“Anij Ej Yokwe”
“Eo ejjab yokwe ejelok an jelã kin Anij, bwe Anij ej yokwe.”—1 JOHN 4:8, NW.
1-3. (a) Ta eo Bible ej ba kin yokwe eo an Jehovah, im ilo wãwen et eo ej juõn kajitõk ejejuan? (b) Etke Bible eo ej ba bwe “Anij ej yokwe”?
AOLEPEN kadkad ko kadkadin Jehovah rej emõntata, wãppen, im kareel buruen armij. Bõtab, kadkad eo elaptata an Jehovah ej yokwe. Ejelok bar juõn kadkad ej kajurlok jen yokwe. Emõnõnõ bwe, yokwe ej kadkad eo an elaptata. Ewi wãwen ad jelã kin men in?
2 Bible eo ej ba juõn men kin yokwe, im ejjab eindein an ba kin kadkad ko jet relap kadkadin Jehovah. Jeje ko rejjab ba bwe Anij ekajur ak Anij ej ekajet jimwe ak Anij emeletlet. Ewõr kadkad kein ibben im ej unjen kadkad kein jilu. Bõtab, ikijen yokwe, ewõr juõn nan emũlal ilo 1 John 4:8 (NW), im ej ba: “Anij ej yokwe.” Aet, Jehovah ej obrak kin kadkad in im ej kadkad eo eaorõktata ibben. Jemaroñ wanjoñok kake men in ilo wãwen in: kajur eo an Jehovah ej kamaroñ e bwe en jerbal. Ekajet jimwe im meletlet eo an rej tel e bwe en jerbal. Bõtab, yokwe eo an Jehovah ej kamakit e bwe en jerbal. Im yokwe eo an ej alikar ilo kadkad ko jet an ien otemjej.
3 Ekkã air ba bwe kadkadin yokwe ej Jehovah. Inem, elañe jekõnan jelã kin yokwe, jej aikwij mokta jelã im katak kin Jehovah. Kin men in, jen etale jet ian wãwen ko kin kadkad eo ejejuan, yokwe eo an Jehovah.
Jerbal eo Elaptata kin Yokwe
4, 5. (a) Ta men in yokwe eo elaptata ilo aolepen bwebwenato eo an lal? (b) Etke jemaroñ ba bwe yokwe eo ej kein lukluk eo ekajurtata ear kaburukuk Jehovah im Nejin?
4 Jehovah ear kwalok yokwe ilo elõñ wãwen ko, ak ewõr juõn kadkad eo ilañin kadkad ko jet. Ta in? Eñin bwe ear jilkintok Nejin bwe en eñtan im mij kin kij. Jemaroñ ba ilo ejelok bere bwe men in ej wãwen eo emõntata ear kwalok yokwe jen jinoin kõmanman lal ñan kiõ. Etke jemaroñ ba men in?
5 Bible eo ej naetan Jesus einwõt “eo e ar lotak mokta jen men in kõmõnmõn otemjej.” (Dri Kolosse 1:15) Baj lemnak mõk—Nejin Jehovah ear mour mokta jen ien kõmanman lañ in lal. Inem, ewi toan an Jemen im Nejin bed ibben don? Jet scientist ro rar antonelok bwe toan an lañ im lal bed ear 13 billion yiõ ko. Ak, meñe watwat in emaroñ jimwe, ej eietlok jen joñan yiõ ko Manjen Nejin Jehovah ear mour! Ta eo ear kõmmane iumin aolepen yiõ kein? Ilo mõnõnõ Nejin ear jerbal einwõt “dri mejerik” eo an Jemen. (Jabõn Kennan Ko 8:30; Jon 1:3) Jehovah im Nejin rar jimor kõmanman men otemjej. Rar mõnõnõ im lañliñ ilo ien ko! Inem, wõn iad emaroñ lukkun melele kin joñan ebak in kõtan eo ikõtairro iumin aolep ien kein? Alikar, bwe yokwe eo ej kein lukluk eo ekajurtata, ear kaburukuk Jehovah Anij im Nejin.
6. Ke Jesus ear baptais, ewi wãwen an kar Jehovah kwalok eñjake ko an kin Nejin?
6 Mekarta, Jehovah ear jilkintok Nejin ñan lal bwe en lotak einwõt juõn niñniñ ilo kanniek. Ilo an kõmman eindein ear melelen bwe iumin elõñlok jen jilñul yiõ ko, Jehovah ear jab bed ibben Nejin. Ilo itoklimo, ear lale jen lañ ke Jesus ear eddek im rittolok einwõt juõn emaan ewãppen. Ke ear 30 an yiõ, Jesus ear baptais. Ilo ien eo Jemen ear konono jen lañ: “E in Nejiõ jitenburu iba, Ij mõnõnõ kake.” (Matu 3:17) Elikin an kar lo an Jesus kõmman men otemjej ear kanan kake, men otemjej rar kajitõkin e bwe en kõmmani, Jemen ear lukkun mõnõnõ!—Jon 5:36; 17:4.
7, 8. (a) Ta ko Jesus ear aikwij kijenmij kaki ilo Nisan 14, 33 C.E., im ewi wãwen ear jelet Jemen ilañ? (b) Etke Jehovah ear kõtlok bwe Nejin en eñtan im mij?
7 Bõtab, kar ewi eñjake eo an Jehovah ilo Nisan 14, 33 C.E., ke juõn jar in armij ro renana rar ketak Jesus? Ke rar kajirere kake, kabiloik, im jeptake Jesus? Ke rar deñõte? Kar ewi eñjake eo an Jehovah ke rar dilaike pein im neen, na ion juõn joor in alal bwe en etoto ke armij ro rar kakitõtõik ir? Kar ewi wãwen eñjake eo an Jemen ke Nejin ejitenburu ibben ear lamõj ilo eñtan? Kar ewi wãwen eñjake eo an Jehovah ke Jesus ear bõk kõtwõn im mij, im ej kab walok juõn ien jen jinoin kõmanman men otemjej bwe, Nejin eo ej yokwe ear jab bed ñan jidik?—Matu 26:14-16, 46, 47, 56, 59, 67; 27:26, 38-44, 46; Jon 19:1.
8 Kinke ewõr eñjake ko ibben Jehovah, joñan an kar eñtan ke Nejin ear mij ear le jen joñan ad maroñ kwalok ilo nan ko ad. Men eo jemaroñ kwalok ej kin unin an kar Jehovah kõtlok men in bwe en walok. Etke Jemen ear kõnan bõk kain eñtan rot in? Jehovah ej kwalok juõn men eaibujuij ñan kij ilo Jon 3:16—juõn eon ilo Bible eo im joñan an aorõk eon in rar naetan Gospel eo edik. Ej ba: “Bwe kin an Anij yokwe lõl, E ar letok juõn wõt Nejin E ar keutak, bwe jabrewõt eo ej liki E en jab joko, a en mour in drio.” Inem unin an Anij bõk eñtan eo ej: yokwe. Ejelok bar juõn wãwen elaplok ñan kwalok yokwe jen wãwen in.
Wãwen eo Jehovah Ej Kwalok Yokwe eo an ñan Kij
9. Ta eo Satan ekõnan bwe jen tõmak kin lemnak eo an Jehovah kin kij, ak ta eo Jehovah ej kallimuri kij?
9 Bõtab, juõn kajitõk eaorõk ej walok: Anij ej ke yokwe kij kajjojo? Jet armij remaroñ ba bwe Anij ej yokwe armij otemjej einwõt juõn dolul, einwõt Jon 3:16 ej ba. Ak rej lemnak im ba bwe, ‘Anij ejjab maroñ yokwe ña make.’ Emol men in bwe Satan Devil eo ekõnan bwe jen tõmak bwe Jehovah ejjab yokwe im kaorõk kij. Ijo tu rãjet, jekdon ewi joñan ad lemnak bwe ejelok tokjed, Jehovah ej kallimur bwe ej kaorõk aolep ri karejar ro kajjojo rej tiljek ñan e.
10, 11. Ewi wãwen wanjoñok eo an Jesus kin sparro ko ej kwalok bwe elap tokjed iman mejen Jehovah?
10 Nan wanjoñok, lemnak kin nan ko an Jesus ilo Matu 10:29-31. Ilo an kwalok juõn wanjoñok kin tokjen ri kalor ro an, Jesus ear ba: “Re jab wia ruo sparro kin juõn penni ke? im juõn iair e jamin wõtlok ion brij im Jememi e jab lale. A emwij bwini kolan bõrõmi otemjelok. Inem komin jab mijõk, elap ami aurõk jen elõñ sparro.” Lemnak kin ta kar melelen nan kein ñan ro rar roñjake Jesus ilo ebeben eo kein kajuõn.
11 Ilo ran eo an Jesus bao sparro eo ear juõn ian bao ko edik wõnãn rar wiakake einwõt kijen armij. Kin juõn wõt money edik wõnãn, juõn ri wia ear maroñ wiaik ruo sparro. Ak tokelik Jesus ear ba, ekkar ñan Luk 12:6, 7, bwe elañe juõn armij ear kõllã ruo money, ear bõk, jab emen sparro, ak lalem. Rar ba bwe rar kobaik bar juõn bao kin ejelok wõnãn. Bõlen kain bao rot kein rar dik wõnãir iman mejen armij, ak kar ewi lemnak eo an Ri Kõmanman eo kin ir? Jesus ear ba: “Ejelok juõn iair kar melokloke iman mejen Anij.” Kiõ jemaroñ jino melele kin nan ko an Jesus. Kinke Jehovah ej kaorõk juõn wõt sparro, ewi joñan an laplok wõnãn mour eo an juõn armij! Einwõt an kar Jesus ba, Jehovah ejelã aolep tibdik ko kin kij. Emol, emwij an bwini aolep kolan bõrad!
12. Etke jemaroñ jelã bwe Jesus ear jab kalaplap ke ear konono kin bwini kolan bõrad?
12 Jet armij remaroñ lemnak bwe Jesus ear kalaplap kin mol in. Bõtab, baj lemnak mõk, kin jerkakbiji eo. Jehovah ej aikwij lukkun jelã kajjer ñan bar kõmanman kij! Joñan an kaorõk kij bwe ej kememeje kij ilo tibdikin, ekoba juõn men einlok wõt juõn book emwij jeje kake kin ra ko rar im aolep men ko jar loi im kõmmane ilo aolepen yiõ in mour ko ad. Bwinbwin kolan bõrad—ewõr joñan in 100,000 ibben armij ro kajjojo—emaroñ bwe an bidodo kõmmane ñe jej keidi ibben jerbal in kõmanman armij. Elap an emõn nan ko an Jesus kinke rej kallimuri kij bwe Jehovah ej yokwe kij einwõt armij ro kajjojo!
13. Ewi wãwen bwebwenato eo kin King Jehoshophat ej kwalok bwe Jehovah ej bukõt men eo emõn ilo ad meñe jejjab wãppen?
13 Bible eo ej bar kwalok juõn men ej kalikar bwe Jehovah ej yokwe kij. Ej bukõt men ko remõn im ewõr tokjeir ñan kij. Ñan wanjoñok, lemnak mõk kin Jehoshaphat juõn King emõn. Ke king in ear ear kõmman juõn bwid, ri kanan eo an Jehovah ear jiroñ e: “Kin men in illu ej iom jen iman Jeova.” Men in ear juõn lemnak ñan kalmenlokjen kake! Ak ennan eo an Jehovah ear jab jemlok ijo. Ear wõnmanlok im ba: “Mekarta, ar lo jet men ko remõn ilo kwe.” (2 Kronikel 19:1-3) Inem illu eo ewãnik an Jehovah ear jab kabiloik e jen “men ko remõn” an Jehoshaphat. Men in ejjab juõn men in kainemõn ke ñan jelã bwe Anij eo ad ej bukõt men eo emõn ilo kij meñe jejjab wãppen?
Juõn Anij Eo Ej “Bojak im Jeorlok Bwid”
14. Ñe jej jerawiwi, ta eñjake ko reddo jemaroñ bõki, ak ewi wãwen ad maroñ bõk tokjen jen an Jehovah jeorlok bwid ko ad?
14 Ñe jej jerawiwi, likjap eo ad, jook, im bwid ko ad remaroñ kõmman bwe jen lemnak jejjab maroñ karejar ñan Jehovah. Bõtab, kememej bwe Jehovah ej “kõnan jeorlok” bwid. (Sam Ko 86:5) Aet, elañe jej ukwelok im kate wõt im jab bar kõmman nana, Jehovah emaroñ jeorlok bwid ko ad. Kalmenlokjen kin ewi wãwen Bible eo ej kamelele kin wãwen in ekabwilõñlõñ eo ej mõttan yokwe eo an Jehovah.
15. Ewi joñan etolokin an Jehovah ej likit bwid ko ad jen kij?
15 Ri jeje sam David ear kajerbal juõn nan ealikar ñan kwalok kin wãwen an Jehovah jeorlok bwid: “Einwõt rear etolok jen kabilõñ, ein drein E ar likit bwir ko am etolok jen kim.” (Jeje ko ilo Italic rej ad; Sam Ko 103:12, The Amplified Bible) Ewi etolokin rear jen kabilõñ? Ilo juõn wãwen, rear ej bed aolep ien ilo juõn jikin etoloktata jen kabilõñ; im reban ion don. Juõn ri meletlet ear ba bwe nan in “rear etolok jen kabilõñ” ej melelen “jikin eo etoloktata; etolok jen ad maroñ lemnak kake.” Nan ko rekakõrmol an David rej jiroñ kij bwe ñe Jehovah ej jeorlok bwid, ej likit nana ko ad etolok jen ad maroñ lemnak kake.
16. Ñe Jehovah ej jolok ad bwid, etke jemaroñ ba bwe ej watõk kij einwõt ro rerreo jen ien eo manlok?
16 Kwonañin kar kajeoñ ke in karreoik juõn mãr jen juõn nuknuk emouj? Bõlen meñe kwar kate yuk in jolok mãr eo, ear jab jako. Lale kin maroñ eo an Jehovah ñan jeorlok bwid ko: “Meñe ami bwir rej einwõt men in jurjur, e naj mouj einwõt sno; meñe re kilmur im akõñkõñ, re naj einwõt kolan sip.” (Aiseia 1:18) Nan eo “kilmir” ej juõn kain uno ejakmeej an bũrõrõ.a “Kilmir” ear juõn ian uno ko remeej rar kajerbali ñan unoik nuknuk ko. Ejelok ad maroñ ñan jolok jerawiwi ko ad make. Ak, Jehovah emaroñ bõk jerawiwi ko rej einwõt men in jurjur im kilmir im ukõt bwe en mouj einwõt snow ak kolan sheep. Inem ñe Jehovah ej jolok bwid ko ad, jejjab aikwij lemnak bwe mãr in jerawiwi eo ad enaj bedwõt ibbed toan wõt ad mour.
17. Ilo wãwen et eo Jehovah ej jolok jerawiwi ko ad na ilikin?
17 Ilo juõn al in kamolol Hezekiah ear kine elikin an jako nañinmij eo an ekauwatata, ear ba ñan Jehovah: “Kwar jolok bwir otemjej aõ na ilikõm.” (Aiseia 38:17) Ijin ej kwalok bwe Jehovah ej bõk bwid ko an eo ej ukwelok im joloki na ilikin ijo ejjab maroñ loi ak Ejjab bar loi. Ekkar ñan juõn kamelele, jemaroñ kwalok kamelele in ilo nan kein: “Kwar kõmman bwe [bwid ko aõ] rej einwõt men ko rar jab walok.” Men in ejjab juõn men in kainemõn ke?
18. Ewi wãwen an ri kanan eo Micah kar kalikar bwe ñe Jehovah ej jolok jerawiwi ko ad, ejako bwid ko ad ñan indio?
18 Ilo juõn kallimur ñan bar jeblaktok, ri kanan eo Micah ear kwalok tõmak eo an bwe Jehovah enaj kar jolok bwid ko an armij ro an rej ukwelok: “Anij wõn eo ej einwõt kwe, . . . eo ej jeorlok bwid ko an bwen men in jolet eo an? . . . Im kwonaj jolok bwid ko air na imũlalin lojet eo.” (Micah 7:18, 19) Baj lemnak mõk kin ta kar melelen nan kein ñan armij ro ilo ien ko an Bible. Ear wõr ke jabdewõt wãwen ad maroñ bar bõk juõn men emwij ad joloke “na imũlalin lojet eo? Nan ko an Micah rar kwalok bwe ñe Jehovah ej jolok bwid ko ad, ej joloki ñan indio.
“Anij eo Ad Elap an Tiriamo im Joij”
19, 20. (a) Ta melelen nan in Hebrew eo “kwalok tiriamo” ak “ewõr tiriamokake”? (b) Ewi wãwen an Bible eo kajerbal eñjake ko an juõn jinen ewõr niñniñ eo nejin ñan katakin kij kin tiriamo kake eo an Jehovah?
19 Tiriamo ej bar mõttan yokwe eo an Jehovah. Ta in tiriamo? Jejjo nan ko ilo kajin Hebrew im Greek rej ukõti jen tiriamo. Ñan wanjoñok, nan in ilo kajin Hebrew ra·chamʹ ekkã air ukõte einwõt “kwalok tiriamokake” ak “ewõr tiriamokake.” Nan in kajin Hebrew eo, eo me Jehovah ej kajerbale ñan emake, ej ebak ñan nan eo “jikin niñniñ eo an juõn kõrã” im remaroñ ukõte einwõt “tiriamokake eo an jinen.”
20 Bible eo ej kajerbal eñjake ko an juõn jinen kin ajiri eo nejin ñan katakin kij kin tiriamokake eo an Jehovah. Aiseia 49:15 ej ba: “Juõn kõrã emaroñ meloklok niñniñ eo an bwe en jab tiriamo kake [ra·chamʹ] ladrik e nejin lojen ke? Aet, rein remaroñ in meloklok, ak Ijamin meloklok yuk.” Ebin ad tõmak bwe juõn jinen enaj kar meloklok in najidik im kejbãrok niñniñ eo nejin. Emol, juõn niñniñ ejelok an maroñ kin jabdewõt men; ran im boñ jinen ej aikwij lale e. Bõtab, ej juõn men ekaburomõj bwe, ewõr jinen ajiri ro rar jerwane ro nejeir elaptata ilo “ien kein renana.” (2 Timote 3:1, 3) “Aet,” Jehovah ej ba, “I jamin meloklok yuk.” Tiriamo eo Jehovah ej kwalok ñan ri karejar ro an ej kajurlok jen juõn eñjake eo ekajur ikõtan armij—tiriamo eo an jinen ñan nejin.
21, 22. Ta eo Ri Israel ro rar loe ilo Egypt eo etto, im ewi wãwen an kar Jehovah uake air lamõj?
21 Ewi wãwen an Jehovah, einwõt juõn jemen eo ej yokwe, im tiriamokake? Kadkadin ej alikar ilo wãwen eo ear jerbal ibben Israel eo etto. Ilo tujemlokin ebeben eo kein ka 16, elõñ million Ri Israel ro rar bed ilo kamakoko ilo Egypt, ijo rar lukkun eñtan ie. (Exodus 1:11, 14) Ilo ien in rar eñtan, Ri Israel ro rar lamijlok ñan Jehovah. Ewi wãwen Anij in tiriamo in ear uak?
22 Ear tõbar buruen Jehovah. Ear ba: “I ar lo iñtan an ro droõ rej ber i Ijipt, im I ar roñjake air lamij . . . bwe I jela buromõj ko air.” (Exodus 3:7) Jehovah ear jab maroñ lo eñtan ko an armij ro an ak roñjake air lamõj elañe ear jab maroñ wõr an eñjake kin ir. Jehovah ej juõn Anij eo ewõr empathy ibben. Im empathy—ej maroñ ñan eñjake eñtan ko an armij ro jet—ej einlok wõt kadkadin tiriamokake. Bõtab, Jehovah ear jab baj eñjake wõt kin armij ro an; ear emmakit im jerbal kin ir. Aiseia 63:9 ej ba: “E ar lomor ir ilo An yokwe im ilo tiriamo kake eo An.” Kin “pein e kajur,” ear lomoren Ri Israel ro jen Egypt. (Duteronomi 4:34) Tokelik, ear lelok ñan ir mõñã ko rekabwilõñlõñ im ãñinlok ir ñan ene eo eneir.
23. (a) Ewi wãwen nan ko an ri jeje sam rej kalikar ñan kij bwe elap an Jehovah itoklimo kin kij kajjojo? (b) Ilo wãwen et ko Jehovah ej jibañ kij?
23 Jehovah ejjab kwalok tiriamo ñan armij ro an einwõt juõn kumi. Ilo yokwe, Anij eo ad ej itoklimo kin kij einwõt armij ro kajjojo. Elukkun jelã kin jabdewõt eñtan jemaroñ wõnmae. Ri jeje sam ear ba: “Mejen Jeova ñõn ro remõn, im lojiliñin rebellok ñõn air kir. Jeova ej ebak ñõn ro eruj burueir, im Ej lomoren ro retã ilo air.” (Sam Ko 34:15, 18) Ewi wãwen an Jehovah jibañ kij kajjojo? Ejjab jolok men eo ej kaeñtan kij aolep ien. Ak ear letok elõñ men ko ñan jibañ ro rej lamõj ñan e. Nan eo an ej letok nan in kakabilek ko remõn im remaroñ jibañ ir ilo wãwen eo elap. Ilo congregation eo, ej letok overseer ro reritto ilo jitõb, im remaroñ kwalok tiriamokake eo an ñan jibañ ro jet. (Jemes 5:14, 15) Einwõt “Eo ej roñjake jar, “ Jehovah ej lelok “jitõb kwojarjar eo ñõn ro rej kajitõk iben.” (Sam Ko 65:2; Luk 11:13) Aolep men in letok kein rej kwalok “tiriamo an ar Anij.”—Luk 1:78.
24. Ewi wãwen kwonaj uake yokwe eo an Jehovah?
24 Men in ejjab juõn men ekabwilõñlõñ ke ñan kalmenlokjen kin yokwe eo an Jemed? Ilo katak eo juõn, ear kakememej kij bwe Jehovah ear kwalok kajur, ekajet jimwe, im meletlet eo an ilo wãwen ko rej yokwe bwe jen bõk tokjen jen e. Im ilo katak in, emwij ad lo bwe Jehovah ear kwalok yokwe eo an ilo alikar ñan aolep armij ro—im ñan kij kajjojo—ilo elõñ wãwen ko rekabwilõñlõñ. Kiõ, kij kajjojo jej aikwij kajitõk, ‘Ewi wãwen Inaj uak ñan yokwe eo an Jehovah?’ Enaj emõn elañe kwoj uak ilo jimwe ilo am yokwe e kin aolepen buruõm, am lolãtãt, am, im am kajur. (Mark 12:29, 30) Enaj emõn elañe wãwen am mour jen ran ñan ran ej kalikar kõnan eo am ñan ruaklok ñan Jehovah. Im Jehovah, Anij eo ej yokwe, enaj ruakwõj ñan yuk—ñan indio!—Jemes 4:8.
[Kamelele ko itulal]
a Juõn ri meletlet ej ba bwe kilmir “ear juõn uno ebin an jurjur. Jab mõlawi, ak ut, ak kwalkol, ak toan ad kajerbale emaroñ jurjure uno in.”
Kwoj Kememej Ke?
• Ewi wãwen am jelã bwe yokwe ej kadkad eo elaptata?
• Etke jemaroñ ba bwe ke Jehovah ear jilkintok Nejin bwe en eñtan im mij kin kij men in kar men in yokwe eo elaptata ear kõmmane?
• Ewi wãwen Jehovah ej kalikar bwe ej yokwe kij kajjojo?
• Ilo wãwen et ko ralikar Bible eo ej kamelele kin wãwen an Jehovah jeorlok bwid?
[Pija eo ilo peij 15]
“Anij . . . e ar letok juõn wõt Nejin E ar keutak”
[Etan eo ej kõmman]
© J. Heidecker/VIREO
[Pija eo ilo peij 16]
“Komin jab mijõk, elap ami aurõk jen elõñ sparro”
[Pija eo ilo peij 18]
Eñjake eo an juõn jinen ñan nejin ej katakin kij kin tiriamokake eo an Jehovah