Fianakaviana Maro Anaka Tafaray ao Amin’ny Fanompoana An’Andriamanitra
“LOVA AVY AMIN’I JEHOVAH NY ZANAKA MARO”, HOY NY MPANAO SALAMO. “TAMBY NY ATERAKY NY KIBO. TAHAKA NY ZANA-TSIPÌKA EO AN-TÀNAN’NY MAHERY NY ZANAKY NY FAHATANORANA. SAMBATRA IZAY MAMENO NY TRANON-JANA-TSIPÌKANY AMIN’IRENY”. — SALAMO 127:3-5.
ENY, mety ho fitahiana avy amin’i Jehovah ny zanaka. Mahita fahafaham-po ny mpandefa zana-tsipìka rehefa mahafantatra ny fomba handefasana ireo tsipìka ao anaty tranon-jana-tsipìka. Mahita fifaliana tsy misy hafa amin’izany koa ny ray aman-dreny rehefa mitarika ny zanany ho amin’ny lalana mankany amin’ny fiainana mandrakizay. — Matio 7:14.
Fahiny, dia fahita teo amin’ny vahoakan’Andriamanitra ny fianakaviana izay ‘nameno ny tranon-jana-tsipìkany’ tamin’ny zanaka maro. Eritrereto, ohatra, ireo taona naha babo azy ireo tany Egypta: “Ny Zanak’Isiraely niteraka ka nitombo betsaka sy nihamaro ary nihahery dia nihahery indrindra, ka dia henika azy ny tany.” (Eksodosy 1:7). Ny fampitahana ny isan’ny Isiraelita niditra tao Egypta amin’ny isan’izay niala tao dia toa manondro fa ireo fianakaviana nanana zanaka folo dia antonontonony ihany eo amin’ny isany!
Tatỳ aoriana, i Jesosy dia nihalehibe tao anatin’ny fianakaviana iray izay mety ho toa maro anaka, raha araka ny fiheveran’ny maro azy amin’izao andro izao. I Jesosy no lahimatoa, nefa dia mbola nanana zanakalahy hafa efatra sy zanakavavy maromaro i Josefa sy i Maria. (Matio 13:54-56). Ny nananan’izy mivady zanaka maro be dia azo inoana fa manazava ny antony nahatonga an’i Josefa sy i Maria ho afaka nanomboka ny diany niverina avy tany Jerosalema, nefa tsy nahatakatra akory fa tsy tafaraka tamin’izy ireo i Jesosy. — Lioka 2:42-46.
Fianakaviana maro anaka amin’izao andro izao
Amin’izao andro izao, dia Kristianina maro no manapa-kevitra hametra ny isan’ny zanany, noho ny antony ara-panahy, ara-bola, ara-tsosialy, ary noho ny antony hafa. Na izany aza, dia mitoetra ho filamatra any anivon’ny fiaraha-monina maro ny fananana zanaka maro. Araka ny The State of the World’s Children 1997, dia any Afrika, any atsimon’i Sahara, no faritra ahitana taham-piterahana avo indrindra. Miteraka zaza enina ny ankapoben’ny vehivavy any.
Tsy mora ho an’ny ray aman-dreny kristianina maro anaka ny mitaiza ny zanany mba ho tia an’i Jehovah, nefa maro no manao izany amim-pahombiazana. Miankina amin’ny fampiraisana ny fianakaviana ao amin’ny fanompoam-pivavahana madio ny fahombiazana. Mihatra tsara amin’ny fianakaviana kristianina amin’izao andro izao koa, ny tenin’ny apostoly Paoly ho an’ny kôngregasiôna tany Korinto. Hoy ny nosoratany: “Ary mananatra anareo aho, ry rahalahy, (...) mba hiray teny hianareo rehetra, ka tsy hisy fisarahana eo aminareo, fa mba ho tafakambana tsara hianareo hiray saina sy hevitra.” (1 Korintiana 1:10). Ahoana no mety hahatongavana amin’izany firaisan-tsaina izany?
Tsy maintsy olona araka ny fanahy ny ray aman-dreny
Ny anton-javatra fototra iray dia izao: tsy maintsy mifikitra tanteraka amin’Andriamanitra ny ray aman-dreny. Diniho izao nolazain’i Mosesy tamin’ny Isiraelita izao: “Mihainoa, ry Isiraely: Jehovah Andriamanitsika dia Jehovah iray ihany. Ary tiava an’i Jehovah Andriamanitrao amin’ny fonao rehetra sy ny fanahinao rehetra ary ny herinao rehetra. Ary aoka ho ao am-ponao izao teny andidiako anao anio izao. Dia ampianaro tsara ny zanakao izany, ary resaho, na mipetraka ao an-tranonao hianao, na mandeha any an-dàlana, na mandry, na mifoha”. — Deoteronomia 6:4-7.
Mariho fa nilaza i Mosesy hoe nilaina ho ao ‘am-pon’ny’ ray aman-dreny ireo didin’Andriamanitra. Amin’izany ihany ireo ray aman-dreny vao hirona hampita tsy tapaka fampianarana ara-panahy amin’ny zanany. Raha matanjaka ara-panahy ireo ray aman-dreny, dia dodona hampianatra ny zanany mahakasika ny raharaha ara-panahy izy ireo, raha ny marina.
Zava-dehibe ny mamaky sy misaintsaina ary mampihatra tsy tapaka ny Tenin’Andriamanitra, mba hahatongavana ho olona araka ny fanahy sy ho tia an’i Jehovah amin’ny fon’ny tena rehetra. Nanoratra ny mpanao salamo fa ny olona izay mankasitraka ny lalàn’i Jehovah sy mamaky azy io “andro aman-alina” dia ho “tahaka ny hazo ambolena eo amoron’ny rano velona (...), izay mamoa amin’ny fotoany, ny raviny koa tsy mba malazo; ary ny asany rehetra dia ataony lavorary avokoa”. — Salamo 1:2, 3.
Tsy misy hafa amin’ny hazo mamoa voa tsara raha tondrahana foana, dia toy izany koa fa mamoa vokatra tsara, ho fiderana an’i Jehovah, ny fianakaviana voafahana tsara ara-panahy. Ohatra iray mampiseho tsara izany ny fianakavian’i Uwadiegwu, izay mipetraka atsy Afrika Andrefana. Na dia manan-janaka valo aza i Uwadiegwu sy ny vadiny, dia samy mpisava lalana maharitra izy mivady, na mpanompo manontolo andro eo amin’ny Vavolombelon’i Jehovah. Hoy izy: “Nanao izay hisian’ny fianaram-pianakaviana tsy tapaka nandritra ny 20 taona mahery ny fianakavianay. Nampianarinay ny Tenin’Andriamanitra hatry ny fony vao zazakely ireo ankizy, tsy nandritra ny fianaram-pianakavianay fotsiny, fa teny amin’ny fanompoana sy tamin’ny fotoana hafa koa. Mpitory ny vaovao tsara momba ilay Fanjakana avokoa ny zanakay, ary ilay zandriny indrindra izay enin-taona ihany no mbola tsy vita batisa.”
Miasa toy ny ekipa iray
“Fahendrena no anaovana trano”, hoy ny Baiboly. (Ohabolana 24:3). Eo anivon’ny fianakaviana, dia miteraka fiaraha-miasa toy ny ekipa iray izany fahendrena izany. Ny ray no “kapitenin’ny” fianakaviana; izy no voatendrin’Andriamanitra ho loha ao amin’ny tokantrano. (1 Korintiana 11:3). Ny apostoly Paoly nahazo tsindrimandry dia nanamafy ny maha zava-dehibe ny andraikitry ny loham-pianakaviana rehefa nanoratra toy izao: “Raha misy tsy mamelona [ara-nofo sy ara-panahy] ny azy, indrindra fa ny ankohonany, dia efa nandà ny finoana izy ka ratsy noho ny tsy mino aza.” — 1 Timoty 5:8.
Mifanaraka amin’io torohevitra avy ao amin’ny Tenin’Andriamanitra io, dia ilain’ny lehilahy kristianina manambady ny mikarakara ny fiainana ara-panahin’ny vadiny. Ho simba ny ara-panahin’ireo vehivavy manambady, raha vesarana raharaha ao an-trano izy ireo. Tany amin’ny tany afrikanina iray, dia nitaraina tamin’ny loholona tao amin’ny kôngregasiônany ny Kristianina iray vao vita batisa fa toa tsy miraharaha ny amin’ny zavatra ara-panahy ny vadiny. Nanolo-kevitra ireo loholona fa nila fanampiana azo tsapain-tanana ilay ramatoa vadiny. Koa nanomboka nanampy azy tamin’ny raharaha tao an-trano àry ralehilahy. Nandany fotoana tamin’ny fanampiana azy hanatsara ny famakian-teniny sy ny fahalalany ny Baiboly koa izy. Naneho fihetsika tsara ilay vadiny, ary tafaray ao amin’ny fanompoana an’Andriamanitra izao ilay fianakaviana manontolo.
Mila mikarakara ny ara-panahin’ny zanany koa ireo ray. Hoy ny nosoratan’i Paoly: “Hianareo ray, aza mampahatezitra ny zanakareo, fa tezao amin’ny famaizana sy ny fananaran’ny Tompo izy.” (Efesiana 6:4). Rehefa arahin’ireo ray aman-dreny ilay fananarana ny amin’ny tsy tokony hanaovany izay hampahatezitra ny zanany, mbamin’ilay toromarika hampiofana ny zanany, dia mahatsiaro ny tenany ho anisan’ny ekipa iray voaforon’ny mpianakavy ireo ankizy. Vokatr’izany, dia azo inoana fa hifanampy sy hifandrisika mba hanatratra tanjona ara-panahy ny ankizy.
Tafiditra amin’ny fiaraha-miasa toy ny ekipa iray ny fanomezana andraikitra ara-panahy ny ankizy, rehefa vonona ho amin’izany izy ireo. Ny raim-pianakaviana iray, izay loholona kristianina manan-janaka 11, dia mifoha maraina be mba hampianatra ny maromaro amin’izy ireo, alohan’ny handehanany hiasa. Taorian’ny batisan’ireo zokiny kokoa, dia mifandimby manampy an’ireo zandriny izy ireo, ka tafiditra amin’izany ny fandraisany anjara amin’ny fampianarana Baiboly ny zandriny. Manara-maso ilay ray, ka midera ny ezaka ataon’izy ireo. Vita batisa ny enina amin’ireo ankizy, ary manohy miezaka ho amin’izany tanjona izany ireo ankizy hafa.
Fifampiresahana tsara, tanjona iaraha-manana
Zava-dehibe ho an’ny fianakaviana tafaray ny fifampiresahana amim-pitiavana sy ny tanjona ara-panahy iaraha-manana. Raim-pianakaviana manan-janaka fito, 11 ka hatramin’ny 27 taona, i Gordon, loholona kristianina iray izay mipetraka any Nizeria. Mpisava lalana tahaka ny ray aman-dreniny ny enina amin’izy ireo. Natao batisa vao haingana ilay zandriny indrindra, ary mandray anjara tsy tapaka amin’ny asa fanaovana mpianatra miaraka amin’ny sisa amin’ny fianakaviana. Mpanampy amin’ny fanompoana ao amin’ny kôngregasiôna izy roa lahy lehibe.
Mitarika fampianarana Baiboly amin’ny zanany tsirairay i Gordon. Ankoatra izany, ny fianakaviana dia manana fandaharana feno ho amin’ny fianarana Baiboly. Mivory mba handinika andinin-teny iray ao amin’ny Baiboly izy ireo isa-maraina, ary avy eo dia manomana ny fivorian’ny kôngregasiôna.
Iray amin’ireo tanjona tratrarin’ny mpianakavy tsirairay ny mamaky ny lahatsoratra rehetra ao amin’ny gazety Ny Tilikambo Fiambenana sy ny Mifohaza! Tsy ela izay dia nampidirin’izy ireo koa ho anisan’ny zavatra fanaony ny famakiana Baiboly isan’andro. Mifandrisika mba hanohy ilay fahazarana ny mpianakavy, amin’ny firesahana izay novakiny.
Voaorina tsara aoka izany ny fianaram-pianakaviana isan-kerinandro, hany ka tsy misy olona mila fampahatsiahivana — miandrandra azy io ny rehetra. Tao anatin’ireo taona maro, dia niovaova arakaraka ny taonan’ireo ankizy sy ny zavatra nilainy ny fianaram-pianakaviana, tafiditra amin’izany ny zavatra nianarana sy ny firafiny ary ny faharetany. Nifanatona akaiky tamin’ny mpanompon’Andriamanitra hafa mahatoky ilay fianakaviana, ka nisy vokany mahasoa teo amin’ireo ankizy izany.
Miara-manao zavatra sy manokana fotoana ho amin’ny fialam-boly izy ireo, amin’ny maha fianakaviana iray azy. Indray mandeha isan-kerinandro izy ireo dia manana “takarivan’ny mpianakavy” izay ahitana ankamantatra, hatsikana mahafinaritra, fitendrena piano, fitantarana zavatra, ary fialam-boly ho an’ny rehetra. Mankany amoron-dranomasina sy any amin’ny toerana mahaliana hafa izy ireo indraindray.
Fianteherana amin’i Jehovah
Tsy misy amin’ireo voalaza etsy ambony manamaivana ny fahasarotan’ny fitaizana zanaka maro. “Zava-tsarotra lehibe ny hahatongavana ho ray tsara ho an’ny zaza valo”, hoy ny Kristianina iray. “Mitaky sakafo ara-nofo sy ara-panahy betsaka mba hamelomana azy ireo izany; tsy maintsy miasa mafy aho mba hahazo vola ampy hanohanana azy ireo. Eo amin’ny fotoana maha zatovo azy ireo zokiny kokoa, ary mianatra any an-tsekoly daholo izy valo. Fantatro fa zava-dehibe ny fampiofanana ara-panahy, nefa maditra sy tsy mankato ny sasany amin’ny zanako. Manao zavatra mampalahelo ahy izy ireo, nefa fantatro fa manao zavatra mampalahelo ny fon’i Jehovah aho indraindray, ary mamela ny heloko izy. Koa tsy maintsy manohy manitsy ny zanako amim-paharetana àry aho mandra-pahatongan’izy ireo hahatsapa tena.
“Miezaka ny hanaraka ny ohatr’i Jehovah aho noho izy mahari-po amintsika, satria iriny ho tonga amin’ny fibebahana isika rehetra. Miara-mianatra amin’ny fianakaviako aho, ary ny sasany amin’ny zanako dia miezaka manatratra tanjona, dia ny batisa. Tsy miankina amin’ny herin’ny tenako aho mba hahazoana vokatra; tsy afaka mahavita firy ny heriko. Miezaka aho manatona akaiky kokoa hatrany an’i Jehovah amin’ny vavaka sy mampihatra ilay ohabolana hoe: ‘Matokia an’i Jehovah amin’ny fonao rehetra, fa aza miankina amin’ny fahalalanao; maneke Azy amin’ny alehanao rehetra, fa Izy handamina ny làlanao.’ Hanampy ahy mba hahavita ny fampiofanana ny zanako i Jehovah.” — Ohabolana 3:5, 6.
Aza kivy na oviana na oviana!
Mety ho toa asa tsy ankasitrahana indraindray ny fampiofanana ny ankizy, nefa aza kivy na oviana na oviana! Mahareta amin’izany! Raha tsy mandray tsara na tsy mankasitraka ny ezaka ataonao ny zanakao ankehitriny, dia mety hanao izany izy any aoriana. Mila fotoana ny zaza iray mba hitomboana ho tonga Kristianina mamoa ny vokatry ny fanahy. — Galatiana 5:22, 23.
Iray amin’ireo zaza folo nateraky ny ray aman-dreniny i Monica, izay mipetraka any Kenya. Hoy izy: “Efa hatramin’ny fahazazanay izahay, dia nampianatra anay ny fahamarinana ara-baiboly ny ray aman-dreninay. Niara-nianatra taminay ireo zavatra vita an-tsoratra kristianina i Dada, isan-kerinandro. Niovaova foana ny andro nanaovana ny fianarana, noho ny asany. Indraindray, rehefa tonga avy niasa izy, dia nahita anay nilalao teo alatrano ary nilaza taminay fa rehefa afaka dimy minitra, dia tsy maintsy miditra mba hanao ny fianarana Baibolinay izahay. Nampirisihina mba hametraka fanontaniana na hiresaka izay zava-manahirana izahay, taorian’ny fianaranay Baiboly.
“Nataony izay hahazoana antoka fa ankizy tia an’Andriamanitra no nifanerasera taminay. Mandeha tsy tapaka any an-tsekoly i Dada mba hanontany an’ireo mpampianatra momba ny fitondran-tenanay. Tamin’ny fandehanany tany indray mandeha izay, dia nahare izy fa niady tamin’ny zazalahy hafa ny zokiko telo lahy ary tsy nahalala fomba izy ireo indraindray. Nosazin’i Dada izy ireo noho ny fitondran-tenany tsy nety, nefa naka fotoana koa i Dada mba hanazavana avy ao amin’ny Soratra Masina ny antony ilan’izy ireo hitondra tena tsara.
“Nampiseho taminay ny soa raisina amin’ny fanatrehana fivoriana ny ray aman-dreninay tamin’ny fiaraha-manomana taminay ireo anjara amin’ny fivoriana. Nampiofanina mba ho tonga mpitory izahay tamin’ny fananana fotoam-panazaran-tena tao an-trano. Hatry ny fony vao zazakely izahay, dia efa niaraka tamin’ny ray aman-dreninay teny amin’ny fanompoana teny amin’ny saha.
“Amin’izao fotoana izao dia mpisava lalana manokana ireo zokiko roa lahy, mpisava lalana maharitra ny rahavaviko iray, ary Vavolombelona be zotom-po ny rahavaviko iray hafa izay manam-bady aman-janaka. Mpitory tsy vita batisa ny zandriko roa vavy izay 18 sy 16 taona. Ampiofanina ireo zandriko roa lahy kely. Manompo ao amin’ny biraon’ny sampan’ny Vavolombelon’i Jehovah eto Kenya, efa hatramin’ny telo taona aho. Tia sy mankasitraka ny ray aman-dreniko aho noho izy ireo olona araka ny fanahy; namela ohatra tsara dia tsara ho anay izy ireo.”
Na firy na firy ny zanakao, dia aza kivy mihitsy manampy azy ireny ho amin’ny lalan’ny fiainana mandrakizay. Rehefa mitahy ny ezaka ataonao i Jehovah, dia hamerina ireto tenin’ny apostoly Jaona mahakasika ny zanany ara-panahy ireto ianao: “Tsy manana fifaliana mihoatra noho izao aho, dia ny andrenesako fa mandeha araka ny fahamarinana ny zanako.” — 3 Jaona 4.