Ro Jemen Im Jinen, Kabwe Aikwij Ko An Family Eo Ami

“A elañe jabrewõt e jakkene ro nukin, . . . e ar kariõp an tõmak.”​—1 TIMOTE 5:8.

1, 2. (a) Etke ej juõn men in rejañ ñan lo family ko rej bed ibben don ilo kwelok ko? (b) Ta jet ian abañ ko family ko rej jelmaiki ilo air mõkaj in bed ilo kwelok ko?

ÑE KWOJ reito-reitak ilo congregation in Christian mokta jen an jino kwelok eo, kwomaroñ lo ajiri ro rerreo im emõn nuknuk ko air rej jijet ibben jemeir im jineir. Ejjab men in kamõnõnõ ke ñan ad lo yokwe eo ej alikar ilo family kein​—yokwe ñan Jehovah im ñan don? Ak, ebidodo ad meloklok bwe elap air kar aikwij kate ir bwe family eo en mõkaj tok ñan kwelok eo.

² Enañin aolep ien, ritto ro rej boub ilo aolepen ran eo, im ilo boñin kwelok ko, elaplok an boub family eo. Rej aikwij keboje mõñã in jota ko, ewõr jerbal ko rej aikwij kõmmani, im ajiri ro rej aikwij kamwij katak ko air ñan school. Ri ritto ro rej inek eddo eo elaptata, ñan kõmman bwe aolep ren erreo, mwij mõñã, im bojak ilo mõkaj. Emol, ñe ewõr ajiri ro abañ ko remaroñ walok ilo ien ko jejjab kõtmene kaki. Emaroñ botak nuknuk eo an eo eritto tata ke ej ikkure. Elutõk mõñã eo kijen eo ediktata. Ajiri ro rej jino akwel. (Jabõn Kennan Ko 22:15) Ta eo ej walok? Karõk ko remõn an ritto ro remaroñ jorrãn. Ak, enañin aolep ien family eo ej bed ilo Kingdom Hall eo mokta jen an jino kwelok eo. Ej juõn menin rejañ elap ñan kij ilo ad lo an rein bed ilo kwelok ko week otemjej, yiõ ñan yiõ, im ajiri ro rej rittolok im karejar ñan Jehovah!

3. Ewi wãwen jej jelã bwe Jehovah elap an kaorõk family ko?

³ Meñe jerbal eo am einwõt juõn jemen ak jinen ebin jet ien, im kamõkmõk, kwomaroñ liki bwe Jehovah ej kaorõk jibadbad ko am. Jehovah ej Unjen karõk in family eo. Kin men in Nan eo an ej ba bwe family ko otemjej rej bed im ‘emwij bõk etair’ jen Jehovah. (Dri Epesõs 3:​14, 15) Inem ñe kom ro jemen im jinen komij kate kom kajejjet jerbal ko ami ilo wãwen eo ejimwe, komij kaibujuij Iroij Bõtata eo an lañ im lal. (1 Dri Korint 10:31) Ejjab juõn jerammõn elap ke? Inem, ekkar bwe jen etale jerbal eo Jehovah ear leloke ñan ro jemen im jinen. Ilo katak in, jenaj etale jilu wãwen ko Anij ej kõtmene bwe ro jemen im jinen ren kõmmane ikijen kabwe aikwij ko an family eo.

Kabwe Aikwij ko Lor Kanniek

4. Ilo family eo, ta karõk ko Jehovah ear kõmmani ñan kabwe aikwij ko an ajiri ro?

⁴ Ri jilek Paul ear je: “A elañe jabrewõt e jakkene ro nukin, im elaplok ro dri loan mweo imõn, e ar kariõp an tõmak im ej nana jen dri jab tõmak.” (1 Timote 5:8) Ke Paul ear konono ijin kin “jabrewõt,” wõn eo ear lemnak kake? Eo ej bõran family eo, leo. Anij ej bareinwõt lelok ñan kõrã eo juõn jerbal eutiej im aibujuij einwõt ri jibañ ñan leo belen. (Jenesis 2:​18) Kõrã ro ilo ien ko ilo Bible ekkã air jibañ lõmaro beleir kabwe aikwij ko an family eo. (Jabõn Kennan Ko 31:13, 14, 16) Rainin, elõñlok family ko me jemen ak jinen ejelok beleir.a Elõñ Ri Christian ro jemen ak jinen me ejelok rejetair emõn air kabwe aikwij ko an family eo air. Emol, wãwen eo emõntata ej ñe family eo ewõr jemen im jinen jimor, im leo ej tel family eo.

5, 6. (a) Ta jet ian abañ ko ro rej kabwe aikwij ko an family ko air rej jelmaiki? (b) Ta lemnak eo kin jikin jerbal ko enaj jibañ Ri Christian ro rej kabwe aikwij ko an family eo ñan air kijenmij?

⁵ Ilo 1 Timote 5:8, ta men in aikwij ko Paul ear lemnak kake? Eon ko ibelakin rej kalikar bwe ear konono kin aikwij ko an family eo ilo kanniek. Ilo lal in rainin, elõñ abañ ko eo bõran family eo ej jelmaiki ñan kabwe aikwij in. Abañ ko kin money ekkã an walok ibelakin lal, an company ko kaeietlok ri jerbal ro, jabwe jikin jerbal ko, im an laplok wõnãn mour. Ta eo emaroñ jibañ eo ej kabwe aikwij ko an family eo ñan an kijenmij ñe ej jelmae abañ kein?

⁶ Eo ej kabwe aikwij ko ej aikwij kememej bwe ej kajejjet jerbal eo me Jehovah ear letok. Nan in kakõrmol eo an Paul ej kwalok bwe juõn emaan eo ewõr an maroñ ñan bokake kien in ak ej makoko in jerbale ej einwõt juõn eo ear “kariõp an tõmak.” Inem juõn Ri Christian ej aikwij kate e bwe en bokake Anij kin men in. Ak, ekaburomõjmõj bwe elõñ armij ro ilo lal in rainin “re jab yokwe ro nukiir.” (2 Timote 3:​1, 3) Emol, elõñ lõmaro rej kajekdon eddo in air, im kõmman bwe en jorrãn family eo air. Christian lõmaro rejjab bõk lemnak in. Einjuõn jen elõñ ri jerbal ro mõttair, Ri Christian ro me rej kabwe aikwij ko an family ko air rej watõk jerbal ko rettã einwõt reutiej im aorõk, im juõn wãwen ñan kabuñburuen Jehovah Anij, kinke ej kamaroñ ir ñan kabwe aikwij ko an ro rejitenburu ibbeir.

7. Etke ekkar bwe ritto ro ren kalmenlokjen kin joñok eo an Jesus?

⁷ Emaroñ juõn men in jibañ elañe ro bõran family ko rej lemnak kin joñok eo ewãppen an Jesus. Kememej, kanan eo ilo Bible ej konono kin Jesus einwõt “Jemen ien in drio.” (Aiseia 9:​6, 7) Einwõt “Adam eo elik,” Jesus ekkar bwe en bõk jikin “armij eo mokta Adam” einwõt jemen armij ro rej kwalok tõmak. (1 Dri Korint 15:45) Jesus ej juõn jemen eo emõn im ej einjuõn jen Adam, eo ear erom juõn jemen ekibbon. Bible eo ej ba kin e: “Ilo men in je jela yokwe, bwe E ar likit mour eo An kin kij.” (1 Jon 3:​16) Aet, Jesus ear mõnõnõ in lelok mour eo an kin ro jet. Bõtab, ear bareinwõt likit aikwij ko an ro jet mokta jen ko an make ikijen men ko rejjab lukkun aorõk. Kom ro jemen im jinen kom im family eo naj bõk tokjen ko remõn elañe kom naj lor joñok in.

8, 9. (a) Ta eo ritto ro remaroñ katak jen bao ko ñe rej kabwe aikwij ko an ro nejiir? (b) Ewi wãwen elõñ Christian ro jemen im jinen rej kwalok juõn jitõb in karmijeteik kõnan ko air make?

⁸ Elap an ro jemen im jinen maroñ katak kin yokwe eo ejelok kibbon ie jen nan ko an Jesus ñan armij ro rejebwãbwe an Anij: “O enañin lõñ alen I ar kõnan kokweloktok ro nejõm, im einwõt lolo ej kokweloktok nejin jojo iomin pein, im kom ar jab kõnake!” (Matu 23:37) Jesus ear kwalok juõn wanjoñok ilo alikar kin juõn lolo eo ej kejbãrok jojo ko nejin iumin pein. Emol, elap an ro jemen im jinen maroñ katak jen wanjoñok in an juõn lolo, eo ebojak in likit e make ilo kauwatata bwe en kejbãrok jojo ko nejin jen jorrãn. Ak, jemaroñ bwilõñ kin men ko me bao ko rej kõmmane jen ran ñan ran. Rejjab bõjrak air kãto-kãtak ñan kabuk kijeir. Meñe relukkun mõk, rej najidik wõt jojo ko nejiir, ko rej mõñã im rej jañ wõt. Elõñ ian men in kõmanman ko an Jehovah “re kanuij meletlet” ilo wãwen air kabwe aikwij ko an nejiir.—Jabõn Kennan Ko 30:24.

⁹ Ilo juõn wãwen einlok wõt, Christian jemen im jinen ro ibelakin lal rej kwalok juõn jitõb eaibujuij kin karmijeteik kõnan ko air make. Kwomaroñ kõtlok bwe kwon jorrãn ak kwojamin kõtlok bwe ro nejõm ren jorrãn. Bareinwõt, kwoj mõnõnõ in karmijeteik yuk make ñan kabwe aikwij ko an family eo. Elõñ iami komij mõkaj im ruj ñan ami etal ñan jikin jerbal ko im kõmman jerbal ko rekamõkmõk. Komij kate kom ñan ami kõmman mõñã ko renno. Komij kate bwe en wõr an ajiri ro nejimi nuknuk ko rerreo, juõn jikin jokwe emõn, im en bwe air school. Im komij kõmman men in jen ran ñan ran, im jen yiõ ñan yiõ. Jitõb in karmijete kõnan ko am make im ami kijenmij emol ej kabuñburuen Jehovah! (Dri Hibru 13:16) Bõtab, ilo ejja ien eo wõt, kwoj kememej bwe kwoj aikwij kabwe aikwij ko an family eo am ilo wãwen ko jet raorõk.

Kabwe Aikwij ko ilo Jitõb

10, 11. Ta men in aikwij eo elaptata an armij, im ta eo Christian jemen im jinen ro rej aikwij kõmmane mokta, bwe ren maroñ kabwe aikwij in an ro nejiir?

¹⁰ Men eo aorõklok jen air kabwe aikwij ko lor kanniek ej ñan air kabwe aikwij ko ilo jitõb. Jesus ear ba: “Armij e jamin mour kin bred wõt, a kin nan otemjej rej waloktok jen loñin Anij.” (Matu 4:4; 5:3) Ta eo kom ro jemen im jinen komij maroñ kõmmane ñan kabwe aikwij ko ilo jitõb?

¹¹ Ikijen katak in, elaplok an Jeje Ko eliji nan ko ilo Duteronomi 6:5-7 jen eon ko jet. Joij im kabellok Bible eo am im readi eon kein. Ej jiroñ ro jemen im jinen bwe ren kaddeklok kõtan eo air ibben Jehovah mokta, ilo air kalek air yokwe e im bõk nan ko an ilo burueir. Aet, komij aikwij lukkun katak Nan eo an Anij. Komin ekkeini ami read Bible im kalmenlokjen kake bwe komin kalaplok ami melele im yokwe ial ko, nan in kaiñi ko, im kien ko an Jehovah. Tokjen men in, buruemi enaj obrak kin mol ko ilo Bible me renaj kalañliñ kom im kalaplok ami yokwe Jehovah. Enaj lukkun lõñ men ko remõn kom maroñ lelok ñan ro nejimi.—Luk 6:45.

12. Ewi wãwen ro jemen im jinen remaroñ kajeoñe Jesus ñe rej katakin ro nejiir kin mol ko ilo Bible?

¹² Jemen im jinen ro rekajur ilo jitõb rej bojak in jerbale nan in kakabilek eo ilo Duteronomi 6:7, ñan “katakin” ro nejiir kin nan ko an Jehovah ilo jabdewõt ien emõntok. Ñan “katakin” ej melelen ñan elij im bar elij juõn katak. Jehovah ej jelã bwe kij aolep—elaptata ajiri ro—jej aikwij elij im bar elij men ko ñan katak kake. Kin men in, elõñ alen Jesus ear eliji katak ko an ilo jerbal in kwalok nan eo an. Ñan wanjoñok, ke ear katakin ri kalor ro an bwe ren kwalok ettã buru im jab utiej buru im juõn jitõb in jiaik don, ear bukõt elõñ wãwen ko ñan an kwalok kin ejja katak eo wõt. Ear katakin ikijen an kõmmanwa ibbeir, ilo an kõmman wanjoñok, im bareinwõt ikijen an kwalok kilen kõmmane. (Matu 18:1-4; 20:25-27; Jon 13:12-15) Ak, ien otemjej Jesus ear kwalok an meanwõd. Eindein, ritto ro rej aikwij bukõt wãwen ko ñan air katakin ro nejiir kin irinekatak ko, ilo air eliji elõñ alen nan in kaiñi ko an Jehovah mae ien ajiri ro rej melele kaki im jerbali.

13, 14. Ta jet ian ien ko remõn ritto ro remaroñ katakin ro nejiir kin mol ko ilo Bible, im ilo air kajerbal kein jibañ et ko?

¹³ Ien katak Bible eo an family eo ej ien ko remõn kin katak rot in. Im elañe rej ekkeini air kõmmane im ekalañliñ, men in eaorõk ñan mour in jitõb eo an family eo. Christian family ko ibelakin lal rej mõnõnõ kin katak rot kein, im rej kortokjen book ko me dolul eo an Jehovah ear litoki im rej ukõt katak eo ekkar ñan aikwij ko an ajiri ro. Book eo Learn From the Great Teacher (Katak Jen Ri Kaki eo Elap) ej juõn jerammõn elap ikijen men in, im bareinwõt book eo Questions Young People Ask—Answers That Work (Kajitõk ko Jodikdik Ro Rej Kajitõk—Uak ko Rej Jerbal).b Bõtab, katak Bible ibben family eo ejjab ien eo wõt ñan katakin ajiri ro.

¹⁴ Einwõt Duteronomi 6:7 ej kwalok, elõñ ien ko remõn rej bellok ñan an ritto ro remaroñ bwebwenato ibben ro nejiir kin men ko lor jitõb. Ñe komij ito-itak ibben don, jerbal ibben don, ak kakije ibben don, kom maroñ lo ien ko remõn ñan kabwe aikwij ko lor jitõb an ro nejimi. Emol, kwojjab aikwij “kwalok nan” ñan ro nejimi kin mol ko ilo Bible ien otemjej. Jen an eindein, kate yuk ñan kõmman bwe bwebwenato eo an family eo en men in kõketak. Ñan wanjoñok, Awake! magazine eo ej kwalok katak ko kin elõñ men ko. Katak kein remaroñ kabellok ial eo ñan bwebwenato kin men in kõmanman eo an Jehovah kin menin mour ko, jikin ko raibujuij ibelakin lal, im kin oktak ko relõñ kin manit ko im wãwen mour ko an armij. Bwebwenato kein remaroñ kamakit ro redik ñan kalaplok air read book ko me ri karejar eo etiljek im meletlet ej litoki.—Matu 24:45-47.

15. Ewi wãwen ritto ro remaroñ jibañ ro nejiir ñan watõk jerbal in kwalok nan einwõt juõn jerbal ekaitoktoklimo im ewõr tokjen?

¹⁵ Ilo ami bwebwenato ibben ro nejimi kin bwebwenato ko rekõketak, men in enaj kabwe bar juõn aikwij ilo jitõb. Christian ajiri ro rej aikwij katak ñan kwalok kin tõmak eo air ilo bolemen ibben ro jet. Ñe komij konono kin jet point ko rekaitoktoklimo ilo Imõniaroñroñ ak Awake! magazine ko kom maroñ bukõt ien ko remõn ñan kwalok kake ilo jerbal in kwalok nan. Ñan wanjoñok, kom maroñ kajitõk: “Ejjab juõn men emõn ke elañe elõñlok armij ro rar jelã kin men in ikijen Jehovah? Ta lemnak eo am kin ewi wãwen jemaroñ kaitoklimoen juõn armij kin katak in?” Bwebwenato rot kein remaroñ jibañ ro redik ñan kalaplok air itoklimo ñan kwalok ibben ro jet kin ta eo rej katak kake. Inem, ñe ro nejõm rej etal ibbam ilo jerbal in kwalok nan, rej lo juõn joñok emõn kin ewi wãwen remaroñ kajerbal bwebwenato kein. Remaroñ bareinwõt katak bwe jerbal in kwalok nan ej juõn jerbal ekaitoktoklimo im kamõnõnõ, im elap an kajuburu im kalañliñ.—Jerbal 20:35.

16. Ta eo ajiri ro remaroñ katak jen air roñjake jar ko an jemeir im jineir?

¹⁶ Ritto ro rej bareinwõt kabwe aikwij ko an ro nejiir ilo jitõb ñe rej jar. Jesus ear katakin ri kaloran kilen jar, im elõñ alen ear jar ibbeir. (Luk 11:1-13) Lemnak kin joñan air kar katak ke rar koba ilo jar ibben Nejin Jehovah! Eindein, elap an ajiri ro nejimi maroñ katak jen jar ko ami. Ñan wanjoñok, remaroñ katak bwe Jehovah ekõnan bwe jen konono ibben jen buruõd, im kebak e kin jabdewõt inebata ko ad. Aet, jar ko am remaroñ jibañ ro nejimi ñan katak kin juõn mol eo eaorõk: Remaroñ kaddek juõn kõtan emõn ibben Jemeir ilañ.—1 Piter 5:7.

Kabwe Aikwij Ko ilo Eñjake

17, 18. (a) Ewi wãwen an Bible eo kwalok kin aorõkin ad kwalok yokwe ñan ro nejid? (b) Ewi wãwen ro jemen remaroñ kajeoñe Jehovah ilo air kwalok yokwe ñan ro nejiir?

¹⁷ Emol, ajiri ro ewõr aikwij ko ilo eñjake bareinwõt. Nan in Anij ej jiroñ ro jemeir im jineir kin aorõkin air kabwe aikwij in. Ñan wanjoñok, ñe kõrã ro rejañin lellab rej kwalok ‘air yokwe ro nejiir,’ rej jerbale air “jelalokjen.” (Taitõs 2:4) Emol, ej juõn men in meletlet ñan kwalok yokwe ñan juõn ajiri. Men in ej katakin juõn ajiri ñan an kwalok yokwe im ej bõktok tokjen ko etto air bed. Ijo tu-rãjet, e men in bwebwe elañe rej likjap in kwalok yokwe ñan juõn ajiri. Ej bõktok elap eñtan im ej melelen bwe rej likjap in kajeoñe Jehovah, eo elap an kwalok yokwe ñan kij meñe jejjab wãppen.—Sam Ko 103:8-14.

¹⁸ Jehovah ej bõk buñten nee ko mokta ñan kwalok an yokwe ro nejin ion lal. Einwõt ej ba ilo 1 Jon 4:19, “E ar yokwe kij mokta.” Elaptata kom ro jemen komij aikwij kajeoñe joñok eo an Jehovah, ilo ami bõk buñten nee ko mokta ñan kalek juõn kõtan ewõr yokwe ie ibben ro nejimi. Bible eo ej rejañ ro jemen bwe ren jab kaillu ro nejiir, “bwe ren jab õbwer.” (Dri Kolosse 3:21) Men eo elaptata an kaillu ajiri ro ej ñe rej bõk lemnak eo bwe jemeir ak jineir rejjab yokwe ak kaorõk ir. Ro jemen me rej ãliklik in kwalok eñjake ko air rej aikwij kememej joñok eo an Jehovah. Ear konono jen lañ ñan kwalok an buñburu im yokwe Nejin. (Matu 3:17; 17:5) Men in elap an kar kõketak Jesus! Eindein, ajiri ro remaroñ bõk kajur im beran jen an jemeir im jineir kwalok yokwe eo emol ñan ir.

19. Etke lelok kauwe eaorõk, im jokkin wõt juõn et eo Christian jemen im jinen ro rej aikwij bukõte?

¹⁹ Emol, ro jemen im jinen rej kwalok yokwe ejjab ilo nan ko wõt. Elaplok air kwalok yokwe ikijen men ko rej kõmmani. Ritto ro rej kwalok air yokwe ro nejiir ilo air kabwe aikwij ko air ilo kanniek im ilo jitõb. Bareinwõt, lelok kauwe ej juõn wãwen eaorõk ritto ro rej kwalok air yokwe ro nejiir. Emol, “Iroij ej kajeik eo Ej yokwe e.” (Dri Hibru 12:6) Ijo tu-rãjet, elañe rej likjap in lelok kauwe, men in ej kwalok air dike nejiir! (Jabõn Kennan Ko 13:24) Ien otemjej Jehovah ej jokkin wõt juõn, ej lelok kaje ‘ilo joñan ekkar.’ (Jeremiah 46:28, NW) Kin air jab wãppen, ebin an ro jemen im jinen kwalok jokkin wõt juõn rot in. Bõtab, ewõr tokjen ami kate kom ñan jibadõk men in. Kauwe ilo yokwe ej jibañ juõn ajiri ñan an rittolok ilo juõn mour elemõnõnõ im wõr tõbrak. (Jabõn Kennan Ko 22:6) Aolep Christian jemen ak jinen rekõnan men in ñan ajiri eo nejin.

20. Ewi wãwen ro jemen im jinen remaroñ lelok ñan ro nejiir ien eo emõntata ñan air “kãlet mour”?

²⁰ Ñe kom ro jemen im jinen komij kõmmane jerbal eo eaorõk Jehovah ear lewõj ñan kom—kabwe aikwij ko an ro nejimi ilo kanniek, ilo jitõb, im ilo eñjake—enaj lap jinekjej eo ami. Ilo wãwen in komij lelok ñan ro nejimi ien eo emõntata ñan air “kãlet mour” im tokelik ñan air “mour wõt.” (Duteronomi 30:19) Ñe ajiri ro rej kãlet ñan air karejar ñan Jehovah im bed wõt ilo ial in mour mae ien rej ritto, rej kalañliñ jemeir im jineir. (Sam Ko 127:3-5) Lañliñ rot in enaj bed ñan indio! Ak, ewi wãwen ro redik remaroñ nebar Jehovah kiõ? Katak eo tok juõn enaj etale men in.

[Kamelele ko itulal]

Ewi Wãwen Kwonaj Kar Uak?

Ta eo ro jemen im jinen remaroñ kõmmane ñan kabwe aikwij ko an ro nejiir

• ilo kanniek?

• ilo jitõb?

• ilo eñjake?

[Pija eo ilo peij 20]

Elõñ bao ko elap air jerbal ñan najidik jojo ko nejiir

[Pija eo ilo peij 22]

Ro jemeir im jineir rej aikwij kaddeklok mour in jitõb eo air mokta

[Pija ko ilo peij 22, 23]

Ro jemen im jinen remaroñ lo elõñ ien ko remõn ñan air katakin ro nejiir kin Ri Kõmanman eo

[Pija eo ilo peij 24]

Ajiri ro remaroñ bõk kajur im beran jen buñburu eo an jemeir im jineir