Etetal Ibben Anij Ilo Ien Kein Renana
“Inok e ar etetal iben Anij; im e joko: bwe Anij e ar bõk e.”—JENESIS 5:24.
1. Ta jet ian wãwen ko ilo ran kein ad me rej kõmman bwe en lukkun nana?
IEN ko renana! Ejejjet an nan kein kwalok kin yiõ ko ear walok bwoktak im kõtõrãik kien me armij ro rar iioni jen ien eo ear jutak Ailiñ in Messiah eo ilo 1914. Ilo aolepen ien kein, armij ro rar bed ilo “ran ko eliktata.” Jorrãn ko einwõt ñitta, nañinmij, makitkit lal, im tarinae ko ear lap air kaeñtan ir ilo juõn joñan ejañin kar walok einwõt mokta. (2 Timote 3:1; Reveles̃õn 6:1-8) Men kein rar bareinwõt jelet ro rej kabuñ ñan Jehovah. Ilo juõn joñan elap, kij aolep jej aikwij kijenmij kin abañ ko kin money, bwoktak ko ilo kien, kowadoñ, im nañinmij ko me rej kõmman bwe en lukkun bin mour.
2. Ta abañ ko ri karejar ro an Jehovah rar iioni?
2 Elõñ ian ri karejar ro an Jehovah rar bareinwõt iion elap matõrtõr kinke Satan ej tarinaik ro “rej kejbãrok kien ko an Anij, im kennan an Jisõs ibeir.” (Reveles̃õn 12:17) Meñe ejjab aolep Ri Christian ro remol rej iion matõrtõr, aolep rej aikwij tarinaik Satan Devil eo im jitõb eo ej kowõnmanlok ibwiljin armij ro. (Dri Epesõs 2:2; 6:12) Jej aikwij ekkõl wõt aolep ien bwe jitõb in en jab jelet kij, kinke emaroñ walok ilo jikin jerbal eo, ilo school, im ilo jikin ko jet ijo jej aikwij kamao ibben ro rejjab itoklimo ilo kabuñ eo erreo.
Etetal Ibben Anij, Jab Ibben Ailiñ Ko
3, 4. Ilo wãwen et eo Ri Christian ro reoktak jen ro ilo lal in?
3 Ilo ebeben eo kein kajuõn, Ri Christian ro jinoin rar bareinwõt aikwij tarinaik jitõb eo an lal in, im men in ear kõmman bwe ren lukkun oktak jen ro ilikin congregation eo an Christian. Paul ear kwalok kin oktak in ke ear je: “Inem ij ba men in, im kennan ilo Iroij, bwe komin jab etetal jen kiõ einwõt dri pegan rej etetal, ilo air lemnok wan, Ke emarok ilo air lolãtãt, im rej drua maijet jen mour an Anij, kin jaje eo ilo ir, kin an bin burueir; Ro ke rej elã jen iñjake r’ar mõke lelok ir ñõn ejej bwe ren jerbale etton otemjej ilo dõr.”—Dri Epesõs 4:17-19.
4 Elukkun jejjet an nan kein kwalok kin marok eo elap ilo jitõb im wãwen mwil eo ilo lal in—ilo ran ko an Paul im ran kein ad jimor! Einwõt ilo ebeben eo kein kajuõn, Ri Christian ro rainin rejjab ‘etetal einwõt ri pegan ro rej etetal.’ Jen an eindein, rej mõnõnõ in etetal ibben Anij. Emol, jet remaroñ bere bwe armij ro rejjab wãppen remaroñ etetal ibben Jehovah. Bõtab, Bible eo ej kwalok bwe remaroñ. Bareinwõt, Jehovah ej kõtmene air kõmmane. Ilo ebeben eo kein karualitõk B.C.E., ri kanan Micah ear je nan in kakõrmol kein: “Bwe emwij an Iroij jiroñ kij ta ko remmõn. Irkein men ko ekõnan jen kij: Kõmmõni men ko rejimwe, kwalok yokwe ien otemjej, im [etetal ilo ettã buru ibben Anij, NW].”—Micah 6:8.
Ewi Wãwen im Etke Jej Aikwij Etetal Ibben Anij?
5. Ewi wãwen armij ro rejjab wãppen remaroñ etetal ibben Anij?
5 Ewi wãwen jemaroñ etetal ibben Anij eo ekajur bõtata im jejjab maroñ loe? Alikar, ej einjuõn jen wãwen ad etetal ibben armij ro mõttad. Ilo Bible eo nan eo “etetal” ej melelen “ñan lor juõn wãwen in emmakit.”a Ilo ad lemnak kin men in, je melele bwe juõn eo ej etetal ibben Anij ej lor juõn wãwen mour me Anij ej kõlajrake im ej buñburuen kake. Ilo ad jibadõk juõn wãwen einwõt in ej kõmman bwe jen oktak jen armij ro ibelakid. Ak, ej jokãlet eo dein an juõn Ri Christian. Etke? Elõñ un ko unin.
6, 7. Etke etetal ibben Anij ej wãwen mour eo emõntata?
6 Mokta, Jehovah ej Ri Kõmanman eo ad, Unjen mour eo ad, im Ri Letok men otemjej jej aikwiji. (Reveles̃õn 4:11) Kin men in, e wõt emaroñ jiroñ kij kin ewi wãwen jej aikwij etetal. Bareinwõt, etetal ibben Anij ej wãwen eo elaptata an wõr tokjen ilo mour. Ñan ro rej etetal ibben, Jehovah ear kõmman bwe en maroñ jeorlok jerawiwi ko air, im ej lelok ñan ir kejatdikdik eo kin mour indio. Jemeduij ilañ eo ej yokwe ej bareinwõt letok nan in kakabilek ko remeletlet ñan jibañ ro rej etetal ibben ñan lo tõbrak ilo air mour kiõ, meñe rejjab wãppen im rej mour ilo juõn lal eo ej bed iumin kajur eo an Satan. (Jon 3:16; 2 Timote 3:15, 16; 1 Jon 1:8; 2:25; 5:19) Bar juõn un emõn ñan etetal ibben Anij ej bwe ilo ad etetal wõt ibben enaj kalaplok ainemõn im burukuk eo an congregation eo.—Dri Kolosse 3:15, 16.
7 Eliktata, im aorõktata, ñe jej etetal ibben Anij, jej kwalok tu-ia jej jutak ie ikijen aitwerõk eo me ear walok ilo jikin kallip in Eden—aitwerõk eo kin iroij bõtata eo an Anij. (Jenesis 3:1-6) Jej kwalok ikijen ial in mour eo ad bwe jej jutak ibben Jehovah, im ilo beran jej keañ bwe e wõt ej Iroij Bõtata eo. (Sam Ko 83:18) Ilo wãwen in jej jerbal ekkar ñan jar eo ad bwe jen kokwojarjar etan im kõmanman ankil an. (Matu 6:9, 10) Ro rej kãlet ñan air etetal ibben Anij relukkun meletlet! Remaroñ liki bwe rej etetal ilo ial eo ejimwe, kinke Jehovah “e wõt meletlet.” Eban kõmman bwid.—Dri Rom 16:27.
8. Ewi wãwen ien ko an Enoch im Noah rar einlok wõt ran kein ad?
8 Ak, ewi wãwen jemaroñ mour einwõt Ri Christian ro ñe wãwen eo ilo lal in elap an nana im elõñ armij ro ejelok air itoklimo ñan karejar ñan Jehovah? Jej lo uak eo ñe jej etale mour ko an armij ro ilo ien ko etto me rar kejbãrok air tiljek ilo ien ko rebin. Ruo iair kar Enoch im Noah. Erro jimor rar mour ilo ien ko rar einlok wõt ran kein. Nana ear lap an jededlok. Ilo ran ko an Noah lal in ear obrak kin kowadoñ im mour etton. Ak, Enoch im Noah rar jumae jitõb eo enana an lal in ilo ien ko air im rar etetal ibben Jehovah. Ewi wãwen air maroñ kar kõmmane? Ñan uak kajitõk in, jenaj etale joñok eo an Enoch ilo katak in. Ilo katak in tok juõn, jenaj etale joñok eo an Noah.
Enoch ear Etetal Ibben Anij ilo Ien ko Renana
9. Ta eo jej melele kake kin Enoch?
9 Enoch kar armij eo moktata me Bible eo ej kwalok bwe ear etetal ibben Anij. Bible eo ej ba: “Inok ej etetal iben Anij elikin an keutak Mitusela.” (Jenesis 5:22) Inem, elikin an kar kwalok kin aetokin mour eo an Enoch—eo ear kadu ilo ran ko an, ak ear aetok ñe keidi ibben aetokin mour ilo ran kein—ej ba: “Inok e ar etetal iben Anij; im e joko: bwe Anij e ar bõk e.” (Jenesis 5:24) Alikar, Jehovah ear kõtlok bwe Enoch en mij mokta jen an ri jumae ro maroñ mõn e. (Dri Hibru 11:5, 13) Ijellokin eon kein, eiet eon ko jet ilo Bible rej konono kin Enoch. Mekarta, jen melele eo ewõr ibbed, ewõr unin ad ba bwe ien ko an Enoch rar lukkun nana.
10, 11. (a) Ewi wãwen an kar nana jededlok elikin jumae eo an Adam im Eve? (b) Ta ennan eo Enoch ear kwalok kake, im ewi wãwen an kar armij ro emmakit?
10 Ñan wanjoñok, lemnak, kin an mõkaj an jededlok nana ibwiljin armij ro elikin an kar Adam jerawiwi. Bible eo ej jiroñ kij bwe Cain, likao eo manjen Adam, kar armij eo moktata ear oktak im juõn ri uror ke ear urõte Abel jatin. (Jenesis 4:8-10) Elikin mij eo an Abel, ear lotak bar juõn ladik nejin Adam im Eve, im rar naetan Seth. Kin e, jej konono: “Ñõn Seth, juõn nejin eman e ar bareinwõt lotak ñõn e; im e ar likit etan Inosh. Inem armij rar jino air kir etan Jeova.” (Jenesis 4:25, 26) Ekaburomõjmõj, air “kir etan Jeova” ear ilo juõn wãwen enana.b Elõñ yiõ ko elikin an lotak Enosh, juõn jen line eo an Cain etan Lamech ear kine juõn al ñan limaro ruo belen im ba bwe ear mõn juõn likao kin an kar kakinejnej e. Ear bareinwõt kakkõl: “Elañe naj irenwõne kin Kein jiljilimjuõn alen, emol naj irenwõne kin Lemek jiljilimjuõnñoul im jiljilimjuõn alen.”—Jenesis 4:10, 19, 23, 24.
11 Melele kein rej kalikar bwe nana eo Satan ear bõkmantak ilo jikin kallip in Eden ear mõkaj an jededlok ibwiljin ro ineen Adam. Ilo juõn lal einwõt in, Enoch ear jerbal einwõt juõn ri kanan an Jehovah im ennan ko an kakõrmol in Anij rej jerbal ilo ran kein bareinwõt. Jude ear ba bwe Enoch ear kanan: “Lo, Iroij e ar itok iben joñoul tausan ko An rokwojarjar, bwe en kõmõn ekajet ñõn ro otemjej, im naruõn ro dri nana otemjej, kin jerbal nana otemjej air r’ar kõmõnmõni ilo nana, im kin men ko otemjej rebin dri jerawiwi renana r’ar konono nae E kaki”. (Jud 14, 15) Nan kein renaj lo jejjet in kitieir eliktata ilo Armageddon. (Reveles̃õn 16:14, 16) Ak, jemaroñ liki bwe ilo ran ko an Enoch bareinwõt, ear wõr “dri jerawiwi renana” me rar roñjake kanan eo an Enoch im abõnõnõ kake. Jehovah ear kwalok an yokwe ke ear bõk Enoch bwe ri nana ro ren jab maroñ mõne!
Ta eo Ear Kakajur Enoch ñan An Etetal Ibben Anij?
12. Ta eo ear kõmman bwe Enoch en oktak jen ro jet ilo ran ko an?
12 Ilo jikin kallip in Eden, Adam im Eve rar roñjake Satan, im Adam ear jumae Jehovah. (Jenesis 3:1-6) Leo nejiir Abel ear lor juõn ial eoktak, im Jehovah ear buñburuen kake. (Jenesis 4:3, 4) Ekaburomõjmõj, bwe elõñ ian ro nejin Adam rar jab einwõt Abel. Bõtab, Enoch, eo ear lotak elõñ buki yiõ ko tokelik, ear. Ta kar oktak eo ikõtan Enoch im ro jet ineen Adam? Ri jilek Paul ear uak kajitõk in ke ear je: “Kin tõmak emwij bõkliñlok Inõk bwe en jab mij, im r’ar jab loe bwe Anij e ar bõkliñlok e: bwe mokta jen an wõnliñlok ar kennan kin e bwe e ar kabuñburuen Anij.” (Dri Hibru 11:5) Enoch ear mõttan “kõro elap” in ri kennan ro me rar kwalok joñok ko remõn kin tõmak. (Dri Hibru 12:1) Tõmak eo an Enoch ear kamaroñ e bwe en kijenmij kin mwil emõn iumin 300 yiõ ko—jilu alen lõñlok jen mour ko an armij ro rainin!
13. Kain tõmak rot ear bed ibben Enoch?
13 Paul ear kwalok kin tõmak eo an Enoch im ri kennan ro jet ke ear je: “A tõmak ej einwõt liki kin men ko jej kejatrikrik kij kaki, im rel buruer kin men ko je jab loi.” (Dri Hibru 11:1) Aet, tõmak ej liki, eo ej bedbed ion kein kamol ko, bwe men ko jej kejatdikdik kaki renaj jejjet kitieir. Ej kitibuj juõn liki joñan an kajur ej jelet men ko jej kaorõki ilo ad mour. Tõmak rot in ear kamaroñ Enoch ñan an etetal ibben Anij meñe lal eo ibelakin ear jab.
14. Tõmak eo an Enoch ear bedbed ion jelãlokjen et eo ejimwe?
14 Tõmak eo emol ej wawa ion jelãlokjen eo ejimwe. Jelã et eo ear bed ibben Enoch? (Dri Rom 10:14, 17; 1 Timote 2:4) Kinke jikin kallip in Eden ear bedwõt ilo ien eo, meñe kar kamouk armij ro jen air deloñ, ejelok bere, Enoch ear jelã kin ewi kar wãwen mour ilo Eden im ta eo ear walok. (Jenesis 3:23, 24) Ear bareinwõt jelã kin karõk eo an Anij ñan an ro nejin Adam kobrak lal im kõmman bwe en juõn Paradise. (Jenesis 1:28) Bareinwõt, Enoch ear kaorõk kallimur eo an Jehovah kin juõn Ine me enaj kokkure bõran Satan im ukõt men ko rar walok kin mon eo an Satan. (Jenesis 3:15) Emol, kanan eo an Enoch make, me ej bed ilo book in Jude, ej ikijen kokkure eo kin ineen Satan. Kinke Enoch ear tõmak, je jelã bwe ear kabuñ ñan Jehovah einwõt eo ej “lelok jinekjij ñõn ro rej kabukot E.” (Dri Hibru 11:6) Kin men in, meñe Enoch ear jab jelã kin aolep men ko je jelã kaki, ear bwe jelãlokjen eo ibben ñan ejaak juõn tõmak ebin. Kin tõmak in, ear kejbãrok an tiljek ilo ien ko renana.
Kajeoñe Joñok eo an Enoch
15, 16. Ewi wãwen jemaroñ lor joñok eo an Enoch?
15 Kinke jekõnan kabuñburuen Jehovah ilo ien kein renana, jej aikwij lor joñok eo an Enoch. Jej aikwij bõk im kejbãrok jelãlokjen eo ejimwe kin Jehovah im karõk eo an. Elaplok jen men in, jej aikwij kõtlok bwe jelãlokjen in en tel ial eo ad. (Sam Ko 119:101; 2 Piter 1:19) Jej aikwij kõtlok bwe lemnak eo an Jehovah en tel kij, im ien otemjej jej aikwij kate bwe lemnak im kõmman ko ad ren kabuñburuen.
16 Ejelok juõn lokbook ibbed kin wõn ro rar karejar ñan Jehovah ilo ran ko an Enoch, ak ealikar bwe elañe ear jab make ian inem ear mõttan juõn kumi edik. Kij bareinwõt je eiet ilo lal in, ak men in ejjab kabwer kij. Jehovah enaj rejetak kij jekdon wõn ro rej jumaik kij. (Dri Rom 8:31) Enoch ear beran ilo an kakkõl kin kokkure eo ear bojak in walok ñan ro renana. Kij bareinwõt jej kwalok ad beran ilo ad kwalok kin “gospel in an ailiñ in lõñ” meñe jej iion kajirere, jumae, im matõrtõr. (Matu 24:14) Ear jab to an Enoch mour einwõt ro jet ilo ran ko an. Ak, ear jab kejatdikdik in mour ilo juõn lal enana. Ear reimanlok ñan juõn men emõnlok. (Dri Hibru 11:10, 35) Kij bareinwõt jej reimanlok ñan ien eo ñe jenaj lo jejjet in kitien karõk ko an Jehovah. Kin men in, jen jab kanuij jerbale lal in. (1 Dri Korint 7:31) Jen men in, jen kajerbal kajur eo ad im men ko mweied ilo jerbal eo an Jehovah.
17. Jelãlokjen et eo ewõr ibben me ear ejelok ibben Enoch, inem ta eo jen kõmmane?
17 Enoch ear tõmak bwe Ine eo Jehovah ear kallimur kake enaj kar walok ilo ien eo ear karõke. Kiõ enañin 2,000 yiõ ko remotlok jen ke Ine eo—Jesus Christ—ear walok, letok wõnãn binmour eo, im kabellok ial eo ñan kij, im bareinwõt ñan ri kennan ro retiljek ilo ien ko etto einwõt Enoch, ñan ad jolet mour indio. Ine in, kiõ emwij kairoije einwõt King ilo Ailiñ in Anij, ear jolaltak Satan ñan lal in, im jej lo ibelakid abañ ko rej walok kin men in. (Reveles̃õn 12:12) Aet, elaplok jelãlokjen eo ibbed jen eo kar ibben Enoch. Inem, en bin wõt ad tõmak einwõt kar e. Jen kõtlok bwe liki eo ad kin jejjet in kitien kallimur ko an Anij en jelet men otemjej jej kõmmani. Einwõt Enoch, jen etetal ibben Anij, meñe jej mour ilo ien ko renana.
[Kamelele ko itulal]
a Lale Volume 1, page 220, paragraph 6, ilo Insight on the Scriptures, jeje in Ri Kennan ro an Jehovah.
b Mokta jen ran ko an Enosh, Jehovah ear konono ibben Adam. Abel ear lelok juõn men in katok me Jehovah ear buñburuen kake. Anij ear konono ibben Cain mokta jen an illu im ebanban kamakit e ñan an urõte jatin. Kin men in, ilo air jino “kir etan Jeova” ear ilo juõn wãwen eoktak, jab ilo kabuñ eo erreo.
Ewi Wãwen Kwonaj Kar Uak?
• Ta melelen ñan etetal ibben Anij?
• Etke etetal ibben Anij ej ial eo emõntata?
• Ta eo ear kamaroñ Enoch ñan an etetal ibben Anij ilo ien ko renana?
• Ewi wãwen jemaroñ kajeoñe Enoch?
[Pija eo ilo peij 21]
Kin tõmak, “Inok e ar etetal iben Anij”
[Pija eo ilo peij 23]
Jej lukkun tõmak bwe kallimur ko an Jehovah renaj jejjet kitieir
[Credit Line ilo peij 19]
Kõrã eo, itu-anmoon: FAO photo/B. Imevbore; mweo ejorrãn: San Hong R-C Pija Company