Kõtõbar Men In Aikwij Ko Rekwojarjar Rej Nebar Jehovah
“Inaj kalaplok aõ nebar e ilo kamolol.”—PSALM 69:30, New World Translation.
1. (a) Etke Jehovah ej tellokin bõk nebar? (b) Ewi wãwen ad kalaplok ad nebar e ilo kamolol?
JEHOVAH ej Anij Ekajur Bõtata, Eutiejtata ijoko otemjej, Ri Kõmanman eo. Kin men in, ãt eo etan im karõk ko an rej tellokiir bõk nebar. Ñan kalaplok ad nebar Jehovah ej melelen ad kautiej e ilõñin men otemjej, ñan kañiãjo e ilo nan im jerbal. Ñan kõmman men in “ilo kamolol” ej aikwij bwe jen kamolol e ien otemjej kin ta eo ej kõmmane ñan kij kiõ im ta eo enaj kõmmane ilo ran ko rej bed imad. Jej aikwij bõk lemnak eo ilo Revelation 4:11 (NW), ijo enjel ro ilañ rar ba: “Jehovah, Kwe amuij Anij, im ej tellokõm bõk aibujuij, nebar, im kajur, kinke kwar kõmanman men otemjej, im kin ankil am rar bed im rar kõmanmani.” Ewi wãwen ad kalaplok ad nebare Jehovah? Ilo ad katak kin e im kõmman men ko ej kakien kij bwe jen kõmmani. Eñjake eo ad en kar einwõt an kar ri jeje sam eo ba: “Kwon katakin iõ in kõmõn ankil Am, bwe Kwe aõ Anij.”—Sam 143:10.
2. Ewi wãwen an kar Jehovah jerbal ibben ro rej nebar e im ro rejjab?
2 Jehovah elap an kamolol kin ro rej nebar e. Eñin unin ej “lelok jinekjij ñõn ro rej kabukot E.” (Dri Hibru 11:6) Ta jinekjij eo? Ilo jar Jesus ear ba ñan Jemen ilañ: “Men in mour in drio, bwe ren jela Kwe juõn wõt Anij emol, im Jisõs Kraist, eo Kw’ar jilkintok.” (Jon 17:3) Aet, ro rej “kalaplok [air nebar Jehovah] kin kamolol” renaj “jolit ene eo, im jokwe iloan ñõn in drio.” (Sam 37:29) Ijo tu rãjet, “e naj ejelok wõnan ñõn armij eo enana.” (Jabõn Kennan 24:20) Im ilo ran kein eliktata, aikwij eo ñan kalaplok ad nebare Jehovah ej juõn men ekaiuriur kinke mõttan jidik enaj kokkure ri nana ro im kejbãrok ro rewãnik. “Lõl e jokolok im mõm ko an, a eo e kõmõnmõn ankil an Anij ej berwõt in drio.”—1 Jon 2:17; Jabõn Kennan 2:21, 22.
3. Etke jej aikwij liñõre kobban book in Malachi?
3 Ankil an Jehovah jemaroñ loe ilo Bible eo, bwe “Jeje ko otemjej emwij letok kin kakõrmol an Anij, ej bareinwõt or tokjeir kin katakin, im kowe, im kajime, im kajelaik armij ilo kwojarjar.” (2 Timote 3:16) Nan in Anij in eobrak kin bwebwenato ko kin ewi wãwen an Jehovah kajerammõn ro rej nebare im ta eo enaj walok ñan ro rejjab nebare. Juõn ian bwebwenato kein kar ikijen ta eo ear walok ilo Israel ilo ien an ri kanan Malachi bed. Iturinlok yiõ eo 443 B.C.E., ilo ien an Nihimaia bed einwõt governor an Judah, Malachi ear jeje book eo an. Kobban book in ekajur im kabwilõñlõñ eobrak kin nan im kanan ko rar jeje kaki ñan “kowe kij, kijeo ien ko eliktata r’ar itok ioer.” (1 Dri Korint 10:11) Liñõri nan ko an Malachi emaroñ jibañ kij kebojak ñan “ran eo elap im kamijak an Jehovah,” ñe enaj itok im kokkure jukjuk im bed in enana.—Malachi 4:5, NW.
4. Ta point ko jiljino jej loi ilo Malachi chapter 1?
4 Ewi wãwen an book in Malachi, eo emwij jeje elõñlok jen 2,400 yiõ ko remotlok, jibañ kij ilo ebeben in kein ka roñoul im juõn ñan kebojak kin ran eo elap im kamijak an Jehovah? Chapter eo kein kajuõn ej jitõñlok kij ñan jiljino men ko raorõk ñan ad nebar Jehovah ilo kamolol im bõk kajerammõn eo an im mour indio: (1) Jehovah ej yokwe armij ro an. (2) Jej aikwij kwalok ad kamolol kin men ko rekwojarjar. (3) Jehovah ej kõtmene bwe jen lelok ñan e men ko ad remõntata. (4) Yokwe eo ejelok kibbon ej kamakit kabuñ eo emol. (5) Jerbal eo ej kabuñburuen Anij ejjab juõn manit eddo. (6) Kij kajjojo jej aikwij uak ñan Anij. Inem, ilo katak in kein kajuõn jen jilu ian katak ko ilo book in Malachi, jen kalmenlokjen kin kajjojo ian point kein ñe jej etale chapter 1 in book in Malachi.
Jehovah Ej Yokwe Armij Ro An
5, 6. (a) Etke Jehovah ear yokwe Jacob? (b) Elañe jej kajeoñe joñok in tiljek eo an Jacob, ta eo jemaroñ kõtmene kake?
5 Yokwe eo an Jehovah ear alikar ilo eon ko itujinoin book in Malachi. Book eo ej bellok kin nan ko: “Juõn nan in kejelã: Nan eo an Jehovah ñan Israel.” Bareinwõt, Anij ej ba: “Iar yokwe kom ro droõ.” Ke ear kwalok juõn wanjoñok, ilo ejja eon eo wõt, Jehovah ear ba: “Iar yokwe Jacob.” Jacob kar juõn emaan ear tõmak ilo Jehovah. Tokelik, Jehovah ear ukõt etan Jacob ñan Israel, im ear erom jeban ailiñ in Israel. Men in ear walok kinke Jacob kar juõn ri tõmak eo Jehovah ear yokwe. Ro ian armij ro an ailiñ in Israel rar kwalok ejja lemnak eo einwõt Jacob kin Jehovah Ear yokwe ir bareinwõt.—Malachi 1:1, 2, NW.
6 Elañe jej yokwe Jehovah im eddeb ilo tiljek ñan armij ro an, jemaroñ bõk kainemõn jen nan ko ilo 1 Samuel 12:22: “Jeova e jamin illok jen armij ro dron, kin etan elap.” Jehovah ej yokwe armij ro an im kajerammõn ir, elaptata kin mour indio. Inem jej konono: “Kwon liki Jeova im kõmõn emõn; kwon jokwe ilo ene im lore tiljek. Kwon bareinwõt lõñliñ ilo Jeova, im E naj lewoj men in kajitõk ko an buruõm.” (Sam 37:3, 4) Ad yokwe Jehovah ej kitibuji point eo kein karuo Malachi chapter 1 ej jitõñlok kij ñan e.
Kwalok Kamolol kin Men ko Rekwojarjar
7. Etke Jehovah ear dike Esau (Iso)?
7 Ñe jej read ilo Malachi 1:2, 3 (NW), elikin an Jehovah ba, “Iar yokwe Jacob,” ear ba, “Esau Iar dike.” Etke ewõr oktak? Jacob ear nebar Jehovah, ak Esau, bo eo jein ear jab. Ear naetan Esau Edom bareinwõt. Ilo Malachi 1:4 (NW), kar naetan enen Edom einwõt juõn jikin enana, im kaliakelok ri jokwe ro ie. Ãt in Edom (melelen “Bũrõrõ”) kar leloke ñan Esau elikin an wiakake manje eo men in jolet eo an ñan Jacob kin juõn mõñã in jelele in cow eo kijen. “Iso e ar kajekron manje eo,” Jenesis 25:34 ej ba. Ri jilek Paul ear rejañ ri tõmak ro mõttan bwe ren kejbãrok ir bwe “enjelok en ekijoñ ak armij enana, einwõt Iso, eo e ar wiakake an manje kin juõn mõña.”—Dri Hibru 12:14-16.
8. Ta eo ear kamakit Paul bwe en keidi Esau ibben juõn armij ekijoñ?
8 Etke Paul ear keidi makitkit ko an Esau ibben juõn armij ekijoñ? Kinke lemnak eo an Esau emaroñ tellok juõn armij ñan an jab kwalok an kamolol kin men ko rekwojarjar. Jeltokin, men in emaroñ jemlok ilo an jerawiwi, einwõt kõmman mour in ãjãj. Inem, kij kajjojo jemaroñ kajitõk: ‘Jet ien ij kõrrã ke men in jolet eo an Christian—mour indio—kin juõn men bajjek einwõt mõña in lentil stew? Bõlen ilo jab lukkun kile, ij jõjõik ke men ko rekwojarjar?’ Esau ear jaje kõttar ak ear kijoror in kajuburuen kõnan eo an ilo kanniek. Ear ba ñan Jacob: “Kwon kaiur, im letok bũrõrõ ne kijiõ.” (Jenesis 25:30) Ekaburomõjmõj, bwe jet ri karejaran Anij, rar ba einlok wõt: “Ijjab kõnan kõttar! Etke ij aikwij kõttar im mare ilo jimwe?” Juõn kõnan kin mour ekijoñ jekdon ta wõnãn kar einwõt mõña eo kijeir.
9. Ewi wãwen ad maroñ debij wõt juõn mijak ilo kabuñ ñan Jehovah?
9 Jen jab jõjõik men ko rekwojarjar ilo ad kajekdon mour erreo, tiljek, im men in jolet eo ad ilo jitõb. Jen ad einwõt Esau, jej aikwij einwõt Jacob im kwalok juõn mijak ekwojarjar ñan Anij ilo ad kwalok kamolol eo emũlal kin men ko rekwojarjar. Ewi wãwen ad maroñ kõmman men in? Ilo ad kate kij ñan tõbar aolep men in aikwij ko an Jehovah. Men in ej tel kij ñan point eo kein kajilu ilo Malachi chapter 1. Ta en?
Lelok ñan Jehovah Men ko Ad Remõntata
10. Ilo wãwen et eo priest ro rar jõjõik table eo an Jehovah?
10 Priest ro an Judah rej jerbal ilo temple eo ilo Jerusalem ilo ien eo an Malachi rar jab lelok ñan Jehovah jortak ko remõntata. Malachi 1:6-8 (NW), ej ba: “‘Jerbal eo an juõn ladik, ej ñan nebar jemen; im juõn ri karejar, ej nebar iroij eo an elap. Inem elañe ña juõn jemen, ewi kañiãjo ñan iõ? Im elañe ña iroij laplap, ewi mijak eo ñan ña?’ Jehovah in inelip eo ear ba ñan kom, O priest ro rej dike eta?” priest ro rar kajitõk. “Ilo ami katok bred eo etton,” Jehovah ear uak. “Ilo wãwen et eo kim ar katton yuk?” priest ro rar kajitõk. Inem Jehovah ear jiroñ ir: “Ilo ami ba: ‘Table eo an Jehovah ej juõn men in jõjõ.’” Priest ro rar kwalok bwe rar jõjõik table eo an Jehovah ilo ien ko kajjojo rar katok jortak ko renana, im ba: “Ejjab nana.”
11. (a) Ta eo Jehovah ear ba kin jortak ko rejjab emõn? (b) Ilo wãwen et eo armij ro rejjab priest rar bõk rueir?
11 Inem ilo kõmmanwa Jehovah ear konono kin jortak ko renana: “Joij im bõkloki ñan iroij eo ami. Enaj buñburuen kake ke kin kom, ak enaj mõnõnõ ke in kwelok ibbemi?” Jab, iroij eo air ejamin buñburuen kake kain men in letok rot in. Emol bwe Iroij Bõtata eo ijoko otemjej ejamin bõk kain jortak rot ko rejorrãn! Im rar jab naruõn priest ro wõt. Emol, rar kitõtõkake Jehovah ilo air katok kin kain men in katok ko. Ak kar ejelok ke ruõn ibben armij ro ilo jikin kwelok eo? Emol, jab! Rar kãlet men in mour ko rebilo, rajkuk, im nañinmij im bõklok ñan priest ro bwe ren katok kaki. Elap an nana manit in!
12. Ewi wãwen ad maroñ bõk jibañ ñan lelok ñan Jehovah emõntata eo ad?
12 Ñan lelok ñan Jehovah men eo emõntata joñan wõt ad maroñ ej wãwen ad maroñ kwalok bwe jej yokwe e. (Matu 22:37, 38) Jab einwõt priest ro ilo ien ko an Malachi, dolul eo an Jehovah ej lelok nan in kakabilek ko an Bible ñan jibañ kij nebar Jehovah ilo kamolol ilo ad tõbar kien ko rekwojarjar. Men in ewõr kõtan ñan point eo kein k’emen eaorõk jemaroñ bõktok jen Malachi chapter 1.
Kabuñ eo Emol Ej Waloktok ikijen Yokwe, Jab Kibbon
13. Ta eo priest ro rar kõmmane im kar kwalok bwe kibbon kar kamakit ir?
13 Priest ro ilo ran ko an Malachi rar kibbon, ejelok air yokwe, im rar arõk money. Ewi wãwen ad jelã men in? Malachi 1:10 (NW), ej ba: “‘Bareinwõt ewõr ke jabdewõt iami naj kili kejam ko? Im kom lõmaro kom jamin kajo lokatok eo aõ—kin ejelok wõnan. Ijjab mõnõnõ kin kom,’ Jehovah in inelip eo ear ba, ‘im ijjab mõnõnõ kin men in letok ko ilo lopiden peimi.’” Aet, priest ro rekibbon rar iun armij bwe ren kõllã wõnãn jerbal ko relamwan ilo temple eo, einwõt kõllã wõnãn kili kejam ko im kajo kijeek ko ñan lokatok eo! Ejelok bwilõñ bwe Jehovah ear jab mõnõnõ kin men in katok ko ilo pã ko peiir!
14. Etke jemaroñ ba bwe kadkadin yokwe ear kamakit Ri Kennan ro an Jehovah?
14 Kibbon eo an priest ro rejerawiwi ilo Jerusalem eo etto ej kakememej kij ilo alikar bwe, ekkar ñan Nan in Anij, armij ro rekibbon rejamin jolet Ailiñ in Anij. (1 Dri Korint 6:9, 10) Ilo ad kalmenlokjen kin wãwen ko rekibbon an priest ro ej kalaplok ad kamolol kin jerbal in kwalok nan Ri Kennan ro an Jehovah rej kõmmane ibelakin lal. Rej kõmman jerbal in kin ejelok wõnãn; jejjab kajitõk kin wõnãn kin jabdewõt wãwen ad kwalok nan. Jaab, “kimij jab wiakake nan in Anij.” (2 Corinthians 2:17, NW) Einwõt Paul, kij kajjojo jemaroñ ba ilo mol: “I ar [mõnõnõ in] kwalok gospel an Anij ñõn kom im ejelok wõnan.” (2 Dri Korint 11:7) Lale mõk bwe Paul ear “mõnõnõ in kwalok gospel eo.” Men in ej kalikar point eo kein kalalem ñan ad lemnak kake ilo Malachi chapter 1.
Jerbal ñan Anij Ejjab juõn Eddo
15, 16. (a) Ta lemnak eo ear bed ibben priest ro ikijen lelok jortak ko? (b) Ewi wãwen an Ri Kennan ro an Jehovah lelok katok jortak ko air?
15 Priest ro ejelok tõmak ilo Jerusalem eo etto rar watõk men in jortak ko rar katok kake einwõt juõn jerbal bajjek im ej kamõk armij. Ear juõn men eddo ibbeir. Einwõt emwij kwaloke ilo Malachi 1:13 (NW), Anij ear jiroñ ir: “Kom ar ba, ‘Lo! Juõn men in kamõk!’ im kwar ãtbwin kake.” Priest rein rar ãtbwin. Priest rein rar kitõtõkake men ko rekwojarjar an Anij. Jen jar bwe jen jab einwõt ir. Jen men in, jej aikwij ien otemjej kwalok lemnak eo ej bed ilo nan ko ilo 1 Jon 5:3 rar kwalok kake: “Eñin yokwe Anij, bwe jen bokake kien ko an im kien ko an re jab erro.”
16 Ilo mõnõnõ jen lelok jortak ko ilo jitõb ñan Anij, im jab watõki einwõt juõn men eddo. Jej aikwij bokake nan in kanan ko: “Komin ba ñan [Jehovah], kom aolep ro droõ, ‘Joij im jeorlok am bwid; im bõk men eo emõn, im kimnaj katok kon in cow in kõkkar kin tiõm.’” (Hosea 14:2, NW) Nan in “kon in cow in kõkkar kin [tien]” ej melelen jortak ko ilo jitõb, nan ko jej kwalok ñan nebar Jehovah im karõk ko an. Dri Hibru 13:15 ej ba: “Inem kin [Jesus Christ] jen katok ñõn Anij kin wijtak ien otemjej, eñin leen tier ko rej kwalok ñõn etan.” Elap ad mõnõnõ bwe jortak ko ad ilo jitõb, rejjab jerbal bajjek wõt, ak rej kamole ad yokwe Anij kin aolepen buruõd! Men in ej tellok ñan point eo kein kajiljino jemaroñ bõk jen Malachi chapter 1.
Kij Kajjojo Jej Aikwij Uak
17, 18. (a) Etke Jehovah ear liakelok “eo ear jerbal ilo etao”? (b) Ta men eo ro rar jerbal ilo etao rar jab kememeje?
17 Armij ro ilo ran ko an Malachi rar aikwij uak kin jerbal ko air, im jej aikwij eindein bareinwõt. (Dri Rom 14:12; Dri Galetia 6:5) Ilo ekkar, Malachi 1:14 (NW), ej ba: “Ebinikol jabdewõt eo ej jerbal ilo etao ñe ewõr juõn men in mour erreo ilo bwij eo an, im ej kallimur im katok juõn men in mour e jorrãn ñan Jehovah.” Juõn emaan eo ear wõr bwijin men in mour ko im jab juõn wõt men in mour—jen ba juõn wõt sheep eo nejin—inem kar ejelok an maroñ ñan kãlet bar juõn. Ilo an kãlet juõn men in mour ñan katok, ear jab aikwij kãlet juõn eo ear bilo, ajkuk, ak nañinmij. Elañe ear kãlet kain men in mour rot eo ejorrãn, enaj kar kalikar bwe ear kitõtõkake karõk in wijtak eo an Jehovah, kinke elañe juõn emaan kar wõr bwijjin men in mour ko nejin emaroñ kar lo juõn eo ejelok jorrãn ibben!
18 Inem, kin juõn un emõn, Jehovah ear liakelok eo ear jerbal in etao, eo ear wõr juõn men in mour emõn ak ear ãñintok—bõlen kekaake—juõn men in mour ebilo, ajkuk, ak nañinmij ñan priest eo bwe en katok kake. Ak, ejelok juõn nan ñan jidik bwe jabdewõt ian priest ro rar elij kien eo an Anij bwe emo katok kin men in mour ko rejorrãn. (Livitikõs 22:17-20) Armij ro rekõmmanwa rar jelã bwe renaj kar jorrãn elañe rar lelok kain men in lelok rot eo ilo etao ñan iroij eo air. Ak ilo mol rar jerbal ñan Iroij Bõtata eo, Jehovah, ear utiejlok jen jabdewõt iroij ion lal. Malachi 1:14 (NW), ej ba ilo wãwen in: “‘Ña ij juõn King elap, Jehovah in inelip eo ear ba: ‘im eta enaj juõn men in kamijak ibwiljin ri ailiñ ko.’”
19. Ta eo jej kijoror kake, im ta eo jej aikwij kõmmane?
19 Einwõt ri karejar ro retiljek an Anij, jej kijoror kin ran eo ñe armij otemjej renaj kautiej King eo Elap, Jehovah. Ilo ien eo, “lõl e naj obrõk kin jela Jeova einwõt dren ko rej kalibubu lojit.” (Aiseia 11:9) Mae ien eo, jen kate kij im kõtõbar aolep men in aikwij ko an Jehovah ilo ad kajeoñe ri jeje sam eo ear ba: “I naj kalaplok E kin kamolol.” (Sam 69:30) Ñan kõtõbar men in, ebar wõr nan in kakabilek eo ilo Malachi eo elap tokjen. Ilo katak ko ruo tok ilal, jej aikwij lukkun etale mõttan ko jet in book in Malachi.
Kwoj Kememej Ke?
• Etke jej aikwij nebar Jehovah?
• Etke men in jortak ko an priest ro ilo ran ko an Malachi Jehovah ear watõki renana?
• Ewi wãwen ad lelok ñan Jehovah wijtak in nebar eo?
• Ta men eo en kamakit kabuñ eo emol?
[Pija ilo page 5]
Kanan eo an Malachi ear jitõñlok ñan ran kein ad
[Pija ilo page 6]
Esau ear jab kamolol kin men ko rekwojarjar
[Pija eo ilo peij 7]
Priest im armij ro rar lelok jortak ko renana
[Pija eo ilo peij 8]
Ibelakin lal, Ri Kennan ro an Jehovah rej lelok ilo ejelok wõnan wijtak in nebar