MWAHA WOOSOMIYA 29
NCIPO 87 Murwe Mulipihiwe
Mananna omaana onlaka ntthu
“Kinaahala wuulaka miithwaaka yuuweheehaka.”—ISAA. 32:8.
ITTHU INHALEEHU WIITTHUCA
Nhina ula mwahoola, ninaahala wiitthuca mananna onlaka ntthu wiira ninkavihere.
1. Tipani nolamuliya unlaka ntthu ni kontha isiyani?
NYUUVA unawuucivelani unlaka ntthu? Atthu akhwaawe khunaarika unlaka ntthu, masi akhwaawe anawoova unlaka ntthu. Masi ukati nkhwaawe, hiiva ninlamuliya unlaka ntthu. Kontha isiyani? Kontha Yesu enre wiira attharyaawe anhala ucuweliya nlattu wonifento ninooniheranaaya. (Joau 13:35) Ni inanna yowooniherana nno nifentonno ukhanle waalaka mayamunneehu ni mayanuunwiihu ukati umpheelaaya. Nuulumo na Nluku nineera wiira “upatthani womaana” pooti ukhumelela nlattu “woonlaka ntthu nimananna omaana.”—Miru. 27:9.
2. Isiyani mahumu inlamuliyaaya ucuwela ni kontha isiyani? (Nwehe ikwaaturu “Ikano cinvahaniya umikutthaanoni ceeriyari isumana.”)
2 Mahumu ahaana ucuwela ulaka nimananna omaana. Yehova ni Yesu ahaavahacera nrintti ayo alopwanaayo wiira awacere nloko. (1 Pet. 5:2, 3) Ni mahumu anaapanka iyo nlattu wo myaha cimpankaaya wanlokoni, cinhela nhina ikano co mbiibiliyani. Ayo ciicammo anlamuliya unlaka khula ntthu ni waahela nhina ale akumihiye wanlokoni. Manannani mahumu ni hiiva ciicammo ninhaleenyu ukhitiri unlaka ntthu ni mananna omaana?
3. a) Manannani ninhaleehu wiitthuca unlaka ntthu nimananna omaana? (Isaiya 9:6; nwehe ikwaaturu “Muntakihe Yesu ukati woonlaka ntthu.”) b) Isiyani inhaleehu woona nhina ula mwahoola?
3 Hiiva pooti unvaha ankhili ntthu nimananna omaana nasomaka matakihero o mbiibiliyani, venci-venci ntakihero na Yesu. Mbiibiliyani Yesu neehaniya “Namalaka Omaana.” (Nsome Isaiya 9:6.a) Nhina ula mwahoola, ninaahala woona isiyani inlamuliyeehu upanka ukati woonlaka ntthu nalepeliyaka ni naahilepeliyeke. Ciicammo ninaahala woona ifayitani urinaaya unvaha ankhili ntthu ukati womaana ni nimananna omaana.
UKATI WOONLAKA NTTHU NALEPELIYAKA
4-5. Ntthu anilepelaka ikano, isiyani inlamuliyeehu wiikoha? Nhimye ntakihero.
4 Ntthu anilepelaka unvaha ankhili, isiyani inlamuliyeehu upacera wuupuwela? Atthunaka nyuuva unawuutteelani nrima ni nnoopuwela wiira ntthuuyo nawuukhuluvelani ni nnaapheela unkavihera. Masi itthu yoopacera ninlamuliyeehu upanka ukhanlee wiikoha coo: ‘Kiireke miiva kinaahala ukhitiri unvaha ankhili ntthuuyo nhina uyo mwahooyo?’ Ikwaha cikhwaawe, itthu yooreera upanka wiira ninkavihere ntthu ukhanle uhimananiha unlaka, masi unkavihera umphwanya ntthu aahala ukhitiri unlaka sana-saana.
5 Muupuwele coo: mpatthaniinyu awula mmuciinyu naawerennya iretta yuulupale. Vano, uyo nawuuhimeeryani wiira hototha-totha mananna ootafitiya ni nawuulepelani unkavihera ucuwela itthu yoohala utthara. Masi, hataa ukhalaka wiira nyuuva nnaacuwela saana mananna ootafitiya iyo iretteeyo uvikana atthu akhwaawe, nyuuva khannohala upanka itthu, kontha khantthenkaciye wiira ntafiti iyo iretteeyo. Yiirannyaaka iyo, itthu inlamuliyeenyu upanka ukhanle unkavihera mpatthaniinyu uphwanya ntthu tthenkaciye wiira ankavihere utafitiya irettaawe.
6. Isiyani inlamuliyeehu upanka nihinaaya unlaka ntthu?
6 Hataa ukhalaka wiira nyuuva nnaahala ukhitiri unlaka ntthuuyo nimananna omaana nhina mwahooyo, unaareera ukumiha ukati nhinaaya umwaakhula ntthu oolepenleni ankhili. Kontha isiyani? Miruku 15:28 ineera: ‘nasariya nawuupuwela hinaaya waakhula.’ Vano wakhalaka wiira nyuuva nnaacuwela waakhula? Hataa ukhalaka commo, unaareera ukumiha ukati wiira ntotha-tothe, nlompe ni muupuwele. Naayo manannaayo, nyuuva nnaahala ukhuluvela wiira nnohala waakhula khampa Yehova cinoopuwelaawe nhina mwahooyo. Moone itthu yaamwiirannyenle porofeeta Nataa.
7. Isiyani ineetthuceehu niitthu yaamwiirannyeenle porofeeta Nataa?
7 Mwene Davidi ahomwiirela porofeeta Nataa wiira aampheela uteka itempulu ya Yehova. Vano Nataa, woohipicapica, ahonkurumica Davidi upanka itthu yoopuwelaawe. Masi, hinaaya uvaha ile ikanweele, porofeeta Nataa aalamuliya unkoha toko Yehova itthu yoopuwelaawe. Kontha isiyani? Kontha Yehova khaapheela wiira Davidi ateke itempulu. (1 Ikor. 17:1-4) Nno ntakiheronno, ninawoonihera wiira ntthu anilepelaka unvaha ikano, itthu yooreera upanka ukhanle “uhaakuva waakhula.”—Tiya. 1:19.
8. Isiyani-tho inlamuliyeehu uweheeha nihinaaya unlaka ntthu?
8 Itthu ikhwaawe yofayita cinene inlamuliyeehu wuupuwela nihinaaya unlaka ntthu, phiila: muupuwele wiira, nnanvaha ankhili ntthuuyo. Vano, itthu inlakelaawe upanka inamphwanyiha masakha. Tipani nohala waakhula? Khweeliini, unawoonannyaa wiira phiyeehi ninvahile iyo ikanweeyo. Phimaana, cihaavo citthu cinci comaana cinlamuliyeehu wuupuwela nihinaaya unlaka ntthu.
UKATI WOONLAKA NTTHU NAAHILEPELIYEKE
9. Ahinaaya unvaha ikano ntthu, isiyani mahumu inlamuliyaaya wuupuwela? (Akalasiya 6:1)
9 Ikwaha cikhwaawe, mahumu anlamuliya ulakela unvaha ikano munna awula nrokora pacenre woonihera “makhalelo oohinamaana.” (Nsome Akalasiya 6:1.b) Ila iveeruswiila ineera wiira ntthu nopacera woonihera makhalelo oohinamaana “neetta nttala woohinamaana, hataa ukhalaka wiira khanavara itampi yuulupale.” Vano, itthu impheelaaya mahumu ukhanle unkavihera ntthuuyo weetta iphiro imphwanyiha ukumi woohimala. (Tiya. 5:19, 20) Masi, wiira anlake saana, mahumu anlamuliya ukupaleela wiira ntthuuyo hopacera woonihera makhalelo oohinamaana. Uhiya commo, ntthu alakelaka upanka itthu nimananna oovirikana, khinthoonyera wiira itthu ilakenlyaawe khinoncivela Yehova. (Aroo. 14:1-4) Vano, wakhalaka wiira mahumu anawoonanela wiira munnooyo hopacera woonihera makhalelo oohinamaana ni unaareera unlaka? Isiyani inlamuliyaaya upanka?
10-12. Isiyani mahumu inlamuliyaaya upanka ukati woorwaa unvaha ikano ntthu ahilepeliye? Nhimye ntakihero. (Nwehe ciicammo ilatarato.)
10 Mahumu pooti waarikela unvaha ntthu ikano ahilepeliye. Kontha isiyani? Apostolu Paulu enre wiira ntthu pooti uhicuwelela wiira naapheela ulakiya. Vano, itthu yoopacera mahumu inlamuliyaaya upanka ukhanle untthenkaca ntthuuyo wiira alakiye.
11 Unvaha ikano ntthu woohilepeliya ukhala khampa waala miri itthaya yoolipa. Namalima hinaaya waala, nopacera utthenkaca imatteeyo. Naayo manannaayo, imatteeyo inaahala ukhala yootthenkaciyeene wiira yaaliye. Vano aalaka, naamicera wiira cuunuwace. Inanna imocaaru, mahumu ahinaaya uvaha ikano ihilepeliyaaya, anlamuliya wiitthenkaca. Wootakihera, ayo anlamuliya uweherera ni umwiirela munnooyo wiira anaapheela umuulumana. Wakhalaka wiira ntthu novaha ikanweeyo nocuweliya ukhala onifento ni oonamaana, khunhala waarikela atthwaayo utthuna ukaviheriya nuuyo.
12 Yamuulumanakoono, mahumu anlamuliya uhihiyerera ureerihaca imatteeyo, yamuupuseraka wiira atthu otheene anaavara itampi ni anaapheela ulakiya wakhitiryaaka. (Aroo. 3:23) Yahimpwapwelaka ni yanhisimaka, mahumu anaavarela nteko Ibiibiliya wiira amoonihere munnooyo, nimananna omaana, makhalelo oohinamaana apacenryaawe woonihera. Vano, munnooyo oonenelaka wiira hovara itampi, humu nawaala inukunnyo, anhimeryaaka isiyani inlamuliyaawe upanka wiira ahiye meettelo oohinamaana apacenryaawe woonihera, masi anlamuliya upanka iyo nimananna oohirikarika. Wuumaleloni, humuuyo nawaala inukunnyo oolumaka citthu comaana cipankilyaawe munnooyo ni yalompaka nkhayi nuuyo.—Tiya. 5:15.
Unvaha ntthu ikano nihilepeliye unaahela nhina woonihera nifento ni ucuwelaca ukati woolaka (Nwehe iparaagarafu 10-12)
13. Manannani mahumu anlamuliyaaya ukupali wiira ntthuuyo heewa ikano ivahiyaawe?
13 Ikwaha ikhwaawe, itthu inhimyaawe ntthu nolakooyo ni mananna ntthu nolakiyooyo neeweehaawe unaavirikana. Isiyani mahumu inlamuliyaaya upanka wiira iyo itthwiiyo ihiirannyee? Nimananna omaana, ayo anlamuliya unkoha ntthuuyo wakhala wiira heeweeha ikanweeyo ni isiyani inlamuliyaawe upanka wiira eettele.—Ekles. 12:11.
UNVAHA ANKHILI NTTHU UKATI WOMAANA NI NIMANANNA OMAANA
14. Kontha isiyani khaninlamuliya unlaka ntthu ninaviruwile?
14 Hi nikhanlee atthu oopahuwa. Phimaana, ikwaha cikhwaawe pooti upanka ni wuuluma citthu cinhala waariipiha nrima akhunanihu. (Akol. 3:13) Hataa Ibiibiliya inaahimya wiira pooti wanaariipiheehu nrima akhunanihu. (Efesu 4:26) Masi ninlamuliya unyema umananiha unlaka ntthu ninaviruwile. Kontha isiyani? Kontha “uviruwa wa ntthu khumphwanyiha isariya ya Nluku.” (Tiya. 1:20) Nanlakaka ntthu ninaviruwile, pooti untepihaca nanrokottolyooyo. Iyo khinthoonyera wiira khaninlamuliya unhimerya ntthu ninyoonyihile mananna cineecooneehu. Masi ninaahala ukhitiri wuuluma saana wakhalaka wiira ninaaweherera ukhala saana wiira nuulume. Pooti waneetthucereehu ntakihero na Eliwu, anvahale ikano yomaana Jó.
15. Isiyani nineetthuceehu nintakihero na Eliwu? (Nwehe ciicammo ilatarato.)
15 Eliwu ahoviriha mahuku menci anviriyanaka Jó ukati waakhulaawe citthu asipatthannyaawe araru caamoothererihilyaaya. Eliwu ahomoonela uthunku Jó. Masi Jó ahomananiha woonihera ukhala ntthu oohittheka itthu ni ahopacera umuuluma pusya Yehova. Nlattu wo iyo, Eliwu ahorusiya cinene. Masi, hataa ukhalaka commo, uyo ahoweherera uphiya ukati wooreera wuuluma ni ahopacera wuuluma nimananna omaana ni ahonlaka Jó niihisima. (Jó 32:2; 33:1-7) Ntakihero ni Eliwu ninaaniitthuciha itthu yofayita cinene: ukati wooreera unlaka ntthu ukhanle ukati unkhaleehu woohirusiya ni mananna omaana onlaka ntthu ukhanle unlaka niihisima ni nifento.—Ekles. 3:1, 7.
Hataa ukhalaka wiira ahorusiya cinene niitthu Jó yoolumilyaawe, Eliwu ahonvaha ikano ooniheraka ukhala ntthu oomaala ni ohisima (Nwehe iparaagarafu 15)
NHIHIYERERE WAALAKA AKHWIINYU NI UTTHUNA ULAKIYA
16. Isiyani ineetthuceehu niikano imphwanyannyaa nhina Isaalimu 32:8?
16 Iveerusu yo ula mwahoola ineera wiira Yehova naanilaka aniweheehaka nimiithwaawe.’ (Nsome Isaalimu 32:8.c) Iyo inoonihera wiira Yehova khanhiya unikavihera. Uhiya paahi unilaka, uyo ciicammo naanikavihera weettela ikano innivahaawe. Uyo khanle ntakihero nomaana ninlamuliyeehu utakiha! Phimaana, nyuuva mwapheelaka unlaka ntthu, muntakihe Yehova. Nhihiyerere unweheeha ntthuuyo, munkaviheraka khampa cimpheelaawe, wiira alakele nimananna omaana itthu yoohala upanka.
17. Kontha isiyani ikhanlyaaya itthu yomaana ukhalana humu novaha ikano avarelaka nteko Ibiibiliya? (Isaiya 32:1, 2)
17 Hataa ukhala cani, hiiva ninlamuliya unlaka ntthu ni ulakiya. (2 Tim. 3:1) Mahumu anvaha malakihero omaana yavarelaka nteko Ibiibiliya ankhala “khampa maaci anvira muuthakoni wuumile.” (Nsome Isaiya 32:1, 2.d) Nanlepelaka mpatthaniihu ikano, uyova pooti ucuwelela itthu yaanicivenle wiiwa. Hataa acuwelaka, uyo nonivaha ikano inhala unikavihera, hataa ihinicivelaka. Iyo ikano yofayiteeyo inlikanaca ni masaa owooru ooheliya mparathoni yoopankiya niiparaatha. (Miru. 25:11) Vano, otheene cihu nihihiyerere uthoonyera ucuwelaca ukati unvahiyeehu awula unvaheehu ikano.
NCIPO 109 Niphentaneke ni Murima Wotheene
Mawehero]
a Isaiya 9: 6 Nihoyareliya mwaana, nihovahiya mwaana mwanlopwana; Umwene unhala ukhala mmakhatani wawe. Nokowiihaniya Namalaka Omaana, Nluku Okuru, Nyari Omahuku Otheene, Mwaana Aamwene Onnema.
b Akalasiya 6:1 Mayamunna, hataa ukhalaka wiira ntthu woohicuwelela naapanka itthu yoohiloka, nyuuva nnophwanela nhina mminepani mmananihe unlokiherera uyo ntthuuyo ni mananna oomaalya. Masi khula ntthu haana eewehawehaka mwaaneennyaawe, wiira ciicammo hittehiye.
c Isaalimu 32:8 “Kinaahala wuuvaha ankhili ni uwiitthuciha iphiro inlamuliyaa weetta. Kinaahala wuulaka miithwaaka yuuweheehaka.
d Isaiya 32:1 Moone! Haavo mwene nohala ulamulela ratta, ni ahooleli anhala uhoolela niisariya. 2 Ni khula nhooleli nohala ukhala khampa nikhuku nookhikicera nihuku nophyoo, khampa nipuro nowiipithiya nihuku ninwuka ipula, khampa maaci anvira muuthakoni wuumile, khampa ntthuuci wo mwala muulupale ncoko woopaha ncuwa.