foiben’ny Vavolombelon’i Jehovah. Nohantitranterin’ilay mpandahateny ny ilàna hiasa ao anatin’ny fifandrindrana mba hahafahana manatanteraka ny sitrapon’i Jehovah sy manohy mampandroso ny tombontsoan’ilay Fanjakana. Miharihary fa toy izany no nataon’ireo rahalahintsika sy ireo anabavintsika any Martinika, raha heverina amin’ny fomba nielezan’ny fahamarinana sy namokarany tao amin’ilay nosy.
Nampita tamin-kafanam-po izany vaovao izany ireo fomba filazana hevitra isan-karazany. Nasehon’ny fitantarana tao amin’ny televiziona teo anatrehan’ny vahoaka ny zava-nitranga. Nanamarika ilay gazety mivoaka isan’andro hoe France-Antilles fa ny fahatsaran’ny asa vita tao amin’io trano io dia taratry ny “fitiavana asa vita tsara lehibe”. Nolazain’io gazety io koa fa ilay trano dia “sangan’asa amin’ny fanorenana” izay tsy hatahotra ny fisafoana amim-pitandremana hataon’ny manam-pahaizana amin’io lafiny io.
Vahoaka tia mampiantrano vahiny
Ny manintona amin’i Martinika dia tsy voafetra ho amin’izy malaza ho ‘nosy be voninkazo’. Ho an’ireo mponina any Martinika, olona malemy fanahy sy tia mampiantrano vahiny, ny fanao dia mitaky ny hanasana ny mpitsidika sy ny hihainoana azy; ambonin’izany, dia tsy avela handeha izy raha tsy efa nomena zavatra. Na amin’izao andro izao izay maha-maika aoka izany ny olona rehetra aza, dia maka fotoana foana hiresahana sy hihainoana ny mponina any Martinika. Izany dia mahatonga ny fitoriana ho tena fahafinaretana, araka ny nety ho tsapan’ny rahalahy sy ny anabavy Noll tamin’ny andro voalohany nitoriany tany Martinika.
“Mazava ho azy fa velom-panahiana izahay ny amin’ny fomba handraisana anay, nefa izay nitranga dia nihoatra ny nantenainay rehetra, hoy ny fitantaran’ny rahalahy Noll. Tamin’io maraina io izahay mivady dia voatery niverina indroa tany an-trano mba hameno boky momba ny Baiboly ny kitaponay. Ny sasany nanaiky handray ny boky raha vao hitany fa niresaka ny amin’Andriamanitra izany; ny hafa nandray izany satria nitsidika azy ireny fotsiny izahay. Endrey ny fampaherezana nahatsapa fitiavana mampiantrano vahiny toy izany! Raha tsy maintsy mitandrina izahay any an-toeran-kafa mba tsy hijanona ela loatra satria sahirana ny olona, eto dia tokony hohalavirina ny fanekena ho voatana ela loatra mba hahafahana mahita olona maro kokoa araka izay azo atao.”
Izao zava-nitranga manaraka izao, niainan’ny mpiandraikitra mpitety faritany iray, dia nampiseho fa tia mampiantrano vahiny sy malala-tanana aoka izany ny mponina any Martinika. “Tsy nisalasala mihitsy nizara izay nananany ireo rahalahintsika, hoy izy. Indray takariva, ny mpivady iray dia nanasa anay hisakafo. Rehefa niditra tao an-tranon’izy ireo, izany hoe efitra tokana tery kely tsy nisy rano na jiro izahay, izay hitanay dia nahagaga anay: teo ambony latabatra kely dia kely iray, dia tsy nisy afa-tsy lovia roa. ‘Nahoana no roa monja?’ hoy ny fanontanianay. Ny vola kely niditra taminy dia tsy namela azy ireo hanana afa-tsy lovia roa sy sotro roa. Nilaza taminay izy ireo fa hihinana raha vao ho vita ny anay. Isaky ny mieritreritra indray an’io mpivady io izahay, dia manganohano ny masonay.”
Ny fitiavana ny Tenin’Andriamanitra
Ny ankamaroan’ny mponina any Martinika dia mahatsiaro fanajana lalina ny Soratra Masina. Matetika dia apetrany eo ambony latabatra, miharihary tsara, ny Baiboly mivelatra eo amin’ny bokin’ny Salamo. Mino izy ireo fa miaro ny trano izany rehefa tsy eo izy ireo. Mazava ho azy fa rehefa manjary mahalala ny fahamarinana ny olona dia tsy mihevitra intsony ny Baiboly ho mpitondra fahasambarana, noho ny fahafantarana fa izy io kosa dia hafatr’Andriamanitra natao ho an’ny olombelona.
Izany no nitranga tamin’ny vehivavy talen’ny sekoly iray. Rehefa nianarany izay lazain’ny Baiboly ny amin’ny fivavahana amin’ny sary, dia nofoanany ny sampiny rehetra. (Salamo 115:4-8; I Korintiana 10:14). Rehefa fantatr’ireo manodidina azy ny nanaovany ireo ‘olo-masiny’, vetivety aoka izany ilay vaovao dia re nanerana ilay vohitra kely. Izany dia niteraka tafiotram-panoherana novelomin’ny fanamarihana nivatravatra nalefan’ilay pretra tao amin’ny vohitra teny amin’ny polipitra. Tsy nahasakana an’io vehivavy io tsy hanaraka ny fahamarinana anefa izany. Amin’izao andro izao, io vehivavy kristiana 75 taona io dia mandray anjara amin-jotom-po amin’ny ‘fampivelarana’ ny vonin’ny fahamarinana ao amin’io tapany amin’ny nosy io.
Ny zazalahy iray izay nonina tany amin’ny faritany mitokana iray dia nanomboka nianatra ny Baiboly an-tsoratra niaraka tamin’ny Vavolombelon’i Jehovah. Fotoana fohy taty aoriana, dia nanatrika fivoriamben’ny fizaran-tany iray izy; nanaitra ny sainy aoka izany izay reny ka noresahiny tamin’ny namany rehetra rehefa nody tany an-tranony izy. Tokony ho fantatra koa aloha fa izy no nampaneno ireo lakolosin’ny eglizy tao amin’ny faritaniny. Gaga nahita ny fahalalana araka ny Baiboly azony tao anatin’ny fotoana fohy toy izany ny anankiray tamin’ireo namany ka nankany amin’ny pretra mba hanontany azy ny heviny ny amin’ny Vavolombelon’i Jehovah. “Aoka holazaina amintsika samy isika, hoy ny navalin’ilay pretra, mampianatra ny fahamarinana ny Vavolombelon’i Jehovah.” Rehefa afaka fotoana kelikely taty aoriana, ilay rahalahy nitarika fampianarana ny Baiboly niaraka tamin’io zazalahy io dia naharay izao hafatra izao: “Tapa-kevitra ny hitsahatra tsy hifoka sy tsy hampaneno ireo lakolosy intsony aho.” Amin’izao andro izao io lehilahy io dia manampy amin-jotom-po olon-kafa handre ny feon’ny fahamarinana ary manompo amin’ny maha-loholona ao anatin’ny anankiray amin’ireo kongregasiona any Fort-de-France.
Na dia ireo ankizy aza dia maneho fahalianana miavaka amin’ny Tenin’Andriamanitra. Ity misy ohatra iray: Ny vehivavy mpampianatra iray Vavolombelon’i Jehovah dia nampiseho tamin’ny kilasiny ilay boky hoe Votre jeunesse — Comment en tirer le meilleur parti ka mpianatra efatra no naneho faniriana ny hahazo anankiray tamin’izany. Rehefa nentiny tany an-tsekoly ireo boky efatra ny ampitso, dia maro aoka izany tamin’ireo mpianatra hafa no nangataka izany taminy, hany ka voatery nanome fotoana azy ireo tany an-tranony izy mba hakan’ireo izany tany. Mitantara toy izao ilay anabavy: “Andro vitsivitsy taty aoriana, dia nanatona ahy ny vehivavy iray ka nangataka tamiko anankiroa tamin’io boky io.” Nankasitrahan’io vehivavy io aoka izany ilay azon’ny zanany vavy, hany ka tiany ny hiara-mianatra azy io tamin’ireo zanany. “Tamin’io vehivavy io no nametrahako ny fahadimampolo amby zato tamin’io boky navoaka ho an’ny tanora io”, hoy ny teny nanampin’ilay anabavy.
Manova fiainana ny fahamarinana ao amin’ny Baiboly
Toy ny any amin’ny toerana maro eo amin’izao tontolo izao, dia miteraka fahavoazana ho an’olona maro ny zavatra mahadomelina any Martinika. Izao anefa no nitranga tamin’ny zazalahy iray lava volo sy volombava taloha izay nandevozin’ny zavatra mahadomelina. Voatohina mafy noho ny fitiavana sy ny hatsaram-panahin’ny Vavolombelona mbamin’ny hafatra araka ny Baiboly mazava dia mazava nasehon’izy ireny izy ka niala tamin’ny zavatra mahankona, nanova ny fomba fiainany ary nanokana ny fiainany ho an’i Jehovah Andriamanitra.
Indray andro dia nijanona teo anoloany ny fiarakodia iray raha nanolotra ny gazety Ny Tilikambo Fiambenana sy Réveillez-vous! izy. Ny mpamily, polisy iray, dia nihiaka toy izao: “I G _________ hay ity! Inona no nataonao mba hiovana toy izao?” Fantatr’ilay polisy ilay zazalahy satria taloha efa nisambotra azy teo amin’io toerana io ihany izy noho ny nanafenany zavatra mahadomelina tsy ara-dalàna. Namoaka ny Baiboly sy ireo gazety avy ao amin’ny kitapony ilay Vavolombelona tanora ka namaly hoe: “Ireto no nanova ahy!” Gaga sady faly ilay polisy ka namporisika an’ilay rahalahintsika hanohy handeha amin’io lalana io. Kanefa tsy afaka nandeha izy raha tsy nametrahan’ilay zazalahy gazety roa.
Ny zava-manahirana ara-panambadiana dia vato misakana ho an’ny fandrosoana ara-panahin’ny sasany. Na dia izany aza, ny Tenin’Andriamanitra dia mety hanampy ireo izay tia amim-pahatsorana ny Mpamorona azy hanafa-tena amin’ny tarehin-javatra sarotra indrindra. Ny vehivavy iray nanana zanaka enina avy amin’ny lehilahy telo samy hafa, izay nanao tokantranomaso tamin’ny fahatelo, dia nanomboka niara-nianatra ny Baiboly tamin’ny Vavolombelon’i Jehovah. Tsy ela izy dia nahatsapa fa tsy nifanaraka tamin’ireo fepetra takin’Andriamanitra ny fiainany. Ny fitiavany an’Andriamanitra sy ny faniriany hanompo azy dia nanome herim-po azy hangataka amin’ilay lehilahy niara-niaina taminy mba handao azy, na dia tao aza ny andraikitra mavesatra hiantsorohany, dia ny fitaizana irery ankizy enina. Ny vehivavy hafa tao anatin’ny tarehin-javatra sahala amin’izany dia niasa tamim-pinoana ka voatahy tokoa noho izany.
Ireo fivoriambe: fanaovana fanambarana
Ireo fivoriamben’ny fizaran-tany sy distrika dia nandray anjara be dia be tamin’ny ‘fivelaran’ny’ fahamarinana tany Martinika. Ny fivoriamben’ny fizaran-tany voalohany dia natao tamin’ny 1955 tao an-tranon’ny rahalahy sy anabavy Noll. Ireo Vavolombelon’i Jehovah dimy tao amin’io faritra io dia notohanan’ny kristiana hafa 27 avy tany Guadeloupe, nosy eo akaiky. Na dia tsy nihoatra ny 40 aza ny tontalin’ny isan’ny mpanatrika, dia namporisika aoka izany an’ireo rahalahy io fivoriambe io.
Amin’izao andro izao, ny Vavolombelona any Martinika dia tsy mahita trano ampy fahalalahana intsony mba hivoriana amin’ireo fihaonambe. Nandamina an’io zava-manahirana io izy ireo tamin’ny fanomanana trano vy azo saratsarahina izay azo natsangana teo amin’ny tany filalaovam-baolina. Izany no nahatonga ho afaka hanao fivoriambe tany amin’ireo tanàna kely kokoa tao amin’ilay nosy. Nanaitra ny sain’ny olona teny amin’ny manodidina foana ny lalàm-pifehezana narahin’ny Vavolombelona maro be nirohotra nankao amin’ny fivoriambe sy noho ny vokatra tsara azo rehefa nandrava sy nanangana ny tranony vy izy ireo. Olona maherin’ny 4 000 no nanatrika ireo fivoriamben’ny distrika roa natao tamin’ny 1984 ka nisy fanambarana tsara dia tsara azo natao.
Inona no tehirizin’ny ho avy ho antsika?
Ny fanorenana ny fanontam-pirinty vaovao sy ny Betela vaovao dia nanamafy teo amin’ireo rahalahy martinike rehetra ny fitiavana izay “fatorana mampiray tanteraka”. (Kolosiana 3:14, MN.) Nomeny ny rehetra koa ny fahafahana hamboly fitiavana fahalalahan-tanana. Be dia be no nanome sakafo, voankazo, anambazaha, kitay, milina, fanaka, ets. Ny hafa nanome vola na firavaka sarobidy. Endrey izany fanehoam-pitiavana tsy mitady tombontsoa ho an’ny tena!
Tsy isalasalana fa ilay sampana vaovao dia handray anjara be dia be amin’ny fanitarana ny ‘fivelaran’ny’ fahamarinana ao amin’io ‘nosy be voninkazo’ io. Saha midadasika no mbola tokony hovolena; ny 4 aprily 1984 tokoa, dia olona 4 848 no nanatrika ny Fahatsiarovana ny nahafatesan’i Jesosy Kristy. Ny Vavolombelon’i Jehovah martinike rehetra dia miandry amim-pahadodonana ny fotoana hahatongavan’ny tany manontolo ho zaridainam-boninkazo — paradisa iray — eo ambany fitarihana ara-drarin’ny Fanjakana mesianikan’Andriamanitra. — Lioka 23:43, MN.
[Sarintany/Sary, pejy 25]
(Jereo ny gazety)
MARTINIKA
Fort-de-France
[Sarintany]
AMERIKA ATSIMO
[Sary, pejy 27]
Mandray amin-kafanam-po ny fahamarinana koa ny tanora.