Jumae Jitõbõn Juõn Lal Eoktaklok

“A j’ar bõk, jab jitõb õn lõl, a Jitõb eo jen Anij; bwe jen jela men ko Anij e ar wujleplok ñõn kij.”​—1 DRI KORINT 2:​12.

1. Ilo wãwen et ko kar mone Eve?

“SERPENT eo​—e ar mone iõ.” (Jenesis 3:​13) Ilo nan kein, kõrã eo moktata, Eve, ear kajeoñ in kamelele kin unin an kar jumae Jehovah Anij. Emol men eo ear ba, meñe ear jab jeorilok bwid eo an. Tokelik ri jilek Paul ilo kakõrmol ear je: “Emwij mone Iv.” (1 Timote 2:​14) Ear bo ilo an tõmak bwe ilo an jab bokake im mõñã leen wijki eo emo mõñã jen e—enaj maroñ kar bõk tokjen jen e, bwe en einwõt Anij. Ear bo bareinwõt kin wõn eo ear mone e. Ear jab jelã bwe Satan Devil eo ear kamakit serpent eo bwe en einwõt ri konono eo an.​—Jenesis 3:​1-6.

2. (a) Ewi wãwen an Satan mone armij ro ilo ran kein? (b) Ta in “jitõbõn lõl in,” im ta kajitõk ko jenaj uaki kiõ?

² Jen ien eo an Adam im Eve liktak, Satan ear wõnmanlok im mone armij ro. Emol, ear “mone aolepen lõl.” (Reveles̃õn 12:9) Etao ko an rejañin oktak. Meñe ejjab kajerbal juõn serpent kiõ, ej wõnmanlok im noje e make. Ilo an kajerbal men in kamõnõnõ ko, jikin kareelel ko, im wãwen ko jet, Satan ej mone armij ro bwe ren tõmak bwe rejjab aikwiji Anij ak ejelok tokjen lore nan in tel ko Anij ej litoki ilo yokwe. Jerbal in etao eo an Devil eo ear jebar juõn jitõbõn jumae kien ko ilo Bible ilo buruen armij ro ijoko otemjej ion lal. Bible eo ej naetan jitõb in einwõt “jitõb õn lõl.” (1 Dri Korint 2:​12) Jitõb in ekajur ej kareel tõmak, lemnak, im mwilin armij ro rejaje Anij. Ewi wãwen jitõb in ej alikar, im ewi wãwen ad maroñ jumae eo ej katton armij? Jen lale.

Kien ko ñan Mour Erreo Renanalok

3. Etke “jitõbõn lõl in” ej alikarlok ilo ran kein?

³ Ilo ran kein, “jitõb õn lõl” in ear alikarlok wõt. (2 Timote 3:​1-5) Bõlen emwij am lo bwe kien ko ñan mour erreo rej nanalok. Jeje ko rej kamelele kin unin an eindein. Elikin an Ailiñ eo an Anij jutak ilo yiõ eo 1914, tarinae eo ear walok ilañ. Satan im dimon ro an rar jab anjo inem rar jolaltak ir ñan lal. Kin an illu, Satan ear kalaplok jerbal eo an ñan mone armij ibelakin lal. (Reveles̃õn 12:​1-9, 12, 17) Ilo jabdewõt wãwen joñan wõt an maroñ, ej kate wõt im “elañe [e] maroñ, [en] kejebwãbweik ro dri kãlet.” (Matu 24:24) Einwõt armij ro an Anij, ej kõjjeroroik kij. Ej kate wõt ñan kokkure mour in jitõb eo ad bwe jen jab kabuñburuen Jehovah im bõk mour indio.

4. Ewi lemnak eo an ri karejar ro an Jehovah kin Bible eo, im lemnak eo an lal in kin e?

⁴ Satan ej kajeoñ in kariap Bible eo, book eo eaorõk ej katakin kij kin Ri Kõmanman eo ad ej yokwe kij. Ri karejar ro an Jehovah rej yokwe im kaorõk Bible eo. Jej jelã bwe ej Nan in Anij emwij an kakõrmole, jab nan in armij. (1 Dri Tessalonika 2:​13; 2 Timote 3:​16) Bõtab, lal eo an Satan, ejjab kõnan bwe lemnak eo ad en eindein. Ñan wanjoñok, itumanin juõn book eo ej jumae Bible eo ej ba: “Bible eo ejjab ‘kwojarjar’, im ejjab ‘nan in Anij.’ Ro rar je Bible eo rar jab ri jilek ro Anij ear kakõrmol ir, ak rar priest ro rej bukõt armij ñan iroij ioir.” Ro rar tõmak ilo nan ko air rar bo ilo lemnak eo bwe remaroñ kabuñ ñan Anij ilo jabdewõt wãwen rej buñburueir kake​—ak jab kabuñ ñan e ñan jidik.​—Jabõn Kennan Ko 14:12.

5. (a) Ta eo juõn ri jeje ear ba kin kabuñ ko rej tõmak ilo Bible eo? (b) Ewi wãwen ad maroñ keidi jet lemnak ko an lal ibben ta eo Bible eo ej ba? (Kakobaik box eo ilo page eo tok ilal.)

⁵ Jumae Bible eo ilo alikar im jab alikar, ekoba wãwen ko rejelã mon jen ro rej ba rej jurake, rar bõktok juõn jitõb in kananaik kabuñ eo ej laplok wõt, ekoba kabuñ eo ej tõmak ilo Bible eo. Ilo aolep wãwen news im ibwiljin ro remeletlet, rej kananaik kabuñ. Juõn ri jeje ear ba: “Lemnak eo kin kabuñ an Ri Jew im Christian ibwiljin armij ro ran kein ejjab emõn. Ilo emõntata rej einwõt kabuñ ko remor; ilo enana tata rej kabuñ ko remor im rej bõprae ad rittolok ilo meletlet im jelãlokjen im wõnmanlok ilo science. Ilo yiõ kein juõn jitõbõn ñatñat ear oktaklok ñan juõn jitõbõn kajirere im jumae.” Jumae rot in ekkã an itok jen ro rejjab tõmak bwe Anij ej bed im ro “r’ar koutiej lemnok ko air” make.​—Dri Rom 1:​20-​22.

6. Ewi lemnak eo an lal kin mantin belele wan eo Anij ej jõjõiki?

⁶ Inem, jejjab ilbõk kin armij ro rej jebwãbwelok wõt jen kien ko an Anij ikijen mwilin armij. Ñan wanjoñok, Bible eo ej ba bwe mantin homosexual ak maan ro rej belele ibben maan ro “e jakkar.” (Dri Rom 1:​26, 27) Bareinwõt ej ba bwe ro rej kõmman mour in ejej im lũñ rejamin jolet Ailiñ an Anij. (1 Dri Korint 6:9) Ak, ilo elõñ ailiñ ko rejjab kõtlok wõt manit kein ak rej kwalok bwe manit kein rejjab nana ilo book, magazine, al, movie, im program ko an television. Ro rej konono nae manit kein rej watõk ir einwõt ro ri bikõt, ro rej kalijeklok, im ro rejañin ukõt lemnak ko air ñan ran kein remeram. Jen air watõk kien ko an Anij einwõt nan in yokwe ko ñan ir, armij ro an lal rar watõki einwõt men ko rej bõprae anemkwoj eo an kajjojo armij ñan air kajejjet kitien kõnan ko air make.​—Jabõn Kennan Ko 17:15; Jud 4.

7. Ta kajitõk ko jej aikwij kajitõk ibbed make?

⁷ Ibwiljin juõn lal ej kalaplok jumae eo an nae Anij, enaj juõn men in meletlet ñan kij bwe jen etale lemnak ko ad make im men ko jej kaorõki. Jen ien ñan ien, jej aikwij jar im etale kij make ilo mol ñan lale bwe jen jab ellok jidik kin jidik jen lemnak eo an Jehovah im kien ko an. Ñan wanjoñok, jemaroñ kajitõk ibbed make: ‘Ij kamõnõnõik iõ ke kin men ko iar kijirãti jejjo yiõ ko remotlok? Jidik kin jidik ij kõmmane ke manit ko Anij ej kijirãte? Emwij ke aõ kadiklok tokjen men ko lor jitõb jen mokta? Wãwen mour eo aõ kiõ ej kwalok ke bwe Ij likit mokta men ko an Ailiñ eo ilo mour eo aõ?’ (Matu 6:​33) Kajitõk rot kein renaj jibañ kij ñan jumae jitõbõn lal in.

“J’ab Elãlok”

8. Ewi wãwen an juõn armij maroñ belok jen Jehovah?

⁸ Nan Ri Christian ro mõttan, ri jilek Paul ear je: “Kin men in, emõn jen kalaplok ar kejbãrok men kein j’ar roñjake ñe j’ab elãlok jen ir jabrewõt ien.” (Dri Hibru 2:1) Juõn waan lojet eo ej belok jen ial eo an ejjab tõbraklok jikin eo ej etal ñan e. Elañe kapen eo ejjab kalimjek wãwen kõto im aet eo, wa eo waan enaj elãlok jen harbor eo im bate ion juõn wõd. Eindeinlok wõt, elañe jejjab lukkun etale katak ko remol im aorõk jen Nan in Anij, jemaroñ elãlok jidik kin jidik jen Jehovah im kajorrãn mour in jitõb eo ad. Ñan bed ilo jorrãn in, jejjab aikwij karmijeteik mol eo. Emol, eiet armij rej karmijeteik Jehovah ilo mõkaj meñe rej jelã kake. Ekkã an walok bwe, jidik kin jidik rej bõk kunair ilo juõn men ej kamade ir jen Nan in Anij. Mokta jen air jelã kake, rar bo im jerawiwi. Einwõt juõn kapen ej kiki, eindein armij rot rein rej kiki ilo jitõb im jab ruj mae ien rej jorrãn.

9. Ilo wãwen et ko Jehovah ear kajerammõn Solomon?

⁹ Kalmenlokjen kin wãwen mour eo an Solomon. Jehovah ear kamaroñ e bwe en king ion aolepen Israel. Anij ear kõtlok bwe Solomon en kalek temple eo im tel e bwe en je jet book in Bible ko. Jehovah ear konono ñan e ruo alen im kamweieiki, kabuñbuñ e, im kõmman bwe en iroij ilo ainemõn. Ilõñin men kein otemjej, Jehovah ear kameletlet Solomon. Bible eo ej ba: “Anij e ar lelok ñõn Solomon meletlet im jelalokjen e kanuij lap im buruen elap, einwõt bok eo i barijit. Im meletlet an Solomon elap jen meletlet an aolepen ro nejin dri rear otemjej, im jen aolepen meletlet an Ijipt.” (1 Kiñ Ro 4:​21, 29, 30; 11:9) Emol, juõn emaroñ lemnak, elañe ear wõr juõn eo emaroñ bin wõt ilo tiljek ñan Anij, kar Solomon. Ak, Solomon ear elãlok im jumae Anij. Ekijkan?

10. Ta kien eo Solomon ear likjap in bokake, im ta eo ear walok?

¹⁰ Solomon ear lukkun jelã im melele kin Kien eo an Anij. Ejelok bere bwe ear lukkun itoklimo kin kien ko ñan ro rar erom king ro ilo ailiñ in Israel. Juõn ian kien kein ear ba: “[King eo] en jab korlok belen ñõn e, bwe buruen en jab jeõrlok.” (Duteronomi 17:14, 17) Meñe kien in ear lukkun alikar, Solomon ear bõk jiljilimjuõn buki kõrã ro belen im jilu buki konkubain. Elõñ ian kõrã rein rar kabuñ ñan anij ko rewan. Jejaje kin etke Solomon ear bõk elõñ kõrã ro, im ta eo ear ba kin unin an kar bõk elõñ kõrã ro. Men eo jejelã kake ej bwe ear jab bokake kien eo Anij ear kalikar ñan e. Jemlok eo ear lukkun jejjet ekkar ñan ta eo Jehovah ear kakkõl e kake. Jej konono: “Limaro belen [Solomon] rar kajeorlok buruen . . . ñõn anij ro jet.” (1 Kiñ Ro 11:​3, 4) Jidik kin jidik ear ilok jen meletlet eo ekwojarjar. Ear belok ak mõjnolok. Ejjabto tokelik, kõnan eo an Solomon ñan bokake im kabuñburuen Anij ear oktak ñan an kabuñburuen limaro belen. Ej juõn men ekaburomõjmõj, kinke Solomon ear ba nan kein mokta: “Nejiõ, kwon meletlet, im kamõnõnõik buruõ, bwe in uak ñõn eo ej kinak iõ”!​—Jabõn Kennan Ko 27:11.

Jitõbõn Lal in Ekajur

11. Ewi wãwen men eo jej kadeloñ ilo lemnak eo ad emaroñ jelet e?

¹¹ Wanjoñok eo an Solomon ej katakin kij bwe ekauwatata ñan kõmmanwa im ba bwe kinke jejelã kin mol eo, men in kareelel ko an lal rejamin jelet kij. Einwõt mõñã ko ilo kanniek remaroñ jelet enbwinid, eindein mõñã ko ilo jitõb remaroñ jelet lemnak eo ad. Katak ko jej bõki renaj jelet lemnak im eñjake ko ad. Kin mol in, elõñ jikin jerbal ko relap rej jolok elõñ million dollar ko ilo kajjojo yiõ ñan kõmman men in kareelel ko ñan wiakaki mweiuk ko air. Men in kareelel ko elap tõbrak eo air kinke rej kajerbal nan im picture ko rejejjet im jimwe ñan kareel buruen armij ro ekkar ñan kõnan im jibadbad ko air. Bareinwõt ro rej kine men in kareelel kein rej jelã ejabwe air kwalok men in kareelel kein juõn ak ruo wõt alen ñan kareel buruen armij bwe ren wiaik men ko rej wiakaki ilo mõkaj. Bõtab, elikin air kwalok men in kareelel ko elõñ alen, ekkã an armij ro maroñ watõk e einwõt emõn. Wãwen kareelel elap an wõr tõbrak ie​—kinke elañe jab inem ejelok juõn armij enaj kar wiaiki. Elap an kajur an jelet lemnak im eñjake ko an armij ro.

12. (a) Ewi wãwen an Satan kareel lemnak eo an armij ro? (b) Ta eo ej kwalok bwe buruen Ri Christian ro emaroñ reel?

¹² Einwõt juõn ri kareelel, Satan ej kowõnmanlok lemnak ko an ilo an likiti ilo juõn wãwen ekamõnõnõ, kinke ej jelã bwe ejjabto tokelik emaroñ wini ak kareel buruen armij ñan errã ibben lemnak eo an. Ikijen men in kamõnõnõ ko im wãwen ko eirlok wõt, Satan ej mone armij ro bwe ren tõmak bwe men eo emõn ej nana im men eo enana ej emõn. (Aiseia 5:​20) Ri Christian ro remol bareinwõt rar bo ilo jibadbad ko an Satan ñan kajededlok nan in riap ko an. Bible eo ej kakkõl: “A e alikar an Jitõb ba, bwe ilo ien ko elik, jet re naj buñ jen tõmak, im eoroñ jitõb ro rej mon ir, im katak ko an dimõn rõn, kin jela mon an armij rej riõp, im bõklikõt ko air rebin im einwõt ñe jej itil kin mal ebwil.”​—1 Timote 4:​1, 2; Jeremiah 6:​15, New World Translation.

13. Ta in kamao ko renana, im ewi wãwen kamao ko remaroñ jelet kij?

¹³ Ejelok juõn armij me jitõbõn lal in ejjab jelet e. Kõto ak men in kareelel ko im aet ko ak kajur ko rittino an jukjuk im bed eo an Satan rekajur. Ilo meletlet Bible eo ej ba: “Komin jab bwir: kõmao ko renana rej kakõt mõnit ko remõn.” (1 Dri Korint 15:33) Kõmao ko renana remaroñ kitibuj jabdewõt men ak armij​—⁠ilo congregation eo bareinwõt​—rej kwalok jitõbõn lal in. Elañe ilo kõmmanwa jej ba bwe kõmao ko renana reban jelet buruõd im kajorrãn kij, emaroñ ke einwõt ba bwe kõmao ko remõn reban jibañ kij? Enaj lukkun bwid lemnak in! Bible eo ej kamelele ilo alikar im ba: “Kwon etetal iben ro dri meletlet inem kwo naj meletlet a eo ej kõmao iben ro dri bwebwe, e naj jorran kake.”​—Jabõn Kennan Ko 13:20.

14. Ilo wãwen et ko jemaroñ jumae jitõbõn lal in?

¹⁴ Ñan jumae jitõbõn lal in, jej aikwij kõmao ibben armij ro remeletlet​—ro rej karejar ñan Jehovah. Jej aikwij kobrak lemnak eo ad kin men ko rej kalek tõmak eo ad. Ri jilek Paul ear je: “Jabrewõt men ko remol, jabrewõt men ko re jime, jabrewõt men ko re wãnik, jabrewõt men ko rokwojarjar, jabrewõt men ko re olbo, jabrewõt ko emõn air buñbuñ, elañe eor emõn, im elañe eor nebar, komin lemnok kin men kein.” (Dri Pilippai 4:8) Einwõt armij ro ewõr air maroñ ñan kãlet emõn im nana, jemaroñ kãlet men ko jej lemnak kaki. Jen kãlet men ko rej karuaklok kij ñan Jehovah ien otemjej.

Jitõbõn Anij Elaplok an Kajur

15. Ewi wãwen an Ri Christian ro ilo Korint ilo ien etto oktak jen armij ro jet ilo jikin kwelok eo?

¹⁵ Jab einwõt ro rar reel burueir ilo jitõbõn lal in, jitõb kwojarjar eo an Anij ej tel Ri Christian ro remol. Paul ear jejelok ñan congregation eo ilo Korint im ba: “A j’ar bõk jab jitõbõn lõl, a Jitõb eo jen Anij; bwe jen jela men ko Anij e ar wujleplok ñõn kij.” (1 Dri Korint 2:​12) Jikin kwelok in Korint ilo ien etto ear obrak kin jitõbõn lal in. Joñan an nana ro rar jokwe ie nan eo “ñan Corinthianize” ear melelen “ñan kõmman mour in ejej.” Satan ear kabiloik lemnak ko an armij. Kin men in, ear jidik wõt air jelã kin Anij eo emol. (2 Dri Korint 4:4) Ak, ikijen jitõb kwojarjar eo an, Jehovah ear kabellok mejen jet Ri Korint, im kamaroñ ir ñan bõk mol eo. Jitõb eo an ear kamakit im tel ir ñan kõmman oktak ko relap ilo mour eo air bwe ren kabuñburuen im bõk jerammõn jen e. (1 Dri Korint 6:​9-​11) Meñe jitõbõn lal in ear kajur, jitõbõn Jehovah ear laplok an kajur.

16. Ewi wãwen ad maroñ bõk im kejbãrok jitõb eo an Anij?

¹⁶ Ej eindein ilo ran kein. Jitõb kwojarjar eo an Jehovah ej kajur eo elaptata ijoko otemjej ilañ im ion lal, im ej mõnõnõ in leloke ñan aolep ro rej kajitõk kake ilo tõmak. (Luk 11:13) Bõtab, ñan bõk jitõbõn Anij, jej aikwij kõmman elõñlok men ko jen ad baj jumae wõt jitõbõn lal in. Jej aikwij keini in katak im jerbale ñan in Anij ilo mour eo ad bwe mour in jitõb eo ad​—lemnak eo ad​—ej einwõt ibben lemnak eo an. Elañe jej kõmman eindein, Jehovah enaj kakajur kij bwe jen jumae jabdewõt wãwen ko Satan ej kajerbale ñan kokkure mour in jitõb eo ad.

17. Ilo wãwen et ko bwebwenato eo kin Lot emaroñ kainemõn kij?

¹⁷ Meñe Ri Christian ro rejjab mõttan lal, rej jokwe ilo lal. (Jon 17:11, 16) Ejelok juõn iad im jemaroñ lukkun kajenolok kij jen jitõbõn lal in, kinke jemaroñ jerbal ak elaptata mour ibben ro rejjab yokwe Anij ak wãwen ko an. Lemnak eo ad ej einwõt eo an Lot ke, ear “lap an buromõj,” kin manit ko renana an ri Sodom ro, ear jokwe ibben? (2 Piter 2:​7, 8) Elañe aet, jemaroñ ainemõn wõt. Jehovah ear kejbãrok im kanemkwoj Lot, im emaroñ kõmman eindein ñan kij. Jemed ilañ eo ej yokwe kij ej lo im jelã kin inebata ko ad, im emaroñ letok jibañ im kajur eo jej aikwiji ñan debij wõt mour in jitõb eo ad. (Sam 33:18, 19) Elañe jej atartar ion, im liki e, im kir e, enaj jibañ kij ñan jumae jitõbõn lal in, jekdon ta abañ eo jej jelmaike.​—Aiseia 41:10.

18. Etke jej aikwij kaorõk kõtan eo ad ibben Jehovah?

¹⁸ Ilo juõn lal ejenolok jen Anij im emwij an Satan mone, kij einwõt armij ro an Jehovah emwij ad bõk jelãlokjen eo kin mol eo. Inem jej lo lañliñ im ainemõn eo ejelok ilo lal in. (Aiseia 57:20, 21; Dri Galetia 5:​22) Jej kaorõk kejatdikdik eo ekabwilõñlõñ kin mour indio ilo Paradise eo, ijo jitõbõn lal in eo ejakolok ejamin bar walok ie. Inem jen kaorõk bed eo ad eaorõk ibben Anij im kate wõt ñan kajimwe jabdewõt wãwen ekõnan kamõjnoik kij ilo jitõb. Jen ruaklok ñan Jehovah, im enaj jibañ kij ñan jumae jitõbõn in lal in.​—Jemes 4:​7, 8.

Kwomaroñ Ke Kamelele?

• Ilo wãwen et ko Satan ear mone im etaouk armij ro?

• Ewi wãwen ad maroñ kejbãrok kij jen ad belok jen Jehovah?

• Ta eo ej kwalok bwe jitõbõn lal ej kajur?

• Ewi wãwen ad maroñ bõk im debiji jitõb eo jen Anij?

[Jaat ilo peij 9]

MELETLET EO AN LAL ÑE KEIDI IBBEN MELETLET EO EKWOJARJAR

Mol eo ewõr joñan​—armij ro rej make ejaak mol eo air make.

“Nan [eo an Anij ej] mol eo.”​—Jon 17:17.

Ñan jelã ta emõn im ta eo enana, kwon liki eñjake ko am make.

“Buru ejelã mon jen jabdewõt men im elap an kate.”​—Jeremiah 17:​9, NW.

Kwon kõmman ekkar ñan kõnan eo am make.

“Ejjab an armij eo ej etetal ñan tel buñten neen bareinwõt.”​—Jeremiah 10:​23, NW.

Mweie ej ki eo ñan lo mõnõnõ.

“Bwe arõk mõnni ej okran nana otemjej.”​—1 Timote 6:​10.

[Pija eo ilo peij 8]

Solomon ear mõjnolok im belok jen kabuñ eo emol im jeorlok ñan anij ko rewan

[Pija eo ilo peij 10]

Einwõt juõn ri kareelel, Satan ej kowõnmanlok jitõbõn lal in. Kwoj bareinwõt jumae e ke?