Wõn Eo Enaj Ellã Im Mour Jen Ran Eo An Jehovah?
“Ran eo ej itok wõt im ej urur einwõt jikin kijeek eo.”—MALACHI 4:1, NW.
1. Ewi wãwen an Malachi kamelele kin jemlok jukjuk im bed in enana?
RI KANAN EO Malachi Anij ear kakõrmole bwe en jeje nan in kanan ko rekabwilõñlõñ renaj kar jejjet kitieir ilo ran ko rej berotok. Men kein renaj jelet armij otemjej iion lal. Malachi 4:1 (NW), ear kanan: “‘Lo! Ran eo ej itok wõt im ej urur einwõt jikin kijeek eo, im ro rewãlok im ro otemjej rej kõmman nana renaj einwõt ujoj emera. Im ran eo ej itok wõt im enaj kañ ir aolep,’ Jehovah in inelip eo ej ba, ‘inem aolep okran im ran ko ran renaj jako.’” Enaj ewi joñan eyu in jeebeplok eo an jukjuk im bed in enana? Enaj einwõt juõn wijki eo ejorrãn okran im eban bar eddek ñan jidik.
2. Ewi wãwen an jet eon ko kamelele kin ran eo an Jehovah?
2 Kwomaroñ kajitõk, ‘Ta “ran” eo ri kanan Malachi ej kanan kake?’ Ej ejja ran eo wõt Aiseia 13:9 ear konono kake, eo ej ba: “Lo! ran in Jeova ej itok, e lej, im iben illu im illu e bwil; bwe En kõmõn eneo men in kokkure, im bwe En kokkure ro dri jerawiwi jen e.” Zephaniah 1:15 (NW), ej letok kamelele in: “Ran eo ej juõn ran in kwi, juõn ran in inebata im illu, juõn ran in lañ im kokkure, juõn ran in marok im jiliñliñ, juõn ran in kõdo im jiliñliñ.”
“Eñtan Elap”
3. Ta in “ran eo an Jehovah”?
3 Ilo ien eo elaptata an kanan eo an Malachi jejjet kitien, “ran eo an Jehovah” enaj juõn ien “iñtan elap.” Jesus ear kanan kake men in: “Bwe ilo ien eo e naj elap iñtan, eo e jañin einwõt jen jinoin lõl ñõn ien in, aet, e jamin einwõt tokelik.” (Matu 24:21) Baj lemnak kin aolep iñtan ko lal in ear loi jen 1914. (Matu 24:7-12) Emol, ilo Bata eo kein ka ruo an Lal wõt elõñlok jen 50 million armij rar mij! Ak, iñtan eo elap” enaj lo jorrãn ko renaj kadiklok jorrãn kein relap rar einwõt ejelok aorõkiir. Men in enaj walok, ejja ran eo wõt ibben ran eo an Jehovah, enaj jemlok ilo Armageddon, im kajemlok ran ko eliktata in jukjuk im bed in enana.—2 Timote 3:1-5, 13; Reveles̃õn 7:14; 16:14, 16.
4. Ñe ejemlok ran eo an Jehovah, ta eo enaj walok?
4 Ilo jemlokin ran eo an Jehovah, lal eo an Satan im ro rejetan renaj kar jako. Men ko moktata renaj jako ej kabuñ wan otemjej. Jeltokin ekajet eo an Jehovah enaj waloktok nae jukjuk im bed in business im kien ko an Satan. (Reveles̃õn 17:12-14; 19:17, 18) Ezekiel ej kanan: “Renaj jolok money silver ko air ilo ial ko, gold ko air renaj einwõt men in jõjõ ñan ir. Silver im gold ko air rejamin kanemkwoj ir jen ran in kwi eo an Jehovah.” (Ezekiel 7:19, NW) Ikijen ran eo Zephaniah 1:14 (NW), ej ba: “Ran eo an Jehovah ej ebaktok. Ej ebak, im ej kaiur tok wõt.” Kin ta eo Bible ej ba kin ran eo an Jehovah, jej aikwij jek ilo buruõd bwe jen jerbal ekkar ñan kien ko rewãnik an Anij.
5. Ta eo ro rej mijak ãt eo etan Jehovah rej loe?
5 Elikin kanan eo kin ta eo ran eo an Jehovah enaj kar kõmmane ñan lal eo an Satan, Malachi 4:2 (NW) ej kwalok Jehovah einwõt an ba: “Al in wãnik enaj romak iion aolep ro rej mijak eta; maroñ in kemour enaj bed ilo pein, komnaj etal manlok im kejo bũñal einwõt kon in cow ko.” “Al in wãnik eo ej Jesus Christ. Ej “maram in lõl.” (Jon 8:12) Jesus ej romak kin kemour, kemour ilo jitõb moktata, eo me jej loe ilo ran kein, im kemour ilo kanniek ilo lal eo ekãl. Einwõt an Jehovah ba, ro emwij kemouri ir renaj “etal manlok im kejo bũñal [kin peiir] einwõt kon in cow ko” rej jeurur im mõnõnõ kin air anemkwoj jen kalbuj ko.
6. Ta kwojkwoj in anjo eo ri karejar ro an Jehovah renaj lañliñ in kõmmane?
6 Ta ikijen ro rej kajekdon kien ko an Jehovah? Malachi 4:3 ej ba: “‘Kom armij ro [ri karejar ro an Anij] komnaj juri ri nana ro, bwe renaj einwõt bũñalñal iumin lopiden nemi ilo ran eo inaj jerbal ie,’ Jehovah in inelip ej ba.” Armij ro rej kabuñ ñan Anij rejamin bõk kunair ilo kokkure lal eo an Satan. Jen men in, ilo kõkkar rej “juri ri nana ro” ilo air bõk kunair ilo kwojkwoj eo kin air anjo ioir eo ej itok elikin ran eo an Jehovah. Juõn kwojkwoj elap ear walok elikin jeebeplok eo an jar in tarinae eo an Pharoah ilo Lomalo eo Ekilmir. (Exodus 15:1-21) Elikin an Satan im lal eo an jako ilo iñtan eo elap enaj wõr juõn kwojkwoj kin anjo eo. Ri tiljek ro rej ellã im mour jen ran eo an Jehovah renaj lamõj: “Je naj mõnõnõ im lõñliñ ilo lomor eo an.” (Aiseia 25:9) Enaj juõn ien nebar ñe iroij bõtata eo an Jehovah enaj erreo otem erreo im lal in enaj erreo ñan jokwe iion ilo ainemõn!
Christendom Ej Kajeoñe Israel
7, 8. Kamelele kin wãwen mour in jitõb eo an Israel ilo ien eo an Malachi.
7 Ro rej kabuñburuen Jehovah rej karejar ñan e, ñe jej keidi ibben ro rejjab. Kar eindein ke Malachi ear jeje book eo an. Ilo 537 B.C.E., juõn bwen Israel ear bar jeblak elikin 70 yiõ ko ear bed ilo kamakoko. Bõtab, iumin juõn ebeben tokelik, ailiñ eo emwij an jeblak ear jino belok im buñ jen tõmak im kõmman nana. Enañin aolep armij ro ijo rar katton ãt eo etan Jehovah; kajekdon kien ko an rewãnik; katton temple eo an ilo air katok kin men in mour ko rebilo, rajkuk, im nañinmij; im jebel jen limaro rar mareik ir ke rar emõn ded.
8 Kin men in, Jehovah ear jiroñ ir: “Inaj kebak kom ñan ekajete kom, Inaj mõkaj in kennan nae ri anijnij ro, im nae ro ri lũñ, im nae ro ri riap; im ri etao ro rej kwote wõnãn ri jerbal ro, im rej etaouk lio ejako belen im ri jojolããr eo, im ro rejjab jibañ ruwamaejet ro, kinke rar jab mijak iõ, . . . bwe ña ij Jehovah; Ijañin oktak.” (Malachi 3:5, 6, NW) Ak, Jehovah ear lelok juõn nan in kir ñan jabdewõt eo ekõnan ukwelok jen wãwen ko air renana: “Komin jeblaktok ñan ibba, im Inaj jeblakwõj ñan kom.”—Malachi 3:7, NW.
9. Ewi wãwen an kanan ko an Malachi jejjet kitieir ilo ien eo mokta?
9 Nan kein bareinwõt kar wõr kitieir ilo ebeben eo kein kajuõn C.E. Juõn bwen Ri Jew ro rar karejar ñan Jehovah im erom juõn mõttan “ailiñ” eo ekãl in Ri Christian ro ilo jitõb, im ear koba ro rejjab Ri Jew. Ak jarlepju in ro uan Israel eo ilo kanniek rar karmijeteik Jesus. Inem Jesus ear jiroñ ailiñ in Israel eo ilo kanniek: “Lo mweo imwemi likit e ñõn kom im jeebeplok.” (Matu 23:38; 1 Dri Korint 16:22) Ilo 70 C.E., einwõt emwij an kanan kake ilo Malachi 4:1, juõn “ran . . . ej urur einwõt jikin kijeek eo” ear itok iion Israel eo ilo kanniek. Jerusalem im temple eo an rar jeebeplok, im rar report bwe elõñlok jen juõn million armij rar mij kin ñitta, keojaljal ko ñan nibiji throne eo, im jumae ko an jar in tarinae eo an Rom. Bõtab, ro rar karejar ñan Jehovah rar rõlok jen eñtan eo.—Mark 13:14-20.
10. Ilo wãwen et eo armij ro im ri tel ro an kabuñ ko rej kajeoñe Israel eo ilo ebeben eo kein kajuõn?
10 Armij ro, elaptata Christendom, rar kajeoñe ailiñ in Israel eo ilo ebeben eo kein kajuõn. Ri tel ro im armij ro ilo Christendom rej kõnan kautiej tõmak ko air jen katak ko remol an Anij me Jesus ear katakin armij ro kaki. Ri tel in kabuñ ro elaptata ewõr rueir. Rejjab kõnan kajerbal ãt eo etan Jehovah, elaptata rar joloke jen ukok in Bible ko air. Rejjab kautiej Jehovah jen katak ko ejelok bedbediir ilo Bible, einwõt katak ko an pagan kin eñtan ilo jikin kijeek, Jilu Anij ilo Juõn, an armij eban mij, im armij ro rar itok jen men im mour ko ak evolution. Rej kwote nebar eo ej tellokin Jehovah, einwõt priest ro rar kõmmane ilo ran ko an Malachi.
11. Ewi wãwen an kabuñ ko an lal kwalok wõn eo rej karejar ñan e?
11 Ilo 1914, ke ran ko eliktata rar jinoe, kabuñ ko an lal in, ko me rej baj ba rej Christian, rar kwalok wõn eo rar kabuñ ñan e. Ilo tarinae ko ruo an lal, rar rejañ ro uair ñan bõk kunair ilo tarinae, meñe kar melelen bwe ren kar mõn armij ro rar bed ilo kabuñ ko air. Nan in Anij ej kalikar kin wõn ro rej kabuñ ñan Jehovah im ro rejjab: “Ro nejin Anij, im ro nejin Devil rej alikar ilo men in: jabrewõt eo e jab kõmõn wãnik, e jab jen Anij, bareinwõt eo e jab yokwe jein im jãtin. Bwe eñin nan eo kom ar roñ jen jinoin, bwe jen yokwe dron. Jab einwõt Kein ej an dri nana eo im ar urõte jãtin.”—1 Jon 3:10-12.
Kajejjet Kitien Kanan eo
12, 13. Ta nan in kanan ko ri karejar ro an Anij rej kajejjet kitieir ilo ran kein ad?
12 Ilo tujemlokin Tarinae eo kein kajuõn an Lal ilo 1918, ri karejar ro an Jehovah rar maroñ lo bwe Anij ear ekajete kabuñ ko an Christendom im aolep kabuñ wan ko jet. Jen ien eo im manlok, nan in kir eo ear jededlok ñan aolep armij ro emol burueir: “Komin driojtok jen e, armij ro Aõ, bwe komin jab bõk mõtõn jerawiwi ko an, im bwe komin jab bõk jen men in kaiñtan ko an.” (Reveles̃õn 18:4, 5) Ro rar kõnan karejar ñan Jehovah rar jino jolok aolep men ko an kabuñ wan im jino air kwalok nan kin news eo emõn kin Ailiñ eo emwij an jutak ibelakin lal, juõn jerbal eo ej aikwij dedelok mokta jen jemlokin jukjuk im bed in enana.—Matu 24:14.
13 Rar kõmmane men in bwe ren kajejjet kitien kanan eo ilo Malachi 4:5 (NW), ijo Jehovah ear ba: “Lo! Ij jilkinwõj ñan kom Elijah ri kanan eo mokta jen ran in kamijak eo elap an Jehovah.” Kanan in ear jejjet kitien mokta ilo jerbal eo an Jon Ri Baptais, eo me Elijah ear annañelok e. Jon ear kõmman juõn jerbal einlok wõt Elijah ke ear baptaise Ri Jew ro rar ukwelok jen bwid ko air rar kõmmani nae bujen Kien eo. Elaptata, Jon ear armij eo ear itok iman Messiah eo. Bõtab, jerbal eo an Jon kar jejjet in kitien eo kein kajuõn in kanan eo an Malachi. Jesus, ke ear kalikar bwe Jon ear einwõt Elijah eo kein karuo, ar ba bwe enaj kõmman jerbal eo an “Elijah” ilo ran ko rej itok.—Matu 17:11, 12.
14. Ta jerbal eo eaorõk rej aikwij kõmmane mokta jen jemlokin jukjuk im bed in?
14 Kanan eo an Malachi ear kwalok bwe jerbal in elap an Elijah enaj dedelok mokta jen “ran in kamijak eo elap an Jehovah.” Ran in enaj jemlok ilo tarinae eo emõkaj an itok ilo ran eo elap an Anij Ekajurtata ilo Armageddon. Melelen men in bwe jemlokin jukjuk im bed in enana im jinoin ien Iroij in Ailiñ eo an Anij ilañ iumin Jesus Christ eo ej jijet iion throne eo renaj itok elikin juõn jerbal eo einlok wõt eo Elijah ear kõmmane. Ñan kamole kanan in, mokta jen an Jehovah kokkure jukjuk im bed in enana, class in Elijah eo ilo ran kein, ibben elõñ million Ri Christian ro mõttair ro ewõr kejatdikdik eo ñan mour iion lal, rej jerbal in kijejeto ñan kajeblaktok kabuñ eo erreo, kautiej ãt eo etan Jehovah, im katakin ro rej einwõt sheep kin katak ko remol an Bible.
Jehovah Ej Kajerammõn Ri Karejar ro an
15. Ewi wãwen an Jehovah kememej ri karejar ro an?
15 Jehovah ej kajerammõn aolep ro rej karejar ñan e. Malachi 3:16 ej ba: “Ilo ien eo ro rej mijak Jehovah rar konono ibben don, kajjojo iair ibben ro mõttair, im Jehovah ear kalimjek im roñjake ir. Im ear jino jeje juõn book in kememej iman kin aolep ro rar mijak Jehovah im lemnak kin etan.” Jen Abel im mantak, Anij ear jeje, ilo juõn wãwen, ãt ko etan aolep ro enaj kememej bwe ren bõk mour indio. Ñan armij rein Jehovah ej ba: “Komin bõktok aolep mõttan ko joñoul ilo jikin kakonkon, bwe en wõr mõñã ko kijeir ilo mweo imõ; im joij im melejoñe iõ, ilo men in . . . im lale elañe ijamin kabellok ñan kom lañ ko bwe en katorwõj iomi juõn jerammõn mae ien ejelok ami aikwij.”—Malachi 3:10.
16, 17. Ewi wãwen an kar Jehovah kajerammõn armij ro an im jerbal eo air?
16 Emol Jehovah ear kajerammõn ro rej jerbal ñan e. Ewi wãwen? Juõn wãwen an kar kõmmane men ej ikijen an kalaplok melele ko kin karõk ko an. (Jabõn Kennan 4:18; Daniel 12:10, NW) Bar juõn wãwen ej ikijen an kajerammõn jerbal in kwalok nan eo air. Elõñ armij ro emol burueir rar kobalok ibbeir ilo kabuñ eo emol, im rein aolep rej erom juõn “jar elap . . . jen ailiñ otemjej, im ian bwij otemjej, im driloabjen otemjej, im im konono otemjej, . . . im rej lamij ilo ainiken elap, im ba, Lomor ñõn amuij Anij eo Ej jijõt ion tron, im ñõn Lam.” (Reveles̃õn 7:9, 10) Jar in elap ear alikar ilo juõn wãwen ekabwilõñlõñ, im oran ro rej jerbal ilo kijejeto ñan Jehovah elõñlok jen jiljino million ilo elõñlok jen 93,000 congregation ko iaolepen lal!
17 Kajerammõn eo an Jehovah ear alikar bareinwõt ilo aolep kain book ko rej bedbed ion Bible Ri Kennan ro an Jehovah rar kõmmani aolepen bwebwenato ko an armij. Ñan kiõ, rej kõmman 90 million magazine in Imõniaroñroñ im Awake! ilo kajjojo alliñ, Imõniaroñroñ Eo ilo 141 kajin ko, Awake! ilo 87 kajin ko. Book in Bible eo Mol Eo Ej Tellok ñõn Mour Indrio, eo rar kõmmane ilo yiõ eo 1968, ear tõbar elõñlok jen 107 million copy ko ilo 117 kajin ko. Book eo Kwomaroñ Mour Indrio ilo Paradise ion Lõl, rar kõmmane ilo yiõ eo 1982, ear tõbar elõñlok jen 81 million ilo 131 kajin ko. Book eo Jelãlokjen Eo Ej Tellok ñan Mour Indio, rar kõmmane ilo yiõ eo 1995, ear lo joñan in elõñlok jen 85 million copy ko ilo 154 kajin ko. Brochure eo Ta Eo Anij Ekõnan bwe Jen Kõmmane?, rar kõmmane ilo 1996, ear tõbar 150 million copy ko ilo 244 kajin ko ñan kiõ.
18. Etke jej lañliñ wõt kin mweie ilo jitõb meñe jej bõk matõrtõr?
18 Ien in emweie ilo jitõb elõñ rar mõnõnõ kake meñe elukkun kajur im aetok jumae eo jen lal eo an Satan. Men in ej kamole nan ko ilo Aiseia 54:17: “Jabrewõt kein tarinae emwij nawãwen nae yuk, e jamin jerammõn; im jabrewõt lo e naj walok nae yuk ilo ekajet, kwo naj liakelok e. Eñin men in jolit an ro dri korijeran Jeova, im air wãnik ej jen Ña, Jeova ej ba.” Ej juõn men in kainemõn elap ibben ri karejar ro an Jehovah ñan jelã bwe jejjet in kitien eo elaptata kin Malachi 3:17 enaj walok ioir: “‘Renaj aõ,’ Jehovah in inelip eo ej ba, ‘ilo ran eo ij ejaak juõn jar in armij eaorõk.’”
Karejar ñan Jehovah ilo Lañliñ
19. Ewi wãwen an ro rej karejar ñan Jehovah einjuõn jen ro rejjab?
19 Oktak eo ikõtan ri karejar ro an Jehovah im ro rej bed ilo lal eo an Satan ej alikarlok wõt. Malachi 3:18 ear kanan: “Kom armij ro komnaj bar lo oktak eo ikõtan juõn eo ewãnik im eo juõn enana, oktak eo ikõtan juõn eo ej karejar ñan Anij im eo juõn ejjab jerbal ñan e.” Juõn ian oktak ko ej bwe ro rej karejar ñan Jehovah rej kõmman men in ilo lañliñ. Juõn ian un ko unin air lañliñ ej kin kejatdikdik eo ekabwilõñlõñ ej bed ibbeir. Rej lukkun yokwe Jehovah ñe ej ba: “Ij kõmõn lõñ ko rekãl im lõl ekãl; im jamin kememej men ko mokta. A komin mõnõnõ im lõñliñ in drio kin men ko Ij kõmõni.”—Aiseia 65:17, 18; Sam 37:10, 11, 29; Reveles̃õn 21:4, 5.
20. Etke jej einwõt juõn jar in armij elañliñ?
20 Jej tõmak ilo kallimur eo an Jehovah bwe armij ro an retiljek renaj ellã im mour jen ran eo an elap im bõklok ir ñan loan lal eo ekãl. (Zephaniah 2:3, NW; Reveles̃õn 7:13, 14) Im meñe jet iair rej rittolok, nañinmij, ak bed ilo juõn lanwõtwõt im maroñ mij mokta jen ien eo, Jehovah ej kallimur bwe enaj kajerkakbijeik ir im lelok kejatdikdik eo ñan bõk mour indio. (Jon 5:28, 29; Taitõs 1:2) Inem meñe ewõr abañ im aitwerõk ko ibbed, ñe jej wõnmae ran eo an Jehovah, ewõr un ko unin ad bed einwõt armij ro relañliñ tata ion lal.
Ewi Wãwen Am Uak?
• Ta in “ran eo an Jehovah”?
• Ewi wãwen an kabuñ ko an lal kajeoñe Israel eo etto?
• Ta kanan ko ri karejar ro an Jehovah rej kajejjet kitieir?
• Ewi wãwen an kar Jehovah kajerammõn armij ro an?
[Pija eo ilo peij 17]
Jerusalem eo ilo ebeben eo kein kajuõn ear ‘urur einwõt juõn jikin kijeek’
[Pija ko ilo peij 19]
Jehovah ej kabwe aikwij ko an ro rej karejar ñan e
[Pija ko ilo peij 20]
Kinke ewõr kejatdikdik eo air ekabwilõñlõñ, ri karejar ro an Jehovah rej lukkun lañliñ