Vino Mungatwalilila Ukuya ni Nsansa na Lino Mwakota

1-2. Uzye Yeova akalola uli akote aya na ucisinka kuli aliwe? (Masamu 92:​12-14; loliniko ni pa nkupo.)

ANTU umu nsi yonsi yakaelenganya ivipusanepusane pa kukota. Wakwe, elenganyini pali cii: Uzye mukwiusha lino mwaweni imvwi zyatandika ukumela umu mutwe winu? Limwi mwalondanga ukuzifumya lino mwaziweni sile. Lelo mwizile imwiluka ukuti ukufumya imvwi zizyo kutaali nu kulenga ukuti zite ukumela. Cii cikalangilila sile ukuti antu aingi yasizumila ukuti iyakota.

² Uzye Tata witu uwa kwi yulu akaelenganya uli pa yaomvi yakwe akote? (Mapi. 16:31) Akayakolanya uku miti isuma sana. (Belengini Masamu 92:​12-14.) U mulandu ci uno wayakolanyizizya uku miti isuma? Imiti iyatikula ikaloleka ningo sana pano ikakwata mafwa aingi alino na maluwa. Wakwe, kwaya icimuti cimwi ica ku Japan icikaikala imyaka iingi. Ivimiti vimwi ivisuma vikaikala imyaka ukucila pali 1,000. Vikwene ali vino caya nu ku yaomvi yakwe Yeova akote, yacindama sana kuli Yeova. Yeova watemwa imiyele isuma ino yakwata, na vino yakatwalilila ukuya na ucisinka kuli aliwe lino ivintu vili ningo na lino ivitala.

3. Langililini vino Yeova waomvya antu akote ukucita ukulonda kwakwe.

³ Ukukota kusilenga umuntu ate ukuya umucindame kuli Yeova.a Alino insita izingi Yeova akaomvya akote pakuti afikilizye ukulonda kwakwe. Wakwe, Sala wali umukote lino Yeova walanzile ukuti wali nu kuya nyina wa luko ulukalamba nu kuya icikolwe cakwe Mesiya. (Utan. 17:​15-19) Mose wali ala watakula lino Yeova wamupeezile umulimo wa kufumya Aina Izlaeli umu Ijipti. (Kufu. 7:​6, 7) Umutumwa Yoani wali ala watakota lino Yeova walenzile ukuti alembe mabuku 5 amuli Baibo.

4. Ukulingana na Mapinda 15:​15, i vyani ivingazwa akote ukuzizimizya intazi zino yakakwata? (Loliniko ni cikope.)

⁴ Akote yakakwata intazi izingi sana izikaiza pa mulandu nu kukula. Nkazi umwi watiile, “Cikalondekwa ukusipa lino ukukula pano ukuya umukote kutangupala.” Lelo Yeova angamwazwa ukuya ni nsansab pakuti mwaipakizya umi asi mulandu ni ntazi. (Belengini Mapinda 15:15.) Umu cipande cii tumalanda pa vintu vino akote yangacita pakuti yatwalilile ukuya ni nsansa. Nupya tumalanda na pali vino amu cilongano yangacita pakuti yaazwa aina na ya nkazi akote aaya umu cilongano cao. Nkoleelo, lekini tulande umulandu uno cingatalila ukuya ni nsansa lino tukuya tukukota.

UMULANDU UNO CINGATALILA UKUYA NI NSANSA NGA TWAKOTA

5. I vyani ivingalenga akote yamwi ukutoovoka?

⁵ I vyani ivingalenga mutoovoke? Limwi mungatoovoka pa mulandu wakuti musikukwanisha ukucita vino mwacitanga mpiti. Limwi mungaluuka manda lino mwali ance nupya lino mwali nu umi usuma. (Kasa. 7:10) Wakwe, nkazi Ruby watiile: “Cikantalila ukuzwala ivyakuzwala pa mulandu nu mwili ukuwaya. Nu kukatusha sile ikulu kuti nzwale insokosi kukantalila. Makasa yakawaya sana nupya nsiomvya ningo iminwe icakuti nu kucita sile utuntu utunono kukantalila.” Ya Harold aaombiile pa Bethel yatiile: “Insita zimwi nkasoka pano nkavilwa ukucita ivintu vyonsi vino naipakizyanga ukucita. Nakweti sana amaka lino nali umulumendo. Natemilwe sana ukuteya besibo. Nga tukuteya antu yapundanga ukuti, ‘Peelini Harold bola pano wene asipusa.’ Nomba ndakai ntanga nkwanishe nu kusumba bola.”

6. (a) I vyani vyuze ivingalenga akote yamwi ukutoovoka? (b) I vyani ivingazwa akote ukumanya ndi cakuti yalinzile ukuta ukupisha motoka nanti foo? (Lolini icipande cakuti “Uzye Ndinzile Ukuta Ukupisha Motoka?” muli magazini kwene yii)

⁶ Limwi mungatoovoka pa mulandu wakuti mukulondekwa yauze ukumicitila ivintu vino mwaicitilanga. Limwi mungalondekwa umwi uwa kumwazwa ukucita vimwi, fwandi umwi angaiza pa ng’anda umu kumusakamala nanti mungatandika ukwikala pamwi nu mwana winu. Nanti limwi ndakai mutanga mupishe motoka nanti ukuya uku ncende imwi mwenga pa mulandu wakuti mutaacikweti amaka nanti mwata ukulola ningo. Ivintu vii vingalenga mwaya nu ulanda. Cingamutalila ukucita ivintu ivingi vino mwacitanga mpiti, lelo mulinzile ukwiusha ukuti mwacindama kuli Yeova na kuli yauze. Nupya mungasininkizya ukuti Yeova wamanya vino mukayuvwa. Yeova wamanya vino mwamutemwa na vino mwatemwa aina na ya nkazi. Nupya cikwene ali cintu cicindame kuli aliwe.—1 Sam. 16:7.

7. I vyani ivingazwa yayo aakauvwa uyi pa mulandu wakwelenganya ukuti limwi yatalalolako lino Yeova alonona insi yii iipe?

⁷ Limwi mukuvwa uyi pa mulandu wakwelenganya ukuti limwi mutalalolako lino Yeova alonona insi yii iipe. Ndi cakuti mukayuvwa vivyo, i vyani ivingamwazwa. Mwaiusha ukuti kwaya umulandu ucindame uwalenga Yeova ateekele lino atatala onona insi yii iipe. (Eza. 30:18) U mulandu ci uno wateekelela? Pano akalonda ukuti antu aingi yasambilile pali aliwe nu kusoololapo ukuya ya cuza yakwe. (2 Pet. 3:9) Fwandi ndi cakuti mwatoovoka, mwaiusha ukuti antu aingi yalinzile ukusambilila pali Yeova pakuti yakapusuke lino impela itatala iza. Limwi yamwi pa yantu yaa yangaya aa lupwa lwinu.

8. Ndi cakuti akote iyalwala, i vyani limwi vino yangacita?

⁸ Asi mulandu sweswe ance nanti aikolo, ndi cakuti itulwala insita zimwi tukalanda nanti ukucita ivintu vino tukaiza itulanguluka pa cisila. (Kasa. 7:7; Yako. 3:2) Wakwe, lino Yobo umonsi uwali na ucisinka waculanga, watandike ukulanda “ivya cilandelande.” (Yobo 6:​1-3) Nupya akote yangalanda nanti ukucita vimwi vino yataali yakwelenganya napo pa mulandu nu ulwale nanti umulembo uno yakumwa. Lelo nanti cakuti sweswe yakote nanti itulwala citanga cizipe ukulacitila yauze iviipe nanti ukwenekela ukuti yauze yamatucitilanga ivintu. Nupya ndi cakuti twiluka ukuti itunena umwi mazwi aipe, tulinzile ukulenga zuwa uwelelo.—Mate. 5:​23, 24.

VINO MUNGATWALILILA UKUYA NI NSANSA

9. U mulandu ci uno mulinzile ukuleengela uwazwilizyo kuli yauze. (Loliniko ni vikope.)

⁹ Mwaleenga uwazwilizyo. (Gala. 6:2) Pa kutandika limwi cingamutalila ukucita vivyo. Nkazi Gretl watiile: “Insita zimwi cikantalila ukuleenga uwazwilizyo kuli yauze pano nkayuvwa ukuti limwi nimayacuzyanga sile. Casendiile insita pakuti nsenuke nu kuzumila ukuti nalondekwanga uwazwilizyo.” Mwaiusha ukuti antu yauze yakaya ni nsansa ndi cakuti mwayazumilizya ukuti yamwazwe. (Mili. 20:35) Nupya namwe kwene mulaya ni nsansa ukulola vino yauze yamutemwa na vino yamwikako mano.

10. U mulandu ci uno mulinzile ukulaiusha ukutaizya yauze? (Loliniko ni vikope.)

¹⁰ Mwataizya. (Kolo. 3:15; 1 Tesa. 5:18) Ndi cakuti yamwi yatucitila ivisuma, tukayuvwa ukuti itutaizya lelo itwilila ukulanga ukuti itutaizya. Lelo ndi cakuti twamwentula nu kulanda ukuti nataizya, tukalenga ya cuza itu ukuyuvwa ukuti yacindama nupya tukataizya pali vino yakatucitila. Ya Leah aakasakamala akote pa Bethel yatiile: “Nkazi wenga pali yano nkasakamala lyonsi akandembela kapepa akakuntaizya. Akalemba sile mazwi anono nupya asuma. Natemwa ukubelenga mazwi yaa nupya nkauvwa ningo ukumanya ukuti akantaizya pali vino nkamwazwa.”

11. Mungazwa uli yauze? (Loliniko ni vikope.)

¹¹ Mwaombesha pakuti mwaazwa yauze. Ndi cakuti mukuomvya insita inu na maka uku kukwazwa yauze, cilalenga ukuti mutaika sana mano uku ntazi zino mukweti. Tungakolanya akote uku mabuku umwaya masambililo acindame sana. Nomba ndi cakuti antu yasikubelenga mabuku yaa, yatanga yasambilile masambililo acindame sana. Umu nzila ili imwi kwene, acance yatanga yasambilile masambililo acindame kuli mwemwe ndi cakuti musikuyanenako ivintu vino mwamanya. Fwandi mwayuzya mauzyo nu kukutika lino yakumilondolwela pakuti mungayamanya ningo. Mwayanena vino Yeova wamwazwa umu umi winu na vino ukuvwila Yeova kungalenga yaye ni nsansa. Ukwaula nu kutwisika mulaya sana ni nsansa lino mukuteekezya nu kukomelezya acance.—Masa. 71:18.

12. Ukulingana na Ezaya 46:​4, i vyani vino Yeova walaya ukucitila akote? (Loliniko ni vikope.)

¹² Mwaleenga Yeova ukuti amupeela amaka. Nanti cakuti limwi munguvwa ukutonta, Yeova wene “asitonta nanti ukusila maka.” (Eza. 40:28) Uzye Yeova akaomvya uli maka yakwe aasisila? Inzila yonga u kukomelezya akote aya na ucisinka. (Eza. 40:​29-31) Nupya walaya ukuti alayazwa. (Belengini Ezaya 46:4.) Nupya lyonsi Yeova akafikilizya vino walaya. (Yoswa 23:14; Eza. 55:​10, 11) Ndi cakuti mwapepa, Yeova alamwazwa ukulingana na vino mukulondekwa. Lyene mulasininkizya ukuti Yeova wamutemwa nupya cilalenga ukuti muye ni nsansa.

13. Ukulingana na 2 Kolinto 4:​16-18, i vyani vino tulinzile ukulaiusha? (Loliniko ni vikope.)

¹³ Mwaiusha ukuti intazi ino mukweti i ya pa nsita sile inono. Ndi cakuti mukwiusha ukuti intazi ino mukweti iya pa nsita sile inono, cilamwangukila ukuzizimizya. Nupya Baibo ikalanda ukuti ukukota nu kulwala i vya pa nsita sile inono. (Yobo 33:25; Eza. 33:24) Fwandi mulaya ni nsansa pa mulandu wakuti mwamanya ukuti uku nkoleelo mulaya nu umi usuma, nupya mulakwata amaka. (Belengini 2 Kolinto 4:​16-18.) Nomba i vyani vino yauze yangacita pa kumwazwa?

VINO YAUZE YANGAMWAZWA

14. U mulandu ci uno cacindamila ukutandalila akote nu kuyatumila foni?

¹⁴ Lyonsi mwatandalila aina na ya nkazi akote nu kuyatumila foni. (Aeb. 13:16) Akote yakaya nu ulanda pano insita izingi yakaya yonga. Umwina Camille aakaikala pa ng’anda walanzile ati: “Ukufuma katondo ukufika manguzi nkaya sile umu ng’anda. Fwandi nkazukilwa. Insita zimwi, nkauvwa kwati a cisama wino iyayalila. Nkasakamikwa nupya nkasoka pano nsifuma pa ng’anda nupya nsikwata ivya kucita.” Ndi cakuti twatandalila akote, tukalangilila ukuti yacindama kuli sweswe nupya twayatemwa. Limwi mungiusha insita imwi lino mwalondanga ukutumila umwina nanti nkazi umukote foni nanti ukumutandalila, nomba mutacisile vivyo. Swensi kwene twaya apamviwe ndakai. Fwandi i vyani ivingatwazwa ukumanya “ivintu ivicindamisye,” ukwikapo sile nu kutandalila akote? (Filipi 1:10) Limwi mungalemba mazina ya ina na ya nkazi akote umu cilongano cinu alino nu wanda uno mungayatumila meseji nanti ukuyatumila foni. Nupya mungatantika nu wanda uno mungayatandalila, nupya mwacita ukulingana na vino mwatantika.

15. I vyani vino acance na akote yangacitila pamwi?

¹⁵ Ndi cakuti mwemwe acance, limwi mungasakamala pali vino mungalanzyanya na akote nanti ivintu vino mungacitila pamwi nayo. Lelo mutalinzile ukusakamala. Mulinzile sile ukuya cuza musuma. (Mapi. 17:17) Mwalanzyanya nayo lino ukulongana kutatala kwatandika alino na pa cisila ca kulongana. Limwi mungayuzya ukuti yamuneneko ilembo lino yatemwa nanti ivisuma vino yatemilwe lino yali ance. Nanti limwi mungayama ukuti mukatambile pamwi nayo puloglamu iya cila mwezi iya JW Broadcasting^®. Nupya mungazwa akote umu nzila na zyuze. Wakwe, mungayazwa ukusininkizya ukuti foni yao ikuomba ningo, nu kuyazwa ukucita daunilodi impapulo izipya. Nkazi Carol walanzile ati: “Mwacitila ivintu vino mwatemwa pamwi na akote. Nanti cakuti nene mukote, ncili nkalonda ukuipakizya ivintu visuma. Natemwa ukuya umu kukala ivintu, ukuya umu kulya ivyakulya umu vikuulwa muno yakakazizya ivyakulya, alino nu kucina.” Nkazi Maira nawe watiile: “Umunji wenga ali ni myaka 90. Wancilako imyaka 57. Lelo insita izingi nkailila ukuti nene umwance pali aliwe pano tukasansamukila pamwi alino nu kutambila pamwi mafilimu. Nupya nga twakwata intazi, tukaazwana.”

16. U mulandu ci uno cingazipila ukulasukilila akote kuli ya dokota?

¹⁶ Mwayasukilila uku cipatala ndi cakuti yalwala. Nga mwayatwala uku cipatala mungikala nayo pakuti musininkizye ukuti ya dokota yayasakamala ukulingana na vino yakulondekwa. (Eza. 1:17) Nupya mungayazwa lino mukulemba vino ya dokota yakuyanena. Nkazi Ruth, umukote watiile: “Ilingi nga naya nenga uku cipatala, ya dokota yasinjikako mano. Ya dokota limwi yangalanda amazwi wakwe, ‘Mutalwile sana, wakwe vino mukwelenganya.’ Nomba ndi cakuti umwi wansukilila ya dokota yakansakamala ningo. Nkataizya sana aina na ya nkazi aakansukilila umu kulola ya dokota.”

17. U mu nzila ci muno mungaombela pamwi umulimo wa kusimikila na akote?

¹⁷ Mwaomba nayo umu mulimo wa kusimikila. Akote yamwi yatanga yakwate amaka akusimikila uku ng’anda ni ng’anda. Limwi mungayama ukuti muombele pamwi nayo pali kasitandi ka mpapulo. Limwi mungayasendelako na kalimba apa kwikala lino muli pali kasitandi. Nupya mungayasenda ukuti mukatungulule isambililo lya Baibo, nanti limwi mungatungulwila pa ng’anda pa mwao. Ya eluda yangapekanya ukuti ukukomaana kwa kuya umu mulimo wa kusimikila kwayela pa mang’anda yayakote pakuti nayo yakwatako ishuko lya kuzanwako. Yeova akaya sana ni nsansa ndi cakuti walola tukulanga ukutemwa nu mucinzi uku yakote.—Mapi. 3:27; Loma 12:10.

18. I vyani vino tulasambilila umu cipande icilondelilepo?

¹⁸ Icipande cii catwiushako ukuti Yeova watemwa akote nupya akayalola ukuti yacindama. Nupya vikwene ali vino na ina na ya nkazi yonsi yakayalola. Citanguka ukuya umukote, lelo Yeova angamwazwa ukutwalilila ukuya ni nsansa. (Masa. 37:25) Fwandi mungakomeleziwa ndi cakuti mukwelenganya pa nsita iya ku nkoleelo lino mulaya sana ni nsansa ukucila na pa nsansa zino mwakwata ndakai. Lelo aina na ya nkazi yamwi yakwata intazi izipusaneko. Yamwi yakasakamala lupwa wao umukote, umwana umulwale, nanti cuza wao umulwale. Yangacita uli pakuti yatwalilile ukuya ni nsansa? Tulaasuka iuzyo lii umu cipande icilondelilepo.