Jehovah Ej Dike Ial In Etao
‘Komin jab etaouk don.’—MALACHI 2:10, NW.
1. Ta eo Anij ekõnan jen kij elañe jekõnan bõk mour indio?
KWOKÕNAN ke mour indio? Elañe kwoj tõmak kin kejatdikdik in Bible eo ej kallimur kake, kwonaj kar ba, ‘Aet.’ Ak elañe kwokõnan bwe Anij en kajerammõn yuk kin mour indio ilo lal eo an ekãl, kwoj aikwij kõtõbar kien ko an. (Ekklisiastis 12:13; Jon 17:3) Ej juõn ke men ebin kõtmene bwe armij ro rejjab wãppen remaroñ kõmman men in? Jab, kin men in Jehovah ej kwalok nan in rejañ in: “Iar mõnõnõ kin yokwe im joij, jab kin katok; im ilo jelãlokjen eo an Anij jen wijtak in jortak ko.” (Hosea 6:6, NW) Inem armij ro rejjab wãppen bareinwõt remaroñ kõtõbar kien ko an Anij.
2. Ewi wãwen Ri Israel ro rar jerbal ilo etao ibben Jehovah?
2 Bõtab, jab aolep armij rej kõnan kõmanman ankil an Jehovah. Hosea ej kalikar bwe Ri Israel ro bareinwõt rar jab kõnan. Einwõt juõn ailiñ, rar errã in deloñ ilo juõn bujen, juõn bebe, ñan bokake kien ko an Anij. (Exodus 24:1-8) Ak, ejjabto tokelik, rar ‘ellã jen bujen eo’ ilo air rupe kien ko an. Kin men in, Jehovah ear ba bwe Ri Israel ro rar “etaouk” e. (Hosea 6:7) Im ebar lõñ armij ro jet rar kõmman eindein jen ien eo mantak. Ak Jehovah ej dike ial in etao, jekdon elañe ej ñan e ak ñan ro rej yokwe im karejar ñan e.
3. Ta eo jenaj etale ilo katak in?
3 Hosea ear jab ri kanan eo wõt ñan kalikar lemnak eo an Anij kin etao, juõn lemnak eo jej aikwij bõke elañe jej kejatdikdik in lo lañliñ im bõk juõn mour emõnõnõ. Ilo katak eo lok, jaad etale nan in kanan eo an Malachi, jen chapter eo kein kajuõn in book in an. Kiõ jen ãliklok ñan chapter eo kein karuo ilo book in im bar lale ewi wãwen an Anij lemnak kin etao. Meñe Malachi ear bwebwenato kin men eo ear bed ibwiljin armij ro an Anij elõñ yiõ ko elikin air jeblak jen kamakoko eo an Babylon, ilo chapter eo kein karuo ewõr melele eo emol ñan kij rainin.
Priest ro Ewõr Rueir
4. Ta eo Jehovah ear kakkõl priest ro kake?
4 Chapter 2 ej bellok kin an Jehovah kaliakelok priest ro an Ri Jew kin air ilok jen wãwen ko rewãnik. Elañe rar jab bokake nan in kakabilek ko an im kajimwe wãwen ko air, tokjen ko jen e renaj waloktok. Lale eon ko ruo jinoin: “‘Ij lewõj ñan kom kien in, O priest ro. Elañe komij jab bokake, im jab jek ilo buruemi ñan kaibujuij eta, Jehovah in inelip eo ej ba, ‘Inaj kaliaik kom, inaj kaliaik jerammõn ko am.’” Elañe priest ro rar katakin armij kin kien ko an Anij im kejbãroki, renaj kar bõk jerammõn. Ak kin air kajekdon ankil an Anij, juõn nan in kalia, juõn jerata, enaj kar itok ioir. Bareinwõt jerammõn ko priest ro rar kwalok kake renaj kar oktak ñan nan in jerata ko.
5, 6. (a) Etke ear laptata ruõn priest ro? (b) Ewi wãwen an kar Jehovah kwalok illu eo an kin priest ro?
5 Etke priest ro kar wõr rueir? 7 eon ej ba ilo alikar: “Tien juõn priest en kar kejbãrok jelãlokjen, armij ro ren kar bõk jelãlokjen jen loõn; bwe ej ri keañ eo an Jehovah in inelip eo.” Elõñlok jen juõn thousand yiõ ko remotlok, kien ko an Anij Israel eo ear bõki ikijen Moses kar ba bwe priest ro rar aikwij “katakin ro nejin Israel kien ko otemjej ko Jeova e ar konono kake ñõn ir kin Moses.” (Livitikõs 10:11) Ekaburomõjmõj bwe, tokelik, ri jeje 2 Kronikel 15:3 ear report: “Etto an Israel aikwij Anij eo e mol, im ejelok pris dri katakin, im ejelok kien.”
6 Ilo ien eo an Malachi, ilo ebeben eo kein kalalem B.C.E., wãwen eo an priest ro kar eindein. Rar likjap in katakin armij ro kin kien ko an Anij. Inem kar tellokin priest ro bwe ren bõk ekajet. Lale nan ko rekajur Jehovah ear ba nae ir. Malachi 2:3 (NW) ej ba: “Inaj jolok kũbwe iturin mejemi, kũbwen kwojkwoj ko ami.” Ej juõn nan in kauwe elap! Rar aikwij jolok kũbwen men in mour ko rar katok kaki ilikin camp eo im tile. (Livitikõs 16:27) Ak ke Jehovah ej jiroñ ir bwe kũbwen men in mour renaj joloki iturin mejeir, ej kwalok ilo alikar bwe ear watõk jortak ko air im ro rar katoki einwõt men in jõjõ.
7. Etke Jehovah ear illu ibben ri katakin ro an Kien eo?
7 Elõñ ebeben ko lok iman ien eo an Malachi, Jehovah ear karõk bwe Ri Levi ro ren kar kejbãrok imõn kabbed eo im tokelik temple eo im jerbal in kwalok nan eo ekwojarjar. Rar ri kaki ro ilo ailiñ eo an Israel. Ilo air kajejjet kitien jerbal eo air enaj kar melelen mour im ainemõn ñan ir im ailiñ eo. (Bwinbwin 3:5-8) Ak, Ri Levi ro rar luji air mijak Anij einwõt mokta. Inem, Jehovah ear jiroñ ir: “Kom ar ilok jen ial eo. Kom ar kalõkatip elõñ jen kien eo. Kom ar kokkure bujen eo an Levi . . . Kom ar jab kejbãrok kien ko aõ.” (Malachi 2:8, 9, NW) Ilo air likjap in katakin armij kin mol eo im air kwalok joñok eo enana, priest rein rar mone elõñ Ri Israel ro, inem Jehovah ilo jimwe ear illu ibbeir.
Kejbãrok Kien ko an Anij
8. Kõtmene in bwe armij ro remaroñ kejbãrok kien ko an Anij ej ellã ke jen joñan air maroñ kõmmane? Kamelele.
8 Jen jab aikwij buromõj kin priest rein im ekar aikwij bwe ren jolok air bwid kinke rar armij ro rejjab wãppen im kar ejelok air maroñ ñan kejbãrok kien ko an Anij. Ilo mol armij ro remaroñ kejbãrok kien ko an Anij, kinke Jehovah ejjab kõtmene bwe ren kõmman men ko rejjab maroñ kõmmani. Bõlen, jet ian priest ro ilo ien eo rar kejbãrok kien ko an Anij, im ejelok bere kin juõn eo ear kõmman eindein—Jesus, “pris [eo] elap.” (Dri Hibru 3:1) Emaroñ ba kin e: “Kien mol eo ear bed ilo loñin, im kar ejelok jab wãnik ion tien. Ilo ainemõn im jimwe ear etetal ibba, im ear koukwelok elõñ jen jerawiwi ko air.”—Malachi 2:6, NW.
9. Wõn ro rar jerbal ilo tiljek ñan kwalok mol in Bible eo ilo ran kein ad?
9 Ilo keidi, ilo ebeben in ad, ri kabit ro jatin Christ, ro me kejatdikdik eo air ej ilañ, rar jerbal einwõt “pris rokwojarjar, bwe [ren] lelok men in katok ko rekar ñõn Jitõb, im ko rej kabuñburuen Anij.” (1 Piter 2:5) Rar bed iman ñan tel ilo jerbal in lelok katak ko remol an Bible ñan ro jet. Ñe kwar katak kin mol eo rar katakin yuk kake, kwonañin kar lo ke bwe kien mol eo kar bed ilo loñiir? Rar jibañ elõñ ñan oktaklok jen bwid ko an kabuñ, bwe kiõ elõñ million armij ibelakin lal rar katak kin mol ko an Bible im kejatdikdik in mour indio ej bed ibbeir. Inem, rein rar bõk jerammõn in katakin kien mol eo ñan elõñ million armij ro jet.—Jon 10:16; Reveles̃õn 7:9.
Unin Ad Aikwij Ekkõl
10. Etke ewõr un eo emõn unin ad aikwij bojak wõt ilo katakin?
10 Bõtab, ewõr unin ad aikwij ekkõl wõt. Jemaroñ likjap in melele kin nan in katakin ko Malachi 2:1-9 ej katakin kij kaki. Kij kajjojo jej ekkõl wõt ke, bwe ejelok jabdewõt men ejjab wãnik ilo tieir? Ñan wanjoñok, ro uan family eo ad remaroñ ke lukkun tõmak kin ta eo jej ba? Ri tõmak ro jeid im jatid ilo congregation eo remaroñ ke kõmman eindein? Enaj bidodo ejaake juõn manit in konono ilo etao. Ak juõn emaroñ kalaplap ak noje tibdik ko ilo juõn business. Jehovah ejamin loe ke? Im elañe jaad kõmman kain manit rot kein, jortak in wijtak ko jen tieir renaj ke emõn?
11. Wõn ro elaptata rej aikwij ekkõl wõt?
11 Ikijen ro rej bõk jerammõn in katakin Nan in Anij ilo congregation ko ilo ran kein, Malachi 2:7 (NW), en kar einwõt juõn nan in kakkõl. Ej ba bwe tieir ren “kejbãrok jelãlokjen, armij ro rej aikwij bukõt kien” jen loñiir. Eddo in ej bed ion ri katakin rein, kinke Jemes 3:1 ej kwalok bwe renaj “bõk ekajet errolok.” Meñe rej katakin ilo kijejeto im kairujruj, nan in katakin ko air rej aikwij bedbed ion Nan in Anij im nan in jiroñ ko jen dolul eo an Jehovah. Ilo wãwen in renaj “maroñ in katakin ro jet.” Inem, rar kakabilek: “Kwon kate yuk bwe Anij en lo kwo mõn, dri jerbal e jamin jok im ejimewõt an katakin kin nan in mol.”—2 Timote 2:2, 15.
12. Ro rej katakin armij rej aikwij kejbãrok ir jen ta?
12 Elañe jejjab kejbãrok, jemaroñ kakobaik lemnak ko ad make ibben nan in katakin ko ad. Men in enaj kauwatata ñan juõn armij eo ej atartar ion lemnak ko an wõt meñe rej idaptõk ibben ta eo dolul eo an Jehovah ej katakin kake. Ak Malachi chapter 2 ej kwalok ad kõtmene bwe ro rej katakin ilo congregation eo ren eddeb ñan jelãlokjen jen Anij im jab ion lemnak ko air make, ko me remaroñ kalõkatip ro rej einwõt sheep. Jesus ear ba: “A jabrewõt eo e naj lõkatipe juõn ian rein redrik rej liki Ña, emõn ñõn e ñe rej lukwoj dreka irir elap na i kenwan im kõtaike ijo imlõl i lojit.”—Matu 18:6.
Mareik Juõn Eo Ejjab Tõmak
13, 14. Kar ta eo juõn ian ial ko retao im kauwatata Malachi ear kalikare?
13 Jen 10 eon im manlok, Malachi chapter 2 ej kameleleiklok kin etao. Malachi ej tel kij ñan ruo ial ko ijo ej kajerbal ilo elij nan eo “etao.” Moktata, kememej wõt bwe Malachi ej jinoe nan in kakabilek eo an kin kajitõk kein: “Ejjab ke bwe juõn wõt jemed ibbed? Ejjab ke bwe juõn Anij ear kõmanman kij aolep? Etke jej etaouk don, ilo ad katton bujen ro jimmad?” Inem 11 eon ej kobalok im ba bwe mantin etao eo an Israel ear katton “kwojarjar eo an Jehovah.” Ta men eo enana rar kõmmane? Eon eo ear kalikar juõn ian manit ko renana: Rar “belek kõrã ro rej kabuñ ñan anij wan.”
14 Melelen men in bwe, jet Ri Israel ro, rej mõttan juõn ailiñ emwij ajelok ñan Jehovah, rar belek kõrã ro rejjab kabuñ ñan e. Kobban chapter eo ej jibañ kij melele kin unin an men in kar lukkun kauwatata. 10 eon ej ba bwe kar wõr juõn wõt jemeir. Ear jab melelen Jacob (emwij ukõt etan Israel) ak Abraham ak Adam bareinwõt. Malachi 1:6 ej kwalok bwe Jehovah kar “juõn wõt jemeir.” Ailiñ in Israel ear bed ilo juõn kõtan ebak ñan Jehovah, mõttan bujen eo ear kõmmane ibben jimmair. Juõn ian kien ko ilo bujen eo kar: “Kwon jab kõmõn belele ibeir; kwon jab lelok lio nejõm ñõn leo nejin, im kwon jab bõk lio nejin ñõn leo nejõm.”—Duteronomi 7:3.
15. (a) Ewi wãwen an jet armij maroñ kowãnik ir make im mareik juõn eo ejjab tõmak? (b) Ewi wãwen an Jehovah kwalok lemnak eo an make kin belele?
15 Jet rainin remaroñ lemnak ilo kõmmanwa: ‘Armij eo ij mõnõnõ in bed ibben elukkun joij. Tokelik, enaj maroñ bõk kabuñ eo emol.’ Kain lemnak rot in ej tellokin bõk nan in kakkõl: “Buruen armij ejelã etao jen jabdewõt men otemjej.” (Jeremiah 17:9, NW) Lemnak eo an Anij kin belek juõn ri jab tõmak ej alikar ilo Malachi 2:12 (NW): “Jehovah enaj bukwelok aolep ro kajjojo rej kõmman eindein.” Inem, Ri Christian ro rej rejañ ir bwe ren mare “ilo Iroij wõt.” (1 Dri Korint 7:39) Iumin karõk eo an Christian, juõn ri tõmak rejjab “bukwelok” e kin an belek juõn ri jab tõmak. Bõtab, elañe ri jab tõmak eo ej eddeb wõt ñan kabuñ eo an ak etal wõt im jab tõmak, ta eo enaj walok ñan e ñe Anij enaj kajemlok jukjuk im bed in?—Sam 37:37, 38.
Jab Yokwe Rejetan
16, 17. Ta ial eo ekauwatata jet armij rar bõke?
16 Kiõ Malachi ej kamelele kin mantin etao eo kein karuo: jab yokwe rejetan, elaptata jebel kin juõn un ejelok bedbed ie. 14 eon ilo chapter 2 ej ba: “Jehovah ej ri kamol eo ikõtam im lio beleem, eo kwar mone, meñe ej rejetam im kõrã eo kwar kõmman juõn bujen ibben.” Ilo air mone limaro beleir, Ri Jew lõmaro emwij air mare rar ‘kalibubuik lokatok eo’ an Jehovah kin den in kemjalal. (Malachi 2:13, NW) Lõmaro rar jebel jen limaro beleir kin un ko rejjab jimwe, bwe ren bar mare limaro jet rediklok ak ro rejjab bed ilo tõmak. Im priest ro renana rar kõtlok men in! Ak Malachi 2:16 ej ba: “‘Ear dike jebel,’ Jehovah Anij in Israel ear ba.” Tokelik, Jesus ear kwalok bwe lũñ kar un eo wõt unin an juõn eo ejelok ruõn ibben maroñ jebel im bar mare.—Matu 19:9.
17 Kalmenlokjen kin nan ko an Malachi, im lale wãwen air kamakit buruõd im eñjake ko kin mantin joij. Ej jitõñlok ñan “rejetam im kõrã eo kwar kõmman juõn bujen ibben.” Maan ro kajjojo ear ekajete rar mare juõn ri tõmak eo mõttair, juõn kõrã in Israel, im kãlet ir einwõt jitenburu ro rejetair toan wõt air mour. Meñe ear belek lio belen ke e im lio belen rar mare ilo ien emõn ded, im elõñ yiõ ko rar motlok im kiõ rar rittolok men in ear jab rupe bujen eo rar deloñ iloan, bujen eo kin mour in belele eo.
18. Ilo wãwen et ko nan in kakabilek ko an Malachi ikijen etao rej jerbal ilo ran kein?
18 Nan in kakabilek eo ikijen men kein ej jerbal ilo ejja joñan wõt ilo ran kein ad. Ej juõn men ekaburomõj bwe jet armij rar kajekdon nan in jiroñ in an Anij ñan mare ilo Iroij wõt. Bareinwõt ej juõn men ekaburomõj bwe jet rar jab etal wõt im kate ir ñan kabin wõt mour in belele eo air. Jen men in, rej jekben wõt im jibadõk juõn ial Anij ej dike ilo air jebel kin juõn un ejõkkar ñan Bible bwe ren maroñ mare bar juõn armij. Ilo air kõmman men kein, rar “kamõk Jehovah.” Ilo ien eo an Malachi, ro rar kajekdon kakabilek eo an Anij rar beran bareinwõt im ba bwe Jehovah ear bwid ilo lemnak ko an. Einwõt air ba: “Ia eo Anij in ekajet jimwe eo ej bed ie?” Juõn lemnak ebwid! Jen jab lorak ilo aujid in.—Malachi 2:17, NW.
19. Ewi wãwen an lõmaro im limaro ri belele maroñ bõk jitõb kwojarjar?
19 Ilo wãwen eo ejimwe, Malachi ej kwalok bwe jet lõmaro ri belele rar yokwe limaro beleir. Kar wõr ‘bwen jitõb kwojarjar eo an Anij’ ibbeir. (15 eon) Emenin mõnõnõ bwe, dolul eo an Anij ilo ran kein ej obrak kin kain maan ro rej ‘kautiej limaro beleir.’ (1 Piter 3:7) Rejjab kajorrãn limaro beleir ilo kanniek ak nan, rejjab iun rejetair bwe ren kõmman manit ko retton mantin belele, im jab kajettokjen limaro beleir ilo air katoojoj ñan limaro jet ak aluij pija in kelwan. Bareinwõt dolul eo an Jehovah ej bõk jerammõn kin an lõñ Christian kõrã ro ri belele rej tiljek ñan Anij im kien ko an. Aolep maan im kõrã rein rej jelã kin ta Anij ej dike, im rej lemnak im jerbal ilo ejja wãwendein. Jej aikwij wõnmanlok einwõt ir, ‘bokake Anij bwe ej Iroij’ bwe en letok jerammõn in jitõb kwojarjar eo an.—Jerbal 5:29.
20. Ien et eo ej ebaktok wõt ñan armij otemjej?
20 Mõttan jidik, Jehovah enaj ekajete aolepen lal in. Armij ro kajjojo renaj aikwij uak ñan e kin tõmak im kõmman ko air. “Inem jabrewõt iar e naj lelok nan kin e mõke ñõn Anij.” (Dri Rom 14:12) Inem juõn kajitõk ñan kalmenlokjen kake kiõ ej: Wõn ro renaj ellã im mour jen ran eo an Jehovah? Katak eo kein kajilu im eliktata enaj bwebwenato kin unin tel in.
Kwomaroñ ke Kamelele?
• Kin un et eo elap Jehovah ear ekajete priest ro an Israel?
• Etke kien ko an Anij rejjab le jen joñan an armij ro maroñ tõbari?
• Etke jej aikwij kejbãrok wãwen ad katakin armij ro ilo ran kein ad?
• Ta manit ko ruo elaptata Jehovah ear konono nae?
[Pija eo ilo peij 11]
Ilo ien eo an Malachi rar naruõn priest ro kin air jab kejbãrok kien ko an Jehovah
[Pija eo ilo peij 12]
Jej aikwij kejbãrok kij bwe jen katakin kin kien ko an Jehovah, im jab katakin kin lemnak ko ad make
[Pija ko ilo peij 14]
Jehovah ear kaliaik Ri Israel ro rar jebel jen limaro beleir kin un ko renana im bar mareik limaro ri jab tõmak Anij
[Pija eo ilo peij 14]
Ri Christian rainin rej kautiej bujen mare eo air