Watchtower ONLINE L̦ÃIBRÃRE
Watchtower
ONLINE L̦ÃIBRÃRE
Kajin M̦ajel̦
O̦
  • N̦
  • n̦
  • M̦
  • m̦
  • L̦
  • l̦
  • O̦
  • o̦
  • BAIBÕL̦
  • BOK IM KEIN KATAK
  • KWEILO̦K KO
  • w01 1/1 p. 19-24
  • Jibañ Ro Jet Ñan Tellokin Air Etetal Ibben Jehovah

Ejjañin wõr pija in ilo tõre in.

Jol̦o̦k bõd, ewõr juon problem ej kõm̦m̦an an jab jo̦ pija in.

  • Jibañ Ro Jet Ñan Tellokin Air Etetal Ibben Jehovah
  • Imõniaroñroñ Ej Kwalok kin Ailiñ eo an Jeova—2001
  • Unin Tõl Jidikdik Ko
  • Katak ko Jet
  • Jibañ eo Ekeie ñan Ro ilo Colossae
  • Kwon Kajejjet Men ko Kwoj Jar Kaki
  • Jerbal ñan Am Kakajurlok Ro Jet
  • Jutak Wãnik Kin Juõn Tõmak Eebin
    Imõniaroñroñ Ej Kwalok kin Ailiñ eo an Jeova—2001
  • Komin Kakajur Don
    Imõniaroñroñ Ej Kwalok kin Ailiñ eo an Jeova—2004
  • Kepaak Anij ilo Am̦ Jar
    Ta eo Baibõl̦ Ej Lukkuun Katakin Kõj?
  • Wãwen Bõk Jibañ Ikijjen Jar
    Kwo Maroñ Mour Indrio ilo Paradise ion Lõl
Ebar Wõr
Imõniaroñroñ Ej Kwalok kin Ailiñ eo an Jeova—2001
w01 1/1 p. 19-24

Jibañ Ro Jet Ñan Tellokin Air Etetal Ibben Jehovah

“Kim . . . e jab jokwõr am jar im kajitõk kin kom . . . bwe ami etetal en tellokõn Iroij [Jehovah] im kabuñburuen ilo men otemjej, im bwe komin jebar leen ilo jerbal ko remõn otemjej.”​—DRI KOLOSSE 1:​9, 10.

1, 2. Ta eo maroñ juõn unjen lañliñ im kajuburu?

“KIMIJ JOKWE ilo juõn trailer ilo juõn jikin kallip. Ilo am kejbãrok bwe wãwen am mour en jab aebwokbwok, enaj laplok an wõr ien ñan jibadõk armij kin news eo emõn. Kim ar bõk jerammõn eo elap ñan jibañ elõñ armij ñan wujleplok air mour ñan Jehovah.”​—Ruo ri belele ro, rej kwalok nan full-time ilo South Africa.

2 Kwojjab errã ke bwe jibañ ro jet ej bõktok elap lañliñ? Jet rej keini air kajeoñ in jibañ ro renañinmij, jeramel, ak rej buromõj kin air make lok iair​—im rej juburu kin air kõmmani. Ri Christian ro remol rej tõmak bwe jibañ eo elaptata remaroñ lelok ñan ro jet ej ilo air jaketo-jaketak jelãlokjen eo kin Jehovah Anij im Jesus Christ ibbeir. Men in wõt emaroñ tel ro jet ñan air bõk binmour eo an Jesus, kaddek juõn kõtan emõn ibben Anij, inem itok im tellokin air bõk mour indio.​—Jerbal 3:​19-​21; 13:48.

3. Kain jibañ rot ej tellokin ad lemnak kaki?

3 Bõtab, ta kin am jibañ ro me ededelok air karejar ñan Anij, ro rej lor “Ial eo”? (Jerbal 19:9) Ejelok bere bwe ej lap am itoklimo kake ir, bõtab kwojjab lo wãwen eo kwomaroñ kalaplok am jibañ ir. Ak wãwen eo ibbam emaroñ kalikjap joñan am maroñ jibañ ir, im ilo wãwen in kalikjap joñan am maroñ bõk lañliñ. (Jerbal 20:35) Jemaroñ katak jen book in Dri Kolosse kin wãwen kein ruo.

4. (a) Iumin wãwen ta ko Paul ear jeje lok ñan ri Colossae ro? (b) Ewi wãwen ear jelet Epaphras?

4 Ke ri jilek Paul ear jejelok ñan ri Christian ro ilo Colossae, ear bed ilo kalbuj ilo Rome, ak armij rar maroñ lolok e. Einwõt kwoj kõtmene kake, Paul ear kortokjen anemkwoj eo an ewõr joñan ñan kwalok kin Ailiñ in Anij. (Jerbal 28:16-​31) Ri Christian ro mõttan Paul rar maroñ lolok e, im bõlen jet ien jet rar bed ilo kalbuj ibben. (Dri Kolosse 1:​7, 8; 4:​10) Juõn iair kar ri evanjel eo ekijejeto Epaphras jen jikin kwelok in Colossae ilo Phrygia, ilo jikin eo eutiej im e jebãn wõt juõn turear in Ephesus ilo Asia Minor (Turkey ilo ran kein). Elap an kar Epaphras jibañ ñan kajutak juõn congregation ilo Colossae, im ear kate e ñan jibañ congregation ko rebak ilo Laodicea im Hierapolis. (Dri Kolosse 4:​12, 13) Etke Epaphras ear etal ñan Rome in lolok Paul, im ta eo jemaroñ katak jen wãwen an kar Paul emmakit?

Jibañ eo Ekeie ñan Ro ilo Colossae

5. Etke ear eindein men eo Paul ear jeje kake ñan ri Colossae ro?

5 Bwe en bwebwenato ibben Paul kin wãwen ko ilo congregation in Colossae, Epaphras ear kõmman trip eo ebin ñan Rome. Ear report kin tõmak, yokwe, im jibadbad ko in kwalok nan an ri Christian rein. (Dri Kolosse 1:​4-8) Ak, ear bareinwõt kwalok kin inebata ko an kin kilan ko renana me rar kauwatata ñan mour in jitõb an ri Colossae ro. Paul ear uak kin letter in kakõrmol eo an me ear jumae jet lemnak ko me ri kaki ro rewan rar kajededloki. Ear laptata an lalelok kin jerbal eo elap an Jesus Christ.a Jibañ eo an ear jerbal wõt ke ñan an kalikar mol ko relap ilo Bible? Ear bar wõr ke wãwen ko jet ear maroñ jibañ ri Colossae ro, im ta eo jemaroñ katak ikijen jibañ ro jet?

6. Ta men eo Paul ear kalikar kake ilo letter eo an ñan ri Colossae ro?

6 Ilo jinoin letter eo an, Paul ear kamelele kin juõn wãwen jibañ jemaroñ likjap kake. Kar juõn wãwen lelok jibañ me ear ekeie jen juõn jikin etolok, bwe Paul im Epaphras rar bed ilo juõn jikin etolok jen Colossae. Paul ear kamol: “Kimij kamolol Anij Jemen ar Iroij Jisõs Kraist, im ien otemjej kim jar kin kom.” Aet, jar kein rar jejjet ñan ri Christian ro ilo Colossae. Paul ear kobaik: “Kin men in kim bareinwõt, jen ran eo kim ar roñjake, e jab jokwõr am jar im kajitõk kin kom, im kõnan bwe komin obrõk kin jela ankil An ilo meletlet otemjej im lolãtãt jen Jitõb.”​—Dri Kolosse 1:​3, 9.

7, 8. Jar ko ad make im ko ilo congregation eo ekkã an kitibuj ta eo?

7 Jej jelã bwe Jehovah ej eo ej “roñjake jar,” inem jemaroñ liki bwe ej bojak in roñjake jar ko ad rekkar ñan ankil an. (Sam 65:2; 86:6; Jabõn Kennan Ko 15:​8, 29; 1 Jon 5:​14) Ak, ñe jej jar kin ro jet jar ko ad rej einwõt ta?

8 Ekkã ad lemnak im jar kin ‘ro jeid im jatid rej bed i lal.’ (1 Piter 5:9) Ak jemaroñ kebak Jehovah ilo jar kin ri Christian ro im ro jet ilo juõn jikin ear walok juõn jorrãn ie. Ilo ebeben eo kein kajuõn ke ri kalor ro ilo jikin ko jet rar roñ kin ñitta eo ear walok ilo Judea, alikar rar kwalok elõñ jar ko kin ro jeiir im jatid moktalok jen air kar jilkinlok kein jibañ ko. (Jerbal 11:27-​30) Ilo ran ko ad, jar ko kin dolul in jimjeid jimjatid ibelakin lal ak kin juõn kumi elap in ro jeid im jatid ekkã ad roñ ilo kwelok ko, ijo elõñ rej aikwij melele im maroñ ba “Amen.”​—1 Dri Korint 14:16.

Kwon Kajejjet Men ko Kwoj Jar Kaki

9, 10. (a) Wanjoñok ta ko rej kwalok bwe jar kin jejjet in kajjojo armij ej ekkar? (b) Ewi wãwen Paul kar unin an armij kajejjet air jar kake?

9 Ak, Bible eo ej letok ñan kij wanjoñok in jar ko kin ro jet me elaplok an kajejjete ñan armij ro kajjojo. Lemnak kin nan ko an Jesus me emwij je ilo Luk 22:31, 32. Ri jilek ro 11 retiljek rar bed ibelakin. Aolepeir renaj aikwiji jibañ jen Anij ñan kijenmij ilo ien ko rebin rar bed iman, im Jesus ear jar kin ir. (Jon 17:​9-​14) Ak, Jesus ear kajenolok Peter, im kajejjet an jar kin ri karejar in. Wanjoñok ko jet: Elisha ear jar bwe Anij en jibañ jejjet in juõn armij, ri karejar eo an. (2 Kiñ Ro 6:​15-​17) Ri jilek John ear jar bwe en emõn mour an Gaius ilo enbwin im ilo jitõb. (3 Jon 1, 2) Im jar ko jet rar jejjete jet kumi ko.​—Job 42:​7, 8; Luk 6:​28; Jerbal 7:​60; 1 Timote 2:​1, 2.

10 Letter ko an Paul rej bõkmantak kin jar ko rejejjet. Ear kajitõk bwe ren jar kin e ak kin e im ro mõttan. Dri Kolosse 4:​2, 3 ej ba: “Komin niknik ilo jar, im ekil iloan kin kamolol; Im ilo ien jar, komin bareinwõt jar kin kim, bwe Anij en kebellok ñõn kim aur in nan, bwe kimin konono men eo etino an Kraist, kin eo ña ij bareinwõt ilo kworak ko.” Lemnak, bareinwõt, kin wanjoñok kein jet: Dri Rom 15:30; 1 Dri Tessalonika 5:​25; 2 Dri Tessalonika 3:1; Dri Hibru 13:18.

11. Ke ear bed ilo Rome, Epaphras ear jar kin wõn?

11 Men in ear eindein bareinwõt kin eo mõttan Paul ilo Rome. “Epapras, juõn iami, . . . ej yokyokwe kom, im ien otemjej elap an kate kin kom ilo jar ko an.” (Dri Kolosse 4:​12) Nan eo rej ukõte “kate” emaroñ melelen “kamaat an maroñ,” einwõt juõn gymnast (ri ikkure) ej kõmmane ilo ikkure ko ilo ien ko etto. Epaphras ear baj kate e im jar ke kin ri tõmak ro ibelakin lal ak kin ri kabuñ ro remol ilujen Asia Minor? Paul ear kalikar bwe Epaphras ear kajejjet an jar kin ro ilo Colossae. Epaphras ear jelã kin wãwen eo ear bed ibbeir. Jejjab jelã ãt ko etan aolepeir, im jejjab bareinwõt jelã kin abañ ko rar jelmaiki, ak lemnak kin jet wãwen ko remaroñ kar walok. Bõlen likao eo Linus ear kate e nae kilan eo kin philosophy (katak in meletlet) ko rej jededlok, im Rufus ear maroñ aikwij an bõk kajur ñan jumae kareelel eo kin manit ko an mokta ilo kabuñ in Judaism. Kinke leo belen ear jab juõn ri tõmak, Persis ear aikwij ke kijenmij im meletlet ñan kakajiririk ro nejin ilo Iroij, im Asyncritus, eo ear kijenmij kin juõn nañinmij eo ej jemlok ilo mij, ear laplok ke an aikwij bõk kainemõn? Aet, Epaphras ear jelã kin ro rar bed ilo congregation eo an, im ear mol an jar kin ir kinke e im Paul rar jimor kõnan bwe rein retiljek ren tellokin air etetal ibben Jehovah.

12. Ewi wãwen jar ko ad make emaroñ laplok an jejjet?

12 Kwoj lo ke joñok eo ñan kij​—juõn wãwen ñan ad jibañ ro jet? Einwõt kar kalikare, jar ko ilobwilij ilo kwelok ko an Christian ekkã air jab lukkun kajejjeti, ilo lemnak kin ri kwelok ro reinjuõn jen don. Ak jar ko ad make ak an family eo remaroñ lukkun jejjet. Ke jemaroñ kajitõk jet ien bwe Anij en tel im kajerammõn aolep overseer ro rej ito-itak ak shepherd ro ilo jitõb, jejjab maroñ ke kajejjet kajitõk ko ad jet ien? Ñan wanjoñok, etke kwojjab jar im kajerbal ãt eo etan circuit overseer eo ej lolok congregation eo am ak ri tel in Congregation Book Study eo am? Dri Pilippai 2:​25-​28 im 1 Timote 5:​23 rej kwalok kin itoklimo eo an Paul kin ejmour kajjojo an Timothy im Epaphroditus. Jejjab maroñ ke kwalok ejja itoklimo eo wõt kin ro renañinmij me jej jelã etair?

13. Kain rot wãwen ko rej ekkar ñan ad kobaiki ilo jar eo ad make?

13 Emol, jej aikwij bõprae ad deloñ ilo men ko an ro jet make, ak ej ekkar bwe jar ko ad ren kwalok itoklimo eo emol kin ro jej jelã kajjiir im yokwe. (1 Timote 5:​13; 1 Piter 4:​15) Juõn brother emaroñ kar luji job eo an, im jejjab maroñ lelok bar juõn ñan e. Ak, jemaroñ kwalok ãt eo etan im konono kin abañ eo an ilo jar ko ad make. (Sam 37:25; Jabõn Kennan Ko 10:3) Jej jelã ke kin juõn sister ej make ian eo ear ritto lok im ejako leo belen im ro nejin kinke ear bebek bwe en mare “ilo Iroij wõt.”? (1 Dri Korint 7:​39) Ilo jar ko am make, etke kwojjab kajitõk ibben Jehovah ñan kajerammõn im jibañ e ñan wõnmanlok ilo tiljek ilo jerbal eo an? Einwõt bar juõn wanjoñok, ruo elder ro remaroñ kar lelok nan in kakabilek ñan juõn brother eo ear kõmman bwid. Etke kajjojo iair rejjab kwalok kin etan ilo jar ko air make jen ien ñan ien?

14. Ewi wãwen jar ko rejejjet rej mõttan ad jibañ ro jet?

14 Ebol men ko kwomaroñ kobaik ilo jar ko am make kin armij ro kajjojo me kwoj jelã rej aikwiji jibañ, kainemõn, meletlet, im jitõb kwojarjar an Jehovah, ak jabdewõt leen jitõb ko rej walok jen e. Kin tolokin ak wãwen ko jet, kwomaroñ eñjake bwe ewõr joñan mweiuk ko ak jibañ kwomaroñ liloki. Ak jab meloklok in jar kin ro jeõm im jatõm maan im kõrã. Kwoj jelã rekõnan tellokin air etetal ibben Jehovah, ak remaroñ aikwiji jibañ ñan air wõnmanlok im kõmmane. Key eo ñan jibañ ir ej jar ko am.​—Sam 18:2; 20:​1, 2; 34:15; 46:1; 121:​1-3.

Jerbal ñan Am Kakajurlok Ro Jet

15. Etke jej aikwij itoklimo kin mõttan eo eliktata in book in Dri Kolosse?

15 Emol, jar ko rejejjet im mol rejjab wãwen eo wõt ñan jibañ ro jet, elaptata ro rebak im jitenburu ibbam. Book in Dri Kolosse ej kalikar men in. Elõñ ri meletlet ro rej bõk lemnak eo bwe elikin an kar Paul lelok nan in tel im nan in kakabilek ko rekeie, ear baj lelok nan in yokyokwe ko. (Dri Kolosse 4:​7-​18) Ilo oktan, emwij ad lo bwe mõttan eo eliktata in book in ewõr nan in kakabilek ko raorõk, im ewõr men ko jet jemaroñ katak jen mõttan jabin.

16, 17. Ta eo jemaroñ ba kin brother ro me Dri Kolosse 4:​10, 11 ej kwalok kaki?

16 Paul ear je: “Aristarkõs, dri prisõn iba, ej yokyokwe kom, im Mark, mõñren Barnebas (kin eo kom ar bõk kien ko; elañe ej iwij ñõn kom, komin bõk e), Im Jisõs, ãt eo juõn Jõstõs, irro ian dri mijmij: irjil wõt dri jerbal iba ñõn ailiñ in Anij, im r’ar [“juõn kein kakajuror iõ,” New World Translation].”​—Dri Kolosse 4:​10, 11.

17 Paul ear kwalok kajjen jet brother ro me rar tellokin bõk nebar. Ear ba bwe rar ian ri mwijmwij ro, jen ailiñ an ri Jew ro. Kar elõñ ri Jew ro emwij air mwijmwij ilo Rome, im jet iair rar kiõ ri Christian ro. Ak, ro Paul ear konono kaki rar itok im jibañ e. Alikar, rar jab makoko in koba ibben ri Christian ri Ailiñ ko, im rar mõnõnõ in bõk kunair im kwalok nan ibben Paul ñan ri Gentile ro.​—Dri Rom 11:13; Dri Galetia 1:​16; 2:​11-​14.

18. Ewi wãwen Paul ear kwalok nan in nebar kin jet ro rar bed ibben?

18 Lale nan ko an Paul: “R’ar juõn kein kakajuror iõ.” Ear kajerbal juõn nan in Greek me ear walok ijin wõt ilo Bible juõn wõt alen. Elõñ ri ukok ro rej ukõte “kainemõn.” Bõtab, ebar wõr juõn nan in Greek (pa·ra·ka·le’o) me ekkã lok air ukõte “kainemõn.” Paul ear kajerbale ilo jikin ko jet ilo letter in ak jab ilo Dri Kolosse 4:​11.​—Matu 5:4; Jerbal 4:​36; 9:​31; 2 Korint 1:4; Dri Kolosse 2:2; 4:8.

19, 20. (a) Ta melelen nan ko me Paul ear jerbale ñan brother ro ilo Rome me rar jibañ e? (b) Ilo wãwen ta ko brother rein remaroñ kar jibañ Paul?

19 Ro Paul ear kwalok kajjiir rar kõmman elaplok jen kwalok nan in kainemõn wõt. Nan in Greek eo rar ukõte “kein kakajuror iõ” ilo Dri Kolosse 4:​11 rar kajerbale jet ien ilo book in uno ko kin juõn uno ñan kadiklok eñtan. New Life Version ej konono: “Elap air kar jibañ iõ!” Today’s English Version ej kajerbal nan ko: “Rar juõn jibañ elap ñan iõ.” Ta eo Christian brother ro rar jokwe ebake Paul rar maroñ kõmmane ñan jibañ e?

20 Ear melim an armij ro lolok Paul, ak ekar wõr men ko ear jab maroñ kõmmani, einwõt wia men in aikwij ko an​—kijen im ballin ñan ien bio. Ewi wãwen an kar maroñ bõk scroll ko ñan an katak ak wia kein jeje ko? (2 Timote 4:​13) Kwojjab lo ke ilo lemnak eo am brother rein rej jibañ Paul kin aikwij ko an, kõmman men ko einwõt kaikujkuj ak etal im kõmman jerbal ko an? Ear maroñ kõnan lale im kõketak juõn congregation. Kin an kalbuj, ear jab maroñ, inem brother rein rar maroñ lolok congregation eo ilo etan Paul, bõklok ennan ko, im bõktok report ko. Elap an kakajur!

21, 22. (a) Etke nan ko ilo Dri Kolosse 4:​11 ren kaitoklimoid? (b) Ta jet ian wãwen ko jemaroñ jerbale wanjoñok eo an ro rar bed ibben Paul?

21 Men eo Paul ear je kin air “juõn kein kakajuror” ej letok melele kin ewi wãwen jemaroñ jibañ ro jet. Remaroñ tellokin air etetal ibben Jehovah ikijen air kejbãrok kien mour erreo ko an, bed ilo kwelok ko in Christian, im bõk kunair ilo jerbal in kwalok nan. Kin men kein rej tellokin bõk nan in kamolol ko ad. Ak, emaroñ ke laplok ad maroñ kõmmane, ad einwõt ‘kein kakajuror ko’ einlok wõt ro rar bed ibben Paul?

22 Elañe kwoj jelã juõn sister eo ear bokake ilo meletlet nan in kakabilek eo ilo 1 Dri Korint 7:​37 ak kiõ ejelok juõn family ebak ñan e, kwomaroñ ke kobaik e ilo jet makitkit in family ko am, bõlen kir e ñan mõñã ibbemi ak ñan bed ilo juõn iiaio ibben jet ro mõttam ak nukõm? Ta kin am rejañ e ñan ito-itak ibben family eo am ñan juõn convention ak ien kakije? Ak kajitõk ibben ñan etal ibbam ilo juõn ien emõn ñan kaikujkuj. Jemaroñ kõmman eindein ñan lõmaro ak limaro me ejako beleir, ak bõlen ro rejjab maroñ kattõr wa kiõ. Kwomaroñ bõk tokjen jen am roñjake experience ko air ak ñan bõk kamelele ko kin men ko ekkã ad kõmmane einwõt kãlet leen wijki ko remõn ak nuknuk ko an ajiri ro. (Livitikõs 19:32; Jabõn Kennan Ko 16:31) Emaroñ walok ilo juõn jimjera ebaklok. Ilo wãwen in ñe rej aikwiji jet uno ko, ak men ko eierlok wõt, renaj eñjake air anemkwoj in kajitõk jibañ. Alikar, brother ro me rar bed ibben Paul ilo Rome rar lelok jibañ eo ekakajur im keie, emaroñ eindein jibañ ko am. Ilo ien eo im kiõ jimor bar juõn jerammõn ej bwe lukluk ko in yokwe ej kajurlok, im emwij ad beek ñan karejar ñan Jehovah ibben don ilo tiljek.

23. Ej emõn bwe kij kajjojo jen bõk ien ñan kõmman ta?

23 Kij kajjojo jemaroñ lemnak kin wãwen ko katak in ej kwalok kaki. Rej baj wanjoñok ko, ak remaroñ kakememej kij kin lukkun wãwen ko ke jemaroñ einwõt “juõn kein kakajuror” ñan ro jeid im jatid maan im kõrã. Ejjab point eo in bwe jen anõk lemnak ko an humanitarian (ro rej kõmman emõn ñan ro jet) ro. Eñin kar jab mejenkajjik eo an brother ro me Dri Kolosse 4:​10, 11 ej konono kaki. Rar “dri jerbal iba ñõn ailiñ in Anij.” Kein kakajur eo ear wõr kõtan ñan men in. Emaroñ eindein ibbed.

24. Ta un eo unin ad jar kin im bukõt ad kakajurlok ro jet?

24 Jej kwalok ãt ko etan ro jet ilo jar ko ad make im kõmman jibadbad ko ñan kakajur ir kin un in: Jej tõmak bwe ro jeid im jatid maan im kõrã rekõnan bwe air “etetal en tellokõn Iroij im kabuñburuen ilo men otemjej.” (Dri Kolosse 1:​10) Men in ewõr kõtan ñan bar juõn men me Paul ear konono kake ke ear je kin jar eo an Epaphras kin ri Colossae ro, bwe ren maroñ “jutõk wãnik im wãppen ilo ankil otemjej an Anij.” (Dri Kolosse 4:​12) Ewi wãwen jemaroñ make kõtõbrak men in? Jen lale.

[Kamelele eo itulal]

a Lale Insight on the Scriptures, Volume 1, page 490-1, im “All Scripture Is Inspired of God and Beneficial,” page 226-8, jeje in Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.

Kwar Lo ke?

• Ewi wãwen jar ko ad make emaroñ laplok an jibañ?

• Ilo wãwen et eo jet ri Christian ro rar einwõt ‘kein kakajuror’ Paul?

• Ilo wãwen ta ko jemaroñ ‘kein kakajuror’ ko?

• Mejenkajjik ta eo ej bed ilikin ad jar kin im bukõt ad kakajur lok ro jeid im jatid maan im kõrã ro?

[Pija]

Kwomaroñ ke kobaik bar juõn ri Christian ilo makitkit ko an family eo am?

[Etan eo ej kõmman]

Courtesy of Green Chimney’s Farm

    Bok im Kein Katak ilo Kajin M̦ajel̦ (1983-2026)
    Log Out
    Log In
    • Kajin M̦ajel̦
    • Share
    • Preferences
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kilen Kõjerbale
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share