“En Jime Ami Lemnok” Ñe Jemlokin Ej Ebaktok
“A jemlokõn men otemjej ej ebaktok. Inem en jime ami lemnok.”—1 PETER 4:7.
1. Ta eo ekoba ilo ad “lemnak ilo jimwe”?
NAN kein ilõñ an ri jilek Peter ej aikwij lap kitieir ilo wãwen mour ko an Christian ro. Bõtab, Peter ear jab jiroñ ri konono ro an bwe ren jenliktak jen eddo ko ilo lõl in im aikwij ko an mour; im ear jab rejañ bwe en lejen joñan air lelñoñ kin jorrãn eo ej itok. Ak, ear rejañ: “En jime ami lemnok.” “Lemnak jimwe” ej kitibuj air kwalok bebe emõn, kammanwa, lolokjen, jerbale kajur in kammanwa ilo konono im kõmmõn ko. Ej melelen ad kõtlok bwe nan in Anij en beek lemnak im kommõn ko ad. (Rome 12:2) Kinke jej mour “iolapin ebeben eo e ankeke im bõt,” juõn lemnak jimwe ej menin aikwij ñõn bõprae men ko rabañ im bin.—Pilippai 2:15.
2. Ewi wãwen an inemõn eo an Jehovah wor tokjen ñõn Christian ro rainin?
2 “Lemnak jimwe” ej bareinwõt jibañ kij ñõn bõk juõn lemnak emõn, im mol kin kij make. (Titus 2:12; Rome 12:3) Menin elap tokjen ekkar ñõn nan kein emwij jei ilo 2 Peter 3:9: “Iroij e jab kemmer kin An kalimur, einwõt jet rej watõk rumij, a Ej meanwõr ñõn kom, im jab kõnan bwe jabrewõt en joko a bwe ren otemjej itok im ukwelok ibeir.” Lale bwe Jehovah ej meanwõd, ejjab ibben ro rejjab tõmak wõt, ak bareinwõt “ibemi”—ro uan congregation eo an Christian. Etke? Kinke “e jab kõnan bwe jabrewõt en joko.” Bõlen jet rej aikwij wõt ñõn kõmmõn oktak im kajimwe ko ñõn air tellokin bõk menin letok eo kin mour indio. Kin menin jen kalimjek ijoko jej aikwij kõmmõn jet kajimwe ko ie.
“Lemnak Jimwe” ilo Kõtan ko ad
3. Ta kajitõk ko jemen im jinen ajiri ro remaroñ kajitõkin ir make kaki ikijen ajiri ro nejiir?
3 Mweo en kar juõn jikin ainemõn. Ak ibben jet ej “juõn im e obrak kin . . . akwail.” (Jabõn Kennan 17:1) Ak ewi wãwen family eo am? Mweo imõm eanemkwoj ke jen “illu, im airwaro, im konono nae kab kakitõtõ”? (Epesõs 4:31) Ak ta kin ajiri ro nejõm? Rej eñjake ke an wor yokwe im kamolol ñõn ir? (Keiri Luke 3:22.) Kwoj bõk ke ien ñõn am lelok nan in tel im katak ñõn ir? Kwoj lelok ke ‘kowe ilo kwojarjar’ jen ilo bwoktak im illu? (2 Timothy 3:16) Ke ajiri ro rej “juõn men in jolit jen Jeova,” elap an itoklimoen ilo wãwen eo rej kõmmõn ñõn ir.—Psalm 127:3.
4. (a) Ta eo emaroñ walok elañe juõn emaan ej jerbal ilo lej ibben lio belen? (b) Ewi wãwen an limaro ri belele maroñ kalaplok ainemõn ibben Anij im kalaplok mõnõnõ ilo aolepen family eo?
4 Ak ta kin ri belele eo rejtam? “Lõmaro ren bareinwõt yokwe limaro beleir im einwõt enbwiniir. Leo eo ej yokwe lio belen ej mõke yokwe e; bwe ejelok en e ar mõke kijirãte kõniekin; a ej kakajiririik e, im kaurõk e, einwõt an Kraist bareinwõt kõmõn ñõn eklisia.” (Epesõs 5:28, 29) Juõn emaan eo elej, elap an kõbbojoj, ak ejelok an kammanwa ejjab kauatata wõt ñõn jokane eo an mweo imõn ak ej kamõjnoik lok kõtan eo an ibben Anij. (1 Peter 3:7) Ak ta kin kõra ro ri belele? Ir bareinwõt rej aikwij “kõtãik ir ñõn lõmaro beleir, einwõt ñõn Iroij.” (Epesõs 5:22) Ikijen an lemnak ñõn kamõnõnõik Anij menin emaroñ jibañ juõn kõra ñõn an jab watõk likjap ko an leo belen im kõttãik wõt e ñõn leo ilo an jab jumae. Jet ien, juõn kõra ri belele emaroñ eñjake an kõnan kwalok an lemnak ilo anemkwoj. Jabõn Kennan 31:26 ej ba kin kõra eo emaroñroñ: “Ej walõñi lõñin ilo meletlet, im kien yokwe ej ion loen.” Ilo an kõmmõn ñõn leo belen ilo juõn wãwen joij im kautiej, ej kejbarok ainemõn eo ibben Anij im ej kalaplok mõnõnõ eo an aolepen family eo.—Jabõn Kennan 14:1.
5. Etke jodikdik ro rej aikwij lor nan in kakabilek eo ilo Bible ikijen wãwen eo rej jerbal ibben jemeir im jineir?
5 Jodikdik ro, ewi wãwen ami kõmmõn ñõn ro jememi im jinemi? Komij kajerbal ke nan in ennotata ko im nan ko ejelok kautiej ie ko ekkã an lõl in kõtloki? Ak komij bokake ke nan in kibel eo ilo Bible: “Ajiri rõn, komin bokake jememi im jinemi ilo Iroij, bwe men in e jime: ‘Kwon koutiej jemõm im jinõm’ (eo kien moktata eor kalimur iben): ‘Bwe en emõn ibõm, im bwe en eto am mour ion lõl’”?—Epesõs 6:1-3.
6. Ewi wãwen ad maroñ kabukõt ainemõn ibben ri kabuñ ro mõttad?
6 Jej bareinwõt kalikar “lemnak jimwe” ñe jej “kabukot ainemõn im lor e” ibben ri tõmak ro mõttad. (1 Peter 3:11) Jab errã ko im melele ko rebwid rej jarjar jen ien ñõn ien. (James 3:2) Elañe rej kõtlok bwe en walok kijirat ko, ainemõn eo an aolepen congregation eo emaroñ bed ilo kauatata. (Galetia 5:15) Inem mõkaj im kajemlok akwel ko; kabukõt mejelan ko reainemõn.—Matthew 5:23-25; Epesõs 4:26; Kolosse 3:13, 14.
“Lemnak Jimwe” im Eddo ko an Family eo
7. (a) Ewi wãwen Paul ear rejañ ñõn ad kwalok “lemnak jimwe” ilo jerbal ko ad jen ran ñõn ran? (b) Ta lemnak eo ej aikwij wor ibben Christian ri belele maan im kõra ro kin eddo ko air ilo mweo?
7 Ri jilek Paul ear kakabilek Christian ro “bwe jen mour im jadõr im jimewõt.” (Titus 2:12) Ekaitoklimo bwe, ilo eon eo, Paul ej kõketak kõra ro ñõn “yokwe ro beleir im ro nejiir, im bwe en emõn mwiliir, bwe ren erreo, dri jerbal ilo jikiir.” (Titus 2:4, 5) Paul ear jeje menin ilo yiõ ko 61-64 C.E., jejjo yiõ ko moktalok jen jemlokin jukjuk im bed eo an ri Jew ro. Ak, jerbal ko jen ran ñõn ran, einwõt jerbal ko ilo mweo, rar lap wõt tokjeir. Kin menin leo im lio jimor rej aikwij kejbarok wõt juõn lemnak emõn im jimwe kin eddo ko air bwe “ren jab blaspim nan in Anij.” Juõn bõran family ear jolok an bwid ñõn juõn eo ear lolok kin an nana baotokin mweo imõn. Ear kamelele bwe mweo ear bed ilo an jañin kõmmõne “kinke ear bed ilo jerbal in pioneer.” Ej menin nebar ñe jej kõmmõn menin katok kin tokjen eo ñõn Ailiñ eo, ak jej aikwij kejbarok bwe jen jab kõmmõn kauatata ñõn kejbarok eo an family ko ad.
8. Ewi wãwen an bõran family ko maroñ kejbarok aikwij ko an family ko air ilo juõn wãwen eo ejokkin wõt juõn?
8 Bible ej rejañ lõmaro jemen family ko bwe en family ko air eo mokta, ilo an ba bwe juõn eo ej likjap in lelok aikwij eo an family eo ear “kariõp an tõmak im ej nana jen dri jab tõmak.” (1 Timothy 5:8) Wãwen mour ko ekajjo wãwen ilo belakin lõl in, im ej emõn ñõn kejbarok kõtmene ko kin mweiuk ñõn juõn joñan emõn. “Kwon jab letok jeramel ak elõñ mweiuk,” ri jeje Jabõn Kennan 30:8 ear jar. Bõtab, jemen im jinen ajiri ro rej aikwij jab kajekdon aikwij ko ilo kanniek an ajiri ro nejiir. Ñõn wanjoñok, ej men in meletlet ke, ñõn an juõn illok jen familly eo an im jab kabwe menin aikwij ko an ñõn an kabukõt jerammõn ko ikijen theocratic? Menin ejamin kõmmõn meeo ñõn ajiri ro nejin ke? Ijo tu-rãjet, Jabõn Kennan 24:27 ej ba: “Kwon kapojõk am jerbal inabij, im kapoje ñõn yuk ilo jikin kallip. Inem tokelik kwon kalek mweo imõm.” Aet, ke juõn ej lemnak kin aikwij ko kin mweiuk, ‘kalek mweo imõn’—ilo jitõb im eñjake—menin elap tokjen.
9. Etke ej menin meletlet ñõn bõran family ko bwe ren lemnak kin air maroñ mij ak nañinmij?
9 Emwij ke am kõmmõn menin aikwij ko ñõn kejbarok family eo am ñe kwolokan baj jerata im mij ilo ejelok kar bojak ñõn e? Jabõn Kennan 13:22 ej ba: “Juõn armij emõn ej likit men in jolit ñõn ro jibwin.” Ijellokin juõn men in jolet kin jelalokjen eo kin Jehovah im juõn kõtan emõn ibben, jemen im jinen ajiri ro emaroñ wor air itoklimo in lelok mweiuk ñõn ajiri ro nejiir. Ilo elõñ ene ko bõran family eo ej bõk eddo enaj kajeoñ kõmmõn an jortoklik, juõn kallimur ilo kien, im insurance. Bwe, armij ro an Anij rejjab ellã jen “ien im men in walok.” (Ecclesiastes 9:11) Money ej “juõn men in kouk,” im kõmmõn karõk ilo kejbarok ekkã an maroñ bõprae elap iñtan. (Ecclesiastes 7:12) Ilo ailiñ ko ijo kien eo ejjab kõllã wõnãn doctor ie, jet remaroñ kajenolok jet money ñõn aikwij ko ñõn doctor ak kõmmõn karõk ñõn jet kain money in jibañ ñõn doctor.a
10. Ewi wãwen an Christian ro jemen im jinen ajiri ro maroñ “ojõk” ñõn ajiri ro nejiir?
10 Jeje ko rej bareinwõt ba: “Ej jab kwonan ajiri ojõk jemeir im jineir, a kwonan jemeir im jineir ojõk ro nejiir.” (2 Korint 12:14) Ilo lõl in ekkã an jemen im jinen likit money ñõn an ajiri ro nejiir school im ñõn belele ilo ran ko rej itok bwe en emõn ijjino eo air ilo mour. Emwij ke am lemnak in keboj ilju eo an ajiri eo nejõm ilo jitõb? Jen baj ba, ñõn wanjoñok, bwe juõn ajiri eo emwij an rittolok ej jibadõk an full-time ilo jerbal in kwalok nan. Ke ro rej bõk jerbal in full-time rejjab kõtmene ñõn air bõk jibañ ikijen money jen ro jet, jemen im jinen eo ej yokwe remaroñ kãlet bwe ren ‘lelok ñõn ro remõn men ko rej aikwij kaki’ ñõn air maroñ jibañ e bwe en bed wõt ilo jerbal in full-time.—Rome 12:13; 1 Samuel 2:18, 19; Pilippai 4:14-18.
11. An wor juõn lemnak emõn kin money ej kalikar ke juõn jabwe in tõmak? Kamelele.
11 Bõk juõn lemnak eo ejimwe kin money ejjab menin kalikar juõn likjap in tõmak bwe jukjuk im bed in enana an Satan ej ebaklok ñõn jemlokin. Ej baj juõn men eo ej kwalok “meletlet emõn” im bebe eo ejimwe. (Jabõn Kennan 2:7; 3:21) Juõn ien Jesus ear ba bwe “ro nejin lõl in ilo air ebeben re meletlet . . . jen ro nejin maram” ilo kajerbal money. (Luke 16:8) Inem, ejelok bwilõñ, bwe jet emwij air lo aikwij eo ñõn kõmmõn kajimwe ilo wãwen eo rej kajerbal men ko mweieir, bwe en emõnlok air kõke aikwij ko an family ko air.
“Lemnak Jimwe” ilo Ad Lemnak kin School
12. Ewi wãwen an kar Jesus katakin ri kalor ro an ñõn bõk wãwen ko rekãl?
12 “Wãwen lõl in ej oktak lok,” im oktak ko ilo economy im men ko rej walok ikijen menin ellolo ko rej jino waloktak. (1 Korint 7:31, NW) Bõtab, Jesus ear katakin ri kalor ro an bwe ren maroñ ukoktak. Ear jiroñ ir ke ear jilkinlok ir ilo jerbal in kwalok nan eo air ilo jinoin: “Komin jab eãt gold, im silver, im jinibũrõrõ na iloan kõñir ko ami; Enjelok bõjo in ami etal, jab ruo kobe, jab ballin neimi, jab jokwõn; bwe dri jerbal ej tellokõn kijen.” (Matthew 10:9, 10) A, ilo bar juõn ien tokelik, Jesus ear ba: “A kiõ eo bõjo in mõnni iben, en bõke, im bareinwõt bõjo in ekõn.” (Luke 22:36) Ta eo ear oktak? Wãwen ko. Wãwen eo ibelakin kabuñ ear oktak im laplok an wor jumae, im kiõ rar aikwij bõk menin aikwij ko air make.
13. Ta unleplep eo kin school, im ewi wãwen an jemen im jinen ajiri ro maroñ rejtak ajiri ro nejiir ilo menin?
13 Einwõt rainin, jemen im jinen ajiri ro remaroñ aikwij lemnak kin wãwen ko rainin ikijen economy. Ñõn wanjoñok, kwoj kõmmõn karõk ke ñõn am lukkun lale bwe ajiri ro nejõm en bwe air bõk katak ilo school? Un eo elap kin school ej ñõn keboj juõn jodikdik bwe en juõn ri kwalok nan eo ebolemen an Jehovah. Im school eo elaptata aorõkin ian school otemjej ej juõn school eo ilo jitõb. (Isaiah 54:13) Jemen im jinen ajiri ro rej bareinwõt lemnak kin maroñ eo an ajiri ro nejiir ñõn air jurake ir make ikijen money. Inem lelok ial in tel ñõn ajiri ro nejõm, jibañ ir ñõn air kãlet unin tel in katak eo ekwon ilo school, im konono ibbeir elañe ej menin meletlet ñõn jibadõk jabdewõt kain school ko jet ak jab. Bebe ko einwõt kein rej eddo eo an juõn family, im ro jet rej aikwij jab notaiki ial eo rar bõke. (Jabõn Kennan 22:6) Ak ta kin ro rar kãlet air katakin ajiri ro nejiir ilo mweo imweir?b Meñe elõñ rar kõmmõne juõn jerbal eo ewor nebar ie, jet rar lo bwe wãwen in elaplok an bin jen air kar maroñ kalmenlokjen kake, im ajiri ro nejiir ear jab bwe air bõk katak. Inem elañe kwoj lemnak kin school ilo mweo, lukkun lale wõnãn eo, lukkun etale im lale elañe ewor ibbõm kabel ko im maroñ eo ñõn kauweik kwe make me kwoj aikwiji ñõn wõnmanlok wõt.—Luke 14:28.
‘Jab Bukõt Men ko Relap’
14, 15. (a) Ewi wãwen an kar Baruch luji jokkin wõt juõn eo an ilo jitõb? (b) Etke kar menin bwebwe ñõn e bwe en ‘kabukõt men ko relap’?
14 Ke jemlokin jukjuk im bed in ejañin itok, jet remaroñ iten bukõt men eo lõl in emaroñ letoke—jerbal ko rebuñbuñ, jerbal ko rej koorlok money, im mweie. Lemnak kin ri jeje eo an Jeremiah, Baruch. Ear kwalok an liejlol: “Woe, kiõ, ñõn iõ, bwe Jehovah ear kobaiktok buromõj ñõn iñtan eo aõ! I kanuij in mõk kin aõ liejlol im ejelok jikin aõ kakije en iar loe.” (Jeremiah 45:3) Baruch ear mõk. Ilo an jerbal einwõt ri jeje eo ñõn Jeremiah kar juõn jerbal eo ebin im kamõkmõk. (Jeremiah 36:14-26) Im einwõt ejelok jemlokin an mõk ear loe. Enaj kar 18 yiõ ko mokta jen an kar Jerusalem jebeplok.
15 Jehovah ear jiroñ Baruch: “Lo! Men eo I ar kaleke Ij rupe, im men eo I ar katõke Ij totake, meñe aolepen ene eo make. Ak kin kwe, kwoj kabukõt wõt men ko relap ñõn kwe make. Kwon jab etal wõt im bukõte.” Baruch ear luji an jokkin wõt juõn. Ear jino ‘bukõt men ko relap ñõn e make,’ bõlen mweie, buñbuñ, ak lõñ mweien. Ke Jehovah ear “totake, meñe aolepen ene eo make,” ewi tokjen kabukõt kain men kein? Kin menin Jehovah ear lelok ñõn Baruch nan in kakememej in: “Bwe Ij bõktok juõn jorrãn ion kanniek otemjej . . . , im I naj lewõj ñõn yuk am einwõt juõn men in rakim ilo ijoko otemjej kwo maroñ illok ie lok.” Mweie kin mweiuk ejamin ellã jen jorrãn eo an Jerusalem! Jehovah ear lelok wõt lomor eo an “einwõt juõn men in rakim.”—Jeremiah 45:4, 5.
16. Ta katak eo armij ro an Jehovah rainin remaroñ katak jen e kin men eo Baruch ear ione?
16 Baruch ear eoroñ kajimwe eo an Jehovah, im, ilo an mol ñõn kallimur eo an Jehovah, Baruch ear ko kin mour eo an. (Jeremiah 43:6, 7) Ej juõn katak emõn ñõn armij ro an Jehovah rainin! Ien in ejjab ien eo ñõn ‘kabukõt men ko relap ñõn kij make.’ Etke? Kinke “lõl e jokolok im mõm ko an.”—1 John 2:17.
Kajerbal Bwen Ien in ilo Wãwen eo Emõntata
17, 18. (a) Ewi wãwen an kar Jonah emmakit ke ri Ninevah ro rar ukwelok? (b) Ta katak eo Jehovah ear katakin Jonah?
17 Inem, ewi wãwen ad maroñ kajerbal bwen ien in ilo wãwen eo emõntata? Katak jen jela eo an ri kanan Jonah. Ear “etal ñõn Nineveh . . . , im ear etal wõt im keañ im ba: ‘Mõttan wõt eñoul ran, im Nineveh enaj jorrãn.’” Jonah ear ilbõk, ke ri Nineveh ro rar uak ñõn ennan eo an im ukwelok! Jehovah ear jenlik jen an kokkure jikin kwelok eo. Ta emmakit eo an Jonah? “O Jehovah, kwon joij im bõklok aõ jen ña, bwe aõ mij emõnlok jen aõ mour.”—Jonah 3:3, 4; 4:3.
18 Inem Jehovah ear katakin Jonah juõn katak eaorõk. Ear “kõmmõn bwe juõn wut en wõnliñtak ion Jonah, bwe en kaellure ion bõran . . . Im Jonah ear jino lap an lõñliñ kin wut eo.” Bõtab, lõñliñ eo an Jonah ear kadu, ke wut eo ear mõkaj an aemedlok. Jonah ear oktak im “bwil an illu” kin an jab jokane. Jehovah ear kalikar point eo An, ke ear ba: “Kwe, kin ijo kwunam, kwar eñjake am buromõj kin wut eo . . . Ij jab aikwij eñjake aõ buromõj ke kin jikin kwelok eo elap an Nineveh, eo elõñlok jen jibuki im roñoul thousand maan ro rejjab jela ñõn jidik kin oktak eo ikõtan anbijmaroñ in peiir im anmiñiir, ijellokin menin mour ko rawie?”—Jonah 4:6, 7, 9-11.
19. Ta lain in lemnak eo ekibbon jenaj kõnan bõpraiki?
19 Kammanwa eo an Jonah ear lap an lemnak wõt kin e! Ear maroñ eñjake an buromõj kin juõn wut, ak ear jab eñjake an yokwe armij in Nineveh—armij ro, ilo konono ilo nan in kõkkar, ‘rar jab jela oktak eo ikõtan anbijmaroñ in peiir im anmiñiir.’ Jemaroñ ilo wãwen in lok wõt lukkun kõnan an itok jorrãn eo ñõn lõl in enana im ejimwe an eindein! (2 Tessalonika 1:8) Bõtab, ke jej kõttar, ewor juõn ad eddo ñõn jibañ armij ro emol burueir, ilo konono ilo nan in kõkkar, ro rejjab ‘jela anbijmaroñ in peiir jen anmiñiir.’ (Matthew 9:36; Rome 10:13-15) Kwonaj kajerbal ke bwen ien in ekadu ñõn jibañ ro relõñ joñan wõt am maroñ bwe ren bõk jelalokjen eo eaorõk kin Jehovah? Jerbal et eo emaroñ joñan wõt lõñliñ eo in jibañ juõn armij ñõn an bõk mour?
Etal wõt im Mour Kin “Lemnak Jimwe”
20, 21. (a) Ta jet ian wãwen ko jemaroñ kalikar “lemnak jimwe” ie ilo ran ko rebed iman? (b) Ta jerammõn ko renaj itok jen ad mour kin “lemnak jimwe”?
20 Ke jukjuk im bed eo an Satan ej etal wõt im jakolok ilo an jorrãn, aitwerõk ko rekãl emol renaj jelmaek kij. Ruo Timothy 3:13 ej kanan: “A armij renana im ro dri jela mon re naj laplok ilo air nana.” Ak jab “mõk im kijelok ilo buruemi.” (Hebrew 12:3) Atartar ion Jehovah ñõn bõk kakajur. (Pilippai 4:13) Katak ñõn jela ukoktak, ñõn kõmmõn oktak ko ñõn wãwen kein rej nanalok, jen am lemnak kin ien eo emotlok. (Ecclesiastes 7:10) Kajerbal meletlet, im etal wõt ilo ial in tel eo “dri korijer eo e tiljek im meletlet” ej letok.—Matthew 24:45-47.
21 Jejjab jela ewi joñan bwen ien eo ej bed wõt. Ak, jemaroñ ba ilo liki bwe “jemlokin men otemjej ebaktok.” Mae ien eo jemlokin enaj itok, jen mour kin “lemnak jimwe” ilo ad jerbal ibben don, ilo wãwen eo jej kejbarok family ko ad, im ilo eddo ko ad ilo jikin jerbal eo ad. Ilo ad kõmmõn eindein, kij aolep jemaroñ liki bwe renaj lo kij “ilo ainemõn im ejelok ad mãr ak notad”!—2 Peter 3:14.
[Kamelele ko itulal]
a Ilo United States, ñõn wanjoñok, elõñ ewor air health insurance, meñe kain wãwen in ebwe an lap wõnãn. Jet family ko an Ri Kennan ro rar lo bwe jet doctor elaplok air mõnõnõ in kajerbal kamadmõd ko rej jab lelok bõtõktõk ie ñe ewor an family eo insurance. Elõñ doctor ro renaj bõk joñan kõllã eo ediklok iumin insurance ko ewor joñair ak insurance ko kien ej bõk eddoiir.
b Meñe juõn ej jibadõk an school ilo mweo ej juõn bebe eo an juõn armij make. Lale katak eo kin “Home Schooling—Is It For You? (School ilo mweo—Ej ñõn Kwe Ke?),” ej walok ilo April 8, 1993, ilo Awake!
Point ko ñõn Elij
◻ Ewi wãwen ad maroñ kwalok “lemnak jimwe” ilo kõtan ko ad?
◻ Ewi wãwen ad maroñ kwalok jokkin wõt juõn ilo ad kejbarok eddo ko an family eo?
◻ Etke jemen im jinen ajiri ro ej aikwij wor air itoklimoiir ilo school eo an ajiri ro nejiir?
◻ Ta katak ko jemaroñ katak kaki jen Baruch im Jonah?
[Pija eo ilo peij 10]
Ñe juõn emaan im kõra ri belele ej nana airro kõmmõn ñõn don, rej kamõjnoik lok kõtan eo air ibben Jehovah
[Pija eo ilo peij 11]
Jemen im jinen ajiri ro rej aikwij itoklimo kin school eo an ajiri ro nejiir